Monitoren op CES 2022

Elektronicabeurs CES is dé plek waar schermfabrikanten aan het begin van het jaar hun nieuwe modellen tonen. Er wordt vooral uitgepakt met tv's, maar de beurs geeft ook een goed beeld van de ontwikkelingen bij monitoren. In dit artikel zetten we de grote vernieuwingen in die categorie op een rij.

CES 2022 gaat de boeken in als de beurs waar de eerste producten met een QD-oledpaneel werden aangekondigd. Al sinds begin 2018 gaan er geruchten over de komst van quantumdot-oledpanelen van Samsung Display en nu zijn er voor het eerst producten gepresenteerd die daar gebruik van maken. Veel zijn het er nog niet en vreemd genoeg ontbreken introducties van Samsung zelf, maar de techniek is veelbelovend.

Alienware 34 Curved QD-OLED Gaming Monitor

Alienware, het gamemerk van Dell, is de eerste fabrikant die een QD-monitor heeft gepresenteerd. Dat is de Alienware 34 Curved QD-OLED Gaming Monitor, ofwel de AW3423DW. Het gaat om een 34"-monitor met een 21:9-verhouding, een resolutie van 3440x1440 pixels en een refreshrate van 175Hz. Het paneel heeft een kromming van 1800R. Dat staat gelijk aan de kromming van een cirkel met een straal van 1,8 meter. Alienware voorziet het scherm ook van een G-Sync-module en de monitor krijgt het G-Sync Ultimate-certificaat van Nvidia.

De fabrikant noemt een responstijd van 0,1ms, iets dat met oledschermen daadwerkelijk mogelijk is. Het scherm kan 99,3 procent van de DCI-P3-kleurruimte weergeven en heeft een piekhelderheid van 1000cd/m². Dat is hoger dan wat wat de meeste reguliere oled-tv's en -monitoren halen en het moet resulteren in goede hdr-weergave.

Het scherm krijgt een VESA DisplayHDR True Black 400-certificering. Dat lijkt gezien de veel hogere opgegeven piekhelderheid een lage certificering, maar dat komt doordat de maximale helderheid alleen mogelijk is op een klein deel van het scherm. Om in aanmerking te komen voor de hoogste True Black 600-certificering voor oled-schermen moet 350cd/m² gehaald worden op het hele scherm. Voor True Black 500 is dat minimaal 300cd/m². Alienware geeft 250cd/m² bij beeldvullende weergave op als maximale helderheid voor de AW3423DW .

Dat oledpanelen een relatief lage helderheid hebben bij volledige schermweergave, is een bekend fenomeen. Zo haalt LG's 32EP950-oledmonitor met rgb-paneel in fullscreen-weergave zo'n 260cd/m² en de LG-oled-tv's van vorig jaar halen veel lagere waarden, zo rond de 100cd/m² bij de 48"-modellen. In de praktijk heeft dat weinig nadelen voor de hdr-weergave; daarvoor is een hoge piekhelderheid op delen van het scherm en goede zwartweergave van belang.

Promotiefilmpje van Alienware en Samsung Display over de AW3423DW

Wat is QD-oled?

We hebben de AW3423DW nog niet in het echt kunnen bewonderen, maar op papier is het een indrukwekkend scherm. De QD-oledtechniek van Samsung Display moet tot een hogere helderheid en breder kleurbereik leiden dan wat de LG-oledpanelen met witte pixels en kleurfilters kunnen bieden. QD-oled bestaat uit een laag blauwe oleds met daarvoor minuscule quantumdots die de golflengte van het licht kunnen aanpassen om de kleur te veranderen. Zo worden rode, groene en blauwe subpixels gecreëerd, zonder dat er energieverlies is doordat het licht een laag kleurfilters moet passeren.

QD-oledpanelen bestaan uit blauwe oleds met een laag quantumdots

Er zijn nog twee onbekende factoren: hoe goed is de monitor bestand tegen inbranden en wat is de prijs? Net als oledpanelen bestaan QD-oledpanelen uit organisch materiaal dat aan slijtage onderhevig is. Langdurige statische weergave van felle elementen in beeld kan resulteren in ongelijkmatige slijtage, met inbranden tot gevolg. Oledschermen zijn daar wel steeds beter tegen bestand. Alienware spreekt van 'verbeterde oledbetrouwbaarheid' en geeft drie jaar garantie op het scherm. Ook inbranden valt volgens de fabrikant onder de garantie.

Prijs onbekend

Wat de AW3432DW gaat kosten, is nog niet bekend. Alienware zegt zijn monitor in april uit te brengen in Europa, maar noemt nog geen prijs. Vanaf begin maart zou het scherm al in China verkrijgbaar moeten zijn. Vanwege de nieuwe techniek en de vermoedelijke schaarste van de panelen, ligt het voor de hand dat de monitor flink aan de prijs zal zijn. De vorige 34"-gamingmonitor van Alienware, een 120Hz-model met een regulier lcd-paneel, verscheen eind 2019 voor zo'n 1100 euro. Het zou ons niet verrassen als de QD-oledvariant een stuk duurder is.

