HYTE heeft de Y40-behuizing gepresenteerd, een ATX-behuizing met zijpanelen van gehard glas aan de voor- en linkerzijkant. De kast is een kleinere versie van de Y60, die EATX-moederborden ondersteunde en een derde zijpaneel in een van de hoeken had.

Het glazen linkerzijpaneel is bij de Y40 zonder gereedschap te verwijderen met een tab, waar daar bij de Y60 nog gereedschap voor nodig was. Het glazen paneel aan de voorkant is niet zo eenvoudig te verwijderen. Net als de Y60 komt de Y40 met een PCIe 4.0-riser-kabel, waardoor de kast verticaal een gpu kan herbergen die maximaal 422x94mm groot is en vier slots in beslag neemt. Bij de Y60 mocht de gpu maximaal 350mm lang zijn.

De fabrikant zegt dat de gpu bij de Y40 beter gekoeld wordt dan bij zijn grotere broer, omdat er bij de kleinere kast meer ruimte zit tussen het glazen zijpaneel en de fans van de gpu. De Y40 komt met twee 120mm-fans en kan met maximaal vijf 120mm- en twee 140mm-ventilatoren worden uitgerust. Een van de twee geïnstalleerde fans zit achterin en is een exhaustfan, de tweede zit onder de psu-shroud en levert koele lucht voor de gpu.

Aan de rechterzijkant is plek voor een 280mm-aio-koeler en bovenin past een 360mm-aio-koeler. De cpu-koeler mag maximaal 183mm-hoog zijn en de voeding mag niet langer zijn dan 224mm. In de kast is verder plek voor een 3,5"-drive of twee 2,5"-drives. De voorkant bevat twee USB-A-poorten, een USB-C-poort en een 3,5mm-poort.

De Y40-behuizing komt in het zwart, wit of rood, waarbij de binnenkant altijd zwart is. De kast krijgt in de VS een adviesprijs van 150 dollar, omgerekend met btw is dat zo'n 171 euro. De Y60 is in Nederland te koop; HYTE zegt niet of de Y40 ook hier te koop zal zijn.

Ruim 57.000 Microsoft Exchange-servers wereldwijd zijn nog steeds kwetsbaar voor de kwetsbaarheden die onder ProxyNotShell bekendstaan. Microsoft bracht begin november een update uit voor deze remote code execution-kwetsbaarheden.

De non-profitbeveiligingsorganisatie Shadowserver houdt bij welke Microsoft Exchange-servers nog niet zijn geüpdatet en zegt dat er maandag nog 57268 servers waren die niet het juiste versienummer hadden. Meer dan de helft, bijna dertigduizend servers, staan in Europa. Zeventienduizend staan in Noord-Amerika en meer dan zesduizend servers staan in China.

Shadowserver volgt de ProxyNotShell-kwetsbaarheid al langer en zei bijvoorbeeld op 26 december dat er nog bijna zeventigduizend kwetsbare Exchange-servers waren, waarvan de meeste in de Verenigde Staten en Duitsland.

ProxyNotShell bestaat uit twee kwetsbaarheden waar Microsoft eind september voor het eerst voor waarschuwde. Toen waren het al actief misbruikte kwetsbaarheden die samen criminelen een remote code execution laten uitvoeren, mits ze toegang hebben tot PowerShell en geauthenticeerde toegang hebben tot de kwetsbare Exchange Servers.

Microsoft adviseerde gebruikers destijds om maatregelen te nemen die de aanvallen konden stoppen, maar volgens Shadowserver kunnen kwaadwillenden die maatregelen inmiddels omzeilen. Het gaat om een Server-Side Request Forgery-kwetsbaarheid CVE-2022-41040 en CVE-2022-41082. Begin november bracht Microsoft een update uit voor de kwetsbaarheden.

Now around 57K in latest scans (for Jan 3rd). Let's get these numbers down! #ProxyNotShell https://t.co/lQWZEMsTbq https://t.co/5Myq568wfY

— Shadowserver (@Shadowserver) 4 januari 2023

ASUS heeft tijdens de CES-beurs in Las Vegas laptops uitgebracht in de Zenbook-, Vivobook- en Expertbook-lijn. Dat zijn vrijwel allemaal nieuwe uitvoeringen van bekende producten. De laptops worden voorzien van oledschermen.

Zenbook

ASUS heeft onder andere nieuwe Zenbooks uitgebracht. Dat zijn de Zenbook Pro 14 en de Zenbook 14X. Daarnaast is er de Zenbook Pro 16X. Alledrie die laptops krijgen een oledscherm. ASUS zegt niet welke resolutie die hebben, maar wel dat het gaat om een 3,2k-oledscherm met een 16:10-verhouding en een verversingssnelheid van 120Hz. Dat is vermoedelijk een 3200x2000-resolutie, vergelijkbaar met Acers Swift-laptop die die fabrikant woensdagochtend aankondigde. Het scherm van de Zenbook Pro 16X is een NanoEdge-aanraakscherm dat ook HDR ondersteunt.

De laptop draait op een 13e generatie Intel Core i9-13905H-processor en heeft een Nvidia GeForce-videokaart uit de RTX 40-serie, al schrijft het bedrijf niet welke dat is. Er zit maximaal 32GB aan lpddr5x-geheugen in de laptop. Hoeveel opslag er in het apparaat zit is niet bekend. ASUS zegt dat de binnenkant van laptop kleiner is gemaakt, waardoor er zo'n 38 procent minder ruimte nodig is voor het moederbord en de corecomponenten ten opzichte van het vorige model. Daarmee zou er meer ruimte zijn voor een betere stroomvoorziening voor de gpu.

Asus heeft naast de 16X ook nieuwe versies van de Zenbook Pro 14 en 14X uitgebracht. De Pro 14 krijgt ook een oledscherm met een 2,8k-resolutie die het bedrijf niet nader specificeert. Dat scherm heeft een verversingssnelheid van 120Hz en geeft 100 procent van het DCI-P3-kleurenspectrum weer. De laptop heeft een Intel Core i9-13900H-processor en net als de 16X een RTX 40-serie-gpu. Er zit maximaal 16GB ddr5-geheugen in de laptop, maar dat kan worden uitgebreid naar maximaal 32GB SO-DIMM-geheugen. Er zit ook maximaal een 2TB-ssd in het apparaat, en de laptop ondersteunt Wi-Fi 6E.

De Zenbook 14X is het minst krachtige model; dat heeft weliswaar dezelfde i9-13900H-cpu, maar ook een GeForce RTX 3050-kaart. Het 14,5"-oledscherm heeft een beeldverhouding van 16:10, een onbekende 2,8k-resolutie en 120Hz verversingssnelheid. Er zit daarnaast maximaal 32GB Lpddr5-geheugen en een terabyte PCIe 4.0-ssd in de laptop.

Vivobook

Asus heeft ook een nieuw model in de Vivobook-reeks uitgebracht. Dat is slechts één model, de Vivobook Pro 16X 3D. Die heeft een oledscherm van 16" met, net als de Zenbooks, een 3,2k-scherm waarvan Asus de exacte resolutie niet geeft maar die wel een verversingssnelheid van 120Hz heeft. Asus zegt dat gebruikers er driedimensionale beelden mee kunnen zien zonder een aparte 3D-bril nodig te hebben, maar details over het scherm ontbreken.

De laptop draait verder op een Intel Core i9-13980HX-processor en heeft, wederom net als de Zenbooks, een RTX 40-serie-gpu. De laptop kan worden afgenomen met maximaal 64GB aan DDR5-4800MHz-geheugen en een PCI-e 4.0-ssd van maximaal 2TB aan opslag. De Vivobook heeft twee USB-C-Thunderbolt 4-poorten die maximaal 40Gbit/s aan bestandsoverdracht kunnen doen, een USB-A-poort, een DisplayPort-aansluiting en een ethernetpoort.

ProArt Studiobook

In de professionele ProArt-reeks introduceert ASUS de ProArt Studiobook 16 3D oled. Wat specificaties betreft lijkt de Studiobook op de eerder genoemde Vivobook. Er is maximaal een Core i9-13980HX-processor aanwezig, samen met maximaal 64GB geheugen en een videokaart uit Nvidia's nieuwe RTX40-serie. Ook hier gaat het om een 3,2k-oledscherm met een refreshrate van 120Hz. met 3d-weergave zonder bril.

De Studiobook kenmerkt zich verder door de aanwezigheid van de Dial, een draaiknop die zich in de polssteun bevindt en die in verschillende programma's, zoals Photoshop en Premiere, gebruikt kan worden. De laptop zal ook beschikbaar komen in een uitvoering zonder de 3d-weergave.

Expertbook B9

De zakelijke Expertbook B9 heeft ook een upgrade naar een oledscherm gekregen. Daar ontbreken verdere details over, behalve dat de laptop een 2,8k-resolutie zou hebben met een scherm-naar-bodyratio van negentig procent. Het oledscherm heeft een verhouding van 16:10 en vermoedelijk net als alle andere nieuwe Asus-modellen een 120HZ-verversingssnelheid, maar dat benoemt ASUS niet. Ook verdere interne specificaties zoals de cpu, gpu of het geheugen, ontbreken.

