Tip de redactie

GVB gaat 121 oplaadautomaten verwijderen door stoppen ondersteuning pinsoftware

Door Yannick Spinner, 7 november 2024 20:09140 reacties, submitter: Thom

Het Amsterdamse Gemeentevervoerbedrijf, afgekort GVB, gaat vanaf begin 2025 verkoop- en oplaadautomaten op metro-, tram- en bushaltes verwijderen. De pinsoftware van de automaten wordt niet meer door de fabrikant ondersteund. Er is geen alternatief voor de software.

GVB automaat
Bron: GVB

Vanaf 1 januari 2025 wordt de niet nader beschreven pinsoftware niet meer ondersteund, zo legt GVB uit. De automaten die de pinsoftware gebruiken, werken dan niet meer en het openbaarvervoerbedrijf start vanaf dezelfde datum met het verwijderen van de automaten. GVB is actief in Amsterdam en omliggende gemeenten.

Alleen de automaten langs de metrolijn 52 van Amsterdam, ook bekend als de Noord-Zuidlijn, blijven 'voorlopig in gebruik'. Vermoedelijk gebruikt dit relatief nieuwe metrotraject, dat in 2018 officieel geopend werd, andere betaalsoftware voor de automaten.

Het bedrijf benadrukt dat reizigers op andere manieren vervoersbewijzen kunnen blijven kopen, namelijk via de GVB-app en met de betaalpas via OVpay. GVB claimt dat er in 'toekomstbestendige producten' geïnvesteerd wordt; OVpay zou een dergelijk product zijn. Vooralsnog gebruikt negentien procent van de klanten van GVB een betaalpas om via OVpay te betalen. Verder blijven de vier Service & Tickets-winkels en veertig servicepunten in onder andere Primera’s en tabaksshop beschikbaar voor de aanschaf van een vervoersbewijs. Reizigers kunnen tot slot in de tram nog kaartjes bij de conducteur blijven kopen.

Reacties (140)


Nikkei: Apple wil AI-servers van Foxconn en Lenovo in Taiwan laten bouwen

Door Yannick Spinner, 7 november 2024 19:1441 reacties

Apple wil naar verluidt AI-servers van Foxconn en Lenovo in Taiwan laten bouwen. De servers zouden AI-toepassingen zoals Apple Intelligence moeten draaien. Mogelijk kiest Apple specifiek voor Taiwan om de eventuele afhankelijkheid van bedrijven in China te minimaliseren.

Dat schrijft Nikkei Asia op basis van betrokkenen. Tom's Hardware citeert dat Apple tevens nadrukkelijk in datacenters in Taiwan geïnteresseerd is omdat daar veel ontwikkelaarstalent zou zitten, specifiek ontwikkelaars die aan Nvidia-projecten werken. Foxconn is momenteel de grootste leverancier van iPhones aan Apple, maar is ook de grootste maker van AI-servers voor Nvidia. Volgens de bronnen kan Apple mogelijk om die reden geen grote hoeveelheid servers van Foxconn afnemen; een groot deel zou al naar Nvidia gaan.

Daarnaast is Apple naar verluidt in gesprek met Lenovo, specifiek met de onderzoekstak Lenovo LCFC, over de ontwikkeling van een serverinfrastructuurontwerp. Wederom zou nadrukkelijk gekeken worden naar manieren om de afhankelijkheid van Chinese leveranciers te verminderen. Het is vooralsnog niet duidelijk in hoeverre de gesprekken met Foxconn en Lenovo gevorderd zijn. Geen van de bedrijven heeft officieel iets over de mogelijke nieuwe samenwerkingen bekendgemaakt.

Reacties (41)


Overheid NL wil api's voor delen overheidsdata van burgers met private partijen

Door Yannick Spinner, 7 november 2024 18:3453 reacties, submitter: Anonymoussaurus

De Nederlandse overheid wil application programming interfaces ontwikkelen voor het delen van data van burgers uit overheidsbronnen met private partijen. De overheid doet dit naar aanleiding van advies van de Autoriteit Persoonsgegevens.

De api's zijn bedoeld om informatieuitwisseling over burgers tussen overheidsbronnen en private partijen veiliger te maken. Momenteel kunnen burgers bijvoorbeeld bij de aanvraag van een hypotheek of financiële steun dienstverleners toestemming geven om hun gegevens te delen die bij de overheid bekend zijn. Daarvoor moeten burgers gebruikmaken van datadelerapps. Dat gebeurt met een login via DigiD, maar welke gegevens een private partij via de datadelerapps ontvangt is niet altijd duidelijk voor de burger.

Dat komt omdat deze apps gebruik mogen maken van scraping, zo merkte Security.nl op in een brief van staatssecretaris Szabó van Digitalisering en Koninkrijksrelaties. Door dit proces worden mogelijk onterecht meer gegevens verwerkt dan nodig zou zijn. Dit is volgens de AP in strijd met de AVG. Daarnaast zou het inloggen met DigiD via een app van derden invloed hebben op het beveiligingsniveau van de beveiligde inlogdienst.

Vooralsnog worden er 'convenanten' tussen de overheid en private partijen gesloten; afspraken over welke data er wel en niet opgevraagd mag worden en hoe die dataverzameling gebeurt. De overheid moet hier volgens de AP mee stoppen omdat dit '[data]verwerkingen legitimeert die mogelijk niet aan de AVG voldoen'. Op advies van de privacyautoriteit stopt de Nederlands overheid dus met dergelijke afspraken. Een api moet de dataoverdracht tussen burgers en private partijen veiliger laten verlopen.

