Signify heeft een aantal Philips Hue-producten aangekondigd, waarbij het om lampen voor buitengebruik gaat. De meeste aangekondigde producten zijn vanaf eind deze maand beschikbaar in Europa, de rest volgt vanaf eind april.

De komst van een aantal nieuwe Philips Hue-buitenlampen werd eind vorig jaar al bekend via Hueblog.de en nu heeft Signify tijdens de CES de producten officieel aangekondigd en voorzien van prijzen en releasedata. Zo komt het bedrijf met de Appear, een lamp in de vorm van een cilinder die aan een muur wordt bevestigd en daar zowel aan de boven- als de onderkant een driehoekige lichtbundel op de muur projecteert. De Resonate-lantaarns zijn vergelijkbaar, al gaat het hierbij om rechthoekig gevormde lampen die in een zilveren of zwarte editie uitkomen.

Verder komt Signify met de Attract, een aan de muur te bevestigen, omlaag gerichte lantaarn die via een doorzichtige kap een subtiele lichtgloed op de muur projecteert. Daarnaast komt de Daylo beschikbaar, een ronde lamp om aan de muur te bevestigen; deze komt beschikbaar in een roestvrijstalen uitvoering of in het zwart. Ook brengt Signify de Nyro-lampen op de markt. Het gaat om twee modellen waarbij de lamp als het ware in een overhangend afdakje is verwerkt. Het ene model is een muurlantaarn terwijl de andere waarschijnlijk bedoeld is om op de grond te plaatsen langs een looppad.

Signify komt verder met de Lily XL, een spotlight. Dit betreft een grotere versie van de lamp die het bedrijf in 2018 op de markt bracht. Verder komt er een versie van de Impress-buitenwandlamp die op een lage spanning werkt en datzelfde geldt voor de Econic-lamp.

Sonos heeft in de Verenigde Staten bij een federale rechtbank en de United States International Trade Commission aanklachten ingediend tegen Google. Volgens Sonos heeft Google technologie van zijn speakers gestolen en die gebruikt voor zijn eigen speakers.

Sonos eist niet alleen een schadevergoeding, maar ook een verbod op de verkoop van Google-speakers, -smartphones en -laptops in de Verenigde Staten, schrijft The New York Times. De klacht die bij de United States International Trade Commission is ingediend, dient om de import van inbreukmakende goederen te kunnen blokkeren.

De kwestie stamt volgens Sonos uit 2013, toen het een overeenkomst met Google sloot. Op basis daarvan besloot Google om zijn muziekdienst te ontwerpen zodat het goed zou werken met Sonos' speakers. In dat kader overhandigde Sonos in feite de blauwdrukken van zijn speakers aan Google, een stap die het bedrijf nu als 'naïef' omschrijft.

Volgens Sonos heeft Google in totaal ongeveer honderd van zijn patenten geschonden, al beperkt het audiobedrijf zich in de aanklacht tot een vijftal vermeende geschonden patenten. Daaronder bevindt zich een technologie waarbij de draadloze speakers met elkaar kunnen verbinden en synchroniseren. Dit laatste zou Google voor de Home Max hebben gebruikt om deze speakers met elkaar te laten verbinden om zo stereogeluid te creëren, stelt Sonos in een van de aanklachten. Het bedrijf beschrijft daarin hoezeer er overeenkomsten zijn tussen de producten van Sonos en bijvoorbeeld de Google Home, Home Mini en Home Max.

De lijst met producten en diensten die volgens Sonos inbreuk maken op zijn patenten is behoorlijk lang en niet beperkt tot Googles slimme speakers. Ook de Chromecast, Chromecast Audio, Nest Mini en de Nest Hub worden genoemd. Daarnaast noemt Sonos ook de Google Play Music-app en YouTube Music-app, evenals de Google Pixel-telefoons, -tablets en -laptops. Sonos omschrijft deze apparaten als hardware controller devices die ook inbreuk maken. Het bedrijf stelt dat Google zich door het schenden van de patenten ongerechtvaardigd heeft verrijkt en dat bewust heeft gedaan, waarmee Sonos op de markt van slimme speakers flink heeft moeten inleveren.

Sonos-ceo Patrick Spence zegt dat hij geprobeerd heeft om er met Google uit te komen, maar dat dat niets heeft opgeleverd en dat hem nu geen andere keuze restte dan te procederen. Daarbij richt Sonos evengoed zijn pijlen op Amazon, maar Sonos stelt dat het niet het risico kan aangaan om beide bedrijven tegelijkertijd in de rechtszaal te bevechten.

Een woordvoerder van Google zegt dat zijn bedrijf en Sonos het intellectueel eigendom van beide bedrijven al jarenlang bediscussiëren en dat het teleurstellend is dat er nu een rechtszaak wordt begonnen, in plaats van het voortzetten van de onderhandelingen. Een woordvoerster van Amazon meldt dat haar bedrijf geen inbreuk heeft gemaakt op patenten van Sonos en dat de Echo-productenfamilie en de toegepaste multiroommuziektechnologie onafhankelijk zijn ontwikkeld.

Nikon brengt een opvolger van de bestaande D750-fullframecamera uit. De nieuwe D780 gaat 2499 euro kosten en heeft een aantal specificaties die vergelijkbaar zijn met de Z6-systeemcamera, al is de D780 net als zijn voorganger een spiegelreflexcamera.

De Nikon D780 beschikt over een sensor met een resolutie van 24,5 megapixel, die nu backside illuminated is. Waarschijnlijk is het dezelfde sensor als die van de spiegelloze Nikon Z6. De beeldprocessor is de Expeed 6, die ook in de Z6 en Z7 is te vinden. Het isobereik is verhoogd naar 100 tot 51.200 iso, wat is uit te breiden tot 50 - 204.800 iso.

De nieuwe camera heeft in liveviewmodus een vergelijkbaar autofocussysteem als dat van de Z-camera's, waarbij er 273 focuspunten beschikbaar zijn. Het fasedetectieautofocussysteem via de optische zoeker heeft 51 focuspunten, waarvan er vijftien kruisgevoelig zijn. Daarbij zegt Nikon dat een autofocusalgoritme van de D5-camera in de D780 wordt toegepast.

Fotograferen gaat met zeven beelden per seconde met de mechanische sluiter, of twaalf beelden per seconden als de elektronische sluiter via de liveviewmodus wordt ingezet. De resolutie van de kantelbare en aanraakgevoelige 3,2"-lcd op de achterkant bedraagt 2,36 miljoen beeldpunten en de optische zoeker heeft een vergroting van 0,70x.

Video's opnemen is bij de D780 ook vergelijkbaar met de Z6. Het opnemen van 4k-beelden in combinatie met 30fps wordt ondersteund. Daarnaast is het opnemen van beelden in 1080p-resolutie met maximaal 120 beelden per seconde mogelijk. Daarbij wordt opnemen in 10bit in n-log of hlg ondersteund en Nikon heeft een timelapse-functie ingebouwd.

De Nikon D780 beschikt over twee kaartsleuven die geschikt zijn voor uhs-II-sd-kaartjes. De camera is vanaf 23 januari te verkrijgen voor een advies van 2499 euro. In combinatie met de AF-S 24-120mm f/4.0 komt het bedrag uit op 2999.

Nikon brengt ook twee nieuwe objectieven uit, waaronder een telezoom voor fullframe-dslr's: de AF-S Nikkor 120-300mm f/2.8 en voor de Z-systeemcamera's komt er een 70-200mm f/2.8. De eerstgenoemde krijgt een adviesprijs van 10.999 euro, terwijl de tweede 2799 euro moet gaan kosten; beide objectieven zijn vanaf februari beschikbaar.

Canon heeft de EOS-1D X Mark III-spiegelreflexcamera geïntroduceerd. Deze high-end-camera blinkt net als zijn voorganger uit in snelheid en is daarmee gericht op sport- en natuurfotografen. De camera heeft een ietwat aangepaste sensor, snelle chips en een hogere fotografeersnelheid.

De Canon EOS-1D Mark III heeft een vernieuwde sensor met een resolutie van 20,2 megapixel van het fullframeformaat. Dat is wat de resolutie betreft geheel vergelijkbaar met de voorganger, maar volgens Canon is de nieuwe sensor voorzien van een nieuwe low-pass filter die meer detail moet opleveren in de geschoten afbeeldingen. Daar komt de toevoeging van de nieuwe Digix X-processor bij. Volgens de fabrikant leidt deze chip tot een drie keer zo snelle beeldverwerkingssnelheid in vergelijking met de EOS-1D Mark II en is de verwerking van de Dual Pixel-autofocus door deze chip 380 keer sneller. Het gaat hier om ofwel fasedetectiepixels op de sensor die horizontaal 90 procent van het oppervlak beslaan en de volledige hoogte. Daarnaast is er een Digic 8-processor aanwezig die specifiek bedoeld voor de autofocus en het meten van de belichting via de zoeker.

De nieuwe camera heeft een verhoogde fotografeersnelheid. Waar de voorganger een snelheid van 14fps met gebruik van de spiegel en de optische zoeker haalde, is dat bij de EOS-1D X Mark III verhoogd naar 16fps. In de livemodus, waarbij de spiegel wordt opgeklapt en het scherm aan de achterkant wordt gebruikt, haalt de nieuwe camera een snelheid van 20fps; dat was 16fps bij de EOS-1D X Mark II. Nieuw is de mogelijkheid om foto's op te slaan in heif-formaat, dat is een bestandsformaat met 10bit-weergave en compressie.

Canon zegt dat het autofocussysteem van de nieuwe camera hoofd- en gezichtstracking heeft en is getraind via deeplearning. In totaal zijn er 191 focuspunten beschikbaar, waarvan er 155 kruisgevoelig zijn. De buffer is schier oneindig met 1000 foto's, al kan dat nog worden opgevoerd door het gebruik van CF Express-kaartjes voor de twee aanwezige sleuven, die beiden dit geheugentype ondersteunen.

Op het vlak van video zijn er ook de nodige verbeteringen doorgevoerd. De camera kan video's in raw opnemen in 12bit met een resolutie van 5,5k en 60 beelden per seconde, waarbij een bitrate van 2600Mbit/s wordt gehaald. Hierbij wordt wel een crop toegepast; zonder crop is 4k met 60fps in 10bit met 4:2:2-sampling mogelijk. Ook is Canon's C-Log-profiel ingebouwd, het toestel heeft een ethernetaansluiting en kan voorzien worden van een optionele wifimodule. Er zijn aansluitingen voor een 3,5mm microfoon, koptelefoons en een mini-hdmi-aansluiting.

De camera is vanaf februari beschikbaar voor een adviesprijs van 7420 euro. De 1D X Mark II uit 2016 kostte bij de release 6400 euro en staat momenteel in de Pricewatch voor 5.500 euro.

Razer komt opnieuw met Switch-achtige controller voor smartphones. Dit nieuwe model, de Kishi, moet in tegenstelling tot voorganger Junglecat werken met de meeste iPhones en Android-toestellen. Deze voorganger werkte alleen met een handjevol telefoons.