Samsung kondigt QD-oledmonitor niet aan

Vooralsnog is de Alienware AW3423DW de enige officieel aangekondigde QD-oledmonitor, maar Samsung heeft ook op het punt gestaan om zo'n scherm te presenteren. Op de CES-website staat namelijk de Samsung Odyssey G8QNB, een QD-oledmonitor met dezelfde eigenschappen als het model van Alienware. Het scherm heeft een 'innovatieaward' gekregen van de beursorganisatie en om daarvoor in aanmerking te komen, moeten fabrikanten voor de start van de beurs doorgeven wat ze gaan tonen.

Samsung Odyssey G8QNB-monitor

Samsung heeft de monitor op de beurs zelf echter niet aangekondigd en een QD-oled-tv die zo'n award kreeg, is ook niet officieel gepresenteerd. Samsung Nederland heeft tegenover Tweakers bevestigd dat het bedrijf op de CES-beurs geen aankondigingen doet met betrekking tot QD-oled. Het lijkt erop dat Samsung die plannen op het laatste moment heeft ingetrokken en de aankondigingen voor een later moment bewaart.

Het feit dat er slechts één QD-oledmonitor is aangekondigd en dat Samsung een eigen aankondiging uitstelt, belooft niet veel goeds voor een snelle introductie en productie op grote schaal. Ook gaat het vooralsnog om één schermformaat voor monitoren. Wanneer er andere monitorpanelen verschijnen en wat voor eigenschappen die krijgen, is nog niet bekend.

Kleinere oled-tv's als monitor

De aankondigingen op het gebied van QD-oled waren schaars, maar er was meer nieuws op het gebied van oledmonitoren. LG maakte bekend dit jaar een 42"-oled-tv uit te zullen brengen. Daarmee komt er twee jaar na de introductie van het 48"-model weer een kleinere variant uit.

Hoewel dit om tv's gaat, zijn de kleinere oledmaten bij liefhebbers ook populair als monitor. De LG-tv's hebben 120Hz-panelen met een 4k-resolutie en hdr-ondersteuning, waarmee ze erg geschikt zijn voor gaming. Om daar gebruik van te maken is wel een videokaart met HDMI 2.1 nodig, want DisplayPort-aansluitingen hebben de tv's niet.

LG OLED42C2

Wat de 42"-oled-tv gaat kosten, is nog niet bekend. De oled-tv's van LG hebben bij hun introductie meestal een relatief hoge prijs, die in de loop van het jaar daalt en daarna flink schommelt. Het 48"-model van 2021 kwam in maart uit en kostte toen 1699 euro. Tussen september en november was de tv voor 899 euro te koop en inmiddels staat de prijs weer op 1299 euro. Of de 42"-tv goedkoper zal worden dan het 48"-model zal afhangen van het aantal kleine panelen dat LG maakt. Toen de 48"-oled-tv's in 2020 uitkwamen, bleef de prijs lang hoog door een beperkt aanbod.

De nieuwe 42"-oled-tv's zijn nog steeds behoorlijk groot, maar niet heel veel breder dan de populaire 34"-ultrawidemonitoren. Ook is de pixeldichtheid van het 42"-paneel vrijwel gelijk aan wat gangbaar is bij monitoren.

Scherm	Resolutie	Pixeldichtheid	Breedte
48"-oled-tv	3840x2160px	92ppi	106cm
42"-oled-tv	3840x2160px	105ppi	93cm
38"-ultrawidemonitor	3840x1600px	110ppi	89cm
34"-ultrawidemonitor	3440x1440px	110ppi	80cm
27"-monitor	2560x1440px	109ppi	60cm

LG Display toont een 42"-oledpaneel als gamingmonitor op een bureau

ASUS ROG Swift-oledmonitoren van 42" en 48"

LG Display levert zijn oledpanelen ook aan andere fabrikanten. De paneelmaker positioneert de 42"- en 48"-exemplaren specifiek als Gaming OLED Displays. ASUS heeft twee ROG Swift-oledmonitoren voor gamers aangekondigd, met exact die formaten. ASUS zegt een grote heatsink te gebruiken om de panelen te koelen en zo een hogere helderheid mogelijk te maken dan wat gebruikelijk is bij tv's.

ASUS noemt een piekhelderheid van 900cd/m². Dat geldt voor hdr-weergave op 3 procent van het schermoppervlak. In metingen van Tweakers haalt de 48"-versie van de C1-oled-tv een piek van maximaal 678cd/m², zowel bij weergave op 2 procent als bij weergave op 10 procent van het scherm. Op papier heeft het ASUS-scherm dus een voordeel, maar in hoeverre dat in de praktijk merkbaar is, zal moeten blijken.

De oledmonitoren van ASUS hebben HDMI 2.1-aansluitingen die de volledige bandbreedte van 48Gbit/s kunnen benutten, met ondersteuning voor vrr en allm. Ook hebben de monitoren een DisplayPort 1.4-aansluiting, iets dat ontbreekt op alle oled-tv's. Verder wil ASUS zijn oledmonitoren van tv's onderscheiden door een coating aan te brengen die voor minder reflecties moet zorgen.