Wel schrijft ASUS dat het zakelijke model een full-HD-webcam met Windows Hello-ondersteuning heeft, en een touchpad dat bijna 27 procent groter is dan eerdere modellen. Verder zitten er een fysieke webcamafsluiter en een vingerafdrukscanner op het apparaat en heeft dat een numpad op het toetsenbord. De Expertbook B9 heeft daarnaast twee USB-C-poorten met Thunderbolt 4, een USB-A-poort en een HDMI-poort.

ASUS geeft van geen enkele laptop de prijzen op, maar zegt wel dat de laptops 'in het eerste kwartaal van 2023' worden verkocht in Nederland en België.

ASUS heeft verbeterde versies van twee ProArt Display-monitoren uitgebracht. Het oledmodel krijgt een hogere piekhelderheid en de ProArt Display PAxxxCRV-4k-hdr-modellen zijn smaller en hebben een kleinere voet dan de voorgangers.

De ProArt Display OLED PA32DCM is een 31,"-4k-oledmonitor die de ProArt PA32DC opvolgt. ASUS zegt dat de nieuwe versie een piekhelderheid van 700cd/m² kan behalen, 200cd/m² meer dan zijn voorganger. Het gaat hier om de piekhelderheid in een 10%-windows in de hdr-modus. Over de maximale helderheid in normaal gebruik zegt ASUS niks.

Net als bij zijn voorganger zegt ASUS dat de oledmonitor 99 procent van het DCI-P3-kleurenspectrum moet kunnen weergeven. ASUS mikt wel op een hogere VESA DisplayHDR True Black-certificatie, van 500 in plaats van de 400 van zijn voorganger. De PA32DCM krijgt een aluminium afwerking en onder meer een Thunderbolt 4-aansluiting. Met de ProArt Color Center kunnen gebruikers controleren wanneer de monitoren gekalibreerd moeten worden.

ASUS brengt verder verbeterde versies van de PAxxxCV-monitoren uit, met de PAxxxCRV-monitoren. Deze komen in 24"-, 27"- en 32"-versies en zijn alle drie 4k-ips-monitoren. Deze zijn dertig procent dunner dan de voorgangers en hebben een 33 procent dunnere voet, waardoor ze volgens ASUS minder bureauruimte innemen. Ter vergelijking; de PA247CV is 52,8mm dik, de PA279CV heeft een dikte van 59,9mm en de PA329CV is 67,7mm dik.

De nieuwe PAxxxCRV-monitoren kunnen verder meer vermogen leveren via USB Power Delivery, met 96W. De voorgangers konden maximaal 65W leveren. Met die USB-C-kabels ondersteunen de monitoren ook DisplayPort. De monitoren leveren 99 procent van de DCI-P3- en Adobe RGB-kleurenspectrums en zijn volgens ASUS vanuit de fabriek gekalibreerd met een ΔE 2000-afwwijking van minder dan 2.

ASUS zegt dat de nieuwe ProArt Display-monitoren vanaf het eerste kwartaal van dit jaar in de Benelux te koop zijn. Prijzen zijn nog niet bekendgemaakt.

ASUS presenteert tijdens CES nieuwe uitvoeringen van zijn TUF-gamelaptops. Die worden van nieuwe Intel- en Nvidia-hardware en nog onaangekondigde AMD-chips voorzien. ASUS' game-Chromebook krijgt ook een hardwareupdate.

ASUS rust de TUF F15 en de F17 uit met processors van Intels dertiende generatie. Het gaat daarbij om processors met het 'H'-achtervoegsel en een tdp van 45W. ASUS past ook 'HX'-processors met 55W tdp toe, maar alleen in de duurdere ROG-gamelaptops. De TUF F15 en F17 moeten het daarom doen met maximaal een Core i9-13900H. De TUF A15 en A17 krijgen een nog niet aangekondigde AMD-processor, die gebaseerd is op de Zen 4-architectuur.

ASUS TUF A15 (links) en TUF A17

De videokaart is van Nvidia's RTX 4000-generatie, maar welke modellen ASUS in de TUFs zal voeren is nog niet duidelijk. Wel is duidelijk dat alle modellen Nvidia's Advanced Optimus-functie zullen ondersteunen, waarbij de interne gpu omzeild wordt als gebruikers op de Nvidia-kaarten werken. Verder zijn de laptops voorzien van een vrij m.2-slot om de opslag uit te breiden.

ASUS brengt ook de TUF A16 Advantage Edition uit, een gamelaptop met een processor en een videokaart die van AMD afkomstig zijn. Omdat het ook hier om nog niet officieel aangekondigde hardware gaat, is ASUS spaarzaam met de details. De processor is een Ryzen 9-chip, die gebaseerd zal zijn op de Zen 4-architectuur. De videokaart is gebaseerd op de RDNA3-architectuur, zoals de onlangs geïntroduceerde RX7900XT en -XTX voor de desktop.

De laptop krijgt een 240Hz-scherm, met een resolutie van 2560x1440 pixels. De laptop krijgt ddr5-geheugen op een snelheid van 4800MT/s, maar ASUS laat niet weten in welke capaciteit. De slots zijn wel benaderbaar voor de eindgebruiker. De ssd is maximaal 2TB groot.

ASUS introduceert ook een nieuwe game-Chromebook, de CX34. De fabrikant vertelt niet welke schermdiagonaal de convertible heeft, maar afgaande op de productnaam is het een 13,3"-model. De resolutie van het scherm bedraagt 1920x1200 pixels en het scherm ververst met een snelheid van 144Hz.

Zoals het een gamelaptop betaamt, is de CX34 voorzien van rgb-achtergrondverlichting voor het toetsenbord. Er zit een Intel-processors van de twaalfde generatie in de laptop, waarbij het maximaal om een Core i7 gaat. Er is maximaal 16GB werkgeheugen aanwezig.

Voor alle genoemde laptops geldt dat ze in het eerste kwartaal van 2023 op de markt zullen komen, maar dat het nog niet bekend is welke configuraties ASUS in Nederland en België zal gaan leveren en tegen welke prijs.

Een beheerder van 25 besloten torrentsites heeft voor 12.000 euro met Brein geschikt. Als onderdeel van de schikking zijn door hem beheerde sites offline gehaald. De man verhuurde en hostte daarnaast torrentsites en bood VPN-verbindingen aan.

De man schreef en onderhield software voor 25 illegale besloten torrentsites en verhuurde seedboxen, waarmee automatisch torrentverkeer kan worden geüp- en download. Brein identificeerde de man vorig jaar en ging in augustus bij hem thuis langs. Daarna zijn 'de nog actieve sites' offline gegaan. Met het onderzoek heeft Brein ook acties 'tegen andere betrokkenen' ondernomen.

Na augustus ondertekende de man een verklaring waarin hij beloofde niet meer aan illegale torrentsites te werken. Verbrak de man deze belofte, dan kon Brein een boete opleggen van 2500 euro per dag, met een maximum van 50.000 euro. Na de jaarwisseling is de schikking getroffen en moet de man op afbetaling 12.000 euro betalen. Bij wanbetaling kan Brein 18.000 euro opeisen.

Brein zegt zich te richten op dergelijke 'private trackers', omdat deze besloten torrentsites op kunnen lopen tot tienduizenden gebruikers per site. Op de sites kunnen content als boeken, films, muziek en series aangeboden worden. De stichting treft vaker schikkingen met beheerders van sites die illegale content verspreiden. Met schikkingen voorkomen de beheerders dat Brein een rechtszaak start.

Volkswagen heeft de ID.7 onthuld, de productieversie van de vorig jaar getoonde ID.AERO. Het productiemodel krijgt een grotere WLTP-actieradius van circa zevenhonderd kilometer in plaats van de eerder genoemde 620 kilometer. Wanneer de productie start, is nog niet bekend.

De ID.7 is Volkswagens eerste volledig elektrische sedan en is gebaseerd op het MEB-platform, net als andere huidige Volkswagen-EV's. Het bedrijf geeft nog niet veel details, zo is het bijvoorbeeld niet duidelijk waarom de actieradius groter is dan die van de ID.AERO. Dat conceptmodel had een 77kWh-accu en haalde daarmee een WLTP-actieradius van 620 kilometer.

Volkswagen zegt wel dat de ID.7 een naar achteren aflopend dak heeft, wat de luchtweerstand lager maakt. Daarnaast zijn er aan de voorzijde luchtinlaten die de luchtstroom langs de zijkant naar achteren richten, waardoor de wervelingen van de zijkant aerodynamisch worden afgezwakt. Verder zegt het bedrijf dat de auto een wielbasis heeft van 2,97 meter en een ruimer interieur heeft dan de Passat, het benzine- en dieselequivalent van de ID.7.

