Ontdekkingsreizigertje spelen
Starfield
Starfield is een game die in veel doet denken aan The Elder Scrolls en Fallout. In gameplay en graphics is duidelijk te zien dat de game uit dezelfde stal komt als die grote namen. Dat is uiteraard goed nieuws, want Starfield slaagt er net als zijn 'grote broers' in om een hoog niveau te laten zien. De game maakt de ruimteavonturier in je wakker, en weet doorlopend te vermaken met leuke quests, verhalen en allerlei verrassingen. Hij kan ook nog eens op allerlei manieren gespeeld worden, afhankelijk van welke skills je kiest. Dankzij de procedureel gegenereerde planeten is er veel te ontdekken, maar ze zijn over het algemeen best leeg. Daarnaast kom je nog de nodige rariteiten tegen en heeft de game op de pc, afhankelijk van je set-up, nog wat prestatieproblemen. Perfect is Starfield dus zeker niet, maar als je de andere rpg's van Bethesda goed kunt hebben, past Starfield zonder twijfel in je straatje.
In 2018 wist Bethesda Softworks de halve wereld enthousiast te krijgen met alleen een naam. Starfield werd tijdens de E3 onthuld en meer dan iets dat leek op een satelliet en een vreemd grafisch effect werd niet getoond. Toch was het genoeg om de game nadrukkelijk op de radar van miljoenen gamers te krijgen. Op dat moment wisten we natuurlijk nog niet dat het nog ruim vijf jaar zou duren voordat Starfield het licht zou zien, maar dat Bethesda’s klassieke rpg-franchises Fallout en The Elder Scrolls een nieuw broertje zouden krijgen, was al mooi genoeg.
Nu, vijf jaar verder en enkele weken na de release, kunnen we vaststellen dat Starfield in elk geval perfect in de familie past. 'Fallout, maar dan met ruimteschepen' zou bijvoorbeeld al best een aardige omschrijving zijn. Natuurlijk is de verdere setting totaal anders en heeft Starfield zeker zaken die Fallout niet heeft, maar de gelijkenissen zijn letterlijk zichtbaar. Iedereen die bekend is met de games van Bethesda Softworks, herkent het inzoomen van de camera op een personage waarmee je een gesprek aangaat en de eigenzinnige manier waarop deze personages uit hun ogen kijken. Ook de manier waarop je door de werelden loopt, hoe de actie werkt en hoe conversaties met npc’s werken, zijn bouwstenen die uit de andere grote games van Bethesda komen. Zeker niet erg, maar eerder een goed beginpunt om te begrijpen wat je van Starfield kunt verwachten.
De setting neemt spelers mee naar de sterren en daar voorbij, want het heelal is dit keer de speelplaats. Na de openingsfase van de game heb je dan ook een eigen schip waarmee je vrij bent om sterrenstelsels en hun planeten, manen en ruimtestations te verkennen. Tenminste, als je schip sterk genoeg is om af te rekenen met eventuele ruimtepiraten en een Grav Drive heeft voor sprongen op lichtsnelheid die eveneens sterk genoeg is. Natuurlijk breng je ook veel tijd door op de grond, maar de vrijheid van het ruimtereizen en heen en weer springen tussen allerlei stelsels, vormt de kern van Starfield. Het is het ontdekkingsreizigertje spelen dat No Man’s Sky lang geleden al voor ogen had, maar dan omringd door een veel betere en completere game.
Die game is voor mij een van de leukste en fijnste games die ik in jaren heb gespeeld. Dat komt door wat Starfield te bieden heeft, maar ook door smaak. Ik kan je nu al vertellen dat de minpunten, waarover je verderop in deze review ook zeker zult lezen, voor mij totaal geen rol spelen. Starfield sluit precies aan op wat ik leuk vind, heeft de juiste mate van afwisseling en veelzijdigheid, laat me keuzes maken die me het gevoel geven dat het me ook echt iets oplevert en sleept me mee zijn spelwereld in zonder me nog los te laten. Dat betekent niet dat Starfield ook meteen de beste game van het jaar is, maar de game waar ik persoonlijk het meeste plezier aan zal beleven.
Quests, verhalen en heel veel verrassingen
Starfield opent met een korte proloog waarin je al snel in aanraking komt met een geheimzinnig artefact. Als je dat aanraakt, gebeurt er iets vreemds. Het oogt bijna alsof je door het hele heelal heen getrokken wordt. Wat dat allemaal precies betekent, begrijp je uiteraard nog niet, maar gelukkig sta je er niet alleen voor. Je wordt al snel benaderd door The Constellation, een groep mensen die onderzoek doet naar deze artefacten en de betekenis daarachter. Dat ontpopt zich langzaam maar zeker als een heel interessant verhaal, waarin ook discussies uit het echte leven op speelse wijze voorbijkomen. Denk aan de rol van godsdienst en hoe ideeën daaromtrent soms haaks staan op de wetenschap.