Over de prijs van de ASUS ROG Swift-oledmonitoren is nog niets bekendgemaakt, maar het zit er dik in dat de monitoren flink duurder zullen zijn dan de oled-tv's van LG. Dat is tot nu toe het geval geweest bij alle oledmonitoren die zijn gebaseerd op de panelen van LG Display.

ASUS ROG Swift PG42UQ-oledmonitor van 42"

Acer Predactor CG48-oledmonitor

Ook Acer introduceert een nieuwe oledmonitor, maar niet van het 42"-formaat. De Acer Predator CG48 gebruikt een 48"-oledpaneel. Opvallend is dat de fabrikant claimt dat het scherm een refreshrate van 138Hz heeft. LG specificeert 120Hz voor zijn panelen; het lijkt erop dat Acer zo'n paneel heeft overgeklokt.

Acer geeft het scherm HDMI 2.1-aansluitingen, een DisplayPort 1.4-aansluiting en een USB-C-poort. Verder noemt de fabrikant AMD FreeSync Pro-ondersteuning. Of de oledmonitor in andere opzichten verschilt van tv's, zegt Acer niet in de beknopte aankondiging. Wel is duidelijk dat de CG48 veel duurder zal zijn dan 48"-oled-tv's. Acer brengt het scherm in het derde kwartaal uit voor een adviesprijs van 2199 euro.

Het is niet de eerste oledmonitor van Acer. De fabrikant kondigde op de CES van 2020 een 55"-model aan. Die Acer Predator CG55K had dat jaar uit moeten komen voor 2699 euro. Voor zover bekend is dat scherm nooit in Nederlandse of Belgische webshops verschenen.

Ook andere fabrikanten hebben in de afgelopen jaren oledmonitoren op basis van LG-panelen uitgebracht. Gigabyte presenteerde vorig jaar de AORUS FO48U met een 48"-oledpaneel en dat scherm staat in de Pricewatch voor zo'n 1550 euro. Een Philips Momentum 55"-oledmonitor was in 2020 en 2021 verkrijgbaar voor prijzen van rond de 1300 euro.

Kleine oledmonitor voor 500 dollar

ViewSonic introduceert op de CES de goedkoopste oledmonitor tot nu toe. Dat gaat om de ColorPro VP16-OLED, een draagbaar 15,6"-model met een resolutie van 1920x1080 pixels. Het scherm heeft een helderheid van 400cd/m² en een refreshrate van 60Hz. Waarschijnlijk gebruikt ViewSonic het 15,6"-oledpaneel van Samsung, dat ook in laptops wordt gebruikt.

Het schermpje heeft twee USB-C-aansluitingen die gebruikt worden voor beeldweergave en de stroomtoevoer. Ook zit er een mini-HDMI-aansluiting op het scherm. ViewSonic levert de monitor met een inklapbare standaard en een kap. Volgens de fabrikant komt de VP16-OLED in het tweede kwartaal uit, voor een adviesprijs van 500 dollar. Omgerekend is dit - met bijtelling van btw - zo'n 535 euro.

In september vorig kaar kondigde ASUS een vergelijkbaar scherm aan: de ZenScreen OLED MQ16AH. ASUS presenteerde toen ook een 13,3"-variant; de MQ13AH. Het is inmiddels vier maanden na de introductie en die schermen zijn nergens te koop. ASUS heeft ook geen prijzen genoemd.

Peperdure rgb-oledmonitoren

Er is nog een andere fabrikant van oledpanelen voor monitoren: Joled. Dit consortium van Sony, Panasonic en Japan Display heeft een techniek ontwikkeld voor het printen van rgb-oledpanelen. De afgelopen jaren hebben ASUS en Eizo 21,6"-4k-monitoren met zo'n paneel uitgebracht, die bij de introductie maar liefst 5000 euro moesten opbrengen. LG bracht vorig jaar de 32EP950-oledmonitor uit, met een 32"-scherm uit de Joled-fabriek. Die monitor kost nu zo'n 3400 euro.

ViewSonic kondigt op de CES ook een 32"-oledmonitor met een 4k-resolutie aan: de ColorPro VP32. De fabrikant zegt niet waar het paneel vandaan komt, maar de adviesprijs van 5000 dollar doet vermoeden dat dit ook om een Joled-paneel gaat. De monitor komt in het tweede of derde kwartaal van dit jaar uit. Fabrikanten richten dergelijke schermen op grafische professionals en beloven daarbij zeer nauwkeurige kalibratie en kleurweergave.

ASUS doet ook dergelijke beloftes met zijn ProArt Display OLED PA16DC. Dit is een 15,6"-4k-monitor met een VESA DisplayHDR True Black 400-certificaat, gericht op filmmakers. Ook ASUS zegt niks over de herkomst van het paneel en noemt geen prijs, maar de eigenschappen wijzen op een duur scherm dat specifiek is bedoeld voor professionals.