Taiwan staat TSMC toe om 2nm-chips in VS te maken

De Taiwanese regering lijkt toestemming aan TSMC te hebben gegeven om 2-nanometerchips in de Verenigde Staten te produceren. De minister van Economische Zaken zei dat 'tijden veranderen' en dat TSMC zelf over de investeringen mag beslissen.

De Taiwanese minister J.W. Kuo ging volgens het Taiwanese nieuwsmedium United Daily News niet verder in op de goedkeuring van de maatregel. Het is dus niet duidelijk of TSMC een uitzondering op de bestaande Taiwanese wetgeving heeft verkregen of dat er een ander element in deze zaak van toepassing is.

De wet in Taiwan stelt dat chipbedrijf TSMC zijn geavanceerdste procedés enkel in het land zelf mag maken. Eind 2024 was dat nog de 2nm-node die dit jaar in het land in massaproductie gaat. De testproductie van de N2-node overtrof eind vorig jaar nog de verwachtingen. In 2026 wordt de A16-node vermoedelijk het geavanceerdste procedé. Die A16-node is geavanceerder dan het 2nm-procedé. TSMC had al plannen om 2nm-chips in de Verenigde Staten te produceren. De productie zal in nieuwe Amerikaanse chipfabrieken plaatsvinden die in 2028 operationeel moeten zijn. TSMC krijgt hiervoor een miljardensubsidie van de Amerikaanse overheid.

TSMC Arizona

Reacties (101)

[InsanelyHack]

@sympa

Wat dat betreft jammer dat die fabriek niet in de EU komt.

is een manier waarop ze weten dat de VS altijd Taiwan Europa zal moeten beschermen

Het wordt denk ik de hoogste tijd dat we af moeten van het idee dat we altijd beschermd moeten worden door de VS. Ik denk dat we heel snel onze eigen zaken moeten regelen. En ja dat vereist een compleet andere mind-set dan de mind-set van afhankelijkheid die we decennia gewend zijn.

[Reactie gewijzigd door InsanelyHack op 13 januari 2025 11:20]

[Osiummaster]

Het blijft ironisch dat Nederland alles bij elkaar schreeuwt over onafhankelijkheid en zelfverdediging. En vervolgens de wapens bij Amerika en Israel gaat inkopen in plaats van Duitsland of Frankrijk. Ons leger maakt zich zo afhankelijk als het maar kan.

[Ricco02]

Naar mijn mening moet Fokker terugkomen. Genoeg verkoop mogelijkheden aan andere EU landen die uiteindelijk waarschijnlijk ook hun materieel meer Europees willen inkopen + werkgelegenheid etc. etc.
Maar goed, dat zal wel complexer liggen dan een simpele burger zoals ik dat weet.

Het word hoog tijd dat de EU zijn afhankelijkheid van de VS af gaat bouwen. Decennia lang was het inderdaad een goed idee om die afhankelijkheid wel te nemen. Maar ik merk toch de laatste tijd dat de VS zich steeds agressiever begint te gedragen tegenover de EU. En dat is niet alleen vanwege Trump. Ook tijdens Biden, alhoewel niet zo hard als Trump.

Hoewel ik het wel eens ben met het export verbod naar China van bepaalde chip productie etc. etc. ben ik het niet mee eens dat het de VS is die dat zomaar even kan bepalen.

Zodra het niet in het straatje van de VS past gaan ze bondgenoten proberen te forceren.

[catfish]

Europa heeft voldoende kennis in huis: Dassault, Saab, BAE, Airbus,... die zeer goede toestellen bouwen (Rafale, Gripen, Eurofighter Typhoon,...).
Ik heb nooit begrepen waarom we opeens een F35 moeten kopen die veel te duur is voor wat het is.

Ja, de VS koopt ook veel F35's, maar ze kopen ook veel F18's en zelf F15's.
Die laatste 2 zijn helemaal niet "stealth", maar blijkbaar perfect bruikbaar (anders zouden ze zelf niet kopen toch?)

De grap is dat de VS eigenlijk zelf heeft toegegeven dat bv de F22 een mislukking is:
- ze hebben er veel minder van gekocht dan voorzien
- de assemblagelijn is opgedoekt (dus geen nieuwe toestellen meer mogelijk)
- de onderhoudskost per vlieguur is veel te hoog

[Ricco02]

Ik ben het wel eens met de aankoop van F35 toestellen. Dit zijn immers hele goeie toestellen.

Stealth heb je over het algemeen tegenwoordig wel nodig, waarom koopt de VS dan F15’s? Omdat die beter zijn in dogfights dan de F35.

Als je de keuze hebt tussen een niet stealth en wel stealth dan kies je liever wel stealth voor de hogere prijs. Je moet tegenwoordig gewoon stealth in je arsenaal hebben.

[Verwijderd]

Omdat die beter zijn in dogfights dan de F35.

Niemand dogfights meer... Dat is zo een outdated notion. Gans het idee van de F35 is dat je van langere afstand je tegenstander uit de lucht kan knallen, voordat zij je kunnen zien en reageren.

Is leuk in filmen maar in de praktijk moet je enorme domme zaken uitgehaald hebben om in een situatie te komen. De reden dat je dogfights nog ziet in gevecht simulaties is omdat het deel van de training is. Aka, je engagement word bepaald door de gevechtszone dat op voorhand behaald is.

De reden dat de VS nog F15 koop / upgrade is omdat ze een massive payload kunnen dragen, dat de F35 niet kan. Je stuur F35 eerst in, dat de lucht en grond veiligstellen via strikes met de kleine payload (vijandelijke vliegtuigen, radars, en sam installaties). Dan komen de F15's om de andere assets aan te vallen, bunkers, tanken, en andere strategisch doelwitten. De ene is de precicie / stealth striker, de andere is de pounder wanneer het veilig is.

Als je de keuze hebt tussen een niet stealth en wel stealth dan kies je liever wel stealth voor de hogere prijs. Je moet tegenwoordig gewoon stealth in je arsenaal hebben.

True ... Maar dan komen we terug op catfish zijn punt. Als we niet investeren in onze eigen vliegtuigmakers, dan moet je constant van de VS blijven kopen.

VS: Maakt F35, kost tonnen geld, verkoop aan zichzelf en allies. Kosten worden gedrukt.
EU: Maakt .... kost tonnen geld, maar de helft van de landen koop VS kit, en je export markt is beperkt want de VS gaat niet je vliegtuigen kopen. Gevolg, dezelfde vliegtuig / generatie is 3x meer duurder voor de EU.

Volgende generatie ... nog een grotere gap. De volgende ...

Als we vliegtuigen zouden aankopen op Europa niveau, dan heb je een meer pariteit. De VS hun vliegtuig heeft nog een export markt in Israel/Japan, ... maar het verlies van Europa is voelbaar. M.a.w, de hogere kosten doen meer pijn, en heeft gevolgen voor het aantal dat de VS zelf aankoopt / en toekomst ontwikkeling.

