Door Tomas Hochstenbach

Redacteur

Apple Mac mini (2023) met M2 Pro - Nu ook de krachtigste versie getest

15-03-2023 • 13:00

104

Mac mini (2023) met M2 Pro

Apple Mac mini (2023) M2 Pro

De Mac mini (2023) M2 Pro is vooral in multithreaded en grafische taken een stuk sneller dan de normale M2-versie die we eerder hebben getest. De prestaties, maar vooral de bouwkwaliteit, zuinigheid en fluisterstille werking zijn grote voordelen van deze mini-pc. Dat je het apparaat niet kunt upgraden of repareren en dat de configuratieopties extreem prijzig zijn, rekenen we Apple onverminderd hard aan.

Vorige maand kon je op Tweakers een review van de Mac mini (2023) met M2-soc lezen. Inmiddels heeft ook de duurdere versie met M2 Pro-soc ons testlab bereikt. Aangezien deze Mac mini op de processor na vrijwel identiek is, presenteren we je in dit artikel kort onze testresultaten.

M2 Pro en extra poorten

Voor dit artikel hebben we een van de meest luxe Mac mini-uitvoeringen die je kunt kopen getest: met 12-core-cpu en 19-core-gpu. Bij de cpu-cores gaat het om acht performancecores en vier efficiencycores, waar de reguliere M2-soc er van elk vier heeft. Verder was ons testmodel voorzien van de maximale hoeveelheid van 32GB ram en een 4TB-ssd. Voor deze configuratie komen we in de Apple Store uit op 3754 euro, of 3869 euro als je 10GbE wilt.

Aan de buitenkant zie je alleen achterop dat je met een M2 Pro-model te maken hebt, want deze uitvoering heeft vier in plaats van twee Thunderbolt 4-poorten. Bovendien is de HDMI-poort geüpgraded naar HDMI 2.1, wat betekent dat je een 8k-scherm kunt aansluiten.

Mac mini 2023 met M2 Pro aansluitingen

Cpu-tests: Cinebench, Geekbench en Corona Renderer

In de grafieken is de nieuw geteste Mac mini met M2 Pro te herkennen aan een paars balkje. De eerder geteste versie met normale M2 is rood en de oorspronkelijke Mac mini met M1 hebben we een geel balkje gegeven, voor zover onze benchmarksuite sindsdien onveranderd is tenminste.

De M2 Pro in de Mac mini scoort 14.779 punten in Cinebench 23 - Multi, wat praktisch identiek is aan de score van deze soc in de MacBook Pro (2023) 16" met M2 Max. De Max verschilt alleen van de Pro doordat die nog een wat krachtigere gpu heeft; het cpu-gedeelte is identiek. In vergelijking met de Mac mini met de normale M2-soc is het M2 Pro-model zeventig procent sneller, wat hem bijna op gelijk niveau met de AMD Ryzen 5 7600X-desktopprocessor brengt. Wel is hij nog altijd bijna veertig procent langzamer dan de M1 Ultra-soc in de Mac Studio.

De singlethreaded score is letterlijk identiek aan die van de reguliere M2. Je krijgt dus geen snellere cores, alleen meer cores.

  • Cinebench 23 - Multi
  • Cinebench 23 - Single
Cinebench 23 - Multi
Processor Cpu/soc Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i5-13600K
24.245
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core
24.192
AMD Ryzen 5 7600X
15.222
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core
14.779
Apple MacBook Pro 16" M2 Max (2023) M2 Max 12-core
14.750
Minisforum Venus UM690 Ryzen 9 6900HX
13.542
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX
13.441
AMD Ryzen 5 5600G
11.239
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core
8.677
Apple MacBook Air (2022) M2 8-core
8.617
Intel Core i3-12100
8.458
Apple Mac mini (2020) M1
7.806
Intel NUC 11 Pro Ci5-1135G7
4.473
Cinebench 23 - Single
Processor Cpu/soc Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i5-13600K
2.004
AMD Ryzen 5 7600X
1.947
Intel Core i3-12100
1.670
Apple MacBook Pro 16" M2 Max (2023) M2 Max 12-core
1.669
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core
1.649
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core
1.649
Minisforum Venus UM690 Ryzen 9 6900HX
1.612
Apple MacBook Air (2022) M2 8-core
1.583
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core
1.536
Apple Mac mini (2020) M1
1.520
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX
1.493
AMD Ryzen 5 5600G
1.438
Intel NUC 11 Pro Ci5-1135G7
1.277

In Geekbench 5 - Multi is het verschil tussen de Mac mini met M2 en de M2 Pro-versie met 65 procent iets minder groot dan in Cinebench, maar nog altijd substantieel. Hier blijft de MacBook Pro opvallend genoeg wel wat vlotter. Singlethreaded zien we opnieuw geen noemenswaardig verschil.

  • Geekbench 5 - Multi
  • Geekbench 5 - Single
Geekbench 5 - Multi
Pc Cpu/soc Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core
24.093
Apple MacBook Pro 16" M2 Max (2023) M2 Max 12-core
15.520
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core
14.917
Minisforum Venus UM690 Ryzen 9 6900HX
9.597
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core
9.068
Apple MacBook Air (2022) M2 8-core
8.953
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX
8.630
Apple Mac mini (2020) M1
7.638
Geekbench 5 - Single
Laptop Cpu/soc Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Apple MacBook Pro 16" M2 Max (2023) M2 Max 12-core
2.074
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core
1.968
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core
1.959
Apple MacBook Air (2022) M2 8-core
1.904
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core
1.792
Apple Mac mini (2020) M1
1.730
Minisforum Venus UM690 Ryzen 9 6900HX
1.632
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX
1.479

De Corona Renderer-benchmark duurt op de Mac mini met M2 Pro 116 seconden, wat 38 procent sneller is dan de M2-uitvoering. De mini-pc's met AMD-processor blijven echter net wat sneller in deze test.

Corona 1.3
Pc Cpu/soc Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core
1m12s
Minisforum Venus UM690 Ryzen 9 6900HX
1m43s
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX
1m47s
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core
1m56s
Apple MacBook Pro 16" M2 Max (2023) M2 Max 12-core
1m58s
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core
3m6s

Gpu-tests: 3DMark en Total War: Troy

De Wild Life Extreme-test is nog altijd de enige 3DMark-benchmark die werkt met Apples socs. In de Unlimited-versie kunnen de gpu's echter ook in deze vrij simpele test hun spierballen laten zien. De snellere gpu in de M2 Pro-soc leidt tot 45 procent hogere prestaties in deze test, maar de M2 Max in de MacBook Pro en al helemaal de M1 Ultra in de Mac Studio zijn met hun extra gpu-cores nog veel sneller.

3DMark Wild Life Extreme Unlimited
Pc Cpu/soc Geïntegreerde gpu Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core M1 Ultra 64-core
35.020
Apple MacBook Pro 16" M2 Max (2023) M2 Max 12-core M2 Max 38-core
25.127
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core M2 Pro 19-core
10.017
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core M2 10-core
6.908
Apple MacBook Air (2022) M2 8-core M2 10-core
6.797
Apple Mac mini (2020) M1 M1 8-core
4.994

Hoewel Apple in zijn presentatie over de nieuwe Mac mini trots wees op het beschikbaar komen van Resident Evil Village en No Man's Sky voor de Mac, games uit 2021 en 2016 (!), blijft de realiteit voor gamers op macOS bitter. De meeste grote games zijn niet beschikbaar en de games die er wel zijn, moeten vaak nog gebruikmaken van x86-emulatie via Rosetta, wat de prestaties niet ten goede komt.

