Dit is de tijd van het jaar van Sinterklaas, vallende blaadjes en uiteraard: de presentatie van high-end socs voor smartphones. MediaTek presenteerde de Dimensity 9200 vorige week; Qualcomm kwam deze week met de Snapdragon 8 Gen 2. Hoe verhouden ze zich tot elkaar?
Qualcomm en MediaTek zijn de twee grootste onafhankelijke spelers op de markt voor smartphone-socs. Onafhankelijk betekent in dit verband dat de ontwerper van de socs niet op grote schaal eigen smartphones uitbrengt, maar dat de chipontwerper ze levert aan smartphonemakers die ze vervolgens in toestellen inbouwen.
Vorig jaar was het eerste jaar dat de socs in elk geval op papier aan elkaar gewaagd leken. In de jaren ervoor was MediaTek geen speler van belang in de high-end markt. Afgelopen jaar bouwden fabrikanten de Qualcomm-socs ook in de duurdere modellen in. Zo kreeg de Vivo X80 de MediaTek-soc; de X80 Pro en Pro+ kregen de Snapdragon. Xiaomi deed hetzelfde, waarbij de 12T de Dimensity 9000 heeft en de 12T Pro de Snapdragon 8+ Gen 1. Fabrikanten schalen duidelijk MediaTek nog een treetje lager in dan Qualcomm.
Qualcomm en MediaTek zijn niet de enige soc-makers, maar de rol van de andere fabrikanten is wel beperkt. Apple ontwikkelt zijn eigen socs alleen voor zijn eigen producten en komt elk jaar in september met een nieuwe generatie. De A16 Bionic kende dit jaar relatief weinig wijzigingen ten opzichte van de A15 Bionic en die zit bovendien alleen in de Pro-modellen. Samsung maakt eigen Exynos-socs, maar de volgende Galaxy S-modellen krijgen volgens Qualcomm geen Exynos-socs meer.
De naam en de voorgangers
Eerst maar even beginnen bij het begin: Qualcomm gaat door met zijn naamgeving zoals die vorig jaar is begonnen. Het is dus de Snapdragon 8 Gen 2. De Snapdragon 8 Gen 1 kreeg wel een tussentijdse opvolger in de Snapdragon 8+ Gen 1. Het grootste verschil? Samsung maakte de 8 Gen 1, TSMC de 8+ Gen 1.
MediaTek zet ook zijn vorig jaar begonnen naamgeving door. De naam Dimensity is voor MediaTeks socs met 5G-modem; als het modem alleen 4G ondersteunt, heet de soc Helio. Dimensity bestaat pas sinds 2019. Waarom MediaTek een Dimensity 9100 overslaat, is onduidelijk. Wel is er een 9000+, die ten opzichte van de 9000 hogere kloksnelheden heeft.
Cpu
Om te beginnen met het procedé: beide fabrikanten hebben gekozen voor een 4nm-procedé van TSMC. Bij MediaTek gaat het om de tweede generatie van dat 4nm-procedé, bij Qualcomm vermoedelijk ook, maar het bedrijf heeft dat niet bevestigd.
Cpu en geheugen | Snapdragon 8 Gen 2 | Snapdragon 8 Gen 1 | Dimensity 9200 | Dimensity 9000 |
Premium kern | 1x Cortex X3 @ 3,2GHz, 1MB L2-cache | 1x Cortex X2 @ 3,0GHz, 1MB L2-cache | 1x Cortex X3 @ 3,05GHz, 1MB L2-cache | 1x @ 3,05GHz, 1MB L2-cache |
Snellere kernen | 2x Cortex A715 @ 2,8GHz, cache onbekend 2x Cortex A710 @ 2,8GHz, L2-cache onbekend |
3x Cortex A710 @ 2,5GHz, 512KB L2-cache | 3x Cortex A715 @ 2,85GHz , 512KB L2-cache | 3x @ 2,85GHz, 512KB L2-cache |
Zuinigere kernen | 3x Cortex A510 @ 2,0GHz, L2-cache onbekend | 4x Cortex A510 @ 1,8GHz, L2-cache onbekend | 4x Cortex A510 @ 1,8GHz, 256KB L2-cache | 4x @ 1,8GHz, 256KB L2-cache |
Geheugen | Lpddr5x | Lpddr5 op 3200MHz | Lpddr5x | Lpddr5x op 3750MHz |
Opslag | UFS 4.0 | UFS 3.1 | UFS 4.0 | UFS 3.1 |
Qualcomm heeft iets geks gedaan: er zijn in de octacore-soc ineens vijf snellere kernen en slechts drie zuinigere kernen. Dat wijkt af van de Dimensity 9200 en eigenlijk vrijwel alle andere socs van Qualcomm van de afgelopen jaren.