In tegenstelling tot de Junglecat heeft de Kishi geen verbindingsstukje in het midden om een geheel van de twee 'Joy-Cons' te maken. Een hoes waar de controllers aan zitten, en de telefoon in, is er niet meer. In plaats daarvan zit er een soort ribbon cable-verbinding tussen de twee controllers, die uitschuifbaar is om verschillende smartphonehoogtes te accommoderen. Dat is te zien in een hands-on van CNet.

Razer werkte samen met Gamevice voor het 'universal fit'-ontwerp van de klemmen, maar het is niet precies duidelijk hoe dat werkt en waardoor het ontwerp een variatie aan formaten goed aankan. De bestaande producten van Gamevice zijn namelijk ook toegespitst op specifieke apparaten, zoals de Junglecat dat ook is. In de bekendmaking wordt in ieder geval gesproken van 32 verschillende ondersteunde smartphones 'en meer apparaten'.

De verbinding met de smartphone gaat via usb-c en een Lightning-aansluiting. De Junglecat ondersteunt ook bluetooth low energy, maar de Kishi lijkt dat niet te hebben. Het voordeel van een bekabelde verbinding is de lagere latency. Verder is er ook een passthrough-verbinding om je telefoon op te laden terwijl de controllers eraan zijn gekoppeld.

De controllers hebben samen twee analoge sticks, een d-pad, vier face buttons, een home-knop en twee knoppen die schijnbaar staan voor vooruit en terug. Tot slot heeft hij ook schouderknoppen: twee bumpers en twee triggers. De set moet volgens Razer vroeg in dit jaar op de markt komen. Een prijs noemt het bedrijf op dit moment niet. De Junglecat kostte destijds 120 euro.

Google gaat met zijn Play Movies-dienst de hdr-standaard hdr10+ ondersteunen. De dienst biedt al langer hdr-films aan, maar tot nu toe is de aangeboden content nog niet beschikbaar in een hdr-standaard met dynamische metadata.

Samsung, het belangrijkste bedrijf achter de open hdr-standaard hdr10+, meldt dat Google Play Movies & TV hdr10+ gaat ondersteunen voor zijn uhd-titels. Daarbij lijkt het aanbod van films met hdr10+ op Google Play Movies afhankelijk te zijn van het aantal uhd-blu-rays die van hdr10+ zijn voorzien. Dat zijn er vooralsnog niet zo heel veel.

Verder meldt Samsung dat OnePlus, Oppo en Realme en Xiaomi ondersteuning voor hdr10+ hebben toegezegd voor hun mobiele apparaten. Dat betekent dat gebruikers van bepaalde telefoons van deze fabrikanten eventueel video's met deze hdr-standaard kunnen afspelen en opnemen. Daarnaast hebben fabrikanten van receivers ondersteuning toegezegd, zoals Onkyo en Pioneer.

Samsung probeert het gebruik en de ondersteuning van hdr10+ zoveel mogelijk te stimuleren, om daarmee een tegenhanger te hebben voor de Dolby Vision-standaard. Beide standaarden maken in tegenstelling tot hdr10 gebruik van dynamische metadata, al is Dolby Vision nog altijd veel dominanter dan hdr10+. Panasonic en Philips zaten bijvoorbeeld een tijd in het hdr10+-kamp, maar bieden inmiddels op hun televisies ook ondersteuning voor Dolby Vision.

Het lijkt erop dat Google Play Movies binnen afzienbare tijd ook ondersteuning voor Dolby Vision krijgt. Dat concludeerde XDA Developers eind vorig jaar op basis van code in apk-versie v4.17.22 van Google Play Movies. Of dat ook daadwerkelijk gaat gebeuren en wanneer, is nog niet duidelijk.

Panasonic heeft tijdens de CES de HZ2000 onthuld. Deze 4k-oled-tv wordt de opvolger van de huidige GZ2004 en moet nog dit jaar uitkomen. De tv haalt volgens het bedrijf een beduidend hogere helderheid, maar mist een hdmi 2.1-aansluiting.

Volgens Panasonic is de HZ2000 voorzien van een speciaal afgesteld paneel dat in staat is om een piekhelderheid te halen die 'twintig procent hoger is dan die van conventionele oled-tv's'. De fabrikant noemt daarbij geen specifieke waarde of ten opzichte van welke tv's die bewering van twintig procent zou gelden. Het paneel is net als de GZ2004 hardwarematig aangepast, zodat het beter is aan te sturen en een hogere helderheid zou kunnen halen. Ook op het vlak van calibratiemogelijkheden is volgens Panasonic het een en ander verbeterd.

De televisie beschikt volgens FlatpanelsHD niet over een hdmi 2.1-aansluiting, maar Panasonic heeft wel laten weten dat eARC en allm aanwezig zijn. Panasonic stelt dat de HZ2000 's werelds eerste televisie is met de combinatie van Dolby Vision IQ, de filmmakermodus, Dolby Vision, hdr10+ en hlg photo.

Dolby Vision IQ is te beschouwen als een uitbreiding van Dolby Vision; bij content die met deze hdr-standaard wordt afgespeeld, moet Dolby Vision IQ ervoor zorgen dat de beeldkwaliteit automatisch wordt verbeterd, ongeacht het type content of de lichtomstandigheden. Het is daarmee redelijk vergelijkbaar met Panasonics eigen Intelligent Sensing, een functie die ook inspeelt op de lichtomstandigheden in de kamer en het beeld daarop aanpast.

Verder beschikt de HZ2000 over omhooggerichte, ingebouwde speakers voor Dolby Atmos en de televisie heeft de HCX Pro-chip aan boord. Volgens Panasonic is dit Panasonics meest geavanceerde processor voor televisies tot nu toe, die in staat is om heel snel de de kleur, het contrast en de helderheid van de getoonde content te analyseren en optimaliseren, mede aan de hand van een dynamic lookup table. Het platform waar de televisie op draait, My Home Screen, is vernieuwd naar versie 5.0, waarbij ook ondersteuning voor Google Assistant en Amazons Alexa aanwezig is.

Het is nog onbekend wanneer de Panasonic HZ2000 precies uitkomt en welk prijskaartje daarbij hoort. De televisie komt in ieder geval uit in formaten met van 55 en 65".

SpaceX heeft wederom zestig Starlink-internetsatellieten gelanceerd. Een van de satellieten heeft een donkere coating die reflecties deels tegen moet gaan. Daarmee probeert het bedrijf in te spelen op de kritiek dat de satellieten astronomische waarnemingen vanaf de aarde verstoren.

SpaceX heeft bevestigd dat de satellieten succesvol in de ruimte zijn gebracht. Ze gingen omhoog met een Falcon 9-raket, waarbij de eerste trap voor een vierde keer is ingezet; deze landde later succesvol op een droneschip. Dat is de 48e keer dat een booster succesvol is geland. Het opvangen van de fairing van de raket, het bovenste neuskegelgedeelte, was niet succesvol. Het is de derde keer dat er een serie van zestig Starlink-satellieten in een enkele lancering omhoog zijn gegaan.

Eén van de zestig gelanceerde Starlink-satellieten is voorzien van een speciale donkere coating. Het bedrijf van Elon Musk probeert hiermee te testen of het mogelijk is om de mate van licht dat door de satelliet wordt gereflecteerd, te beperken. Hiermee zou de helderheid van de satelliet aan de nachtelijke hemel, gezien vanaf aarde, moeten afnemen.

Met name na de tweede lancering in november kwamen er veel klachten van astronomen, waarbij waarnemingen vanaf de aarde werden verstoord door 'lichtsporen' die door de Starlink-satellieten veroorzaakt werden. Ook na de eerste lancering in mei waren er slierten te zien, veroorzaakt door de 'satellietentreintjes' in de ruimte.

Het probleem speelt met name direct na de lancering, wanneer de satellieten nog dicht op elkaar zitten en bezig zijn om in een hogere baan om de aarde te komen. Hun zonnepanelen zijn tijdens die fase op een speciale manier geconfigureerd, wat ze goed zichtbaar maakt vanaf de aarde. Eenmaal op de juiste hoogte en positie aangekomen zijn ze volgens SpaceX veel minder goed zichtbaar. Uiteindelijk wil het bedrijf vele duizenden satellieten lanceren om te komen tot een netwerk voor breedbandinternet.

Razer kondigt de Sila 5G Home Router aan. De router heeft een 5g-modem van Qualcomm en kan dankzij een accu als mobiele 5g-hotspot functioneren. De router ondersteunt daarnaast wifi 6, oftewel 802.11ax.

Razer combineert in de Sila 5G Home Router de Qualcomm Hawkeye IPQ8072A5-chipset met de X55-modem van Qualcomm. Dit betekent dat de router 4x4 802.11ax-wifi ondersteunt, maar ook lte en 5g-verbindingen, waaronder via mmWave-frequenties. Voor mobiel internet is een simslot aanwezig en dankzij de accu kunnen volgens de fabrikant via een 5g-hotspot 'spontane [game]toernooien' gehouden worden.

Verder zijn op de router en 2,5Gbit/s-wanpoort, vier 1Gbit/s-lanpoorten en een usb 3.0-poort aanwezig. De router is te bundelen met een meshnode, de Qualcomm Atheros IPQ6000, die voor 2x2 802.11ax-wifi zorgt. Deze satelliet heeft 1Gbit/s-wan, vier 1Gbit/s-lanpoorten en een usb 3.0-poort. Volgens Razer kan de router onder andere prioriteit geven aan hardware, zoals een console of pc, en is hij ontworpen om diensten voor gamestreaming te optimaliseren, al geeft het bedrijf hier geen details over.

Het is nog niet bekend wat de adviesprijs van de Sila 5G-router wordt.

Nvidia heeft met een driver-update gebruikers van zijn grafische kaarten de mogelijkheid gegeven om een maximum-fps in te stellen in 3d-toepassingen. Tot op heden moest dat nog met een extra applicatie of binnen dergelijke programma's zelf geregeld worden.

De update zit in GeForce-driverversie 441.87 en is volgens Nvidia de meeste gewilde feature bij de gebruikers, zo schrijft Softpedia. Het instellen van een maximum-fps heeft voordelen zoals het besparen van energie, warmte- en geluidsproductie verminderen en het niet overschrijden van de maximale verversingssnelheid van de monitor. Waar games deze optie zelf niet bieden, waren gamers aangewezen op een applicatie als Rivatuner Statistics Server om dit te bewerkstelligen. AMD heeft deze functie sinds 2015 in zijn drivers.

Verder voegt Nvidia onder meer ook Variable Rate Super Sampling toe, waarbij in vr het middelpunt van het gezichtsveld onderworpen wordt aan maximaal 8x supersampling, mits de framerate boven de 90 is. Zo wordt het punt van het gezichtsveld waar de gebruiker hoogstwaarschijnlijk naar kijkt, van betere kwaliteit voorzien en wordt minder rekenkracht besteed aan de periferie.