De geschiedenis uitpluizen
Het verhaal rond de artefacten is het hoofdverhaal van Starfield, maar er is natuurlijk veel meer. Je komt vanzelf allerlei facties tegen, waar je je dan bij kunt aansluiten of waarvoor je kunt werken. Dat laatste kun je vrij letterlijk nemen. Je kunt je bijvoorbeeld aanmelden bij een handelsbedrijf, waarvoor je dan vrachtjes door het universum mag vervoeren. Wat dat betreft zijn de quests die horen bij grote facties als de United Colonies en de Freestar Collective, al een stuk interessanter. Ze schotelen je toffe quests voor en vertellen ook een en ander over het verleden. Je leert bijvoorbeeld over de oorlog die gewoed heeft tussen de verschillende facties en wat zich in het verleden allemaal heeft afgespeeld. Dat gaat gepaard met een interessante questlijn waarin je het pijnlijke verleden van de United Colonies steeds helderder te zien krijgt.
:strip_exif()/i/2006112692.jpeg?f=imagearticlefull)
Die grote, overkoepelende verhalen zijn vaak erg leuk, maar niet waar Starfield voor mij zijn magie vandaan haalt. In het leven zit geluk in kleine dingen en in Starfield is dat niet anders. Op elke planeet en in de ruimte rond elke ster kun je bij toeval iets leuks tegenkomen. Op de planeten hoor je dan mensen praten en krijg je een melding dat je met iemand kunt gaan praten, wat dan meestal een nieuwe questlijn begint. In de ruimte springen er soms vlak na jou vijanden tevoorschijn, maar de kans is even groot dat er een ander schip in de buurt is dat gewoon even een babbeltje wil maken. Vaak vraagt zo’n schip dan om hulp of heeft het een aanbod voor je en ook dat kan weer leiden tot leuke verhalen. We willen niet te veel weggeven, maar voor de mensen die deze quest zelf al gehad hebben: die ene met dat oude schip zonder Grav Drive… heerlijk, goed om gelachen. “Every turn a surprise”, zingt Aladdin in de gelijknamige tekenfilm. Verander zijn vliegend tapijt in een ruimteschip en Jasmine in een van je companions, en het had net zo goed over Starfield kunnen gaan.
Kijk maar effe
Natuurlijk is een leuke verhaallijn of grappige verrassing op zichzelf niet meteen zaligmakend. Het gaat er ook nog om wat je ermee kunt, wat het je oplevert in de gameplay. Dat begint al bij de totale vrijheid die je hebt om geboden kansen compleet te negeren. Misschien wil je helemaal niet handelen met het schip dat je net tegenkomt, of iemands problemen met een maffiabaas oplossen. De lijst met Activities, waarop bijgehouden wordt met welke mensen je nog kunt praten voor nieuwe sidequests, is een mooi bewijs van hoe Starfield zijn quests niet aan je opdringt. Je kunt die mensen helpen, je kunt het ook laten. Kijk maar effe wat je doet.
:strip_exif()/i/2006112668.jpeg?f=imagearticlefull)
Sterker nog, je hoeft niet eens de questlijn te volgen. Een schip dat jouw hulp nodig heeft in de ruimte, is namelijk ook gewoon een vliegende schatkist. Je zult je er niet populair mee maken bij de meeste van je companions en er is een goede kans dat de autoriteiten van het stuk ruimte waarin je rondvliegt, een prijs op je hoofd zetten, maar verder is er geen reden om zo’n toevallig passerend schip niet aan te vallen. Als je de motoren van een schip vernietigt, kun je aanleggen met je eigen schip en het andere schip binnenvallen. Daar wacht dan meestal een vuurgevecht, hoewel ik ook heb meegemaakt dat het andere schip zich bij voorbaat overgaf, omdat het inzag dat vechten niet veel zou opleveren. Het hele schip leegroven kan lucratief zijn, maar als je het écht leuk wil maken, kun je ook gewoon iedereen afmaken en het schip zelf meenemen. Veroverde schepen kun je op je naam laten zetten en daarna verkopen. Piraterij loont heus wel in Starfield, al is het een tikje onethisch.
