Team Group stuurt zijn eerste DDR5-modules voor consumenten op ter validatie

Team Group heeft zijn eerste DDR5-modules opgestuurd naar moederbordfabrikanten ter validatie. Het gaat hierbij om 16GB-modules met een snelheid van 4800 megatransfers per seconde. De modules hebben daarnaast een standaard spanning van 1,1V.

Team Group is klaar met de ontwikkeling van zijn eerste engineering samples van DDR5-modules voor consumenten, zo meldt het bedrijf. Inmiddels doet de geheugenfabrikant validatietests. Het bedrijf werkt hiervoor samen met moederbordfabrikanten als ASRock, ASUS, Gigabyte en MSI. Deze eerste DDR5-dimms van het bedrijf krijgen ieder een capaciteit van 16GB. Daarnaast meldt de geheugenfabrikant dat de dimms vanuit de fabriek een snelheid van 4800MT/s meekrijgen en werken op een spanning van 1,1V.

Vooralsnog zijn er geen consumentenplatforms die DDR5 ondersteunen. Volgens geruchten krijgen de toekomstige Zen 4- en Alder Lake-platforms van AMD en Intel beide ondersteuning voor de nieuwe geheugenstandaard. Jedec publiceerde eerder dit jaar al de definitieve specificaties van de DDR5-standaard. Daaruit blijkt dat de geheugenchips onder andere error-correcting code op de geheugenchips zelf ondersteunen. Het is echter nog niet duidelijk of alle DDR5-modules standaard ecc-ondersteuning meekrijgen.

Ook wordt de burst length verdubbeld en krijgen dimms eigen spanningsregelaars geïntegreerd, waar dat voorheen werd geregeld op het moederbord. Dit moet de productie van moederborden versimpelen en de yields van geheugenchips verbeteren, doordat de invloed van spanningswisselingen hiermee wordt beperkt. Naar verwachting krijgen de eerste DDR5-modules een snelheid van 4800MT/s, zoals dus ook het geval is bij de modules Team Group. Op termijn moeten modules met hogere snelheden beschikbaar komen. SK Hynix noemde bijvoorbeeld de komst van DDR5-8400.

Reacties (77)

[Pihkal]

Ook wordt de burst length verdubbeld en krijgen dimms eigen spanningsregelaars geïntegreerd, waar dat voorheen werd geregeld op het moederbord.

Dus overvolten om strakkere timings te bekomen en/of RAM overclocking gaat ook niet meer mogelijk zijn....

[Sissors]

Dat ligt maar helemaal eraan hoe het ontworpen wordt. Een GPU heeft ook eigen spanningsregelaars, en die kunnen ook aangepast worden. De gemiddelde spanningsregelaar zal instelbaar zijn, al was het maar omdat ze zelf bij testen de vrijheid willen hebben. De vraag is dan of je moederbord daar toegang tot heeft, en je alsnog dus via je bios of een ander programma de spanningen kan aanpassen, of dat je daar geen toegang tot krijgt.

[wifikabelhuren]

Een beetje tweaker kan die spanningsregelaars denk ik wel omzeilen.

[PPie]

Een beetje tweaker kan die spanningsregelaars denk ik wel omzeilen.

Tenzij het on-chip LDO’s zijn. Dan wordt dat uitdagend...

[smiba]

Nu vraag ik me wel af of ze gewoon LDOs zouden gebruiken hoor, efficient zijn die namelijk zeker niet

Hoewel het prima mogelijk kan zijn dat ze per chip dit reguleren, zou dit waarschijnlijk nog wel met een paar weerstanden (feedback line) aangepast kunnen worden. Lijkt me niet dat ze per die een specifiek voltage hardcoden.

[PPie]

Ik zou eerder verwachten dat deze vanwege yield van de memories ofwel via OTP geprogrammeerd wordt, ofwel via dezelfde manier waarmee de SPD data nu wordt uitgelezen (via een soort van I²C) gezet kan worden.
(En wellicht op die manier te tweaken )

[Rob Coops]

De vraag is of dat echt de moeite waard is... ga jij met een soldeerbout nieuwe geheugen sticks te lijf om de VRM er van af te slopen en te vervangen of aan te passen?

Ik ken niemand die even de VRM op zijn moederbord aanpast om een hogere spanning te regelen. de bios laat dat misschien toe voor bepaalde borden maar zeker niet bij allemaal. Ik denk dat in dit geval er misschien een methode zal zijn voor moederborden de VRM te verzoeken meer te leveren geen idee of de standaard daar in voorziet (lijkt me van niet maar wie weet) De enige andere methode om geen soldeerbout te hoeven gebruiken lijkt me om een "snelle" geheugen module te kopen bij een fabrikant maar dat is nit echt zelf even wat tweaken om er voor de zelfde prijs betere prestaties uit te persen.

[Waterbeesje]

(...)
Ik ken niemand die even de VRM op zijn moederbord aanpast om een hogere spanning te regelen.
(...)

Kom eens kijken in de retro-wereld, waar doorgebrande VRMs met bosjes worden vervangen en waar een breder scala aan voltages gewenst is om ouwe meuk op snelheden te laten draaien waar het nooit voor bedoeld was
(dan bedoel ik een 200MHz 486 of een 66MHz bussnelheid)

[Rob Coops]

Natuurlijk maar dat zijn niet gloednieuwe moederborden of in de toekomst geheugen sticks.

Het is natuurlijk goed mogelijk om dit te doen en het is niet iets waar ik bang van zou worden hier en daar wat componenten vervangen. Maar ik zou echt niet snel een pakje met 16GB geheugen sticks kopen en even bij alle 2 of 4 sticks de VRM's vervangen door een ander omdat ik dan een paar procent sneller geheugen zou kunnen hebben. Of niet het kan ook net even te veel zijn en een van de chips kan er niets mee op zijn best of het gaat er kapot door op zijn slechts.
Natuurlijk als ik toch geld te veel heb waarom niet maar waarom zou ik dan niet gewoon een snellere geheugen chip kopen dat scheelt een heleboel risico extra werk.

