Microsoft heeft bevestigd welke vier Xbox-games beschikbaar komen op andere consoles. Het bedrijf maakt bekend dat Sea of Thieves en Hi-Fi Rush naar de PS5 komen. Ook Pentiment en Grounded komen naar de PS4 en PS5.

Microsoft maakt in een Xbox-blogpost bekend dat Hi-Fi Rush op 19 maart beschikbaar komt voor de PlayStation 5. Sea of Thieves volgt op 30 april. Pentiment en Grounded verschijnen op de PS4 en PS5. Dat gebeurt respectievelijk op 22 februari en 16 april.

Xbox-baas Phil Spencer zei eerder al dat het bedrijf vier oudere games beschikbaar gaat stellen op de consoles van concurrenten. Het bedrijf bevestigde eerder al dat Grounded en Pentiment, twee games van Obsidian Entertainment, naar de Nintendo Switch komen. Dat geldt niet voor Hi-Fi Rush en Sea of Thieves.

Ubiquiti komt met een Cloud Gateway Ultra-router. Deze beschikt over een 2,5Gbit/s-wanpoort en vier 1Gbit/s-lanpoorten en heeft een ingebouwde UniFi Network-controller. Het apparaat gaat 110,11 euro kosten. Ubiquiti komt ook met een aantal nieuwe switches in de Ultra-serie.

De Cloud Gateway Ultra verscheen woensdag op de website van Ubiquiti. Het apparaat biedt, naast zijn 2,5Gbit/s-wanpoort, vier lanpoorten die snelheden van maximaal 1Gbit/s ondersteunen. Er is geen tweede 2,5Gbit/s-aansluiting om bijvoorbeeld een switch aan te sluiten. De router kan daarmee dus niet daadwerkelijk 2,5Gbit/s-verbindingen doorlussen naar een enkel apparaat.

Een daarvan kan gebruikt worden als extra wanaansluiting voor load-balancing. Aan de voorkant van het apparaat zit een 0,96"-scherm waarop informatie wordt getoond, zoals het aantal verbonden clients en de download- en uploadsnelheden. Het apparaat wordt via USB-C van stroom voorzien.

Volgens Ubiquiti ondersteunt de Cloud Gateway Ultra throughputs van 1Gbit/s wanneer de IDS- en IPS-beveiligingsfuncties zijn ingeschakeld. Het apparaat heeft een ingebouwde UniFi Network-controller en ondersteunt daarmee 'meer dan 30' aangesloten Ubiquiti-apparaten en meer dan 300 verbonden clients.

Het apparaat doet wat uiterlijk betreft denken aan de eerder aangekondigde UniFi Express, hoewel de Cloud Gateway Ultra wel groter is. Het nieuwe apparaat is 141,8mm breed, 127,6mm diep en 30mm hoog. Daarnaast heeft de Cloud Gateway Ultra geen ingebouwd Wi-Fi 6-accesspoint; bij de UniFi Express was dat wel het geval. De Cloud Gateway Express staat in de Ubiquiti-webwinkel te koop voor 110,11 euro inclusief btw.

Nieuwe Ultra-switches met gigabitethernet en PoE

Ubiquiti voegt daarnaast drie nieuwe switches uit de Ultra-serie toe aan zijn website. De USW-Ultra is een switch met acht 1Gbit/s-ethernetpoorten. Daarnaast komt de fabrikant met een Ultra 60W en Ultra 210W; die beschikken beide ook over acht poorten voor gigabitethernet.

De apparaten ondersteunen allemaal PoE-outputs, hoewel dat afhangt van de stroombron die wordt gebruikt en het model. De gewone Ultra heeft een PoE-budget van maximaal 42W, mits een PoE++-input wordt gebruikt om de switch zelf van stroom te voorzien. De 60W-variant heeft een PoE+-budget van maximaal 52W wanneer de bijgeleverde stroomadapter wordt gebruikt. Bij de Ultra 210W is dat maximaal 202W.

De goedkoopste Ultra-switch komt beschikbaar voor 110,11 euro. De Ultra 60W en 210W kosten respectievelijk 156,09 en 223,85 euro.

Arm introduceert zijn derde generatie Neoverse-platforms, die worden gebruikt voor datacenter- en serverchips. Het bedrijf komt onder meer met nieuwe V3-cores voor hoge prestaties en N3-cores die zijn geoptimaliseerd voor prestaties per watt.

De Neoverse V3-cores vormen de high-end-architectuur in Arms Neoverse-platform. Deze kernen worden normaliter gebaseerd op de Cortex-X-cores die ook wel gebruikt worden in smartphones, hoewel Arm niet bevestigt of dat ditmaal ook het geval is. Het CSS V3-platform, dat door chipmakers gebruikt kan worden als basis voor hun eigen ontwerpen, biedt maximaal 64 cores per die, of 128 cores per socket, zo meldt Arm op woensdagavond.

Dergelijke CSS-chips bieden ieder verder maximaal twaalf DDR5- of Lpddr5-kanalen en 64 PCIe 6.0-lanes. Het platform ondersteunt ook HBM3-geheugen en ondersteunt CXL 3.0, een standaard waarmee cpu's bijvoorbeeld verbonden kunnen worden met geheugen of andere apparaten.

Arm claimt dat de Neoverse CSS V3-chips 'tot 50 procent betere prestaties leveren' per socket, hoewel dat in vergelijking is met de Neoverse N2-chips uit de vorige generatie. Die N-cores zijn, in tegenstelling tot de V-serie, meer gericht op lager stroomverbruik en presteren dus minder goed. Bovendien deelt Arm niet bij welk stroomgebruik die betere prestaties worden gehaald. In de meeste workloads is de V3-serie gemiddeld 10 tot 16 procent sneller dan de V2-cores van de vorige generatie, meldt het chipbedrijf daarnaast.

De cores komen los beschikbaar voor chipmakers, hoewel Arm dus ook een Compute Subsystem op basis van de Neoverse V3-architectuur beschikbaar heeft gemaakt. Deze CSS-platforms zijn complete ontwerpen die chipmakers als basis kunnen gebruiken voor hun eigen chips. Zo kunnen ze sneller een Arm-soc ontwerpen. Microsoft deed dat eerder met zijn Cobalt-Arm-chips voor gebruik in datacenters.