Vrijheid
Er zijn door de jaren heen veel games geweest die een discussie losmaakten over vrijheid in games. Wat is immers vrijheid precies? Dat is een filosofische discussie, maar voor games denk ik dat Starfield erg in de buurt komt van wat je 'verregaande vrijheid' mag noemen. Niet 'totale vrijheid', want de game is nog steeds verdeeld in niveaus, waardoor je vroeg in de game niet zomaar naar gebieden met te sterke vijanden kunt gaan. Daarnaast zul je in grotere quests de questlijn moeten volgen. Daarin heb je echter vrijwel altijd keuze in hoe je dingen aanpakt, of je daarbij geweld gebruikt en of je je meer gedraagt als een ruimtepiraat of als een barmhartige samaritaan.
Skills zijn bepalend
Hoe je je gedraagt en wat voor missies je onderneemt, wordt voor een deel ook ingegeven door wat voor personage je speelt. Natuurlijk, in het verhaal ben je altijd ‘de speler’, het nieuwste lid van de Constellation en degene die op een rare manier interageert met de artefacten die hij vindt. Maar dat is slechts de basis van je rol in dit verhaal. Je persoonlijkheid en de vaardigheden die daarbij horen, mag je zelf invullen. Dat begint al bij het vormgeven van je personage, waarbij je een bepaalde achtergrond kiest die invloed heeft op de skills waarmee je het avontuur begint. Dat heeft effect, maar later heb je tijd en ruimte genoeg om die start compleet om te gooien. Toch zul je ooit een keuze moeten maken in wat voor dingen je goed wil kunnen, want de skills die je hebt, zijn behoorlijk bepalend voor hoe Starfield verloopt.
Overtuigend
De Persuasion-skill is een bekend voorbeeld, want standaard aanwezig in de andere Bethesda-rpg’s. Deze vaardigheid geeft je een extra optie in veel dialogen, want je kunt mensen proberen te overtuigen van jouw gelijk. Elke skill heeft vier niveaus en hoe beter je erin bent, hoe groter de kans op succes is. Het verloop van een quest kan hierdoor flink veranderen. Denk bijvoorbeeld aan een situatie met gijzelaars waarin jij de gijzelnemers kunt overtuigen van de zinloosheid van hun actie, waarna ze zich zonder geweld overgeven. Het is je niet moeilijk voor te stellen hoe anders die situatie had kunnen uitpakken. Zo zijn er talloze voorbeelden waarin ik er veel profijt van had dat ik mijn Persuasion-skill al vroeg in de game goed ontwikkeld had. En het mooiste is: dat effect kun je vanuit heel veel vaardigheden halen. Kies je bijvoorbeeld bepaalde wetenschappelijke skills, dan kan je kennisniveau soms ook nieuwe opties in dialogen openen. De keuzemogelijkheden zijn legio en de uitwerking op de gameplay is steeds net anders.
:strip_exif()/i/2006112658.jpeg?f=imagearticlefull)
Dat leidt bij voorbaat tot een hoge mate van herspeelbaarheid. Ik ben nu al benieuwd hoe de game uitpakt als ik voor skills als Negotiation of Intimidation ga. Wat ik nu heb gedaan, is kiezen voor skills die ik eigenlijk al een beetje kende of die me direct hielpen bij specifieke problemen. De skill die ervoor zorgt dat je meer spullen bij je kunt dragen bijvoorbeeld, of de skill die de schilden op je ruimteschip effectiever maakt. Maar er is zoveel meer en in dat ‘meer’ zitten ook de skills die Starfield echt anders maken. Zo kun je in deze game ruimteschepen helemaal zelf ontwerpen, maar voordat je dat optimaal kunt doen, heb je de juiste skills nodig. Datzelfde geldt voor het opbouwen van een Outpost. Je kunt met een Outpost bijvoorbeeld grondstoffen uit het oppervlak van planeten halen, maar de efficiëntste methodes heb je alleen als je geïnvesteerd hebt in die skills. Dat deel van de game heb ikzelf dus nog amper gezien.
Dat zegt dat Starfield veelzijdig is, maar ook dat ik niet de behoefte heb gevoeld om die tak van het spel uit te pluizen. Dat komt deels doordat ik daar het geduld niet voor heb, maar ook doordat er geen noodzaak is om dat te doen. Je pikt gaandeweg vanzelf betere pakken en wapens op, en die zijn goed genoeg om de game mee door te spelen. Ook geld verdienen lukt makkelijk zonder Outposts en als je eenmaal geld zat hebt, voldoet een van de duurdere schepen die je kunt kopen ook wel, dus zelf je schip ontwerpen is niet nodig. Het kan natuurlijk wel heel leuk zijn. Ik heb op sociale media allerlei interessante creaties gezien, ook wat het opbouwen van Outposts betreft trouwens. Leg je je daarop toe, dan kun je een aardige handelaar worden. Het geeft nog maar eens aan hoe vrij je bent om je leven in Starfield op je eigen manier in te kleuren.