Om deze redenen kan ik me niet voorstellen dat er echt meer dan een handje vol mensen zijn die dit soort dingen zullen doen met nieuwe hardware. Ja er zijn natuurlijk altijd mensen die met LN2 hun chips koelen, custom firmware gebruiken en natuurlijk hun eigen coolers ontwerpen om zo snel mogelijk een redelijk zinloze taak te volbrengen die als alles werkt sneller is dan welke andere persoon dan ook voor elkaar heeft gekregen. En dat soort mensen zie ik nog wel klooien met hun geheugen en vrm's vervangen op hun moederbord maar buiten die extreme groep lijkt het me zeer onwaarschijnlijk dat we op grote schaal mensen thuis met een soldeerbout hun gloednieuwe moederbord of geheugen te lijf gaan.

[smiba]

De website heet letterlijk Tweakers, hoe is het raar dat mensen hier aan hun hardware sleutelen? Het is de origine van deze website

[Knijpoog]

Zelfs onder Tweakers (idd mensen die deze website gebruiken) zijn er weinig die de VRM's van hun Motherboard vervangen.

[SgtElPotato]

Lijkt me dat dat gewoon mogelijk is, alleen wordt het nu gereguleerd op de DIMM zelf en niet op het moederbord. De bios of je software kan daar gewoon tegenaan praten net zoals nu alleen de plek is veranderd.

[Reactie gewijzigd door SgtElPotato op 23 juli 2024 14:33]

[Waterbeesje]

Het voltage van RAM dat is aan te sturen door het moederbord. Ik voorzie premium prijsjes voor die feature.

Eigenlijk verschuiven we de kosten van een moederbord naar een geheugenmodule zo. Mobo goedkoper, geheugenlatje duurder.
Voor geheugenbouwers een voordeel: de marges zullen procentueel niet minder worden, maar er worden méér VRM's verkocht (op modules). Dus duurdere latjes, dus marges zijn ++
Voor de consument een nadeel: ieder latje wordt duurder, dus upgraden wordt ook duurder (als je het oude geheugen niet (kan) behouden)

Even de soldeerbout pakken twijfel ik ook over: die componenten worden aardig klein en daarmee steeds moeilijker te bewerken zonder precisie-apparatuur.

[SgtElPotato]

Ja en daar is toch niks mis mee? Waarschijnlijk levert het ook stabielere voltages op waardoor het geheugen op hogere snelheden kan draaien met uiteindelijk minder voltage.

Aangezien de snelheden van DDR5 weer een stuk omhoog gaan lijkt me dat geen gekke gedachte. Tuurlijk, er zijn standaard specs voor de VRM's en er kan weinig mis gaan als deze op het moederbord zitten, maar direct op de DIMM heeft voordelen.

De soldeerbout is niet nodig, ze zijn waarschijnlijk gewoon aan te sturen vanuit het bios of vanuit je eigen software. Net zoals je GPU. Waarom zou dat ineens met een soldeerbout moeten?

[Waterbeesje]

Ja en daar is toch niks mis mee? Waarschijnlijk levert het ook stabielere voltages op waardoor het geheugen op hogere snelheden kan draaien met uiteindelijk minder voltage.

Mee eens. Een differentiatie tussen snel en zuinig geheugen zou ik zelfs kunnen indenken. Ook de stabiliteit zal dan op het optimum kunnen worden afgesteld: minimaal voltage om de beloofde stabiliteit te garanderen (met 0,1% ruimte voor overclocken). Faalt een component of dreigt het te falen, kan het voltage door de fabrikant kunstmatig met een beetje worden opgeschroefd om het wèl te laten werken (zoals AMD destijds met de K6 deed).

(...) De soldeerbout is niet nodig, ze zijn waarschijnlijk gewoon aan te sturen vanuit het bios of vanuit je eigen software. Net zoals je GPU. Waarom zou dat ineens met een soldeerbout moeten?

Tenzij het een premium feature wordt. Even je Kingston Valueram een stapje sneller laten draaien zit er in dat geval niet meer in. Je HyperX Predator RGB daarentegen zal alles zodanig ontgrendeld hebben om je geheugen te kunnen verbranden waar je bij staat.

[SgtElPotato]

Krijg je hetzelfde als met de CPUs, imho niet heel erg aangezien die 'budget' reepjes vaak toch geen beesten zijn als je ze overclocked. De timings moeten veel losser bij hogere frequenties waardoor je onder de streep snelheid verliest.

[stefanhendriks]

Misschien komen er aanbieders die dit niet integreren?

[computerjunky]

Gewoon een gevalletje overclock geheugen waar het unlocked is en budget geheugen waar het locked is.
Niets anders dan we nu al op Cpu's, Gpu's en moederborden hebben.

[Reactie gewijzigd door computerjunky op 23 juli 2024 14:33]

[Nokian95dude]

Ik zou niet weten waarom niet....

[mapa2011]

Lees link: https://www.teamgroupinc.com/en/news/ins.php?index_id=149

"Presently, TEAMGROUP is working hard at producing its first batch of DDR5 memory with the tentative specifications of 16GB, 4800MHz, and 1.1V for a single module."

Als ik het goed lees is er geen sample(s) verstuurd, ze zijn in productie en de specificaties zelf nog tentative.

"The company is cooperating with major motherboard manufacturers, such as ASUS, MSI, ASRock, and GIGABYTE, providing memory and working together with their R&D divisions to perform validation tests."

Er is een samenwerking met de moederbord fabrikanten, uhm iedere 3rd party module maker kan geheugen modules insturen welke meegenomen kunnen worden door de moederboard fabrikanten in de validatie testen, vindt het overkomen als opgeklopte marketing.

Overigens wel een mooi stukje over de voordelen van DDR5 over DDR4 bij RAMBUS:
https://www.rambus.com/bl...y-for-ddr5-dimm-chipsets/

[Reactie gewijzigd door mapa2011 op 23 juli 2024 14:33]

[cobalt60]

Vraagje, als ik nu net een aardig sTRX4 threadripper systeempje heb gebouwd, hoe groot is de kans dat ik over 2 jaar enkel een ander mobo hoef te kopen om DDR5 te kunnen gebruiken?

