Voetbalbond FIFA kondigt een eigen streamdienst aan, waar sportliefhebbers wedstrijden en archiefmateriaal kunnen bekijken. De dienst heet FIFA+ en is gratis te bekijken. De organisatie wil komend jaar tienduizenden wedstrijden streamen via de dienst.

De internationale voetbalbond kondigt de streamingdienst aan in aanloop naar het wereldkampioenschap voetbal later dit jaar. Volgens FIFA zijn er dit jaar nog ruim 40.000 voetbalwedstrijden te bekijken via FIFA+. Het zou gaan om circa 29.000 wedstrijden van het mannenvoetbal en 11.000 wedstrijden van het vrouwenvoetbal.

Naast live wedstrijden, gaat FIFA ook archiefmateriaal beschikbaar maken via zijn streamingdienst. Volgens de voetbalbond kunnen fans kijken naar complete wedstrijden van vroeger en highlights van wedstrijden. Het archief bevat beeldmateriaal dat teruggaat tot 1950.

Tot slot wil FIFA via zijn streamingdienst eigen docuseries en -films uitbrengen. Bijvoorbeeld over bekende voetballers als Ronaldinho of over specifieke clubs. FIFA volgt hierin het idee van Netflix en noemt deze producties FIFA+ Originals.

FIFA+ is te bekijken via de browser. Daarnaast heeft de voetbalbond ook een FIFA+-app voor Android en iOS. Op dit moment is de dienst beschikbaar in het Engels, Frans, Duits, Portugees en Spaans. FIFA werkt aan nog eens zes talen die in juni beschikbaar komen, maar noemt niet welke talen dit zijn.

Hogeschool VIVES heeft verschillende computersystemen offline moeten halen, omdat de instelling slachtoffer is geworden van een cyberaanval. Volgens de hogeschool is er geen data van studenten of docenten gelekt.

Vlak voor het weekend bleek dat de systemen van hogeschool VIVES werden aangevallen. Algemeen directeur Joris Hindryckx laat in een verklaring tegenover VRT weten dat er al sinds 17 maart getracht wordt om de systemen van de hogeschool binnen te dringen. De aanvallen waren zonder succes, maar vrijdagavond slaagde de aanvallers erin om toch door te dringen tot de systemen van VIVES en daarop is besloten de systemen offline te halen.

Op Twitter houdt VIVES studenten op de hoogte van de problemen met de systemen. Onder andere de e-mailservice en Sharepoint-omgeving is niet goed bereikbaar voor zowel studenten als docenten. Studenten hebben op hun persoonlijke e-mailadres een mail ontvangen met het verzoek om hun wachtwoord opnieuw in te stellen.

Het is niet duidelijk hoelang de systemen nog offline blijven. Momenteel wordt er door de hogeschool onderzoek gedaan naar de aanval. Het is niet duidelijk wie er achter de aanval zit.

Onderwijsinstellingen zijn vaker doelwit van cyberaanvallen. Meestal gaat het om ransomware, waardoor systemen ontoegankelijk worden voor de hogeschool of universiteit. Vorig jaar nog werd de Hogeschool en Universiteit van Amsterdam getroffen door ransomware. Ook moest de Universiteit Maastricht zijn systemen al eens offline halen door Clop-ransomware.

Een Russische hackergroep heeft volgens de Oekraïense overheid een cyberaanval uitgevoerd op het elektriciteitsnet van het land. Het zou gaan om de hackersgroep Sandworm, waar eerder cyberaanvallen aan zijn toegeschreven.

Volgens de veiligheidsdienst van Oekraïne werd het elektriciteitsnet in de avond van 8 april aangevallen meldt persbureau Bloomberg. De aanvallen waren gericht op het beschadigen van 'hoogspanningsstations, computers en netwerkcomponenten'.

De aanval werd in twee golven uitgevoerd. Volgens beveiligingsonderzoekers zouden de hackers ergens tussen februari en april toegang hebben gekregen tot de systemen. Schade aan het elektriciteitsnet en onderliggende systemen is volgens de Oekraïense autoriteiten voorkomen.

Experts van onder ander beveiligingsbedrijf ESET en Microsoft helpen mee met het onderzoek naar de aanval. Volgens de onderzoekers is er geprobeerd om 'wiper'-software te deployen, waarmee is getracht om alle data van systemen te verwijderen en ze onklaar te maken. Ook is geprobeerd om de controle over bepaalde systemen over te nemen. Volgens ESET maakten de aanvallers gebruik van een nieuwe versie van de zogeheten Industroyer-malware.

In 2017 werd Oekraïne ook getroffen door een grootschalige cyberaanval. Deze werd toen door Amerikaanse en Britse veiligheidsdiensten ook toegeschreven aan de Russische hackersgroep Sandworm. Rusland ontkent dat het betrokken is bij de aanvallen.

Google brengt een update uit voor zijn webbrowser op desktops om elf beveiligingslekken te dichten. Acht van de elf kwetsbaarheden worden door Google beoordeeld als een 'hoog risico'. De update komt beschikbaar voor Linux, Windows en Mac in de komende dagen.

Update 100.0.4896.88 voor Google Chrome wordt in de komende paar weken automatisch door de browser geïnstalleerd. Gebruikers kunnen de update ook handmatig uitvoeren, zodat ze meteen up-to-date zijn.

Google maakt verder nog weinig details bekend over de kwetsbaarheden. Google houdt deze details nog even voor zich tot het merendeel van de gebruikers de update geïnstalleerd heeft. Wel heeft de techgigant bekendgemaakt door wie de kwetsbaarheden zijn ontdekt. Het waren voornamelijk externe onderzoekers die achter de beveiligingslekken in de browser kwamen.

Google heeft voor een aantal ontdekkingen ook een beloning uitgereikt is te lezen in de release notes. De beloningen variëren tussen de 1000 en 6000 dollar voor de lekken met een hoog risico. De tien lekken die door externen werden ontdekt hebben de volgende CVE-nummers: 2022-1305 t/m 2022-1314.

Lenovo introduceert de Motorola moto g52, een smartphone met een 6,6"-oledscherm en een Qualcomm Snapdragon 680-soc. Daarmee is het scherm wel kleiner dan dat van de g51, maar die telefoon had nog een lcd-paneel.

Lenovo spreekt over een 6,6"-oledscherm met een verversingssnelheid van 90Hz en een fhd+-resolutie. De voorganger moto g51 had nog een 6,8"-lcd met een resolutie van 2400x1080 pixels. Dit scherm had bovendien een hogere verversingssnelheid, met 120Hz.

De g52 heeft een snellere soc met de Snapdragon 680 en er komt een versie met 6GB-geheugen. Bij de g51 werd er alleen een 4GB-model verkocht, Lenovo gaat ook een 4GB-model van de g52 verkopen. De g52 krijgt ook meer opslag: 128GB of 256GB. De g51 kwam alleen met 64GB. Daarnaast is er een microSD-kaartslot, dat ook als simkaartslot kan dienen.

Aan de achterkant krijgt de g52 twee camera's, waarvan een 50-megapixelhoofdcamera en een 16-megapixelultrabredecamera. Ook is er een dieptesensor. Aan de voorkant zit een 16-megapixelsensor. De g52 heeft een 5000mAh-accu en kan maximaal met 30W worden opgeladen

De g52 heeft twee speakers, een USB Type-C-poort en een 3,5mm-poort, en ondersteunt Bluetooth 5.0, nfc en Wi-Fi 5. Het toestel meet 160,98x74,46x7,99mm en weegt 169 gram. De smartphone komt met Android 12 en is verkrijgbaar in grijs, wit en zwart. Het toestel is vanaf 'medio mei' in Nederland te koop vanaf 250 euro.