Arm toont daarnaast dat Neoverse V3 CSS gecombineerd kan worden met een AI-accelerator op een enkele package. Nvidia deed eerder iets soortgelijks met zijn Grace Hopper Superchip. Daarop werd een Grace-cpu met 72 Arm Neoverse V2-cores gecombineerd met een H100-datacenter-gpu op een enkele package.

N3-cores voor prestaties per watt: 32 cores met 40W-tdp

Arm toont verder nieuwe N3-cores, die zijn geoptimaliseerd voor prestaties per watt en dus energiezuiniger moeten zijn. Volgens Arm zijn die cores tot twintig procent betere prestaties per watt dan de voorgaande N2-kernen. De daadwerkelijke prestaties zouden negen tot dertig procent hoger liggen, afhankelijk van de workload.

Het bedrijf introduceert ook van deze N3-architectuur een CSS-platform voor chipmakers, dat beschikt over 8 tot 32 cores. Volgens Arm kunnen die CSS-chips met 32 kernen tdp's van 40W halen, afhankelijk van de configuratie door de chipmaker. Het chipbedrijf deelt weinig concrete details over de architectuur. Zo is niet bekend op welke Cortex-core deze N3-serie is gebaseerd. Het bedrijf meldt wel dat het N3 CSS-platform beschikt over 2MB L2-cache per core.

Uitgever Aspyr komt met een Star Wars: Battlefront Classic Collection. Deze bevat de originele twee Star Wars: Battlefront-games uit 2004 en 2005. De collectie komt op 14 maart beschikbaar voor de PS4, PS5, Xbox One, Xbox Series X en S en de pc.

De Star Wars: Battlefront Classic Collection werd aangekondigd met een trailer tijdens de Nintendo Direct-presentatie op woensdagmiddag. De collectie bevat de eerste twee Star Wars: Battlefront-games en voegt ook nieuwe maps, personages en meer toe. Beide games zijn zowel offline als online speelbaar. De collectie gaat 35 euro kosten, zo blijkt uit een listing in de PlayStation Store.

Star Wars: Battlefront krijgt een enkele nieuwe map, genaamd Jabba's Palace. Deel twee krijgt Bespin: Cloud City: Rhen Var: Harvor, Rhen Bar: Citadel en Tavin 4: Arena als nieuwe maps. Battlefront II krijgt ook Kit Fisto en Asajj Ventress als speelbare personages. Verder krijgt de Hero Assault-modus een update. Die modus wordt in de collectie speelbaar op 'alle grondmaps', waar die oorspronkelijk alleen beschikbaar was op Tatooine.

Intel heeft de nieuwe roadmap van zijn Foundry-chipproductietak geïntroduceerd. Het bedrijf kondigt onder andere de komst van een nieuw '1,4nm'-procedé aan, genaamd 14A. Dat moet de allereerste node zijn die gebruikmaakt van ASML's nieuwe machines voor high-NA-euv.

Intel kondigde zijn komende 14A-node aan tijdens zijn eerste IFS Connect-livestream. Intel komt met minstens twee verschillende procedés in die 14A-serie. In eerste instantie verschijnt een 'gewone' 14A-node. Later volgt een 14A-E-revisie. Volgens Intel betreft laatstgenoemde een feature-extension van de bestaande 14A-node, hoewel de fabrikant niet verduidelijkt wat dat precies inhoudt.

Voor beide 14A-procedés gaat Intel de high-NA-euv-machines van ASML gebruiken. Dat is de volgende generatie euv-machines, die beschikt over een grotere numerieke apertuur van 0,55. Bij de huidige euv-generatie ligt die nog op 0,33. Deze grotere NA zorgt ervoor dat de machines kleinere features, en daarmee ook kleinere transistors, kunnen afbeelden op een wafer. Intel ontving eind vorig jaar de eerste modules van een high-NA-testmachine. Het bedrijf zal naar eigen zeggen ook de eerste zijn die high-NA gaat toepassen voor massaproductie. Volgens ASML's planning worden de eerste machines voor massaproductie vanaf 2025 geleverd.

Intel deelt verder geen prestatieverwachtingen en zegt ook niet wat de transistordichtheid van de 14A-nodes wordt. Ook de productiedatum van 14A is onbekend, hoewel duidelijk is dat deze na 2024 zal verschijnen. De chipmaker zegt daarnaast te verwachten dat testproductie op de 14A-E-revisie in 2027 begint.

'Extensies' voor bestaande nodes

Intel gaat in de toekomst ook meer versies van zijn procedés uitbrengen, die allemaal een ander achtervoegsel krijgen. Naast nodes met een E-achtervoegsel, die dus een feature-extension aanduiden, komen er ook procedés die eindigen met een 'T' en/of een 'P'. Eerstgenoemde duidt aan dat een procedé is geoptimaliseerd voor through-silicon via's. Dat wil zeggen dat ze geschikter zijn voor geavanceerde 3d-packagingtechnieken, waarmee meerdere chips boven op elkaar worden gestapeld. De fabrikant noemt daarbij zijn eerder aangekondigde Foveros Direct-packagingtechniek. De P-procedés hebben op hun beurt betere prestaties.

Met zijn nieuwe naamgevingssysteem volgt Intel het voorbeeld van chipmakers als TSMC en Samsung. Die bedrijven brengen al jarenlang verschillende versies van hun procedés uit, die bijvoorbeeld zijn geoptimaliseerd voor specifieke use-cases of extra verbeteringen met zich meebrengen. TSMC heeft bijvoorbeeld een N3- en N3E-procedé in zijn '3nm'-serie en komt later met N3P, N3X en N3A. Zuid-Koreaanse chipmaker Samsung doet hetzelfde.

Intel toont ook meer details van dergelijke procedés. Het bedrijf komt bijvoorbeeld ook met meerdere versies van zijn Intel 3-procedé, die inmiddels gereed is voor massaproductie. Op termijn komt Intel bijvoorbeeld met een Intel 3-T-node. Later volgt ook een Intel 3-E-procedé en een Intel 3-PT-node. Van Intel 18A komt in de komende jaren ook een 18A-P-revisie beschikbaar. Intel werkt ook aan een nieuwe 12nm-node in samenwerking met Taiwanese chipmaker UMC, zo werd eerder al bevestigd.