Een voorbeeld van zo'n game is Total War: Troy. Op medium-settings stijgt de framerate van 66 naar 96fps, een plus van 47 procent en dus in lijn met wat de 3DMark-test ons beloofde. Op ultra is het relatieve verschil zelfs nog wat groter, maar blijf je desondanks steken op net geen 51fps.

  • Total War: Troy - 1920x1080 - Medium
  • Total War: Troy - 1920x1080 - Ultra
Total War: Troy - 1920x1080 - Medium
Pc Cpu/soc Geïntegreerde gpu Videochip Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX Rad. RX 6600M
196,9
Apple MacBook Pro 16" M2 Max (2023) M2 Max 12-core M2 Max 38-core
118,5
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core M2 Pro 19-core
96,4
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core M2 10-core
65,7
Apple MacBook Air (2022) M2 8-core M2 10-core
52,4
Total War: Troy - 1920x1080 - Ultra
Pc Cpu/soc Geïntegreerde gpu Videochip Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX Rad. RX 6600M
92,7
Apple MacBook Pro 16" M2 Max (2023) M2 Max 12-core M2 Max 38-core
64,3
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core M2 Pro 19-core
50,6
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core M2 10-core
33,0
Apple MacBook Air (2022) M2 8-core M2 10-core
17,1

Duurtest

Net zoals bij de M2-versie van de Mac mini zien we geen throttling; de prestaties blijven gedurende de volledige test keurig op niveau. De Blender-runs duren consistent net geen twintig seconden, waar de Mac mini met M2-soc bijna 29 seconden per run nodig had.

Stroomverbruik

Wanneer uitgeschakeld en idle komt het opgenomen vermogen vrijwel overeen met dat van de eerder geteste Mac mini. Onder belasting verbruikt de M2 Pro-versie logischerwijs wel wat meer.

  • Opgenomen vermogen - uit
  • Opgenomen vermogen - idle
  • Opgenomen vermogen - load
Opgenomen vermogen - uit
Pc Cpu/soc Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core
0,2
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core
0,2
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX
0,7
Intel NUC 11 Pro Ci5-1135G7
1,2
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core
1,2
Minisforum Venus UM690 Ryzen 9 6900HX
2,7
Opgenomen vermogen - idle
Pc Cpu/soc Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core
4,2
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core
5,4
Intel NUC 11 Pro Ci5-1135G7
7,6
Minisforum Venus UM690 Ryzen 9 6900HX
8,9
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core
18,6
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX
34,5
Opgenomen vermogen - Load - Max
Pc Cpu/soc Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Apple Mac mini M2 (2023) M2 8-core
44
Apple Mac mini M2 Pro (2023) M2 Pro 12-core
56
Minisforum Venus UM690 Ryzen 9 6900HX
86
Apple Mac Studio M1 Ultra 20-core
109
Minisforum Neptune HX90G Ryzen 9 5900HX
144

Met 77 graden wordt de M2 Pro-processor in de Mac mini net wat warmer dan de normale M2-soc.

Geluidsproductie

Net als de eerder geteste uitvoering van de Mac mini komt ook de versie met de M2 Pro niet boven de noisefloor in onze geluidsdichte testruimte. Dat betekent dat ook deze uitvoering van Apples mini-pc echt fluisterstil zijn werk doet.

Conclusie

De Mac mini (2023) met M2 Pro is in essentie heel vergelijkbaar met de eerder geteste M2-versie. Waar die opviel door zijn betaalbaarheid, is dat bij deze variant zeker niet meer het geval. Naast een pluspunt is er echter ook een minpunt verdwenen: het karig toegeruste basismodel; de M2 Pro krijg je altijd met minstens 16GB ram en 512GB opslag. Gebleven en verder uitgebouwde goede punten zijn de goede prestaties en de zuinige, maar vooral fluisterstille werking, maar helaas geldt dat ook voor de overige nadelen: het gebrek aan upgrade- en repareerbaarheid, en de peperdure configuratieopties.

Reacties (104)

104
102
55
4
0
35
Wijzig sortering
Ik mis eigenlijk vooral een grafiek van Performance-Per-Watt, waarbij alle lijnen ook doorgaan tot hun eigen maximum. Zo zou het kunnen verduidelijken dat sommige x86 processoren wel meer performance kunnen geven, ten kosten van een factor 2-3 in energie verbruik.

De "Opgenomen vermogen" grafiek zegt al wel iets, maar mist context: hoeveel performance wordt er geleverd voor dit stroom verbruik?
Ik blijf verrast hoe stil de community is over het gebruik van geïntegreerde nand-chips voor opslag. Dit is een slijtage onderdeel. Na de accu zal dit het eerste zijn wat het begeeft normaliter. Of heeft deze geintegreerde SSD een bizar hoge TBW grenswaarde waar ik niet vanaf weet?
Ik blijf verrast hoe stil de community is over het gebruik van geïntegreerde nand-chips voor opslag.
Kan een Mac Mini booten van externe opslag? Zo ja, dan kan je wellicht een NVME PCIe-drive aansluiten via Thunderbolt 4. Tweedehands 'versleten' Mini's kunnen zo een tweede leven krijgen over zoveel jaar.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 15:55]

Een Mac mini kan prima booten van een externe schijf (USB-C of TB3/4) maar de bootloader moet op de interne drive staan. Als die echt stuk is heb je een probleem.
Daarnaast is de performance van swap naar een externe drive niet echt om over naar huis te schrijven. En gezien de gemiddelde levensduur de OS support ook afgelopen.
Een Mac mini kan prima booten van een externe schijf (USB-C of TB3/4) maar de bootloader moet op de interne drive staan. Als die echt stuk is heb je een probleem.
Daarnaast is de performance van swap naar een externe drive niet echt om over naar huis te schrijven. En gezien de gemiddelde levensduur de OS support ook afgelopen.
Hoe kan je een bootloader herstellen van een Mac Mini waarbij die fout is overschreven (dus wel een werkende embedded SSD, maar geen nuttige data erop)?

En staat die bootloader wel op de interne drive, en niet bijvoorbeeld in aparte SPI/NAND/NOR flash storage (eventueel in de SoC)?

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 15:55]

Volgens https://eclecticlight.co/...-change-boot-and-recovery wordt er altijd opgestart van de interne opslag. iBoot staat op een aparte APFS container, maar geen NAND is geen boot denk ik.
If you’re unfortunate enough to completely wipe your M1 Mac’s internal storage, the only way to recover it is to restore the whole firmware and software image in DFU mode with Configurator 2. When that’s done, as far as your Mac and Apple are concerned, it’s effectively a new Mac and has to undergo full setup from scratch.
Impliceert dat DFU mode altijd zou moeten werken. Volgens mij werkt dat ('Restore') alleen met een andere Mac, van wat ik begrijp. Zie ook bijvoorbeeld dit.

De vraag is dus of DFU mode gebruikt kan worden om iets anders te booten, maar als dat alleen met een andere Mac kan, dan is dat niet echt nuttig (en omslachtig, elke keer wanneer je je systeem moet starten). :P

Wel slechte keuzes gecombineerd met een slecht ontwerp. Lijkt sterk op geplande veroudering.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 15:55]

De mensen achter Asahi Linux waren juist heel tevreden met Apple dat er geen strobreed in de weg werd gelegd om Linux op de M1/M2 macs te draaien.