Waar het bedrijf het uiterlijk van de auto nog niet helemaal prijsgeeft, laat Volkswagen wel de binnenkant zien. Deze krijgt ten opzichte van andere ID-modellen een groter 15"-infotainmentscherm en een kleiner scherm achter het stuur. De aanraakgevoelige sliders voor de temperatuur en het volume onder het infotainmentscherm zijn nu verlicht. Volkswagen zegt ook dat de auto stemcommando's herkent en de 'nabijheid van de sleutel' kan voelen, om het interieur zo voor te verwarmen of juist af te koelen.

De ID.7 is Volkswagens zesde ID-auto en het tweede model na de ID.4 dat in zowel China, Europa als Noord-Amerika gaat verschijnen. De Europese ID.7 wordt uiteindelijk in het Duitse Emden gebouwd. Volkswagen zei bij de ID.AERO dat de productie in de tweede helft van 2023 zou China zou starten; pas daarna volgen Europa en de Verenigde Staten. In het tweede kwartaal van dit jaar onthult het bedrijf het uiterlijk van de sedan. De prijs van de ID.7 is nog niet bekend.

Meta krijgt een AVG-boete van 390 miljoen euro omdat Facebook en Instagram illegaal gebruikers dwingen akkoord te gaan met het verwerken van gebruikersdata om gepersonaliseerde advertenties te tonen. Het bedrijf moet daarnaast binnen drie maanden aan de AVG voldoen.

De boete draait om de verwerkingsgrond die Meta gebruikt om gebruikersdata in te zetten voor gepersonaliseerde advertenties. Een verwerkingsgrond is bijvoorbeeld dat gebruikers hier toestemming voor hebben gegeven, maar Meta gebruikte hier de contractuele verwerkingsgrond voor. Het bedrijf stelt dat als gebruikers akkoord gaan met de gebruikersvoorwaarden van Meta's platformen, ze een contract aangaan met Meta. Om die diensten aan te kunnen bieden, moet Meta gepersonaliseerde advertenties kunnen tonen. Zonder het verwerken van de gebruikersdata om die gepersonaliseerde advertenties te kunnen tonen, kan Meta dus niet aan het contract voldoen en daarom mag het bedrijf die gegevens verzamelen, stelt Meta.

Privacyactivist Max Schrems en een Belg vonden dat Meta met deze handelswijze gebruikers dwingt om akkoord te gaan met het verwerken van gebruikersgegevens om gepersonaliseerde advertenties te kunnen tonen. Zij vonden dat dit in strijd is met de AVG en klaagden daarom bij privacytoezichthouders.

De Ierse Data Protection Commission vond aanvankelijk dat Meta's beredenering aan de AVG voldeed en was van plan om hier geen boete voor te geven. De toezichthouder deelde dit met andere Europese toezichthouders, die het niet allemaal eens waren met de visie van de DPC. Tien van deze privacytoezichthouders vonden namelijk niet dat het aanbieden van gepersonaliseerde advertenties onderdeel is van de 'kernelementen' van Meta, wat DPC en Meta wel zeiden.

Omdat de toezichthouders er niet onderling uitkwamen, moest de European Data Protection Board er een besluit over nemen. Deze overkoepelende organisatie van Europese privacytoezichthouders is het eens met de tien privacytoezichthouders en vindt dus dat Meta niet de contracten als verwerkingsgrond mag gebruiken om gegevens van gebruikers in te zetten voor gepersonaliseerde advertenties.

Het besluit van de EDPB is bindend. Meta krijgt daarom een boete van in totaal 390 miljoen euro opgelegd, waarvan 210 miljoen euro voor Facebook en 180 miljoen euro voor Instagram. De boete is omdat het bedrijf de contractuele verwerkingsgrond onjuist gebruikte en omdat het bedrijf niet transparant was over hoe gebruikersgegevens werden verwerkt. De DPC wilde voor het gebrek aan transparantie wel meteen een boete geven. De DPC heeft deze verhoogd omdat de EDPB dit eiste. Met hoeveel deze is verhoogd, is niet duidelijk.

Meta krijgt drie maanden om aan de AVG te voldoen en dus een andere verwerkingsgrond te vinden voor de gepersonaliseerde advertenties. Daarnaast wil de EDPB dat de DPC een nieuw onderzoek start naar alle dataverwerkingen van Facebook en Instagram, maar de DPC vindt niet dat de EDPB het recht heeft om dit van de Ierse toezichthouder te vragen. De Ierse toezichthouder spreekt daarom over een stap naar het Hof van Justitie van de Europese Unie. Meta zegt in een reactie het niet eens te zijn met de uitspraak en wil beroep aantekenen.

Panasonic onthult de MZ2000, het komende topmodel van de oled-tv's die de fabrikant dit jaar uitbrengt. Net als voorganger LZ2000 is het nieuwe model beschikbaar in 55, 65 en 77 inch. Het bedrijf zegt dat de MZ2000 een hogere piekhelderheid haalt, mede door microlenzen toe te passen.

In het persbericht claimt Panasonic een piekhelderheid die 150 procent hoger zou liggen ten opzichte van de modellen van vorig jaar, al is niet geheel duidelijk ten opzichte van welk model die 150 procent zou gelden. Verder meldt de fabrikant dat de gemiddelde helderheid ook verbeterd is, maar daarbij worden geen percentages genoemd. Waarschijnlijk zal de verhoogde helderheid het meest opvallen bij de formaten van 55 en 65 inch, omdat alleen die formaten over een 'meerlaags warmtebeheersysteem' beschikken. Vermoedelijk is dat een soort heatsink; de LZ2000 beschikt daar ook al over.

Alleen een dergelijk systeem om warmte sneller af te voeren is onvoldoende om echt een sprong te maken op het vlak van de helderheid. Daartoe wordt de MZ2000 ook uitgerust met een micro lens array. Bij die technologie worden er kleine lensjes toegepast die ervoor zorgen dat het licht dat de oleds uitstralen, efficiënter wordt gericht, waarbij licht dat normaal gesproken binnen het paneel heen en weer kaatst, rechtstreeks naar de kijker wordt gestuurd. Zo moet de algehele helderheid flink verbeteren. Ook het stroomverbruik zou dan omlaag kunnen, wat de levensduur van het paneel ten goede komt. Vermoedelijk gebruiken meer oled-tv-fabrikanten deze microlenzen, zoals LG waarschijnlijk doet bij de G3.

De website FlatpanelsHD laat zien dat de MZ2000 tijdens een Panasonic-presentatie bij een venster van 10 procent van het totale beeldoppervlak een helderheid van 1466cd/m² haalt. Het is niet duidelijk of dat werd behaald in de Vivid-beeldmodus, wat doorgaans niet tot de mooiste of meest accurate beelden leidt, maar wel tot de hoogste helderheid. Daarnaast bleek tijdens de demonstratie dat de nieuwe televisie een helderheid van boven de 1000cd/m² kon handhaven op grotere vlakken dan de 10-procentvensters in vergelijking met de LZ2000 van vorig jaar. Die LZ2000 haalt ongeveer 1000cd/m² en 1200cd/m² in de Vivid-modus.

De MZ2000 is een 4k-oled-tv die alle gangbare hdr-formaten en HDMI 2.1 ondersteunt, al blijft de toepassing van Dolby Vision nog beperkt tot 4k60 en de filmmakermodus houdt nu rekening met de omgeving. De televisie kan volgens de fabrikant beter de kleurtemperatuur van het omgevingslicht en de hoeveelheid omgevingslicht detecteren en aan de hand daarvan het beeld op de televisie aanpassen. Bij veel licht worden donkere tonen helderder en als er sprake is van warm omgevingslicht zal de kleurtemperatuur worden verlaagd.

Panasonic zegt ook dat de prestaties van het Dolby Atmos-speakersysteem zijn verbeterd, waarbij er nu onder andere drie zogeheten Sound Focus-modi zijn waarmee het geluid op één punt kan worden gericht, of naar een specifiek deel van de kamer, of dat het geluid op een bepaald punt wordt versterkt terwijl anderen het geluid nog altijd kunnen horen.

De MZ2000 krijgt versie 8.0 van het My Home Screen-OS en zal ergens in de herfst van dit jaar in Europa uitkomen. Het nog niet duidelijk welk prijskaartje het nieuwe model krijgt. Panasonic zal op een later moment ook lager gepositioneerde nieuwe oled-tv's introduceren.

Componentenfabrikant InWin brengt een lijn modulaire pc-kasten uit waarmee kinderen kunnen leren een computer te bouwen. De Case Monsters-kasten zijn geschikt voor ATX- of mini-ITX-systemen en kunnen worden gepersonaliseerd via een bijbehorende website.

De Taiwanese fabrikant noemt de lijn iBuildiShare en brengt daar twee computerkasten voor uit. Dat zijn de Case Monster A Lab en Case Monster E Animal. Dat staat voor de personalisatiemogelijkheden; de kasten hebben aan de voorkant een grote sticker die jonge bouwers via een website kunnen personaliseren met verschillende personages in de vorm van dieren of robots. De fabrikant onthult de kasten op de CES-beurs in Las Vegas. De kasten zijn volgens het bedrijf bedoeld om kinderen computers te leren bouwen en zijn daarom zo opgebouwd dat ze makkelijk uit elkaar te halen en in elkaar te zetten zijn.