[Nielson]

Heel klein want de geheugencontroller zit in je cpu, niet op je moederbord.

[smiba]

Hangt er compleet vanaf of de traces (lengte etc.) nog binnen de toegestaande waardes zijn en of de pinouts verder het zelfde zijn.

Ik zou er zelf eigenlijk totaal niet van uitgaan. Nieuwe geheugenstandaard --> Nieuw mobo

Oeps, ik las "Hoe groot is de kans dat ik geen ander mobo hoef te kopen". Kan me reactie helaas niet meer verwijderen!

[Reactie gewijzigd door smiba op 23 juli 2024 14:33]

[Wulfklaue]

> hoe groot is de kans dat ik over 2 jaar enkel een ander mobo hoef te kopen om DDR5 te kunnen gebruiken?

Laag want de eerste paar jaren gaat DDR5 duurder zijn dat DDR4. Is altijd zo geweest met iedere geheugenverandering. M.a.w, je koopt gewoon geen nieuw systeem. En je kan een TR niet upgraden van DDR4 naar DDR5 platform anyway ( item met all "oudere" CPU's )

En je hebt ook een hoge kans dat AMD/Intel een dual geheugen controller zullen gebruiken in die transfer tijd van Zen4 / Intel whatever.

Want nieuw CPU's is 1 ding om mensen te doen kopen. Als de niewe CPU hun performance maar een beetje beter is + duurder DDR5... Vaak verkopen die eerste generatie puur nieuw CPU's niet zo denderend wegens de kostprijs van geheugen.

Je zag mensen nu al klagen omdat hun 400 chipset moederbord mogelijk geen 2de generatie upgrade kon draaien. Laat staan als veel mensen ineens MB, CPU en duurder Geheugen moeten vervangen in 1 keer.

Daarom dat je vaak zo een transfer periode hebt. Intel deed dat ook met ... vergeten de naam welke generatie waar je DDR3 en DDR4 kon draaien op dezelfde CPU. En het neerkwam welk moederbord je kocht. Ja, de controller zit op de CPU maar je moederbord pin layout is waarschijnlijk anders voor DDR4 -> DDR5 ( net zoals met DDR3 -> DDR4 om te voorkomen dat iemand niet de verkeerde sticks in steekt ).

Ik denk dat dual DDR3/DDR4 moederborden een vrij grote uitzondering waren.

Anyway, ... AMD zit 2022 voor de volgende generatie CPU's met DDR5. Intel is einde 2021. Neem erbij dat DDR5 prijzen duur zullen zijn en de eerste DDR5 sticks weinig winst zullen betekenen.

Hebben we gezien met iedere DDR generatie upgrade omdat de oudere DDR vaak goedkoper is en veel meer uitgewerkt, tot de productie van de nieuw generatie echt volume draait en men begint te fine-tunen.

Zal het pas 2023 worden dat DDR5 de oudere DDR4 inhaalt. En het weeral een spelletje van early adopters = beta testers zal worden voor de MB fabrikanten.

[Reactie gewijzigd door Wulfklaue op 23 juli 2024 14:33]

[japzr]

Ik denk dat dat niet mogelijk is, de geheugencontroller zit immers geïntegreerd op de CPU.

[cobalt60]

Ok, thanks. Wordt een duur grapje om steeds het nieuwste te willen hebben.

[Umbrah]

Ja... TRX4 is een duur platform, en eigenlijk het "PCIe 4.0 + DDR4" platform. De geheugencontroller + PCIe controller(s) zitten in de CPU. Helaas in tegenstelling tot AM4 was TR4 helaas niet zo schaalbaar, anders hadden onze X299 bordjes (los van dat TRX4 een stuk robuuster voelt dan TR4) lang houdbaar geweest zoals AM4. Maar goed, de vloek van HEDT... zeker als je altijd latest wilt hebben. Knijter duur. Zeker nu niet-HEDT steeds bezig is met het inhalen. Mijn advies aan iedereen die "threadripper" vraagt is dan ook altijd: "heb je de PCIe lanes nodig?" -- en voor X299 bij Intel heb ik niets zinnigs meer te zeggen.

PCIe is doorgaans wel backwards compatible (niet forward), maar geheugen helemaal niet.

[cobalt60]

Ik gebruik mijn systeem voornamelijk voor rendering. Hoe kortere rendertijden (8K en 3D) hoe prettiger. Geheugen is vaak een dingetje. Nu vond ik het al prettig dat ik tot 256GB kon op het nieuwe systeem, maar vroeg mij dus af of als DDR5 zich aandient, dit ten goede gaat komen van rendertijden voor video en 3D.

[Umbrah]

Ik weet niet wat voor renderingen je doet, ik doe zelf ook nogal wat tile based rendering (voornamelijk data in overeenkomst met mijn avatar), maar doorgaans is geheugen capaciteit + bandbreedte niet de beperkende factor voor mij, maar CPU cores. Hoewel ik toen ik van 12 > 24 cores ging helaas EINDELIJK niet meer genoeg had aan 32GB (nu dus 64GB).

[cobalt60]

Eigenlijk vanalles wat de klant maar wenst. Maar niet genoeg al 32GB? Dat heb ik al heel snel, zelfs in Adobe Photoshop.

[MeMoRy]

Had je wat anders verwacht? Dat het nieuwste steeds goedkoper zou worden?

[cobalt60]

Nee, ik had gehoopt dat er een mobo zou uitkomen waarop DDR5 zou passen en ik mijn CPU zou kunnen behouden. Maar zoals anderen al aangeven werkt dat dus niet.

[KatWeasl]

Soms is de release van nieuwe innovaties al een prima trigger!