Staatssecretaris Szabó schat dat het uitwerken van het nieuwe proces ongeveer twee jaar gaat duren. Wel zou het ontwikkelen en implementeren van de api's mogelijk al eerder klaar zijn en dan wordt er al eerder van de api's gebruikgemaakt. Het advies werd oorspronkelijk aangevraagd door voormalig staatssecretaris van Digitalisering Alexandra van Huffelen. Nu wil de huidige staatssecretaris de adviezen van de AP daadwerkelijk uitvoeren.

Reacties (53)


Waze lijkt problemen met verkeerde taalinstellingen opgelost te hebben

Door Yannick Spinner, 7 november 2024 17:4545 reacties

Waze lijkt de recente problemen waardoor de taalinstellingen van de app automatisch veranderden te hebben opgelost. Er zijn naar verluidt twee bugs verholpen die onder een beperkte groep gebruikers van de navigatiedienst voor problemen zorgden.

Waze gebruikt Frans en Hebreeuws door elkaar door bug
Waze gebruikt Frans en
Hebreeuws door elkaar door bug.
Via: @casakhasra

De bug die voor het taalinstellingenprobleem zorgde is volgens een vrijwillige werknemer van Waze donderdag aan het begin van de dag opgelost. Ook meldden gebruikers dat zij niet meer konden inloggen in de app. Dit zou later op de dag opgelost zijn, zo laat de werknemer aan Tweakers weten. Waze heeft geen openbaar persbericht naar buiten gebracht en de daadwerkelijke oorzaak van het probleem blijft onbekend. Er zijn sinds de vermeende fixes geen nieuwe meldingen van de betreffende bugs op Reddit of Gathering of Tweakers gepubliceerd.

Op 6 november meldden gebruikers dat de gesproken en geschreven taal van de navigatiedienstapp plotseling kon verspringen, bijvoorbeeld naar het Arabisch, Hebreeuws of Cyrillisch. Andere instellingen werden ook aangepast, waaronder de avatar van de gebruiker, de mapmodus en de afstandseenheden. Als gebruikers de instellingen aanpasten, werden deze bij het opnieuw opstarten van de app weer veranderd. Daaropvolgend meldden gebruikers dat zij bij het opnieuw installeren van de app, wat een mogelijke fix zou zijn, helemaal niet meer konden inloggen. Beide problemen zouden intussen verholpen zijn.

Reacties (45)


Kojima Productions brengt Death Stranding uit voor Luna en Xbox Series X en S

Door Yannick Spinner, 7 november 2024 17:2844 reacties, submitter: Raem

Kojima Productions brengt Death Stranding Directors Cut uit voor Amazon Luna en de Xbox Series X en S. De game van Hideo Kojima kwam oorspronkelijk in 2019 uit voor de PlayStation 4 en kwam later voor de PlayStation 5, pc, iPhone en Mac uit.

Het bedrijf van de Japanse gamemaker brengt Death Stranding ter ere van de vijfde verjaardag van de betreffende game uit voor de nieuwe platforms, zo blijkt uit een blogpost. Death Stranding kwam eerder al uit voor de Xbox PC Game Pass, maar was tot dusver niet op consoles van Microsoft te spelen.

In een persbericht laat de oprichter van de studio daarnaast weten dat Kojima Productions voortaan de Death Stranding-intellectual property volledig in bezit heeft. Dat betekent dat het bedrijf geen licentie hoeft af te nemen en zelf kan bepalen op welke platforms en in welke vormen de franchise voortgezet wordt.

De ontwikkelaar kondigde eerder al een vervolg op de game uit 2019 aan, namelijk Death Stranding 2: On the Beach. De game moet ergens in 2025 in ieder geval voor de PlayStation 5 uitkomen. Het is niet duidelijk of het vervolg ook voor de pc en Xbox-consoles uitkomt, en zo ja, of dat vanwege het beheren van de intellectual property direct bij de release gebeurt. Sony Interactive Entertainment bracht de PlayStation-varianten van het oorspronkelijke spel uit; 505 is de uitgever van de pc- en Xbox-versie.

In Death Stranding kruipen spelers in de huid van Sam, een koerier in een apocalyptische, psychedelische versie van de Verenigde Staten. Het spel werd gerenommeerd om de unieke gameplay- en verhaalelementen.

Reacties (44)


Invoeren toegangscode niet langer nodig voor vertrouwen computer in iOS 18.2

Door Arnoud Wokke, 7 november 2024 16:4926 reacties

Het invoeren van de toegangscode is niet langer nodig als gebruikers van iPhones een bekabelde verbinding willen maken met een computer. Die wijziging zit in de tweede bèta van iOS 18.2.

iPhone pc vertrouwen
iPhone pc vertrouwen

Bij het verbinden van een iPhone met een computer via de kabel vraagt het apparaat sinds iOS 7 uit 2013 om een toegangscode, maar dat kan vanaf iOS 18.2 met Face ID of Touch ID, meldt MacRumors-redacteur Aaron Perris. Dat werkt op Macs en pc's, zo claimt hij.

Apple test momenteel iOS 18.2 en de nieuwe versie zou begin december uitkomen. Er zitten veel meer wijzigingen in. Zo kunnen Europese gebruikers meer standaardapps verwijderen, komen er diverse Apple Intelligence-functies bij, waaronder GenMoji's voor het genereren van eigen emoji's, en is in deze versie ChatGPT geïntegreerd.