Europa daartegen betaald ook meer dan puur F35 te kopen maar dat geld blijft dan ook meer in Europa (iets dat zoveel mensen overkijken!!!). idem met skill dat we constant verliezen naar de VS, omdat bepaalde jobs gewoon niet gedaan worden in Europa. Gevolg is dat men een pariteit met de VS op gebied van technologie zal behalen, het geld blijft in de EU, en we zijn niet afhankelijk van een wispelturig ally enz.

Maar ja, dat betekend investeren van miljarden, en letterlijk dwingen om ieder land om dezelfde vliegtuig te kopen. Geen 5x verschillende vliegtuigen, over 20+ landen. Aka, er moet een Airbus achtige structuur komen, waarbij iedere land iets maakt, en zo gelukkig gemaakt word. De Euro fighter is zo een concept maar, zelfde probleem, er word geen geld ingestoken, iedereen met elkaar aan het vechten want iedereen hun hun eigen eisen (en industrie bescherming).

Ben al lang voorstander van MEER EU integratie, naar het niveau van de VS. Dat het leger een Federaal/EU aangelegenheid word, en niet een staat/land gebonden is. Je kan local eenheden behouden a la national guard in de VS, maar we moeten naar een EU leger en het gelinkted budget voor ontwikkeling en aankopen.

Het probleem is niet enkel de landen zelf, het is ook de VS. Die zijn gekend voor VS vriendelijke politieker te ondersteunen want veel kans dat diezelfde politieker VS hardware zullen kopen. Feit dat we Putin en propaganda bannen in de EU maar Musk dat effen volop in onze politiek gaat zitten met zijn enorm propaganda kanaal X, daar is het enkel murmured. We zijn ver van enige vorm van EU leger, als we zelf niet kunnen omgaan met iemand zoals musk.

[1Mark]

Heeft de US ook controle over 'onze' F35 vliegtuigen? Ik bedoel met mijn vraag allerlei vormen als:
- politiek, mogen we ze zelf overal inzetten?
- support, onderdelen, mogen/kunnen alleen bepaalde US bedrijven dat leveren?
- remote controle misschien zelfs, stel we gaan Groenland verdedigen?

[Verwijderd]

politiek, mogen we ze zelf overal inzetten?

In theories, ja.

In de praktijk, als we een vriendje van de VS zouden aanvallen of ergens in conflict komen met de VS hun belangen, kan het gedaan zijn met de software updates, onderdelen enz. M.a.w, het is geen open dreiging maar je hebt dit detail altijd in het achterhoofd als je ze inzet.

support, onderdelen, mogen/kunnen alleen bepaalde US bedrijven dat leveren?

Yep ... als je een jet koopt, dan koop je de support van de fabrikant. Je vergeet ook de ammunitie...

- remote controle misschien zelfs, stel we gaan Groenland verdedigen?

Tja, alles wat software heeft, heb je geen idee wat erin zit. Die boel word encrypted (tegen het vallen in vijandelijke handen), en ook tegen je eigen klanten. Is iets dat je altijd ziet in de software wereld. Klanten binding. Windows bijvoorbeeld is verplicht hun code te tonen, voor de inzet bij overheden, maar dat is enorm "x personen enkel". Bij militair dingen, geen idee maar de "proprietary" label zal er volop rondegroepen worden.

Tussen haakjes, de VS overheid heeft hetzelfde probleem. Ik herriner dat de VS geen toegangen heeft tot bepaalde software of van die dingen, omdat dit niet duidelijk in het contract stond. Ik weet niet meer of dat voor de F35 was, of welk programma. Was zo een kafka.

Je moet eens googlen want er is best leuke info over de F35 software en welke partners toegang hebben tot de code. Als mede ontwikkelaar was er zo een verhaal over de UK, als puur koper, denk ik niet dat je toegang hebt tot de software.

The United States has refused to share the F-35 software source code with its partners, despite their repeated requests for it. However, in April 2019, the United States proposed disclosing portions of that source code with Japan, if Lockheed Martin is successful in its bid to develop the new Japanese F-3 stealth fighter; those portions of the F-35 software would be reused for the F-3

Wikipedia: Lockheed Martin F-35 Lightning II procurement

[_Pussycat_]

Dit zijn immers hele goeie toestellen

En zijn ze veel beter dan een Gripen of Rafale of Eurofighter? Zijn ze de meerprijs waard?
Ik lees iets van een prijs van 100 miljoen dollar per stuk. Zouden x*1000 Oekraïense drones niet nuttiger zijn dan x vliegtuigen?

*Het is goed dus moet ik het kopen" is wel gigantisch kort door de bocht. En zodra Trump besluit geen onderdelen meer te leveren zijn ze waardeloze schroot.

[BRAINLESS01]

Dat kunnen wij andersom ook, veel onderdelen komen uit Europa (ook Nederland). Als Amerika eigenhandig besluit om te stoppen met leveren van onderdelen dan zijn hun eigen vliegtuigen ineens ook waardeloze schroot. Zolang we geen oorlog tegen Amerika voeren is dat eigenlijk ondenkbaar.

Drones zijn pas heel recent in beeld gekomen, die zijn zeker een mooie aanvulling op het arsenaal. Ik denk dat ze nooit 100% vliegtuigen zullen vervangen, maar een heleboel acties die vroeger door een vliegtuig uitgevoerd zouden worden kun je nu veel beter met een paar drones doen.

[_Pussycat_]

Is Europa/Nederland de enige bron van die onderdelen? In dat geval zou het risico inderdaad wel meevallen, maar het lijkt me raar dat ze dat zouden doen.

[Gallo_Claudio]

Volgens mij maak j eeen denkfout als het om drones gaat. Een afstandbediening beschermt een hele dure piloot veel beter dan welke stealth dan ook. Drones zouden wel eens veel sneller het volledige luchtruim kunnen domineren dan jij en ik zouden willen / denken. Al was het maar dat de limiterende factor (mens) voor G krachten en uithoudingsvermogen veel meer opgerekt kan worden op die manier.

G krachten: Door de piloot uit het toestel te halen kun je tot belachelijke G krachten gaan.
Uithoudingsvermogen: Tijdens een vlucht 2, 3 of 4 keer van piloot wisselen is veel makkelijker als het toestel op afstand bestuurd wordt.

[BRAINLESS01]

Drones kunnen ook relatief makkelijk uit de lucht geschoten worden door de zender/ontvanger te storen, ik denk dat het nog wel even duurt voordat ze het echt helemaal overnemen.

Dat gezegd hebbende, drones die geen besturing nodig hebben zijn een stuk lastiger neer te halen. Ze zijn te klein om op te schieten en je kunt verschillende drones net een iets andere route laten vliegen. Stuur er 10 of 20 op hetzelfde doel af en de kans dat er 1 door komt is gigantisch. In Oekraïne hebben ze daar nu ook veel last van, die Iraanse drones zijn veel goedkoper dan raketten en lijken net zo effectief. Andersom gebruikt Oekraïne ze nu ook voor verkenning en ook daarin spelen ze nu al een enorme rol, het maakt dan niet uit als er af en toe een neergehaald wordt.