De instelling gaat tot minimaal 40fps en maximaal 240 fps, in ieder geval op een test-desktop met GTX 1070 met 144Hz-monitor. Vermoedelijk verruimt Nvidia dit nog voor 360Hz-monitoren en 300Hz-laptops, of wordt het bereik met die apparaten automatisch groter. De functie werkt ook bij 3d-benchmarks, waardoor resultaten onnauwkeurig kunnen worden. De drivers zijn handmatig te downloaden, maar zijn ook binnen te halen met de gebundelde software, GeForce Experience.

AMD wijzigt de namen van zijn verschillende FreeSync-technologieën en voegt er een toe. Zo introduceert het bedrijf een nieuwe FreeSync Premium-variant en doopt het zijn voormalige FreeSync 2 HDR-standaard om tot FreeSync Premium Pro.

AMD kondigt de veranderingen aan tijdens CES. FreeSync Premium heeft vrijwel dezelfde eisen als Premium Pro, het voormalige FreeSync 2 HDR, maar bij Premium is hdr-ondersteuning niet verplicht. Dat is het enige verschil tussen de twee.

Voorheen waren er twee verschillende FreeSync-standaarden, FreeSync en FreeSync 2 HDR. AMD kondigde FreeSync in 2014 aan en bracht de standaard in 2015 uit. Dit moest onder andere screentearing oplossen, latency verlagen en beeldflikkeringen verminderen.

In 2017 volgde FreeSync 2 HDR, die, zoals de naam doet vermoeden, ondersteuning voor hdr-weergave toevoegde. Ook werd lfc-ondersteuning verplicht in FreeSync 2, waar dit bij de eerste FreeSync-standaard optioneel was. Ook moeten FreeSync 2 HDR-schermen minimaal een verversingssnelheid van 120Hz op een resolutie van 1920x1080 pixels hebben. Op het moment van schrijven zijn er ruim 900 FreeSync-schermen op de markt gebracht.

MSI toont tijdens de CES vier monitoren. Het bedrijf komt met twee ultrawide-schermen voor gamers en twee 32"-monitoren in de Creator-serie. Het is nog onbekend wat de schermen gaan kosten. Ook over releasedata wordt momenteel nog niet gerept.

MSI brengt kondigt onder andere de Optix Mag342cqr aan. Dit is een ultrawide-monitor met een resolutie van 3440x1440 pixels en een schermdiagonaal van 34". Het paneel heeft een kromming van 1000R. Dit wil zeggen dat de kromming een radius van 1000mm zou vormen wanneer de kromming wordt doorberekend naar een volledige cirkel. Hiermee heeft de Mag342cqr samen met de Samsung Odyssey de grootste schermkromming van het moment. Het scherm heeft een verversingssnelheid van 144Hz met ondersteuning voor adaptive sync van de VESA. Het scherm heeft verder een grijs-naar-grijsresponstijd van 4ms.

MSI komt ook met de Meg381cqr, een ultrawide-scherm van 38" met een resolutie van 3840x1600 pixels, wat gelijk staat aan een beeldverhouding van 21:9. Deze monitor beschikt over een ips-paneel en een klein tweede oledscherm dat onder andere informatie over games of overige zaken kan weergeven, zoals een ingame healthbar of het weer. Het primaire scherm heeft volgens Tom's Hardware een verversingssnelheid van 144Hz en hdr-ondersteuning met een helderheid van 400cd/m². MSI kondigde de monitor in december al aan.

MSI kondigt daarnaast twee monitoren in de Creator-serie aan. Deze schermen zijn bedoeld voor 'creatievelingen' zoals grafici. MSI komt het de Creator PS321UR en PS321QR, die respectievelijk een resolutie van 3840x2160 en 2560x1440 pixels hebben. Het 1440p-scherm heeft een verversingssnelheid van 165Hz, terwijl die van het 4k-model niet wordt genoemd. Beide schermen kunnen 95 procent van de dci-p3-kleurruimte en 99 procent van het Adobe RGB-kleurspectrum weergeven. Daarnaast hebben beide schermen een DisplayHDR 600-certificering.

Fibaro heeft de derde generatie van zijn Home Center-gateway voor smarthomes aangekondigd. Het apparaat heeft onder andere een krachtiger soc en de fabrikant heeft ondersteuning voor onder andere zigbee toegevoegd.

In aanvulling op ondersteuning voor Z-Wave, zoals de Home Center 2 had, kunnen gebruikers met de HC3 van Fibaro ook hardware met het zigbee-protocol integreren. De Home Center 3 biedt daarnaast ondersteuning voor wifi-ac op 2,4GHz en 5GHz en voor bluetooth low energy. De antenne is in tegenstelling tot bij de voorganger ingebouwd. Ook bekabeld is de gateway aan te sluiten via een ethernetpoort.

Wat de processor en geheugen betreft heeft Fibaro zijn Home Center een upgrade gegeven. De processor is een arm-quadcore met Cortex A53-cores op 1,2GHz, waar de soc van de HC2 nog een dualcore-Atom op 1,8GHz was. Verder is er nu 2GB ram en 8GB opslag, tegenover 1GB ram en 2GB slc-opslag, met daarnaast 4GB mlc voor de recovery, bij de Home Center 2.

Daarnaast meldt de fabrikant samengewerkt te hebben met Kaspersky Labs voor de beveiliging. Als resultaat noemt het bedrijf de toepassing van versleutelde gegevensoverdracht, zowel lokaal als extern. Daarnaast is de gateway voorzien van dual boot met een lokale back-up en een back-up via internet.

De prijs is nog onbekend. De HC2 van Fibaro staat in de Pricewatch voor gemiddeld zo'n 500 euro.

Er zijn renders verschenen van wat de 'iPhone 9' of 'iPhone SE 2' zou worden. De telefoon heeft volgens OnLeaks een iets dikkere behuizing dan de iPhone 8 uit 2017: 7,8mm tegenover 7,3mm van de iPhone 8.

Het uiterlijk is verder vrijwel hetzelfde, zo is op te maken uit de renders die OnLeaks op iGeeksBlog publiceerde. OnLeaks heeft vaak juiste informatie over onaangekondigde smartphones gepubliceerd. Volgens OnLeaks gaat het om een telefoon met 4,7"-lcd en een enkele camera op de achterkant. Die achterkant is weer van glas, maar deze keer gaat het om een matte afwerking, tegenover de gladde afwerking van de iPhone 8.

Er gaan al maanden geruchten over een nieuwe, kleinere telefoon van Apple. Die moet de iPhone SE uit 2016 vervangen. Ook was al eerder het gerucht dat het zou gaan om een nieuwe versie van de iPhone 8. De naam is nog onbekend. Apple kondigde de iPhone SE in maart 2016 aan, het is onbekend wanneer deze versie zou komen.

* informatie op basis van geruchten

Thermaltake kondigt tijdens de CES twee aio-waterkoelers aan die zowel de cpu als de ram-modules koelen. De koelers zijn hiervoor compatibel met Thermaltake RC-geheugen. De aio's komen dit kwartaal uit in varianten van 240mm en 360mm. Adviesprijzen zijn niet bekend.

De Thermaltake Floe RC360 en RC240 combineren een processorkoeler met geheugenkoeling. De bijbehorende RC-geheugenmodules worden via de zijkant aangesloten op de aio-koeler. De RC360 wordt geleverd met drie Thermaltake Airflow 120mm ARGB-fans, terwijl de RC240 met twee stuks wordt geleverd. De fans en het koelblok hebben beide rgb-verlichting. Dit kan worden aangestuurd met een meegeleverde rgb-controller, hoewel ze ook compatibel zijn met de rgb-software voor Asus, Gigabyte, MSI, Biostar en ASRock-moederborden.

De bijbehorende Thermaltake RC-geheugenmodules komen uit in sets van 4x8GB, voor een totaal van 32GB. Het geheugen komt uit met kloksnelheden die variëren tussen de 3200 en 4400MHz. De geheugenmodules zouden vergelijkbaar zijn met de ToughRam-serie van Thermaltake, maar kunnen dus worden aangesloten op de nieuwe Thermaltake-aio's. Volgens Thermaltake komen de RC-producten dit kwartaal uit. Het bedrijf noemt nog geen adviesprijzen.

Het bedrijf My Arcade toont op de CES een handheld waarin zowel Sega Mega Drive- als Super Nintendo-cartridges passen: de Super Retro Champ. Door het formaat van de cartridges en het feit dat de handheld twee afzonderlijke sleuven heeft, is hij niet erg klein.

Volgens Gizmodo heeft het apparaat een 7"-scherm en gaat de accu zo'n vijf uur mee voordat hij aan de lader moet. Er is echter ook de mogelijkheid om aan het netstroom te gamen en om dan gelijk via hdmi-out de handheld op een tv aan te sluiten. Verder heeft de handheld zelf een d-pad en knoppen, maar er zijn ook twee draadloze controllers inbegrepen. De handheld heeft ook een kleine kickstand.

De handheld heeft geen usb-ingang, noch een slot voor een geheugenkaart. Dit betekent dat de enige manier om games draaiend te krijgen op de Super Retro Champ is om daadwerkelijke cartridges van SNES- en Mega Drive-games erin te stoppen.

De Super Retro Champ is de tweede in zijn soort van My Arcade. In het verleden kwam het bedrijf al met een 8bits-variant op de proppen, de RetroChamp, die NES- en Famicom-games kon spelen. De Super Retro Champ gaat 110 dollar kosten, met Nederlandse btw is dat 133,10 euro. Volgens Gizmodo komt hij naar verwachting later dit jaar uit. Echter, de 8bits-RetroChamp is ook nog niet uit, ondanks dat dat volgens verschillende berichten wel de verwachting was.

TP-Link heeft nieuwe 802.11ax-routers aan zijn assortiment toegevoegd. Het bedrijf brengt onder andere de Deco X90 uit, een driebandig meshsysteem met maximale, theoretische doorvoersnelheid van 6579Mbit/s. Ook verschijnt de Archer GX90 voor gamers.

De Deco X90 biedt ondersteuning voor wifi 6 door gebruik van 802.11ax-radio's. De router haalt snelheden van 574Mbit/s op 2,4GHz, 1201Mbit/s op 5GHz en 4804Mbit/s op 5GHz. De banden zijn alle drie als backhaul tussen de router en satelliet te gebruiken. Aan het meshsysteem kunnen tot tweehonderd apparaten verbonden worden en de twee routers bieden een bereik van 557 vierkante meter. Het apparaat is verder voorzien van een 2,5Gbit/s-wanpoort. De Deco X90, met standaard twee units, verschijnt in april in de VS voor 450 dollar. In maart verschijnt nog een duopakket van de tweebandige Deco X60 voor 270 dollar. TP-Link kondigde de X60 met drie units in september vorig jaar aan.

