Inleiding, uiterlijk en aansluitingen
Samengevat
De SCAR 18 is een grote laptop, met een schermdiagonaal van 18 inch en een gewicht van 3,1 kilogram. Dit is het soort laptop dat je niet koopt om makkelijk mee te nemen, maar voor de prestaties. Die zitten wel snor, dankzij de i9-processor en 4090-videokaart, die veel mogen verbruiken en daardoor snel zijn. De ssd's in raid 0 presteren helaas niet zo goed en we missen ook een manier om biometrisch in te loggen. De hardware is makkelijk bereikbaar voor eventuele upgrades en het 240Hz-scherm is behoorlijk goed voor een gamelaptop, maar had nog iets beter gekalibreerd mogen zijn. O ja, er zit ook een accu in, maar dat is meer voor de sier, want dit is geen laptop voor onderweg.
Het zal je misschien ontgaan zijn, maar afgelopen januari gebeurde er iets opvallends in laptopland. En dan bedoel ik niet de aankondiging van de laptopprocessors van Intel met 24 cores, of de RTX 4090. Ja, die waren ook belangrijk, maar er kwam ook ineens een nieuw schermformaat bij: 18 inch. Acer, ASUS, Alienware en Razer kwamen allemaal met gamelaptops met 18"-scherm. De Acer, Alienware en Razer laten nog even op zich wachten, maar ASUS kon ons de ROG Strix SCAR18 al wel opsturen. Het is het topmodel, met een Core i9-13980HX-processor en RTX 4090-videokaart en er hangt een prijskaartje van 4400 euro aan, 100 euro goedkoper dan de Medion X40 die we onlangs testten.
:strip_exif()/i/2005679636.jpeg?f=imagearticlefull)
Dus, om de review van deze laptop maar bij zijn unique selling point te beginnen: het 18"-scherm. Dat is een flinke jongen en je ziet in een oogopslag dat het nog een stukje groter is dan het vaker gebruikte 17,3"-formaat. Dat komt ook wel door de laptop zelf. ASUS heeft de schermranden smal proberen te houden, maar het blijft een dikkerdje, dus de onderste schermrand zit al op 5,5cm boven je tafelblad. Het scherm zelf heeft een 16:10-verhouding en als je een conventioneel 16:9-laptopscherm gewend bent, valt op dat deze iets hoger is. Ondanks de smalle randen prijkt er een camera in de bovenste schermrand en dat is fijn, want ASUS heeft de camera op gamelaptops in het verleden dikwijls helemaal weggelaten.
Die camera heeft een resolutie van 1280x720 pixels en dat is voor 2023-standaarden acceptabel, maar ook niet meer dan dat. De meeste fabrikanten kiezen voor camera's met een hogere resolutie en je ziet er ook steeds meer die gebruikt kunnen worden voor gezichtsherkenning. Dat zit er bij de SCAR 18 helaas niet op en ook een vingerafdrukscanner ontbreekt. Helemaal geen biometrische inlogmethode kunnen gebruiken en als een spreekwoordelijke peasant je wachtwoord of pincode intypen, is toch niet helemaal wat je verwacht bij een laptop van 4400 euro.
Ter vergelijking: een 13,3"-laptop naast de 18"-SCAR 18
Wat je wel krijgt, is een helverlichte, stevig aanvoelende behuizing. De achterkant van het scherm van de SCAR 18 is van metaal gemaakt, terwijl de rest van de behuizing van kunststof is. Volledig metaal had misschien een meer premiumuitstraling gegeven, maar met het plastic is weinig mis. Rondom het toetsenbord is het glad, maar het voelt niet goedkoop aan. Rondom de behuizing is het plastic halfdoorzichtig gemaakt en voor en achter rijkelijk voorzien van RGB-leds, die je in alle kleuren van de regenboog kunt laten knipperen, 'ademen' of op de muziek mee kunt laten verspringen. Mocht je geen zin hebben in die hele santenkraam, dan kan het natuurlijk ook gewoon uit.