Ik kan me ook niet echt voorstellen dat er straks bootladingen M1 macs met defecte SSD moeten worden 'gered' door ze met allerlei hacks te laten booten van een losse opslagunit die aan een thunderbolt kabeltje bungelt. Dat is geen betrouwbaar systeem en ik vraag me af wie die machines op die manier nog zou willen gebruiken.
De planning is waarschijnlijk dat de SSD het gewoon de economische levensduur van zo'n machine volhoudt.
De planning is waarschijnlijk dat de SSD het gewoon de economische levensduur van zo'n machine volhoudt.
Reduce, reuse, recycle. Er bestaat meer dan enkel economische levensduur.
Klopt, dus geen nieuwe machine kopen als je oude nog werkt. Succes met het vinden van tweakers die hun PC uit 2016 nog gebruiken. (upgraden telt niet, dan gooi je onderdelen weg)
Als je dan toch een nieuwe koopt de oude verkopen zodat iemand anders er nog mee kan werken.
Na een jaar of 10 wanneer software support afgelopen is en de hardware minder betrouwbaar begint te worden recyclen.

Niemand die goed bij z'n hoofd is gaat 10+ jaar oude computers te gebruiken voor kritische doeleinden. En als het niet kritisch hebt heb je het niet nodig dus kan je beter niks kopen.
Als aanvulling op de reactie van bzzzt: Apple heeft speciaal voor de Asahi Linux ontwikkeling een raw image mode toegevoegd waarbij er geen Mach-O kernel files nodig zijn zoals Apple deze zelf gebruikt. Link

[Reactie gewijzigd door Soru op 22 juli 2024 15:55]

Ik boot vanaf een externe SSD over USB-C op een Mac Mini en ik kan het niemand aanraden. Het boot proces is enorm vertraagd. Of dat ook zo is op een M-based device weet ik niet.

Maar ik adviseer om gewoon de apple tax te betalen. Je koopt zo'n ding om er zeker 3 tot 5 jaar mee te doen dus dan valt de prijs ook weer mee.
Dit is inderdaad wel een goed punt. In de praktijk zal dat een goede "pleister" oplossing zijn.
Allicht kan dat. Ding kan zelfs booten via internet als het moet.
De meeste high-end SSDs hebben een schrijf levensduur die de te verwachte levensduur van een apparaat vaak ver overstijgt. Je moet denken aan petabytes voordat het ding versleten is.

We zijn in de afgelopen 13 jaar erg ver gekomen en waar levensduur bij budget SSDs zeker een aandachtspunt is, verwacht ik geen issues bij deze machines en dit prijspunt.
Dan is mij zeker iets ontgaan. Mijn vorige Kingston NV1 had al 5% slijtage volgens DriveDX na een jaar (enfin, dat was wel een QLC). Kun jij een voorbeeld noemen van zo'n SSD die de levensduur van een mid/high end laptop kan overstijgen? Ik laat me graag overtuigen.
Dat is precies het punt, de goedkopere SSDs (en dit is een relatief goedkoop exemplaar) zijn stukken trager en hebben een slechtere levensduur.

Naar mijn weten stopt Apple veel beter SSD spul in hun machines, die dus zeker de levensduur van de hardware zullen bijbenen.
Uiteindelijk zijn ook andere onderdelen aan slijtage onderhevig. Poorten worden ontworpen op een aantal duizenden keren inpluggen, condensatoren drogen uit, de lagers van je ventilator lopen vast etc. De vraag is niet of NAND cellen er mee stoppen maar of ze de ontwerp-levensduur gaan halen. Kennelijk is Apple daar redelijk van overtuigd. Heb hier ook SSD's die de 10 jaar aantikken zonder grote issues.

Persoonlijk zou ik zo'n machine niet als 24/7 build-server of met een andere schrijf-heavy workload machine inzetten maar zelfs dan kan dat jaren goed gaan...
misschien?! :) er is een video op het YT kanaal van Mark Payne (retired hardware engineer) die dieper ingaat op Apple M1 SSD Lifespan Ageing. lang maar goed verteld.
@Tomas Hochstenbach

Dank voor je uitgebreide review/test! Mooi geschreven.
Ik heb ook een vraag/opmerking (o, jee.. dit zal wel discussie opleveren)

Je beschrijft bij de minpunten dat upgrades peperduur zijn. Ik vraag me af of je
dan objectief schrijft of dat je jouw waarde van upgrades spiegelt op de prijzen van
Apple. Is wat jij duur vindt voor anderen ook duur? Is het relevant dat het peperduur is?
Of, is het eigenlijk Iets in de geest: De upgrades van Apple zijn duurder dan wanneer je
losse componenten kunt kopen of Windows/Linux equivalenten?

De opmerkingen onder het artikel vind ik ook mooi: pak minder energie. Wat levert dat dan financieel
op als je kijkt naar performance/prijs en worden de upgrades dan minder peperduur?
Wat ik wil zeggen: ik vind je een beetje subjectief. Dat is oké, want dit is slechts mijn mening.
Maar als je objectief zou willen schrijven, dan is het tof om geen waarde aan prijzen (wat per definitie
subjectief is) te hangen in je semantiek.

Toch blijf ik je stukken graag lezen ;)
230 euro extra voor 8GB meer is gewoon peperduur.
230 euro voor 256gb extra SSD is ook gewoon erover.
Als je zelf een upgrade kon doen kon je componenten met dezelfde performance plaatsen voor een fractie van de prijs.
Je hoeft die upgrades niet te kopen hé, niemand verplicht je.

Het is echter wel zo dat er blijkbaar voldoende mensen hier wel voor kiezen, anders zouden ze het niet op die manier aanbieden.

En dan ook even de economische kant bekijken: stel dat Apple die upgrades goedkoper maakt. Dan zullen ze hier minder op verdienen en hun marge ergens anders moeten halen. Gevolg: de goedkoopste oplossing wordt duurder.