TP-Link brengt dit jaar verder de Archer AX90 en GX90 uit. In beide gevallen gaan het om driebandige AX6600-routers met ondersteuning voor wifi 6, die 574Mbit/s op 2,4GHz, 1201Mbit/s op 5GHz en 4804Mbit/s op 5GHz bieden. De AX90 bevat acht antennes, een quadcore-processor op 1,5GHz, een 2,5Gbit/s-wan/poort, een 1Gbit/s-wan/lanpoort en drie gigabit-laninterfaces. Daarnaast zijn usb 3.0 en usb 2.0 aanwezig. De GX90 biedt vergelijkbare specificaties, maar is op gaming gericht: een functie met de naam Game Accelerator zorgt ervoor dat games voorrang krijgen wat bandbreedte betreft en gebruikers kunnen statistieken van gameconnectiviteit zien. De Archer AX90 gaat in april bij zijn verschijning 300 dollar kosten, de GX90 komt aan het einde van het tweede kwartaal uit voor een iets hogere prijs van 330 dollar.

Western Digital heeft een prototype van een draagbare externe 8TB-ssd getoond. Deze ssd moet snelheden tot 20Gbit/s kunnen halen. Het bedrijf kondigt ook een usb-stick met een capaciteit van 1TB en twee connectors aan.

Western Digital toonde de externe 8TB-ssd tijdens CES, maar geeft geen details over beschikbaarheid of prijs. Wel laat het bedrijf weten dat de ssd gebruikmaakt van een usb 3.2 gen 2x2-interface, waardoor het snelheden tot 20Gbit/s moet kunnen halen, wat zich vertaalt naar 2,5GB/s. Het is nog niet bekend wat voor flashgeheugen Western Digital gebruikt. Vooralsnog lijkt het vooral een prototype ter demonstratie, dus mogelijk komt de ssd helemaal niet uit.

Daarnaast komt het bedrijf met een usb-stick die een usb-c- en een usb-a-connector heeft. Deze usb-drive heeft een capaciteit van 1TB en moet dankzij die twee connectors aan te sluiten zijn op desktops, laptops en smartphones. Deze usb-stick moet in het eerste kwartaal van 2020 uitkomen in Nederland, maar een exacte releasedatum is nog niet bekend. Ook de adviesprijs is nog niet bekend.

Western Digital laat ook enkele externe schijven voor gamers zien, maar deze werden eind vorig jaar al uitgebracht. Het gaat hierbij onder andere om een WD_Black P50, een externe ssd met usb 3.2 gen 2x2 en een capaciteit tot 2TB, Daarnaast toont het bedrijf ook twee WD_Black-hdd's: een P10 met capaciteiten tot 5TB en een D10 met een capaciteit van 8TB.

De 1TB-usb-stick (links) en de WD_Black P50

Omnivision heeft de grootste camerasensor voor smartphones van de afgelopen jaren gepresenteerd. De OV48C heeft een resolutie van 48 megapixels en individuele pixels zijn 1,2 micron groot. De oppervlakte van de sensor is meer dan twee keer zo groot als bij andere 48MP-sensors.

De sensor heeft een oppervlakte van ongeveer 70 vierkante millimeter, meer dan twee keer zo groot als de 30 vierkante millimeter van de Sony IMX586, die afgelopen jaar in veel smartphones zat. Ook die heeft een resolutie van 48 megapixels, maar de pixels van de Sony-sensor zijn veel kleiner. De IMX586 heeft pixels van 0,8 micron, die van de Omnivision-sensor zijn 1,2 micron. Alleen de sensor van de Nokia 808 Pureview uit 2012 is groter, met een oppervlakte van 85 vierkante millimeter.

Bovendien rust Omnivision zijn 1/1,3"-sensor uit met een volledige Bayer-layout. Ook dat wijkt af van andere camerasensors met hoge resoluties. De IMX586 en sensors van Samsung hebben een quad-Bayer-layout, met groepjes van vier pixels bij elkaar met hetzelfde kleurfilter. De Omnivision-sensor is de grootste voor een moderne smartphone; hij is iets groter dan de GW1-sensor van Samsung van 108 megapixels; die zit in de Xiaomi Mi Note 10.

De sensor biedt telefoons de mogelijkheid om foto's te maken op 48 megapixels en op 12 megapixels. Het filmen op 4k-resolutie is mogelijk met 60fps. Het is nog onbekend wanneer de eerste smartphones met deze sensor gaan verschijnen. Omnivision heeft samples, maar de sensor lijkt nog niet in massaproductie te zijn gegaan.

Cooler Master heeft twee gebogen gamemonitoren aangekondigd. Het bedrijf komt met een 144Hz-ultrawidemodel met een beelddiagonaal van 34" en een 165Hz-model van 27" met een resolutie van 1920x1080 pixels. De schermen komen februari uit in de VS.

De Cooler Master GM34-CW is een ultrawidemonitor met beelddiagonaal van 34" en een resolutie van 3440x1440 pixels. Het scherm heeft een kromming van 1500R, beschikt over een verversingssnelheid van 144Hz en ondersteunt FreeSync 2 HDR. De monitor heeft een helderheid van 400cd/m² en heeft het DisplayHDR400-certificaat van VESA ontvangen. De GM34-CW heeft een va-paneel met quantum dots, en kan tot 95 procent van het dci-p3-kleurspectrum weergeven. Cooler Master adverteert daarnaast met een grijs-naar-grijsresponstijd van 1ms.

Het scherm wordt geleverd met een monitorvoet die in hoogte verstelbaar is, hoewel deze ook vervangen kan worden met een 75x75mm-vesa-mount. De GM34-CW heeft twee displayport-aansluitingen, twee hdmi-poorten en een 3,5mm-jack voor audio. De monitor komt volgens Cooler Master in februari beschikbaar, en krijgt een adviesprijs van 799 dollar, wat omgerekend en inclusief btw neerkomt op ongeveer 863 euro. Het is nog onbekend wanneer het scherm in de Benelux beschikbaar komt.

De GM27-CF is op zijn beurt een kleinere variant met 27"-paneel. Dit scherm heeft een resolutie van 1920x1080 pixels, een verversingssnelheid van 165Hz en een helderheid van 300cd/m². Ook dit model heeft een va-paneel en een kromming van 1500R. Het scherm bevat overigens geen quantum dots en ondersteunt geen hdr. Het scherm is daarnaast gecertificeerd voor FreeSync en kan 90 procent van de dci-p3-kleurruimte weergeven. Volgens Cooler Master heeft de GM27-CF een grijs-naar-grijsresponstijd van 3ms.

Ook dit scherm wordt geleverd met een verstelbare monitorvoet die vervangen kan worden met een 75mm-vesa-adapter. De monitor bevat een enkele displayport-uitgang, twee hdmi-aansluitingen en een 3,5mm-jack. Dit scherm zou ook in februari uitkomen en heeft een adviesprijs van 299 dollar. Omgerekend en inclusief btw is dit zo'n 323 euro.

Update, 13:47: Cooler Master laat weten dat de producten in februari uitkomen in de VS. Dit is aangepast in het artikel.

GWK Travelex is getroffen door een ransomware-infectie. Het bedrijf bleek vorige week slachtoffer te zijn geworden van 'een virus', maar er was toen niet bekend welke dat precies was. De ransomware kwam waarschijnlijk binnen via een Pulse Secure-server die niet gepatcht was.

Vorige week haalde het wisselkantoorbedrijf alle systemen en websites offline nadat het naar eigen zeggen was getroffen door een virus. Het was toen nog niet bekend om wat voor virus het ging. ComputerWeekly meldt nu dat het bedrijf getroffen is door de Sodinokibi-ransomware. Hoe hoog het losgeldbedrag bedraagt dat de criminelen eisen is niet bekend. Volgens ComputerWeekly zou het gaat om een bedrag van 'in de zes cijfers'.

Sodinokibi is een ransomware die ook bekend staat als REvil. Het gaat om ransomware-as-a-service die aanvallers kunnen inhuren in ruil voor een percentage van het losgeldbedrag. Het is niet bekend wie er achter de aanval zit, maar de aanvallers willen dat Travelex het losgeldbedrag betaalt via een site met een tld uit China. Op dit moment zijn computersystemen van het bedrijf uit zeker twintig landen niet te gebruiken. Ook is het voor veel klanten onduidelijk wat er met geld is gebeurd dat zij via GWK verzonden.

ComputerWeekly zegt dat het heeft vastgesteld dat de infectie binnenkwam via een onbeveiligde Pulse Secure-vpn-dienst. Al in maart van vorig jaar bleek daar een groot lek in te zitten. Dat is na de ontdekking gerepareerd door Pulse Secure. Veel bedrijven hebben de patch nog niet doorgevoerd. In september schreef de Volkskrant dat honderden Nederlandse bedrijven, waaronder Shell, defensieaannemers, en DPG Media de patch daarvoor nog niet hadden doorgevoerd.

In oktober waarschuwde ook het Nationaal Cyber Security Centrum dat veel bedrijven nog gebruik maakten van de kwetsbare vpn-verbinding. Volgens experts waar ComputerWeekly mee sprak stonden er zeker zeven kwetsbare vpn-servers van GWK Travelex in verschillende landen, waaronder Nederland. Het bedrijf voerde de patch voor het Pulse Secure-lek in november door. Veel geavanceerde ransomwarevarianten komen maanden voor ze daadwerkelijk toeslaan al op een systeem binnen. Ze brengen dan eerst het netwerk in kaart om de impact te maximaliseren.

De Bluetooth Special Interest Group heeft LE Audio aangekondigd, een nieuwe standaard voor audio die via bluetooth low energy werkt en enkele eigenschappen biedt bovenop die van, wat nu heet, Classic Audio van bluetooth.

Zo maakt LE Audio gebruik van de low complexity communications codec oftewel lc3, dat mede door Fraunhofer ontwikkeld is. Het doel van deze codec is om hoge kwaliteit audio te bieden op mediumbitrates met zo min mogelijk complex rekenwerk. Dit moet het gebruik onder andere energiezuiniger maken ten opzichte van de subband codec, of sbc, van Bluetooth Classic Audio. Daarnaast claimt de Bluetooth SIG dat lc3 betere audiokwaliteit dan sbc biedt, zelfs bij een 50 procent lagere bitrate.

Bluetooth LE Audio biedt verder ondersteuning voor meerdere onafhankelijke maar synchrone audiostreams. Een smartphone kan zo bijvoorbeeld naar meerdere speakers en koptelefoons uitsturen en ook moet het fabrikanten helpen betere draadloze stereoweergave te bieden. Er is ook een broadcastoptie waarmee onder andere het delen van audio mogelijk wordt. Dit kan ook op basis van locatie, zodat musea bijvoorbeeld audio van schermen via bluetooth kunnen broadcasten naar personen in de nabijheid.

De nieuwe standaard biedt verder ondersteuning voor gehoorapparaten, waardoor in de toekomst gebruikers van dergelijke hulpmiddelen hun gehoorapparaat kunnen koppelen aan bijvoorbeeld een smartphone of tv.

Eigenaar Nuts Groep heft de merknaam Robin Mobile op. Klanten krijgen de rekening voortaan van Budget Mobiel, onderdeel van Budget Thuis. Ook zal Nuts Groep de app van Robin Mobile vervangen voor die van Budget.