Reacties (26)

Lees meer


Nieuwe versie Matter-standaard ondersteunt zonnepanelen en warmtepompen

Door Arnoud Wokke, 7 november 2024 15:3829 reacties, submitter: -8-

Matter 1.4, de nieuwe versie van de standaard voor smarthomeapparatuur, gaat zonnepanelen, warmtepompen en thuisaccu's ondersteunen. Ook gaan smarthome-ecosystemen het aan elkaar doorgeven als er nieuwe apparaten zijn.

Ook zitten er in de nieuwe standaard verbeteringen voor thermostaten en komt er ondersteuning voor elektrische verwarming, meldt Connectivity Standard Alliance, de organisatie achter Matter. Dankzij de ondersteuning kunnen al die apparaten, mits ze het ondersteunen, in een netwerk communiceren via de standaard.

Ook nieuw is Enhanced Multi-Admin. Daarbij laten de diverse ecosystemen, die in Matter Fabrics heten, het aan elkaar weten als er een nieuw apparaat in het netwerk zit. Als een apparaat in Samsung SmartThings zit terwijl de gebruiker ook Apple Home gebruikt, zal SmartThings dus aan Apple Home gegevens over het apparaat doorgeven. Dat is met vorige versies niet mogelijk.

Een andere verbetering is het mogelijk maken van een langere accuduur voor apparaten als knoppen en sensors. Die kunnen gebruikmaken van de functie Long Idle Time om minder actief te hoeven zijn en dus de accu te sparen. Daarnaast kunnen gebruikers sensors voor het detecteren van aanwezigheid via Matter gaan tunen om ze goed af te stellen.

Fabrikanten zijn niet verplicht bij het compatibel maken van apparaten met Matter 1.4 om alle functies te ondersteunen. Daardoor is het onduidelijk of en wanneer apparaten met Matter 1.4 gaan werken. Matter is er nu twee jaar en heeft onder meer ondersteuning van grote aanbieders als Apple, Samsung, Google, Amazon en Philips Hue-maker Signify. Versie 1.3 van Matter kwam in mei uit.

Reacties (29)


GIMP brengt eerste release candidate van versie 3.0 uit

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 15:1920 reacties, submitter: guapper

GIMP heeft de eerste release candidate van GIMP 3.0 uitgebracht, zodat de gemeenschap deze kan testen. De nieuwe versie heeft onder meer nieuwe graphics, updates aan de gebruikersinterface en updates voor plug-ins.

In de nieuwe versie kunnen meer onderdelen van de gebruikersinterface gebruikmaken van de multiselectfuncties die in eerdere versies van 2.99 werden geïmplementeerd, schrijft GIMP. Ook wordt het op verzoek van gebruikers weer mogelijk om met het scrollwieltje van de muis door verschillende dialoogvensters te scrollen.

Veel van de grote wijzigingen hebben met de graphics te maken. Zo is er een nieuw logo gemaakt voor GIMP 3.0 en is het opstartscherm voorzien van nieuwe kunst. De bedoeling is dat het opstartscherm vaker veranderd wordt, om de verschillende soorten kunst die met GIMP gemaakt kunnen worden te laten zien. Ook nieuw is dat de icoontjes nu beter meeschalen met de voorkeuren van de gebruiker.

Op het gebied van plug-ins zijn een aantal kleine verbeteringen toegevoegd. Zo ondersteunt het bmp-format nu afbeeldingen met 64 bits per pixel. Daarnaast is het mogelijk geworden om lagen van tiff-bestanden in Sketchbook-format te laden. Grotere updates zijn nog niet mogelijk, omdat GIMP sinds de laatste release van 2.99 in een feature freeze zit. Dat betekent dat er geen nieuwe features uitgebracht worden, maar alleen updates aan de api en oplossingen voor problemen.

GIMP is een bekend opensourcealternatief voor Photoshop, dat al sinds 1995 bestaat. In 2004 verscheen versie 2.0 van het programma. Aan versie 3.0 wordt al jaren gewerkt, met nu een eerste release candidate. De volledige lijst met updates in deze versie is te vinden op de website van GIMP.

Reacties (20)


AMD brengt Ryzen 7 9800X3D uit voor 539 euro

Door Yannick Spinner, 7 november 2024 15:03139 reacties

AMD brengt de Ryzen 7 9800X3D in de Benelux uit voor een adviesprijs van 539 euro. De processor is gebaseerd op Zen 5-architectuur en beschikt over acht cores en zestien threads. De 9800X3D heeft net als de andere cpu's uit de X3D-familie 3D V-Cache.

AMD Ryzen 7 9800X3DDe AMD Ryzen 7 9800X3D heeft in totaal 104MB aan cache, waarvan 96MB L3-cache. In tegenstelling tot voorgaande modellen is de cache nu onder in plaats van boven de cpu-cores geplaatst. Omdat de cpu-cores daarom fysiek dichter bij de heatspreader zitten, kan de processor efficiënter gekoeld worden. Verschillende webshops die in Nederland en België actief zijn, laten aan Tweakers weten dat zij geen problemen met verkrijgbaarheid verwachten: er zouden ruime voorraden zijn.

Tweakers publiceerde onlangs een review van de 9800X3D en concludeerde dat het 'de snelste gamingprocessor die we ooit hebben getest' is.