En weet je wat, sommigen vinden dit helemaal niet zo erg. Soms is stabiliteit en "het werkt gewoon" ook van waarde voor iemand. Als bedrijf zou ik niet twijfelen als het enigszins mogelijk is. Onze Dell XPS'en (die trouwens duurder zijn dan gelijkwaardige Macbook Pro's) zorgen continu voor miserie. Vorig jaar heb ik 3% van mijn werkende tijd verkwist aan IT-gerelateerde issues. Daarvan had het bedrijf aardig wat toestellen extra kunnen kopen.
Je zou gelijk kunnen hebben, tot je naar de basisconfiguratie van hun producten gaat kijken:
Mac Mini: 256GB SSD, 8GB RAM
MacBook Air: 256GB SSD, 8GB RAM
iMac: 256GB SSD, 8GB RAM
Zoals vele andere tweakers ben ik het aanspreekpunt omtrent technologie aankopen voor vrienden en familie, maar dit zijn echt geen specificaties die ik met een gerust hart zou kunnen aanbevelen voor iemands primaire machine. Wanneer je instapmodel een upgrade nodig heeft om een valide product te zijn, is dat geen instapmodel maar een upsellstrategie.
Dan zullen ze hier minder op verdienen en hun marge ergens anders moeten halen. Gevolg: de goedkoopste oplossing wordt duurder.
Gezien de winstmarges van het bedrijf is dit echt volslagen onzin. Ze kunnen ook gewoon een keer wat minder winst maken.
De winstmarges van Apple zijn gewoon mooie gezonde percentages. Niets mis mee.
Lees het draadje even wat beter. Het ging er niet om of marges wel of niet gezond zijn, maar dat ze groot genoeg zijn om onderstaande opmerking als onzin weg te kunnen zetten.
en hun marge ergens anders moeten halen. Gevolg: de goedkoopste oplossing wordt duurder.
Er zijn dus, gezien de winstmarges (of ze nu wel of niet gezond zijn) genoeg mogelijkheden om niet de kosten te hoeven doorberekenen aan klanten. Bedrijven hebben dat soort onzin jaren verkocht, dat minder winst maken automatisch betekent dat de rekening bij klanten terecht moet komen. Bijzonder dat zoveel klanten dat zomaar accepteren.
Mijn witte MacBook destijds stond vol scheuren.
Mijn MacBook van 2015 begint vlekken op het scherm te krijgen.
En ik draag erg goed zorg voor mijn spullen.
Ik hoef er geen meer :)
Wat je zegt is dus precies wat ik bedoel.
Het is duurder dan wanneer je het zelf doet. Dat is feitelijk.

Wat je daarvoor zegt is geen feit. Peperduur is een waardering die jij (en meer mensen waarschijnlijk) geven aan de prijs die Apple vraagt. Maar dat is subjectief. Peperduur is voor jou iets anders dan voor mij.

Ik kan een Opel Manta upgraden voor minder dan de prijs van een Mercedes. Ik kan geen Mercedes betalen, maar de waarde van die auto kan ik niet bepalen voor anderen. Sommige mensen kunnen en willen deze kopen, voelen die prijs niet en bouwen geen Opel Manta.
Toch ga ik andere Mensen niet overtuigen van het feit dat Mercedes zo duur is. Omdat in die overtuiging mijn prijswaardering zit.

Maar kijk mij nou. Ik doe dus onbewust met jou wat ik niet wil dat gebeurt.
Vind het zo duur als jij het vinden wil :)
Ja, klopt, zelfbouw is inderdaad goedkoper. Daarom kan je best ook gewoon kijken naar wat de concurrentie aanrekent. Als ik de Minisforum Neptune (ik kies hem gewoon omdat hij bij in de review zit) op hun website upgrade van 16GB RAM naar 32GB, resulteert dat in een meerprijs van 70 euro. Bij apple kost diezelfde upgrade voor een Mac Mini met M2 Pro je 460 euro.

Veruit de grootste subjectiviteit aan het woord peperduur wordt ontleend aan het aantal euros dat je op je bankrekening hebt. Als je maar 100 euro hebt, is een Manta nog steeds duur, wanneer je een miljardair bent is die Mercedes wellicht een koopje.
Ik snap wat je zegt.

T is allemaal maar net hoe we er tegenaan kijken! 😉
Als je een exact hetzelfde ram of ssd kunt plaatsen voor een fractie van de prijs dan is het gewoon zo dat Apple er veel teveel voor vraagt.
En dat ze ervoor zorgen dat je dat zelf niet kan is nog erger.
En dat heeft totaal niks te maken met subjectief zijn.
Het feit dat mensen dat willen betalen moeten ze zelf weten. Maar dan gaat het erom om ze het ervoor over hebben. Te duur is het zonder meer.

[Reactie gewijzigd door Sanghelios op 22 juli 2024 15:55]

Wat een raar verhaal.

Het is objectief (peper)duur omdat de kostprijs van de componenten simpelweg nihil zijn en Apple er lekker op loopt te cashen. Dat je subjectief kan doen, vingers in je oren en hard kunt roepen dat 't 't allemaal wel waard is, maakt het objectieve deel niet ineens minder waar. Je maakt jezelf alleen wat anders wijs.

Dat een Opel Manta goedkoper is dan een Mercedes is, zeker vroeger, in veel gevallen nog te verklaren ook omdat het een compleet ander voertuig is. Je kunt ook een Manta niet upgraden naar Mercedesniveau, dan moet je zodanig veel compleet vervangen (motor, ophanging, etc.) dat 't dan toch echt geen Manta meer is. Er is daadwerkelijk meer geld gegaan in het ontwerpen, aankleden en bouwen van een gemiddelde Mercedes en van alle Duitse merken levert Mercedes relatief gezien nog wel wat waar voor z'n geld, ondanks dat de onderdelen (o.a. de motoren) veelal Renault en Nissan zijn op de goedkopere modellen. Ik vind Mercedes op dit moment echt vervelende auto's maken, maar ze doen wel hun best en objectief zijn ze niet bizar veel duurder dan nodig. Dat is meer iets voor VAG/Audi en instapmodellen van BMW/Mini.

Jij haalt objectiviteit en subjectiviteit compleet door elkaar en geeft ze dezelfde waarde. Ik kan dat niet en ik vind dat zelfs erg raar. Mening en feiten hebben niet dezelfde waarde, dat mogen ze ook nooit krijgen. Ik ga dus ook geen mac Mini kopen, want ondanks dat ik er meer dan genoeg geld voor heb, hou ik er niet van als iets objectief gezien mij een poot probeert uit te draaien.

Je doet nu alsof het fout is dat iemand een feit benoemd over de prijs, omdat jij het anders voelt. Dus jouw gevoel is belangrijker dan feiten, dus mogen de feiten niet meer benoemd worden? Of wat wil je eigenlijk bereiken?

Er zijn andere (concurrerende) high-end producten en sommigen hebben een realistischer bedrag voor upgrades. Dus ook in vergelijking met concurrerende producten is wat Apple doet objectief bizar duur. Het is niet dat Apple alleen op de wereld is. Ja, voor sommigen wel, maarja, aan dat soort fantasieën kun je niets doen.

[Reactie gewijzigd door fapkonijntje op 22 juli 2024 15:55]

Maar je kan zelf geen upgrade doen, dus is het een onzinnig punt om aan te snijden.
Ik kan tal van analogieën naar voren halen, maar dat heeft niet zoveel zin.

Apple apparatuur kost veel geld. Mensen die dat kopen (zoals ik) weten dat en soms is dat balen, maar het is wat het is. ;)
Blij dat @Tomas Hochstenbach de extreme prijzen voor de upgrades en het ontbreken van user servicability blijft onderstrepen, en Apple er op afrekent. Het blijft namelijk belangrijk dat reviewers proberen te evalueren vanuit een use case die in principe merk-agnostisch is. Tech reviews zijn de de laatste decennia veel te veel afgegleden naar het onkritisch meenemen van de groepswijsheden van hun lezerspubliek i.v.m. een bepaald merk. "Oh ja, het is Apple, je hoort te weten dat ze de laatste cent uit je zullen persen zodra je diep genoeg in hun eco-systeem zit, en ze het zo moeilijk mogelijk maken om je eigen spul te repareren. Dat weten we, je hoeft daar geen zaak van te maken." Ja natuurlijk, ik weet ook dat dat zo is, maar dat maakt het toch niet OK?