Productieplanning en Foundry Services

Intel meldt tijdens IFS Direct verder dat zijn '5N4Y'-plannen nog steeds op schema liggen. Onder die planning wil Intel in vier jaar tijd vijf verschillende procedés uitbrengen: Intel 7, 4, 3, 20A en 18A. Drie daarvan zijn inmiddels beschikbaar. De overige twee moeten dit jaar nog verschijnen. Intel claimt met 18A de technology leadership van marktleider TSMC af te pakken, hoewel dat in de praktijk nog moet blijken.

Intel deelt verder een update voor zijn Foundry Services, dat nu wordt hernoemd naar Intel Foundry. Onder dat bedrijfsonderdeel gaat Intel ook chips produceren voor andere bedrijven, waar het voorheen alleen zijn eigen producten produceerde. De chipmaker zegt vier grote bestellingen te hebben ontvangen voor chipproductie op zijn 18A-procedé. Een daarvan zou 'een grote vooruitbetaling' hebben gedaan, schrijft Tom's Hardware. Microsoft kondigde ook aan dat het een chip gaat produceren op Intels 18A-proces.

Er zijn ook klanten voor Intel 16, Intel 3 en Intels packagingdiensten, bijvoorbeeld op basis van EMIB, Foveros en Foveros Direct. Er gingen onlangs geruchten rond dat Nvidia een deel van zijn datacenter-gpu's gaat laten packagen door Intel, hoewel dat op woensdagavond niet werd bevestigd. Verder kondigde Intel eerder al aan dat het samenwerkt met Arm om Neoverse-datacenter-cpu-cores te optimaliseren voor Intels procedés.

Er is momenteel een grote storing bij de Nederlandse spoormaatschappij NS. Daardoor wordt zowel op de vertrekborden op stations als in de NS-app verouderde reisinformatie getoond en kunnen reizigers niet zien of een trein vertraging heeft. Het is niet bekend hoelang dit gaat duren.

De storing heeft geen invloed op het treinverkeer zelf, vertelt een woordvoerder van NS aan NU.nl. De treinen van NS rijden op een ander systeem, dat losstaat van de informatievoorziening. De borden en NS tonen echter verouderde informatie. Wanneer een trein vertraging heeft, wordt dat daardoor niet getoond op de informatiesystemen van de spoorwegmaatschappij. Ook het omroepsysteem op de treinstations doet het niet. De oorzaak van de storing is niet bekend. NS weet ook niet hoelang het probleem nog gaat duren.

Update, 18.30 uur: De storing lijkt inmiddels weer voorbij te zijn, zo bevestigt NS op sociale media.

Door een technische storing kan er op dit moment geen of foutieve informatie getoond worden op de digitale vertrekschermen op de stations, in de omroep of in de reisplanner app. Er wordt hard gewerkt aan een oplossing.

— NS online (@NS_online) 21 februari 2024

Apple voorziet iMessage binnenkort van een cryptografisch protocol, genaamd PQ3. Volgens de techgigant biedt deze postquantumencryptie voor zijn berichtendienst. PQ3 wordt geïntroduceerd als onderdeel van iOS 17.4 en macOS 14.4, die in de komende weken uitkomen.

Apple claimt in een post op zijn securityblog dat PQ3 de 'grootste cryptografische beveiligingsupgrade is' sinds de introductie van iMessage in 2011. "We hebben het cryptografische protocol van iMessage vanaf de grond opnieuw opgebouwd", schrijft het bedrijf. PQ3 zit al langer in bètasoftware van het bedrijf en komt algemeen beschikbaar in iOS en iPadOS 17.4, macOS 14.4 en watchOS 10.4. Het protocol gaat bestaande protocollen in 'alle ondersteunde gesprekken' dit jaar volledig vervangen binnen iMessage.

Volgens Apple werkt PQ3 door een nieuwe postquantumencryptiesleutel te genereren met het Kyber-algoritme. Die postquantumsleutel wordt een onderdeel van de set 'public keys' die Apple-apparaten genereren om iMessage te kunnen gebruiken. Dergelijke sleutels worden uitgewisseld wanneer twee iMessage-gebruikers een gesprek starten. Volgens Apple kan de verzender van een iMessage-bericht altijd de publieke sleutel van de ontvanger verkrijgen, zelfs wanneer de ontvanger offline is.

IMessage krijgt daarnaast een herstelmechanisme waarmee postquantumsleutels periodiek worden vervangen. Daarbij worden ook nieuwe encryptiesleutels gegenereerd, die volgens Apple niet herleidbaar zijn op basis van voorgaande sleutels. Zo claimt de techgigant dat gesprekken veilig blijven, zelfs als voorgaande encryptiesleutels of gesprekken gecompromitteerd waren.

Apples nieuwe beveiligingssysteem volgt op berichtendienst Signal, dat eerder al postquantumencryptie toevoegde, eveneens gebaseerd op het Kyber-algoritme. Apple claimt echter dat zijn PQ3-systeem veiliger is dan dat van Signal, omdat PQ3 de sleutels periodiek ververst. Dat is bij Signal momenteel niet het geval, zo zegt de techgigant. Het PQ3-systeem is volgens Apple beoordeeld door een extern beveiligingsbedrijf, maar het bedrijf maakt niet bekend welke dat is. PQ3 is ook bekeken door twee groepen academici.

Postquantumencryptie moet gebruikers beschermen tegen quantumcomputers, die op termijn mogelijk bestaande encryptieprotocollen kunnen kraken. Dergelijke aanvallen zijn echter nog jaren weg, hoewel meer bedrijven dergelijke beveiliging vast toevoegen aan hun diensten. Signal deed dat eerder dus al, en ook Proton zegt te werken aan PGP-encryptie met postquantumbeveiliging.

Dell heeft de nieuwe 2024-modellen in zijn XPS-laptopreeks uitgebracht. Daarmee deelt het bedrijf nu ook de officiële europrijzen. De XPS 13 komt beschikbaar vanaf 1499 euro, terwijl de duurste XPS 16 een adviesprijs van 3299 euro heeft.

De europrijzen van de nieuwe XPS-laptops staan vermeld op de website van Dell. De fabrikant vermeldt daar ook dat de laptops een verwachte leverdatum van 14 maart hebben. De XPS 13-serie komt daarbij beschikbaar in zes verschillende configuraties, die bijvoorbeeld verschillen op het gebied van de cpu en de hoeveelheid geheugen en opslagruimte. De goedkoopste variant kost 1499 euro, terwijl de duurste XPS 13 2007,40 euro gaat kosten.