De RGB-strip aan de achterkant versiert het bijna 32cm brede rooster waaruit de laptop zijn warme lucht blaast. Daarmee wordt ineens duidelijk dat er wel heel serieuze hardware in de laptop gemonteerd zit. De keuze voor die brede uitstroomopening betekent ook dat er geen aansluitingen aan de achterkant zitten. Dat is zeker bij een grote laptop die vaak op dezelfde plek staat wel handig, want de aansluitingen die je toch niet vaak loshaalt, zoals HDMI, stroom en ethernet, zitten dan lekker uit het zicht.
Nu tref je die allemaal aan de linkerkant aan samen met twee USB-C-aansluitingen, waarvan er een Thunderbolt ondersteunt. Aan de rechterkant zitten nog twee 'gewone' USB-aansluitingen, met een maximale overdrachtssnelheid van 10Gbit/s.
Normaal gesproken zeggen we niet zo veel over de onderkant van de laptop, maar bij de SCAR 18 is dat een waar spektakel. ASUS heeft er nog wat letters in geprobeerd te verwerken (GROL?) en verder de onderkant rijkelijk geperforeerd. Dat is nodig, omdat het systeem van drie ventilators is voorzien, die allemaal frisse lucht moeten kunnen aanzuigen. Aan de onderkant zitten ook de speakers; het grote 18"-chassis draagt bij aan de geluidskwaliteit. De speakertjes produceren wat meer volume dan een doorsnee laptop van een kleiner formaat en vooral meer lage tonen.
Foto onderkant via notebookcheck
Tot slot nog even het toetsenbord en de touchpad, vooral die laatste werkt erg fijn. De grote behuizing biedt veel ruimte voor de touchpad en je kunt daardoor lekker swipen, wijzen en tikken. Het oppervlak is van glas gemaakt, zoals dat op vrijwel alle high-end laptops het geval is. Het toetsenbord heeft een wat zware aanslag, maar nadat je daaraan gewend bent, tikt het voor een laptoptoetsenbord prima. De toetsen hebben een lange travel en de keycaps vormen een klein kuiltje, zodat je vinger makkelijk naar het midden van de toets glijdt.
Specificaties en cpu-benchmarks
De SCAR 18 kun je in twee verschillende uitvoeringen krijgen. Wij testten het duurste model, dat op het moment van schrijven 4400 euro kost en onderstaande specificaties heeft. Er is ook nog een goedkopere optie, die duizend euro minder kost. Die heeft dezelfde Core i9-processor en 32GB geheugen, maar is van 1TB opslag en een langzamere RTX 4080-videokaart voorzien. Goed nieuws voor onze Belgische lezers: daar is ook een versie met azerty-toetsenbord van.
|
ASUS G843J-N6005W |
Processor |
Core i9-13980HX |
Cores/threads |
24 (8P + 16E) |
Max. klokfrequentie |
5,6GHz (P-cores) 4,0GHz (E-cores) |
Gpu |
Nvidia RTX 4090 (175W) |
Werkgeheugen |
32GB DDR5-4800, dualchannel |
Ssd |
2x Samsung PM9A1 raid 0 |
Gewicht |
3,1 kilogram |
Wifi |
Intel Wi-Fi 6E AX211 160MHz |
Ethernet |
Realtek RTL8125 Gaming 2,5Gbit/s |
Scherm |
18", 2560x1600 pixels, mat, G-Sync, 240Hz |
Paneel |
BOE NE180QDM-NZ2 |
Accu |
90Wh |
Besturingssysteem |
Windows 11 |
De versie die we bij Tweakers getest hebben, is voorzien van de snelste processor die Intel op dit moment voor laptops levert. Er is verder 32GB werkgeheugen aanwezig en er zijn twee ssd's aanwezig, die in raid 0 staan. Uiteraard zit er ook een vlotte netwerkkaart in, die maximaal 2,5Gbit/s-ethernet ondersteunt, en de draadlozenetwerkkaart heeft ondersteuning voor Wi-Fi 6E.
:strip_exif()/i/2005677236.jpeg?f=imagearticlefull)
Eventueel kun je de opslag en het werkgeheugen eenvoudig uitbreiden. Opvallend is dat de laptop naast de twee gebruikelijke ventilators van een derde kleine fan is voorzien, midden in de behuizing.