Beide kasten zijn voor een ander type pc. De Case Monster A Lab-serie is een midtower-ATX-kast waarin een 12x13"-E-ATX-moederbord, een heatsink van 170mm en een ATX-voeding van maximaal 180mm passen. Er passen vier opslagschijven in de toren. InWin zet vier Sirius Loop ASL120-ventilators in de kast. Die heeft een frontpaneel met een USB 3.2 Gen 2x2 Type-C-poort, twee USB-A-poorten en een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting.

De Case Monster E-serie is voor kleinere pc's. Dat is een mini-ITX-chassis waar maximaal een 330mm-gpu en een 160mm-ATX-voeding in passen. De kast heeft plaats voor twee opslagschijven en heeft net als de B-serie Sirius Loop-ventilators, al zijn dat er maar drie. Het frontpaneel is hetzelfde. Het is nog niet bekend wat de kasten gaan kosten.

De Nederlandse webshop Megekko heeft tijdelijk een nog onaangekondigde Core i9-processor van Intel getoond die een turbokloksnelheid van 6GHz heeft. De Core i9-13900KS stond daar te koop voor 799 euro, maar is inmiddels van de website af.

De Intel Core i9-13900KS stond tijdelijk in de shop van Megekko. De processor werd gespot door VideoCardz, maar inmiddels is de pagina offline gehaald. Intel kondigde op dinsdag tijdens de CES-beurs in Las Vegas nieuwe 13e-generatie-Core-processors aan, maar daar zat de i9-13900KS nog niet bij.

De nieuwe Core i9 beschikt net als de 'gewone' Core i9-13900K over 24 cores en 32 threads, verdeeld over acht P-cores en zestien efficiëntere E-cores. De standaardkloksnelheid bedraagt 3,2GHz, maar de cpu krijgt ook een turbokloksnelheid van 6,0GHz. Daarmee zou het de eerste processor op de markt zijn waarmee 6,0GHz zonder handmatige overclock behaald kan worden.

De 3,2GHz is in ieder geval al sneller dan de huidige Core i9-13900K, die een baseclock van 3,0GHz heeft. De enige andere specificatie die in de Megekko-listing te zien was, is dat de cpu een maximale tdp van 253W heeft. Dat is ongewijzigd ten opzichte van de gewone Core i9-13900K.

De i9-13900KS is nog niet officieel aangekondigd, maar veel details over de chip waren al wel bekend. Wat nog niet bekend was, is de prijs. Op de site van Megekko stond de processor te koop voor 799 euro, ruim 100 euro duurder dan de standaard 13900K, die rond de 699 euro kost, maar inmiddels ook iets goedkoper te vinden is. Megekko noemt de prijzen inclusief btw.

Een ontwikkelaar van Valve zegt op Twitter hdr op Linux aan de gang te hebben gekregen. Pierre-Loup Griffais zegt dat hij meerdere games heeft kunnen spelen met die instellingen aan, waaronder Death Stranding.

Griffais, een ontwikkelaar die aan de Steam Deck werkt, toont in een tweet meerdere games op Linux waarbij hdr is ingeschakeld. Hij toont screenshots van Deep Rock Galactic en Halo Infinite met die instelling aan. "Hdr kan nu worden aangezet voor echte games", schrijft hij, in tegenstelling tot alleen in testomgevingen.

Kort daarna reageerde ontwikkelaar Joshua Ashton met nog meer screenshots waarop hij laat zien hoe Death Stranding op de pc met hdr aan draait. Ashton zet daar een heatmap overheen zodat duidelijk te zien is waar de grafische verbeteringen in zitten.

Het is nog niet bekend of en wanneer Valve definitieve hdr-ondersteuning gaat uitbrengen voor Linux-apparaten. Het feit dat uitgerekend een Steam Deck-ontwikkelaar met hdr speelt, roept de speculatie op dat een toekomstige Steam Deck mogelijk hdr kan ondersteunen. De Steam Deck draait op Linux. Valve hintte er eerder al naar dat een toekomstige versie een verbeterd scherm zou moeten krijgen, naast een betere accuduur. Of daar dan hdr op wordt ondersteund, is nog onduidelijk.

AMD heeft gereageerd op de temperatuurproblemen van sommige Radeon RX 7900 XTX-referentiekaarten. Het bedrijf geeft aan dat ze vermoedelijk worden veroorzaakt door een probleem in de koeler. Gebruikers worden opgeroepen contact op te nemen met de klantenservice.

AMD schrijft in een statement dat het onderzoek doet naar de oorzaak van de problemen met de Radeon RX 7900 XTX-referentiekaarten. "We werken aan het vaststellen van de oorzaak van de onverwachte throttling die sommigen ervaren bij het gebruik van de Radeon RX 7900 XTX-videokaarten van AMD", meldt het bedrijf. "Op basis van onze huidige waarnemingen vermoeden wij dat het probleem verband houdt met het koelsysteem dat in het AMD-referentieontwerp wordt gebruikt." AMD zegt dat het probleem zich voordoet bij een beperkt aantal verkochte videokaarten.

Eerder meldde Igor Wallossek van Igor's Lab al dat de problemen mogelijk worden veroorzaakt door een defecte vaporchamber, waarin te weinig vloeistof zit. AMD gaat daar niet concreet op in. Het bedrijf roept gebruikers opnieuw op om contact op te nemen met de klantenservice. Eerder deed het bedrijf dat ook al, maar ging het niet inhoudelijk in op het vermeende probleem met de gpu-koeler.

Volgens bronnen van Igor Wallossek zijn naar schatting vier tot zes batches Radeon RX 7900 XTX-referentiekaarten verscheept met een defecte vaporchamber, waardoor die te maken hebben met hoge gpu-hotspottemperaturen tot 110 graden Celsius. Het zou kunnen gaan om duizenden videokaarten, hoewel dat nog niet is bevestigd.

Alleen Radeon RX 7900 XTX-kaarten kunnen naar verluidt last hebben van de temperatuurproblemen. De RX 7900 XT-modellen zouden het defect niet vertonen. Het betreft ook alleen de Made by AMD-kaarten. Die videokaarten hebben het referentieontwerp van AMD zelf en worden direct door AMD en via boardpartners verkocht. Videokaarten met aangepaste koeler hebben geen last van dit probleem.

Er zijn al honderden referentiekaarten teruggestuurd naar AMD, vertellen bronnen uit de industrie aan Igor Wallossek. De problemen treffen niet alleen los verkochte videokaarten, maar ook Radeon RX 7900 XTX-referentiekaarten die geleverd zijn als onderdeel van een voorgebouwde desktop. AMD biedt klanten nu aan om de videokaarten in kwestie om te ruilen of terug te sturen voor een terugbetaling, meldt Wallossek.

De remake van de game System Shock komt in maart uit. De game komt dan uit op de PlayStation 4 en 5, de Xbox Series X, Series S en One, en de pc. De game is al meerdere keren vertraagd, maar nu is de datum definitief, schrijft ontwikkelaar Nightdive.

Ontwikkelaar Nightdive schrijft op de Kickstarter-pagina dat er een definitievere datum bekend is voor wanneer de System Shock-remake uitkomt. System Shock is een shooter waarbij spelers wakker worden op een ruimteschip en zich een weg naar buiten moeten schieten én hacken. De game komt oorspronkelijk uit 1994, maar de ontwikkelaars begonnen in 2016 een campagne op Kickstarter om een moderne remaster te maken. Die werd jaren vertraagd, maar lijkt er nu definitief te komen. De makers zeggen dat de game in maart 2023 uitkomt, al noemen ze nog geen harde datum. De releaseperiode staat inmiddels ook op de Steam-pagina van de game.

Het is niet de eerste keer dat de ontwikkelaar een voorzichtige releasedatum noemt. Nightdive erkent dat, maar stelt dat de situatie dit keer anders is. "De scope en de schaal van het project zijn drastisch veranderd sinds uitgever Prime Matter bij het project is gekomen." Daardoor zouden de ontwikkelaars zich voornamelijk hebben gericht op kwaliteitsverbeteringen en bugfixes, die Nightdive 'de laatste grote stappen' noemt.

De ontwikkelaar noemt in de blogpost ook verschillende verbeteringen die aan de game worden doorgevoerd, zoals grafische aanpassingen en een nieuw type vijand in het spel. Vorig jaar toonde Nightdive al een gameplaytrailer van zeven minuten.

SpaceX heeft tijdens een ridesharemissie twee minisatellieten gelanceerd die deels door Nederland zijn gebouwd. Het gaat om de satellieten Birkeland en Huygens, die bedoeld zijn om onderzoek te doen naar locatiecapaciteit voor radarstations.