De XPS 14-serie komt beschikbaar in acht verschillende modellen. De goedkoopste variant kost 1899 euro en heeft een Intel Core Ultra 7 155H-cpu, 16GB geheugen en 512GB ssd-opslag. De duurste variant kost 3011,69 euro. De XPS 16-laptop is in vijf configuraties leverbaar, met prijzen tussen de 2149 en 3299 euro.

De XPS 14- en 16-series verschillen onderling, naast cpu, geheugen en opslag, ook op het gebied van de gpu. Deze laptops kunnen optioneel worden uitgerust met een GeForce RTX 40-gpu van Nvidia, hoewel de igpu ook een optie blijft. Dat is bij de XPS 13-laptops niet het geval.

Dell kondigde zijn nieuwe XPS-laptops voor dit jaar aan tijdens CES 2024 in Las Vegas. Het bedrijf deelde toen alleen dollarprijzen. Alle modellen beschikken over een Intel Meteor Lake-processor.

FromSoftware heeft een eerste trailer voor Elden Ring-uitbreiding Shadow of the Erdtree gedeeld. Deze toont onder meer gameplaybeelden. De dlc komt op 21 juni beschikbaar voor de pc, PS4, PS5, Xbox One en Xbox Series X en S, zo bevestigt de ontwikkelaar.

FromSoftware publiceerde de Shadow of the Erdtree-trailer op woensdagmiddag. Daarin zijn beelden van eindbaasgevechten, nieuwe krachten en meer te zien. De dlc speelt zich volgens de trailerbeschrijving af in een nieuwe wereld genaamd The Land of Shadow en draait om Miquella, een van de demigoden uit de game.

Uitgever Bandai Namco schrijft op zijn website dat Shadow of the Erdtree 'de grootste uitbreiding van FromSoftware tot nu toe' wordt. Spelers moeten in de dlc 'het mysterie' van de Elden Ring-spelwereld ontrafelen. De dlc bevat een nieuw verhaal en voegt nieuwe wapens, uitrustingen, weapon skills en magie toe.

FromSoftware bevestigde de komst van Shadow of the Erdtree eerder al. De studio kondigde de komst van deze uitbreiding vorig jaar aan, maar deelde sindsdien geen concrete details over het komende dlc-pakket.

Google brengt Gemini uit voor Workspace-gebruikers. Zakelijke gebruikers kunnen het AI-model daarmee gebruiken in diensten als Google Docs, Sheets en Gmail. Er komen verschillende abonnementen beschikbaar. De goedkoopste kost maandelijks 20 dollar per gebruiker.

Google meldt woensdagmiddag in een persbericht dat Gemini for Google Workspace dient als vervanging voor de Duet AI-dienst voor Workspace-gebruikers. Gemini komt beschikbaar via twee zakelijke abonnementen. Het AI-model komt beschikbaar als add-on voor Enterprise-klanten, voor 30 dollar per maand per gebruiker. Er komt ook een goedkoper Business-abonnement voor kleinere bedrijven. Die kost maandelijks 20 dollar per gebruiker. Het Enterprise-abonnement biedt volgens Google 'volledige toegang tot Gemini' en ondersteuning voor Meet-transcripties in 'meer dan vijftien' talen. Die ontbreken in het Business-abonnement.

De dienst gebruikt volgens Google het Gemini 1.0 Ultra-model. Gebruikers kunnen daarmee chatten met de losstaande Gemini-chatbot. Het AI-model wordt ook geïntegreerd in Google-diensten als Docs, Sheets, Gmail, Slides en Meet. Het AI-model kan bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van e-mails, afbeeldingen voor presentaties genereren en effecten in Google Meet bewerken. Het AI-model kan volgens de techgigant ook gebruikt worden voor het opstellen van campagnebriefings voor marketingmanagers. De techgigant benadrukt dat de gesprekken van Workspace-gebruikers niet worden gebruikt om het Gemini-model te trainen.

Google kondigde eerder al aan dat het bedrijf Gemini beschikbaar zou stellen aan Workspace-klanten. Het bedrijf stelde Gemini Advanced eerder ook beschikbaar aan consumenten als onderdeel van het Google One AI Premium-abonnement, dat ook toegang biedt tot onder andere 2TB aan cloudopslag. Gemini is vooralsnog niet beschikbaar in Europa. De techgigant rept op woensdagmiddag niet over een release in de EU.

Microsoft is de automatische upgrade naar Windows 11 23H2 gestart voor pc’s met versie 22H2 en 21H2. Tot dusver moesten gebruikers deze update handmatig uitvoeren. Door de systemen te updaten, wil Microsoft ervoor zorgen dat deze beveiligingsupdates blijven ontvangen.

Het bedrijf geeft op zijn website aan dat het apparaten wil bereiken met een Windows-versie die de end-of-service-status heeft behaald of nadert. Bij Windows 11 21H2 was dat 10 oktober 2023, terwijl 22H2 nog tot 8 oktober 2024 wordt ondersteund. Versie 23H2 heeft een einddatum van 11 november 2025.

Het is niet duidelijk wanneer de eerste gebruikers de automatische update te zien krijgen. In de tussentijd kunnen gebruikers ervoor kiezen om deze handmatig installeren. Dit kan via Windows Update in het instellingenmenu van het besturingssysteem. Als het apparaat in aanmerking komt, is het mogelijk om de patch vervolgens te downloaden en te installeren.

Microsoft brengt Obsidian-games Grounded en Pentiment uit op de Nintendo Switch. Dat is woensdagmiddag bevestigd tijdens een Nintendo Direct Partner Showcase. Microsoft zei eerder al enkele Xbox-exclusives uit te brengen op de consoles van concurrenten.

Pentiment, een 2D-rpg van Fallout: New Vegas-maker Obsidian, komt op donderdag 22 februari uit voor de Nintendo Switch. Grounded, een multiplayersurvivalgame van diezelfde studio, volgt op 16 april. De twee games werden getoond tijdens Nintendo's recentste Direct-presentatie.

Microsoft kondigde eerder al aan dat het vier Xbox-exclusives gaat uitbrengen op de consoles van Sony en Nintendo. Grounded en Pentiment zijn de eerste daarvan. Volgens geruchten volgen Hi-Fi Rush en Sea of Thieves op een later moment.

Sharkoon brengt de Rebel C70 RGB-behuizingen uit. Deze zwarte modellen vallen vooral op door de houten accenten op de voorkant. Naast de Rebel C70G is er ook de C70M, die een zijpaneel met mesh in plaats van glas heeft. Beide kasten kosten 120 euro en zijn per direct beschikbaar.

