Intel kondigt H770- en B760-chipsets voor moederborden aan

Intel heeft de H770- en B760-chipsets aangekondigd voor zijn dertiende generatie processors. Daardoor kunnen fabrikanten moederborden gaan uitbrengen met die chipsets. Dat kon tot nu toe alleen met de duurdere Z790-chipset.

Intel spreekt nauwelijks over de nieuwe chipsets, maar heeft wel de specs online gezet op een pagina over de Z790. Onder meer ASUS heeft al moederborden aangekondigd met de nieuwe chipsets. Vermoedelijk volgen er komende dagen nog meer.

De H770 en B760 laten het niet toe om de cpu-multiplier aan te passen, in tegenstelling tot de Z790. Daardoor is overklokken standaard niet mogelijk, al kunnen fabrikanten een externe klokgenerator toevoegen om zo overklokken alsnog mogelijk te maken door de baseclock hoger in te stellen. In hoeverre dat zal gebeuren, is vooralsnog onbekend.

Chipsets voor 13e generatie Intel Core-cpu's	Z790	H770	B760
PCIe Express 3.0 Lanes	Max 8	Max 8	Max 4
PCIe Express 4.0 Lanes	Max 20	Max 16	Max 10
DMI	x8 Gen4	X8 Gen4	X4 Gen4
SATA 3.0-poorten (6GB/s)	Max 8	Max 8	4
Aantal poorten USB 3.2 Gen 1x1 (5G)	10	8	6
Aantal poorten USB 3.2 Gen 2x1 (10G)	10	4	4
Aantal poorten USB 3.2 Gen 2x2 (20G)	5	2	2
Mogelijkheid tot overklokken	Via cpu-multiplier	Alleen via externe klokgenerator	Alleen via externe klokgenerator

Reacties (24)

[CelisC]

Chipsets zijn voor mij een onderbelicht onderdeel van moederborden. Ik was altijd in de veronderstelling dat moederbord fabrikanten deze chips maken, maar begrijp ik goed dat CPU ontwerpers deze parallel aan de CPU architecturen ontwerpen en moederbord fabrikanten ze 'simpelweg' integreren, net zoals AIB's de GPU chips van AMD, nVidia en nu Intel kopen en daar een kaart omheen bouwen (al dan niet volgens specificaties van de respectievelijke GPU chip ontwerper)?

[Pim0377]

nou ja, er is een tijd geweest dat er naast de CPU makers, 3de partijen waren die chipsets maakten voor de betreffende CPUs, vroeger in veel gevallen zelfs beter en rijker uitgerust dan de chipsets van de CPU fabrikanten zelf.

Dat is inmiddels wel laaaaang geleden hoor, laatste wat ik me voor de geest kan halen was de nForce4 chipset voor de Athlon64 bijvoorbeeld, dat werkte in het voordeel van AMD, het niet zelf hoeven te maken van een chipset en nVidia, voor de verkoop van dergelijke chipsets op vele athlonn64 systemen.

Laatste 3rd party intel chipset provider wat ik me kan herinneren was SiS, maar dat waren echt budget chipsets, die het niet eens haalden bij de performance van Intel's eigen chipsets. ViA was toen volgens mij al afgehaakt aan Intels kant vanwege licentie gebeuren enzo.

Maar al dat was in een tijd dat je nog een north en southbridge had, de memory controller nog niet op de cpu zelf zat, alsook verschillende andere functies, waardoor uiteindelijk de northbridge het leven liet en de southbridge meer een chipset werd waar alleen nog maar de dingen in zaten die niet al in de cpu zaten op dat platform, of uitbreidingen op aantallen, zoals aantallen ondersteunde sata poorten, usb poorten etc etc

[Reactie gewijzigd door Pim0377 op 23 juli 2024 07:13]

[sympa]

Het aparte is dat je Ryzen wel kan gebruiken zonder "chipset". Je hebt dan 16 PCI lanes (graphics), 4 PCI lanes (voor de chipset, zouden die voor wat anders te gebruiken zijn), en 4 lanes voor storage (1 stuks x4 NVME, of 2 stuks x2 NVME, of 2 STA en 1 NVME). En 4 x USB 10 Gbps.