Persoonlijk ben ik een groot hardware liefhebber (zowel oud als nieuw) en kijk ik altijd uit naar gave nieuwe toys.
Toegegeven, vaak is een upgrade totaal niet nodig. Maar is de nieuwsgierigheid naar verbeterde prestaties of simpelweg hebberigheid een reden tot aanschaf.

Het is een hobby en ja, dat mag ook best wat kosten.

[Fearheavy]

Is bijna altijd zo met Tech

[BlaDeKke]

Zeker als je weet dat je bijna nergens voelbaar performance winst gaat boeken met ddr5, enkel in zeer specifieke omstandigheden is het het geld waard om te upgraden voor sneller ram.

[TheDeeGee]

Gelukkig is dat niet nodig Anno 2020.

[D0gtag]

Ja dan rijst de vraag waarom wil je het nieuwste van het nieuwste hebben?

[Omega]

Je zou je gehele systeem moeten vervangen om DDR5 te gebruiken. Net zoals zijn voorgangers zal DDR5 niet passen/werken in een DDR4 slot.

Draai een quad channel geheugen configuratie in je Threadripper systeem dat is voor de meeste applicaties meer als snel genoeg.

[Rob Coops]

Iemand die nu al denkt aan het vervangen van een waarschijnlijk redelijk nieuw Threadripper systeem zal waarschijnlijk niet zo geïnteresseerd zijn in goed genoeg voor de meeste applicaties.

Daarnaast niemand weet op dit moment met zekerheid of DDR5 echt prestatie winst zal bieden of dat het meer een theoretische verbetering is die alleen bij heel extreme geheugen intensieve operaties een heel klein beetje beter is dan snelle DDR4 opstellingen.
Net als toen DDR3 vervangen werd door DDR4 was er een tijdje waar de DDR4 geheugens nog te conservatief waren om te kunnen concurreren met de helemaal aan de top van de specificatie of nog even daar boven presterende DDR3 geheugen sticks. Ik neem aan dat we met DDR4 en DDR5 een zelfde soort verhaal gaan zien.

Al klinkt het wel mooi de normale max snelheid van DDR4 is 2400 MT/s waar DDR5 4800 MT/s doet. De vraag is alleen of dat ook echt iets doet voor je systeem of dat in de meeste gevallen er zo veel andere dingen in de weg zitten dat je het niet zal merken.

[DoubleYouPee]

Met welke timings?

In het begin was DDR4 2133mhz ook langzamer dan uitgaande DDR3.

[Countess]

De minimum latency (in tijd) is voornamelijk afhankelijke van de snelheid van de interne geheugen cellen en die is al sinds ddr1-400 niet meer veranderd: 200mhz.
(dit is even los van alle sub timing en timings losser maken om de snelheid te verhogen, dit gaat puur om de minimum latency die mogelijk is, omdat de interne geheugen cellen de bottleneck zijn)

Om die 200mhz te halen met ddr2 had je ddr2-800mhz nodig
ddr3 = 1600mhz
ddr4 = 3200mhz (en daarom was DDR4 2133mhz langzamer, de cellen intern liepen maar op 133mhz)

En dus met ddr5 heb je 6400mhz nodig.

Dus pas als je ddr5 modules 2 keer de snelheid hebben van je ddr4 modules zal het mogelijk zijn om gelijke latency te halen.
Het goede nieuws is dat dit soort modules deze keer gelijk vanaf het begin verkrijgbaar gaan zijn en zelfs dat officieel ddr5 8400mhz gelijk vanaf het begin ondersteund wordt. Wat volgens mij de eerste keer is dat een jedec standaard officieel boven de 200mhz interne clocksnelheid uit komt, laat staat vanaf het begin van de standaard.

[Reactie gewijzigd door Countess op 23 juli 2024 14:33]

[DoubleYouPee]

Maar het hangt nog steeds af van latencies, zo heeft DDR4 2933 CAS 16 een lagere true latency dan DDR3 1600 CAS 9, ondanks dat de DDR4 dus niet 3200mhz is.

[Countess]

Daarom noemde ik specifiek de minimum latency die technische mogelijk is.

CAS 9 is niet de laagste latency die mogelijk is voor DDR3.
Zelfs het conservative JEDEC laat CL8 toe op 1600mhz. en CL7 zijn meerdere reepjes van te koop op die snelheid.

Terwijl dat zelfde JEDEC voor DDR4 2933 maar CL19 specificeert als minimum, terwijl CL14 gewoon ruim voorraad is, en zelfs te krijgen is op 3600mhz.

[Reactie gewijzigd door Countess op 23 juli 2024 14:33]

[n0remedie]

Wow eerder dan ik had verwacht dat DDR5 al richting consumenten gaan.
Is er al enig idee wanneer DDR5 moederborden een beetje de norm gaan worden?

[GTX2GvO]

Gezien de geruchten dat dit voor Zen 4 o.a. is bedoeld.

Ergens in 2022 als je de Zen 4 geruchten mag geloven.

Ik gok dus een goede 2 jaar nog wachten.
(plus wat er bovenop komt door de vast te verwachten voorraad gebreken )

[Hackus]

Gezien de geruchten dat dit voor Zen 4 o.a. is bedoeld.

Ergens in 2022 als je de Zen 4 geruchten mag geloven.

Ik gok dus een goede 2 jaar nog wachten.
(plus wat er bovenop komt door de vast te verwachten voorraad gebreken )

eind 2021 komt Intel met LGA1700 en DDR5 (Alder Lake-S)

[Rob Coops]

Intel heeft er de laatste tijd een handje van om meer te beloven dan ze waar maken... gezien de vele problemen met kleinere processen en zo bij Intel zou het me niet geheel verbazen als ze dit door schuiven naar 2022 omdat AMD toch niet eerder met een nieuwe processor uit wil komen.

Maar goed Intel moet eigenlijk wel met iets nieuws uitkomen als ze wachten tot AMD met een volgende processor op de markt komt en ze hebben een beetje pech en AMD's processor is goed dan kon Intel nog wel eens meer markt aandeel verliezen aan AMD dan ze doen door achter te blijven met hun process nodes.
Ik hoop voor Intel dat ze inderdaad eind 2021 met een nieuwe processor uit kunnen komen en ik hoop voor ze dat ze die op 7nm kunnen bakken maar ik ben bang dat dat een 10nm processor gaat worden omdat ze door de problemen met die node de stap van 14 in een keer naar 7nm niet aan durven.