Cpu-benchmarks
De Core i9-13980HX is, als je de specificaties erop naslaat, een indrukwekkende processor. Hij is van maar liefst 24 cores voorzien, waarvan er acht snelle P-cores zijn, die op maximaal 5,6GHz werken, terwijl de 16 langzamere E-cores op maximaal 4GHz hun werk doen. De processor heeft een tdp van 55W, maar zoals gebruikelijk bij Intel-processors, kan dat behoorlijk overschreden worden om hogere klokfrequenties mogelijk te maken. In de SCAR 18 kan de chip bijvoorbeeld tot 160W verbruiken. Dat zie je tijdens het draaien van benchmarks als Cinebench ook wel gebeuren.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
Op papier is de 13980HX in de SCAR 18 sneller dan de 13900HX in de Medion X40, die we eerder testten, maar in de praktijk is de processor in deze test gelimiteerd door het maximale vermogen. Beide laptops zijn bloedsnel en de ASUS trekt in dit geval net aan het langste eind.
- 3DMark Fire Strike - Graphics
- 3DMark Fire Strike - Physics
- 3DMark Fire Strike
3DMark Fire Strike test zowel de processor als de videokaart en ook op dit vlak trekt de SCAR 18 net aan het langste eind, in vergelijking met de Medion X40. Op basis van deze benchmark lijkt de ASUS dus een fractie sneller, maar die conclusie kun je eigenlijk nog niet trekken. Terwijl de graphicstest van 3DMark heel zwaar is voor de gpu, doet de cpu vrij weinig. Andersom is de gpu nauwelijks actief in de physicstest. Als je een game draait, worden, afhankelijk van het scenario, zowel cpu als gpu belast. Op de volgende pagina zie je het effect daarvan.
In DaVinci Resolve renderen we een video op 4k-resolutie en dat gebeurt bijzonder vlot; ook hier is de SCAR 18 iets sneller dan de Medion X40.
- PCMark 10 - Storage - Totaalscore
- PCMark 10 - Storage - Totaalscore - Bandbreedte
De SCAR 18 is voorzien van twee vlotte Samsung-ssd's in raid 0-opstelling. In theorie zou dat voor een verdubbeling van de prestaties moeten zorgen en als je het bij sequentieel lezen en schrijven houdt, dan zijn de ssd's ook behoorlijk snel. We meten een schrijfsnelheid van 4,7GB/s en een leessnelheid van 7,6GB/s. Dat laatste haal je niet met een gewone PCIe 4.0-ssd. Enkel sequentieel lezen en schrijven komt echter niet vaak voor en daarom maken we gebruik van PCMarks benchmark, die gebruikmaakt van traces. Die traces bevatten onder andere het starten van Windows, het starten van een aantal Adobe-programma's en het gebruik van een aantal Adobe- en Microsoft-programma's en daarnaast twee games. In die test blijkt de SCAR 18 bijzonder matig te presteren.
Vervolgens hebben we de storagetest van 3DMark gedraaid, die uitsluitend traces van games bevat. Dat is uiteindelijk toch het gebruiksdoel van deze laptop. Ook in die test presteerde de laptop niet best en moeten we toch de conclusie trekken dat het in raid zetten van ssd's geen succes is gebleken. Schaf je deze laptop aan, dan ben je waarschijnlijk sneller uit als je de raidopstelling verwijdert en Windows opnieuw installeert.
Gamebenchmarks
De SCAR 18 heeft een RTX 4090-videokaart aan boord, de snelste die Nvidia op dit moment in een laptop kan leveren. Over de gpu-architectuur is in de review van de Medion X40 al aandacht besteed. Wat architectuur betreft is de mobiele RTX 4090 vergelijkbaar met de 4080 op de desktop. Voor de prestaties is belangrijk hoeveel energie de gpu mag gebruiken. Het door Nvidia vastgestelde maximum is 175W en dat is ook hoe ASUS deze videokaart heeft geconfigureerd. Medion koos ook voor 175W bij de X40 en je zou dus kunnen verwachten dat de benchmarkresultaten dicht bij elkaar liggen, maar dat blijkt niet zo te zijn.