[divvid]

met slechts één klein probleem....de afstandsbediening. Nu al gebruikt men glasvezels omdat de radioverbindingen te makkelijk verstoord kunnen worden.
Autonoom is nog niet goed genoeg. Daarnaast zijn er nog geen sustained supersonic flight drones mocht dat nodig zijn willen ze niet als ganzen naar beneden geschoten worden.

Zo'n oude F15 doet overigens zo'n 15min@mach2, geen idee hoe lang een F35 dat vol zou houden boven vijandig gebied (vast ook niet zo lang, maar ben geen expert) Naar mijn weten is nog steeds de concorde het enige vliegtuig dat uren supersonisch kon vliegen.

[Reactie gewijzigd door divvid op 13 januari 2025 15:04]

[Sissors]

Is de meerprijs van de erurofighter tov f35 het wel waard? En gripen zijn leuke toestellen, maar nou niet zon upgrade tov een f16.

[deathparadenl]

Je vergelijkt hier 3 4rde generatie fighter jets met een 5de generatie stealth multirole fighter jet
Tevens zijn drones huidig voornamelijk in elkaar geflanst uit ali onderdelen en alle serieuze drones uit het westen bestaan al een tijdje en hebben een controller nodig die dichtbij moet wezen.
Die kleine drones kunnen niet vliegen op de hoogte als een jet en die grotere drones kunnen dat wel maar hebben dus een bereik limiet.

[MSalters]

F18's en F15's zijn perfect bruikbaar voor de VS, juist omdat er F35's zijn. Het probleem voor de tegenstanders van de VS is dat ze moeten vrezen voor een onzichtbare F35 als ze een F15 op de radar zien. Waar is die F35 dan, en gaat die misschien een anti-radar raket (HARM) afvuren? En kun je een eigen gevechtsvliegtuig op de F15 af sturen?

De F22 heeft een vergelijkbaar doel. Juist omdat ze onzichtbaar zijn is het aantal niet zo kritiek. De onzekerheid of er één in de buurt is is al bescherming voor de andere zichtbare vliegtuigen. Ja, de kosten per vliegtuig zijn hoog omdat de volumes laag zijn. De R&D is dus verdeeld over weinig vliegtuigen. Maar meer bouwen was niet nodig met het uiteenvallen van de Sovjet Unie. En toen China opkwam, was de F22 achterhaald door de F35. Niet dat die technisch zo veel beter zijn, maar ze werken beter samen met de bestaande F18's etc.

[InsanelyHack]

Helemaal mee eens, goed uitgelegd. Wat ik hieraan zou willen toevoegen, is dat de F-35 niet alleen goed samenwerkt met andere vliegtuigen, maar ook met grondtroepen en luchtverdedigingssystemen. Dat maakt echt het verschil in moderne oorlogsvoering. De F-35 is vanaf de basis ontworpen om informatie uit verschillende bronnen te combineren en te delen (sensor fusion), wat een enorme tactische voorsprong geeft.

Als je een toestel zoals de Eurofighter Typhoon in dit systeem zou willen integreren, loop je niet alleen het risico op compatibiliteitsproblemen, maar kan het zelfs de effectiviteit van het hele sensor fusion-netwerk verminderen. Onderdelen die niet vanaf het begin met dit concept zijn ontworpen, kunnen inconsistente of onvolledige data leveren, waardoor het totale beeld minder betrouwbaar wordt. In een complexe gevechtssituatie kan dat grote nadelen hebben.

[Reactie gewijzigd door InsanelyHack op 13 januari 2025 15:37]

[joho]

"Ik heb nooit begrepen waarom we opeens een F35 moeten kopen..."

Omdat er één requirement in de selectieprocedure enkel door een Amerkaanse oplossing word gedekt. Het vliegtuig moet een Amerikaans kernwapen kunnen afwerpen. En alleen Amerikaanse vliegtuigen zijn gekwalificeerd.

[InsanelyHack]

Frankrijk heeft eigen vliegtuigen en eigen kernwapens. Ik denk dat het ook voor Engeland geldt. Dus wie stelt of bindt zich aan dat requirement wat je stelt? Ik denk dat Frankrijk en Engeland hun eigen requirements stellen. De vraag is dan of wij dat dan ook kunnen?

[Orky Rulez]

De F-22 was een uitloper van de Koude Oorlog en in die zin nodig omdat ook de Sovjetunie aan een gelijkaardig toestel werkte. Na het uiteenvallen van de SU heeft men dit doorgezet maar bleek dat het toestel zo superieur was dat men er helemaal niet zoveel van nodig zou hebben om potentiële vijanden te baas te kunnen.

Hun luchtmacht is daar iig heel blij dat ze ze hadden, want het heeft hen twee decennia lang een enorm overwicht gegeven waar geen enkele ander land veel aan kon doen.

Maar als je natuurlijk met de kennis van midden of eind jaren '90 tien jaar terug had kunnen gaan was het beter eerder opgedoekt. En als je de kennis van vandaag had gehad had je dat geld dan massaal in FPV-drones kunnen gooien

[FreezeXJ]

Omdat de F35 harder gesponsord wordt met dineetjes, omdat we hier nukes hebben liggen die niet onder die EU-dingen mogen, en als we nou lief zijn voor de Amerikanen dan mogen we ze misschien ooit eens bekijken, en op papier is de F35 een prima toestel. Hij had ook veel goedkoper moeten worden dan ie is, en we hebben er al voor getekend voordat we wisten wat het ging kosten. Dat lijkt overigens normaal in de grote bouw-wereld, je betaalt mee aan ontwikkelingskosten, en mag lekker zelf risico dragen.

Sowieso zie ik veel militaire vliegtuigen over budget gaan, sommige ernstig (F-111 anyone?) en andere minder (F16), maar dat hangt ook een beetje samen met het hele ontwikkeltraject en het genomen risico.

Even out on a limb: ik denk dat air superiority fighters hun tijd wel weer even gehad hebben, zeker zo lang ground-launched raketten en drones ze het leven zuur maken. Die laatste betekenen sowieso een volledige omslag in het denken over gevleugeld wapentuig, en ik weet niet of we de F-35 daar geschikter voor kunnen maken dan zeg een Gripen (en ja die zijn oud ja, dat weet ik).

[DarkeasterB]

Men heeft in het verleden vaker gedacht dat het klaar was met dogfights en bij het foute eind gehad.

Dat de US nog F15's bouwt bewijst gewoon dat ze geleerd hebben van hun fouten

[BRAINLESS01]

Dat stukje dat de VS zomaar gaat bepalen dat bondgenoten niet meer mogen exporteren naar China wordt een beetje opgeblazen in het nieuws. ASML gebruikt Amerikaanse technologie, waar licenties en contracten aan verbonden zijn. Die licenties en contracten verbieden de export naar China, dat recht heeft Amerika natuurlijk gewoon. ASML kan ervoor kiezen om wel te exporteren naar China, maar dan moeten ze alternatieven vinden voor de Amerikaanse technologie. Die bestaat niet, of het is simpelweg teveel gedoe om dat te implementeren.