[sdk1985]

Ik hoop voor Intel dat ze inderdaad eind 2021 met een nieuwe processor uit kunnen komen en ik hoop voor ze dat ze die op 7nm kunnen bakken maar ik ben bang dat dat een 10nm processor gaat worden omdat ze door de problemen met die node de stap van 14 in een keer naar 7nm niet aan durven.

Intel komt begin 2021 met rocket lake, een backport van een toekomstige architectuur terug naar 14nm. Later in 2021 komt Intel met alder lake, een 10nm generatie. Er zijn in geval van Intel zowel DDR5 als PCI 5 systemen 'gezien'. Zie bijvoorbeeld https://tekdeeps.com/inte...potted-with-ddr5-support/ Of ze vertraging gaan ondervinden valt voorlopig niet te zeggen.

Overigens zeggen de nm tegenwoordig niet zo veel. Zie de analyse van der bauer; https://hexus.net/tech/ne...ansistors-micro-compared/

Je kunt ook kijken naar de dichtheid. Intel 10nm en TSMC 7nm zijn qua dichtheid ongeveer gelijk. Intel heeft het over 100.76 MTr/mm2 terwijl TSMC het over 91.2 MTr/mm2 heeft. Het volgende target schijnt 150 MT/mm2 te worden voor zowel Intel (7nm) als TSMC (5nm).

Zowel Intel als TSMC lijkt af te willen stappen van de huidige naamgeving: https://www.wepc.com/news...hange-name-process-nodes/

[Rob Coops]

Ik weet dat nm tegenwoordig meer een guide line is dan iets dat veel zegt over de te verwachten performance, maar dat neemt niet weg dat Intel van een leider op het gebied van performance en technologie verworden is tot een volger die steeds een stapje verder achter op lijkt te raken.

Intel is steeds vaker in de marketing uitingen gewoon kinderachtig richting de competitie en maakt claims die ze niet waarmaken. Dat is erg jammer om te zien en toch ook gezond voor de markt als een geheel. Een koning die altijd hoe dan ook de prestatie kroon in handen heeft en houd is niet gezond voor welke markt dan ook.

De dichtheid van componenten is ongeveer gelijk maar het energie gebruik en dus de efficiëntie van de chips is toch echt anders. Dit resulteert in minder ruimte voor performance of meer hitte die je af moet voeren.

Ik ben zeker niet anti Intel nog pro AMD, ARM of welke andere oplossing dan ook. Wat ik wel zie is dat Intel grotendeels door interne management onenigheid en het wij en zij denken binnen de verschillende afdelingen steeds een klein stapje verder achter de concurrentie aan loopt. Dat is niet goed voor de markt, het zou beter zijn als ze kunnen concurreren met AMD af en toe beter af en toe niet, als ze een echt alternatief zouden hebben voor ARM chips waar je natuurlijk af en toe betere of slechtere generatie voorbij komt.
Maar op dit moment lijkt het er op dat Intel zeker als het zo door gaat op een achterstand gezet wordt die moeilijk goed te maken zal zijn. ARM hebben ze nooit echt me kunnen concurreren, AMD lijkt ook langzaam maar zeker bij ze weg te lopen. De grafische chips die Intel pushed zijn op zijn best ok maar nog steeds niet echt competitief met de twee grote concurrenten.

Als je dan kijkt naar het werk dat bedrijven als Apple en Amazon bijvoorbeeld doen om minder op de x86 instructie set te hoeven vertrouwen dan ziet het er niet goed uit voor de toekomst van Intel zeker ook omdat ze nog steeds 100% inzetten op de x86 instructie set. Een instructie set die zo het lijkt kijkend naar de bedrijven die er van af willen zijn piek heeft bereikt en langzaam maar zeker vervangen zal worden door nieuwere instructie sets.
En AMD dan? Dit zitten een beetje in de zelfde boot maar ze hebben althans zo lijkt het minder emotionele binding met de x86 instructie set en het zou me dus niet hele erg verbazen als ze naast hun x86 chips ook andere instructie sets aan gaan bieden, en dat eerder zullen doen dan Intel dat zal willen doen.

[sdk1985]

Intel is redelijk transparant geweest in wat daar mis gaat. Ze zijn ambitieus geweest bij de doelstellingen voor 10nm. Daarnaast zitten alle architecturale verbeteringen traditioneel in de stap ná de die shrink. Met ander woorden normaliter zouden ze skylake/coffeelake eerst op 10nm uitbrengen en daarna met een nieuwe architectuur uit komen. Aangezien 10nm productie niet op gang kwam zaten de verbeteringen vast achter een toekomstige stap. Intel heeft aangegeven voortaan modulair te gaan werken. Echter dat gaat natuurlijk een hele tijd duren voor dat effect heeft.

Een ander probleem voor Intel is de enorme vraag. Ze zitten al sinds zeker 2018 elk kwartaal weer op hun maximale productie capaciteit. Ter illustratie; tijdens de launch van Ryzen (1) zat Intel op 64 miljard omzet, tegenwoordig op 78 miljard. Dat is een stijging van 14 miljard. AMD is in diezelfde tijd van 5.7 naar 8.4 miljard gestegen.

Bovenstaande betekend automatisch dat Intel geen tot weinig marge heeft om fabrieken stil te leggen om de boel om te bouwen, dan wel dat het voor Intel zinnig is om over te stappen naar een procedé zo lang de yields daar slechter van zijn. In beide gevallen zal immers het aanbod nog verder dalen en dat kost nog meer geld. Uiteindelijk kan het ironisch gezien AMD zijn die Intel helpt de overstap naar 10nm te maken simpelweg door vraag uitval.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 23 juli 2024 14:33]

[Rob Coops]

Intel heeft al vele maanden tekorten in productie capaciteit. Het is al meer dan een jaar zo dat grote afnemers zeker aan de onder kant van de performance curve (kleine marge goedkope chips) bij lange na hun orders niet gevuld zien worden.
Dit resulteert inderdaad in vraag uitval bij Intel omdat AMD en in veel mindere mate ARM deze vraag opvangen.