Europol, de FBI en andere politiediensten hebben hackersmarktplaats RaidForums offline gehaald. Op het forum werden vaak bestanden met persoonsgegevens gedeeld, die bijvoorbeeld door scrapen of met hacks waren verzameld.

Europol zegt dat de site offline is gehaald en 'infrastructuur' in beslag is genomen. Ook is de vermeende administrator gearresteerd, evenals twee medeplichtigen. Naast Europol en de FBI werkten het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Portugal en Roemenië samen aan het onderzoek, dat de naam Operation Tourniquet kreeg. Europol had bij het onderzoek een coördinerende rol en de organisaties waren een jaar bezig met het plannen van de operatie.

Het Britse nationale misdaadagentschap NCA zegt in maart een vermoedelijke beheerder te hebben opgepakt, bij zijn woning in Croydon, Londen. De 21-jarige man is inmiddels vrijgelaten, maar blijft wel verdachte. Bij zijn woning zijn 5000 pond en 'duizenden dollars' in contanten in beslag genomen. Ruim een half miljoen dollar aan crypto is 'bevroren'.

Het NCA spreekt over verschillende beheerders die in het VK woonachtig zijn en zegt dat deze verantwoordelijk waren voor het verwerken van de lidmaatschappen en het witwassen van abonnementsinkomsten. Forumleden konden een abonnement afsluiten voor maximaal tien euro per maand, waarmee ze bijvoorbeeld extra toegang kregen tot chatrooms.

Eerder dit jaar hadden de Verenigde Staten de vermeende leider van RaidForums al opgepakt. Begin maart leek het er al op dat RaidForums was overgenomen door de FBI, blijkt uit een Reddit-bericht.

RaidForums was in 2015 opgericht en was volgens de politiediensten een van de grootste hackersfora met ruim een half miljoen gebruikers. De marktplaats bevatte voornamelijk grote databaseleaks van bekende Amerikaanse bedrijven, schrijven de politiediensten, met gegevens over miljoenen creditcards, bankrekeningen, gebruikersnamen en wachtwoorden.

DuckDuckGo heeft de bètaversie van DuckDuckGo for Mac geïntroduceerd. De browser is gebaseerd op Safari en is vergelijkbaar met de mobiele DuckDuckGo-app. Om de Mac-browser te kunnen testen, moeten gebruikers zich aanmelden op een wachtlijst.

De Mac-versie van de DuckDuckGo-app gebruikt Safari's renderingengine via een api. DuckDuckGo benadrukt dat DuckDuckGo for Mac geen fork is van Safari, maar dat alles buiten de renderingengine door ontwikkelaars van de privacyorganisatie is ontwikkeld.

De desktopbrowser werkt met de DuckDuckGo-zoekmachine, heeft een trackerblocker en een nieuwe cookie-pop-upbeschermingsfunctie. Die 'pop-upbeschermer' kan op ongeveer 50 procent van alle websites cookie-pop-ups blokkeren. De organisatie zegt dat percentage te willen verhogen. Verder spreekt het bedrijf over e-mailbescherming en een Fire Button. Die knop verwijdert alle data.

Het bedrijf claimt dat doordat de WKWebView-api wordt gebruikt en trackers voor het laden worden geblokkeerd, de browser sneller is dan concurrenten. Zo zou de browser 'in sommige grafische prestaties' sneller zijn dan Chrome, volgens de Motion Mark 1.2-benchmark. DuckDuckGo's browser zou daarnaast 60 procent minder data gebruiken dan Googles browser.

De privacyorganisatie zegt verder dat de browser vaker de Https-versie van een website gebruikt en dat gegevens als geschiedenis, bookmarks en wachtwoorden standaard alleen op het apparaat worden opgeslagen en niet door DuckDuckGo zijn in te zien. Het gaat nog om een bètatest en de browser wordt nog ontwikkeld. Zo ontbreekt de mogelijkheid om extensies te installeren, is er geen algehele adblocker en worden wachtwoorden nog niet gesynct tussen mobiele apps en de desktopversie. Wel kunnen gebruikers wachtwoorden importeren uit andere browsers en extensies als 1Password en LastPass.

Gebruikers die DuckDuckGo for Mac willen installeren, moeten via de mobiele app in het instellingenmenu aangeven dat ze aan de Private Waitlist willen deelnemen. Binnen de app krijgen ze dan een notificatie wanneer ze zijn uitgenodigd. Hiervoor hoeven gebruikers geen persoonlijke informatie te delen; de plek op de wachtlijst wordt op het apparaat opgeslagen. Hoeveel mensen er in die wachtlijst zitten en hoeveel mensen per dag een uitnodiging krijgen, is niet duidelijk.

Eind vorig jaar kondigde DuckDuckGo aan om aan desktopversies van de mobiele Privacy Browser-app te gaan werken. Sinds die tijd test het bedrijf ook intern de desktopversie. Behalve aan een Mac-versie, werkt DuckDuckGo aan een Windows-versie. Daar wil het bedrijf later meer over delen. 'Uiteindelijk' moet er ook een Linux-browser komen, maar vooralsnog ligt de focus op Mac en Windows. Zodra de browser uit bèta is, maakt DuckDuckGo de code open source.

TCL heeft QLED-lcd-tv's met miniledbacklight aangekondigd voor de Europese markt. Daaronder bevindt zich het vlaggenschipmodel, de C93, een miniled-tv die 4k met 144Hz combineert en afhankelijk van de gekozen diagonaal 1080 of 1920 individueel dimbare zones heeft.

De C93 komt uit in twee formaten: 65" en 75". De kleinere versie krijgt 1080 en de grotere 1920 individueel dimbare zones. Dit is het meest geavanceerde miniledbacklightsysteem van TCL, schrijft FlatpanelsHD op basis van TCL.

TCL's C93, die waarschijnlijk als C935 op de markt komt, krijgt een niet nader genoemd aantal aansluitingen die bandbreedten voor HDMI 2.1 ondersteunen. Dat betekent 40 of 48Gbit/s. ALMM en VRR bij zowel 120Hz als 144Hz worden ook ondersteund, net als de Game Bar en FreeSync Premium. Het model krijgt ook een 2.1.2-luidsprekersysteem van Onkyo, waaronder twee omhoog gerichte luidsprekers. De maximale helderheid lijkt 2000cd/m² te zijn.

Daarnaast komt de fabrikant met de iets lager geplaatste C83, waarvan het aantal dimbare zones niet duidelijk is. Vermoedelijk gaat het om een lager aantal zones dan bij de C93, maar op het vlak van HDMI 2.1 en de bijbehorende features komen de specificaties overeen. De C83 komt uit in de formaten 55, 65 en 75 inch en lijkt een helderheid van 1000cd/m² te hebben.

TCL komt ook met de C73 en C63. Dit zijn lager gepositioneerde modellen die geen miniledbacklight hebben en dus een minder fijnmazig of afwezig fald backlight hebben en waarschijnlijk minder fel kunnen. De C73 ondersteunt nog gewoon HDMI 2.1 en VRR tot 144Hz en komt uit in de formaten 55, 65 en 75 inch.

Bij de C63 worden wel HDMI 2.1 en ALLM genoemd, maar meldingen over 144Hz en VRR ontbreken. Vermoedelijk gaat de C63 dan ook niet verder dan 120Hz. De black frame insertion-optie van TCL, Motion Clarity geheten, gaat op de C63 niet verder dan 50 of 60Hz, terwijl dat op de overige modellen tot 144Hz gaat. De C63 komt beschikbaar in 43, 50, 55, 65 en 75 inch.