Volgende stap: het denormaliseren van het feit dat je zelf niet kan kiezen welke software je draait op jouw idevices. Wat die betreft apprecieer ik alvast dat de Tweakers-reviewers tegenwoordig vermelden dat Apple nooit harde garanties biedt i.v.m. de duur van hun software-ondersteuning. Het wordt hier in de peanut gallery veel te vaak als een objectief feit voorgesteld dat als je 1200 Euro aan een iPhone geeft, je "gegarandeerd" 6 a 7 jaar ondersteuning krijgt.
Volgende stap: het denormaliseren van het feit dat je zelf niet kan kiezen welke software je draait op jouw idevices.
Ik begrijp je punt, maar bij een bedrijf wat zowel de hardware (inclusief processor) als software maakt, vind ik dat eigenlijk geen argument. Anders kun je het bij elk apparaat wat software heeft (tegenwoordig ongeveer alles) wel gaan roepen, tot aan gameconsoles en je magnetron aan toe. Mooi als het kan, maar als het niet kan dan is het gewoon niet jouw apparaat.

Bij Windows-laptops vind ik het een iets ander verhaal, aangezien het OS door een derde partij gemaakt wordt (buiten Microsoft's eigen laptops dan).
Ik neem aan dat je het hebt over custom ROMs draaien. Zo ambitieus hoeft het voor mij niet eens. Ik denk in de eerste plaats het feit dat alles via de App Store moet gaan omwille van "de veiligheid". Een non-argument overigens, app review is een kostenpost waarop Apple agressief bespaart. Ik begrijp de theoretische voordelen (die, nogmaals, in de praktijk twijfelachtig zijn) heus wel. Sinds wanneer is het echter normaal geworden dat we voor dergelijke theoretische voordelen met gebruikersautonomie betalen?
Ik neem aan dat je het hebt over custom ROMs draaien. Zo ambitieus hoeft het voor mij niet eens. Ik denk in de eerste plaats het feit dat alles via de App Store moet gaan omwille van "de veiligheid".
Op macOS kun je gewoon software installeren zonder gebruik te maken van de App Store. Gewoon downloaden en dubbelklikken.

Moet ook wel, want er is genoeg legitieme commerciele software die professionals gebruiken (developers, netwerkbeheerders) die niet eens door de restricties van Apple heen zouden komen.

[Reactie gewijzigd door RefriedNoodle op 22 juli 2024 15:55]

Ik had het over hun iDevices, waarmee ik de iPhone en de iPad bedoelde.

Los daarvan: de enige reden waarom je op je Apple desktop/laptop software kan installeren buiten de app store om (wat ze natuurlijk proberen te ontmoedigen zodat het op termijn makkelijker wordt de mogelijkheid te verbieden), is dat het een relict is van de manier waarop software historisch gedistribueerd werd. Als Apple vandaag de dag voor het eerst met desktop/laptops zou komen, dan weet iedereen dat die even locked down zouden zijn als de iPhone en de iPad.
Ik had het over hun iDevices, waarmee ik de iPhone en de iPad bedoelde.
Waarom zeg je dat dan onder een artikel over een Mac? ;)
Los daarvan: de enige reden waarom je op je Apple desktop/laptop software kan installeren buiten de app store om (wat ze natuurlijk proberen te ontmoedigen zodat het op termijn makkelijker wordt de mogelijkheid te verbieden), is dat het een relict is van de manier waarop software historisch gedistribueerd werd. Als Apple vandaag de dag voor het eerst met desktop/laptops zou komen, dan weet iedereen dat die even locked down zouden zijn als de iPhone en de iPad.
Misschien. Ik weet het niet. Misschien heb je gelijk, en het zou me ook niet verbazen als het die kant op gaat. Anderzijds is iedereen die ik ken met een Macbook, werkzaam in de IT. Het moment dat zoiets simpels als Wireshark niet meer geinstalleerd kan worden (want die heeft elevated rights nodig en dat mag een app niet in de App Store), was dat hun laatste Apple laptop. Iets zegt me dat Apple ook wel helder heeft wie hun klanten zijn.

Maar wat je zegt, ik zou ook niet opkijken als het toch gebeurt.
Ik snap jouw reactie wel, de waarde voor veel gebruikers en ook die ik zelf onderken na jaren Windows PC's te hebben gebruikt is toch echt wel dat ALS je veelal gebruik maakt van Apple producten (iPhone, iPad, Apple TV) het echt handig is om ook een MacBook of Mac mini/Studio te gebruiken. De integratie werkt gewoon feilloos, dat kun je ook met Android en Windows bereiken maar het is gewoon KISS.

Dan betaal je wel de hoofdprijs maar als je het kunt betalen hebben ze een hoge restwaarde, ze zijn stil, de batterijduur van nieuwe MacBooks is ongeëvenaard, ze hebben een mooi design/materiaalgebruik (dat is wel erg persoonlijk) en software die voor de niet gamers snel is en weinig onderhoudt vergt. Het zijn dan ook geen echte Tweakers apparaten. Wat jij aan groepswijsheden beschrijft is dus deels ook waar maar het feit blijft, er is een markt voor Apple en hun klanten geven graag in verhouding belachelijke bedragen uit om bovenstaande te bereiken in de wetenschap dat het goedkoper kan. Of het voor hen beter kan is erg persoonlijk en afhankelijk van wat je wilt van je apparatuur....

Zelf gebruik ik alleen Apple apparaten, heb nog nooit iets moeten laten repareren en ik heb het geld graag over voor de integratie, de snelheid en betrouwbaarheid van de apparaten en de looks. Ik weet dat ik op voorhand goed moet nadenken wat ik waarvoor aanschaf en accepteren dat ik de hoofdprijs betaal. Dan ben ik toch vooral pragmatisch.

[Reactie gewijzigd door Ootje70 op 22 juli 2024 15:55]