Specificaties AMD Ryzen 7 9800X3D
Processor Cores/Threads Baseclock Boostclock L3-cache Tdp Introductieprijs
AMD Ryzen 7 9800X3D 8C/16T (Zen 5) 4,7GHz 5,2GHz 96MB 120W 539 euro
AMD Ryzen 7 9700X 8C/16T (Zen 5) 3,8GHz 5,5GHz 32MB 65W 399 euro
AMD Ryzen 7 7800X3D 8C/16T (Zen 4) 4,2GHz 5,0GHz 96MB 120W 509 euro

Reacties (139)


Nvidia beperkt speeltijd GeForce NOW tot honderd uur per maand

Door Arnoud Wokke, 7 november 2024 15:00106 reacties

Nvidia gaat de speeltijd van betalende klanten van zijn gamestreamingdienst GeForce NOW beperken tot honderd uur per maand. Daardoor is volgens het bedrijf een prijsverhoging niet nodig en blijven de kosten onder controle.

Huidige betalende klanten met een Priority/Performance-abonnement of Ultimate-abonnement krijgen op 1 januari 2026 met de limiet te maken, voor nieuwe klanten geldt de limiet vanaf 1 januari 2025. Klanten kunnen maximaal vijftien uur aan niet gebruikte speeltijd meenemen naar volgende maanden.

Volgens Nvidia komt 6 procent van de klanten over de limiet van honderd uur per maand heen. Door de ingreep blijven de kosten onder controle en is een prijsverhoging van de dienst niet nodig, zo claimt Nvidia. Wie niet genoeg heeft aan de honderd uur, kan voor drie dollar 15 uur voor Performance bijkopen of voor zes dollar 15 uur voor Ultimate.

Daarnaast wijzigt het Priority-abonnement van naam en het heet voortaan Performance. De resolutie gaat omhoog van 1080p naar 1440p, terwijl het abonnement ook ondersteuning krijgt voor ultrawideresoluties. Bovendien kunnen gamers de grafische instellingen in de game opslaan.

Reacties (106)


Take-Two verkoopt maker Kerbal Space Program 2 aan onbekende koper

Door Arnoud Wokke, 7 november 2024 14:3418 reacties

Take-Two heeft Private Division, de uitgever van onder meer Outer Worlds en Kerbal Space Program 2, verkocht aan een nog onbekende koper. Vrijwel alle games gaan mee naar de nieuwe eigenaar, behalve No Rest for the Wicked.

Het was een strategische beslissing, zegt Take-Two in een toelichting op de kwartaalcijfers. "We willen onze middelen richten op de groei van onze kernactiviteiten en mobiele activiteiten voor de lange termijn. We zijn dankbaar voor de bijdragen die het team van Private Division aan ons bedrijf heeft geleverd en hebben er alle vertrouwen in dat ze succes zullen blijven boeken in hun nieuwe onderkomen." Games van Private Division waren vaak kleinere projecten en Take-Two wil games maken op een grotere schaal.

Omdat het gaat om een toelichting op de kwartaalcijfers en nog niet om een aankondiging van de verkoop, is nog onbekend waar Private Division terechtkomt. Dat zal Take-Two naar eigen zeggen snel bekendmaken. No Rest for the Wicked ging in early access op de pc in april en Take-Two zal die game zelf blijven aanbieden.

Reacties (18)


Sony brengt PlayStation 5 Pro uit in Nederland en België

Door Arnoud Wokke, 7 november 2024 14:30165 reacties

Sony heeft de PlayStation 5 Pro uitgebracht in Nederland en België. Sony kondigde de krachtigere versie van zijn in 2020 uitgebrachte gameconsole twee maanden geleden aan. Het apparaat kost 799 euro.

Sony PlayStation 5 Pro
Sony PlayStation 5 Pro

De console is bij release meteen goed leverbaar bij diverse webwinkels, zo blijkt in de Pricewatch. Dat was bij de release van de PS5 wel anders: die console was tot begin 2023 slecht leverbaar. Desondanks leverde Sony er in die periode dertig miljoen en intussen staat de teller op meer dan zestig miljoen.

Sony kondigde de PS5 Pro in september aan. Op het gebied van uiterlijk is hij iets kleiner en heeft het middengedeelte ribbels gekregen. Daarnaast is hij grafisch krachtiger: hij heeft een gpu met meer compute-units, geavanceerdere raytracing en een eigen AI-upscalingtechniek. Met die wijzigingen moet de PlayStation 5 Pro hogere framerates en een betere beeldkwaliteit bieden dan de bestaande PS5-console. De PS5 Pro heeft een AMD Zen 2-cpu met acht kernen en zestien threads. De spelconsole beschikt ook over 16GB GDDR6-geheugen en een ingebouwde ssd van 2TB.

Daarnaast is de Pro niet langer voorzien van een disklade, al is die optioneel wel bij te bestellen. Daarnaast zit de standaard er ook niet bij: ook die is bij te kopen. Tweakers zal volgende week een review publiceren van de PS5 Pro; wel is de console al besproken in de Tweakers Podcast van deze week.

Reacties (165)


Raspberry Pi brengt eigen USB 3-hub uit

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 14:2229 reacties

Raspberry Pi heeft een eigen USB 3-hub uitgebracht die met zowel een Raspberry Pi als andere computers gebruikt kan worden. De hub is gemaakt in samenwerking met Infineon en heeft een adviesprijs van 12 dollar.

De hub heeft vier USB 3.0 Type-A-ingangen en een gegevensoverdrachtsnelheid van 5Gbps, schrijft Raspberry Pi in een aankondiging. De poorten zijn ook compatibel met USB 2 en USB 1. Het apparaat verbindt via een USB 3 Type-A-kabel van acht centimeter. Ook is er een USB-C-ingang voor een eventuele voeding van 3 ampère, die los verkocht wordt.