De wijziging vindt plaats over anderhalve week, zegt het bedrijf. Behalve de app en de naam bovenaan de rekening verandert er voor klanten niets, zo zegt het bedrijf. De prijs, de bundels en de voorwaarden blijven hetzelfde. Ook de loginnamen en wachtwoorden voor de omgeving waarin klanten hun abonnement kunnen beheren veranderen niet.

Nuts Groep nam Robin Mobile vorig jaar over. Het bedrijf biedt onder de merknaam Budget Thuis ook een pakket aan voor vast internet, vast bellen en televisie. Wie het alles-in-één-pakket combineert met een mobiel abonnement, krijgt 5 euro korting op de prijs.

Robin Mobile ontstond in 2013 en kwam naar eigen zeggen als eerste sim-only-aanbieder met een aanbod waarbij klanten een onbeperkte hoeveelheid MB's, belminuten en sms'jes kregen. Het bedrijf biedt meerdere onbeperkte bundels aan, waarbij het gebruikmaakt van het netwerk van KPN.

Nuts Groep is naar eigen zeggen de vierde grootste energieleverancier van Nederland en zit onder meer achter de energiemaatschappijen Budget Energie en NLE. In België is het bekend van het merk Elegant. Het bedrijf bedient in Nederland zo'n 700.000 klanten, en in België ongeveer 100.000 klanten. Het bedrijf biedt via NLE sinds eind 2016 internet, televisie en bellen aan via KPN.

Elgato heeft de 4K60 S+ aangekondigd, een externe capturekaart die 4k-beelden op 60fps kan opnemen op een sd-kaart, zonder dat deze direct met een pc verbonden hoeft te zijn. In combinatie met een pc is livestreaming mogelijk.

Gebruikers kunnen de Elgato 4K60S+ via hdmi op een beeldscherm aansluiten en vervolgens met de opnameknop direct 4k-beelden op 60fps met hdr opnemen. Vereist is dat er een sd-kaart van minimaal 256GB van UHS Class Speed 3 / V30 aanwezig is. Ook is er een audio-input aanwezig. Hogere framerates dan 60fps kan de kaart echter niet verwerken, ook niet bij lagere resoluties dan 4k.

De kaart maakt van hevc/h265 hdr- en avc/h264-encoding gebruik. De accessoire bevat hdmi-in- en -uit en twee usb 3.0-poorten van type-c, waarvan een voor de voeding. Via usb is de kaart met een pc te koppelen voor opslag en livestreaming. Vereist is wel dat de aangesloten pc Windows 10 64bit draait en minimaal 8GB ram, een Intel Core i5 of AMD Ryzen 7 en een GeForce GTX 10xx-kaart of beter bevat.

De prijs van de kaart is 400 euro. Elgato had al wel 4k60-capturekaarten, maar dat zijn pci-e-insteekvarianten. Elgato is een dochterbedrijf van Corsair.

Seagate heeft tijdens de CES twee externe ssd's aangekondigd. Het bedrijf komt met een Firecuda Gaming-ssd met snelheden tot 2GB/s en ingebouwde rgb-leds en een BarraCuda Fast-ssd. Die laatste komt in februari op de markt. De gaming-ssd volgt in maart.

De FireCuda Gaming-ssd beschikt over een usb 3.2 gen 2x2-aansluiting van het type c, met maximale theoretische snelheden van 20Gbit/s. Volgens Seagate haalt de ssd dan ook snelheden tot 2GB/s. De ssd werkt met de Seagate Toolkit-software. Daarmee kunnen de geïntegreerde rgb-leds geregeld worden. De FireCuda Gaming-ssd wordt vanaf maart geleverd in capaciteiten van 500GB, 1TB en 2TB voor respectievelijk 230 euro, 290 euro en 530 euro. De ssd is standaard geformatteerd met het NTFS-bestandssysteem.

Seagate komt ook met externe BarraCuda Fast-ssd's. Deze beschikken over een usb 3.1 gen 2-aansluiting van het type c, en halen snelheden tot 540MB/s. De ssd's werken standaard met Windows en macOS doordat deze gebruikmaakt van het exFAT-bestandssysteem. De BarraCuda Fast-ssd's kunnen gebruikt worden voor het maken van backups. Dit kan worden ingesteld via Seagate's Toolkit-software. De BarraCuda Fast-ssd's komen in februari uit in capaciteiten van 500GB, 1TB en 2TB. Respectievelijk kosten deze 100 euro, 160 euro en 330 euro.

De Seagate BarraCuda Fast-ssd

JBL heeft een nieuwe versie van de Boombox aangekondigd. De JBL Boombox 2 heeft beter geluid, is waterdicht, en kan worden aangesloten op andere JBL-luidsprekers. De speaker heeft daarnaast een ingebouwde powerbank.

JBL presenteerde de Boombox 2 op de CES-beurs in Las Vegas. De Boombox 2 lijkt qua uiterlijk veel op de originele Boombox, maar heeft wel andere subwoofers aan de zijkant. Het bedrijf zegt dat de Boombox 2 met name diepere en luidere bastonen heeft dan het voorgaande model. Ook zit er in de Boombox 2 een ingebouwde powerbank om apparaten op te laden. De speaker kan volgens de fabrikant 24 uur mee op een volle accu.

De Boombox 2 heeft wederom ondersteuning voor bluetoothstreaming, maar ook voor PartyBoost. Daarmee kan de speaker worden aangesloten op andere JBL-speakers die PartyBoost-ondersteuning hebben, om zo op meerdere apparaten tegelijkertijd muziek af te spelen. Het apparaat heeft een ipx7-rating en kan daarmee kort ondergedompeld worden onder water. De Boombox 2 komt in het voorjaar van dit jaar uit en kost 499 euro.

Dell introduceert op de CES-beurs in Las Vegas de G5 15 SE. Die laptop is voorzien van een AMD Ryzen 4000-processor en een AMD RX 5600M-gpu. De fabrikant kondigt onder de Alienware-naam ook een nieuw 25"-scherm met een verversingssnelheid van 240Hz aan.

Dell laat weten dat de G5 15 SE is voorzien van een processor uit de Ryzen 4000-serie met een tdp van 45 watt. AMD kondigde die processors onlangs aan en het lijkt er dus op dat de G5 met een Ryzen 4600H- of 4800H-processor geleverd zal worden. Niet alleen de cpu, maar ook de gpu is afkomstig van AMD, het zal dan gaan om de RX5600M, over een optie voor de RX5700M spreekt Dell niet.

De G5 15 heeft, zoals de naam al doet vermoeden, een 15,6"-scherm. Dat heeft een resolutie van 1920x1080 pixels en er is de optie voor een paneel met 144Hz en FreeSync-ondersteuning. Het toetsenbord heeft rgb-verlichting en is in vier zones verdeeld. Voor opslag zijn een m.2-slot en een sata-verbinding aanwezig. Het hangt van de precieze configuratie af of de laptop met harde schijf, ssd, of met beide wordt geleverd. Welke configuraties Dell in Nederland en België zal aanbieden is nog niet duidelijk. De laptop komt uit in april. In de Verenigde Staten zal de G5 15 SE dan op zijn minst 800 dollar kosten.

Naast de gamelaptop introduceerde Dell ook een nieuwe versie van de Alienware 25 Gaming Monitor. In plaats van een tn-paneel maakt het scherm voor gamers nu gebruik van een 25" ips-paneel. Het scherm heeft een resolutie van 1920x1080 pixels en een verversingssnelheid van 240Hz. Er is ondersteuning voor een variabele verversingssnelheid middels AMD FreeSync en het scherm is Nvidia G-sync-compatibel. Het scherm zal op 11 maart beschikbaar komen voor een nog onbekende prijs.

Er zijn renders verschenen van wat de Sony Xperia 5 Plus zou worden. Het gaat om een telefoon met vier camera's aan de achterkant en een 3,5mm-jack aan de bovenkant. Sony liet de analoge audio-aansluiting recentelijk juist weg uit smartphones.

De telefoon meet 168,2x71,6mm, meldt OnLeaks op Slashleaks. De Fransman heeft afgelopen jaren vaak juiste informatie gegeven over onaangekondigde smartphones. Het scherm heeft volgens de info afmetingen van ongeveer 154x68mm, bij een diagonaal van 6,6" en een schermverhouding van 21:9. De resolutie is niet bekend. De Xperia 5, die afgelopen najaar is verschenen, heeft een oledscherm van 2520x1080 pixels.

De telefoon heeft aan de zijkant een vingerafdrukscanner, een plek waar Sony afgelopen jaren vaker een vingerafdrukscanner op telefoons heeft gezet. Nieuw is de 3,5mm-jack aan de bovenkant. De Xperia-telefoons van afgelopen jaar hebben die niet. De analoge audio-aansluiting is sinds twee jaar niet meer te vinden op duurdere modellen van de Japanse fabrikant.

Aan de achterkant zitten vier lenzen. Drie daarvan zijn camera's en Sony voegt daarnaast een tof-sensor toe, zo meldt OnLeaks. Het is onbekend wat de fabrikant daarmee gaat doen in de software. Een ToF-sensor kan bijvoorbeeld ruimtes scannen en gebruikt worden voor augmented reality-software.

Het is onbekend wanneer Sony de smartphone wil presenteren. De aankondigingen op CES zijn geweest en daar zat de telefoon niet tussen. De volgende beurs waar Sony vaak aankondigingen doet, is Mobile World Congress. Dat is een telefoonbeurs die eind februari plaatsvindt in Barcelona.

Corsair heeft tijdens de CES enkele processorkoelers getoond. Het gaat hierbij om drie RGB Pro XT-aio-koelers met iCue-integratie en een luchtkoeler met twee fans. De koelers zijn al beschikbaar in Nederlandse webshops.

Corsair toonde tijdens de CES onder andere drie nieuwe aio-koelers, die respectievelijk een radiatorgrootte van 240mm, 280mm en 360mm hebben. Deze koelers worden geleverd met ML-fans van 120mm of 140mm, afhankelijk van het model. Deze fans draaien respectievelijk op een toerental van maximaal 2400 en 2000rpm. De aio's zijn compatibel met Corsairs iCue-software voor het regelen van pomp- en fansnelheden. Ook kan de ingebouwde rgb-verlichting ingesteld worden via die software.

De koelers zijn compatibel met alle recente Intel- en AMD-sockets. De iCue H100i RGB Pro XT met 240mm-radiator kost 132,90 euro op de website van Corsair. Het 280mm-model kost op de website van Corsair 154,90 euro terwijl de 360mm-variant voor 176,90 euro beschikbaar komt. In de Pricewatch zijn de koelers overigens voor minder beschikbaar. De koelers lijken per direct leverbaar in Nederlandse webshops.

De Corsair A500 is een single-tower luchtkoeler die wordt geleverd met twee ML120-fans. De A500 kan volgens Corsair cpu's met een tdp van maximaal 250W koelen. Met de ventilators gemonteerd heeft de koeler afmetingen van 13,7x16,9x17,1cm en een gewicht van 1,46 kilogram. Daarbij kan de A500 gebruikt worden met ram-modules die tot 45mm hoog zijn. Koelpasta is vooraf op de koeler aangebracht, maar Corsair levert ook een extra tube met koelpasta mee.