Alle televisies uit de C-reeks ondersteunen Google TV en komen uit met Android TV-versie 11. Ook ondersteunen ze allemaal de belangrijkste hdr-formaten: HDR10, HLG, HDR10+ en Dolby Vision. Later dit jaar komt TCL ook nog met grotere 4k-televisies in de C73-reeks met diagonalen van 85 en 98 inch.

Nubia heeft de wereldwijde versie van de Redmagic 7 Pro aangekondigd, een gamingsmartphone met een 16-megapixelcamera achter het scherm. De smartphone heeft verder Qualcomms Snapdragon 8 Gen 1-soc. De smartphone is later deze maand te koop voor 799 euro.

De Redmagic 7 Pro wordt een van de eerste gamingsmartphones in Europa met een camera achter het scherm. Dat scherm is, net als bij zijn voorganger, 6,8" groot en heeft een resolutie van 2400x1080 pixels. Het oledscherm heeft een verversingssnelheid van 120Hz. Die verversingssnelheid ligt lager dan de Redmagic 6-smartphones, die nog tot 165Hz konden. De maximale helderheid is 600cd/m² en het scherm ondersteunt 100 procent van het DCI-P3-kleurenspectrum.

De smartphone krijgt Qualcomms Snapdragon 8 Gen 1-soc en een losse door nubia ontwikkelde Red Core 1-gamingchip. Die chip kan taken als audio, haptische feedback en de rgb-verlichting tot zich nemen, waardoor de Snapdragon-soc zich volgens nubia beter kan focussen op het draaien van de game. De Redmagic 7 Pro krijgt altijd 16GB geheugen.

Net als voorgaande Redmagic-gamingsmartphones krijgt de 7 Pro een vaporchamber en een kleine, ingebouwde ventilator die tot 20.000 omwentelingen per minuut kan maken. Nubia zegt dat de liquid cooling plate van die vaporchamber nu vier keer zo groot is met 4124mm². Dit zou de tweede grootste cooling plate op de markt zijn, waardoor warmte sneller weggevoerd kan worden.

De Redmagic 7 Pro krijgt verder schouderknoppen en een accucapaciteit van 5000mAh, die uit twee cellen bestaat. De accu ondersteunt Quick Charge 5 en kan met maximaal 65W worden opgeladen. Daarnaast krijgt de smartphone Bluetooth 5.2, Wi-Fi 6, USB-C, een anders geplaatste 3,5mm-poort, nfc en een vingerafdrukscanner. De telefoon komt met Android 12 en Redmagic OS 5.0. Laatstgenoemde krijgt nieuwe functies, zoals een functie waarmee spelers tijdens het gamen notities kunnen opslaan en bestanden zoals gamemaps kunnen bekijken.

Aan de achterzijde van nubia's Redmagic 7 Pro zitten verder drie camera's met 64-, 8- en 2-megapixelsensors. De telefoon is vanaf 27 april in België en Nederland te bestellen voor 799 euro. Daarvoor krijgen kopers 256GB opslag. Voor 512GB opslag moet 899 euro betaald worden.

Samsung Electronics is in onderhandeling met panelenmaker LG Display over de levering van goedkope oledpanelen met een relatief lage maximale helderheid. Dat stelt althans het Koreaanse medium The Elec op basis van bronnen.

Er wordt al langer van uitgegaan dat Samsung Electronics in gesprek is over de afname van oledpanelen van LG Display. Volgens The Elec spitsen deze gesprekken zich toe op het afnemen van relatief goedkope oledpanelen met een wat lagere helderheid van 150cd/m².

Dit zouden panelen uit de zogeheten M-reeks zijn. Er zijn ook hoger gepositioneerde panelen uit de P- en R-reeks, met maximale helderheidswaarden van respectievelijk 180 en 200cd/m². Het gaat hier waarschijnlijk om de helderheid van een beeldvullende witte weergave. Doorgaans als over de maximale helderheid wordt gesproken bij oled-tv's, worden waarden van 700 tot 1000cd/m² genoemd; dat is op een venster van 10 procent.

Samsung Electronics zou deze panelen uit de M-reeks willen hebben om de winstgevendheid zoveel mogelijk op te stuwen, meldt The Elec op basis van bronnen. Samsung zou LG Display hebben gevraagd of het mogelijk is om een minder dure versie van de panelen uit de R-reeks te ontwikkelen, met nog altijd een helderheid van 200cd/m². Volgens bronnen is er een kans dat LG Display dit zal weigeren, omdat het bedrijf panelen uit de R-reeks voor hogere prijzen verkoopt aan bijvoorbeeld LG Electronics en Sony.

Het is niet bekend welke type paneel precies in welke oled-tv zit, maar het is aannemelijk dat panelen uit de R-reeks bijvoorbeeld in topmodellen zoals de LG G2 zitten en bijvoorbeeld in Sony's A90J van vorig jaar of in diens opvolger: de A90K. LG Electronics, de tak van LG die de televisies maakt, gebruikt alle drie typen panelen. Het bedrijf maakt ook goedkopere oledtelevisies, zoals die uit de B- en met name de A-reeks; daarin zitten vermoedelijk de goedkopere panelen, met de laagste helderheid.

Samsung zal dit jaar ook komen met een oled-tv op basis van een QD-oledpaneel van Samsung Display: de S95B. Dit is een andere oledtechniek dan die van LG Display. De QD-oledtechnologie van Samsung Display is echter nog betrekkelijk nieuw en de aantallen zullen nog omhoog moeten, net als de yields. Dat zal een van de redenen zijn dat Samung ook naar zijn rivaal LG kijkt voor oledpanelen. Daarnaast zal meespelen dat de marges bij lcd-televisies al langer onder druk staan.

Ontwikkelaar 343 Industries heeft een nieuwe patch voor Halo: The Master Chief Collection uitgebracht. Daarmee komt er voor Halo 3 en Halo 3: ODST ondersteuning voor co-op, waarbij het voor het samenspelen niet uitmaakt of op de pc of op de Xbox-consoles wordt gespeeld.

De co-op-ondersteuning betreft specifiek de campagnes uit Halo 3 en Halo 3: ODST. Volgens de ontwikkelaar gaat het om een 'experimentele' functie die intern is getest, maar 343 Industries benadrukt dat het team nog nadere inzichten nodig heeft van spelers met verschillende netwerkset-ups. De ontwikkelaar vraagt spelers om bugs en issues rondom deze functie te melden op de Halo Waypoint-fora.

De huidige patch die deze ondersteuning voor co-op voor alle platforms mogelijk maakt, betekent op de Xbox-consoles een download van hooguit 21,5GB. Via de Microsoft Store of de Xbox-app op de pc moet er hoogstens 26,5GB worden binnengehaald en via Steam is dat maximaal 11,2GB.

Halo: The Master Chief Collection krijgt door middel van deze patch ook een aantal andere wijzigingen en verbeteringen, zoals de introductie van modtools voor Halo 3: ODST, een Campaign Customization-optie voor Halo 4 en verbeteringen voor de aangepaste gamebrowser. Die browser beslaat nu alle titels binnen de Master Chief Collection en er is ook een Quick Match-functie aan toegevoegd.

Halo: The Master Chief Collection bevat zes relatief oudere Halo-games: Halo: Reach, Halo: Combat Evolved Anniversary, Halo 2: Anniversary, Halo 3, Halo 3: ODST en Halo 4. Halo Infinite valt daarbuiten. Deze titel kwam in november vorig jaar uit en is de nieuwste game uit de gamereeks van Microsoft. Infinite heeft nog geen co-op; de toevoeging daarvan werd vorig jaar al uitgesteld.