Procedureel gegenereerde stukken planeet
Vrijheid beleef je ook doordat je vrij door de ruimte kunt rondreizen. Elk systeem heeft verschillende planeten en je kunt ook landen op elke planeet en elke maan, zolang ze een vast oppervlak hebben dan. Dat is vooral tof, maar er zit een kanttekening aan. De werelden in kwestie zijn namelijk lang niet allemaal even interessant. Als je landt bij een specifieke plek, die dan al aangegeven is als icoontje op de planeet, kom je op een vaststaand stukje terecht. Kies je echter een willekeurige plek, dan wordt dat stukje van de planeet procedureel gegenereerd. Je hebt dan een soort ‘instance’ van een gebied van vier bij vier kilometer. Zou je weggaan en weer terugkomen, maar net even verderop landen, dan kan dezelfde planeet er ineens heel anders uitzien. Dat doorbreekt de illusie natuurlijk een beetje. Daarnaast zijn de werelden die je op deze manier opzoekt, vrijwel allemaal behoorlijk leeg. Tenzij je er een Outpost gaat bouwen, is er meestal niet heel veel reden om erheen te gaan. Je kunt dus enorm veel verkennen, maar een groot deel van de beschikbare planeten en manen is niet heel interessant.
Schieten op de grond en in de ruimte
Niet alleen de mogelijkheden in de gameplay veranderen door je keuze in skills, ook hoe effectief je bent in gevechten wordt hierdoor beïnvloed. Je kunt beter worden in het gebruik van verschillende wapens, waarmee je daarna meer schade aanricht. Dat is handig, maar niet noodzakelijk. Ik vond zelf de skills die je ruimteschip effectiever maken, een stuk handiger en belangrijker. De effectiviteit van het schild upgraden was voor mij geen overbodige luxe en ook de wapens verbeteren had duidelijk effect. Op de grond kun je tijdens gevechten gewoon even wat dekking zoeken of jezelf healen. In de ruimte is het lastig om lang buiten het bereik van de wapens van je tegenstanders te blijven en je schip repareren kan wel, maar is een stuk minder effectief. Je schip zal dus sterk genoeg moeten zijn wil je al te lastige ruimtegevechten overleven.
Toch leiden die ruimtegevechten ook tot hoogtepunten in de gameplay. Ik was er vooraf huiverig voor: een game met zoveel kanten, werkt dat? Wil een rpg-liefhebber wel ruimtegevechten uitvechten? En hoe past de firstpersonshooteractie daar dan weer bij? Het antwoord: allemaal geen enkel probleem. Het is voor iedereen toegankelijk genoeg om ermee overweg te kunnen. Het vechten in de ruimte is gevoelsmatig het lastigste deel, maar je schip upgraden gaat vrij makkelijk, dus je kunt een te lastig gevecht altijd later nog eens proberen, nadat je je schip verbeterd hebt, of gewoon een totaal ander schip hebt gekocht of gestolen.
Ruimtegevechten
Het vechten in de ruimte werkt vrij simpel. Je hebt een schip met maximaal drie verschillende wapens, motoren, een schild en een Grav Drive, waarmee je sprongen door de ruimte op lichtsnelheid kunt maken. Je hebt daarnaast een reactor die je schip van energie voorziet. Je kunt energie toewijzen aan je systemen om ze effectiever te maken, wat ten koste gaat van andere systemen. Minder energie voor je motoren betekent bijvoorbeeld ook minder wendbaarheid en minder energie voor je schild… Nou ja, dat spreekt voor zich. Dan is het verder een kwestie van zorgen dat je je vijanden in het vizier krijgt. Je kunt vrij schieten of wachten op een ‘lock’, waarna je gericht de systemen van je vijand kunt aanvallen. Je kunt bijvoorbeeld specifiek mikken op de motoren, zodat je het schip kunt boarden, of je schakelt de Grav Drive uit, zodat het niet meer kan vluchten. Vaak heb je met verschillende vijanden te maken, dus het is ook zaak om zelf niet zomaar stil te gaan hangen, want dan heb je binnen de kortste keren vijanden achter je aan.
:strip_exif()/i/2006112674.jpeg?f=imagearticlefull)
De afzonderlijke onderdelen van je schip zijn dus beter te maken door er skills aan te wijden en door upgrades te kopen bij de verschillende ruimtehavens waarin je af en toe parkeert. Betere onderdelen betekent meer kans om sterke tegenstanders te verslaan. Je loopt echter tegen de limiet aan van wat een C-klasseschip allemaal aan boord kan hebben. Wil je door naar de B- of zelfs A-klasse? Je raadt het al: er is een specifieke skill die het mogelijk maakt om deze grotere en sterkere schepen te besturen. Loont de moeite, zeker als je een carrière als piraat ambieert en het wil opnemen tegen schepen van de United Colonies.