De integratie werkt gewoon feilloos,
Mwaa, ik vind dat zo'n stropop-discussie. "Wil je extra betalen voor een ecosysteem waarin alles feilloos samenwerkt?" Daar kan men redelijkerwijze over van mening verschillen, maar de premisse klopt gewoon niet. Mijn ervaring met Apple is dat het vaak niet feilloos samenwerkt, zelfs niet met elkaar, omdat het zoveel automagisch probeert te doen. Het heeft bv. jaren geduurd eer men de bug van de zombie iCloud Safari tabs verhielp. Maar, ergst van al, wanneer het faalt, faalt het vaak op een manier die de gebruiker niet onmiddellijk merkt. Heb bv. ooit eens foto's van iCloud Photos als "ongewijzigde originelen" gedownload om ze op een Linux-PC te zetten. Allemaal in de oorspronkelijke resolutie... op een na die in 600x800 was of zoiets. Que? Dan ben ik eens gaan kijken in mijn fotomap en, jawel, een paar andere foto's die ik op dezelfde manier had overgezet hadden net hetzelfde probleem.
het is gewoon KISS
Ik denk dat je "handig" bedoelt. De Apple-filosofie is het tegenovergestelde van wat technologen doorgaans onder "KISS" verstaan.
Ik denk dat jouw ervaringen en die van mij dus verschillen. Maar dat komt dan w.s. ook omdat jij andere dingen hebt gedaan met jouw Mac dan ik. Ik geloof niet in automagisch maar handige functies zoals deze bedoelt zijn. Of het nu inzet van iCloud is voor centrale toegang tot settings, backups en bestanden of het gebruik van een iPad als 2de scherm, knippen en plakken tussen apparaten of gebruik van muis en keyboard op Mac en iPad, snel wisselen van koptelefoons et cetera. Dat is handig maar het werkt ook zoals ik KISS zie, een enkele knop omzetten en het werkt. Niet dat ik denk dat de OS'en van Apple feilloos zijn, er kan en zal echt wel wat mis gaan en er zijn zeker bugs. Ik durf wel te zeggen dat het meer KISS, handig en beter geïntegreerd is dan andere besturingssystemen. Weinig flexibel maar ja, als het doet wat je wilt...
als het doet wat je wilt...
OK, maar probeer de winstlogica van Apple i.c.m. de value proposition ("werkt gewoon") nu eens te zien als een structurele factor die slechte code incentiveert. Ze hebben er geen belang bij dat code van hoge kwaliteit is. Zo lang het faalt op een manier die de doorsnee gebruiker niet merkt, heeft de doorsnee gebruiker de indruk dat het "gewoon werkt". En dat is voor Apple genoeg om die reputatie te behouden. Dus dat is en blijft de groepswijsheid i.v.m. Apple, en gebruikers beginnen andere gebruikers subtiel of minder subtiel te gaslighten i.v.m. concrete bewijzen van hoe het gewoon niet werkt op manier die je pas veel later ontdekt. Dat was het genie van Jobs als succesvol sekteleider: zorg ervoor dat je volgelingen elkaar policen. Discipline werkt het meest efficiënt wanneer ze immanent is, wanneer ze niet van bovenuit expliciet wordt opgelegd maar het product is van hoe leden van een groep met elkaar omgaan.
Leuk discussie, het feit dat je Jobs een sekteleider noemt geeft wel aan dat jij van een andere kant 'gegaslight' wordt. Apple is een bedrijf dat heel goed weet hoe je klanten bindt. Dat doen ze niet door per default slechte code te incentiveren, natuurlijk hebben zij er baat bij dat code van hoge kwaliteit is. Hun klanten accepteren ook niet dat functies niet goed werken, er is geen echte halfway. Er zijn alleen veel klanten die heel basaal gebruik maken van de functies en mogelijkheden en slechte code niet opmerken. Fouten in code worden dan ook vooral opgemerkt in de (basale) functies die het meest gebruikt worden. Fouten in functies die weinig gebruikt worden, komen dan meestal via klanten met specifieke verwachtingen aan het licht en dat krijgt dan veel meer aandacht, vaak negatieve.

Apple is gewoon een bedrijf, ze hebben producten die bepaalde klanten aantrekken en die weten ze heel goed te binden. Die klanten willen diensten en apparaten die eenvoudig te gebruiken zijn. Ze hebben eerder eisen over de specifiek look & feel van Apple en hebben vaak meer te besteden en doen dat ook. En ja, hun klanten beïnvloeden ook anderen, dat is geen sektegedrag maar slimme marketing en producten die ze goed weten te positioneren en klanten die hun enthousiasme graag delen.
Ik zie op Reddit regelmatig mensen die hun MacBook Pro met 96GB geheugen showen. Dat is natuurlijk voor het meeste gebruik helemaal niet relevant, maar waarom deze ‘maar’ 32GB ondersteund is mij wel een raadsel. Misschien dat Apple mensen naar een nog duurder segment wil jagen? Ik heb geen idee wat de reden is (iemand anders?) maar volgens mij geef je genoeg geld uit met zo’n M2 Pro Mac Mini. Had er graag één gehad, maar vooralsnog past dit niet binnen mijn budget ;-)

Edit: De 4TB opslag maakt dit model trouwens 1380 euro duurder dan het ‘instap’ 512GB model van deze M2 Pro. Er is zelfs een 8TB variant, waarmee het totaalbedrag uitkomt op 5134 euro.

Maar goed als je deze Mac bijvoorbeeld gebruikt om 8K video’s te editen dan verbruik je gecomprimeerd (H.264) al snel 60-70 GB per uur. Dan kan ik me overigens goed voorstellen dat die 32GB geheugen een bottleneck wordt, maar zo goed zit ik niet in deze materie.

[Reactie gewijzigd door RICCTWK op 22 juli 2024 15:55]

Als je nog meer performance nodig hebt is er natuurlijk de Mac Studio lijn.

Die hebben de Max en Ultra chips met RAM tot maar liefst 128GB!
Alleen betaal je voor de goedkoopste Mac Studio al direct bijna €1000 meer en gezien naar alle geruchten de Mac Studio lijn al dood is binnen Apple is dat ook niet echt iets waar Apple in gelooft.
Ik heb geen idee wat de reden is (iemand anders?)
Ik zal even bijten: de SoC van Apple haalt juist deze indrukwekkende performancecijfers omdat geheugen strak tegen de CPU cores zit. Afstand is traagheid dus dichterbij is sneller. Dat geldt overigens ook (in ieder geval in de serverwereld) voor bepaalde Intel CPUs waar je bij hogere geheugensnelheid op het aantal installeerbare DIMMS moet inleveren.
Door het design is Apple dus eigenlijk verplicht al het geheugen in een paar kleine chips op de CPU te monteren. Daardoor is de maximale geheugengrootte gelimiteerd tot wat er maximaal in zo'n chip wordt aangeboden.
Dan kan ik me overigens goed voorstellen dat die 32GB geheugen een bottleneck wordt, maar zo goed zit ik niet in deze materie.
Video wordt doorgaans dmv 'streaming' verwerkt, dus er is geen enkele reden waarom je een heel filmpje van een uur continu in het geheugen hoeft te hebben. Er zijn vast workloads te vinden waarvoor dat niet het geval is maar 16Gb+ is voor bijna alle taken voldoende.
Toen ik mijn thuisserver Mac Mini met Intel (2018) verving door een M1 ging mijn energieverbruik meteen 30~40kWh per maand omlaag. De Watt naar performance balans van de Apple chips blijven echt een zegen wat mij betreft. Het verschil tussen reguliere M2 en M2 Pro valt mij zeker nog mee, bij de volgende upgrade (zal nog wel enkele jaren duren) denk ik dat de Pro wel een serieuze overweging wordt.
Alleen al het vershil in idle verbruik (zie: https://support.apple.com/en-gb/HT201897) zorgt ervoor dat je ca 15kWh / maand minder verbruikt. Het 2018 model zat al op ca 20W.

Dus als je server dan ook nog eens belast wordt, dan kan ik me voorstellen dat er nog eens een 15-20kWh extra afgaat omdat het 2023 model een stuk lagere TDP heeft.

Overigens kun je met een modern Intel systeem idle ook rond de 4W uitkomen, maar ga je voor ongeveer dezelfde Cinebench performance nooit die 56W halen natuurlijk. Dan zit je eerder op 90W.