Zou de grote vraag echt de reden zijn dat Intel niet naar een kleinere node over kan steppen? Zouden ze echt al hun FAB's op 100% hebben draaien en totaal geen enkele ruimte meer over hebben om de overstap te maken?
Dat is toch vreemd of niet? Dat zou in houden dat ze zo extreem succesvol zijn dat het bedrijf de concurrentie strijd op het R&D vlak aan het verliezen is omdat men de keuze maakt om zo min mogelijk omzet aan de concurrentie te laten (ondanks dat ze 10x zo klein zijn en de extra vraag waarschijnlijk ook niet aan zouden kunnen) ten kosten van product verbeteringen.
Dit terwijl de concurrentie het wel lukt om die verbeteringen door te voeren... Hoe kan dat is dat omdat de concurrentie la weer jaren geleden gebukt gaande onder een enorme schulden verg de FAB's verkocht heeft om nu als klant bij een chip maker gewoon een kleiner productie process aan te tikken op het order form.

Als dat zo is dan heeft Intel management een hele grote fout gemaakt om niet een zelfde stap te nemen en hun FAB's ook af te stoten. Want nu zitten ze met een enorm probleem, te veel klanten om verbeteringen door te voeren.

Nu klopt dat verhaal natuurlijk niet helemaal Intel heeft net als andere een aantal van hun productie lijnen al weer jaren geleden omgezet naar de kleinere node, om eerst te testen en daarna te beginnen met productie. Als die lijn dan eenmaal draait verschuift de vraag van de oude high-end chips naar de nieuwe en dat maakt ruimte vrij bij de oudere productie lijnen om die een upgrade te geven naar de nieuwe node.
Het probleem kan dus niet alleen de grote vraag zijn.

Te ambitieus met het ontwerp. Leuk idee maar dat merk je ook bij het testen en op een gegeven moment moet je dan een keuze maken door duwen en je ontwerp niet aanpassen of dan maar net even minder geweldig grote aanpassingen maken en de nieuwe node wel kunnen gebruiken. Nu we een paar jaar later nog steeds niet een Intel processor zien gebakken met het kleinere procedee vermoed ik toch heel erg dat men de verkeerde keuze gemaakt heeft en deze nog steeds niet heeft willen aanpassen.

Dat alles duid op slecht management, er komt een punt waarop je toe moet geven dat je te ambitieus was en aanpassingen moet maken. Dan maar wat gezichtsverlies maar het belangrijkste van het verhaal is dat het bedrijf niet verliest.
En ondanks dat zien we nog steeds geen beweging bij Intel nog steeds lukt het ze niet een fatsoenlijke yield te bereiken met de nieuwe node. Dit terwijl de concurrentie al druk bezig is met de overstap naar de volgende node.

Intel management heeft dit laten gebeuren en dat is slecht management. Alle grote machtige bedrijven die de markt domineerde en vervolgens steeds meer markt aandeel verloren tot er weinig tot niets meer van ze over was zijn zo ver gekomen omdat het management team fouten maakte en er niet van wilde leren. Of je het nu over een Nokia had die de veel te lang vast bleef houden aan Symbian, Microsoft die helemaal verkeerd reageerde op open source en het Linux besturingssysteem (maar Microsoft is niet dood nog is Windows een kleine speler) helemaal waar maar ze verliezen wel steeds meer terrein en zijn steeds meer met Linux en open source bezig omdat het management in heeft gezien dat ze anders nog wel eens ernstig in de problemen konden komen. Een Yahoo en Excite die Larry en Serge de deur wezen en geen $100.000 over hadden voor het Google search algoritme...
Allemaal recente voorbeelden van grote machtige bedrijven waar het management ernstige fouten maakte die het bedrijf in gevaar brachten. Microsoft heeft gelukkig voor hen een flinke ommekeer gemaakt maar de rest bestaat eigenlijk niet meer. Ja de naam is er nog maar het eens zo grote bedrijf is al lang niet meer relevant.

Nu heeft Intel net als een Nokia, Microsoft, Excite en Yahoo een flinke omzet is de concurrentie nog klein en is er nog tijd om het tij te keren maar. Dat moet dan wel echt gebeuren anders kon het op eens wel eens heel snel gaan en verliest Intel zo maar de strijd van die kleine dreumes.

[sdk1985]

Ik vermoed dat er een paar inschattingsfouten zijn gemaakt. Intel was jaren geleden al extra fabs aan het bouwen om aan de hogere vraag te voldoen (ze zijn in omzet verdubbeld). Ondertussen kwam Ryzen en als reactie daarop moest Intel gemiddeld meer cores en dus grotere chips gaan leveren. Die extra wafer capaciteit ben je dan weer kwijt. De extra vraag door Covid19 zal ongetwijfeld niet zijn ingecalculeerd.

Overigens vind ik het wat vreemd om over mismanagement te praten op het moment dat je records aan het breken bent wat betreft omzet en winst. Op het moment dat Intel met hun geld AMD Ryzen was gaan zieken dan is de wereld te klein. Nu gedogen ze de groei van AMD is het alsnog niet goed? Voorlopig zit Intel op een operationele marge van meer dan 31% terwijl AMD moeizaam is opgeklommen naar 13%. Vóór Ryzen zat Intel op 21%. Welke manager zou jij de hoogste bonus uit keren .