Soepel
Op de grond is de actie wat overzichtelijker dan in de lucht. Hier ontstaan problemen, vooral als je wordt ingesloten door verschillende vijanden, maar als je niet al te ‘Rambo’ naar voren rent, komt het meestal wel goed. Je bouwt binnen de kortste keren een aardig arsenaal aan wapens op, waarvan je een goed aantal als favoriet kunt aanmerken, zodat je ze in de actie snel kunt selecteren via een quick menu. Daarbij kom je na verloop van tijd ook 'refined' en 'advanced' versies van wapens tegen, die nog wat effectiever zijn. Na enkele tientallen uren spelen hadden we een collectie waarmee we elk type vijand op elke afstand prima te lijf konden gaan. De actie is verder soepel genoeg, zonder meteen heel bijzonder te zijn.
Een grappig detail aan het vechten is trouwens nog dat de companion die je bij je hebt, natuurlijk aan jouw zijde vecht. Daarbij is het belangrijk om op te letten wat voor kwaliteiten je companions hebben. De een kan bijvoorbeeld beter met een geweer overweg dan de ander. Je kunt wapens en armor die je hebt verzameld, ook aan hen geven, zodat je hulptroepen wat beter beslagen ten ijs komen. Er is een specifieke companion die goed is met explosieven. We verklappen niet wie of hoe je die companion vindt, maar geef diegene een granaatwerper en handgranaten, en geniet van het resultaat. Oh ja, pas wel even op: je metgezel wil weleens een granaat erg in je buurt gooien en ja, ze kunnen ook jou beschadigen.
Creation Engine 2
Zoals eerder genoemd is Starfield een typische Bethesda-rpg. Dat zit hem in elementen uit de gameplay, maar zeker ook in de graphics. De game is gemaakt met een verder ontwikkelde versie van de Creation Engine, met de logische naam Creation Engine 2. De engine vindt zijn oorsprong in de Gamebryo-engine, die nog gebruikt werd voor Fallout 3. Bethesda gebruikte daarna de basis van Gamebryo om daar zijn eigen Creation Engine van te maken. Die engine is daarna meermaals geüpdated en Creation Engine 2 is de volgende stap in de ontwikkeling ervan.
Zombiestare?
Hoewel Creation Engine 2 weinig meer te maken heeft met zijn voorgangers, heeft Starfield een bepaalde look die je sterk associeert met Bethesda-games. Nergens is dat beter zichtbaar dan in de gezichten van npc’s in de game. Als je met iemand gaat praten, zoomt de camera altijd een klein beetje in op dat personage. Vervolgens kijkt het personage je recht aan, vaak met een bepaalde lege blik in de ogen. Die ‘zombiestare’, of hoe je het ook wil noemen, is zolang als ik me kan herinneren al een probleem van Bethesda’s games. Althans, als je je eraan stoort. Mij valt het allang niet meer op; ik kijk veel meer naar de antwoordmogelijkheden dan naar de gezichten van de personages. Wie echter in The Elder Scrolls of Fallout moeite had met de gezichten, zal dat in Starfield waarschijnlijk ook weer hebben.
:strip_exif()/i/2006112672.jpeg?f=imagearticlefull)
Dat is jammer, want dat de graphics in alle opzichten een grote sprong vooruit maken, is een understatement. Dat mag natuurlijk ook wel, want de laatste Fallout-game is alweer even geleden, maar Starfield doet het grafisch prima. Ik was bijvoorbeeld onder de indruk van de character models in de game. Ze zien er haarscherp uit, de verschillende pakken die de personages aanhebben, vertonen veel details en hun bewegingen zijn over het algemeen ook prima. Veel omgevingen voegen zich ook bij de pluspunten. De grotere steden maken indruk en datzelfde geldt voor sommige afgelegenere gebieden. Ik sneakte af en toe door verlaten ruimtestations en kreeg daarbij haast een Dead Space-vibe, en dat is natuurlijk hartstikke tof.
Het is ook mooi om te zien dat de game er op de Xbox Series X weinig moeite mee heeft om de framerate op peil te houden, zelfs al ren je door drukke gebieden. Framedrops zijn er zeker; ik heb af en toe merkbare haperingen gehad, maar dat herstelde zich vaak snel. Nu is het natuurlijk zo dat ‘op peil houden’ op de Xbox betekent: 30 frames per seconde. Er is geen optie om de game in 60 frames per seconde te spelen, dus liefhebbers van een hoge framerate kunnen de game beter op de pc spelen of hopen dat Bethesda later nog met een 60fps-modus komt. Persoonlijk heb ik me geen seconde gestoord aan de frameratelock. De actie in Starfield verloopt niet heel snel, dus het levert geen problemen op, zoals het bij actievollere games als God of War zou doen.
