SpaceX lanceert twee satellieten die door Nederland en Noorwegen zijn gemaakt

SpaceX heeft tijdens een ridesharemissie twee minisatellieten gelanceerd die deels door Nederland zijn gebouwd. Het gaat om de satellieten Birkeland en Huygens, die bedoeld zijn om onderzoek te doen naar locatiecapaciteit voor radarstations.

Birkeland en Huygens zijn niet alleen door Nederlandse instellingen gebouwd, maar ook door Noorse. Dat gebeurde via het project MilSpace2, waar de ministeries van Defensie van beide landen bij betrokken waren. Vanuit Nederland waren ook het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum en TNO bij de ontwikkeling betrokken. Vanuit Noorwegen werkten de bedrijven FFI en NanoAvionics mee.

Nederland en Noorwegen bouwden twee kleine satellieten, genaamd Birkeland en Huygens. Die zijn vernoemd naar Christiaan Huygens en de Noorse natuurkundige Kristian Olaf Birkeland. De satellieten zijn maar klein; het gaat om cubesats die ongeveer 30x20x10cm groot zijn. De satellieten worden gebruikt voor technologisch onderzoek naar nauwkeurigere geolocatiecapaciteit voor zendmasten op de grond, schrijft ontwikkelaar TNO.

De lancering is voor Nederland een opvolging van de eerste officiële Nederlandse overheidssatelliet, de Brik-II. Die werd in 2021 gelanceerd door Virgin Orbit. Het was de eerste satelliet die door de Koninklijke Luchtmacht de ruimte in werd gebracht. Brik-II had grotendeels experimentele doelen. Ook de Birkeland- en Huygens-satellieten zijn bedoeld voor experimenten. Defensie wil bijvoorbeeld oefenen met het bijsturen van satellieten die in een baan om de aarde vliegen. De Brik-II kan dat niet.

De satellieten gingen op dinsdagmiddag de ruimte in aan boord van een Falcon 9-raket van SpaceX. De Transporter 6-missie was een ridesharemissie. Daarbij gaan er tientallen verschillende kleine satellieten tegelijk omhoog. De Falcon 9 steeg om 15.56 uur Nederlandse tijd op vanaf het Kennedy Space Center in Florida en bracht daarbij 114 satellieten uit 23 landen de ruimte in. Het is de eerste lancering van het jaar. SpaceX heeft maar liefst 100 lanceringen op het lanceermanifest staan voor 2023. Vorig jaar haalde het bedrijf al een recordaantal van 61 lanceringen.

Reacties (21)

Toch jammer dat er wel wordt gemeld dat dit niet de eerste Nederlanse sateliet is maar niet even verwijzen naar ANS, Neerlands eerste sateliet: https://nl.wikipedia.org/...che_Nederlandse_Satelliet

Daarnaast zou ik het wel leuk vinden als de vernoemde natuurkundigen ook even van een link worden voorzien. Daarom bij deze:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Christiaan_Huygens
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kristian_Birkeland (de Engelse: https://en.wikipedia.org/wiki/Kristian_Birkeland)

[Reactie gewijzigd door beerse op 4 januari 2023 14:44]

Ik snap niet precies wat deze technologie doet... Uit het (nogal beknopte) artikel van TNO: Met deze twee satellieten zal Defensie samen met Noorwegen een nauwkeurigere geo-locatie capaciteit ontwikkelen voor zendsystemen op de grond (radars).

Raketten en ander schiettuig is vaak voorzien van radar en/of zendapparatuur die helpt bij het bepalen van de te beschieten vijand. Die zou je willen uitpeilen maar vaak ben je niet in staat om op een zinvolle manier een driehoeksbepaling te doen. Immers, je hebt de vijand zelden omsingeld.

Als je nou vanuit de ruimte diezelfde bepaling kan doen. Op veilig afstand. Zou best handig zijn. Als iemand een radar online knalt om zijn raket te laten mikken, weet je het meteen.