De Belastingdienst heeft opnieuw een AVG-boete gekregen vanwege zijn handelen in het toeslagenschandaal. De Autoriteit Persoonsgegevens legt een recordboete van 3,7 miljoen euro op vanwege het beruchte Fraude Signalering Voorziening-systeem dat centraal stond in de affaire.

De boete is voor rekening van minister Sigrid Kaag van Financiën, die hoofdelijk verantwoordelijk is voor de fiscus. Het is de tweede boete die de Belastingdienst krijgt voor zijn rol in het toeslagenschandaal. In december vorig jaar deelde de AP al een boete van 2,75 miljoen euro uit, toen nog vanwege het Toeslagen Verstrekkingen Systeem of TVS. Dat was toen de hoogste boete die de AP ooit voor een AVG-overtreding had uitgedeeld.

De Autoriteit Persoonsgegevens keek naar de dataverzameling door de Belastingdienst in het Fraude Signalering Voorziening-systeem, afgekort FSV. Dat is een van de beruchtste systemen die de Belastingdienst gebruikte bij het toeslagenschandaal, waarvoor de Nederlandse regering begin 2021 is afgetreden. De FSV bevatte kenmerken van Nederlandse burgers, waaronder hun inkomen, maar ook hun etniciteit, afkomst en gezondheid. Als die burgers een aangifte deden of toeslagen aanvroegen, werd op basis van die kenmerken een risicoscore aangemaakt. Daarmee bepaalde de fiscus hoe groot de kans was dat een burger fraudeerde. In totaal stonden de gegevens van 244.273 personen en 30.000 ondernemers op die 'zwarte lijst'.

Vier overtredingen

Volgens de privacytoezichthouder overtrad de Belastingdienst de privacywet AVG op vier punten met het gebruik van de FSV. Dat gebeurde in ieder geval tussen november 2013 en februari 2020. De Belastingdienst 'handelde in strijd met de beginselen van rechtmatigheid, doelspecificatie, juistheid en opslagbeperking', stelt de AP. Daarnaast ontbraken er maatregelen om de gegevens in die database te beveiligen, en de functionaris gegevensbescherming werd niet goed betrokken bij het beveiligen van de lijst.

De AP is hard over de overtredingen en noemt die ernstig. In de eerste plaats was er 'geen grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens in FSV'. Er was geen verplichting om signalen van fraude in het systeem te verwerken. De Belastingdienst verweerde zich daartegen door te stellen dat de dienst 'een algemeen belang' had om de gegevens te verwerken, maar dat argument gaat volgens de AP niet op. Er is geen wet die de specifieke dataverzameling voorschrijft, stelt zij. Ook zouden er zoveel gegevens worden verzameld dat de verwerking ervan niet proportioneel was. Het doel van de zwarte lijst was onduidelijk, stelt de AP, waardoor niet vooraf duidelijk was welke gegevens wel en niet mochten worden verzameld. Dat laatste is ook een overtreding van de AVG, omdat vooraf een duidelijk doel voor gegevensverzameling moet worden opgesteld.

De toezichthouder hekelt ook het feit dat er veel oude gegevens op de zwarte lijst stonden. De Belastingdienst zou die niet verwijderen of rectificeren en daarmee de bewaartermijn overtreden.

Slecht beveiligd

De Belastingdienst zou naast het onterecht verzamelen van de gegevens ook te weinig maatregelen hebben genomen om de data te beveiligen. Er waren 'onvoldoende passende technische en organisatorische maatregelen getroffen ten aanzien van de toegangsbeveiliging, logging en controle op de logging', schrijft de toezichthouder. In het relatief korte boetebesluit beschrijft de AP niet om welke maatregelen het gaat. Wel schrijft de AP dat onbevoegde werknemers gegevens konden opvragen. Ook werden er soms gegevens geëxporteerd uit het systeem zodat nog meer mensen er toegang toe konden krijgen. Mede daardoor had de Belastingdienst 'geen zicht op de verdere verwerking van de data'.

Naast de ernst van de overtredingen vindt de AP ook de aard en de omvang van het toeslagenschandaal 'zeer ernstig'. Er zouden gegevens van honderden minderjarigen zijn verwerkt en burgers hadden een 'ongelijke positie' tegenover de Belastingdienst. Ook deelde de fiscus gegevens van de zwarte lijst met andere overheidsinstanties en private partijen. "De AP vindt het laakbaar dat de Belastingdienst, gelet op haar ruime bevoegdheden en de ongelijkwaardige positie die zij ten opzichte van de burger inneemt, in dit geval buitengewoon onzorgvuldig met haar bevoegdheden is omgegaan", schrijft de AP. De gevolgen voor burgers die op de zwarte lijst stonden, waren 'zeer groot'.

De overtredingen vonden daarnaast jarenlang plaats. "Het feit dat de overtredingen aldus op structurele wijze voor een langere periode hebben voortgeduurd, acht de AP zeer ernstig."

Rol van de FG

De AP noemt ook de rol van de functionaris gegevensbescherming in de affaire. Zo'n FG is in de meeste overheidsorganisaties verplicht en moet toezien op gegevensverwerking. Volgens de AP werd de FG amper betrokken toen er een gegevensbeschermingseffectbeoordeling werd gemaakt. Dat gebeurde pas achteraf. De AP denkt dat de FG de Belastingdienst mogelijk had kunnen waarschuwen voor het onjuist verzamelen van gegevens als hij er eerder bij betrokken was. Dat noemt de AP een 'ernstige overtreding'.

Opvallend is dat de AP bij het bepalen van de hoogte van de boete rekening hield met eerdere overtredingen. Niet alleen ging dat over de eerdere boete voor het toeslagenschandaal, maar ook over het feit dat de Belastingdienst onterecht bsn's gebruikte en dat er in 2018 slecht werd gelogd wie toegang had bij een andere, ongerelateerde afdeling. "Nu de AP wederom heeft vastgesteld dat de minister persoonsgegevens zonder wettelijke grondslag heeft verwerkt en onvoldoende heeft beveiligd, beschouwt de AP deze eerdere vastgestelde overtredingen als relevante eerdere inbreuken", schrijft de AP. "De AP stelt vast dat dit wijst op aanhoudende problemen van structurele aard die tot geen andere conclusie kunnen leiden dan dat bij de Belastingdienst, de ambtelijke leiding van het departement en de minister jarenlang sprake is (geweest) van een brede onachtzaamheid, nalatigheid en zélfs discriminatoir en daarmee onbehoorlijk handelen bij de toepassing van wettelijke regels omtrent gegevensbescherming."

Hoge boete

De boete voor het onrechtmatig verzamelen van de gegevens komt neer op een miljoen euro. Dat is hoger dan het basisbedrag van 725.000 euro dat geldt als boete voor die specifieke overtreding. Voor het feit dat er geen doelbinding was voor de gegevensverzameling verhoogt de AP het basisbedrag van 725.000 naar 750.000 euro. Het feit dat de gegevens niet altijd correct waren en dat de Belastingdienst zich niet aan de bewaartermijn hield, leveren allebei dezelfde verhoogde boete op. Voor het slecht beveiligen van de gegevens krijgt de fiscus een boete van nog eens 500.000 euro. Het slecht betrekken van de FG levert een boete van 450.000 euro op.

De FSV-database is sinds februari 2020 niet meer in gebruik. Toen trad het kabinet Rutte III af vanwege de affaire. Een boete voor de overheid gaat direct naar de pot met algemene middelen. Tweakers schreef vorig jaar een achtergrondverhaal over wat er gebeurt als de overheid zichzelf een boete geeft.