De koeler is compatibel met vrijwel alle moderne Intel- en AMD-platforms, behalve Threadripper. De A500 krijgt een adviesprijs van 99,90 euro en is vanaf nu te koop in Nederlandse webshops.

Update, 11:01: De koelers zijn al leverbaar in Nederlandse webshops. Het artikel is hierop aangepast.

Facebook bant deepfakes van het sociale netwerk. Computergegenereerde video's mogen straks niet meer verspreid worden. Wat er precies onder deepfakes wordt verstaan kan echter breed worden opgevat.

Facebook bevestigt de ban in een blogpost, nadat de Washington Post daar eerder over berichtte. In de blogpost schrijft Facebook hoe de ban eruit komt te zien en welke soorten video's daaronder vallen. Er zijn twee specifieke eisen waardoor een video als 'deepfake' wordt aangemerkt. Dat gebeurt als de video 'is bewerkt - buiten aanpassingen voor verduidelijking of kwaliteit - op een manier die niet direct duidelijk is voor de gemiddelde persoon, en die een persoon kan misleiden om te denken dat iemand op een video iets zegt dat niet daadwerkelijk gezegd is'. Een andere eis is dat een video 'gemaakt is door kunstmatige intelligentie of machine learning die content in een video samenvoegt, vervangt of toevoegt zodat het authentiek lijkt'. Facebook zegt dat parodieën en satire niet onder de regels vallen. Ook video's waarvan alleen de volgorde van woorden is veranderd is volgens het bedrijf geen deepfake die moet worden verwijderd.

Video's die zijn bewerkt mogen dus nog wel voorkomen op het platform. Op die manier valt de controversiële video over de Amerikaanse Congres-voorzitter Nancy Pelosi niet onder de regels. Vorig jaar ging een bewerkte video veelvuldig rond, waarin de politicus dronken of verward leek te zijn. Later bleek dat het om een video ging waarin het geluid bewust was vertraagd. Facebook kreeg veel kritiek omdat het de video liet staan. Facebook ligt ook al langer onder vuur omdat het geen bewust beleid had voor deepfakevideo's, terwijl die mogelijk worden ingezet in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen later dit jaar. Ook ging vorige week een video rond waarin een speech van presidentskandidaat Joe Biden was bewerkt waardoor hij racistische dingen leek te zeggen. Ook zulke video's vallen niet onder het nieuwe beleid van Facebook.

Facebook zegt dat het voor het nieuwe beleid veel wil samenwerken met onder andere experts. Het bedrijf zou met meer dan vijftig experts hebben gesproken op het gebied van beleid, media en de wet. Ook is het bedrijf een samenwerking gestart met persbureau Reuters waarbij journalisten wereldwijd trainingen kunnen volgen om deepfakes en gemanipuleerde media te herkennen. Die samenwerking staat volgens Facebook los van het huidige beleid.

Sony heeft een prototype van een elektrische auto bedacht om zijn technieken voor de automotive markt bekend te maken. Er zijn geen aanwijzingen dat Sony daadwerkelijk een elektrische auto wil uitbrengen.

Sony zegt dat het de Vision S ontworpen heeft om de 'mechanismes van auto's te begrijpen'. Het bedrijf heeft bij het project samengewerkt met onder andere Bosch, Nvidia, Continental, Qualcomm, Blackberry, Gentex en HERE. Het resultaat is een voertuig met technieken die daadwerkelijk beschikbaar zijn, in tegenstelling tot futuristische conceptauto's waar bedrijven vaak mee komen.

Het Japanse bedrijf richt zich bij de presentatie op met name veiligheid, entertainment en aanpasbaarheid. Wat veiligheid betreft stelt Sony zich voor dat er bijvoorbeeld 33 sensoren aanwezig zijn op en rond de auto om de omgeving in de gaten te houden. Het dashboard kan bestaan uit een groot panoramisch aanraakgevoelig scherm, opgebouwd uit meerdere displays, voor informatie en video. Verder moet de Vision S een groot aantal speakers voor ruimtelijk geluid krijgen.

Software en de combinatie met een smartphone moet een grote rol spelen, evenals het over-the-air kunnen updaten van de software. De Vision S heeft volgens de ontwerper twee elektrische motoren met 400kW aan vermogen om in 4,8 seconden van 0 tot 100km/u te accelereren. De maximale snelheid zou op 240km/u liggen. Uit de bewoordingen van de presentatie lijkt het er niet op dat de Vision S daadwerkelijk geproduceerd wordt.

Micron is begonnen met het uitdelen van samples van ddr5-geheugen. Deze rdimm-modules moeten volgens Micron tot 87 procent meer bandbreedte leveren ten opzichte van ddr4. Micron levert de modules vooralsnog alleen aan datacenters.

De ddr5-modules die Micron levert, zijn gebaseerd op een '1Znm-procedé', dit is een 10nm-classprocedé met afmetingen van 10nm tot en met 13nm. Volgens Micron moet ddr5 'ruim 85 procent prestatiewinst opleveren' ten opzichte van ddr4-geheugen, waarmee waarschijnlijk wordt gedoeld op de toename in effectieve bandbreedte. Ook moeten de modules betrouwbaarder functioneren en minder stroom verbruiken: de vdd van ddr5-geheugen wordt verlaagd naar 1,1V. Bij ddr4 lag de vdd op 1,2V. Bovendien moet de geheugendichtheid van ddr5 opgehoogd worden naar maximaal 64Gbit.

Ddr5 moet de dubbele hoeveelheid geheugencapaciteit en -bandbreedte krijgen van ddr4. De snelheid van ddr4 rangeert volgens de Jedec-standaard van 1600 tot 3200MT/s. Bij ddr5 wordt dit opgehoogd naar 3200-6400MT/s. Op een snelheid van 3200MT/s levert ddr4-geheugen een effectieve bandbreedte van 16,79GB/s per channel, terwijl dit bij ddr5-geheugen op eenzelfde snelheid opgehoogd wordt naar 22,81GB/s. Dat is een toename van 36 procent. Ddr5-geheugen levert op 4800MT/s een bandbreedte van 31,36GB/s per channel, wat neerkomt op een toename van 87 procent tegenover ddr4-3200.

Micron geeft nog geen indicatie wanneer ddr5-geheugenmodules beschikbaar komen voor consumenten, aangezien er nog geen consumenten-cpu's op de markt zijn die de standaard ondersteunen. Tegelijkertijd werkt Intel aan processors voor datacenters met ddr5-ondersteuning. Deze Sapphire Rapids-cpu's moeten in 2021 uitkomen. Ook het Chinese bedrijf Zhaoxin werkt aan cpu's die ddr5 moeten ondersteunen. Deze chips moeten ook in 2021 op de markt komen. De plannen van AMD op dit gebied, zijn nog onbekend.

Qualcomm heeft een eigen platform ontwikkeld voor zelfrijdende auto's. Snapdragon Ride is bedoeld om auto's aan te sturen op alle niveaus van autonoom rijden. Het platform bestaat uit zowel hardware als software, die automakers kunnen gebruiken om auto's autonoom te maken.

Qualcomm presenteerde Snapdragon Ride tijdens de CES-beurs in Las Vegas. Het platform bestaat uit drie onderdelen. Er is een Snapdragon system-on-chip, een accelerator en een softwarepakket. De soc is bedoeld om een groot aantal berekeningen zelf te laten doen, terwijl de accelerator verschillende berekeningen op zich kan nemen om de soc te ontlasten. Qualcomm zegt dat het platform gebruik maakt van kunstmatige intelligentie om die berekeningen nog efficiënter te doen, maar het bedrijf geeft daar verder weinig details over.

Het platform is bedoeld om automakers te helpen met specifieke taken die nodig zijn voor autonoom rijden. Qualcomm zegt dat fabrikanten er auto's mee kunnen bouwen die op alle vijf niveaus van autonomie kunnen werken, van simpele taken zoals adaptive cruise control tot volledige autonomie in drukke steden. Het platform is gebaseerd op modulaire multicore chips en een gpu, al zijn precieze specificaties daarover niet bekend, en maakt gebruik van passieve koeling of luchtkoeling. In de eerste tier van autonoom rijden zouden al 30 tera-operations per seconde nodig zijn. Bij tier 5 gaat het om 700 tops bij 130 Watt, zegt Qualcomm. Het bedrijf zegt dat er geen extra waterkoeling of andere systemen nodig zijn tijdens het rijden. Dat drukt de kosten en maakt het ontwerp simpeler.

Een ander onderdeel van het platform is een softwarepakket waarmee de standaard aspecten van autonoom rijden kunnen worden ingebouwd in een auto, zoals noodremmen, verkeersbordherkenning, automatische baanwisseling of zelf parkeren. De software is volgens Qualcomm modulair opgebouwd zodat fabrikanten hun eigen systemen makkelijk kunnen integreren. Ze kunnen daar ook software aan toevoegen voor 'complexe gevallen' tijdens het rijden, zoals modellen die menselijk gedrag nabootsen.

Qualcomm werkt samen met verschillende partners die vanaf halverwege het jaar aan de slag kunnen met het platform. Medio 2023 verwacht het bedrijf dat de eerste auto's de weg op gaan die gebruik maken van de technologie.

Intel heeft tijdens de CES een concepttablet getoond met een vouwbaar 17"-touchscreen. De tablet annex laptop, met codenaam Horseshoe Bend, heeft een oledscherm en de formfactor van een 12"-apparaat. Dell toonde een variant met een 13"-scherm en een laptop met twee schermen.

Intels executive vice-president Gregory Bryant demonstreerde Horseshoe Bend tijdens Intels presentatie op de CES. Het gaat volgens de fabrikant om een platform waar fabrikanten hun eigen producten op kunnen baseren. Intel demonstreerde hoe gebruikers in laptopmodus kunnen scrollen over het hele scherm, hoe het onderste deel ander beeld toonde dan het bovenste en hoe het apparaat uitgevouwen als 17"-tablet of all-in-one in-combinatie met muis en toetsenbord dienst kan doen. Horseshoe Bend draaide op een aankomende Tiger Lake-processor.

Lenovo onthulde maandag al dat het een ThinkPad-laptop op het concept gebaseerd had met een 13,3"-oledscherm. Ook Dell werkt aan een model met 13"-scherm, de Concept Ori. De Ori lijkt op de afbeelding relatief dik en niet bekend is of Dell het concept tot een commercieel product uitwerkt.

Dell werkt ook aan de Concept Duet, een apparaat met twee losse 13,4"-schermen met fullhd-resolutie. Dit concept is vergelijkbaar met de Surface Neo van Microsoft. Ook van de Duet is niet bekend of deze op de markt verschijnt, maar een roadmap van Dell sprak vorig jaar van de komst van een 'XPS Dual Screen Maximus' wat mogelijk naar de Duet, of een vergelijkbaar apparaat verwijst. De genoemde apparaten draaien Windows 10X, dat geoptimaliseerd is voor apparaten met twee schermen.