Raspberry Pi zegt dat het de hub gemaakt heeft uit frustratie over de kwaliteit en prijs van andere hubs. "Of je betaalt een hoop geld voor een goed ontworpen en betrouwbaar product, dat met een breed scala aan hosts en randapparatuur samenwerkt, of je bent goedkoper uit en krijgt iets wat minder compatibel of onbetrouwbaar of lelijk is, of alledrie. Soms geef je een hoop geld uit en krijg je nog steeds een slecht product", aldus het bedrijf.

Het bedrijf brengt de laatste tijd meer apparatuur uit onder zijn eigen merknaam, als aanvulling op de Raspberry Pi's zelf. Zo verschenen in oktober NVMe-ssd's, werd in mei een eigen M.2-module uitgebracht om ssd's op de Pi 5 aan te sluiten en werd eerder deze maand de Touch Display 2 aangekondigd.

Reacties (29)

Lees meer


Details over Australisch verbod op sociale media tot 16 jaar komen naar buiten

Door Arnoud Wokke, 7 november 2024 14:04125 reacties

De details van een voorstel van het Australische kabinet om sociale media te verbieden voor jongeren onder 16 jaar zijn naar buiten gekomen. Zo komt er geen uitzondering voor jongeren met toestemming van hun ouders.

Ook komt er geen overgangsregeling voor jongeren die nu al op sociale media zitten, meldt ABC. Wel komt er een eisenpakket waaraan sociale media kunnen voldoen om hun diensten alsnog aan te kunnen bieden aan jongeren onder 16 jaar. Wat die eisen precies zullen zijn, volgt later.

Het verbod zou ingaan een jaar nadat het voorstel is aangenomen. Het kabinet bespreekt het voorstel vrijdag met leiders van staten en territoria. Daarna volgt een wetsvoorstel dat naar het parlement gaat. Het verbod is nodig om jongeren te beschermen tegen de gevaren van het gebruik van sociale media. "We denken niet dat TikTok veilig kan worden gemaakt voor kinderen, we denken niet dat Snapchat ooit veilig kan worden gemaakt voor kinderen en we denken niet dat Instagram veilig kan zijn voor kinderen.”

Het gebruik van sociale media wordt gerelateerd aan de grote stijging van onder meer depressies en angststoornissen onder jongeren. De Australische overheid vindt een verbod nodig, omdat ouders het niet individueel kunnen verbieden: dan zouden jongeren die het van hun ouders niet mogen gebruiken alleen komen te staan.

Jongeren die toch op sociale media komen, hangt geen straf boven het hoofd. De juridische verantwoordelijkheid ligt bij sociale media, die de leeftijd van gebruikers moeten gaan verifiëren. Meta, eigenaar van onder meer Instagram, is tegen het verbod. Het verifiëren van de leeftijd zou inbreuk plegen op de privacy. Bovendien zouden ouders moeten beslissen over wat jongeren wel of niet mogen, zo redeneert Meta. Daarnaast wil het dat downloadwinkels als de Apple App Store en Google Play Store de leeftijd van gebruikers verifiëren, zodat jongeren die apps niet eens kunnen installeren. Meta belooft zich wel aan de wet te houden als die er komt.

Australië is een van de eerste landen die een verbod op sociale media voor jongeren zou instellen. Meer landen zijn ermee bezig en de EU is ook bezig met maatregelen om verslaving aan sociale media onder jongeren tegen te gaan.

Reacties (125)


Algemene Rekenkamer: glasvezelnetwerk Defensie niet voldoende beveiligd

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 13:3633 reacties

De beveiliging van het glasvezelnetwerk van de Nederlandse Defensie, het Netherlands Armed Forces Integrated Network, is op papier goed geregeld. Toch blijkt het in de praktijk onvoldoende, stelt de Algemene Rekenkamer.

Nafin is een communicatienetwerk waarmee Defensie, politie en andere onderdelen van de Rijksoverheid vertrouwelijk met elkaar kunnen communiceren. Het netwerk is volgens de Algemene Rekenkamer technisch goed opgezet en wordt goed onderhouden. Zo is er voldoende capaciteit en is de kans op uitval klein. Ook is er autorisatiebeheer voor digitale toegang tot het netwerk en zijn er procedures voor fysieke toegang tot de netwerkruimtes.

In de praktijk blijkt de beveiliging echter minder goed geregeld. Zo blijkt uit tests dat de netwerkruimtes en de netwerkkasten die daar staan ook zonder autorisatie toegankelijk zijn. Een terugkerend probleem bij Defensie-objecten, stelt de Rekenkamer, verwijzend naar bevindingen uit 2022 en 2023. De Rekenkamer ziet op dit gebied een risico in de uitbesteding van de werkzaamheden aan het netwerk. Die werkzaamheden worden uitbesteed aan KPN, dat het uitbesteedt aan onderaannemers, die het ook weer uitbesteden aan onderaannemers. "Het zicht op wie er aan het Nafin werkt en welke beveiligingsmaatregelen met deze partijen zijn afgesproken, verdwijnt op deze manier. Zo kon het gebeuren dat een onderaannemer twee jaar lang werkte zonder geldige autorisatie."

Verder worden de middelen die Defensie heeft om cyberaanvallen op het Nafin te detecteren in de praktijk niet optimaal benut. "De minister van Defensie stelt aansluitvoorwaarden en beveiligingseisen voor het Nafin op, maar controleerde niet of gebruikers (bijvoorbeeld andere ministeries) zich hieraan houden", aldus de Rekenkamer.

De Algemene Rekenkamer adviseert om het Nafin vitaal te verklaren. Daardoor wordt bij een crisis direct opgeschaald naar de hoogste bestuurslagen. Verder moeten er maatregelen genomen worden om de detectie en de respons op ongeoorloofde toegang tot het netwerk te verbeteren en moet overwogen worden om het werk aan minder partijen uit te besteden.