Meta begint met een test waarmee bepaalde creators binnen metaverseplatform Horizon Worlds virtuele spullen kunnen verkopen aan andere gebruikers. Het gaat om digitale goederen, diensten 'en ervaringen' die gekocht kunnen worden. Meta krijgt een deel van de opbrengsten.

Het gaat om een 'handjevol' creators die virtuele items en 'effecten' kunnen verkopen binnen hun Worlds. Worlds zijn de virtuele omgevingen waarin creators metaversewerelden kunnen bouwen. Meta geeft het voorbeeld van 'bevestigbare accessoires' die gebruikers kunnen kopen, waarmee het bedrijf vermoedelijk doelt op zaken als sieraden die een gebruiker kan dragen. Gebruikers kunnen ook toegang tot een hele World kopen, of tot een deel van een World.

Tegen The Verge zegt Meta 25 procent van de verkoop te krijgen, naast de vergoeding die het gebruikte verkoopplatform ook krijgt. Creators moeten zo'n verkoopplatform gebruiken om spullen te kunnen verkopen. Een voorbeeld hiervan is Meta's eigen Quest Store. Bij die Quest Store is de vergoeding 30 procent. De creator verdient daar dus 70 procent van. Van die 70 procent wil Meta binnen Horizon ook nog 25 procent, schrijft The Verge. Dat zou betekenen dat als een creator via de Quest Store een voorwerp van 10 euro in Horizon Worlds verkoopt, Meta 4,75 euro krijgt en de maker 5,25 euro. Of gebruikers ook andere verkoopplatforms kunnen gebruiken, is niet duidelijk.

Het kopen van voorwerpen en diensten binnen Horizon Worlds is vooralsnog alleen mogelijk voor meerderjarigen in de Verenigde Staten en Canada. Horizon Worlds is vooralsnog ook buiten die markten niet te gebruiken. Meta zegt verder een bonusprogramma te gaan oprichten, waarbij makers bijvoorbeeld geld krijgen voor het bouwen van populaire werelden.

Meta-ceo Mark Zuckerberg zegt dat deze monetization-mogelijkheden, samen met bijvoorbeeld sponsoring, het voor makers mogelijk moeten maken om uiteindelijk te kunnen leven van de inkomsten die ze via hun metaversewerelden krijgen.

Horizon Worlds is onderdeel van Meta's metaversestrategie en laat gebruikers games of 'sociale hubs' maken, vergelijkbaar met bijvoorbeeld Roblox. In februari zei Meta dat zijn metaverseplatforms, naast Horizon Worlds ook Horizon Venues, 300.000 gebruikers hebben. Ook zijn er tienduizenden werelden gemaakt. Voor de Horizon-platforms is nu een Oculus Quest 2-headset nodig, al zegt Meta tegen The Verge de platforms later dit jaar naar smartphones te willen brengen. Ook zijn er 'vroege gesprekken' om de platforms naar consoles te brengen.

Sonos neemt de Nederlandse start-up Mayht over voor 100 miljoen dollar. Dit bedrijf is gespecialiseerd in transducertechnologie, die als doel heeft om luidsprekers kleiner te maken zonder ze aan geluidsoutput te laten inboeten.

Sonos meldt dat er 100 miljoen dollar is neergeteld voor de overname en dat er in mei tijdens de bekendmaking van de kwartaalcijfers meer details bekend worden gemaakt. Volgens de TU Delft blijkt uit de hoogte van dat bedrag hoezeer Sonos de 'doorbraak' in audiotranducertechnologie prijst.

Transducers zijn in feite omzetters die energie van een bepaalde vorm omzetten in een andere vorm. Het is een algemene term die voor allerlei technologische toepassingen wordt gebruikt. In de context van audio moeten transducers gezien worden als omzetters van elektriciteit naar luchtdruk of geluid. In die zin zijn alle luidsprekers in feite transducers.

Mayhts innovatie bestaat met name uit zijn Heartmotion-drivers, die in vergelijking met reguliere drivers in staat zijn tot dezelfde geluidsoutput, maar veel kleiner van formaat en lichter zijn. Dit maakt de producten van Mayht interessant voor onder meer verwerking in soundbars en draadloze speakers, maar ook in autoluidsprekers en draagbare speakers.

De Nederlandse broers Mattias en Timothy Scheek hebben Mayht in 2016 opgericht. De TU Delft was op diverse manieren betrokken bij Mayht. Zo investeerde de universiteit al vanaf het begin via Delft Enterprises in het bedrijf en studeerde Mattias eerder Industrieel Ontwerpen aan de Delftse universiteit. Al in 2013 richtten de broers hun eigen luidsprekerbedrijf op, genaamd Scheek Loudspeakers.

In het afgelopen kwartaal zijn er wereldwijd minder pc's geleverd dan een jaar eerder, blijkt uit cijfers van analisten. Dit is niet per se een probleem en het aantal geleverde pc's is nog steeds hoog, merken de analisten daarbij op. Volgens een van hen is de omzet wel flink gestegen.

Analistenbureaus IDC, Canalys en Gartner geven alle drie aan dat de pc-leveringen zijn gedaald, variërend van 7,3 procent volgens Gartner tot 3 procent volgens Canalys. Het is voor het eerst sinds het tweede kwartaal van 2020 dat alle drie de bureaus aangeven dat het aantal geleverde pc's is gedaald ten opzichte van een jaar eerder.

De focus moet echter niet liggen op dat dalende aantal pc's, want dat was te verwachten, stelt IDC's vicepresident Ryan Reith. "De focus moet liggen op het feit dat de industrie alsnog meer dan tachtig miljoen pc's wist te leveren, terwijl de logistieke ketens en leveringsketens nog steeds een puinhoop zijn, gekoppeld aan diverse geopolitieke en aan de pandemie gerelateerde uitdagingen."

De vraag in het onderwijs en onder consumenten zou zijn afgezwakt, maar binnen de zakelijke sector is de vraag nog steeds sterk, aldus Reith. Hij verwacht ook dat de vraag onder consumenten snel weer toe zal nemen. IDC meldt daarnaast dat er met het eerste kwartaal van 2022 zeven kwartalen achter elkaar meer dan 80 miljoen pc's zijn geleverd. Dit zou sinds 2012 niet meer zijn voorgekomen, waarmee de analisten willen aangeven dat de markt voor pc's nog steeds sterk is.

Gartner ziet de scherpste afname in het aantal pc-leveringen en wijt dit vooral aan een flinke afname in het aantal geleverde Chromebooks. In 2020 en begin vorig jaar was er een grote vraag naar deze laptops in het onderwijs, maar deze vraag is inmiddels afgezwakt. Worden Chromebooks buiten beschouwing gelaten, dan groeide het aantal geleverde pc's met 3,3 procent, zegt Gartner. De vraag in de zakelijke sector nam toe, omdat mensen meer naar kantoor gaan en er daarom meer desktops nodig zijn.

De EMEA-markt, met Europa, het Midden-Oosten en Afrika, daalde volgens Gartner met 6,3 procent. Hier werden 22,5 miljoen pc's geleverd. De Russische invasie van Oekraïne had 'significante' gevolgen, omdat de vraag in Oekraïne instortte en veel bedrijven stopten met het leveren van pc's naar Rusland. Ook de hoge inflatie zou er vooral onder consumenten toe leiden dat de vraag naar pc's daalde.

Canalys zegt dat, hoewel het aantal geleverde pc's daalde met 3 procent, de omzet wel met 15 procent steeg tot 70 miljard dollar. De vraag is volgens Canalys nog steeds hoger dan het aanbod en consumenten zouden meer willen uitgeven voor een pc. Dit analistenbureau zegt dan ook dat pc-verkopers blij mogen zijn en dat mensen hun pc's vaker, langer en voor meer taken dan ooit gebruiken.