Het is een beetje zoals Duitsland zijn tanks verkoopt, zij hebben heel lang contractueel afgedwongen dat die tanks niet naar Oekraïne mogen. Doe je dat wel, dan levert Duitsland geen support en onderdelen meer, waardoor al je tanks ineens waardeloos zijn. Ongetwijfeld komt er ook een rechtszaak van, waardoor het je nog veel meer kan kosten dan alleen de afschrijving van de (toch al dure) tanks.

[Ricco02]

Dat gehele ASML verhaal is niet het enige voorbeeld.

Er zijn tal van voorbeelden waar de VS een beetje te agressief is. Zie bijvoorbeeld de sancties tegen het Internationaal Strafhof bijvoorbeeld.

Ze erkennen het niet, maar hoe kan je sancties aan iets geven wat je zelf niet eens erkent? Erken je het dan niet automatisch?
Niet eraan meedoen, maar wel ertegenin gaan.

En er zijn nog wel tal van andere voorbeelden waar na de koude oorlog de VS steeds stukje bij stukje zichzelf agressiever opstelt tegenover bondgenoten.

[BRAINLESS01]

Mee eens hoor, Amerika is al lang niet meer de trouwe bondgenoot van 40 jaar geleden. Het ging mij specifiek om het voorbeeld van ASML, dat is nu juist iets waar Amerika zich wel netjes aan de regels houdt.

[lanarhoades]

ASML gebruikt niet alleen maar Amerikaanse techniek ze hebben ook nog een belangrijke bedrijfstak gevestigd in de VS. Ze zijn grotendeels een Amerikaans bedrijf. Dan is het niet raar dat de Amerikaanse overheid ze heel makkelijk beperkingen kan opleggen.

[P. vd Loo]

Onzin natuurlijk. Het is een 100 procent Nederlands bedrijf, met met met name eigen en andere Europese patenten. Productie vindt grotendeels in Nederland plaats en omzet wordt vooral buiten de VS gerealiseerd.

[Arhan]

Het word hoog tijd dat de EU zijn afhankelijkheid van de VS af gaat bouwen. Decennia lang was het inderdaad een goed idee om die afhankelijkheid wel te nemen. Maar ik merk toch de laatste tijd dat de VS zich steeds agressiever begint te gedragen tegenover de EU. En dat is niet alleen vanwege Trump. Ook tijdens Biden, alhoewel niet zo hard als Trump.

EU first! Misschien wordt de EU wakker nu Trump weer aan de macht is. Op dit moment is regeren de populisten in de EU. Ik verwacht geen progressieve ideeën uit deze hoek. Ik ben bang dat we 4 jaar lang gaan pappen en nat houden. Stiekem hoop ik dat Trump flink te keer gaat dat de EU daadwerkelijk in beweging komt en zelf volledig aan de knoppen wil draaien.

[Sjr03p]

Nederland heeft zich in het verleden in zekere zin gecompromitteerd aan de VS vwb bewapening. Wij kopen Patriot systemen en JSF's in plaats van Europese wapens en zijn daardoor afhankelijk geworden als onderdeel van een systeem waarvan ook andere Europese landen deel uitmaken. Dat is de realiteit en dat maakt ons in zekere zin chantabel. En als klap op de vuurpijl maant Trump ons niet alleen om een nóg hoger percentage van het BBP aan defensie te besteden, maar verwacht hij ook nog dat we dat geld meer in de VS gaan uitgeven.
Probleem is ook dat Nederland niet gewend is om geopolitiek te denken. En ONZE belangen ondergeschikt maken aan het algemene Europese belang dat vinden we hier ook maar niks. Nederland is met ASML een wereldspeler op technisch gebied, maar weigert om die 'troef' uit te spelen tegen de VS. Wij zouden immers net zo goed kunnen 'dreigen' met het intrekken van onderhoud en updates voor die machines. Datzelfde geldt ook voor TSMC, als dat bedrijf van plan is om uit te breiden naar de VS.
Klinkt misschien allemaal absurd en ongewoon, maar dit is wel exact dezelfde manier hoe de Amerikanen hun buitenlands beleid voeren!

[Reactie gewijzigd door Sjr03p op 13 januari 2025 13:05]

[bzuidgeest]

Nederland denkt juist geopolitiek en handel overal hebben is een goede manier doorgaans om vrienden te maken.

Ik vind ook dat we wapens in de EU moeten kopen. Zweden, frankrijk, duitsland... We hebben prima spul

ASML heeft een flinke lading onderlinge afhankelijkheden.

Het is gewoon niet zo simpel

[Reactie gewijzigd door bzuidgeest op 13 januari 2025 13:52]

[Sjr03p]

Dat handel een goede manier is om vrienden te MAKEN dat ben ik helemaal met je eens. De problemen ontstaan wanneer die 'vrienden' zó veel invloed hebben dat ze menen te kunnen bepalen aan wie jij je spullen wel of niet moet verkopen. Dan is er geen sprake meer van een vriendschap, maar van een afhankelijkheidsrelatie! En dat soort relaties gaan ooit een keer stuk.
(je schrijft trouwens niet Sweden maar Zweden )

[bzuidgeest]

sorry, doe veel engels en dan is het met een S...

Ik erken dat Amerika het idee van partners voorbij is met hun gedrag. En dus wil ik die relatie kwijt en meer zelfstandig. Maar dat een partner door veranderingen niet of niet meer betrouwbaar is, is niet een teken van dat we geopolitiek slecht doen. Dat is gewoon de veranderende wereld. En veel mensen vinden het gedrag van Amerika en de huidige houden gewoon onbegrijpbaar en moeilijk te bevatten. Daarom zagen ze het niet aankomen. Ze zijn niet gewend aan mensen die zoveel moeite hebben te werken met de werkelijkheid in plaats van fantasie

[mphilipp]

Probleem is ook dat Nederland niet gewend is om geopolitiek te denken.

Volgens mij hebben wij dat uitgevonden...
Waarom denk je dat wij als piepklein land internationaal meedoen? Wij hebben op heel veel terreinen een vinger in de pap vwb handel, en wij weten dat heel goed uit te spelen. Alleen doen wij dat een beetje in de achterkamertjes waardoor onze naam niet zo vaak op die manier in het nieuws komt.
We zijn klein, maar hebben best wat leverage.

[Sjr03p]

Ja, we zijn kampioen in handelen, dat klopt. Maar het moet je toch zijn opgevallen dat Nederland daarbij vrijwel altijd naar de pijpen van de VS danst!?
Waar het nu op aankomt, nu Trump met de VS een isolationistische koers wil varen, is dat Nederland zich veel meer op Europa gaat richten en samen met andere Europese landen een gezamenlijk beleid gaat formuleren.

[mphilipp]

Maar daarin hebben wij vaak geen keuze. Daarom moeten we inderdaad in EU verband handelen. Wij kunnen wel een spelletje spelen, maar we hebben geen absolute macht in de zin dat wij de VS een hak kunnen zetten, omdat zij ons altijd een grotere hak kunnen zetten. En dat is de hele reden dat zij de EU kapot willen maken (het verband, niet de landen) omdat zij weten dat de EU als geheel het hen wel moeilijk kan maken.