Met een AMD systeem haal je dan weer niet het lage idle verbruik, maar haal je wel - op basis van 15.0000 Cinebench punten - het maximale verbruik: Een 16-core Ryzen 7950X op een TDP van 35W doet ongeveer hetzelfde als deze 12 core M2 chip :)
Je was mij voor, @k995 ik denk dat deze aan jou gericht was.
Ook met ouder Intel systeem kom je in die buurt uit. Als je kijkt naar de Mac mini uit 2014 op die pagina waar je naar linkt. Maar die heeft natuurlijk een veel slechtere performance per watt als er iets moet gebeuren.
(..) ging mijn energieverbruik meteen 30~40kWh per maand omlaag
(off-topic) Om alles maar weer relatief te zetten.. Dat is bijna een volle accu van mijn auto // voldoende om 250km mee te rijden. Als ik het zelf zo bekijk, is die besparing toch best enorm.
Op 40kwh? Welke auto?
40kWh/250km = 160Wh/km, wat ongeveer het gemiddelde verbruik is van een Model 3 (151Wh/km) of Model Y (167Wh/km)

https://ev-database.org/car/1555/Tesla-Model-3
https://ev-database.org/car/1743/Tesla-Model-Y
Denk dat er dan toch iets schol aan het idle verbruik van de mac mini intel.
Je hebt dan een 40-50 watt minder 24/7 wat enorm is, idel verbruikte de intel mac mini's 10-20 watt. Deze een 6 watt.
Je doet in je berekening wel blind de aanname dat die server de hele dag uit zijn neus staat te eten. Performance per watt bij lichte load is vermoedelijk relevanter

Veel thuisservers doen inderdaad 90% van de tijd niets. Bij een verschil in verbruik van 30 kWh per maand vermoed ik dat deze thuisserver iets meer doet

[Reactie gewijzigd door youridv1 op 22 juli 2024 15:55]

Welk OS draai je daar op? gewoon macos?
Correct, gewoon MacOS.
Ik zie hetzelfde verschil tussen mijn M1 Macbook Pro 13 (8GB Ram, 256GB SSD)
Verbruik van Gaming Desktop (Ca 40 tot 50kWh p/m naar nu enkel 2 tot 4 kWh per maand. En ja gebruik hem elke dag.

Met mijn woonkamer setup wat ik gebruik voor af en toe een spelletje zoals FF-Online, Cities Skylines, en ja Minecraft. Gebruik ik dus een aparte stroommeter.
Externe Monitor, Muis en Toetsenbord en dan clamshell mode.
Verbruik van rond de 6 tot 10 kWh per maand.

Van de Mac Mini is het alleen jammer dat je het verbruik alsnog hoog schroeft omdat je verplicht word een monitor te gebruiken (als je deze als stand-alone pc gebruikt)

Maandelijks energieverbruik is welgeteld maximaal 25 tot 30 kWh, Soms zelf stukken minder.
Grootverbruiker is altijd nog mijn electrisch kookplaat, magnetron. en Koelkast.
Zodra het geld daarvoor beschikbaar is word deze ook vervangen voor A+++ toestellen.

Inmiddels is het dus gewoon 'leuk' geworden om een sport te maken om zo min mogelijk te verbruiken.
Dat je het apparaat niet kunt upgraden of repareren en dat de configuratieopties extreem prijzig zijn, rekenen we Apple onverminderd hard aan.
Neem aan dat Apple hun Environment pagina ook heeft aangepast op https://www.apple.com/environment/
We consider our impact on people and the planet in everything we do. And we continue to ask ourselves how we can make our work an even greater force for good in the world.
Laat mij niet lachen, wat een zonde en belachelijk dat ze ermee weg komen. Ik had deze Mac Mini op het oog, maar gezien hun hoge prijzen en geen upgrade mogelijkheden, zou ik het eerdere houden bij andere barebones en daar eventueel Hackintosh of Linux op draaien. De Intel NUC is dan wellicht interessant, dacht dat je niet de APU kon vervangen, maar gelukkig wel geheugen en opslag.

Het niet kunnen upgraden of repareren, gaat helemaal tegen environment-principes in.

[Reactie gewijzigd door HollowGamer op 22 juli 2024 15:55]

Het niet kunnen upgraden of repareren, gaat helemaal tegen environment-principes in.
Het verstoken van ladingen kWh's voor mindere performance omdat je zo nodig zelf alle onderdelen uit elkaar wil kunnen trekken is vast een stuk beter voor het milieu.
Vertel dan ook het hele verhaal, hoeveel stookt hij meer tegenover de meerprijs van de upgrade bij Apple!

Daarnaast waar veel Tweakers altijd over nadenken in het achterhoofd. Je kiest config A en na 1-2 jaar wil je meer met je apparaat en kan hij dat niet (watvoor reden dan ook) en dan moet je dus bij Apple een nieuw apparaat kopen, dat is altijd slechter voor "het milieu" dan bv een ssd of ram vervangen. Wat je dan ook weer op mp kan verkopen ;)
Hoe is dat slechter dan de hele machine verkopen en een andere terugkopen?
Wat doe je of die SSD en/of memory geheugen kapot is?
Precies, het hele apparaat kan de prullenbak in.
https://www.macrumors.com...nd-ssd-upgrades-possible/

Weliswaar niet voor de huis-tuin-en-keuken tweaker, maar het is mogelijk om zowel de ram als de ssd te vervangen.
Nee, je levert 'm dan netjes in bij Apple voor recycling.

Wat doe jij als je bij upgraden een RAM socket of een CPU pin afbreekt?
Toen Intel in 1974 met de 8080 CPU kwam waren er mensen die zelf een CPU met draad en losse transistoren in elkaar zetten die niet blij waren dat ze niet meer zelf mochten sleutelen. Moet je je voorstellen wat er gebeurd zou zijn als er toen dwingende right-to-repair wetgeving was ingevoerd...

Het "vervangen" waar hier op Tweakers veel mensen trots op zijn is domweg het Ikea-stijl inpluggen van extreem complexe componenten. Maar alleen als de fabrikant de juiste stekkertjes bedacht heeft. Mensen associeren dat met een vorm van vrijheid of zo.
Het enige wat Apple doet is sommige componenten nog ietsje dichter tegen elkaar aan schuiven en jij vindt ze daardoor zo ongeveer de antichrist? Hoe oud ben je dan?

Mijn ervaring is dat de hoeveelheid componenten die stuk gaan als je er niet mee loopt te rotzooien over het algemeen verwaarloosbaar zijn tot de leeftijd dat een systeem zowiezo vervangen moet worden omdat niks er meer op loopt.
Ik wil deels in je redenering meegaan, maar het probleem schuilt zich meer in de definitie van right to repair die je hanteert. Apple maakt door hun diepe integratie van de componenten een, in verhouding, performante en efficiënte machine. Dat je dan zelf niet plug-and-play componenten kan wijzigen vind ik an sich geen groot probleem. Maar wanneer je een product bezit, moet je het ook kunnen herstellen. Mooi voorbeeld vind ik de Mac Studio SSD. Stel dat die het opgeeft en je bent wat technisch onderlegd. Je vindt een werkende SSD uit een andere Mac Studio (die het begeven heeft), maar helaas... apple zette er een software lock op. Eenzelfde probleem met de schermen van de iPhone 13, waarbij FaceID niet meer werkt nadat je het zelf vervangt.

De harde schijf van mijn 2010 iMac ging na 6 jaar stuk, waarna ik hem kon vervangen door een SSD en het toestel nog 6 jaar meeging (al was het maar voor de target display mode). Een toestel naar de vuilbak verwijzen omdat er iets kapot gaat is prima als je daarvoor kiest, maar je moet de keuze hebben.
Over dat Face ID lock geef ik Apple 100% gelijk: wanneer je die onderdelen niet beveiligt kan je in principe een sensor monteren die gecompromitteerd is. Als je ziet wat voor security maatregelen Apple allemaal heeft genomen in al hun OSen (standaard schijfencryptie, secure enclave voor biometrie, system integrity protection) is het gewoon duidelijk dat het doel is de default configuratie veilig te maken. Of dat in de praktijk altijd werkt is vraag 2, maar het zonder meer toestaan van het vervangen van veiligheidskritische onderdelen lijkt mij ook geen goed idee.