Netwerkstoring bij Defensie

Tweakers schreef eerder een uitleg over het netwerk van Defensie, waarin op 28 augustus een grote storing plaatsvond als gevolg van een softwarefout. Daardoor ontstonden problemen bij de communicatie tussen onder meer hulpdiensten, DigiD en ministeries. Ook was er geen vliegverkeer mogelijk op Eindhoven Airport.

De Algemene Rekenkamer benadrukt dat die storing niet meegenomen is in het onderzoek. Wel illustreert het incident 'hoe groot de maatschappelijke gevolgen kunnen zijn als het Nafin uitvalt', zegt de Rekenkamer. Een definitieve analyse van de storing volgt aan het einde van dit jaar.

Reacties (33)


OpenAI koopt chat.com voor meer dan 15 miljoen dollar

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 13:1814 reacties

OpenAI heeft het domein chat.com overgenomen van Dharmesh Shah, oprichter en cto van HubSpot. Shah kocht het domein begin 2023, maar verkocht het enkele maanden later alweer aan een onbekende partij. Nu pas maakt OpenAI bekend dat het de nieuwe eigenaar is.

De aankoop werd bekendgemaakt door Sam Altman, ceo van OpenAI. Op X deelt hij een kort bericht met daarin alleen de tekst 'chat.com', wat gesignaleerd werd door The Verge. De URL leidt gebruikers direct naar ChatGPT. Meer details deelt hij echter niet over de aankoop.

Shah doet dat wel, in een eigen bericht op X. Hij vertelt dat hij de domeinnaam in 2023 kocht voor 15,5 miljoen dollar en dat hij de URL nu voor meer geld heeft verkocht. Destijds wilde hij de domeinnaam hebben omdat hij denkt dat chatgebaseerde gebruikerservaringen het volgende grote ding in software zouden worden, zo zei hij in een LinkedIn-bericht. De opkomst van generatieve AI speelt daar wat hem betreft een grote rol in.

Hoeveel OpenAI voor chat.com precies heeft betaald, is niet bekendgemaakt. Wel suggereert Shah dat het bedrag niet alleen cash geld bedraagt, maar in ieder geval deels uit aandelen in OpenAI bestaat. Ook zegt Shah dat hij doorgaans geen domeinnamen verkoopt, maar OpenAI als het perfecte thuis voor chat.com zag en Altman al jaren kent, wat reden was om chat.com wel van de hand te doen.

Reacties (14)


TikTok moet Canadese activiteiten staken, app blijft er wel toegankelijk

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 11:4672 reacties, submitter: Noxious

De Canadese overheid heeft TikTok bevolen te stoppen met zijn Canadese activiteiten. Het bevel is gegeven vanwege zorgen over de nationale veiligheid, zo stelt de regering. Canadese inwoners kunnen de app wel blijven gebruiken.

Concreet betekent het bevel dat TikTok zijn Canadese kantoren in Toronto en Vancouver moet sluiten. Volgens minister François-Philippe Champagne van Innovatie moet dat vanwege informatie en bewijs dat naar boven is gekomen bij een nationaleveiligheidsbeoordeling en op advies van de Canadese veiligheids- en inlichtingengemeenschap, meldt CBC News.

"Ik mag niet in detail treden, maar ik weet dat Canadezen het begrijpen dat het om serieuze zaken gaat als je zegt dat de Canadese overheid maatregelen neemt om de nationale veiligheid te beschermen", zegt de minister. De overheid benadrukt echter dat de toegang tot de app in Canada niet geblokkeerd wordt, omdat het gebruik hiervan een 'persoonlijke keuze' is. Champagne adviseert gebruikers wel om goed op te letten bij het gebruik van de app.

Een woordvoerder van TikTok laat aan CBC News weten dat het bedrijf juridische stappen gaat zetten. "Het sluiten van de Canadese kantoren van TikTok en het vernietigen van honderden goedbetaalde, lokale banen is in niemands belang. De sluitingsbevelen van vandaag doen precies dat. We zullen het bevel bij de rechtbank aanvechten."

Critici stellen al langer dat gebruikersdata van TikTok in handen van de Chinese overheid kunnen komen. TikTok zelf ontkende dat in augustus tijdens een rechtszaak in de VS. Eerder dit jaar werd in de VS ook een wet aangenomen waardoor TikTok mogelijk verboden wordt in de Verenigde Staten. Moederbedrijf ByteDance heeft tot 19 januari om het platform te verkopen aan een Amerikaanse partij. Gebeurt dat niet, dan wordt de app verboden en moet deze verwijderd worden uit Amerikaanse appwinkels.

Reacties (72)

Lees meer


Bloomberg: Biden wil subsidies voor Chips Act voor einde termijn uitdelen

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 11:3060 reacties

De Amerikaanse president Joe Biden wil het geld dat voor de Chips and Science Act is gereserveerd verdelen voordat zijn termijn als president in januari eindigt. Daardoor zouden TSMC en GlobalFoundries miljarden krijgen voor Amerikaanse fabrieken.

De twee bedrijven krijgen het geld in de vorm van subsidies en leningen, stellen ingewijden tegenover Bloomberg. Daar werden eerder dit jaar al conceptafspraken over gemaakt onder de zogenaamde Chips and Science Act. TSMC zei toen dat het zo'n 6,6 miljard dollar aan subsidies krijgt en 5 miljard dollar aan leningen. Dat geld wordt gebruikt om drie halfgeleiderfabrieken te bouwen in Phoenix. GlobalFoundries zei in februari 1,5 miljard dollar aan subsidies te krijgen en 1,6 miljard dollar aan leningen, wat gebruikt wordt voor een nieuwe fabriek in New York en uitbreidingen van fabrieken in New York en Vermont.