Asus brengt een nieuwe Chromebook Flip uit die draait op een tiende generatie Intel-processor. De fabrikant levert de Flip C436 met een Core i7-cpu en maximaal 16GB werkgeheugen.

Asus levert configuraties van de laptop met de Core i3-10110U, i5-10210U en i7-10510U. Verder is er 8GB of 16GB aan ram, en wordt met een m2-ssd van 512 GB geleverd. Ook ondersteunt het apparaat Wi-Fi 6 en bluetooth 5.0. De C436 heeft een 42Wh-accu die volgens Asus 12 uur mee moet gaan.

De Asus Chromebook Flip C436 heeft een magnesium behuizing en een 13"-aanraakscherm met dunne randen, wat Asus NanoEdge noemt. Dat scherm heeft een 1920x1080-resolutie, dat honderd procent van de srgb-kleurruimte kan weergeven. De bezels zijn 4,9 millimeter dik. De laptop komt in de kleuren wit en zilver uit. De C436 weegt 1,22 kilogram en meet 319x205x13mm.

De Chromebook kan worden gebruikt met universele stylussen door de ondersteuning van USI. Er zit een vingerafdrukscanner op de laptop, en het geluid komt van vier speakers rondom het apparaat. De C436 heeft twee usb 3.2 type-c-aansluitingen en een micro-sd-slot. Het apparaat komt in het eerste kwartaal van 2020 uit. Prijzen van het apparaat zijn nog niet bekend.

Intel heeft op de CES een sneak preview van Tiger Lake gegeven, de nieuwe generatie zuinige processors voor laptops die dit jaar verschijnt. Intel maakt de chips op een verbeterd 10nm-procede en integreert de X^e-gpu. Ook demonstreerde Intel kort de DG1-videokaart.

Intel toonde een Tiger Lake-processor en een smal moederbord met de chip tijdens de CES. Daarnaast demonstreerde het bedrijf werkende laptops met de komende generatie van chips. Tiger Lake volgt Ice Lake op en is bedoeld voor dunne en lichte laptops. De processors verschijnen waarschijnlijk in U- en Y-varianten.

Intel belooft dat de chip double digit-prestatieverbeteringen bieden ten opzichte van Ice Lake, oftewel 10 procent of meer. De processors behoren tot de eerste die over X^e-gpu's beschikken. Deze zijn op de nieuwe architectuur voor gpu's waar Intel aan werkt gebaseerd en bij Tiger Lake moeten ze onder andere gamen op hd-resoluties mogelijk maken. Daarnaast demonstreerde Intel upscaling waarbij de berekeningen door de gpu gedaan werden.

Intel maakt Tiger Lake op zijn geoptimaliseerde 10nm-procedé, oftewel 10nm+. Het bedrijf integreert ondersteuning voor de vierde generatie Thunderbolt. Deze biedt volgens Intel doorvoersnelheden die 'vier keer zo hoog liggen als usb 3'. De eerste laptops met Tiger Lake moeten nog dit jaar verschijnen maar meer details gaf Intel niet.

Aan het eind van de presentatie hield Intel nog kort een demonstratie van DG1, wat staat voor discrete graphics 1. Zoals de naam aangeeft gaat het om een losse videokaart, die Intel opbouwt ronde de X^e-architectuur. Intel demonstreerde een mobiele DG1-videokaart in een laptop die Destiny 2 draaide. Het is de bedoeling dat nog dit jaar laptops met DG1 als additionele videokaart verschijnen.

De eerste onderwijsdag aan de Universiteit Maastricht sinds de ransomwareaanval is goed verlopen. Webmail en verschillende netwerkschijven zijn weer te gebruiken, en er zijn geen noemenswaardige problemen voorgekomen.

Dat schrijft de universiteit in een update op de website. Maandag was de eerste dag dat het onderwijs werd hervat sinds de universiteit vlak voor kerst werd getroffen door ransomware. Op 2 januari was de universiteit al open voor medewerkers en studenten. Er waren toen nog geen lessen. Volgens de universiteit begonnen de lessen volgens het rooster, en konden studenten goed werken in de bibliotheek. De universiteit zegt dat de meeste studenten en werknemers begrip tonen voor de situatie.

Eén van de belangrijkste dingen van het netwerk dat weer is opgestart is e-mail. Outlook werkt vanaf dinsdag weer volledig voor zowel email als agenda's. Emails die na 23 december zijn gestuurd komen dan ook binnen. Ook hebben systeembeheerders een deel van de netwerkschijven weer aan de gang gekregen. Die zijn net als Outlook vanaf dinsdag weer helemaal te gebruiken. Bestanden kunnen worden geopend, bewerkt en opgeslagen vanaf de schijf. "Dat is belangrijk voor ons onderzoek, onderwijs en organisatie als geheel", schrijft de UM. Of dat betekent dat al het wetenschappelijk onderzoek en alle scripties weer beschikbaar zijn is niet bekend.

Nog niet alle software en systemen zijn weer aan de gang. Programma's waarmee onderzoekers werken zijn op het moment nog niet te gebruiken. De universiteit vroeg studenten en medewerkers ook hun wachtwoord te resetten. Dat heeft niet direct verband met de aanval, maar is standaard protocol bij een dergelijke infectie. Inmiddels heeft het merendeel van de studenten zijn wachtwoord gewijzigd.

Een woordvoerder van de universiteit zegt tegen de NOS dat er maatregelen zijn genomen om het systeem beter te beveiligen. Details daarover zijn niet bekend. De universiteit geeft op dit moment weinig informatie vrij over het voorval omdat het onderzoek nog loopt. Zodra dat voorbij is belooft de UM 'openheid te geven over de geleerde lessen'. Andere scholen en bedrijven kunnen daar dan van leren.

Sony heeft tijdens de CES zijn televisies voor dit jaar gepresenteerd. Net als concurrent LG komt de Japanse fabrikant voor het eerst met een oled-tv met een beelddiagonaal van 48", waarmee dit in 2020 de kleinste oled-tv voor consumenten wordt.

De A9 wordt Sony's 48"-oled-tv voor dit jaar. Deze 4k-tv beschikt over de Picture Processor X1
Ultimate, de beeldprocessor die ook in andere high-end televisies van de fabrikant komt. De A9 ondersteunt Dolby Atmos en Dolby Vision en door de Ambient Optimization-functie wordt zowel de beeld- als de geluidskwaliteit afgestemd op de omstandigheden in de kamer, waarbij rekening wordt gehouden met de verlichting en objecten die het geluid kunnen absorberen. Verder ondersteunt deze 48"-oled-tv Airplay 2, HomeKit en Amazon Alexa en wordt X-Motion Clairty geïntegreerd om bijvoorbeeld beelden van sportwedstrijden soepel weer te geven.

Sony A9

Het bovenstaande geldt ook allemaal voor de A8, de oled-tv voor 2020 die uitkomt in modellen met een diagonaal van 55"- en 65". Deze 4k-televisies beschikken in tegenstelling tot de A9 over Acoustic Surface Audio, waarbij het geluid uit het scherm komt, een technologie die Sony al een aantal jaren toepast in zijn oled-tv's. De televisies beschikken over twee subwoofers en draaien op Android 9 Pie; dat laatste geldt ook voor de A9.

Sony A8

Verder komt Sony met de ZH8, een 8k-lcd-tv die ook de Picture Processor X1 Ultimate krijgt, waarbij beelden via een database van Sony in realtime naar 8k worden opgeschaald. Bij de ZH8 zijn tweeters aanwezig die het frame in trilling brengen, zodat het geluid rechtstreeks uit het scherm lijkt te komen. Ambient Optimization is ook hier aanwezig en gebruikers krijgen daarnaast een verlichte afstandsbediening die van aluminium is gemaakt.

Sony ZH8

Sony introduceert verder een aantal nieuwe 4k-lcd-tv's, waaronder de XH95 en XH90. Deze televisies beschikken net als de ZH8 over fald, maar over hoeveel individueel dimbare zones de modellen beschikken meldt de fabrikant niet. De XH95 krijgt ook de aluminium afstandsbediening en komt uit met vier verschillende beelddiagonalen: 49", 55", 65", 75", en 85". De XH95-modellen vanaf 55" zijn uitgerust met een technologie die de kijkhoeken zou moeten verbeteren.

De XH90 is volgens Sony een middenklasser, komt uit in 55", 65", 75", en 85" en is volgens de fabrikant 'compatibel met 4k en 120fps', al is daar een toekomstige software-update voor nodig; waarschijnlijk gaat het hierbij om de hdmi 2.1-capaciteit en zijn de andere in dit bericht genoemde televisies standaard uitgerust met hdmi 2.1, al zegt Sony daar verder niets over. Releaseperiodes en adviesprijzen voor de Benelux worden op een later moment bekendgemaakt.

Tijdens een presentatie op de CES heeft AMD de Threadripper 3990X officieel gepresenteerd. Deze derde Threadripper 3000-processor heeft 64 cores en is beschikbaar vanaf 7 februari voor een prijs van 3990 dollar.

De Threadripper 3990X is net als de eerder uitgebrachte 3960X en 3970X, met respectievelijk 24 en 32 cores, gebaseerd op de Zen 2-architectuur met 7nm-cores. De tdp is gelijk met 280W, maar de kloksnelheden liggen iets lager: waar de 3960X en 3970X een baseclock hebben van 3,8 en 3,7GHz respectievelijk, zit die van de 3990X op 2,9GHz. De turbokloksnelheid van de twee eerder uitgebrachte Threadripper-cpu's zit op 4,5GHz, terwijl die van de 3990X op 4,3GHz uitkomt. Wat de turbo voor alle cores is, is nog niet bekend.

Het was al duidelijk dat deze cpu met acht cores per chiplet eraan zat te komen en een aantal specificaties waren al bekend, maar dat gold nog niet voor de prijs, releasedatum en de kloksnelheden. Zo was al bekend dat de nieuwe Threadripper 288MB cache zou krijgen, wat dubbel zoveel is als de 3970X met 32 cores. De 3990X werkt net als de 3960X en 3970X op de TRX40-moederborden. AMD neemt het met de processors op tegen Intels Cascade Lake-X-processors.

>

AMD heeft de Radeon RX 5600 XT aangekondigd, die het gat tussen de 5500 XT en 5700 op moet vullen. De kaart op basis van Navi 10 moet het onder andere opnemen tegen de GeForce GTX 1660 Super van Nvidia.

De RX 5600 XT is opgetrokken rond een op 7nm geproduceerde Navi 10-gpu op basis van de RDNA-architectuur, net als de RX 5700. Ten opzichte van die kaart is de kloksnelheid verlaagd en is er een 192bit-interface in plaats van 256bit-geheugenbus aanwezig. De 5600 XT wordt ook met 6GB in plaats van 8GB gddr6 uitgerust. Hierdoor valt ook de total board power lager uit: 150W voor de 5600 XT versus 185W voor de 5700.