De drie analisten zien Lenovo wereldwijd als de grootste leverancier, gevolgd door HP, Dell, Apple en ASUS. De cijfers verschillen tussen de analisten, omdat er bijvoorbeeld andere meetmethoden worden gebruikt en doordat ze verschillende definities voor pc's hanteren. IDC ziet tablets en servers bijvoorbeeld niet als pc's, terwijl Canalys alleen tablets uitsluit als pc's. Gartner zondert 'iPads' en Chromebooks uit van zijn cijfers. Bij de drie bureaus gaat het om voorlopige resultaten.

Rusland heeft de RSK Tornado onthuld. Dit is een supercomputer op basis van Russische Elbrus-cpu's, maar er is ook ondersteuning voor x86-cpu's, zodat er in de toekomst wellicht ook weer processors van westerse bedrijven gebruikt kunnen worden.

De supercomputer is namens de Russische overheid ontwikkeld door de RSC Group, blijkt uit een Russisch persbericht. Het systeem is bedoeld om een 'groot aantal taken op te lossen', zoals het verwerken van big data, high performance computing en de inzet van kunstmatige intelligentie. Volgens de RSC Group heeft de volledige ontwikkeling en creatie van de computersystemen op Russisch grondgebied plaatsgevonden.

Het cluster bevat maximaal 104 servers in een rack. Het bedrijf duidt RSK Tornado aan als interoperabel serverplatform dat ontworpen is om een gevarieerd aantal typen microprocessorarchitecturen per installatiekast te ondersteunen. Er is ondersteuning voor de in 2015 geïntroduceerde Elbrus-processors, maar ook 'buitenlandse' processors op basis van de x86-architectuur zijn mogelijk.

Volgens de RSC Group is de voor de supercomputer gebruikte software, genaamd RSK Basis, ook in Rusland ontwikkeld. Deze software wordt momenteel al gebruikt voor diverse Russische supercomputers die voor wetenschappelijke en educatieve doeleinden gebruikt worden. Deze zijn in gebruik door onder meer het Joint Institute for Nuclear Research en het Interdepartmental Supercomputer Center of the Russian Academy of Sciences.

The Register wijst op een Russisch bericht van december vorig jaar waaruit zou blijken dat de Elbrus-cpu's niet al te goed werden beoordeeld. Een technologisch onderdeel van de Russische bank Sberbank zou de processors hebben beoordeeld en hebben geconcludeerd dat ze niet voldoen aan de meeste gestelde parameters. Daardoor is het de vraag of de taken van de nieuwe supercomputer succesvol zijn over te hevelen van een x86-architectuur naar een Elbrus-architectuur.

In 2015 kwamen de eerste pc's en servers met in Rusland ontwikkelde Elbrus-cpu's op de markt. Het ging om ARM Elbrus 4c-processors, die in Rusland zijn ontworpen en op 65nm zijn gebakken. Die cpu's hebben vier cores die elk op 800MHz draaien. Het is niet exact duidelijk welke Elbrus-chips gebruikt worden in de huidige supercomputer. Op de website van de RSC Group worden verschillende RSK Tornado-servers weergegeven, waarbij voornamelijk nog Intel Xeon-cpu's worden genoemd.

De Chinese overheid heeft voor het eerst sinds juli vorig jaar een lijst van goedgekeurde games gepubliceerd. Het gaat om 45 titels. Zonder deze licenties mogen Chinese gameontwikkelaars geen nieuwe spellen in het land uitbrengen; duizenden bedrijven sloten dan ook hun deuren.

De 45 titels werden op 8 april goedgekeurd door de Algemene Administratie van Pers en Publicaties, blijkt uit een pagina van de AAPP die deze week is gepubliceerd. Het gaat om games van Chinese ontwikkelaars, al worden de namen van giganten als NetEase en Tencent niet in het document genoemd. Ontwikkelaars als Lilith Games en Baidu hebben wel goedkeuring voor hun games gekregen.

Het is niet voor het eerst dat de goedkeuring van games driekwart jaar wordt gestaakt. Eerder gebeurde dat al in 2018, merkt de South China Morning Post op. De nieuwste onderbreking had tot gevolg dat ruim 14.000 Chinese gamebedrijven stopten. Andere bedrijven verlegden bijvoorbeeld hun focus naar het buitenland. Ook omdat de Chinese overheid geen informatie gaf over de reden van de onderbreking of de verwachte duur ervan, was het lastig voor ontwikkelaars om te plannen. Die duizenden bedrijven zijn niet alleen ontwikkelaars, maar bijvoorbeeld ook merchandise- en advertentiebedrijven.

Ook nu geeft de Chinese overheid geen openheid over waarom er weer games worden goedgekeurd en of dit volgende maand weer zal gebeuren. The Register merkt op dat het aantal van 45 games lager is dan het maandelijkse aantal licenties voordat de goedkeuring werd onderbroken: zo'n 80 tot 100 games, schrijft de nieuwssite.

Games in China worden zwaar gereguleerd. Zo verschenen er in september, toen er al maanden geen nieuwe games meer waren goedgekeurd, nieuwe regels. Gamestudio's moeten 'gewelddadige en obscene content' uit hun games verwijderen en voorkomen dat minderjarigen verslaafd raken aan games. De studio's mogen zich ook niet langer 'exclusief focussen op het najagen van winst en spelverkeer'. Minderjarigen mogen games bovendien niet meer dan drie uur per week spelen. Deze regel werd in augustus ingevoerd.

De door de Nederlandse overheid ter beschikking gestelde subsidiepot voor de aanschaf of private lease van nieuwe elektrische auto's door particulieren is inmiddels voor ongeveer 80 procent leeg. Er is nu minder dan 15 miljoen euro over.

Op basis van de cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland is van de 71 miljoen euro voor 2022 inmiddels nog 14,8 miljoen euro over. Een maand geleden was er nog zo'n 28,3 miljoen euro over. Dit betreft de registratie van nieuwe elektrische personenauto's, waarbij er 3350 euro wordt toegekend bij koop of private lease.

Er is ook een subsidiepot voor gebruikte elektrische personenauto's, waarbij een subsidie van 2000 euro beschikbaar is voor koop of private lease. Hiervoor is het totale budget voor dit jaar 20,4 miljoen euro en daarvan is momenteel nog 7,52 miljoen euro over.

Het subsidiebudget voor nieuwe auto's is dit jaar een stuk hoger dan vorig jaar. In 2021 was er in totaal 14,4 miljoen euro beschikbaar voor subsidies en het grootste deel van dat bedrag was al in 2020 vergeven, waardoor de pot van 14,4 miljoen euro begin januari 2021 al leeg was.

Het gaat hier om de zogeheten Subsidie Elektrische Personenauto’s Particulieren. Deze regeling beslaat de periode 2020 tot en met 2024. Voor deze vijf jaar is in totaal 252 miljoen euro aan subsidie gereserveerd, waarvan 152 miljoen euro voor nieuwe elektrische auto's. De subsidie wordt alleen toegekend bij volledig elektrische personenauto's die volgens de WLTP-norm minimaal een bereik van 120 kilometer hebben en waarvan de catalogusprijs tussen de 12.000 en 45.000 euro ligt.

Fastned wil dit jaar minstens 65 laadstations voor EV's bouwen. Zo wil het aan het einde van dit jaar ten minste 253 laadstations hebben. Vorig jaar bouwde het bedrijf 44 laadstations. Daarnaast moet het aantal laders per laadstation toenemen.