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 23 juli 2024 14:33]

[Rob Coops]

En toch als ik dit soort dingen zie:

• https://www.crn.com/news/...m-keller-abruptly-resigns
• https://www.marketscreene...ent-Chief-Exits-31076837/
• https://www.cnbc.com/2020...a-will-leave-company.html
• [urlhttps://www.ft.com/content/bb1069c6-a273-4d43-9cf6-0340ca88f711[/url][/li]

Dan denk ik er is iets goed mis is bij Intel. Dit zijn de top mensen maar daar net onder zijn er ook verdacht veel mensen die hun spullen hebben gepakt (al dan niet geheel uit vrije wil) het lijkt er sterk op dat er een machtsstrijd gaande is binnen de top die resulteert in verkeerde beslissingen en goede mensen die na jaren van trouwe dienst van het een op het andere moment vertrekken wat dan weer leid tot mensen waar ze mee werken die dat voorbeeld volgen omdat ze liever niet onder de nieuwe leider willen werken.
Ik let al een tijdje goed op Intel en wat de engineers daar doen en ik kan niet zeggen dat het me gerust stelt. Ondanks dat er geen enkel bedrijf zal zijn dat naar buiten toe dit soort dingen zal toegeven kun je veel af leiden aan het geen het personeel doet dat er werkt of dat er juist niet meer werkt.

Natuurlijk verdienen ze goed de voorbeelden die ik noemde deden het ook niet slecht tot vele maanden na het keerpunt waarna het verval steeds sneller optrad. Ik hoop heel erg dat ik het allemaal verkeerd zie en dat Intel gewoon een cyclus door maakt waar het even wat minder goed gaat wat betreft het vast houden van top mensen en dat dit zal leiden tot nieuwe mensen, ideeën en betere producten in de toekomst. Maar ik vrees dat dat makkelijker gezegd is dan gedaan en ik vrees nog steeds dat Intel toch best wel eens in de problemen kan komen want zulke management veranderingen zie je niet bij een bedrijf waar het fijn werken is.

[sdk1985]

Jim Keller gaat volgens mij weg zodra hij zijn uitdaging heeft voltooid. De laatste keer dat Intel er duizenden managers uit schopte kwamen ze met Conroe wat vervolgens de concurrentie weg blies dus ook dat lijkt me geen goede basis voor een doem voorspelling. De overige voorbeelden vind ik niet zo sterk. Microsoft zette 100 miljard (!) meer om dan 15 jaar. Dus hoezo de boot gemist? Microsoft verdiend met business to business en zo lang de consument thuis windows draait op zijn laptop worden bedrijven geforceerd Microsoft te blijven afnemen. Google is voor MKB geen alternatief, die praten pas met je als je 100+ werknemers hebt. Nokia ligt ook wat genuanceerder. Kijk maar eens wat voor toestellen ze in 2008 aanboden en zet dat tegenover bijvoorbeeld een i900 omnia en iPhone (hint nokia kwam letterlijk met poep bruine en paarse toestellen op de markt, daar waar de concurrentie voor chic ging).

Maar goed ik zou me eerder zorgen maken over het vooruitzicht van AMD. TMSC heeft deze week aangekondigd te stoppen met het aanbieden van volume korting voor 7nm. Dat maakt extra capaciteit bijkopen voor AMD duur waarmee een verdere stijging van de marge in het minste geval lastiger zal worden.

Op het moment dat de markt afkoelt en Intel met overproductie komt te zitten zal Intel zijn prijzen verlagen. Vervolgens kan Intel hiermee AMD vrij makkelijk terug duwen in een situatie waarbij ze rond of zelfs onder kostprijs moeten verkopen. Intel heeft immers veel meer marge (die 30%+) want die produceren zelf. Intel zal een eventuele prijsoorlog dus altijd winnen van een bedrijf dat moet inkopen bij een externe foundry. Lisa Sue heeft dat ook begrepen daarom zie je dat Ryzen 5xxx net even wat duurder is. Het laatste waar AMD op zit te wachten is een prijsoorlog. De vraag is vooral hoe lang blijft deze vraag aanhouden en hoe zinnig investeert AMD het extra geld dat ze nu binnen halen.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 23 juli 2024 14:33]

[Hackus]

Intel heeft er de laatste tijd een handje van om meer te beloven dan ze waar maken... gezien de vele problemen met kleinere processen en zo bij Intel zou het me niet geheel verbazen als ze dit door schuiven naar 2022 omdat AMD toch niet eerder met een nieuwe processor uit wil komen.

Maar goed Intel moet eigenlijk wel met iets nieuws uitkomen als ze wachten tot AMD met een volgende processor op de markt komt en ze hebben een beetje pech en AMD's processor is goed dan kon Intel nog wel eens meer markt aandeel verliezen aan AMD dan ze doen door achter te blijven met hun process nodes.
Ik hoop voor Intel dat ze inderdaad eind 2021 met een nieuwe processor uit kunnen komen en ik hoop voor ze dat ze die op 7nm kunnen bakken maar ik ben bang dat dat een 10nm processor gaat worden omdat ze door de problemen met die node de stap van 14 in een keer naar 7nm niet aan durven.

10nm komt eerst, dan pass 7nm met Meteor Lake-S(beide LGA1700)

[oef!]

Alder Lake zou inderdaad in de 2e helft van 2021 moeten verschijnen. Ik verwacht dat DDR5 geheugen dan ook op de markt komt, in een van de gelinkte artikelen hierboven is te lezen dat SK Hynix er dit jaar al mee begonnen is en dat Samsung productie gepland heeft in 2021.

Intel zal zich op de achtergrond ook wel roeren, ze kunnen mooi de marketingshow stelen door als eerste consumentenproducten met DDR5 aan te bieden.

Edit: blijkbaar is DDR5 al beschikbaar sinds oktober: https://news.skhynix.com/...s-worlds-first-ddr5-dram/

Uit dat artikel:
Meanwhile, DDR5 standard was published by JEDEC (JEDEC Solid State Technology Association) earlier on July, 2020. According to market intelligence provider Omdia, the DDR5 demand will begin its surge in 2021, and it will possess 10% of total global DRAM market in 2022 and increase to 43% in 2024.