Kijk naar de landen die door de VS op de zwarte lijst zijn gezet, zoals Iran. Wij zijn min of meer verplicht daaraan mee te doen omdat de VS geen zaken wil doen met bedrijven die daar opereren. Dus zo kan ING bv daar niets doen, met als gevolg dat ik daar niet met mijn credit card betalen. Negeert ING dat, komen ze op de zwarte lijst en kunnen zij weer niets in de VS (en elders in de wereld). Dan kun je als klein land niet heel veel doen. Dus in de ene zin zijn wij veel machtiger/invloedrijker dan onze schoenmaat doet vermoeden, maar de VS heeft de écht grote schoenen.

Het is daarom zaak dat wij ons niet door Putin, Trump en Musk gek laten maken, want zij proberen allemaal een bom te leggen onder EU en NATO. De VS en Rusland hebben beiden geen boodschap aan EU en NATO. De VS heeft NATO niet echt nodig voor haar bescherming, het is eerder andersom. Het is natuurlijk niet goed voor de internationale betrekkingen, maar daar heeft Trump zeg maar maling aan. En de EU is voor hen ook een lastig ding, want zij kunnen een hoop rommel niet kwijt op onze markt omdat wij bepaalde zaken verbieden (toevoegingen in voedsel e..d). Dus als de EU uit elkaar valt, is dat heel erg in het voordeel van VS én Rusland. Daarom doen zij beiden verwoede pogingen om nepnieuws te verspreiden zodat er een anti-EU sentiment ontstaat en er steeds meer politieke partijen ontstaan die oproepen de EU te verlaten.

We moeten dus de boel bij elkaar zien te houden. Dat zal niet meevallen. Tegelijkertijd is het ook wel handig om de VS een beetje te vriend te houden. Zij hebben nl wel weer een hoop spullen die wij graag willen hebben en ook op defensiegebied hebben zij wel eea te bieden. Het is een ingewikkelde balans.

[Sandwalker]

En dat punt is zo belangrijk om te blijven herhalen. Als er stront aan de knikker is wil je korte aanvoerlijnen en lokale voorraden.
Daarnaast wil je kennis hier ontwikkelen, maar dat lukt alleen als er ook een echte markt is.
Dat is lastig als je zoals de tendens is, niet wilt leveren aan oorlogsgebied.

[FreezeXJ]

Maar zo lang er geen stront aan die knikker zit is het veel goedkoper om elders te ontwikkelen en produceren, en dat is nu al een jaar of 50. Omschakelen lukt alleen als de noodzaak daarvoor dringender is dan die om meer geld te verdienen dan de concurrent, en helaas, dat moment is er pas als politici aangevallen worden door een buitenlandse partij. [We worden al lang aangevallen door nare staten, waaronder China, maar het is goedkoper om dat even te negeren]

[InsanelyHack]

Ik denk dat de ironie hierin wel meevalt. We hebben een redelijke eigen wapenindustrie in Nederland (11de wereldwijd) waarbij wijzelf dus ook afhankelijk zijn van afnemers. Ook is Nederland in ongeveer de helft van de wereldwijde wapenhandel betrokken. Ik denk dat Duitsland en Frankrijk onze concurrenten zijn. Dat wil niet zeggen dat een Europese samenwerking veel slimmer kan zijn zeker nu de geopolitiek enorm aan het veranderen is.

[Smokeyy_TR]

@Osiummaster Is het mogelijk dat de Nederlandse overheid onder druk wordt gezet door de VS om wapens aan te schaffen van hen? Ik ben het met je eens dat het Nederlandse leger meer wapens zou moeten kopen binnen de Europese Unie, zoals van landen als Duitsland of Frankrijk, in plaats van zich voornamelijk te richten op de aanschaf van wapens uit de VS.

[kujinshi]

Dat is juist slim, nu je wapens uit de VS te halen. Dan houdt je wanneer er echt oorlog ooit is, de extra voorraden uit Duitsland/Frankrijk op korte afstand.

Plus je put ergens al de voorraden van de VS uit.

[sympa]

Oh nee, als je bestelt wordt er een fabriek gebouwd. Niks bestellen in de EU is geen fabriek in de EU.

[bzuidgeest]

Het gevolg van aanbestedings regels en denken vriendjes te kunnen maken met de VS. De VS reageert maar op 1 ding en dat is geld. Enige dat ze wat kan schelen.

[Vampyre]

Het meeste spul wat we hebben komt al uit Duitsland.
Denk aan PzH2000, Boxers (NL/DE), Heckler & Koch spul, Leopards, hoop voor de marine.
Frankrijk maakt onze subs, Belgie maakt onze mitrailleurs, we halen CV90s uit Zweden.
En last but not least maken we ook nog een hoop zelf.
Valt wel mee die afhankelijkheid.

En ja, ok, de patriots en F35 zijn Amerikaans en dat is high profile metaal.
Amerika produceert nu eenmaal een hoop redelijk okee troep, dus wat daar goed van is kopen we ook.

[Osiummaster]

Nederland koopt ook voor de landmacht steeds meer wapens en systemen buiten Europa. Voornamelijk uit Israel. De afgelopen vijf jaar bijna 2 miljard euro. Zogenaamd omdat ze goed op mensen zijn getest, maar ondertussen maakt Nederland zich extreem afhankelijk van een van de minst betrouwbare landen. Israel verbied bijvoorbeeld wapens naar Oekraine. Terwijl Frankrijk en Duitsland ook alternatieven bieden.

[Reactie gewijzigd door Osiummaster op 13 januari 2025 21:11]

[Vampyre]

De defensie uitgave per jaar zijn 20 miljard, dan is 2 miljard op 5 jaar 2%
Valt ook wel mee dus.

[Osiummaster]

2 miljard is wat Nederland aan de gehele landmacht heeft uigegeven in 2024

[kevlar01]

Klopt inderdaad. Ergens voelt het een beetje mafia achtig. Ze dreigen dat we de NAVO bijdrage moeten opschroeven, anders worden we niet meer beschermd...

[litebyte]

Het geeft de zwakte van de EU aan. Als je als Europese Unie je werkelijk als '1' ziet, dan is het eerste dat je regelt een goed defensie pact. Je kunt best daarnaast bilaterale afspraken maken met de VS over verdedigingspacten - mocht de VS of EU worden aangevallen.

[M. Schaap]

Ik ben geen fan van Trump, maar die man heeft volkomen gelijk met zijn kritiek dat (veel) Europese Navo-landen niet genoeg aan defensie besteden.

[InsanelyHack]

maar die man heeft volkomen gelijk met zijn kritiek

Ik begrijp dat punt ook, maar voegde er ook aan toe dat Poetin dan maar zijn gang in Europa en Europa het zelf moet uitzoeken, vind ik een zeer onverantwoordelijke en kortzichtige benadering.