Volgens de ingewijden blijven die bedragen ongeveer gelijk in de definitieve afspraken. Wanneer de afspraken officieel worden ondertekend en alle details naar buiten komen, is nog niet bekendgemaakt. TSMC, GlobalFoundries en het Amerikaanse handelsministerie willen daar tegenover Bloomberg niet op reageren.

De Chips and Science Act werd in de zomer van 2022 ondertekend door Biden. Via deze wet wil de Amerikaanse overheid de afhankelijkheid van internationale chipproducenten en -producten terugdringen. Daarvoor is zo'n 39 miljard dollar aan subsidie gereserveerd, met daar bovenop nog enkele miljarden dollars die als leningen kunnen worden uitgegeven. Inmiddels zou er nog 3 miljard dollar over zijn om te verdelen.

Volgens Bloomberg willen Biden en mensen uit de industrie de overeenkomsten voor de verdeling van dat geld zo snel mogelijk afronden. Dat zou onder meer te maken hebben met de herverkiezing van Donald Trump als president, aangezien hij het programma eerder 'heel slecht' noemde. Als er eenmaal contracten over de subsidies en leningen getekend zijn, wordt het geld in delen uitgekeerd op basis van projectspecifieke mijlpalen. Daardoor vindt een deel van de uitkering van de financiering waarschijnlijk nog plaats onder het leiderschap van Trump.

Reacties (60)

Lees meer


Microsoft voegt ChatGPT en GitHub Copilot toe aan Windows Terminal

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 10:2755 reacties

Microsoft heeft een integratie met ChatGPT en GitHub Copilot toegevoegd aan Windows Terminal. Daardoor is het mogelijk om binnen de Terminal te vragen naar commando's die gebruikt kunnen worden.

De nieuwe integratie is uitgebracht in een update voor Windows Terminal (Canary) op 29 oktober, signaleert Windows Latest. De integratie maakt het mogelijk om ChatGPT of Copilot vragen te stellen, waarna de AI een snelle suggestie aanlevert. Dit kunnen vragen zijn over fouten die de gebruiker tegenkomt, hoe bepaalde acties uitgevoerd moeten worden of om snelle stukken code te genereren. Microsoft zegt dat het de chatgeschiedenis niet opslaat.

De integratie is ontworpen om met alle shells te werken, waaronder Command Prompt, PowerShell, WSL Ubuntu en Azure Cloud Shell. De AI ziet ook welke shell gebruikt wordt. Dit wordt binnen de chat aangegeven in de linkerbovenhoek.

Vooralsnog gaat het om een experimentele feature, die alleen werkt in WIndows Terminal (Canary). De integratie is echter niet gratis. Gebruikers moeten een apikey, bijvoorbeeld de GitHub Copilot-api, Azure's OpenAI-api of de OpenAi-api, invoeren om deze te gebruiken.

Reacties (55)

Lees meer


Airconditioning van Panasonic is niet meer aan te sturen via Home Assistant

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 09:55146 reacties, submitter: Olifant1990

Airconditioningapparaten van Panasonic lijken sinds 5 november niet meer aangestuurd te kunnen worden via Home Assistant. Tientallen gebruikers klagen hierover op GitHub. De apparaten blijven wel aan te sturen via Comfort Cloud, de app van Panasonic.

Het probleem zit in een integratie waarmee Comfort Cloud-apparaten van Panasonic via Home Assistant aangestuurd kunnen worden. De integratie is niet van Panasonic of Home Assistant, maar, net als vele andere integraties voor Home Assistant, gemaakt door gebruikers zelf.

Volgens gebruikers lijkt het erop dat de toegang tot de api geblokkeerd wordt als er geen gebruik wordt gemaakt van de officiële Comfort Cloud-app. Wie via Home Assistant verbinding probeert te krijgen met zijn airconditioning, krijgt de melding dat de integratie geen verbinding kan maken met de api en dat alle entiteiten onbeschikbaar zijn. Het herstarten van Home Assistant lijkt de problemen niet op te lossen.

Panasonic heeft nog geen publieke reactie gegeven op de klachten. Daarmee is niet officieel duidelijk of het om een tijdelijk probleem gaat of dat Panasonic de toegang tot de api permanent heeft afgesloten. Diverse gebruikers zeggen contact te hebben gezocht met de lokale afdelingen van Panasonic. Een van hen kreeg in een reactie van het Zweedse Panasonic te horen dat er geen open api beschikbaar is en er ook geen plannen zijn om die wel beschikbaar te stellen. Tweakers heeft Panasonic Benelux benaderd met vragen over de gemelde problemen.

Reacties (146)


Verenigde Naties nemen Nederlandse resolutie over militair gebruik van AI aan

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 09:0875 reacties

De Verenigde Naties hebben de allereerste resolutie over het militaire gebruik van AI aangenomen. De resolutie werd ingediend door Nederland en Zuid-Korea. De resolutie moet de basis leggen voor internationale normen rondom het militaire gebruik van AI.

Krijgsmachten wereldwijd investeren in AI-technologie, onder meer om sneller besluiten te nemen, gedrag te voorspellen of om vijanden te herkennen, schrijft de VN. Daaraan kleven echter ook risico's en dilemma's. Zo is niet altijd duidelijk wie verantwoordelijk is voor fouten die gemaakt worden door het gebruik van AI en is het nog de vraag hoe een AI-wapenwedloop voorkomen kan worden.