- Total War: Troy - 1920x1080 - Medium
- Total War: Troy - 1920x1080 - Ultra
- Total War: Troy - 2560x1440 - Medium
- Total War: Troy - 2560x1440 - Ultra
- Total War: Troy - 3840x2160 - Medium
- Total War: Troy - 3840x2160 - Ultra
Om te beginnen draaien we Total War: Troy. Troy is een realtimestrategygame, die een flnke belasting voor de cpu oplevert. Alle units die over het slagveld lopen en de effecten van hun acties moeten allemaal door de processor berekend worden. In deze game is de X40 flink sneller. Pas op de hoogste resolutie komen de framerates bij elkaar in de buurt. Het lijkt erop dat de cpu van de ASUS dus minder goed presteert in games dan die van de Medion.
- F1 2020 (DX12) - 1920x1080 - Medium
- F1 2020 (DX12) - 1920x1080 - Ultra
- F1 2020 (DX12) - 2560x1440 - Medium
- F1 2020 (DX12) - 2560x1440 - Ultra
- F1 2020 (DX12) - 3840x2160 - Medium
- F1 2020 (DX12) - 3840x2160 - Ultra
F1 is ook een game die vrij zwaar op de cpu leunt. Hij vergt wat meer van de gpu dan Total War, maar is nog altijd cpu limited. Hoe zit dat dan? De Medion en de ASUS hebben allebei een Core i9-processor die maximaal 160W mag verbruiken, terwijl ze een videokaart hebben die 175W mag verbruiken. Op basis van die gegevens kun je dus verwachten dat de prestaties bij elkaar in de buurt liggen.
Het antwoord op die vraag is dat de laptop zijn energie moet verdelen, want beide chips kunnen niet continu op hun maximum draaien. Dat zie je al aan de bijgeleverde adapter, die is in beide gevallen 330W sterk, terwijl de beide chips samen op hun maximum al 335W verbruiken, en dan is er nog geen enkele andere component, zoals het scherm, het werkgeheugen en de ssd in de berekening meegenomen. De SCAR 18 is dus zodanig geconfigureerd dat hij tijdens het gamen meer nadruk legt op de cpu, dan op de gpu.
- Metro Exodus - 1920x1080 - Medium
- Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra
- Metro Exodus - 2560x1440 - Medium
- Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra
- Metro Exodus - 3840x2160 - Medium
- Metro Exodus - 3840x2160 - Ultra
- Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra (DXR - High)
Metro: Exodus is een spel waarbij de limiet niet op de processor, maar juist bij de videokaart ligt. Vooral wanneer je raytracing inschakelt, is de SCAR 18 een stuk vlotter dan de Medion X40.
- Far Cry: New Dawn - 1920x1080 - Medium
- Far Cry: New Dawn - 1920x1080 - Ultra
- Far Cry: New Dawn - 2560x1440 - Medium
- Far Cry: New Dawn - 2560x1440 - Ultra
- Far Cry: New Dawn - 3840x2160 - Medium
- Far Cry: New Dawn - 3840x2160 - Ultra
In Far Cry: New Dawn is het stuivertje wisselen tussen de twee laptops en zijn ze flink aan elkaar gewaagd. Afhankelijk van de game kan de ASUS of juist de Medion de snellere van de twee zijn. Het mag in ieder geval duidelijk zijn dat beide laptops, dankzij de 4090-videokaart en i9-processor, gehakt maken van alle gamelaptops van de vorige generatie. Er is een duidelijk verschil tussen de twee laptops als je kijkt naar welke chip het meeste geboost wordt. Bij de Medion ligt de nadruk op de cpu, terwijl bij de ASUS de nadruk op de gpu ligt. Die verdeling hoeft niet vast te liggen. Lenovo heeft in januari een laptop aangekondigd die voorzien is van een 'AI-chip', die dynamisch het vermogen moet kunnen verdelen, waardoor er steeds het maximale uit de hardware gehaald wordt. In hoeverre dat een mooie belofte is, of dat het ook daadwerkelijk werkt, weten we nog niet, want de Lenovo-laptops zijn nog niet verkrijgbaar.
Beeldkwaliteit en responstijden
Het scherm in de ASUS SCAR 18 heeft een diagonaal van 18 inch en dat is, zoals eerder gezegd, bijzonder. Laptops met een dergelijk groot scherm waren jarenlang niet verkrijgbaar, maar nu zijn ze er weer. ASUS heeft het scherm van deze laptop bij BOE ingekocht. Het is een mat scherm, met een 16:10-verhouding, een resolutie van 2560x1600 pixels en een refreshrate van 240Hz.