In het eerste kwartaal van het jaar voegde Fastned 13 laadstations toe aan zijn netwerk, waarvan 4 in Nederland en 3 in België. Er werden ook drie pilotstations in Den Haag gesloten, omdat de concessie daarvoor afliep. Daardoor kwam het aantal laadstations eind vorig kwartaal op 198 in de zes landen waarin het bedrijf nu actief is. Behalve in Nederland en België is Fastned actief in Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland.

Het aantal locaties waar Fastned laadstations mag bouwen, is eveneens gestegen. In het eerste kwartaal heeft Fastned 25 van die laadlocaties verworven, waardoor het bedrijf nu op 353 locaties laadstations mag bouwen en onderhouden.

Naast het plaatsen van extra locaties wil Fastned op zijn locaties extra laders plaatsen. Zo werden er in het eerste kwartaal 87 extra 'ultrasnelle' DC-laders geïnstalleerd bij nieuwe stations en bij upgrades van bestaande stations. Nu heeft Fastneds netwerk 486 snelladers, waarmee het gemiddelde aantal laders per station steeg naar 4,3. Dat is 0,6 meer dan een jaar eerder. Op meer dan de helft van de laadstations zijn nu 300kW-snelladers geplaatst.

Fastned wil dit jaar met name in Nederland en Duitsland ongeveer 190 extra opladers installeren in bestaande stations. Gecombineerd met de bouw van nieuwe stations, moet het aantal laders eind dit jaar op 1200 liggen, bijna 450 meer dan eind 2021 het geval was. Het gemiddelde aantal laders per station zal dan 4,5 zijn.

Het snellaadbedrijf zegt verder dat de bezetting van het netwerk in het eerste kwartaal op 10,2 procent lag, bijna 3 procentpunt meer dan een jaar eerder. Vorig kwartaal had het bedrijf 433.000 laadsessies met 128.000 klanten, wat beide ruime verdubbelingen zijn. Autobestuurders laadden voor zo'n 46 miljoen kilometer bij het bedrijf en er werd 9,2GWh aan duurzame energie geleverd. Dit is 159 procent meer dan een jaar eerder. De kwartaalomzet steeg met 186 procent tot 5,7 miljoen euro.

De Japanse autofabrikant Honda gaat in de komende tien jaar omgerekend ongeveer 36,6 miljard euro investeren in elektrificatie en softwaretechnologieën. Het bedrijf zegt wereldwijd 30 elektrische modellen uit te brengen tegen 2030.

Honda zegt dat het tegen 2030 een jaarlijks productievolume heeft gepland van meer dan 2 miljoen elektrische auto's. De investering van 36,6 miljard euro in elektrificatie zal onderdeel zijn van een overkoepelend r&d-budget van omgerekend ongeveer 58,5 miljard euro voor de komende tien jaar.

Om aan genoeg accu's voor de elektrische auto's te komen, gaat Honda voor de Noord-Amerikaanse markt de zogeheten Ultium-accu's van General Motors afnemen en wordt de komst van een joint venture overwogen voor de accuproductie. In China zal Honda de samenwerking met CATL versterken en in Japan zullen accu's van Envision AESC worden afgenomen. Voor de Europese markt geeft Honda geen nadere toelichting.

Er wordt ook geld gestoken in de ontwikkeling van solidstateaccu's. Honda heeft omgerekend zo'n 315 miljoen euro geïnvesteerd in een demonstratielijn en het doel is om deze lijn operationeel te hebben in de lente van 2024. Vervolgens moeten deze accu's in de tweede helft van dit decennium hun weg vinden naar elektrische auto's. Honda noemt overigens ook het wisselen van accu's en waterstof als elementen waar het bedrijf in zal investeren.

Volgens SteamDB zit het aantal gelijktijdige Battlefield 2042-spelers op Steam geregeld tussen de 1000 en 2000 spelers. Het aantal is alleen nog wat hoger tijdens de weekenden. Het gaat al langer niet goed met de nieuwe titel in de Battlefield-reeks.

Op het moment van schrijven geeft SteamDB nog altijd een gelijktijdig spelersaantal van 997 weer en onder meer op ResetEra is te zien dat dat aantal eerder al op 979 uitkwam. Dit aantal is niet eerder zo laag geweest. De piek in de afgelopen 24 uur bedraagt 1784 spelers. Op basis van het aantal van 997 spelers staat de shooter op plaats 332 van meest gespeelde games op Steam. Vermoedelijk zullen de meeste spelers de game overigens via Origin spelen, de officiële launcher van uitgever EA.

Battlefield 2042 kwam in november vorig jaar uit. Binnen een maand halveerde het aantal gelijktijdige spelers op Steam al tot zo'n 48.000 en die dalende trend zette verder door. In de loop van februari kwam het aantal spelers niet meer boven de 5000 uit.

Battlefield 5, de voorganger van Battlefield 2042, doet het nog altijd een stuk beter. Deze game, waarin de Tweede Wereldoorlog centraal staat, heeft momenteel zo'n 9000 gelijktijdige spelers op Steam en de piek in de laatste 24 uur zit op 18.712.

Electronic Arts liet eerder dit jaar weten dat het naar verwachting flink moet afschrijven op Battlefield 2042. De uitgever verlaagde zijn verwachting voor de jaarinkomsten met 100 miljoen dollar wegens de tegenvallende ontvangst van de game.

Al snel nadat de shooter uitkwam, verschenen er nogal wat negatieve gebruikersreviews. Daarin werd onder meer het verlaten van het classes-systeem bekritiseerd, maar ook elementen als het geluid, de gameplay en de vele bugs.

Sony heeft de prijzen bekendgemaakt van de A95K, het nieuwe vlaggenschipmodel onder de oled-tv's. Dit model krijgt een QD-oledpaneel van Samsung Display. De 55"-versie krijgt in Duitsland een prijs van 3049 euro en de grotere 65"-versie kost 4049 euro.

Op de Duitse website van Sony zijn de twee prijzen van de A95K zichtbaar, terwijl er nog geen prijzen worden genoemd op de Nederlandse of Belgische site van Sony. Dit model krijgt QD-oled-panelen van Samsung Display, een nieuwe oledtechniek op basis van quantumdots, waarbij alleen blauwe oledsubpixels worden ingezet. Die worden voor een deel voorzien van groene en rode quantumdotfilters, die het blauwe licht omzetten in groen en rood licht. Het moet leiden tot een hogere helderheid, iets betere kijkhoeken en een groter kleurvolume ten opzichte van LG Displays technologie op basis van witte subpixels.

In Duitsland zijn ook de prijzen bekendgemaakt van de A80K, de opvolger van de A80J. De 55"-, 65"- en 77"-versie van dit model kosten respectievelijk 2299, 3199 en 4499 euro. Ook van dit model zijn nog geen prijzen voor de Benelux bekend. In Duitsland wordt ook de A90K weergegeven, de opvolger voor Sony's huidige topmodel, de A90J. Daarvan worden nog geen prijzen getoond. Er komt ook nog een betaalbaarder model, de A75K.

Naast Sony komt ook Samsung Electronics dit jaar met een QD-oled-tv: de S95B. Daarvan zijn nog geen Europese prijzen bekendgemaakt. Het gaat bij beide merken hoogstwaarschijnlijk om hetzelfde paneel. De modellen van de twee fabrikanten hebben een 4k-resolutie en halen minimaal 120fps. Bij Sony's televisie zal zoals gebruikelijk het scherm in trilling worden gebracht om geluid te produceren. Samsung zegt zijn QD-oledmodel volgende maand in Nederland uit te brengen. De levertijden voor de Sony's QD-oled-tv zijn nog niet bekendgemaakt.

Smartphones kunnen steeds sneller opladen, maar dat heeft een prijs. De capaciteit van de accu is bij een telefoon die snel oplaadt, namelijk kleiner dan wat mogelijk is in die behuizing. Hoe groot is dat verschil eigenlijk en hoe komt dat?