Nederland en Zuid-Korea willen dat er betere wereldwijde afspraken gemaakt worden over het militaire gebruik van AI. Met de nu aangenomen resolutie wordt in kaart gebracht welke risico's en kansen landen zien, waarmee volgens de VN de basis gelegd wordt voor internationale normen waaraan landen zich moeten houden. "Dat is extra belangrijk nu er veel conflicten in de wereld zijn – waarin AI ook al volop wordt gebruikt."

Reacties (75)


Nederlandse zakelijke automobilist kiest vaker elektrisch dan diesel

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 08:45404 reacties

Nederlandse zakelijke automobilisten met personenauto's reden in 2023 voor het eerst meer volledig elektrisch dan op diesel. Volgens het CBS werd er 5,9 miljard kilometer volledig elektrisch gereden, tegenover 3,6 miljard kilometer op diesel.

Zakelijke rijders legden vorig jaar in totaal ruim 25,5 miljard autokilometers af, meldt het CBS. Dat komt neer op gemiddeld 20.500 kilometer per auto. Bijna een kwart van die kilometers wordt nu elektrisch gereden.

In 2018 was het beeld nog andersom. Destijds was de dieselauto de populairste keuze onder zakelijke rijders. Daar werd toen ruim 13,6 miljard kilometer mee gereden. In vijf jaar tijd daalde dat met driekwart, terwijl het aantal elektrische kilometers vertienvoudigde. Ook de benzineauto is de laatste jaren steeds populairder geworden en nu zelfs de voornaamste keuze. 54 procent van alle zakelijke kilometers wordt nu met een benzineauto gemaakt, wat in 2023 neerkwam op 13,9 miljard kilometer.

Onder particulieren blijft de benzineauto ook favoriet. 79 procent van de 94 miljard kilometer die in 2023 door hen werd afgelegd, werd met een benzineauto gereden. Het aantal elektrische kilometers steeg van 142,6 miljoen in 2018 naar 2,6 miljard in 2023.

Reacties (404)


Samsung brengt in China nieuwe Bixby-versie met generatieve AI uit

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 08:139 reacties

Twee nieuwe opvouwbare telefoons van Samsung, die alleen in China te verkrijgen zijn, zijn voorzien van een nieuwe versie van Bixby. Deze variant van de stemassistent wordt aangestuurd door grote taalmodellen, of LLM's.

De release van de nieuwe versie van Bixby, die al in juli werd aangekondigd, werd ontdekt door Sammobile. De stemassistent kan natuurlijke taal en context beter begrijpen, net als zinnen met meerdere commando's. Als een gebruiker bijvoorbeeld vraagt "hoelang duurt het om daar te komen", dan snapt Bixby dat het gaat om de reis naar de werkplek. Daarop toont Bixby de routebeschrijving en de verwachte aankomsttijd, op basis van het verkeer op de weg.

Daarnaast kan Bixby stapsgewijze uitleg geven over hoe bepaalde taken op een telefoon uitgevoerd kunnen worden en begrijpt de spraakassistent wat er op het scherm gaande is, waardoor die contextuele hulp kan bieden. Als bijvoorbeeld in een chat wordt besproken om naar een bepaalde locatie toe te gaan, dan kan de gebruiker Bixby vragen om daar naartoe te navigeren. Bixby doorzoekt het scherm dan naar informatie over een locatie en gebruikt Maps om de navigatie te starten.

Vooralsnog is deze nieuwe Bixby-versie alleen beschikbaar in China, op de Samsung W25 en W25 Flip. Wanneer de nieuwe Bixby naar andere telefoons komt, is nog niet bekend. Ook is nog onduidelijk wanneer Samsung de vernieuwde spraakassistent wereldwijd wil uitrollen.

Reacties (9)


Interpol haalt ruim 22.000 malafide IP-adressen offline

Door Eveline Meijer, 7 november 2024 07:3630 reacties, submitter: wildhagen

Interpol heeft bij een wereldwijde actie meer dan 22.000 malafide IP-adressen of servers die gelinkt zijn aan cyberdreigingen offline gehaald. Ook zijn 41 mensen gearresteerd tijdens de zogenaamde Operatie Synergia II.

Interpol richtte zich tijdens de actie specifiek op phishing, ransomware en malware die informatie steelt, zegt de organisatie op zijn website. Tussen 1 april en 31 augustus werd door Interpol, partners uit de private sector en handhavingsinstanties in 95 Interpol-lidstaten samengewerkt om deze offline te halen.

In totaal werden 30.000 verdachte IP-adressen geïdentificeerd, waarvan 76 procent offline werd gehaald. Ook zijn 59 servers in beslag genomen, samen met 43 elektronische apparaten als laptops, mobiele telefoons en harde schijven. Naast de 41 gearresteerde mensen, worden 65 individuen nog onderzocht door de autoriteiten.

Bij de operatie werden in het Chinese Hong Kong 1.037 servers die gelinkt zijn aan malafide diensten offline gehaald. In Macau, ook in China, werden 291 servers offline gehaald. In Estland heeft de politie meer dan 80GB aan serverdata in beslag genomen, die nu verder geanalyseerd worden. In Mongolië zijn 21 huizen doorzocht, is een server in beslag genomen en zijn 93 personen geïdentificeerd die gelinkt worden aan illegale cyberactiviteiten. De autoriteiten in Madagaskar hebben elf mensen geïdentificeerd die gelinkt zijn aan malafide servers. Ook zijn daar elf elektronische apparaten in beslag genomen.

Reacties (30)