Hoe goed is de beeldkwaliteit? We checken het met behulp van een colorimeter en Calman-software.
Het belangrijkste aan een beeldscherm is, om te beginnen, de helderheid. Hoe helderder het scherm, hoe beter je het kunt aflezen, ook als er veel omgevingslicht is. Is het te fel, dan kun je het altijd nog dimmen. Wat helderheid betreft doet de SCAR 18 het prima; waarden van rond de 500cd/m² zie je vooral op dure laptops. Wat contrast betreft valt de krappe 1100:1 een beetje tegen. Ips-achtige schermen, zoals dit, kunnen tot 2000:1 halen. Aan de andere kant; veel gamelaptops halen een vergelijkbaar contrast.
Hoe zit het dan met de beeldkwaliteit? Het scherm ondersteunt de sRGB- en P3-kleurruimte en bij beide kleurruimtes is de kalibratie redelijk netjes. De balans van rood, groen en blauw is heel goed; de lijntjes liggen netjes over elkaar. De gammacurve lijkt alleen nergens op. Donkere kleuren worden te licht weergegeven, terwijl lichte kleuren te donker ogen. Dat leidt toch nog tot een redelijk hoge afwijking, die boven de ideale 3ΔE ligt.
Is dat erg? Dat is altijd een discussie bij gamelaptops. Enerzijds is het een laptop van 4400 euro en daarvan mag je verwachten dat het scherm goed gekalibreerd is. Anderzijds is het scherm met zijn 240Hz-refreshrate bedoeld om games op te spelen en niet speciaal voor beeldbewerking. De i9-processor en 4090-videokaart zijn dan wel weer bij uitstek geschikt voor het draaien van zware grafische software. Wellicht is de afwijking iets dat door kalibreren nog recht te trekken valt.
Responstijden
We noemden het al even: het scherm heeft een refreshrate van 240Hz. Bij die verversingsfrequentie moet er iedere 4,17ms een nieuw beeld klaarstaan, want anders krijg je last van ghosting. We kijken hoe snel het scherm van volledig zwart naar volledig wit kan schakelen en hoe snel de wisseling tussen 20 naar 80 procent grijs en weer terug gaat.
- Reactietijd 0-100%
- Reactietijd 100-0%
- Reactietijd 20-80%
- Reactietijd 80-20%
Dat reageren doet het scherm behoorlijk netjes: in drie van de vier tests zit het scherm onder de 4,17ms en bovendien is het scherm sneller dan menig 240Hz- of 300Hz-scherm dat we in het verleden getest hebben.
Geluidsproductie en accuduur
Met de Core i9-13980HX en de RTX 4090 heeft de SCAR 18 de energieverslindendste laptophardware van dit moment aan boord. De chips zetten die energie in warmte om en die warmte moeten de drie ventilators allemaal weer afvoeren. Het liefst doen ze dat zonder al te veel lawaai te maken en in hoeverre dat lukt, meten we met behulp van een Larson Davis 831C-geluidsmeter met een 378A04-microfoon die is voorzien van een voorversterker. De microfoon heeft een noisefloor van 5,5dB(A). Door onvermijdelijk omgevingsgeluid is de noisefloor van onze geluidarme ruimte ongeveer 12dB(A). Als we een veilige marge nemen, kunnen we vanaf 14dB(A) consistente metingen uitvoeren. We meten de geluidsdruk op 50cm afstand, onder een hoek van 45 graden. We hebben twee tests gedaan en bij de test met de waterkoeler is de opstelling zoals op de foto hierboven. Het testen doen we in vier scenario's: WebXPRT simuleert webbrowsen, PCMark 10 is representatief voor wat zwaarder desktopgebruik en Blender is een zware multithreaded workload voor de cpu. Om games te testen maken we gebruik van F1 2020. We meten de geluidsdruk over de periode die iedere test duurt en drukken het resultaat uit in een gemiddelde, LAeq, in dB.