Voordat je een telefoon koopt, lijkt het een luxefunctie, maar als je eraan gewend bent, is het lastig om terug te gaan. Het snel kunnen bijladen van je telefoon is erg fijn. Met een kwartiertje laden kun je gerust weer een halve dag voort, iets wat vijf of tien jaar geleden nauwelijks denkbaar was.

Snelladen is wel een Chinees feestje. Apple doet niet mee en houdt het op 20W, wat in de huidige markt weinig is. Samsung heeft bij veel telefoons maximaal 25W en bij sommige dure modellen 45W. Intussen pompt de Chinese concurrentie soms al telefoons vol met 120W, laadsnelheden die op laptops niet eens gebruikelijk zijn. Let trouwens op dat de maximale snelheden in de praktijk niet of niet lang gehaald worden. Een Xiaomi 11T Pro met 120W-lader komt bijvoorbeeld niet verder dan 90W, een Realme GT Neo 2 met 67W komt in de praktijk rond 56W uit.

Dat is niet waar dit verhaal over gaat, want het gaat over die andere prijs voor snelladen. Het blijkt namelijk dat als een fabrikant de telefoon in twee verschillende landen uitbrengt met verschillende laadsnelheden, de accucapaciteit dan ook verschilt; de sneller ladende telefoon heeft doorgaans een accu met een kleinere capaciteit.

Dat is niet onze ontdekking; onze Pricewatch dekt alleen de Nederlandse markt en wat Xiaomi in China of India uitbrengt, zien we dus niet. Bij onze internationale collega's van GSMArena doen ze dat wel en daar ontdekten ze dit fenomeen als eerste. Deze hele tabel hieronder komt dan ook bij GSMArena vandaan.

Tabel van GSMArena

Dit is een duidelijk effect: de stap van 18 naar 30 of 33W kost geen accucapaciteit, maar van 30 naar 67W of hoger dus wel. De stap van 67 naar 120W kost opnieuw capaciteit. De Mi 11i van Xiaomi met een 5160mAh-accu heeft in de Hypercharge-versie een 4500mAh-accu.

Waarom hebben sneller ladende telefoons een kleinere accu?

Het vermogen van snelladers drukken we uit in watts. Dat is snel uit te rekenen door de spanning te vermenigvuldigen met de stroomsterkte: volt x ampère. Wil je het vermogen vergroten, dan heb je dus als smartphonemaker twee opties: de spanning verhogen of de stroomsterkte.

Dat kan niet oneindig. Voor een maximale levensduur is het belangrijk om de accu met zo min mogelijk stroomsterkte op te laden; voor het geclaimde aantal cycli raden accufabrikanten 0,2c aan; c is de verhouding tussen de stroomsterkte en de capaciteit. Dan zou het opladen erg lang duren en dus kiezen veel telefoonmakers voor een trade-off: een iets kortere levensduur in ruil voor sneller laden, bijvoorbeeld met 1c. Een 4500mAh-accu, ongeveer het gemiddelde in een smartphone, is dus veilig te laden met 4,5A. De meningen verschillen, maar 1,5c of 2c kan ook; dan kom je al snel richting 7A of 9A, uiteraard ten koste van de levensduur.

De andere optie is de spanning verhogen. De nominale spanning van li-po-accu's, die doorgaans in smartphones zitten, ligt vaak tussen 3,5 en 3,8V; op smartphoneaccu's staat veelal een waarde rond 3,8V. De piek is vaak rond 4,1 of 4,2V en sommige accu's kunnen tot 4,45V. Bij een nog hogere spanning gaat een cel snel achteruit.

Er is echter een truc om met meer spanning te laden: de accu verdelen in verschillende cellen. Dan laad je in feite twee gescheiden accu's tegelijk, die samen voor de telefoon een grote accu lijken. Probleem opgelost, want daarmee kun je veel sneller laden dan met een enkele cel veilig mogelijk is. Dat kost echter ruimte; een extra cel neemt extra ruimte in. De gebruikte materialen in accu's zijn licht ontvlambaar en om ze veilig en intact te houden, heb je ruimte nodig tussen de diverse cellen. Dat hoeft niet veel te zijn, maar die afscheiding moet er wel zijn. Bovendien heeft de accu twee aansluitingen op het pcb nodig en moet je veel van de hardware die de accu nodig heeft, dubbel uitvoeren.

Laten we eens twee telefoons uit de tabel die verder sprekend op elkaar lijken, naast elkaar leggen. De Chinese Redmi Note 11 Pro heeft een BN57-accu van 5160mAh; de 11i Hypercharge heeft een BP47. Als je die twee accu's naast elkaar zet, valt gelijk het verschil op. De BP47 heeft twee cellen en twee aansluitingen; de BN57 heeft die niet. Dat is een grote rechthoek.

Bij het splitsen van de accu in twee cellen gaat het laden volgens Xiaomi ongeveer zo: er komt maximaal 20V binnen met 6A. De hardware splitst dat in twee stromen van 10V en 6A, die vervolgens naar de accu gaan. Dat levert een laadsnelheid per cel op van 5V bij 12A, of 60W per cel. Hetzelfde gebeurt met 67W-adapters voor een accu met een enkele cel. Ook daarbij komt de stroom binnen met 20V, bij 3,25A. De IC voor de accu zet dat om in 5V bij iets meer dan 12A.

Een van de elementen waardoor smartphones nu veilig sneller geladen kunnen worden, is dat ze ten opzichte van enkele jaren geleden veel meer koeling hebben gekregen. Hitte is funest voor de levensduur van de accu, maar huidige smartphones hebben ook socs die heethoofden zijn geworden. De koeling werkt daarbij dus voor beide componenten.

Daarnaast is het goed om op te merken dat je de accu niet vollaadt op volledige snelheid. De snelheid loopt flink terug als de accu voor 80 procent of meer geladen is. Bovendien geeft de telefoon al snel 100 procent aan, terwijl de accu nog niet vol is. Het omgekeerde is trouwens ook waar; een telefoon valt al uit voordat de accu daadwerkelijk leeg is.

Dat patroon is duidelijk te zien als je kijkt naar diverse telefoons en hun laadproces, zoals we dat opslaan als onderdeel van ons testprotocol voor smartphones. De snelst ladende telefoons schakelen als eerste terug, vaak al als ze voor 20 of 30 procent vol zitten. Daarna gaat het in stapjes naar beneden. Deze grafiek zegt dus niets over hoe snel de accu vol zit; dit is enkel het gedrag van de laadsoftware als de accu steeds voller raakt.

Tot slot

De vraag is hoe lang de race voor hogere laadsnelheden nog zal duren. Voor kleinere Chinese merken is het niet te doen om erop te vertrouwen dat klanten er een aparte adapter bij kopen om hogere laadsnelheden te halen, dus de adapter moet in de doos zitten. Dat is iets wat marktleiders Samsung en Apple al niet meer doen; veel van hun telefoons worden geleverd zonder adapter in de verpakking. Daarbij is het de vraag hoe lang het loont. Een telefoon in een halfuur goed kunnen bijladen is een prima functie als dat voorheen anderhalf uur duurde. Maar hoeveel win je nog als het in een kwartier kan of in tien minuten? Is dat de mindere capaciteit van de accu waard?

Dat is een vraag die fabrikanten nu proberen te beantwoorden, mede door verschillende modellen uit te brengen die op veel punten gelijk zijn en alleen een verschillende accu hebben. Het is immers fijn als je sneller kunt laden, maar dat je dan moet accepteren dat je telefoon ook sneller leeg is, hebben velen er misschien niet voor over.