Birkeland en Huygens zijn niet alleen door Nederlandse instellingen gebouwd, maar ook door Noorse. Dat gebeurde via het project MilSpace2, waar de ministeries van Defensie van beide landen bij betrokken waren. Vanuit Nederland waren ook het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum en TNO bij de ontwikkeling betrokken. Vanuit Noorwegen werkten de bedrijven FFI en NanoAvionics mee.

Nederland en Noorwegen bouwden twee kleine satellieten, genaamd Birkeland en Huygens. Die zijn vernoemd naar Christiaan Huygens en de Noorse natuurkundige Kristian Olaf Birkeland. De satellieten zijn maar klein; het gaat om cubesats die ongeveer 30x20x10cm groot zijn. De satellieten worden gebruikt voor technologisch onderzoek naar nauwkeurigere geolocatiecapaciteit voor zendmasten op de grond, schrijft ontwikkelaar TNO.

De lancering is voor Nederland een opvolging van de eerste officiële Nederlandse overheidssatelliet, de Brik-II. Die werd in 2021 gelanceerd door Virgin Orbit. Het was de eerste satelliet die door de Koninklijke Luchtmacht de ruimte in werd gebracht. Brik-II had grotendeels experimentele doelen. Ook de Birkeland- en Huygens-satellieten zijn bedoeld voor experimenten. Defensie wil bijvoorbeeld oefenen met het bijsturen van satellieten die in een baan om de aarde vliegen. De Brik-II kan dat niet.

De satellieten gingen op dinsdagmiddag de ruimte in aan boord van een Falcon 9-raket van SpaceX. De Transporter 6-missie was een ridesharemissie. Daarbij gaan er tientallen verschillende kleine satellieten tegelijk omhoog. De Falcon 9 steeg om 15.56 uur Nederlandse tijd op vanaf het Kennedy Space Center in Florida en bracht daarbij 114 satellieten uit 23 landen de ruimte in. Het is de eerste lancering van het jaar. SpaceX heeft maar liefst 100 lanceringen op het lanceermanifest staan voor 2023. Vorig jaar haalde het bedrijf al een recordaantal van 61 lanceringen.

Nvidia voegt RTX 4080-kaarten toe aan het duurste GeForce Now-abonnement. De prijs blijft hetzelfde, maar gebruikers kunnen met dat nieuwe Ultimate-abonnement gebruikmaken van de nieuwste kaarten inclusief raytracing, DLSS 3 en 240fps.

Nvidia wijzigt de abonnementenstructuur van GeForce Now. Het duurste abonnement gaat voortaan Ultimate heten. Dat blijft wel 19,99 euro per maand kosten, maar in de toekomst worden daar de recentste kaarten aan toegevoegd. Momenteel kunnen abonnees nog spelen op RTX 3080-kaarten. Die abonnees worden 'later deze maand' automatisch overgezet naar een Ultimate-abonnement.

De upgrade naar RTX 4080-kaarten in de cloudstreamingdienst betekent dat spelers ook raytracing en DLSS 3 aan kunnen zetten. De kaarten maken het daarnaast mogelijk om met maximaal 240fps te spelen, al is daar wel een G-Sync-monitor voor nodig die de Reflex-modus ondersteunt. Nvidia biedt ook ondersteuning voor ultrawide monitoren en er komt 4k-ondersteuning op maximaal 120fps.

Nvidia gaat de kaarten nog in januari inzetten in datacenters in Europa en Noord-Amerika. Andere regio's volgen in de maanden daarna. Het Priority-abonnement, waarbij spelers met maximaal 1080p en 60fps kunnen spelen, blijft bestaan en houdt ook dezelfde prijs.

Google gaat zijn mobiele besturingssysteem ondersteuning geven voor RISC-V-processors. Sinds eind september is er al code in Android voor de isa en in de komende maanden komen er diverse belangrijke elementen bij.

Google wil dat RISC-V een 'tier 1 platform' wordt binnen Android, blijkt uit de keynote van het bedrijf op de RISC-V-summit vorige maand. Binnen de kernel zijn al sinds eind september patches gedaan. Het gaat alleen om 64bit-builds, omdat diverse functies binnen Android 64bit nodig hebben en omdat apparaten tegenwoordig langer meegaan.

Ondersteuning voor RISC-V binnen de Android-runtime komt voor eind maart en dat betekent dat dan alle Java-apps op RISC-V-hardware kunnen draaien. Ook een emulator komt binnenkort beschikbaar. Dan moeten er nog wel optimalisaties komen om Android goed te laten draaien op de instruction set architecture, isa.

Android draait nu vooral op Arm-processors, hoewel er ook ondersteuning is voor X86. Die ondersteuning is niet volledig. RISC-V is een alternatieve opensource-isa. De RISC-V-summit was medio december, maar de keynotes zijn pas onlangs online gezet. Google wil vermoedelijk graag de processorarchitectuur ondersteunen, omdat Arm in de afgelopen jaren geen stabiele partner is geweest, zegt Ars Technica. Zo wilde Softbank Arm verkopen aan Nvidia, maar dat ging niet door. Nu moet het bedrijf naar de beurs, maar dat is ook nog niet gebeurd.

ASUS introduceert tijdens de CES nieuwe laptops in drie ROG-series. De ROG Strix-, ROG Zephyrus- en ROG Flow-laptops worden uitgerust met een Nvidia GeForce RTX 40-gpu en een nieuwe cpu van Intel of AMD. De laptops komen dit kwartaal uit.

ASUS vernieuwt zijn laptops dit jaar onder meer met de nieuwe Intel 13th Gen- en AMD Zen 4-cpu's, naast de nieuwe GeForce RTX 40-laptop-gpu's. De nieuwe ROG-laptops krijgen in veel gevallen ook de optie om geleverd te worden met een 'Nebula'-scherm. Deze varianten beschikken over een miniledbacklight voor hogere helderheden. Het bedrijf leverde dergelijke panelen eerder alleen in zijn ROG Strix-serie. Daarbij krijgen meer modellen dit jaar een verbeterde heatsink met drie fans, waar dat vorig jaar alleen beschikbaar was in de Flow X16.

De Zephyrus G14-laptop kan geleverd worden met maximaal een AMD Ryzen 9-processor met Zen 4-cores. Een concrete sku wordt niet genoemd, omdat AMD zijn Zen 4-laptopprocessors nog niet officieel heeft aangekondigd. De laptop kan ook voorzien worden met maximaal een RTX 4090-laptopvideokaart. ASUS introduceert daarbij een nieuwe G16-variant met groter 16"-scherm en maximaal een Intel Core i9-13900H en RTX 4070. De G14 en G16 kunnen beide geleverd worden met een full-hd-scherm of een Nebula-qhd-paneel met miniledbacklight.

Daarbij krijgt ook de Zephyrus M16 een nieuwe versie, die maximaal geleverd wordt met een RTX 4090 en Intel Core i9-13900H. Dit topmodel in de Zephyrus-serie wordt standaard geleverd met een qhd-scherm met 240Hz-refreshrate en een piekhelderheid van 1100cd/m². De Zephyrus Duo 16 krijgt ook een nieuwe versie met AMD Zen 4-cpu met 16 cores, een RTX 40-videokaart, een 16"-miniledscherm en een breed touchscreen boven het toetsenbord.

De ASUS ROG Zephyrus M16 (links) en G16

ROG Strix-serie met 18"-laptops

Ook de ROG Strix-serie van ASUS wordt vernieuwd met RTX 40-gpu's en nieuwe Intel- en AMD-cpu's. In deze serie introduceert de fabrikant ook nieuwe modellen met een 18"-scherm. De ROG Strix Scar wordt het topmodel van ASUS, dat beschikbaar komt met 16:10-miniledschermen van 16 en 18 inch. Deze laptop kan maximaal uitgerust worden met een Intel Core i9-13980HX-cpu met 24 cores en een RTX 4090 en ondersteunt maximaal 64GB DDR5-geheugen. Beide laptops kunnen uitgerust worden met Nebula-schermen met een refreshrate van 240Hz, een resolutie van 2560x1600 pixels en een gtg-responstijd van 3ms. Het is ook mogelijk om de Scar 16 en 18 te voorzien van een full-hd-paneel met 165Hz-refreshrate.

Daarbij introduceert ASUS de ROG Strix G16 en G18. Deze laptops lijken op het gebied van specificaties op de Scar-varianten, maar worden maximaal geleverd met een RTX 4080 en ondersteunen maximaal 32GB geheugen. De G16 en G18 hebben daarnaast een ander ontwerp. Ook deze laptops kunnen voorzien worden van een Nebula-qhd-scherm of een full-hd-variant. ASUS komt daarnaast met de Strix Scar 17 en G17 met 17"-scherm, die beide worden voorzien van een Zen 4-cpu en een RTX 40-gpu.