[kevlar01]

Ik geef hem in principe ook geen ongelijk, maar de manier waarop het wordt gebracht voelt een beetje 'afperserig' / 'mafia-achtig', als je begrijpt wat ik bedoel
Maar aan de andere kant, voor wat hoort wat inderdaad, en de uitgaven moeten wel op zijn minst zijn op het minimale niveau wat afgesproken is.

[Grrrrrene]

We moeten ook niet afhankelijk willen zijn van de VS. Je ziet wat er gebeurt als er een onbetrouwbare idioot als Trump aan de macht komt. Hij dreigt nu al met een invasie in Panama, wil Canada erbij als 51e staat en wil Groenland "overnemen" van Denemarken. Nu zal het hopelijk zo'n vaart niet lopen, maar hij zal allemaal jaknikkers om hem heen installeren in zijn regering, dus hij wordt ook niet zo snel teruggefloten. Een imperialist, net als Poetin, maar dan in een "bevriend" land.

Europa is zwak geworden en lui, we hebben een decadent en efficiënt leven opgezet dat erg afhankelijk is van vrede en kwetsbare infrastructuur. We leunden zwaar op gas uit Rusland (stiekem nog steeds, maar boekhoudkundig niet), dachten op defensie te kunnen bezuinigen voor meer welvaart, zijn niet bereid om te vechten voor ons land en hebben een heel kwetsbare infrastructuur.

Ik zat vannacht nog te denken: alles werkt tegenwoordig via "de cloud". Als een vijand ons internet platlegt, ligt het hele land plat. Geen transacties meer, geen draaiende bedrijven, we zijn ook niks gewend. In Rusland liggen ze niet wakker van een paar dagen geen stroom of stromend water, wij hebben overheidscampagnes nodig om ons op die gevaren te wijzen. Dat je contant geld in huis niet hebben voor als de pinautomaten het niet doen of water voor het geval stromend water even een paar dagen niet beschikbaar is. We kunnen ons zo slecht voorstellen wat oorlog of onrust is. We zijn in slaap gesust.

Ik verwacht niet dat de Russen binnenkort met tanks door onze straten rijden, natuurlijk niet, maar plaagstootjes door banken plat te leggen of internetkabels door te halen of sabotage van water-infra schaden ons land veel meer dan het bij hun pijn zal doen. We moeten echt weerbaarder worden.

[sjirafje]

Europa is niet zwak en lui geworden. Het is nooit sterk geweest, het was in beginsel een economisch samenwerkingsverband tussen losse landen met allemaal eigen belangen. Van echte significante integratie is nooit sprake geweest omdat locale politici geen autonomie wilde opgeven.

[datajuggler]

Er is meer het feit dat alle cloud hyperscalers Amerikaans zijn. Ongeacht hun "souvereign" claims en mooie praatjes blijven ze onderhevig aan de CLOUD-Act, no exception of "ja maar". Amerika heeft zodus ook onze economie in handen: 1 pennentrek en de service wordt gestopt voor "onvriendelijke landen".

Het wordt tijd om koste wat kost een Europees alternatief door te ontwikkelen en Europese bedrijven te incentiveren hier gebruik van te maken. De Amerikaanse scalers betalen hier toch nauwelijks belastingen en zorgen nauwelijks voor tewerkstelling.

[sjirafje]

Er bestaat in Nederland gelukkig nog zoiets als vrijheid van meningsuiting.

[zonglew00]

En iemand beledigen valt niet altijd onder dat.

Ben geen fan van Trump maar bestempelen als een idioot, geeft al aan wat voor persoon het is die trump een idioot noemt.

[sjirafje]

Wat voor persoon is dat dan?

En wat zegt het over jou als jij al meteen een mening over iemand hebt die Trump een idioot vindt?

[Grrrrrene]

En iemand beledigen valt niet altijd onder dat.

Wat is dat nou voor rare reactie? Je vraagt wie mij het recht geeft om hem een idioot te noemen, daar wordt de vrijheid van meningsuiting bij aangehaald, wat gewoon correct is, maar jij suggereert dat dat niet goed genoeg is? Aan de vrijheid van meningsuiting zijn in Nederland inderdaad grenzen, maar daarvan heb ik er geen overtreden.

Ben geen fan van Trump maar bestempelen als een idioot, geeft al aan wat voor persoon het is die trump een idioot noemt.

Vertel? Ik vind hem een idioot, omdat hij openlijk tegen Poetin zegt dat hij naar Europese landen moet binnenvallen, dat hoogopgeleiden met een werkvisum het land uit moeten, maar ook moeten blijven, want ze zijn nodig. Hij ontkent klimaatverandering, terwijl Californië in de fik staat als nooit tevoren, past kaartjes van orkanen aan om zijn gelijk te krijgen, snapt nog steeds niet dat importheffingen door de Amerikanen zelf worden betaald, zomaar wat dingen die me te binnen schieten.

[TheDudez]

Dan zullen we ook moeten accepteren dat we meer:
1 buitenlands personeel nodig hebben (hoogopgeleid)
2 Meer stroom.
3 Subsidie 1 of andere manier.
4 Waarschijnlijk meer water verbruik.

En ik zal vast nog wat over het hoofd zien. En ik ben ook voor onafhankelijkheid. Maar het gaat ook wel ten koste van andere dingen.

[kujinshi]

Voor water blijven we afhankelijk van de Belgische en Duitse rivierstromen. Voor de rest zit daar geen risico. Stroom hetzelfde, zolang het lijntje richting Noorwegen het blijft doen, hebben we stroom.

[IlIlIllII]

FYI je bent vergeten om op sympa te reageren. Je reageert nu op het artikel in het algemeen. Misschien even een @ doen voor de duidelijkheid? Kan gebeuren!

[sympa]

Door gedeelde belangen te hebben zorg je wel dat je ook op termijn blijft samenwerken.
Je moet jezelf niet afhankelijk te maken, maar volkomen onafhankelijk bestaat ook niet.

[Pe Nis]

En de EU stond erbij en keek er naar.

[sdziscool]

Wie wil er meer uitgeven aan defensie: *iedereen roept yay*
En wie wil er het leger in: ...(krekelgeluiden)

Iedereen roept dat het meer en beter moet worden, maar als niemand het leger in wilt loopt het al snel vast.

[InsanelyHack]

Daarom moeten we Poetin nú stoppen, in plaats van later te beseffen dat we dat eerder hadden moeten doen - wanneer het te laat is. Wachten tot hij bijvoorbeeld Oost-Duitsland heeft heroverd en onvoorstelbaar leed heeft aangericht, is geen optie. Daarnaast zou onze zwakte ook door China als grootmacht worden opgemerkt, met alle mogelijke gevolgen van dien.

[Reactie gewijzigd door InsanelyHack op 13 januari 2025 13:55]

[familyman]

Eigenlijk in 2014... maar dan nu dus maar nu

[g_v_rijn]

NL is in alle opzichten te klein. Neem bijv het zoetwater (drinkwater) verbruik is gewoon te hoog.
In de VS pompt men het water gewoon op (grondwater genoeg blijkbaar) - evt aangevuld met het niet drinkbare waterleiding water.
M.a.w. bedrijven in de VS hebben een hogere status en rechten dan de Amerikaanse burger.