De reden daarvan is de ondersteuning van 32bit-software. Qualcomm wil dat blijven ondersteunen, maar Arm haalde dat uit de X3 en A715. Daarom zitten er nog twee A710-kernen in. Die werken ook voor 64bit-apps, maar zitten er vooral voor de 32bit-software van vooral oudere Android-apps.
De Dimensity 9200 heeft geen 32bit-ondersteuning meer. Door de keuze voor alleen X3, A715 en A510 is dat tijdperk voor MediaTek in deze prijsklasse voorbij. De Dimensity 9200 is op het gebied van de cpu een rechttoe rechtaan upgrade van de 9000. De kloksnelheden zijn niet hoger dan bij de 9000.
Bij de Snapdragon 8 Gen 2 is dat wel zo: alle kernen hebben een hogere maximale kloksnelheid. Dat is een gedurfde keuze, want behalve prestaties geven smartphonemakers ook om accuduur. Dat was een pijnpunt van de Snapdragon 8 Gen 1, al speelde dat alweer minder bij de 8+. Beide socs ondersteunen nu lpddr5x; vorig jaar was dat alleen de MediaTek.
Gpu en isp
Over de gpu is meestal weinig te zeggen. Qualcomm houdt de kaken over zijn zelfontwikkelde gpu's meestal redelijk op elkaar. MediaTek pakt meestal een ontwerp van Arm en integreert die.
Gpu en isp | Snapdragon 8 Gen 2 | Snapdragon 8 Gen 1 | Dimensity 9200 | Dimensity 9000 |
Type gpu | Adreno 740? | Adreno 730? | Arm Mali G715MP11 | Arm Mali G710MP10 @ 850MHz |
Isp | Spectra ? / Snapdragon Sight, triple-isp, 18-bit | Spectra ? / Snapdragon Sight, triple-isp, 18-bit | Imagic890, triple-isp, 18-bit | Imagic970, triple-isp, 18-bit |
Beide socs ondersteunen hardwarematige raytracing en dat is dan ook de headliner voor deze generatie. De Exynos 2200 van Samsung had dat al in de vorige generatie. Dat is uiteraard voor games, maar er is nog geen enkele mobiele game die dat ondersteunt. Vermoedelijk komt dat volgend jaar. De implementatie verschilt wel. Qualcomm ondersteunt BVH, waar MediaTek dat niet doet. Hoe belangrijk dat zal blijken te zijn voor mobiele games, zal moeten blijken.
Bovendien moet de gpu volgens Qualcomm 45 procent zuiniger zijn dan die van de Snapdragon 8 Gen 1 bij dezelfde load. MediaTek doet geen claims over het stroomverbruik van de nieuwe gpu.
Op gebied van isp vermeldt Qualcomm dat het de bandbreedte tussen de isp, dsp en gpu heeft verdubbeld. Dat moet de prestaties ten goede komen. MediaTek vermeldt dat er nu ondersteuning is voor rgbw-sensors, camerasensors met een aparte witte pixel voor het opvangen van meer licht in donkere omstandigheden. Beide socs ondersteunen alle nieuwe camerasensors tot maximaal 200 megapixel.
Modem en verbindingen
Op het gebied van de modem is de voornaamste upgrade de aanwezigheid van Wi-Fi 7 in beide socs. De nieuwe 802.11be-standaard is verder nog in weinig apparatuur te vinden en het is dus vooral een ondersteuning die gericht is op de toekomst.
