Op de CES-elektronicabeurs waren het vooral de tv's die de show stalen, maar ook monitorfabrikanten lieten hun nieuwste waren zien. Dit jaar stond de beurs bij de grote merken vooral in het teken van ultrawide monitoren, en schermen met een hoge verversingssnelheid en hdr voor gamers, maar er was ook aandacht voor nieuwe technieken.
Eerste monitor met miniledbacklight
De monitor waarvan we de hoogste verwachtingen hadden na het lezen van de aankondiging, was de Asus ProArt Studio PA32UCX. Dit is de eerste en vooralsnog enige monitor die gebruikmaakt van een miniledbacklight. Het is een 32"-monitor met een traditionele lcd, maar daarachter is een backlight geplaatst die uit zo'n duizend afzonderlijke leds bestaat. Daarmee borduurt de techniek voort op full array local dimming, ofwel fald. Bij huidige fald-monitoren worden grotere leds gebruikt; high-end modellen gaan momenteel tot 384 zones.
Het gebruik van een backlight dat bestaat uit minileds, moet resulteren in een hoog contrast, goede hdr-weergave en uniforme weergave. We hebben de monitor van Asus in de praktijk aan het werk gezien, maar we konden enkel een demofilmpje bekijken dat door de fabrikant werd afgespeeld. Het beeld ziet er op het oog inderdaad erg contrastrijk uit en ook valt de hoge maximale helderheid op. Volgens Asus is de piekhelderheid 1200cd/m² en voldoet het scherm aan de DisplayHDR 1000-standaard van VESA.
Wat ook opviel aan de ProArt-monitor, is dat de behuizing erg dik is. Het wegwerken van de backlight met ruim duizend leds is niet eenvoudig. Ook leveren de leds waarschijnlijk behoorlijk wat warmte op, want er zijn flinke ventilatieroosters te zien. Asus vermeldt in de aankondiging ook dat het produceren van het scherm met miniledbacklight een uitdaging was en dat het maanden heeft geduurd voordat het gelukt is om de leds op de juiste manier aan te sturen.
Asus geeft geen details over het paneel, maar vermoedelijk is het een ahva-paneel dat door AU Optronics is gemaakt, en is ook de minibacklight afkomstig van die fabrikant. AUO demonstreerde vorig jaar al een 27"- en 32"-paneel met een miniledbacklight. Destijds ging het nog om 144Hz-panelen die voor gamemonitoren waren bedoeld, maar die lijken nog niet af te zijn. Het huidige paneel in de Asus-monitor heeft een verversingssnelheid van 60Hz.
Hoewel de techniek veelbelovend is, laat onze eerste kennismaking met een monitor met miniledbacklight vooral zien dat dit voorlopig nog niet is weggelegd voor de gewone consument. Asus heeft geen prijs bekendgemaakt van het ProArt-scherm, maar dat gaat vermoedelijk duizenden euro's kosten. Ook weten we dat de huidige high-end 4k-monitoren met 144Hz-paneel en een fald-backlight met 384 zones rond de tweeduizend euro kosten. Deze modellen worden wellicht na verloop van tijd opgevolgd door versies met een miniledbacklight, maar goedkoop gaat dat niet worden.
Alienware-55"-oledmonitor
Een andere beeldschermtechniek die garant staat voor een zeer hoog contrast, is oled. Monitoren met oledpanelen willen echter maar niet van de grond komen en er zijn momenteel ook geen fabrikanten die oledpanelen maken met gangbare formaten voor monitoren. Vorig jaar troffen we op de Asus-stand nog een 21,6"-oledmonitor aan, maar die is nooit uitgekomen en nu horen we er niets meer over.
Dit jaar is er weer een fabrikant die het wil proberen. Dell presenteerde onder zijn Alienware-merknaam, gericht op gamers, een 55"-oledmonitor waarin een 4k-paneel met een verversingssnelheid van 120Hz zit. De fabrikant wil niet zeggen waar het paneel vandaan komt, maar het is vrijwel zeker dat het een oledpaneel van LG is, want voor zover bekend zijn er geen andere fabrikanten die vergelijkbare panelen maken.
De Alienware-monitor krijgt displayport 1.4-aansluitingen, zodat de hoge resolutie in combinatie met de hoge verversingssnelheid kan worden aangestuurd. 4k-120Hz-oledpanelen zijn niet nieuw. Ze zitten al in de LG-oled-tv's van vorig jaar, maar die hebben hdmi 2.0-aansluitingen en daarmee is maximaal 4k bij 60Hz haalbaar.