[Reactie gewijzigd door g_v_rijn op 14 januari 2025 08:21]

[m_snel]

Ik begrijp weinig van dit voorbeeld, er is genoeg zoet water in Nederland. Maar ons land is zo gemaakt dat we dat zo snel mogelijk naar zee afvoeren.

[Mit-46]

Wij hebben veel te bieden, maar geen 1 land kan alles zelf. Ook de VS niet, ook China niet of welk land dan ook.

Naar onszelf kijkend bestaan wij uit niet eens 20 miljoen mensen en een heel klein stukje aarde. Al zouden wij alle 20 miljoen waanzinnig intelligent zijn dan is nog steeds de ruimte veel te beperkt.

[sympa]

Ik snap dat Taiwan dit eigenlijk niet wil. TSMC in Taiwan is een manier waarop ze weten dat de VS altijd Taiwan zal moeten beschermen.
Wat dat betreft jammer dat die fabriek niet in de EU komt.

[Bananaman123124]

Als ik een beetje naar de verwachte jaartallen kijk is dit ook een beetje een uitspraak voor de bühne.

Fantastisch dat ze de 2nm in het buitenland mogen produceren, maar dat is dus pas in 2028, terwijl de verwachting is dat er dan al 2 jaar een nieuw "topmodel" is.
Dan blijft de huidige situatie, de nieuwste node alleen in Taiwan, gewoon behouden.

[Realtec]

Ik dacht hetzelfde maar dan vraag ik mij af of bij elke nieuwe procedé een nieuwe fabriek gebouwd moet worden of dat ze een bestaande fabriek makkelijk kunnen uitbreiden/upgraden.

[florizla]

Beide is mogelijk. Traditioneel bouwt TSMC telkens een nieuwe fabriek, en blijft die fabriek dan zeer lang hetzelfde procedé maken. Zo kan TSMC productiecapaciteit aanbieden op zeer veel verschillende procedés.

Intel deed vroeger het omgekeerde: alle fabs ombouwen naar het laatste (of voorlaatste) procedé, zodat ze massief veel productiecapaciteit hebben voor geavanceerde CPUs. De minder geavanceerde ICs lieten ze dan maken bij foundries, zoals... TSMC.

[Z80]

Wat is voor jou een fabriek?
Het huis, cleanroom. en alle support apparatuur kan gewoon blijven staan en hergebruikt.
Ok een groot deel van de productie lijn veranderd niet. Wat wel veranderd is de machine die we wafels belicht. Soms kan deze geupgrade worden. Vaak moet deze vervangen worden.

[wildhagen]

Wat dat betreft jammer dat die fabriek niet in de EU komt.

Ook in Europa breidt TSMC flink uit zie bijvoorbeeld nieuws: EU keurt 5 miljard euro steun goed voor TSMC-chipfabriek in Dresden

Ook kijkt TSMC naar nog meer fabrieken in de EU, genoemd wordt bijvoorbeeld Tsjechië, hoewel dit allemaal nog niet concreet of bevestigd is, zie nieuws: Gerucht: TSMC wil meer chipfabrieken in Europa bouwen

Ze doen dus aan risicospreiding door niet alles op één of twee plekken te concentreren.

[Retrospect]

Er zullen vast enkele garanties tegenover staan vanuit de VS.

Hoeveel die waard zijn is maar de vraag. Maar goed. Het was overigens de VS die voorkwam dat Taiwan de ontwikkeling van kernwapens afrondde. En sindsdien ontzettend veel van de Amerikaanse wapenindustrie afneemt. Er spelen dus bij dit soort deals grote belangen voor zowel Taiwan als de VS.

[litebyte]

Zou het niet mogen doorgaan, kon Taiwan natuurlijk fluiten naar hoogwaardige militaire leveranties, zoals de recent geleverde Patriots, naast tanks en anti-scheep raketsystemen.

De VS hweeft dus dubbel profijt van het onder druk zetten van een natie (dat overigens door bijna geen enkel land wordt erkent, inclusief de VS zelf.)

[zonglew00]

Er staan fabrieken van tsmc in china... En ook andere Taiwanese bedrijven doen gewoon geld verdienen in china. Money talks not politics.

[litebyte]

De politiek bepaald alles, zeker in China.

[Rainboww]

Risico speiden? Stel China valt Taiwan binnen, dan kan ik me voorstellen dat ze de allerniewste technieken niet met hun willlen delen en dan liever naar Amerika verkassen...

[themadone]

Dit is de les die men van covid geleerd heeft in de praktijk. De supply chains bleken ontzettend fragiel in tijden van crisis. Dus gaan USA en Europa dingen weer op eigen grondgebied willen.

Niet onlogisch. Het heeft echt lang geduurt voordat de aanvoer weer op gang was. En de vrachtprijzen zijn nooit meer echt gedaald naar pre-covid niveau. Dus dan maar dichter bij huis produceren.

Sowieso wel een mooie ontwikkeling, al was het maar omdat ook mensen die geen kantoorbaan willen/kunnen uitvoeren op deze manier ook werk houden. En nee, die gaan niet in een FAB aan de slag, maar kunnen misschien wel helpen bij de bouw etc. Ook zie je dat meer dan alleen chip manufacturing dezelfde beweging aan het maken is.

[litebyte]

Dit is de les die men van covid geleerd heeft in de praktijk.

Ik heb vooral geleerd dat landen (waaronder VS) willen overgaan tot het onder druk zetten/in beslag nemen, eventueel met militaire inzet om in hun behoeftes te kunnen voorzien. Wat Covid toonde is hoe enorm broos de relaties tussen zogenaamde 'partner'landen is ten tijde van schaarste.

[themadone]

Als je de politiek eruit laat waren er een aantal dingen die opvielen.

1. vrachtprijzen door het dak, dit werd deels veroorzaakt door haven sluitingen maar ook voor een groot deel door heel hebberige logistieke bedrijven, je moet voor de grap de winst grafiek van Maersk eens bekijken.
2. Niet ieder land reageerde hetzelfde op de crisis en het vervolg. China heeft heel lang de grenzen dicht gehouden en geprobeerd het 0 covid beleid te handhaven wat leidde tot fabriekssluitingen lang nadat in Europa iedereen alweer aan het werk was.
3. Iedereen is zoveel mogelijk naar just in time manufacturing gegaan de jaren voor covid. Dus in de manufacturing waar ik werk betekende dat dat onderdelen pas een paar dagen voordat er daadwerkelijk gebruik van werd gemaakt op de productie lijn werden aangeleverd. Toen hier vertraging op ontstond klapte de hele chain in elkaar en was het moeilijk en soms zelfs onmogelijk om de eigen mensen aan het werk te houden.

Hier reageren landen dan weer op, je kan dit zien als het in beslag nemen van, je kunt het ook zien als een stukje bewustzijn over het kwetsbare systeem wat we met zijn allen hebben opgezet en dit zien als de herijking. Ik kies voor het laatste omdat dat me nog een beetje positief naar de wereld laat kijken ;-).