- WebXPRT 3 - LAeq
- PCMark 10 Express - LAeq
- Blender - LAeq
- F1 2020 - 1080p ultra - LAeq
Het resultaat is, hoe kan het ook anders, lawaaiig. Vooral tijdens het spelen van games en het draaien van een zware workload onder Blender, hoort de SCAR 18 bij de laptops die het meeste koelgeruis produceren dat we tot nu toe gemeten hebben. Wanneer de belasting van de hardware wat lager is, zoals in de eerste twee geluidstests, dan valt de geluidsproductie nog mee. De laptop is zeker niet onhoorbaar, maar is in vergelijking met de Medion X40 wel iets stiller.
Accutest
We draaien uiteraard ook twee accutests op de SCAR 18, waarbij we op voorhand al konden voorspellen dat het resultaat niet indrukwekkend zou zijn. De laptop heeft in principe een desktopprocessor aan boord en is gebouwd op het spelen van games en niet om het 3,1 kilogram wegende apparaat mee te torsen naar een koffiebar.
- Accutest browsen
- PCMark 10 - Accu - Tijd
- PCMark 10 - Accu - Digital
- PCMark 10 Accu Essentials
- PCMark 10 Accu Productivity
Houd je het bij simpel webbrowsen, dan kun je iets meer dan twee uur met een acculading doen. Belast je de laptop zwaarder, zoals we met PCMark doen, dan kom je op anderhalf uur uit. Je hebt tijd zat om van het ene naar het andere stopcontact te lopen, dus.
Conclusie
Bijna 46 centimeter is de schermdiagonaal van de SCAR 18. Het is de eerste laptop van een nieuwe generatie 18"-gamelaptops. Dat grote scherm werkt heel fijn, maar het is natuurlijk wel een bepaald gebruiksscenario waarbij dit formaat tot zijn recht komt. Dit is het soort laptop dat je thuis vaak op dezelfde plek hebt staan. Er zit een accu in, maar dat is eigenlijk alleen voor de sier. Sowieso zul je een laptop van meer dan 3kg niet snel meezeulen om op locatie te werken. Maar, die mogelijkheid heb je wel, bijvoorbeeld om bij vrienden of op een LAN-party te kunnen gamen.
Voor dat scenario is de schermresolutie goed gekozen. Op die resolutie draait de RTX 4090 met gemak alle games op de hoogste kwaliteit en wat scherpte betreft zit je nog op dezelfde pixeldichtheid als een 13,3"-laptop met een 1920x1080-scherm. De kalibratie van het scherm had iets beter gekund, maar als je de laptop puur voor het spelen van games gebruikt, zal de rare gammacurve geen belemmering zijn. Speel je vooral snelle spellen, dan kun je profiteren van het 240Hz-paneel, met behoorlijk goede responstijden.
Over games gesproken: daar wordt het interessant, want ASUS geeft de processor en de videokaart de maximale ruimte om te boosten. De manier waarop dat vermogen tussen de twee chips verdeeld wordt, verschilt van de Medion X40 die we eerder testten. De ASUS legt meer de nadruk op de gpu, terwijl de Medion de nadruk meer op de processor legt. Is je game meer cpu limited, dan is de Medion sneller. Ligt de limiet bij de videokaart, dan is de ASUS vlotter.
Wat hardware betreft zit het dus wel snor bij de SCAR 18, tenminste, als je niet naar de ssd's kijkt. Die staan in raid 0 en halen prachtige sequentiële snelheden, maar zijn in de praktijk langzamer dan een enkele ssd. Daarnaast missen we een manier om biometrisch in te loggen en had de camera best een hogere resolutie dan de standaard 720p mogen hebben. Dat zijn allemaal geen enorme dealbreakers, maar we hebben het hier wel over een laptop van 4400 euro en voor dat geld mag je wel wat verwachten.
Is de SCAR 18 een aanrader? Dat is moeilijk te zeggen, want er zijn gewoon niet veel laptops die hiermee te vergelijken zijn. In het 18"-segment met RTX 4090-videokaart is op dit moment alleen de Razer Blade 18 te koop. Die is wel van een 5-megapixelcamera voorzien en ondersteunt Windows Hello. De prijs van dat systeem ligt ook meteen achthonderd euro hoger. Als je naar alle RTX 4090-laptops kijkt, is de ASUS op een paar barebones na zelfs de goedkoopste. En als je dan toch een laptop met 4090 in huis haalt, dan kun je net zo goed voor dit 18"-monster kiezen.