De voorzijde van de Rebel C70 RGB-serie doet denken aan die van de Fractal Design North. In tegenstelling tot de case van Fractal, heeft Sharkoon echter ook hout op de zijkanten van het frontpaneel aangebracht.

De fabrikant voorziet de kast van vier argb-fans van 120mm, waarvan er drie voorop en een achterop zijn geplaatst. Voor extra koeling is er ruimte voor drie extra 120mm-fans aan de bovenkant en nog eens vier stuks naast de moederbordtray. Gebruikers kunnen de lichteffecten instellen via de 8-channel argb-controller en het moederbord. De kast bevat ook een knop om de rgb-leds aan te sturen, met 22 presets. Verder bestaat het i/o-paneel uit twee USB 3.0 Type-A-poorten, een USB 3.2 Gen 2 Type C-poort en een 3,5mm-audiopoort.

De behuizing is 47,9x23,0x49,5cm groot en heeft een volume van 54,5 liter. De case ondersteunt maximaal ATX-moederborden. Cpu-koelers mogen maximaal 16,5cm hoog zijn. Grafische kaarten en voedingen mogen respectievelijk een lengte van 40 en 27 centimeter hebben. Er is verder plek voor drie 3,5"-hdd’s en nog eens drie 2,5"-drives.

Google maakt twee nieuwe AI-modellen openbaar beschikbaar onder de naam Gemma. Deze modellen zijn volgens het bedrijf gebaseerd op 'hetzelfde onderzoek en dezelfde technologie' als Googles gesloten Gemini-model, hoewel de Gemma-modellen kleiner zijn.

Google maakt twee verschillende AI-modellen openbaar, die verschillen op het gebied van omvang. Het gaat om Gemma 2B en Gemma 7B, die respectievelijk beschikken over twee miljard en zeven miljard parameters. Beide modellen zijn wereldwijd beschikbaar op sites als Kaggle, Hugging Face, Nvidia NeMo en Google Vertex AI.

De Gemma-modellen zijn minder geavanceerd dan Google Gemini, hoewel de twee modellen volgens Google nog steeds beter presteren dan grotere modellen in bepaalde AI-benchmarks. Volgens de techgigant kan Gemma ook lokaal draaien op laptops en desktops, of in de cloud. Het bedrijf vergelijkt Gemma 7B met Meta's Llama-2 7B- en 13B-modellen in acht verschillende benchmarks. Volgens de cijfers van Google presteert Gemma in alle tests beter. Google heeft een technisch rapport gepubliceerd waarin het bedrijf meer details deelt over Gemma en diens prestaties.

Beide Gemma-modellen mogen gebruikt worden voor commerciële doeleinden, hoewel de techgigant wel verbiedt dat deze gebruikt worden voor bepaalde doeleinden, zoals het genereren van content over kindermisbruik, desinformatie of content die aanzet tot geweld. Gemma wordt daarnaast geleverd met 'responsible-AI-toolkits' met veiligheidsclassificaties, debuggingtools en best practices voor het bouwen van AI-applicaties.

Gemma kan gebruikt worden voor het ontwikkelen van AI-applicaties. Ontwikkelaars mogen daarbij hun eigen guidelines of lijsten met verboden woorden toevoegen. Volgens Google werkt Gemma vooralsnog het beste in taalgerelateerde taken, en dan specifiek in het Engels, schrijft ook The Verge. Googles geavanceerdere Gemini-model is ook beschikbaar voor ontwikkelaars, hoewel dat model meer gesloten is. Ontwikkelaars kunnen Gemini alleen gebruiken via api's, of via Googles Vertex AI-platform. Gemma is vrij inzetbaar.

Microsoft werkt mogelijk aan een eigen netwerkkaart voor gebruik in zijn datacenters. Dat melden bronnen aan het betrouwbare The Information. De techgigant wil daarmee minder afhankelijk worden van Nvidia voor zijn infrastructuur.

Bronnen melden aan The Information dat de netwerkkaart Microsoft geld moet besparen en de prestaties van zijn Azure-servers moet verbeteren. Microsoft-baas Satya Nadella heeft Pradeep Sindhu, medeoprichter van netwerkapparatuurmaker Juniper Networks, aangewezen om het nieuwe apparaat te ontwikkelen. De techgigant nam de nieuwe start-up van Sindhu, Fungible, vorig jaar over.

De kaart in kwestie moet gaan lijken op Nvidia's ConnectX-7-netwerkkaart, die 400Gbit/s-netwerkpoorten biedt en gebruikt wordt in de netwerkinfrastructuur van onder meer de datacenters van hyperscalers, waaronder Microsofts Azure. Nvidia verkoopt die kaart samen met zijn datacenterchips, zoals de A100 en H100. De kaarten worden gebruikt om meerdere servers met elkaar te verbinden binnen een netwerk, waardoor ze onderling data kunnen uitwisselen.

The Information meldt dat het project de efficiëntie van Microsofts Azure-servers kan verbeteren. Het kan bijvoorbeeld de tijd verminderen die OpenAI kwijt is aan het trainen van zijn modellen op Microsofts servers. De kaarten zouden ook de tijd en kosten die gemoeid zijn met AI-ontwikkeling kunnen verminderen. Het kan echter nog meer dan een jaar duren voordat de kaart gereed is.

Microsoft werkt al langer aan eigen serverhardware om zijn afhankelijkheid van Nvidia te verminderen. Vorig jaar introduceerde het bedrijf zijn eerste Maia-chips, die gebruikt kunnen worden voor het trainen van AI-modellen. Verschillende andere bedrijven doen hetzelfde, waaronder Amazon en Google. Ook Meta en OpenAI overwegen volgens eerdere geruchten hun eigen AI-chips te ontwikkelen.

Usenetprovider Cheapnews heeft geld afgeschreven van veel gebruikers die soms al jaren geen account meer hadden. In sommige gevallen hadden ze aangegeven hun account te willen laten verwijderen. Volgens het bedrijf kwam dat door een verkeerde systeemupdate.

Meerdere tweakers melden op het forum dat usenetprovider Cheapnews na jaren plotseling geld heeft afgeschreven. Het gaat om verschillende bedragen; bij een tweaker ging het om 49 euro, bij een ander juist om 64 euro en bij een derde om 180 euro. In sommige gevallen melden tweakers dat het gaat om meerdere betalingen. Screenshots die Tweakers heeft ingezien bevestigen dat de bedragen inderdaad plotseling zijn afgeschreven.