In tijden van schaarste gaat iedereen eerst voor het eigen belang, behalve natuurlijk Nederland, want die laten de bevolking verhongeren omdat ze betere export prijzen voor landbouwproducten kunnen krijgen als die schaars zouden worden. Dat laatste zal natuurlijk ook niet gebeuren, maar om je even een idee te geven dat iedereen uiteindelijk zijn eigen volk toch echt op de eerste plaats zal zetten.

[litebyte]

Ben het met je eens, dat iedereen in tijden van wereldwijde nood voor zijn/haar eigen persoon t/m natie gaat, Maar het gaat om de manier waarop en tot hoever men wil gaan en alles is uiteindelijk politiek - of het nu gaat om schaarste (door het verwaarlozen van voorraad aanleg of omwille van lobby resultaten of geopolitieke belangen)

Het toonde voor mij een aantal dingen aan: dat de EU in tijden van crisis ondanks dat het een lobbycratie is (zie de verschillen in medicijn beschikbaarheid op dit moment in de EU) wel degelijk nut heeft, ook al is de EU geopolitiek gezien een papieren tijger richting VS.

[m_snel]

Leuk verhaal natuurlijk maar als jij een container nodig hebt, waar ook tien anderen in geïnteresseerd zijn dan gaat gewoon de prijs omhoog.
En dat is eigenlijk met alles zo.
Maar als een land je grootste voorraad bevriest, dan mag het duidelijk zijn dat je gewoon voor die paar die nog wel hebt meer vraagt.’

[{Pepijn}]

In Taiwan draaien de technische medewerkers shifts van 4 dagen 12 uur per dag, ik had vernomen dat het plan in Dresden was om daar shifts van 8 uur te doen om het wat meer af te stemmen op de Europese werk cultuur. Ik vraag me af wat voor shifts ze van plan zijn in Amerika. Met de toch iets minder werknemer vriendelijke werk cultuur.

[batjes]

6x12 zoals de norm is in veel gebieden in de VS.

[smoove]

ze hebben geen keuze, anders krijgen ze geen bescherming bij een invasie van china

[Goderic]

Maar het toestaan van 2nm productie buiten Taiwan zorgt er net voor dat de VS minder afhankelijk is van Taiwan en minder redenen heeft om Taiwan te beschermen. Damned if you do and damned if you don't.

[InsanelyHack]

Ik vind het gewoon heel bizar en alles hangt met elkaar samen. Ook denk ik dat we echt wel een keuze hebben. De VS voeren een doordachte strategie in de halfgeleiderindustrie. Eerst beperkten ze ASML’s export van geavanceerde chipmachines, daarna kwamen er beperkingen op chips die juist met die machines worden gemaakt. Tegelijkertijd vliegen Amerikaanse politici naar Taiwan om hun steun uit te spreken, terwijl er in de VS een TSMC-fabriek voor 2nm-chips wordt gebouwd, die waarschijnlijk onder een toekomstige Trump-regering in productie gaat.

Het lijkt erop dat de VS zich al langer voorbereiden op een confrontatie met China. Misschien hebben ze zelfs al ingecalculeerd dat Taiwan uiteindelijk in Chinese handen valt. Door TSMC-productie naar de VS te halen, zorgen ze ervoor dat ze niet afhankelijk blijven van chips uit een regio die steeds instabieler wordt. In deze strategie staan nationale veiligheid en technologische macht voorop, terwijl traditionele democratische principes naar de achtergrond verdwijnen - met gevolgen voor de hele wereld.

Maar wat krijgen wij hier eigenlijk voor terug? We volgen de Amerikaanse exportwensen voor ASML braaf op, maar het lijkt alsof we niets terugvragen. Waarom zouden wij ons defensiebudget moeten verhogen, terwijl we juist een enorme strategische concessie doen? Als wij ons al committeren aan de exportrestricties rond ASML’s Extreme UV - machines, waarom eisen we dan niet dat de VS ons defensiebudget (gedeeltelijk) compenseert? We hebben hier een sterke onderhandelingspositie - laten we die dan ook benutten.

[Reactie gewijzigd door InsanelyHack op 13 januari 2025 11:50]

[sympa]

De positie die we hebben is dat we zeggen "we exporteren de machines toch". En dan zegt de VS wellicht "dan krijgen jullie de lichtbron niet meer".
Tja, wie heeft er dan macht?

[WimV48]

Over het beschermen van ‘jouw’ land gesproken. De Navo is opgericht na de 2e wereldoorlog. (1940-1945). Militairen van de VS,VK, Canada maar ook Polen hebben toen gezamenlijk Europa en ook Nederland bevrijd. Dat we daarna te weinig geld besteedden aan onze defensie hebben wij zelf voor gekozen. Gezamenlijke onafhankelijkheid heeft een prijs.

[Jazco2nd]

Wat een grap, alsof Taiwan werkelijk een keuze had..

[Dlsruptor]

Ahh... Dus dit betekend het einde van Taiwan.

Zodra de laaste steen van die fabriek op amerikaanse grond gebouwd is, is Taiwan ineens van China.

[litebyte]

Letterlijk of figuurlijk? China heeft niets aan een Taiwan dat helemaal in puin ligt. Dus de kans op een grootschalige invasie (met zowel grote miltaire risico's als slecht voor de beeldvorming van China) waarbij hele steden in as worden gelegd is voor China geen optie. Ze hoeven het ook niet.

Een scenario dat helemaal niet onrealistisch is, is dat China Taiwan afsluit, zowel over water als in de lucht. Dat alleen al zal zo'n grote impact hebben op de wereldeconomie en dat van Taiwan zelf dat het al snel onder druk zal worden gezet door de int. gemeenschap (overigens slechts een handjevol landen erkent Taiwan officieel als natie, niet eens de VS.) Taiwan zal het slechts enkele maanden kunnen uithouden, door tekorten losstaande dan nog dat China er alles in die periode semi-militair aan zal doen om het leven zo ondragelijk mogelijk te maken.

Op dit moment schendt China al dagelijks de Taiwanese wateren, waar Taiwan niet tegen (kan) doet.

[m_snel]

Ik denk inderdaad dat als er voldoende faciliteiten buiten Taiwan zijn er weinig protest zal zijn van uit de VS als China die een provincie van Taiwan is hun gaat inlijven.

[Mit-46]

Taiwan doet er denk ik verstandig aan Amerika zo goed als mogelijk is dicht bij zich te houden. Zonder de militaire steun van Amerika wordt Taiwan zo ingelijfd. President Jinping heeft tijdens zijn nieuwjaarstoespraak dit ook duidelijk gezegd alleen niet letterlijk.

Voor wat hoort wat.

[Reactie gewijzigd door Mit-46 op 13 januari 2025 15:15]

[m_snel]

Ik heb er gelukkig weinig verstand van maar gebruiken ze niet gewoon machines uit Nederland .

[rickvanderwerf]

Huh kan dat echt zo klein worden ? ik dacht dat dan de error correctie wel omhoog moet schieten hehe