Een oledscherm met displayportaansluitingen lijkt dus ideaal voor gamers, maar LG rust zijn nieuwe oled-tv's dit jaar uit met hdmi 2.1-aansluitingen, die ook 4k bij 120Hz mogelijk maken. LG presenteert zijn schermen als tv's, maar de nieuwe modellen zouden net als de variant van Alienware ook dienst kunnen doen als grote monitor. Alienware heeft nog niet veel details bekendgemaakt over zijn 55"-oledmonitor en de grote vraag zal zijn wat het scherm gaat kosten. Het model op de beursvloer was een prototype, maar in de tweede helft van dit jaar moet de monitor daadwerkelijk op de markt komen.
Meer ultrawide
Technieken als miniled en oled zijn om van te watertanden, maar als je nu in de markt bent voor een nieuwe monitor, zul je toch echt met de huidige technieken genoegen moeten nemen. Ook bij traditionele lcd's wordt nog vooruitgang geboekt. Zo zien we steeds meer panelen die een hoge resolutie combineren met een hoge verversingssnelheid en er komen steeds meer hdr-monitoren.
Tijdens CES 2019 pronkten fabrikanten vooral met hun nieuwe 32:9-modellen. In 2017 bracht Samsung de eerste monitor met die extreem brede beeldverhouding op de markt, maar inmiddels hebben veel meer merken zulke schermen in huis. De eerste modellen hadden een resolutie van 3840x1080 pixels en dat leverde in combinatie met het 49"-formaat een nogal lage pixeldichtheid op. De nieuwe modellen die op de CES stonden, hebben veelal een resolutie van 5120x1440 pixels en daarmee is de scherpte gelijk aan die van een 27"-monitor met een resolutie van 2560x1440 pixels. De 49"-ultrabreedbeeldmonitoren geven dus hetzelfde beeld als twee 1440p-monitoren van 27".
Fabrikanten prijzen hun nieuwe 32:9-monitoren aan voor zowel productiviteit als games. LG toonde de 49WL95C, een op productiviteit gericht model met een verversingssnelheid van 60Hz en een maximale helderheid van 350cd/m². Dell had ook zo'n model meegenomen naar de beurs: de UltraSharp 34 Curved U3419W, die in oktober vorig jaar werd aangekondigd.
Samsung heeft de meest luxueuze uitvoering van een 32:9-monitor met een resolutie van 5120x1440 pixels. De 49"-CRG9 is voorzien van een va-paneel met een verversingssnelheid van 120Hz en heeft een piekhelderheid van 1000cd/m². De monitor heeft ook FreeSync 2-ondersteuning en kan 95 procent van de dci-p3-kleurruimte weergeven. Het topmodel komt begin april uit voor 1499 euro.
De 32:9-monitoren van LG, Dell en Samsung zijn allemaal gebogen en hebben een kromming van 1800R. Dat is gelijk aan de kromming van een cirkel met een straal van 1,8 meter. We hebben de drie schermen in de praktijk in actie gezien en dan merk je snel dat de kromming, vanwege de enorme breedte, geen overbodige luxe is. Ook is de scherpte duidelijk toegenomen ten opzichte van de eerdere modellen met een resolutie van 3840x1080 pixels.
Hoge refreshrates op hoge resoluties
Tot slot zagen we voor gamers die een minder brede monitor willen, maar wel een groot scherm kunnen waarderen, ook interessante opties. Asus toonde zijn ROG Strix XG438Q, een 43"-monitor met een 4k-resolutie, een verversingssnelheid van 120Hz en een maximale helderheid van 600cd/m². De grote gamemonitor heeft een va-paneel en FreeSync 2-ondersteuning. Een prijs heeft Asus nog niet bekendgemaakt.
LG toonde de 38GL950G, een 21:9-monitor van 38" met een resolutie van 3840x1600 pixels. Het ips-paneel heeft een verversingssnelheid van 144Hz en het scherm heeft een maximale helderheid van 450cd/m². Aan de achterkant zit een grote ring met leds en gebruikers kunnen de kleur daarvan aanpassen om effecten op de muur te projecteren. Ook van deze gamemonitor is nog geen prijs bekend.