De tekst gaat verder onder de video's.
Op technisch vlak springen natuurlijk de immense spelwereld en de manier waarop die gevuld wordt eruit. We noemden eerder al even dat planeten waar je op landt, buiten de belangrijke grote steden, procedureel gegenereerd worden. Hier kunnen we grafisch kort over zijn; dit is het minst indrukwekkende, soms zelfs ronduit lelijke deel van Starfield. Wat wel cool is, is dat de engine niet alleen de omgeving genereert; er worden ook nederzettingen en andere willekeurige aandachtspunten gegenereerd. Of eigenlijk zijn het handgemaakte assets die door de engine op verschillende planeten kunnen worden geplaatst, inclusief npc’s die daar een kleine quest voor je kunnen hebben. Het is een leuke manier om ervoor te zorgen dat er op elke planeet waar je komt, iets te doen is. Alleen weet het niet te voorkomen dat veel planeten toch vooral een lege indruk maken.
Npc-rariteiten
Verder vallen ook op grafisch vlak wat rariteiten op. Met name de npc’s stelen daarbij in negatieve zin de show. Pathfinding is af en toe een probleem, waardoor de personages soms doelloos lijken rond te lopen, vast komen te zitten bij muren of door je beeld heen lopen terwijl je met een ander personage aan het praten bent. Dat is vooral vreemd, soms grappig, maar nooit heel storend, al is het natuurlijk niet hoe het hoort. Datzelfde geldt voor andere bugs die ik ben tegengekomen. Zo vocht ik op een gegeven moment tegen een onzichtbaar schip, dat absoluut niet zo bedoeld was, en heb ik verslagen vijanden die weggeblazen werden door een explosie, soms op vreemde wijze aan meubels, muren of zelfs plafonds zien hangen. Geen ramp, maar wel slordig.
Pc?
Over de pc-versie valt natuurlijk nog meer te vertellen. Op de volgende pagina's vind je een overzicht van benchmarks die we met Starfield op een aantal testsystemen gedraaid hebben. Daarnaast is het goed om te weten dat er op dit moment nog steeds wat problemen zijn met de pc-versie. Bethesda heeft al enkele hotfixes uitgebracht, maar ideaal is dat natuurlijk niet. Voordeel van de pc-versie is dat je de game in hogere kwaliteit kunt spelen. Bethesda zal de komende tijd nog Nvidia DLSS toevoegen - momenteel bevat de game alleen AMD's FSR 2.0 - en andere grafische updates waar de community al om gevraagd heeft. Afhankelijk van wat voor hardware je hebt, kan het dus zijn dat je een moeizame start hebt gemaakt met Starfield, maar er is hoop. Behalve op updates die de prestaties verbeteren, moet er ook nog even gewacht worden op modtools. Bethesda heeft aangegeven dat de ondersteuning voor mods in 2024 wordt toegevoegd.
Starfield op pc: testmethode
In plaats van een reeks videokaarten van allerlei prestatieniveaus op een uiterst high-end systeem te testen en vergelijken, meten we prestaties in pc-games met drie referentiesystemen. De processor, de videokaart en het geheugen van deze systemen zijn uitgekozen op basis van wat populaire en veelvoorkomende configuraties zijn volgens onder andere de Steam Hardware Survey. Daar zit ook oudere hardware bij, zoals de GTX 1060, die in 2016 uitkwam.
Voor de videokaarten gebruiken we per systeem gpu's van AMD en Nvidia van dezelfde generatie, die wat prestaties betreft erg dicht bij elkaar zitten, om zo ook de verhoudingen van deze fabrikanten te kunnen vergelijken. Per systeem verschilt wel de generatie van de grafische chips, waardoor we een beeld krijgen van de gameprestaties op uiteenlopende gpu-architecturen. Bij de processorselectie hebben we primair de rekenkracht en gemiddelde gamingprestaties goed laten aansluiten op de overige hardware, in plaats van een uiterst snel model te kiezen dat pc-gamers met onderstaande videokaarten niet zo snel in hun eigen pc hebben zitten.
De pc-versie van Starfield is getest met gameversie 1.7.29. Als gpu-drivers hebben we de nieuwste drivers op het moment van testen gebruikt. Voor GeForce is dat 537.13 en voor Radeon is 23.9.1 gebruikt voor alle normale benchmarks. De benchmarks op de volgende pagina's zijn allemaal met de genoemde presets gedraaid, waarbij FSR is ingeschakeld voor upscaling met een resolution scale van 75 procent. We testen games doorgaans altijd zonder upscaling, maar vanwege de lage framerates in Starfield, hebben we dit spel voor deze test met FSR gedraaid. Onze benchmark bestaat uit een door het drukke Atlantis City gelopen route.
