Je vraag is niet heel makkelijk te beantwoorden (al zal de fabrikant zelf best wat specificeren). Zo uit de losse pols beoordelen is niet zo eenvoudig. Om een schot voor de boeg te geven:
Gemeenschappelijke factoren
Gemeenschappelijk voor beide koelertypes zijn:
- De kwaliteit van de ventilatoren. Bepaalt de stroomsnelheid die tussen de ribben van de radiator wordt bereikt.
- Oppervlak van de koelribben. Maak je de ribben in oppervlak te groot, dan wordt de weglengte voor de geleiding te groot en worden de ribben minder effectief en vormen ze alleen maar een obstructie voor een goede doorstroming in je behuizing.
- Onderlinge afstand tussen de koelribben. Zet je de koelribben wat verder uit elkaar, dan stroomt er meer lucht door de radiator, maar heb je minder koeloppervlak. Maak je de stapel ribben meer dichtgepakt, dan creëer je wel meer oppervlak, maar zal het moeilijk worden de lucht er met voldoende snelheid doorheen te krijgen. Het ribbenpakket vertegenwoordigd dan meer weerstand.
- Luchtsnelheid. Het koelvermogen is direct afhankelijk van de luchtsnelheid. Die luchtsnelheid is het resultaat van het drukverschil over de radiator. De druk achter de radiator, de luchtdruk, kunnen we niet beïnvloeden, de druk voor de radiator, of de mate waarmee de fan de lucht door de radiator kan persen, hangt samen met de kwaliteit van de fan (schoepvorm, rotatiesnelheid).
Onderscheid tussen beide koelertypes
De verschillen tussen beiden hebben te maken met de koelmechanismes die ze hanteren. Bij de aio koeler is er een pomp die de vloeistof geforceerd langs het koelblok pompt. Bij de tower koeler vindt warmtetransport plaats door de heat pipes, met hun gesloten damp vloeistof kringloop.
De AIO koeler
Die vloeistof is in staat snel al stromend warmte af te voeren. Ten tweede passeert die vloeistof ook het complete radiatorlichaam en komen dus die beide fans echt tot hun recht. Is de snelheid van de vloeistofstroom te vergroten dan kan de vloeistof meer warmte afvoeren. De effectiviteit waarmee die vloeistof de warmte in dat koelblok kan opnemen hangt hiernaast af van de temperatuur van de vloeistof voor en achter het koelblok. Hoe lager het radiatorpakket met zijn fans de vloeistof in temperatuur kunnen laten dalen, hoe meer warmte de vloeistof in het koelblok kan opnemen.
Ik zie in een aio koeler zo dus drie limieten. De koelcapaciteit van je radiator met fans, de maximale stroomsnelheid van de vloeistof en de mate waarin het koelblok warmte kan overdragen.
De tower koeler
In de heat pipes van een tower koeler treedt een niet-geforceerd proces op van verdamping bij het koelblok en condensatie bij de radiator en fan. De verdampende vloeistof onttrekt hierbij de warmte aan het koelblok. Dit is de verdampingswarmte, de energie nodig voor de vloeistof-damp overgang. Bij de radiator en de fan van de tower koeler condenseert de vloeistof weer en geeft hierbij warmte weer af. Dit is de condensatiewarmte, de energie die wordt afgegeven bij de damp-vloeistof overgang.
Ook de tower koeler kent drie limieten. Als eerste de warmteoverdracht van het koelblok naar de heat pipes. Ten tweede het maximale warmtetransport van een heat pipe. Deze grens kent een sanctie. Wordt ze overschreden dan kakt de performance van een heat tube flink in, omdat het medium in de tube niet meer aan condensatie toekomt. Daarom moet een tower koeler het warmte vermogen van de processor echt aan kunnen. Ook bij de tower koeler is het koelvermogen van de radiator met fan een limiet.
Tenslotte
Met het AIO concept is denk ik een beest van een koeler is te maken. Een valkuil is de complexiteit en hun bewegende delen, we kennen allemaal de verhalen, kwaliteit fans en pomp, de dicht gepakte radiatoren. Geef geld uit voor kwaliteit en je haalt met een aio een hele goede koeler in huis. Belangrijk voor die kwaliteit zijn de bewegende delen, de pomp en de fans.
Tower koelers zijn voor kleine budgetten wat vergevensgezinder. Ze kunnen snel wat meer ruimte pakken voor een grotere en langzamere fan en een groter radiatorpakket. Zijn ze goed afgestemd op het vermogen van de processor kunnen heat pipes hele effectieve warmteafdracht bereiken. Het concept is verder eenvoudig, met alleen passieve circuits en een fan. De heat pipes vormen wel een harde en weinig tolerante limiet voor het te verstouwen warmte vermogen.
Edits: taal
[Reactie gewijzigd door teacup op 25 juli 2024 10:00]