De ASUS ROG Strix Scar 18 (links) en ROG G18

ROG Flow-serie met convertible en 13"-modellen

Tot slot krijgt de ROG Flow-serie een update. De X13 krijgt dit jaar maximaal een AMD Ryzen 9-processor met Zen 4-cores en een RTX 4070-gpu. De laptop kan geleverd worden met maximaal 32GB DDR5-geheugen en tot 2TB ssd-opslag. De X16 krijgt ongeveer dezelfde configuratie, maar dan met een groter scherm en een Intel-cpu. Beide laptops hebben een 360-gradenscharnier. Alleen de X16 kan uitgerust worden met een miniledscherm.

De Flow Z13 krijgt op zijn beurt opnieuw een afneembaar toetsenbord en een 13"-schermdiagonaal. Deze laptop wordt maximaal geleverd met 16GB geheugen en een 1TB-ssd. ASUS levert de laptop maximaal met een RTX 4060-videokaart. De fabrikant verkoopt daarbij ook een losse Flow XG. Deze externe gpu bevat een RTX 4090-laptop-gpu met een tgp van 150W. ASUS noemt nog geen adviesprijzen en releasedata van de laptops, maar zegt dat alle getoonde producten tijdens de CES dit kwartaal nog in de Benelux moeten uitkomen.

De ASUS ROG Flow X16 (links) en ROG Flow Z13

Twitter heeft een jarenlange ban op politieke advertenties in de VS opgeheven. Het bedrijf gaat weer toestaan dat bedrijven reclame maken rondom politieke onderwerpen. Ook gaat Twitter de regels rondom politieke advertenties versoepelen.

Het netwerk schrijft dat in een tweet, al geeft het daar weinig verdere informatie bij. Twitter voert twee beleidsveranderingen door: het gaat 'causebased'-advertenties versoepelen en het gaat het beleid rondom het toestaan van politieke advertenties versoepelen. Dat geldt in ieder geval voor advertenties in de Verenigde Staten. Twitter zegt dat het zijn advertentiebeleid 'in lijn wil trekken met dat van televisie of andere media'.

Causebased-advertenties zijn advertenties die draaien rondom een bepaald politiek of maatschappelijk onderwerp zoals abortus of klimaatverandering. Daar bestond bij Twitter geen absoluut verbod op, maar er waren wel regels. Dergelijke advertenties waren toegestaan, maar alleen als ze geen politiek of juridisch standpunt zouden innemen. Ook mochten dergelijke advertenties niet via microtargeting aan alleen specifieke groepen worden getoond, maar alleen aan groepen binnen een brede geografische omgeving.

Twitter gaat het beleid rondom die advertenties nu versoepelen, zegt het bedrijf. Wat dat precies betekent, moet in de toekomst duidelijk worden, maar het bedrijf hint erop dat de bestaande restricties worden opgeheven.

Daarnaast wordt het beleid voor advertenties van politici of politieke groeperingen versoepeld. Twitter deed eind 2019 alle politieke advertenties in de ban. Dat betekent dat politici of politieke partijen geen advertenties meer mochten inkopen. Dat beleid was vooral gericht op de Amerikaanse politiek, waar advertenties vaak door politieke actiecomités worden ingekocht. Ook mochten andere individuen en groepen geen advertenties meer plaatsen rondom kandidaten of partijen, of over beleid of gerechtelijke uitspraken.

Ook dat beleid wordt nu versoepeld, zegt Twitter, maar het geeft er pas 'in de komende weken' meer details over. Twitter zegt dat het advertenties wel blijft controleren en reviewen zodat ze binnen de algemene voorwaarden vallen.

Twitter is niet het enige sociale netwerk dat een verbod of beperkingen had ingesteld op politieke advertenties. Dat gebeurde ook bij Google en Facebook, die de maatregelen namen in 2019 en 2020 in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Acer presenteert tijdens de CES nieuwe laptops in de Aspire- en Swift-reeks. De meest opvallende modellen zijn de Swift Go 14 en Swift Go 16, die beide oledschermen krijgen. De goedkopere Aspire-laptops krijgen updates met nieuwe processors en iets hogere schermresoluties.

De nieuwe Swift Go-laptops komen beschikbaar met schermdiagonalen van 14 en 16 inch en kenmerken zich door de aanwezigheid van een oledscherm. De 14"-Swift Go krijgt een aluminium behuizing en weegt 1,3 kilogram. Opvallend is dat deze 1000 euro kostende laptop voorzien is van een oledscherm met een resolutie van 2880x1800 pixels en een refreshrate van 90Hz. De Go 14 zal voorzien zijn van een dertiende generatie Intel H-processor, met een tdp van 45W dus. Welke exacte configuraties Acer vanaf april zal gaan leveren, is nog niet bekend.

Acer Swift Go 14 (boven) en Go 16

De Swift Go 16 krijgt een 16"-oledscherm, met een resolutie van 3200x2000 pixels en een refreshrate van 120Hz. Net als zijn kleinere broer heeft de Go 16 een behuizing van aluminium en een H-processor uit Intels dertiende generatie. De randen aan de zijkanten van het scherm zijn volgens Acer slecht 4,2 millimeter breed en de gehele laptop weegt 1,64 kilogram. Net als bij de Swift Go 14 is er maximaal 16GB geheugen aanwezig en een ssd van maximaal 2TB. De exacte configuraties die Acer in de Benelux zal gaan leveren, zijn nog niet bekend. De goedkoopste uitvoering zal in ieder geval 1100 euro gaan kosten en komt in mei op de markt.

Acer Swift X

De 14"-Swift X krijgt ook een upgrade en zal net als de Swift Go voorzien worden van een dertiende generatie Intel H-processor. Daarnaast is er de optie voor een Nvidia RTX 4050-videokaart, met een onbekend tgp. Acer zegt wel de Swift X van een grotere ventilator, maar ook van een grotere accu te hebben voorzien. Het scherm op de Swift X is net als bij de Swift Go's een oledpaneel, in dit geval met een resolutie van 2880x1800 pixels en een refreshrate van 120Hz. De Swift X komt in het tweede kwartaal van 2023 beschikbaar voor minstens 1500 euro.

Acer Swift 14

Tot slot is de Acer Swift 14, zonder achtervoegsel, ook van een upgrade met Intels dertiende generatie H-processors voorzien. Deze laptop weegt 1,2 kilogram en heeft een blauwe of groene aluminium behuizing. Opvallend is dat deze laptop een webcam met een bijzonder hoge resolutie van 2560x1440 pixels krijgt. Optioneel is de Swift 14 van een touchscreen voorzien en er is keuze uit panelen met resoluties van 1920x1200 of 2560x1600 pixels. De Swift 14 komt in het tweede kwartaal van 2023 beschikbaar vanaf 1700 euro.

Aspire 3 en 5

Acer voorziet zijn 'doorsnee'-laptops in de Aspire-lijn, net als de Swifts, van nieuwe hardware en nieuwe schermen. De 15"-Aspire 5 zal ook van Intel-processors van de dertiende generatie voorzien worden. Acer maakt niet duidelijk binnen welke tdp-klasse die processors vallen. Verder is een RTX 2050-videokaart optioneel en zullen de Aspire 5-laptops van maximaal 32GB geheugen en maximaal 1TB opslag voorzien worden. De 15"-modellen van de Aspire 5 zullen een schermresolutie van maximaal 2560x1440 pixels krijgen, terwijl de 14"-modellen een 16:10-scherm krijgen met een resolutie van maximaal 1920x1200 pixels. De Aspire 5 zal voorzien zijn van een webcam met een resolutie van 1920x1080 pixels. De 14"- en 15"-versies van de Aspire zullen 850 euro kosten voor de goedkoopste uitvoering en in het tweede kwartaal op de markt verschijnen. Acer zal dan ook een 17"-versie gaan verkopen, tegen een nog onbekende prijs.

Acer Aspire 3 15" en 17"

De nog een stapje goedkopere Aspire 3-serie zal beschikbaar komen met 14"-, 15"- en 17"-schermen, met onbekende resoluties. Deze laptops zullen voorzien worden van de Core i3-N-processors, die Intel onlangs introduceerde. Deze chips hebben acht E-cores, maar geen snelle P-cores, zoals duurdere Intel-processors. De laptops zijn verder voorzien van Wi-Fi 6E en HDMI 2.1-uitgangen. De 14"-versie van de Aspire 3 zal in het tweede kwartaal beschikbaar komen vanaf 500 euro. De 15"- en 17"-modellen komen in april beschikbaar vanaf 550 en 700 euro.

Het Chinese smartphonemerk OnePlus heeft de OnePlus 11 aangekondigd. De telefoon komt net als zijn voorganger, de OnePlus 10 Pro, eerst uit in China. Een release in Europa volgt in februari, zo laat de fabrikant weten.

De OnePlus 11 gaat volgende week in de verkoop in China, zegt OnePlus. De telefoon heeft een oledscherm met een diagonaal van 6,7" en een resolutie van 3216x1440 pixels, dat kan verversen met een frequentie tot 120Hz. Het gaat om een LTPO 3.0-scherm, claimt de fabrikant.