De gebruikers zeggen in veel gevallen geen klant meer te zijn, soms al jaren niet meer. "Nu even ingelogd en daar staat een actief abonnement sinds vandaag; verder geen activiteit te zien sinds mijn laatste inlog in 2018", zegt tweaker Raynman. "Account was niet meer actief sinds 2019 en opeens weer actief gemaakt op 14 februari", zegt Qapla1. De meeste gebruikers lijken een oud, inactief account te hebben, maar dat is niet bij iedereen het geval.

Cheapnews bevestigt de afschrijvingen aan Tweakers en zegt dat het gaat om een fout. "Vorige week hadden we een geplande systeemupdate", schrijft het bedrijf. "Deze update was gericht op het optimaliseren van onze dienstverlening door oudere klantaccounts met een inactief abonnement en/of account te deactiveren, met als doel ons klantenbestand actueel te houden en conform de AVG-richtlijnen te handelen door onnodige gegevens te verwijderen."

Het bedrijf zegt dat het doel van die update was om 'de efficiëntie van onze service te verbeteren door oude, niet langer actieve accounts of non-actief te stellen'. Vervolgens zou er bij de update een menselijke fout hebben plaatsgevonden waardoor afschrijvingen werden gedaan bij accounts 'die eigenlijk als niet actief gemarkeerd hadden moeten worden', zegt Cheapnews.

Het is niet duidelijk hoeveel klanten precies zijn getroffen. Cheapnews heeft het zelf over 'een significant aantal oude accounts'. Het bedrijf zegt excuses aan te bieden en zijn eigen beleid te hebben aangescherpt door 'interne procedures en controles te versterken'. "Klanten krijgen uiteraard hun geld terug en inmiddels bij sommige is het al ontvangen", zegt het bedrijf ook. Meerdere tweakers geven inmiddels aan een stornering via hun bank of betaalprovider Mollie te hebben gedaan. Volgens tweaker rfbroek vraagt Cheapnews gebruikers dat niet te doen en te wachten tot het geld door Cheapnews zelf terug wordt gestort.

Bethesda heeft een nieuwe update uitgebracht voor ruimte-rpg Starfield. De game krijgt daarmee ondersteuning voor AMD's FidelityFX Super Resolution 3-techniek en Intel XeSS. Deze technieken waren eerder al beschikbaar in een bètaversie van de game.

De toevoegingen zijn onderdeel van Starfield-update 1.9.67, schrijft Bethesda in een blogpost. Deze update is per direct te downloaden. De ondersteuning voor FSR3 en XeSS zijn de grootste wijzigingen die de update met zich meebrengt. Bethesda zei eerder al dat Starfield 'begin 2024' ondersteuning voor deze technieken zou krijgen, maar deelde niet eerder een releasedatum.

AMD FidelityFX Super Resolution 3 is gebaseerd op AMD's FSR2-techniek voor upscaling, waarbij een game op lagere resolutie wordt gerenderd en vervolgens wordt opgeschaald voor hogere framerates. Versie 3 voegt daar framegeneration aan toe, waarbij extra frames worden geïnterpoleerd tussen twee 'normale' frames, net als bijvoorbeeld Nvidia's DLSS 3-techniek. Intel XeSS is ook een techniek voor upscaling, maar ondersteunt geen framegeneration.

De update lost ook een probleem met Nvidia's DLSS-upscalingtechniek op, waardoor wolken leken te vibreren wanneer DLSS werd gebruikt. Verder voert de patch enkele andere bugfixes door.

De Nederlandse stichting NLnet heeft een subsidie toegekend aan de ontwikkeling van Bcachefs. Dat is een opensource copy-on-writebestandssysteem voor Linux. Bcachefs werd eind 2023 toegevoegd aan de Linux-kernel.

Ex-Google-ontwikkelaar Kent Overstreet bracht in 2015 de eerste versie van Bcachefs uit. Het bestandssysteem moet moderne features zoals die van ZFS of btrfs bieden zoals copy-on-write, waarbij onnodig dubbel geheugengebruik tijdens het kopiëren van bestanden vermeden wordt. Volgens de projectpagina van NLnet wil de ontwikkelaar ook aandacht besteden aan 'uitbreidbaarheid en herstelbaarheid'.

Bcachefs is een bestandssysteem voor Linux, dat volgens de makers vooral ‘robuust en betrouwbaar’ moet zijn. De makers willen met het project een algemeen bestandssysteem maken dat ook schaalbaar is voor grotere netwerken, maar vooral ook simpel moet zijn. De makers willen het platform in de toekomst modulair maken zodat er nieuwe features bovenop kunnen worden gezet. De makers noemen ook mogelijke gedistribueerde opslag, zoals IPFS waar Tweakers in 2021 over schreef, maar noemt daar geen concrete plannen bij.

Naast Bcachefs steunt NLnet 40 andere projecten met zijn Next Generation Internet Zero-subsidies. Het is niet duidelijk hoe hoog de subsidie is die Bcachefs krijgt. De website van de stichting noemt naast subsidie voor het bestandssysteem ook het ondersteunen van AMD-processors in de Converged Security Suite. Er komen ook verschillende open hardwareprojecten aan bod, waaronder een DDR3-geheugencontroller.

Energieleverancier Greenchoice gaat een hoger vastrechttarief rekenen aan eigenaren van zonnepanelen. Het bedrijf wil met die 4,95 euro per maand 'een evenwichtigere verdeling van de kosten' doorrekenen aan klanten. Greenchoice gaat elektriciteit overdag goedkoper aanbieden.

Greenchoice gaat meerdere maatregelen nemen om naar eigen zeggen 'het verbruik en opwekken beter op elkaar af te stemmen' en zo 'meer ruimte op het elektriciteitsnet te laten ontstaan'. Een van die maatregelen is dat het vastrecht voor PV-eigenaren hoger wordt. "Deze maatregel stelt Greenchoice in staat een scherper stroomtarief te kunnen bieden voor iedereen", schrijft de energieleverancier. Het gaat om een bedrag van 4,53 euro per maand, inclusief btw. Greenchoice zegt dat eerst nieuwe contracten dat hogere vastrecht krijgen, maar het is niet bekend wanneer andere klanten volgen.