AMD richt zich met name op gamers die op 1080p spelen, waar de 5700 vooral voor 1440p-resoluties geschikt zou zijn. Wat de concurrentie betreft claimt AMD met eigen benchmarks dat de 5600 XT, afhankelijk van het spel, 5 tot 33 procent sneller is dan de GTX 1060 6GB en 5 tot 15 procent sneller dan de GeForce GTX 1660 Super. Of de werkelijke snelheden zo uitpakken zal uit onafhankelijke benchmarks moeten blijken.

De adviesprijs van de kaart is 279 dollar. Dat was ook de adviesprijs die Nvidia een jaar geleden bij de aankondiging van de GeForce GTX 1660 Ti vroeg, maar in oktober verscheen de GTX 1660 Super voor een startprijs van 229 dollar.

Lenovo heeft op de CES 2020 de ThinkBook Plus geïntroduceerd, een 13,3"-laptop met een E Ink-scherm als meest opvallende eigenschap. Dit scherm zit op de buitenkant van de laptop en is te gebruiken door het reguliere laptopscherm in te klappen.

De ThinkBook Plus wordt geleverd met de Precision Pen om bijvoorbeeld aantekeningen te maken op het E Ink-scherm, waarbij synchronisatie via Microsoft OneNote wordt ondersteund. Lenovo heeft aan The Verge laten weten dat bepaalde kleine delen van het E Ink-scherm in staat zijn om sneller te verversen dan het gehele scherm in een keer. Dat leidde volgens de redacteur van The Verge tot een ervaring waarbij het maken van notities vrij responsief aanvoelde. Er is ook ingebouwde integratie met de Windows Kindle-app, zodat het scherm als e-reader is te gebruiken.

De laptop beschikt over een 1080p ips-paneel met ondersteuning voor Dolby Vision. In de knop om de laptop in te schakelen is een vingerafdrukscanner ingebouwd en verder is de aluminium behuizing voorzien van een usb-c-aansluiting, twee reguliere usb-aansluitingen en een hdmi-uitgang. De ThinkBook Pro is uit te rusten met een Intel i7-cpu van de tiende generatie, komt met Windows 10 en een ssd, waarbij een Optane-ssd van Intel ook een optie is.

De Lenovo ThinkBook Pro komt naar verwachting vanaf maart beschikbaar voor een prijs die begint bij 1199 dollar.

Asus toont tijdens de CES twee Zephyrus-laptops met Ryzen 7 4800HS-cpu's met 8 cores en 16 threads. De fabrikant komt met een 14"- en 15"-model. Het grotere model wordt daarnaast optioneel geleverd met een 240Hz-scherm. De kleinere heeft ledjes aan de achterkant.

De Asus Zephyrus G14 en G15 bevatten beide een Ryzen 7 4800HS, die 8 cores en 16 threads heeft en gemaakt is op een 7nm-procedé. Deze cpu is gebaseerd op de Zen 2-architectuur, die ook wordt gebruikt in Ryzen 3000-desktop-cpu's. Op het moment van schrijven zijn de kloksnelheden van de 4800HS nog niet bekend. Beide laptops bevatten maximaal 32GB aan ddr4-ram op een snelheid van 3200MHz. De G14 bevat standaard een RTX 2060 met 6GB aan gddr6-geheugen, terwijl bij de G15 keuze is uit een RTX 2060 en een GTX 1660 Ti, die beide ook over 6GB aan gddr6-vram beschikken. Verder hebben beide laptops maximaal een 1TB nvme-ssd

De Asus Zephyrus G14

De Zephyrus G14 is 17,9mm dik, weegt 1,6 kilogram en bevat een 14"-scherm met keuze uit een fullhd-paneel met verversingssnelheid van 60Hz of 120Hz, of een 1440p-scherm van 60Hz. Het 120Hz-scherm en de 1440p-variant ondersteunen beide FreeSync. Dit wordt ondersteund op de Nvidia-videokaarten dankzij de geïntegreerde Radeon-gpu in de Ryzen 7 4800HS. De schermen kunnen daarnaast 100 procent van de srgb-kleurruimte weergeven.

De G15 is 19,9mm dik en weegt 2,1 kilogram. Het 15"-scherm kan geleverd worden met 144Hz-paneel met resolutie van 1920x1080 pixels, of een 240Hz-variant met eenzelfde resolutie. Beide schermen ondersteunen FreeSync. Het 240Hz is daarnaast gevalideerd voor Pantone-kleurweergave, en kan 100 procent van het srgb-kleurspectrum weergeven.

De Asus Zephyrus G15

Beide laptops kunnen zowel opladen over usb-c met 65W, of met een bijgeleverde AC-adapter met 180W aan vermogen. Eerstgenoemde is vooral bedoeld voor lichte workloads; wanneer de losse gpu wordt gebruikt, is de 180W-oplader nodig. Beide laptops ondersteunen daarnaast Wi-Fi 6 dankzij de aanwezigheid van een 802.11ax-radio. De G14 heeft twee usb-aansluitingen met een doorvoersnelheid van 5Gbit/s van het type A, terwijl de G15 er drie heeft. De G15 heeft daarbij een usb-aansluitingen die met 1Gbit/s data kunnen vervoeren via een usb-c-poort. De G14 heeft daarvan één extra aansluiting, die ook DisplayPort-alt-mode ondersteunt. Verder hebben beide laptops een hdmi 2.0b-aansluiting en een 3,5mm-jack voor audio. De G15 heeft een rj-45-ethernetpoort; de G14 heeft dit niet.

De behuizing van de G14 bevat 1215 kleine leds die gebruikt kunnen worden om eigen afbeeldingen te tonen. Ook kunnen de leds audiovisualisaties of geanimeerde gifs weergeven. Asus noemt dit een AniMe Matrix genoemd. De G15 heeft dit niet. Het is nog niet bekend wat de laptops gaan kosten. Ook de releasedata zijn nog onbekend.

Asus' AniMe Matrix-ledscherm

Asus heeft op elektronicabeurs CES 15"- en 17"-modellen in zijn serie TUF-gaminglaptops aangekondigd. Aanvankelijk zullen de laptops met AMD Ryzen-processors worden geleverd en later dit jaar zullen uitvoeringen met Intel-processors komen.

De A15- en A17-serie, laptops met een schermdiagonaal van respectievelijk 15" en 17", zullen als eerste uitkomen. Deze FX506- en FX706-laptops krijgen een AMD Ryzen 4000-processor, op basis van de Zen 2-architectuur. Die hebben maximaal acht processorkernen. Het topmodel zou een Ryzen 7 4800U of, waarschijnlijker, een 4800H aan boord krijgen, met acht cores en zestien threads. De snelste videochip aan boord is een RTX 2060 van Nvidia en de laptops krijgen maximaal 32GB ddr4-geheugen en een nvme-ssd van 1TB.

Later dit jaar volgt de F-serie van vrijwel identieke laptops, maar de processors daarin komen van Intel, met aan boord processors van de tiende Core-generatie. Die laptops zouden overwegend dezelfde specificaties wat videokaarten, geheugen en opslag betreft krijgen, maar de draadloze connectiviteit zou uit 802.11ax-hardware bestaan waar de AMD-modellen 802-11.ac-adapters aan boord hebben.

De 15,6"-displays hebben een refresh-rate van 144Hz met ondersteuning voor AMD's FreeSync-technologie en een resolutie van 1920x1080 pixels. Asus spreekt van ips-level panelen, maar het gaat waarschijnlijk om tn-schermen. De 17,3"-schermen hebben eveneens een full-hd-resolutie maar verlagen de maximale verversingssnelheid tot 120Hz. De connectiviteit van de laptops bestaat uit onder meer een hdmi 2.0b-aansluiting, twee usb 3.2 gen1-poorten, een enkele usb c-connector met dp-ondersteuning, een gigabit-ethernetjack en een hoofdtelefoonaansluiting.

Aangezien de laptops vooral voor gamers bedoeld zijn, heeft Asus stevige koeling ingebouwd met luchtinlaten aan de onderzijde en uitlaten aan de zijkanten. Ook de toetsenborden zijn op gamers gericht, met rgb-verlichting, transparante wasd-keycaps en een geïsoleerd arrow-cluster. De switches zijn niet mechanisch, maar zouden desalniettemin voldoende travel bieden en 20 miljoen toetsaanslagen meekunnen. Prijzen en beschikbaarheid maakte Asus nog niet bekend: die zullen afhankelijk zijn van de hardwarecombinaties die in Nederland en België beschikbaar komen.

Asus geeft zijn midrange Vivobook-laptops tijdens CES een update. De laptops worden van Comet Lake- of Ice Lake-processors voorzien en zijn daarnaast verkrijgbaar in nieuwe kleuren. De nieuwe Vivobooks zijn te herkennen aan het gele randje rondom de enter-toets.

Asus brengt drie nieuwe varianten in de Vivobook S-serie uit. De S-serie bestaat uit iets compactere Vivobook-laptops en heeft drie uitvoeringen, met 13,3", 14" en 15,6"-scherm. Het 13"-model, de S333, wordt voorzien van Intel Ice Lake-processors en eventueel de 'nieuwste Nvidia GeForce-gpu'. Vermoedelijk zal die niet nader genoemde gpu binnenkort aangekondigd worden.

De 14"- en 15"-uitvoering van de Vivobook S, de S433 en S533, worden van Intel Comet Lake-processors voorzien en moeten het doen met de geïntegreerde Intel uhd-graphics of een Nvidia MX250 als videokaart. De Vivobook S-laptops hebben een volledig metalen chassis en de 13"- en 14"-variant kunnen voorzien worden van Asus' NumberPad 2.0. Dat is een inschakelbaar numeriek toetsenblok in de touchpad. Alle drie de Vivobook S-laptops zijn verkrijgbaar in de kleuren dreamy white en indie black. De twee grotere modellen zijn ook in gaia green en absolute red te koop.

Asus brengt daarnaast ook twee nieuwe modellen in de gewone Vivobook-serie uit; de Vivobook 14 en 15. De laptops hebben, zoals de naam al doet vermoeden, een 14"- of 15,6"-scherm en zullen, afhankelijk van de uitvoering, goedkoper zijn dan de Vivobook S-laptops. In de eenvoudigste uitvoering zullen de Vivobook 14 en 15 voorzien worden van een tn-scherm met een resolutie van 1366x768 pixels, maar voor beide Vivobooks is er ook een full hd ips-optie. De Vivobook 14 is bovendien onderverdeeld in de X413 en de K413 die erg op elkaar lijken, maar de laatste is een fractie dunner. Datzelfde geldt ook voor de Vivobook 15.

Beide modellen worden van Intel Comet Lake-processors voorzien en ook hier wordt gesproken van een optionele 'nieuwste Nvidia GeForce-gpu'. Verder worden de laptops geleverd met maximaal 16GB geheugen en een ssd van maximaal 2TB. Of er daadwerkelijk een configuratie met een ssd van 2TB op de Nederlandse of Belgische markt verschijnt is maar de vraag, want het is nog niet bekend welke hardwaresamenstellingen Asus zal gaan voeren. Het bedrijf heeft aangegeven dat later bekend te maken. In onderstaande tabellen staan de mogelijke opties die Asus zou kunnen gaan verkopen.