Het toestel draait op een Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2-soc, bijgestaan door 12GB of 16GB Lpddr5x-geheugen en 256GB of 512GB UFS 4.0-opslag. De telefoon heeft een 5000mAh-accu, die bedraad op te laden is met 100W. Of de telefoon draadloos kan laden zegt de fabrikant niet. De fabrikant levert de 100W-adapter er apart bij en gebruikers moeten daarvoor betalen.

De hoofdcamera heeft een 50-megapixelsensor in de vorm van de Sony IMX890. Dat is een sensor van ongeveer 50 vierkante millimeter met een optisch formaat van 1/1,56" en pixels van 1 micron. De camera met ultragroothoeklens heeft een IMX581-sensor van ongeveer 30 vierkante millimeter en een optisch formaat van 1/2". De camera met telelens is een Sony IMX709, die een vergroting biedt van 2x en bovendien een rgbw-sensor heeft met een extra witte subpixel om meer licht op te vangen.

De OnePlus 11 heeft een alertslider, in tegenstelling tot de OnePlus 10T. De telefoon komt in China uit voor 3999 yuan in de goedkoopste versie, omgerekend momenteel ongeveer 550 euro. Meestal zijn telefoons bij release in Europa een stuk duurder door importkosten en btw.

Update, 16:27: OnePlus laat weten dat het de 11 op 7 februari aankondigt voor de Europese markt.

Onyx heeft een nieuwe versie van zijn tablet met E Ink-display uitgebracht. De Onyx Boox Tab X is een tablet met een scherm van 13,3", ongeveer een A4-formaat. De tablet draait op Android 11, maar mist enkele onderdelen die de Tab Ultra-voorganger wel had.

Onyx heeft de Boox Tab X in zijn webshop gezet voor 880 dollar, of zo'n 830 euro. De Tab X lijkt een opvolger te zijn van de Tab Ultra, het vorige topmodel van de e-readerfabrikant. Dat was de grootste tablet die Onyx toen aanbood, maar het scherm is flink groter geworden. Waar de Tab Ultra nog een scherm van 10,3" had, heeft de Tab X er een van 13,3". De tablet heeft verder ondersteuning voor een stylus en draait op Android 11. Onyx schrijft niet of en zo ja wanneer het de tablet een upgrade geeft.

Het scherm van de Tab X is een Mobius Flexible Carte 1250, gemaakt door E Ink, en heeft volgens Onyx vier verversmodi. Hoe hoger die is, hoe hoger de beeldkwaliteit. Het scherm heeft een resolutie van 2200x1650 pixels, wat neerkomt op 207dpi. Daarmee heeft het een hogere resolutie, maar een lagere dpi dan zijn voorganger. Het scherm vertoont zestien grijstinten.

Aan de binnenkant heeft de Tab X een quadcoreprocessor van Qualcomm, al zegt Onyx niet welke dat is. Het interne geheugen is 128GB, maar er zit geen microSD-slot op de e-reader. Dat had de Tab Ultra nog wel. De tablet heeft daarnaast Wi-Fi IEEE 802.11ac en Bluetooth 5.0 aan boord. De accu is 6300mAh groot.

Vooral opvallend is het ontbreken van de toetsenbordcover, die op de Tab Ultra nog wel standaard werd meegeleverd. Volgens Onyx kunnen gebruikers nog wel een losstaand bluetoothtoetsenbord met de tablet gebruiken. De Pen2Pro-stylus wordt wel meegeleverd, net als een beschermhoes. Wat ook ontbreekt, is een camera. Die zat op het oudere Ultra-model nog wel, maar de Tab X mist die 16-megapixelcamera volledig.

De tablet heeft afmetingen van 310 x 228 x 6,8mm. Het apparaat weegt 560g en wordt alleen in zwart geleverd.

ASUS kondigt verschillende nieuwe ROG-monitoren aan tijdens de CES in Las Vegas. Het bedrijf komt onder meer met een ROG Swift Pro-monitor met een 24"-diagonaal en 540Hz-refreshrate. Het bedrijf toont ook een 27"-oledscherm met qhd-resolutie.

De ASUS ROG Swift Pro PG248QP krijgt een full-hd-resolutie en een TN-paneel met 540Hz-refreshrate, maar die verversingssnelheid moet wel gehaald worden met een overclock. Het is de eerste monitor met een dergelijke hoge verversingssnelheid. Monitoren gaan momenteel nog tot maximaal 360Hz, hoewel Dell eerder deze week al een 500Hz-scherm van Alienware aankondigde. ASUS zei vorig jaar al dat het werkte aan een 500Hz-scherm, dat nu dus tot 540Hz moet halen.

Het scherm heeft volgens ASUS een '60 procent lagere responstijd' dan voorheen, maar het bedrijf gaat niet verder in op die claim en noemt ook geen concrete gtg-responstijd. Het ROG Swift Pro-scherm krijgt een G-Sync-module voor een variabele refreshrate. Het scherm heeft daarmee ook een ingebouwde Nvidia Reflex Analyzer waarmee gebruikers systeemlatency kunnen meten.

De monitor heeft een in hoogte verstelbare standaard met een voet die ingeklapt kan worden voor een compacter oppervlak. ASUS noemt geen adviesprijs. De ROG-producten die ASUS tijdens de CES toont, worden in het eerste kwartaal van dit jaar verwacht in de Benelux. Een concretere releasedatum is nog niet bekend.

ROG Swift OLED met 1440p-resolutie en 240Hz-refreshrate

ASUS komt daarnaast met een ROG Swift OLED PG27AQDM-gamingmonitor. Dit oledscherm beschikt over een resolutie van 2560x1440 pixels en een 240Hz-refreshrate. Dit oledschem krijgt daarnaast een heatsink voor een hogere helderheid en minder kans op inbranden. ASUS adverteert een piekhelderheid van 1000cd/m² bij hdr-content op drie procent van de schermoppervlakte.

Het scherm moet verder 99 procent van de DCI-P3-kleurruimte kunnen weergeven en geleverd worden met een ΔE-kleurafwijking van minder dan twee. De ROG Swift OLED heeft een geadverteerde responstijd van 0,03ms. De monitor ondersteunt de DisplayWidget Center-software van ASUS, waarmee scherminstellingen met een muis aangepast kunnen worden in plaats van via de on-screendisplay. Ook voor dit scherm noemt ASUS momenteel geen adviesprijs.

Microsoft is van plan om de ChatGPT-chatbot van OpenAI toe te voegen aan zijn Bing-zoekmachine. Dat melden bronnen van verschillende media. Het bedrijf wil ChatGPT gebruiken om betere antwoorden op zoekopdrachten te geven.

Microsoft wil ChatGPT gebruiken om bepaalde Bing-zoekopdrachten te beantwoorden, in plaats van alleen een lijst met links te tonen. Dat melden anonieme bronnen aan The Information en Bloomberg. Microsoft zou daarmee gebruikers weg willen lokken bij Googles zoekmachine, die een aanzienlijk groter marktaandeel dan Bing heeft.

De feature zou dit kwartaal nog kunnen uitkomen, maar Microsoft onderzoekt momenteel nog hoe accuraat ChatGPT is en hoe snel dit AI-model in Bing geïntegreerd kan worden. De eerste release zou beperkt kunnen blijven tot een kleinschalige test onder een klein aantal gebruikers. Een concrete releasedatum is nog niet bekend. Microsoft en OpenAI hebben nog niet gereageerd op de berichten.

OpenAI, een AI-bedrijf waarin Microsoft eerder een miljard dollar investeerde, bracht in november een publieke versie van ChatGPT uit. Deze AI-tool is in staat om volledige gesprekken met gebruikers te voeren, inclusief het beantwoorden van vervolgvragen. De bot noemt daarbij soms incorrecte informatie, maar kan mogelijk gebruikt worden om publieke informatie uit zoekmachines samen te vatten, schrijft ook Bloomberg.

Op de CES laat LG zijn nieuwe Gram-line-up voor 2023 zien. De serie lichte laptops wordt uitgebreid met een extra dun model en een designvariant met glazen afwerking, beide voorzien van oledschermen. Alle modellen hebben nieuwe Intel Raptor Lake-processors.

De LG Gram-line-up voor 2022 bestond uit drie modellen, die vooral verschilden in schermgrootte, 14", 16" of 17", waarbij er van de kleinere modellen ook een 2-in-1-convertibleversie was. Dit jaar wordt het aanbod uitgebreid met een 15,6"-model met een afwijkende schermverhouding van 16:9 in plaats van 16:10 bij de andere schermmaten. Er komen bovendien twee speciale Gram-varianten: de Gram Ultraslim en de Gram Style.

Alle nieuwe Gram-laptops hebben Raptor Lake-processors van de 13e generatie, die Intel onlangs heeft aangekondigd. Net als bij de Grams van vorig jaar kiest LG voor chips uit de P-serie met 28W-tdp. De laptops worden geleverd met maximaal 32GB Lpddr5-werkgeheugen en een ssd van maximaal 1TB. Alle modellen hebben ook een full-hd-webcam met gezichtsherkenning.