[Pim0377]

klopt, tot op zekere hoogte voor zover ik weet.

volgens mij heeft AMD dat alleen zover enabled voor de epyc cpus, bij die maakt het niet uit waar je ze in stopt, de cpu heeft alles aanboord en is / was daarmee niet langer chipset afhankelijk, maar alleen nog maar socket afhankelijk.

dat is ook de reden waarom de Epyc line-up zolang kon blijven uitbreiden terwijl het feitelijk op dezelfde socket bleef, alles zat al op de cpu, het enige wat op de moederborden nodig was waren de fysieke lanes van cpu naar de verschillende onderdelen, volgens mij werd het pas tricky met pci-e gen 4, vanwege signal strength en daarom de pci-e gen4 lanes dichter bij de cpu socket zouden moeten zitten om die snelheid te kunnen halen oid.

[L702]

Ik denk dat sympa de AMD A300, X300 en PRO 500 "chipsets" bedoelt. Deze hebben alleen I/O direct van de processor en geen aparte chipset op het moederbord. Je hebt dan wat weinig I/O maar net genoeg voor standaard PC gebruik.

[Pim0377]

oh, die kende ik helemaal niet, dankjewel voor de info, daar ga ik mij eens even op inlezen....morgen dan, is al laat genoeg nu

[sympa]

Asrock x300tm-itx moederbord is zo opgebouwd. Kennelijk is nog een 8 pins i2c chipje nodig om de CPU te activeren: zie https://itigic.com/knoll-...u-without-an-amd-chipset/

[OruBLMsFrl]

Misschien doen ze dat dan al in bepaalde mini pc barebones waar je toch al die poorten nooit kan aansluiten? Zoals deze, staat in ieder geval geen chipset bij in de spec sheet:
https://www.gigabyte.com/...bone/GB-BER5HS-5600/sp#sp

[V_J]

Pakweg 10 jaar geleden had nVidia de Ion chipset, specifiek voor Intel Atom. Die chipset werd o.a. gebruikt in Zotac's nettops. De chipset bood ook een GPU.
(Ik heb een Zotac Mag hd-nd01 met die chipset :-))

[Reactie gewijzigd door V_J op 23 juli 2024 07:13]

[CrazyBernie]

Intel heeft zo ongeveer vanaf het begin van de x86 logic chips gemaakt voor moederborden die daarna samengevoegd werden tot de eerste chipsets. Tot en met socket 7 waren de Intel chipsets zelfs compatibel met Amd cpus.
Andere aanbieders verdwenen omdat het product steeds complexer werd (met iedere extra integratie die erbij kwam) en eigenlijk vanaf het moment dat Intel ook graphics toevoegde aan de chipset en daarna memory waren de andere partijen redelijk snel uitgespeeld(want hun mogelijkheden om zich te onderscheiden verdwenen bijna compleet)Hierdoor moest amd ook eigen chipsets gaan maken en is er een volledig integratie ontstaan tussen cpu en chipset.
Voor servers heeft dat wat langer geduurd en begon Intel rond 2006 dominant te worden tot die tijd waren ibm en serversworks de marktleiders voor x86 server chipsets.

Oh en het afhaken van via had dus niks te maken met licentie problemen want 2013 hadden ze behalve hun eigen x86 ip ook een complete cross license deal met Intel over x86 ip. Het was gewoon niet meer lucratief genoeg om in de chipset markt actief te zijn .

[sapphire]

In de northbridge zat voornamelijk de geheugencontroller en eventueel de IGP. De Southbridge deed voornamelijk het I/O deel.

Vanaf de Athlon 64/ Intel C2D is de geheugencontroller geïntegreerd in de CPU en vanaf Intel Core ook de IGP. Bij AMD is die laatste wat wisselender en hebben alle CPU’s sinds Ryzen 7xxx pas standaard een IGP. Tot en met Am3+ zat het op de chipset.