De leverancier verlaagt verder de terugleververgoeding. Dat is de prijs die het betaalt voor kWh's die na het salderen over zijn. Daar kregen klanten rond de tien cent per kWh voor, maar Greenchoice verlaagt dat naar vijf cent. Daarmee 'sluit de terugleververgoeding beter aan op de daadwerkelijke marktwaarde', zegt Greenchoice. Dat geldt per direct voor nieuwe contracten en per 1 april van dit jaar voor klanten met een variabel contract.

Tot slot ruilt Greenchoice de dag- en nachttarieven om. Elektriciteit wordt daarmee overdag goedkoper, als er doorgaans meer stroom het net op komt door zonne-energie. De prijs stijgt juist 's nachts. Ook daarvoor geldt dat het per direct ingaat en per 1 april voor variabele contracten wordt doorgevoerd.

Greenchoice noemt het voortbestaan van de salderingsregeling niet specifiek in de beslissing. Het bedrijf zegt dat de stap 'onderdeel is van een structurele aanpak waarmee Greenchoice langdurige gedragsverandering op gang wil brengen als het gaat om het gebruik van beschikbare groene stroom'. In werkelijkheid zijn de nieuwe voorwaarden niet los te zien van de salderingsregeling. Eerder deze maand besloot de Eerste Kamer dat die regeling voorlopig in stand blijft.

Zonnepaneeleigenaren kunnen met de salderingsregeling het overschot aan zonnestroom dat zij in de zomermaanden opwekken wegstrepen tegen hun verbruik. Senatoren van onder andere GroenLinks-PvdA en BBB willen de regeling om uiteenlopende redenen in stand houden, terwijl de Tweede Kamer er juist vanaf wil. Critici waarschuwen al langer dat het vastrecht omhooggaat en de terugleverkosten omlaag als de salderingsregeling blijft bestaan. Vorig jaar besloot energieleverancier Vandebron al hogere terugleverkosten te rekenen voor PV-eigenaren, met een bedrag van tussen de 10 en 20 euro per maand. Ook een aantal kleinere leveranciers hanteert inmiddels zulke kosten, maar Greenchoice is daarvan veruit de grootste.

Update: het bedrag, 4,53 euro per maand, was eerst niet bekend, maar staat nu in het artikel.

Het samenwerkingsverband van nationale en internationale politiediensten heeft meer bekendgemaakt over het aanpakken van de ransomwarebende LockBit. Zo is er een decryptietool ontwikkeld, zijn tientallen LockBit-servers offline gehaald en zijn enkele verdachten gearresteerd.

Op dinsdagochtend maakten de politiediensten al de eerste details van 'Operatie Cronos' openbaar, waarbij onder meer bleek dat de website van LockBit overgenomen was door de Britse National Crime Agency. Intussen hebben de samenwerkende politiediensten uit tien landen meer details prijsgegeven over de gecoördineerde politieactie.

Zo zijn er meer dan dertig servers van de ransomwarebende offline gehaald, waarvan de cybercrimeafdelingen van de Nederlandse politie Oost-Brabant en Zeeland-West-Brabant dertien servers offline hebben gehaald. Ook in Duitsland, Finland, Frankrijk, Zwitserland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk zijn servers van LockBit opgerold.

Verder heeft de Japanse nationale politie in samenwerking met Europol, de FBI en de NCA een decryptietool op NoMoreRansom gepubliceerd. Met de tool kunnen getroffenen systemen geïnfecteerd met LockBit-ransomware ontgrendelen. Op de gelinkte website staan volgens Europol 120 decryptietools voor 150 ransomwarevarianten, waar volgens de politieorganisatie zes miljoen mensen al door geholpen zijn. LockBit is volgens verschillende bronnen de meest gebruikte en doeltreffende gijzelsoftware.

Er zijn tot dusver twee arrestaties verricht. Dat gebeurde in Polen en Oekraïne; de verdachten zouden betrokken zijn bij de ransomwarebende. Op de voormalige website van de bende staat dat de FBI ook meerdere aanklachten heeft ingediend tegen affiliates die LockBit als softwareservicedienst afnamen om geld van slachtoffers te ontfutselen. LockBit verdiende veel geld met die ransomware-as-a-servicemodel. De politiediensten melden dat ruim 200 cryptovaluta-accounts in beslag zijn genomen.

De politiediensten stellen dat de infrastructuur van LockBit volledig is opgerold. Zowel de bende zelf als betrokkenen die de ransomware as-a-service afnamen, zouden hierdoor belemmerd worden. Er zou tijdens de actie veel aandacht zijn gegaan naar de 'exfiltratiekanalen', ofwel de manieren waarop de criminelen geld wisten te verdienen en wegsluizen.

Op vrijdag willen de diensten meer informatie openbaren over de financiën van de bende. Dan moet ook de identiteit van de leider van de bende bekendgemaakt worden. Tot dusver gaat deze persoon schuil onder de naam LockBitSupp.

Microsoft heeft een proefversie van de nieuwe Sticky Notes-app voor Windows uitgebracht. Gebruikers van de Current Channel van OneNote kunnen die software al gebruiken. De definitieve versie komt later beschikbaar als afzonderlijke app.

De visueel opgefriste Sticky Notes-app is gericht op het maken en bekijken van notities. Gebruikers kunnen met een druk op de Screenshot-knop een notitie koppelen aan de schermopname van een website of document. Bij een notitie of screenshot van een website voegt de app ook een link toe, zodat gebruikers die later terug kunnen kijken. Net zoals bij de vorige versies is het mogelijk om notities te synchroniseren via een Microsoft 365-account.

Microsoft schrijft in een blogpost dat naast de Preview van OneNote Windows-versie 2402 build 17328.20000 of nieuwer vereist is. Sticky Notes kan ook op de taakbalk worden gepind om sneller op kunnen starten. Daarnaast noemt Microsoft de shortcut Win+Alt+S om het programma op te openen.

Adobe integreert een AI-assistent in pdf-tools Reader en Acrobat. Die komt later in abonnementsvorm beschikbaar. Gebruikers kunnen de assistent vragen stellen, documenten laten samenvatten, informatie laten samenvoegen voor bijvoorbeeld e-mails en informatie laten verifiëren.