Modem | Snapdragon 8 Gen 2 | Snapdragon 8 Gen 1 | Dimensity 9200 | Dimensity 9000 |
Type modem | X70 en Fastconnect 7800 | X65 en Fastconnect 6900 | 'Dimensity 9200-modem' | 'Dimensity 9000-modem' |
Ondersteunde frequenties 5G | Sub-6 + mmWave | Sub-6 + mmWave | Sub-6 + mmWave | Sub-6 |
Maximale downloadsnelheid (sub-6) 5G | 10Gbit/s | 7Gbit/s | 7Gbit/s | 7Gbit/s |
Maximale uploadsnelheid 5G | 3,5Gbit/s | 3Gbit/s | Onbekend | Onbekend |
Wifi | Wi-Fi 7, 2x2 mimo | Wi-Fi 6E, 2x2 mimo | Wi-Fi 7, 2x2 mimo | Wi-Fi 6E, 2x2 mimo |
Bluetooth | 5.3 | 5.2 | 5.3 | 5.3 |
MediaTek heeft na drie jaar van socs zonder mmWave besloten om de technologie te gebruiken om 5G op heel hoge frequenties te ondersteunen. Qualcomm deed dat al wel. Er zijn maar een paar landen waar providers mmWave al in gebruik hebben genomen en het lijkt er niet op dat het in de Benelux snel zal gaan gebeuren.
Wel zijn er veel telefoons die de benodigde antennes aan boord hebben of de ruimte hebben om ze aan boord te hebben. De technologie maakt telefoons over het algemeen een stuk duurder en het is de vraag of gebruikers hier tijdens de levensduur van Dimensity 9200-telefoons veel aan gaan hebben.
AI
Qualcomm en MediaTek slaan flink op de trom over AI in hun nieuwe socs. Qualcomm prijst zijn nieuwe soc aan als 'an AI marvel', een wonder van kunstmatige intelligentie. MediaTek is niet veel bescheidener en omschrijft de apu, de AI processing unit, als 'ultimate AI'.
Het grootste verschil voor Qualcomm zit in de Hexagon-dsp waarin de neurale kernen zitten en die nu kan functioneren zonder andere onderdelen te wekken. Dat zorgt voor 60 procent meer prestaties per watt, zo claimt Qualcomm. De Tensor Accelerator is bovendien twee keer zo groot, wat een verdubbeling van de rekenkracht voor neurale taken zou moeten betekenen.
De vergrote bandbreedte met de isp maakt bovendien ondersteuning mogelijk voor een portretmodus voor video, dat bekend is komen te staan als cinematische video. Veel high-end telefoons ondersteunen dat al, maar nu komt die ondersteuning dus op soc-niveau.
MediaTek heeft het vooral over verbeteringen voor bestaande functies, zoals een verminderd stroomverbruik bij video-opname in 4k. De 'deep learning accelerator' die onder meer beeldherkenning doet in de Dimensity-soc zou tot maar liefst 98 procent sneller zijn. Veel details over de neurale processorkernen maken beide soc-makers niet bekend.
Tot slot
Processorontwerpers hebben de release van nieuwe socs de afgelopen jaren naar voren gehaald. Ook nu weer: volgens beide verschijnen de eerste smartphones met de nieuwe socs voor het einde van het jaar. Een aantal jaren geleden vond die release plaats in maart en dat was al verschoven naar februari en later januari.
Dat valt samen met nieuwjaar in China, waardoor veel mensen in dat land voor die tijd hun smartphone willen upgraden en in die periode productie van veel smartphones iets lastiger is. De kans op een release van een telefoon met een van deze socs in Nederland voor het einde van het jaar lijkt klein. De Chinezen die een nieuwe telefoon willen, hebben de eerste maanden voorrang. Vivo heeft al een aankondiging gepland staan en Xiaomi zal vermoedelijk snel volgen.
De socs verschillen op papier opvallend weinig van elkaar. Qualcomm heeft ervoor gekozen om 32bit-ondersteuning in stand te houden; MediaTek doet dat niet. Beide ondersteunen raytracing, maar de implementatie verschilt. Ook het grootste verschil op het gebied van het modem is verdwenen: de Dimensity heeft nu ook mmWave-5G, iets wat een release van telefoons in de VS makkelijker maakt.
Dit jaar bleek dat fabrikanten kozen voor goedkopere modellen met de Dimensity 9000 en duurdere met de Snapdragon 8 Gen 1. Ook verschenen er veel meer telefoons met een Qualcomm-soc dan met de MediaTek-soc, in elk geval in Europa. Hoe dat volgend jaar zal zijn, zal moeten blijken. Er is in elk geval voor het tweede jaar op rij een geloofwaardig alternatief voor de high-end Qualcomm-soc, en dat kan niet anders zijn dan goed nieuws.