De prestaties op de komende pagina's zijn opgedeeld in drie stukken. Eerst wordt in een tabel een overzicht gegeven van de gemiddelde framerates, samen met de frametimes het 99e percentiel. Voor een uitgebreidere analyse is de volledige log van frametimes daaronder zichtbaar in een tijdgrafiek. En als laatste is er een percentielgrafiek die een overzicht geeft van de consistentie van deze frametimes.
Prestaties instapgame-pc
Op onze instapgame-pc testen we op 1080p-resolutie, waarvoor we zowel de GeForce GTX 1060 6GB als de Radeon RX 580 8GB gebruiken. Dit draaien we in combinatie met een Ryzen 5 3600X en 16GB DDR4-3200-geheugen.
Gemiddelde framerates bij presets
Op dit systeem hebben we de presets High, Medium en Low getest, waarbij FSR was ingeschakeld. De Ultra-preset is vanwege de lage framerates achterwege gelaten. Hoe hoger de grafische kwaliteit, hoe verder de RX 580 op de GTX 1060 voorloopt. Zelfs op de Low-preset zetten beide videokaarten magere framerates neer door met moeite de 30fps aan te tikken.
Frametimes
In de frametimes is de RX 580 duidelijk de consistentere van de twee. Vooral bij de High- en Medium-presets heeft de GTX 1060 moeite met de tweede helft van onze benchmark. Op de Low-preset is dit verschil veel kleiner.
Prestaties midrangegame-pc
Op onze midrangegame-pc testen we op 1440p-resolutie, waarvoor we zowel de GeForce RTX 2070 Super als de Radeon RX 5700 XT gebruiken. Dit draaien we in combinatie met een Ryzen 7 5700X en 16GB DDR4-3600-geheugen. Voor deze benchmarks hebben we de presets Medium, High en Ultra getest. In alle gevallen is daarbij FSR ingeschakeld.
Gemiddelde framerates bij presets
Ook op dit systeem zien we dat de Radeon-kaart sneller is dan de GeForce. Het verschil met de instapgame-pc is dat AMD hier ook op de lagere presets een flinke voorsprong heeft, en de RX 5700 XT zo'n 25 procent voorloopt op de RTX 2070 Super. Op geen van de geteste presets wordt 60fps gehaald, de GeForce-kaart komt tot 40fps op Medium, de Radeon tikt de 50fps bijna aan.
Frametimes
In de frametimes is te zien dat AMD en Nvidia op dezelfde momenten in de benchmark last hebben van spikes. In de meeste gevallen zijn de uitschieters relatief gezien niet erger voor Nvidia; de algehele prestaties zijn gewoon wat lager dan op de kaart van AMD in deze game.
Prestaties high-end game-pc
Op onze high-end game-pc testen we op 4k-resolutie, waarvoor we de GeForce RTX 3080 10GB, RTX 4080, Radeon RX 6800 XT en RX 7900 XTX gebruiken. Dit draaien we in combinatie met een overgeklokte Intel Core i9 13900K met 32GB DDR5-7200-geheugen. Voor deze benchmark hebben we de Ultra- en Medium-presets getest, waarbij FSR ingeschakeld is.
Gemiddelde framerates bij presets
Op dit systeem lukt het de RTX 4080 om op gemiddeld 60fps uit te komen; de RX 7900 XTX zit daar ruim 23 procent boven. De strijd tussen de RTX 3080 en RX 6800 XT wordt eveneens door AMD gewonnen, en het is deze Radeon-kaart die op Medium-instellingen nog op 60fps gemiddeld weet uit te komen.
Frametimes
Het is vooral de RTX 3080 die op Ultra-settings meer variatie in frametimes vertoont dan zijn tegenhanger. Dat is terug te zien in de hogere percentielen, die bij de RTX 3080 wat verder uitlopen op de RX 6800 XT dan we tussen de RTX 4080 en RX 7900 XTX zien gebeuren.
Invloed geheugensnelheid
Bethesda's Creation Engine, waarop Starfield draait, is in het verleden ook gebruikt voor games uit de Fallout- en The Elder Scrolls-series. Deze games bleken vaak gevoelig te zijn voor de snelheid van het werkgeheugen. Met sneller ram waren de prestaties in deze games vaak flink op te krikken. Of dit ook het geval is in Starfield op de Creation Engine 2, hebben we met een korte test onderzocht.