Inderdaad zoals in ander artikel beschreven:

"The Milspace 2 mission will provide a non-cooperative and all-weather capability for detecting radars of interest. The two nano-satellites will both be able to measure the "Angle of Arrival" (AoA), and, when working in tandem, will offer improved geolocation accuracy thanks to the time of arrival difference (TDoA). This is the first known concept to offer combined AoA and TDoA for a two-satellite system."

https://www.tno.nl/en/new...spectrum-monitoring-dual/

[Reactie gewijzigd door wva84 op 4 januari 2023 13:43]

@Tijs Hofmans Is het misschien mogelijk dat Tweakers.net bij TNO navraag doet over de werking van dit systeem en misschien nog iets duidelijker te krijgen wat nu eigenlijk het doel er mee is? (een voorbeeld scenario zou mooi zijn).

Erg interessant en ik denk veel waarde kan hebben als + artikel.

Daarnaast kunnen wij dan ook zien of bij wat @martijn.vw als voorbeeld geeft de bedoeling is.

[Reactie gewijzigd door Falcon op 4 januari 2023 13:36]

"The Milspace 2 mission will provide a non-cooperative and all-weather capability for detecting radars of interest. The two nano-satellites will both be able to measure the "Angle of Arrival" (AoA), and, when working in tandem, will offer improved geolocation accuracy thanks to the time of arrival difference (TDoA). This is the first known concept to offer combined AoA and TDoA for a two-satellite system."

https://www.tno.nl/en/new...spectrum-monitoring-dual/

+3 .. thanks.

Ik gok dat als je een grond radarstation of signaal monitor hebt dat een signaal opvangt en je hebt er 2 in de ruimte die ook dat signaal opvangen dat je dan precies kan zien waar het signaal vandaan kwam aangezien je dan 3 punten hebt. Maargoed, aangezien het een defensieproject is zal er wel niet heel veel over in detail worden getreden gok ik.

Van 4 satellieten is het nog niet duidelijk of het is goed gegaan las ik, weet iemand of dat risico bij het deploy mechanisme ligt wat volgens mij door SpaceX is gemaakt en het dus hun schuld is als het misgaat? Of kan het ook betekenen dat de satelliet zelf niet goed blijkt te werken?

@SpaceX: Falcon 9 carried 114 spacecraft to orbit that were set to deploy across 82 deployments, 78 of which have been confirmed. Teams are continuing to review data, though it may take customers some time to provide additional information on the status of their payloads

Edit: satteliet typo

[Reactie gewijzigd door Mifuki op 4 januari 2023 15:07]

Als ik zie wat er is meegestuurd zijn er verschillende aanbieders die een aflever platform mee hebben gestuurd.

Dus je zit met SpaceX => 3e partij => de partij van de satelliet zelf.

Hoe bedoel je? Zit nog even te lezen op https://www.spacex.com/rideshare/ en daar lijkt het alsof SpaceX een lanceerplatform heeft waar je dan een vakje krijgt toebedeeld. Is het dan SpaceX platform > third party platform > satelliet?

https://spaceflightnow.co...nsporter-6-live-coverage/

There were six commercial space tugs and orbital transfer vehicles on the Transporter 6 mission, each capable of carrying multiple smaller satellites into different orbits for “last-mile” delivery in low Earth orbit.
...
Two of the transfer vehicles on the Transporter 6 mission came from the Italian company D-Orbit, which will deploy several nanosatellites into orbit in the weeks after launch.
...
Another orbital transfer vehicle developed by a startup named Launcher was also mounted on the Transporter 6 payload stack. Launcher’s Orbiter SN1 space tug
...

Thx!

Zal zullen allen de 2 partijen die de afspraken hebben gemaakt weten.
Gaat erom daar precies is afgesproken.