[Reactie gewijzigd door oef! op 23 juli 2024 14:33]

[Hackus]

Alder Lake zou inderdaad in de 2e helft van 2021 moeten verschijnen. Ik verwacht dat DDR5 geheugen dan ook op de markt komt, in een van de gelinkte artikelen hierboven is te lezen dat SK Hynix er dit jaar al mee begonnen is en dat Samsung productie gepland heeft in 2021.

Intel zal zich op de achtergrond ook wel roeren, ze kunnen mooi de marketingshow stelen door als eerste consumentenproducten met DDR5 aan te bieden.

Micron is ook al volop bezig met DDR5 testen en produceren.
(veel fabrikanten gebruiken hen chips/dies)

[Reactie gewijzigd door Hackus op 23 juli 2024 14:33]

[MiBe]

Ze gaan nog niet naar consumenten, het zijn modules bedoeld voor consumenten die ter validatie naar de moederbordfabrikanten gaan

[Gamerstijn]

Ik herinner ergens te lezen dat de volgende generatie amd cpu's op een nieuwe socket (AM5) komen en daarme direct overstappen naar ddr5 (en wellicht ook pcie 5), dus zelf ga ik uit van nog 12-18 maanden.

[MGsubbie]

Totaal giswerk (hoewel een beetje geïnformeerd) langs mijn kant, ik verwacht het niet voor 2022. Maar dan wel de eerste helft van dat jaar.

[Akelake]

Houd er wel rekening mee dat in de eerste 1-2 jaar de prijs erg hoog is vergeleken met vorige versie ddr4. Ik hoop daarom dat die mobo's zowel DDR4 als DDR5 supporten. Ook zal de speed van de modules relatief laag zijn en wordt dat langzamerhand steeds beter. Eerst was 2400MTS al heel wat en nu is 3000MTS het minimale dat je wil hebben. Het is erg interessant om te zien, maar het waarschijnlijk nog lang niet waard.

[Zer0]

Is er al enig idee wanneer DDR5 moederborden een beetje de norm gaan worden?

Waarschijnlijk nooit, aangezien de modules naar de fabrikanten gestuurd worden. Als de modules/moederborden werkelijk aan de (JEDEC-) norm zouden voldoen was dat niet nodig geweest.
Helaas is dit ondertussen een normale praktijk geworden.

[Mobstar]

Ik wil ergens eind dit jaar mijn moederbord+cpu+ram+case upgraden, zal tegen die tijd ddr5 uitzijn en beschikbaar zijn voor consumenten?

[Vinpaq]

Volgend jaar bedoel je? DDR5 komt pas helaas eind 2021 voor Intel en iets van 2022 voor amd... maar dat kan nog alle kanten op denk ik Het zal alleen niet veel eerder zijn.

[Mobstar]

haha oeps ja ik bedoel eind 2021 :'D wou rond maart/april de 3080 of de ti versie kopen en dan pc upgrade en dan beeldscherm upgraden in 2022

[Vinpaq]

Qua beeldscherm zit ik wel goed, maar op gebied van pc's zitten we op 1 lijn

[mapa2011]

In datacentre omgevingen wordt DDR5 nu ondersteund via ARM, zie NEOVERSE roadmap, of er ook echt een SOC of CPU uit is weet ik niet:

https://www.nextplatform....updated-neoverse-roadmap/

[Mobstar]

Moet zeggen dat ik bij ons in het datacenter nog geen klanten heb gezien met DDR5, wellicht komt dat nog

[mapa2011]

wellicht in begin 2021

[computerjunky]

Vrij nutteloze informatie die 4800 MT/s. Wat zijn de latencys?
Met cl18 is dat nog goed met 19 ok maar alles hoger is al slecht.
Mooi hoog nummertje voor de leken dat dan weer wel.


Zit er wel aan te denken om mijn 9900k systeem maar weer te verkopen... De intentie was een 5 jaar systeem maar met de ontwikkelingen zoals ze nu gaan denk ik dat het niet zo ver gaat komen. Games lijken nu al de ondersteuning te laten vallen en werken nieuwe chips op nieuwe games veel beter ondanks dat ze op papier maar een paar procent verschillen...

[Reactie gewijzigd door computerjunky op 23 juli 2024 14:33]

[MeMoRy]

Als je steeds het nieuwste van het nieuwste wil hebben, dan is 5 jaar niet echt realistisch.

[computerjunky]

Dat hoeft niet perse. maar ik wil een 6800XT of 3080 en als ik nu al zie in nieuwere games hoeveel meer fps ik kan halen door simpelweg een andere cpu ben ik bang dat er over minder als 2 jaar al een behoorlijke bottleneck gaat zijn.
Als daar ook nog ddr5 met betere specs bij gaat komen over 2 jaar wat in mijn 20 jaar ervaring devs toch lui maakt zie ik het somber in.

[Reactie gewijzigd door computerjunky op 23 juli 2024 14:33]

[mr_evil08]

Verwacht maar niet dat de performance verschillen fors zullen zijn, vroeger was dat zo bij elke upgrade maar al een tijd gaat het met kleine stapjes.

[mr_evil08]

Mooi dan kan ik mogelijk volgendjaar een upgrade doen voor de PC want daar was het wachten op, DDR5 & PCI-E 4.0, dat laatste is sinds kort ook beschikbaar gekomen.

Hier doe ik alleen aan upgrades als het serieus is, deze pc heeft nog steeds ddr3 16gb met een haswell CPU, de stapjes van tegenwoordig vind ik wel erg minimaal.

[Reactie gewijzigd door mr_evil08 op 23 juli 2024 14:33]

[itcouldbeanyone]

Sinds ryzen zijn er flinke sprongen gemaakt, geen 5 a 10 intel procentjes zoals je 5 jaar terug nog wel eens zag.
Het verschil tussen een haswell of een ryzen is net zo groot als pentium 4 vs pentium 1.
Dus minimaal ? Verschil is nog nooit zo groot geweest.

[Luxicon]

Maar zijn de timings ook verbeterd, of is dit meer een DDR3 > DDR4 'verbetering'? Wat in mijn ogen vooral het stroomverbruik is.