Op onze midrangegame-pc voorzien van een Ryzen 7 5700X hebben we onze benchmark op twee geheugensnelheden gedraaid. Allereerst met DDR4-3600, waarop het systeem standaard werkt. Voor deze test hebben we ook DDR4-2666 gebruikt om te kijken in hoeverre er een prestatieverlies ontstaat met langzamer werkgeheugen. We hebben deze test op de Medium-preset gedraaid, maar nu met FSR uitgeschakeld.
Starfield blijkt in onze benchmark helemaal niet gevoelig te zijn voor de geheugensnelheid. Met het langzamere ram presteert onze midrangegame-pc vrijwel hetzelfde en dit geldt voor zowel de kaart van AMD als die van Nvidia.
| Starfield 1440p-Medium (FSR uit) |
RX 5700 XT
(DDR4-3600) |
RX 5700 XT
(DDR4-2666) |
RTX 2070 Super
(DDR4-3600) |
RTX 2070 Super
(DDR4-2666) |
| Gemiddelde framerate |
42,4fps |
41,9fps |
32,5fps |
32,4fps |
| 99e percentiel frametime |
30,5ms |
32,3ms |
38,6ms |
39,8ms |
Conclusie
Kijk ik realistisch naar Starfield, dan zeg ik als reviewer: dit is weliswaar een uitstekende game en kanshebber om de beste game van het jaar te zijn, maar of het dat ook is, betwijfel ik. De lege werelden, de typische ‘Bethesda-look’ van de personages, de bugs en rare fratsen van npc’s, en de wisselende prestaties voor pc-gamers: het doet allemaal afbreuk aan het toch al niet zo smetteloze blazoen van Starfield. Wat er wél goed gaat, maakt deze game speciaal. Dat je met elke sprong in de ruimte verrast kunt worden door weer een ander origineel verhaal of interessante ontmoeting, geeft je het gevoel dat je een avonturier bent. De vele quests zijn gaaf, de actie op de grond is goed en hoe je de game speelt, kan op allerlei manieren veranderen op basis van de skills die je kiest. Dat maakt deze toch al gigantische game ook nog eens meermaals speelbaar. Als reviewer vind ik dat er best dingen beter hadden gekund, maar als gamer kan ik compleet verliefd worden op deze game. Ik kijk door de jaren heen over het algemeen erg uit naar een nieuwe The Elder Scrolls of Fallout; Starfield heeft zich moeiteloos bij dat rijtje aangesloten.
:strip_exif()/i/2002024073.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006112652.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2002024073.png?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2005169904.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/266273/crop5e26d80cce2b0_cropped.jpeg?f=community)
/u/451681/crop636a63ad7726a_cropped.png?f=community)
:strip_exif()/i/2004788470.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004961570.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004708298.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
). Gevolg is dat ik altijd save en het gewoon een kwestie is van de moeilijkste optie kiezen en op F9 drukken als dat mislukt.:strip_icc():strip_exif()/u/462359/crop67d734c874f59_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/391670/crop61e41b5e44ad9_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/25859/test2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/695676/crop5627dade69c15_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/441538/crop5d44a5bb80dcc_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/452253/crop6432e4afa5c59_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/132250/d1ca484677dbb1382705e67689809639.jpeg?f=community){kind=small}
/u/299583/crop653571b2c0f08.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/337051/crop55aa209c43fed_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/123261/crop58c92b0e24d35_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/541367/crop6679306ef1f8f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/327701/crop67b5f4bdc7fce_cropped.jpg?f=community){kind=small}
)
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/233767/crop5db03cbc075aa.jpeg?f=community){kind=small}
/u/129323/crop589ad5a16057f_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/161314/1285883144966.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/265780/beaker.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/76569/garfield14.jpg?f=community){kind=small}
/u/314383/crop5dc6a4144d574_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/285051/teaglass_tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/206489/crop60aa920895686_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/362142/crop5c5080164c7ac_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/147561/vaag2.JPG?f=community){kind=small}
/u/205997/crop59f99586a75c5.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/205293/crop585940245eac3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/784933/crop5e25fe421af5a_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/356782/rsz_artworks-000048494048-xu4uj0-original.jpg?f=community){kind=small}
/u/1957000/crop66602807e34a1_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/127026/crop56b090449aed1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/180275/image.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/398512/crop57f62bbdbde4c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/120394/talic.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2793/crop5bc9e3a38b9f1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/623199/crop5818669bdbe95_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/252837/crop5dc3034ab9869_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/178668/crop67accbb698e28.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/386290/download.jpg?f=community){kind=small}
/u/148921/meteoravatar.png?f=community){kind=avatar}
/u/242547/crop6140d0af037b7.png?f=community){kind=small}