Kan ook dat de satelliet(en) wel afgestoten zijn, maar (nog) geen teken van leven geven.
Als er dan geen camera zicht is op de plek waar de satelliet zat dan is het lastig ‘bewijzen’

Ik zie deze fout vaker op Tweakers: satelliet is de juiste spelling. Excuses, ik bedoel het echt op een aardige manier.

Best bijzonder dat zoiets kleins van ongeveer 30x20x10cm de ruimte in geschoten gaat worden om dienst te doen als satelliet. Ik had verwacht dat zoiets vele malen groter zou zijn. Alleen al vanwege een soort bepantsering voor eventuele rommel in het heelal.

Blijkbaar hoort iedereen te weten wie Christiaan Huygens was maar ik moest het even opzoeken.

Offtopic: Mooi om te lezen dat ons kleine kikkerlandje op het gebied van satellieten ook mee kan doen. Ondanks ik er niet aan gewerkt heb maakt mij dat best wel trots.

Edit: @Frame164 Bedankt voor je toevoeging op mijn bericht. Ik wist dat TU Delft 1 van de beste universiteiten was maar dat ze ook Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek aanboden weer niet.

[Reactie gewijzigd door Technomania op 4 januari 2023 14:01]

De ruimtevaartindustrie (en alles wat daarbij hoort) is best wel groot in Nederland maar vaak onbekend. In de jaren 70 was Fokker al een belangrijke leverancier. Het is ook niet zomaar dat de TU Delft 1 van de beste ruimtevaart faculteiten heeft.

Bepantsering? Rommel? Hoe stel je je dat voor? Het heelal is voornamelijk héél erg leeg. Bij een object als het ISS wat ordegroottes groter is en langer meegaat, is het niet uit te sluiten dat er wat soms wat laagvliegend "ruimtepuin" geraakt wordt. Voor een kleine, laagvliegende satelliet als deze is die kans dusdanig nihil dat je er eigenlijk geen rekening mee hoeft te houden. Als er toch iets geraakt wordt is dat jammer, dan betekent dat een vroegtijdig einde van de missie en lanceer je een nieuwe.

Grappig om te zien dat de mens net zo’n grote rotzooi in de ruimte maakt als op aarde. Ik weet dat dit een naïeve opmerking is maar hoeveel satellieten en ruimteafval bevindt zich nu boven de aarde. Ik zag daar laatst een plaatje van en was verbaasd hoeveel objecten er boven ons zweven.
Off-topic ik weet het maar moest er wel weer direct aan denken.

De hoeveelheid vrije ruimte boven de aarde neemt kwadratisch toe met de afstand tot het aardoppervlak. Je kan wel een wolk van ruimteafval projecteren, maar de afstand tussen die stukjes is veel groter dan menigeen denkt. Overigens neemt de hoeveelheid 'afval' af, deels omdat het naar beneden komt vallen, deels omdat men ook beseft dat het niet handig is om uitgebrande rakettrappen in een permanente baan om de aarde te brengen. En steeds meer satellieten krijgen aan het eind van hun leven een kerkhofbaan waardoor ze (meestal) in zijn geheel verbranden in de atmosfeer.

Als lid van de ESA, heeft Nederland in het verleden (veel) moeite gedaan om ESTEC, maar Noordwijk te krijgen, en dus moet Nederland, zo af en toe of regelmatig weer van zich laten horen met technische (kleine of grote) bijdrage voor de ruimtevaart, alleen, naar financiële draagkracht, of desnoods in samenwerking met een (ander) lid/leden van de ESA. Zoiets als het kleinste jongetje van de (ESA) klas met (af en toe) een grote mond, ,dan weer diplomatiek, maar wel met voldoende (ESA) vriendjes, Anders tel je als klein lid van de (ESA) klas al gauw niet (meer echt) mee. En wordt je al over het hoofd gezien, wegens gebrek aan initiatief, tussen al die andere ( grote landen) leden van de ESA. En zou ESTEC, Noordwijk de grootste Europese vestiging van ESA wel eens ter discussie kunnen worden gesteld.