De nieuwe assistent, die volgens Adobe simpelweg AI Assistant heet, is als bèta te gebruiken in Adobe Reader en Adobe Acrobat. De software is gebaseerd op Adobe Sensei. Dat is de machinelearningsoftware die ook achter Liquid Mode zit, de tool om de leesbaarheid van pdf's te verbeteren. Volgens Adobe 'borduurt AI Assistant voort op Liquid Mode'.

AI Assistant kan volgens Adobe verschillende taken uitvoeren in de pdf-tools. Het kan bijvoorbeeld vragen voorstellen aan gebruikers op basis van de inhoud van de pdf. Ook kunnen gebruikers zelf vragen stellen via een chatbotinterface. Ook kan de assistent een samenvatting geven van een document en het is mogelijk citations aan te maken van bepaalde secties. De assistent kan verder navigatielinks aanmaken en bepaalde secties samenvatten en formatteren om te gebruiken in e-mails, presentaties of rapportages.

De assistent is in de bètafase nog gratis te gebruiken, maar alleen voor Acrobat Standard- en Pro Individual-klanten of voor gebruikers in een Teams-abonnement. In de toekomst wordt de assistent een betaalde add-on, maar Adobe zegt nog niet hoeveel die gaat kosten. Adobe zegt dat thirdparty-taalmodellen niet mogen trainen op Adobe-data, maar niet of dat voor het eigen taalmodel wel geldt.

In de toekomst wil Adobe meer functionaliteit toevoegen. Het gaat dan onder andere om de mogelijkheid om de assistent via meerdere platformen te laten werken en om die te helpen met het opstellen van documenten door bijvoorbeeld de tone of voice of de lengte aan te passen. Dat staat op een toekomstige roadmap, maar Adobe noemt daar geen concrete datums bij.

DeepCool heeft twee nieuwe gamma aio-waterkoelers uitgebracht. Het koelblok van deze modellen, die Mystique heten, heeft een lcd-paneel van 2,8 inch. Klanten kunnen kiezen tussen een radiator van 240 en 360 millimeter, met een adviesprijs van respectievelijk 150 en 180 euro.

Het tft-scherm heeft een resolutie van 640x480 pixels. Gebruikers kunnen eigen afbeeldingen of gifjes instellen via de DeepCreative-software. Het is ook mogelijk om systeeminformatie zoals temperaturen en fansnelheden weer te geven.

De koelprestaties worden geleverd door een driefasige pomp die 3400rpm bereikt. De fabrikant claimt een geluidproductie van maximaal 21dBA. De bijgeleverde FT12 SE-ventilatoren hebben een draaisnelheid van 500-2150rpm. Volgens de website van DeepCool hebben deze 120mm-fans een airflow van 72,45cfm en een volume van 36,49dBA. DeepCool heeft op zijn website alleen een model staan met drie van die fans, maar bij sommige webshops staat ook een model van 240mm met slechts twee fans.

De Mystique-koelers zijn compatibel met Intel-sockets LGA1700, LGA1200 en LGA115X. AMD-gebruikers kunnen aan de slag met AM4 en AM5. De koeler met 240mm-radiator kost 149,90 euro, de grotere variant 175,99 euro.

Sony zou in de loop van dit jaar de PlayStation 5 Pro op de markt willen brengen. Dat beweert CNBC op basis van informatie van de Japanse gameanalist Kantan Games. Geruchten wijzen al een tijdje op het najaar van 2024 als potentiële releaseperiode.

Volgens Serkan Toto, ceo van Kantan Games, lijkt er 'een brede consensus te zijn' in de game-industrie dat Sony de console in de tweede helft van 2024 wil introduceren. Met de Pro-versie wil de Japanse fabrikant naar verluidt de verkoopcijfers van de PS5 terug opkrikken. Onder meer de aankomende release van GTA VI zal veel interesse opwekken in de krachtigere console, aldus Toto.

Eerder deze maand heeft het bedrijf bekendgemaakt dat er recent minder toestellen zijn verkocht dan verwacht. Waar aanvankelijk een verkoopcijfer van 25 miljoen consoles werd voorspeld voor het boekjaar van 2023, geeft Sony nu aan dat er naar verwachting 21 miljoen stuks zullen worden verkocht. Het bedrijf zei eerder al dat de PS5 in de 'latere fase van zijn levenscyclus zit'.

De Poolse regering heeft een onderzoekscommissie in het leven geroepen die gaat kijken of de voorgaande regering de Pegasus-spyware heeft gebruikt tegen politieke tegenstanders. De commissie gaat hooggeplaatste ambtenaren en politici van de PiS-partij ondervragen.

De onderzoekscommissie gaat volgens Politico kijken naar de inzet van de Pegasus-spyware door de voorgaande Prawo i Sprawiedliwość-regering. Volgens de nieuwe regering, met Platforma Obywatelska als grootste partij, zou PiS de spyware hebben ingezet tegen politieke tegenstanders. De nieuwe premier Donald Tusk zei dat vorige week al en hintte er toen al op dat er een onderzoekscommissie zou komen. Ook pleitte Tusk tijdens zijn verkiezingscampagne al voor zo'n onderzoek. Die commissie komt er nu definitief.

De commissie moet onderzoeken op welke manier Pegasus is ingezet en hoe vaak dat gebeurde. "De commissie zal niet alleen bepalen wie de verantwoordelijken zijn, maar ook wie de mensen zijn die erdoor zijn aangevallen: politici, advocaten, journalisten en burgers", zegt Magdalena Sroka, het parlementslid dat de commissie voorzit. De commissie gaat politici en ambtenaren ondervragen, waaronder PiS-voorzitter Jarosław Kaczyński.

Al in 2019 gingen er voor het eerst geruchten rond dat Polen de beruchte spyware zou inzetten. Jarosław Kaczyński bevestigde destijds dat Polen de spyware in bezit had, maar zei ook dat het die niet tegen politieke tegenstanders inzette. De spyware zou alleen door inlichtingendiensten worden ingezet om het land te beschermen tegen bijvoorbeeld spionageactiviteiten.

Pegasus is spyware die is gemaakt door het Israëlische NSO Group. De beruchte tool is omstreden, omdat die onder andere zou zijn ingezet bij de moord op de Saudische journalist Jamal Khashoggi en andere geruchtmakende zaken. Het Europees Parlement besloot in 2022 al een commissie op te zetten om te kijken waar Pegasus in Europa is ingezet. Naast Polen vermoeden critici dat ook Hongarije, Spanje en Griekenland de spyware hebben ingezet tegen oppositiepolitici of andere politieke tegenstanders.