Intel maakt vziw al sinds het begin der tijden zijn eigen chipsets maar er konden ook andere gebruikt worden.
Bij AMD zijn er pas sinds AMD2 eigen chipsets en vanaf AM4 alleen nog AMD chipsets (gemaakt door AsMedia dacht ik).
Heb zelf nog een AM3 set gehad met een nVidia 630a oid chipset.

Zeker toen de geheugencontroller nog in de chipset zat kon dat een enorm verschil maken hoe een platform presteerde!

Overigens heeft SiS en Ali/Uli imho onterecht een budget imago. Ze maakte vaak serieus interesse en perfect werkende chips met interessante en soms unieke features. Daardoor kon AsRock jarenlang unieke Franken borden bouwen zoals een bord met AGP én Pcie
Ook in de nadagen van het socket A platform had je erg leuke SiS bordjes, die ik prettiger vond werken als menig VIA bordje.

[CelisC]

Interessant, en dank je wel voor de reactie! Ik zal me eens verder verdiepen in dit onderdeel

[pimpchilla]

Ali was hier een mooi voorbeeld in

[Martinspire]

Volgens mij zijn er momenteel ook nog maar 2 fabrikanten die BIOS maken voor de moederborden, dus wat dat betreft is het vrij opgedroogd qua concurrentie op dat vlak. Ik vind het ook nog steeds vreemd dat de grootste wijziging in de laatste 10 jaar het ondersteunen van de muis en toetsenbord is geweest en dat de rest nog steeds vrij barbaars is opgezet. Weinig interactie met het OS (sterker, waarom kan ik niet gewoon de instellingen wijzigen en toepassen bij volgende boot?), magere beveiligingslaag die ook niet modern oogt en doorgaans stopt het met de updates vrij snel. Ik kan me niet herinneren een biosupdate te doen meer dan een jaar later die ook daadwerkelijk wat veranderd en niet alleen beveiligingslekken patched of rare issues verhelpt.

[Viss]

De 13e gen Intel processoren werken toch ook icm diverse B660 borden?

[derikkert]

Ja met bios update (als dit niet al vanuit de fabriek gedaan is). Is ook nog eens goedkoper ook. Raadt je dan wel aan om er een te nemen met een externe klokgenerator voor net dat extra beetje prestatie bij een locked processor.

[Jeroenneman]

Zijn de B660 met externe clockgen niet dermate duur dat je al tegen een Z moederbord aanschuift?

[Darkstriker]

Geen idee waarom je dat zou aanraden. Er is bar weinig te halen bij moderne CPUs (zeker mee clockgen) en zo'n moederbord kost aardig wat extra. Tenzij expliciet zulke OCs je doel zijn omdat je het leuk vindt ermee te klooien zou ik niet het zeker niet aanraden om daar op te letten.

[DennisH82]

Ja met alle borden (zover ik weet) wel altijd even een bios update doen

[Reactie gewijzigd door DennisH82 op 23 juli 2024 07:13]

[Pim0377]

De H770 en B760 hebben geen cpu-multipliers aan boord, in tegenstelling tot de Z790. Daardoor is overklokken standaard niet mogelijk, al kunnen fabrikanten een externe klokgenerator toevoegen om zo overklokken alsnog mogelijk te maken door de baseclock hoger in te stellen. In hoeverre dat zal gebeuren, is vooralsnog onbekend.

Daar had ik het een en ander over gelezen met vorige generaties en niet overklokbare chips, maar laat Intel dit nu bewust toe? ik dacht me te herinneren dat Intel dat actief onmogelijk ging maken dmv bepaalde verplichte bios updates oid?!

[pepsiblik]

De druk van AMD.

[Zellark]

Ik was me aan het oriënteren op een nieuw game-systeem met de BBG uit december. Hoe verhouden deze nieuw aangekondigde chipset (en de CPU’s van eerder vandaag) zich tot die systemen?

[Martinspire]

Bij dit soort berichten mis ik wel een beetje context met wat de vorige generatie nou bood en of dit nog een boeiende upgrade is of niet. Ik heb het idee dat het steeds minder interessant aan het worden is.

[d3x]

zeker niet minder duur.... de 790 is ook een pak duurder dan de 690