LG Gram Ultraslim (15Z90RT)

De Gram Ultraslim, verkrijgbaar in 15,6", is zoals de naam al zegt extra dun: 1,25cm op het dikste punt en 1,1cm aan de voorkant. Met een gewicht van 998g is de laptop niet lichter dan de lichtste Gram van vorig jaar: de LG Gram 14. De Gram Ultraslim heeft wel een grotere 15,6"-display. Dat is een oledscherm met antireflectiecoating en een resolutie van 1920x1080 pixels. Vermoedelijk heeft LG de laptop toch lichter kunnen maken door de kleinere accu ten opzichte van de andere modellen, met een capaciteit van 60Wh. Door de extra dunne vormgeving is er op dit model geen ruimte voor USB-A-poorten, waarvan de andere nieuwe Gram-laptops er wel nog een hebben.

De Gram Style, verkrijgbaar in 16" en 14", heeft een glazen kap met een van kleur veranderende afwerking. De palmsteun is van hetzelfde glas gemaakt, waarbij de touchpad 'onzichtbaar' in het oppervlak is weggewerkt, met kleine trilmotortjes die een klik simuleren. Eerder deed Dell al zoiets bij de XPS 13 Plus. Om de grenzen van het aanraakgevoelige oppervlak af te bakenen, heeft LG ledjes toegevoegd, die oplichten als je de touchpad aanraakt. Het antireflectieve oledscherm heeft bij het 16"-model 3200x2000 pixels en een 120Hz-refreshrate, en bij het 14"-model een resolutie van 2880x1800 pixels bij 90Hz.

LG Gram Style (Z90RS)

De 'gewone' Grams hebben nog steeds ips-lcd's, met resoluties van 1920x1200 pixels bij het 14"-model, 1920x1080 pixels bij de 15,6"-laptop en 2560x1600 pixels bij de 16"- en 17"-modellen. De laatste hebben bovendien een variabele refreshrate van 31 tot 144Hz. De kleinere schermen verversen op 60Hz. Alle varianten kunnen optioneel met een Nvidia Geforce RTX 3050 worden uitgerust. Ten opzichte van vorig jaar zijn de gewichten ongeveer hetzelfde gebleven; het zwaarste model, de 17"-Gram met Nvidia-gpu, weegt 1450g, terwijl de lichtste 14"-variant onder een kilogram blijft. Van de 14"- en 16"-modellen wordt opnieuw een 2-in-1-convertibleversie uitgebracht. Die zijn wat zwaarder dan de standaardversies door hun aluminium frame en de glasplaat voor het paneel. Ze beschikken niet over een optionele Nvidia-gpu en HDMI-poort en ook de 16"-laptop heeft een scherm met 60Hz-refreshrate.

Vanaf volgende maand brengt LG de nieuwe Gram-laptops wereldwijd uit. Het is nog niet bekend welke modellen naar de Benelux komen en wat ze precies gaan kosten. In 2022 heeft LG de 2-in-1-variant hier bijvoorbeeld niet uitgebracht.

Het Wireless Power Consortium komt dit jaar met een nieuwe versie van de Qi-standaard voor draadloos laden. Deze Qi2-standaard wordt volgens het consortium gebaseerd op Apples MagSafe-techniek. De eerste Qi2-producten komen eind dit jaar uit.

De nieuwe standaard vervangt de bestaande Qi-standaard, die wordt gebruikt in veel smartphones, meldt het Wireless Power Consortium. Qi2 moet 'één universele standaard voor draadloos opladen bieden voor de hele industrie'. Bedrijven als Apple en Samsung komen met Qi2-producten, zegt WPC-woordvoerder Paul Golden tegenover The Verge.

Het WPC ontwikkelt de Qi2-standaard samen met Apple en andere consortiumleden, waaronder ook smartphonemakers als Samsung, OnePlus en Xiaomi vallen. De nieuwe standaard bouwt volgens het WPC voort op MagSafe, dat door Apple werd geherintroduceerd met de iPhone 12 in 2020.

Onderdeel van Qi2 wordt een Magnetic Power Profile. Dat moet ervoor zorgen dat telefoons en andere draadloos oplaadbare apparaten altijd perfect worden uitgelijnd met de oplader. Apple doet datzelfde met zijn MagSafe-laders. Qi2 zal volgens The Verge echter niet exact hetzelfde magnetenpatroon als MagSafe gebruiken.

De eerste versie van Qi2 blijft vooral bedoeld voor telefoons met een maximaal laadvermogen van 15W, meldt het WPC aan The Verge. Na het voltooien van deze eerste versie, gaat het consortium verder met een volgende versie met een hoger laadvermogen. De standaard wordt later mogelijk ook uitgebreid met ondersteuning voor apparaten zonder plat laadoppervlak, zoals smartwatches. De eerste versie van de Qi2-standaard wordt halverwege dit jaar voltooid en de eerste Qi2-smartphones en -opladers moeten 'voor de feestdagen' verschijnen.

Samsung komt in 2023 met microledtelevisies van 50 tot 140" met refreshrates van 240Hz. Dat maakt het bedrijf bekend tijdens de CES in Las Vegas. Het bedrijf toont ook voor het eerst zijn S95C-QD-oledtelevisies en nieuwe miniledmodellen in de Neo QLED-serie.

Samsung komt dit jaar met Micro LED CX-televisies van 50", 63", 76", 89", 101", 114" en 140". Het bedrijf introduceerde eerder al microled-tv's, maar bracht die voorheen alleen uit in maten vanaf 89". De Micro LED CX-modellen krijgen volgens Digital Trends een refreshrate van 240Hz en een geadverteerde responstijd van '2 nanoseconden'. Samsung noemt geen resolutie, maar de huidige microledgeneratie van het bedrijf biedt 4k-panelen.

Microled-tv's beschikken over individuele leds voor iedere pixel. Daardoor is geen backlight nodig, omdat iedere pixel zijn eigen licht genereert, net als bij bijvoorbeeld een oledtelevisie. Pixels zijn daarnaast individueel uit te schakelen en halen een hoge helderheid. Het bedrijf deelt nog geen details over prijzen of beschikbaarheid voor de Micro LED CX-serie. De voorgaande 89"-microled-tv van het bedrijf kostte minimaal 80.000 dollar.

S95C-QD-oleds tot 77" en met OneConnect-box

Samsung toont daarnaast voor het eerst zijn nieuwe S95C-televisies. Deze tv's beschikken over een QD-oledpaneel, net zoals de huidige S95B. Deze generatie introduceert Samsung voor het eerst een 77"-variant, die beschikbaar komt naast de bestaande maten van 55" en 65". De fabrikant zegt daarbij dat het scherm hogere helderheden en een betere kleurweergave moet bieden, maar gaat daar niet verder op in.

Samsung Display kondigde eerder al aan dat de nieuwe QD-oledpanelen van het bedrijf beschikbaar komen in meer maten en een geclaimde helderheid van 2000cd/m² halen. De S95C-televisies krijgen daarnaast een hogere refreshrate van 144Hz en een variabele refreshrate met certificering voor AMD FreeSync Premium pro.

De S95C-serie krijgt verder een nieuw 70W-speakersysteem met 4.2.2-opstelling, met daaronder een aantal speakers die naar boven zijn gericht voor Dolby Atmos-surroundsound. Volgens Tom's Guide krijgt de tv daarnaast een losse OneConnect-box, waarin de HDMI-aansluitingen en andere connectiviteit verwerkt zitten voor betere kabelmanagement. Samsung leverde dergelijke apparaten al met zijn miniled-tv's, maar deed dat vorig jaar niet met zijn QD-oledmodellen. Het bedrijf deelt nog geen details over de prijzen en releasedatum van de S95C.

Miniled-tv's met hogere helderheid

Samsung vernieuwt verder zijn Neo QLED-serie van miniledtelevisies. De QN900C krijgt een 8k-paneel met miniledbacklight die volgens Samsung piekhelderheden tot 4000cd/m² haalt met meer dan 1000 zones voor full-array local dimming. Deze nieuwe Neo QLED 8k-televisies komen daarnaast beschikbaar in nieuwe 98"-varianten, naast de bestaande maten

De QN95C wordt het flagship-4k-model van het bedrijf en krijgt ditmaal juist alle aansluitingen aan de achterkant in plaats van een OneConnect-box, schrijft Digital Trends. Daarbij krijgt dat scherm eveneens hogere helderheden, verbeterde dimming en betere grayscale-contriole. Daarbij moeten de schermranden minder dan 20mm dik zijn. De QN900C krijgt tevens Dolby Atmos-speakers.

De televisies krijgen ook een Auto HDR Remastering-functie die hdr toe kan voegen aan sdr-content. Samsungs nieuwe producten krijgen daarnaast een chip met ondersteuning voor smarthomestandaarden Matter en Zigbee via Samsung SmartThings. Ook voor de miniledmodellen deelt Samsung nog geen details over de prijzen en beschikbaarheid.