Juist dat voorbeeld van die harde schijf is achterhaald: SSDs hebben een veel lagere kans er na 6 jaar mee te kappen terwijl bij HDDs die kans hard omhoog gaat. Veruit de meeste zullen het blijven doen tot het systeem in z'n geheel vervangen moet worden.

Je hebt altijd de keuze een toestel bij Apple aan te bieden voor het vervangen van onderdelen.
Linus, van het bekende youtube channel, verving in een Mac Studio Pro de SSD. Beter, hij wisselde twee SSD uit 2 gelijkwaardige Mac Studio's om. Opstarten ging niet, maar via recovery mode alles wissen en opnieuw installeren laat de studio weer tot leven komen. Je kunt het dus wel repareren.

Hij deed nog een derde test door een grotere SSD (uit een derde Mac Studio) erin te plaatsen. De uitkomst was dat de SSD wel te recoveren, maar de grootte terug was naar de grootte van de SSD zoals je hem kocht. Dus upgraden SSD ging niet. Nu wachten op een tweaker die het toch lukt.

Overigens zeg ik SSD, in de praktijk is het geen volwaardige SSD omdat de controller er vanaf is gehaald. Die controller zit ingebakken in de M1/M2 processor.
Volgens mij is het punt dat @bzzzt wil maken:
Als je normaal iets vervangt in een PC, gebeurt het nog wel eens dat je iets kapot maakt.

En wie zegt dat je een apparaat weggooit als deze na een 1-2 jaar niet meer voldoet aan je eisen op dat moment? Of je levert hem bij Apple in voor een trade-in, of je gooit hem hier op vraag en aanbod.
Dan heb jij weer eens stukje budget voor een nieuwe, en iemand anders is blij met jou oude.

Tuurlijk wil ik als tweaker zelf graag dingen vervangen. En daarvoor heb ik een PC met linux er op, en een kast die open kan om over al bij te kunnen.
Voor het werk heb ik een macbook, omdat ik tijdens mijn werk, wil werken, en niet bezig wil zijn met het debuggen waarom het OS niet meer wil starten na een aanpassing aan het geheugen. (of verzin iets anders).
Je hebt kleine workstations die efficiënter met energie zijn en/of je kunt lokaal in een cloud werken en voor het zware werk een server delen.
Zoveel kracht heb je niet nodig voor het normale werk.

Windows 11 kun je prima gebruiken op een oude machine als je allerlei “telemetrische” meuk uitschakelt en gebruikt een stuk minder energie.


De vraag die je moet stellen is waarom Apple er consequent voor kiest dat je geen enkel onderdeel kunt uitwisselen en dat dergelijke standaard onderdelen een veelvoud kosten om te vervangen, upgraden, etc.
Kijk vb naar oudere macs die nog steeds prima te gebruiken zijn met upgrades.


Als dit;
ladingen kWh's
je argument is, leer kennis te maken met
https://www.oo-software.com/en/shutup10
Gebruik het niet om een aanschaf te rechtvaardigen voor wat het overgrote deel niet nodig heeft. In (semi)idle is het verschil minimaal en kan minder.
Zoveel kracht heb je niet nodig voor het normale werk.
Daarmee maak je eigenlijk alle discussie over dure upgrades overbodig want dan zijn instap configuraties voor iedereen genoeg...
Windows 11 kun je prima gebruiken op een oude machine als je allerlei “telemetrische” meuk uitschakelt en gebruikt een stuk minder energie.
Ik begrijp dat Windows wat aan het energiebeheer kan doen, maar hoeveel je echt gebruikt is meer afhankelijk van de hardware die je gebruikt. Als je een oude machine optuigt met antieke gamer videokaart die 100W in idle slurpt kan Windows 11 je niet redden.
De vraag die je moet stellen is waarom Apple er consequent voor kiest dat je geen enkel onderdeel kunt uitwisselen en dat dergelijke standaard onderdelen een veelvoud kosten om te vervangen, upgraden, etc.
Omdat Apple computers ziet als producten, niet als bouwpakketten. En omdat Apple bouwt voor de 99% non-tweaker populatie die er normaal gesproken niet aan denkt hun computer open te schroeven en 'm gewoon bij de service langsbrengt.
Misschien ook omdat het niet mogelijk was om iets als een M-serie processor te laten presteren zoals die nu doet met losse DIMM modules?

En natuurlijk zit er een winstoogmerk achter zoals bij elk bedrijf, ik denk dat geen fabrikant veel moeite gaat doen om te zorgen dat je na 10+ jaar hun producten nog kan omklussen naar iets marginaal bruikbaars. Niemand vindt het een goed idee dat op schaal te doen, zelfs ICT kringloopclubs mogen en willen vanwege EU regels (RoHS) geen onderdelen wisselen.
Ik vind de combinatie van stille werking en energiezuinigheid van de Apple chips prachtig, en het is een mooi apparaat, maar allemachtig wat een prijzen voor die upgrades, en dan kan je 'm nog niet eens zelf aanpassen. Eigenlijk gewoon schandalig!
Ja, als particulier kun je deze prijzen toch niet meer rechtvaardigen... Bovendien heb ik gezien dat de standaard configuratie maar 8GB ram heeft, dus heel future-proof kan je dat ook al niet noemen.
Ja, als particulier kun je deze prijzen toch niet meer rechtvaardigen... Bovendien heb ik gezien dat de standaard configuratie maar 8GB ram heeft, dus heel future-proof kan je dat ook al niet noemen.
Je haalt nu wat modellen door elkaar. De M2 Pro (waar het artikel over gaat) is een tandje krachtiger dan de doorsnee particulier nodig heeft, terwijl de 'normale' M2 prima betaalbaar is voor particulieren.

Ten tweede wordt de M2 Pro standaard met 16GB geleverd. Prima future-proof.
Een pak minder stroomverbruik dan de concurrentie.
mooi spul, en zo stil, maar die prijs. T.o.v. de instapper bijna niet te verantwoorden, maar dit businessmodel lijkt Apple toch geen windeieren te leggen.

@Tomas Hochstenbach Over prijs gesproken, waarom koopt Tweakers een maxed-out model? Ik zou mijn budget voor andere dingen inzetten, zeker aangezien de memory of storage performance niet eens aan bod komt in de benchmarks?

[Reactie gewijzigd door EsEsDee op 22 juli 2024 15:55]

Haha, was het maar zo'n feest dat ik het budget had om even een maxed-out Mac te kopen! Nee, dit exemplaar hebben we te leen gekregen van Apple, en gaat komende week ook weer netjes retour.
Ah, ik dacht al! Heb kennelijk ergens het woord gekocht gelezen wat er helemaal niet staat.

offtopic: misschien is dat al veel vaker voorbij gekomen, maar hoe werkt dat? Als een fabrikant je spullen uitleent maar je review is vernietigend denken ze de volgende keer wel twee keer na voor ze je wat opsturen. Echter heb je dan geen reviewmateriaal meer. Hoe kun je dan dit soort spullen zuiver reviewen, als je met verkeerde woorden je eigen glazen kan ingooien?

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.