Elden Ring Nightreign krijgt moeilijkere eindbazen. Het gaat om nieuwe versies van bestaande eindbazen, die meer schade aanrichten en nieuwe aanvallen hebben. Deze verschijnen in de komende weken in het spel, zegt uitgever Bandai Namco.

De moeilijkere eindbazen, genaamd 'Everdark Sovereigns', komen ieder voor een beperkte tijd beschikbaar in Elden Ring Nightreign, schrijft Bandai Namco in een blogpost. In eerste instantie gaat het om nieuwe versies van de Gaping Jaw, Sentient Pest, en Darkdrift Knight. In de toekomst komen er ook andere Everdark Sovereigns naar het spel. De eindbazen zijn alleen beschikbaar wanneer Nightreign online wordt gespeeld.

Volgens Bandai Namco verschijnt er iedere week een nieuwe Everdark Sovereign in Limveld, de spelwereld van Nightreign. Dat begint vanaf vandaag, donderdag 19 juni, met de Gaping Jaw. Spelers die de normale variant van de eindbaas hebben verslagen, mogen het tegen de moeilijkere versie opnemen als die opduikt in de spelwereld. Het verslaan van een Everdark Sovereign levert 'Sovereign Sigils' op. Die kunnen ingewisseld worden voor 'speciale Relics en andere voorwerpen'.

Nightreign verscheen op 30 mei voor consoles en de pc. Het is een multiplayerspin-off van Elden Ring, al is het ook mogelijk om alleen te spelen. In Nightreign moeten spelers samen overleven in een spelwereld. Iedere ronde duurt drie in-game dagen, waarvan elke dag eindigt met een eindbaasgevecht.

Intel heeft drie voormalige leidinggevenden van Apple, Google en Cadence aangenomen in technische functies. Dit gebeurt als onderdeel van de plannen van de nieuwe ceo Lip-Bu Tan. De leidinggevenden worden onder andere verantwoordelijk voor de ontwikkeling van AI-chips.

De drie nieuwe leidinggevenden gaan verschillende functies binnen Intel bekleden. Jean-Didier Allegrucci wordt bijvoorbeeld vice-president van AI-soc-engineering, schrijft de chipmaker. In die rol is hij verantwoordelijk voor de ontwikkeling van 'verschillende socs' die op Intels AI-roadmap komen te staan. Allegrucci is afkomstig van Rain AI, waar hij ook werkte aan AI-chips. Daarvoor werkte hij zeventien jaar lang bij Apple. Allegrucci gaf daar leiding aan de soc-engineering-teams die werkten aan chips voor in Apples producten.

Intel benoemt ook een nieuwe vicepresident of AI Fabric and Networking, Shailendra Desai. Hij gaat leiding geven aan 'de ontwikkeling van innovatieve soc-architecturen' voor Intels AI-gpu's en de toekomstige roadmap. Desai werkte hiervoor bij Google, waar hij leiding gaf aan de ontwikkeling van meerdere smartphonechips.

Srinivasan Iyengar gaat op zijn beurt een customer-engineering-centrum leiden, waar hij externe klanten gaat helpen bij het ontwerpen van custom chips, die vervolgens in de chipfabrieken van Intel geproduceerd kunnen worden. Hij werkte hiervoor bij Cadence, een bedrijf dat chipontwerpsoftware ontwikkelt. Ceo Lip-Bu Tan komt eveneens bij dit bedrijf vandaan. Iyengar wordt ook lid van Intels raad van bestuur.

De recente aanstellingen zijn onderdeel van het omslagplan van Lip-Bu Tan. Hij trad in maart aan als ceo om de koers van de chipmaker bij te sturen; het bedrijf heeft het momenteel financieel zwaar en heeft een technische achterstand opgelopen op concurrenten. Tan wil naar eigen zeggen dat Intel weer een bedrijf wordt met de focus op engineering, met minder bureaucratie en minder managementlagen. Om dat te bereiken kondigde topman in april al ontslagen aan. Volgende maand zouden ontslagronden beginnen bij Intel Foundry, waarbij mogelijk tot twintig procent van het personeel wordt ontslagen.

AMD's volgende generatie gpu's gaat voor het eerst HDMI 2.2 ondersteunen. Dat claimt Kepler_L2, een betrouwbare AMD-leaker. De leaker zegt wel dat de maximale bandbreedte vermoedelijk 80Gbit/s bedraagt, in plaats van de 96Gbit/s die de HDMI-standaard toelaat.

Kepler_L2 schrijft op sociale media dat de volgende AMD Radeon-gpu's HDMI 2.2 ondersteunen in twee modi: 64Gbit/s en 80Gbit/s. Ondersteuning voor de maximumbandbreedte van 96Gbit/s lijkt dus te ontbreken in de aanstaande gpu's, die een architectuur met de codenaam gfx13 krijgen; de huidige RDNA 4-architectuur uit de RX 9000-serie staat intern ook wel bekend als gfx12.

De leaker geeft geen verklaring voor het ontbreken van 96Gbit/s-ondersteuning. Kepler maakt ook geen onderscheid tussen eventuele Radeon- en Radeon PRO-videokaarten. Die eerste zijn bedoeld voor consumenten, terwijl die laatste juist zijn bedoeld voor professionals en workstations. AMD beperkte de DisplayPort 2.1a-bandbreedte in zijn RX 7000- en RX 9000-consumenten-gpu's, terwijl de PRO-varianten wel de volledige standaard ondersteunden, merkt VideoCardz op.

Het HDMI Forum kondigde HDMI 2.2 in januari aan tijdens de CES. De standaard krijgt dus maximale bandbreedtes van 96Gbit/s, een verdubbeling ten opzichte van HDMI 2.1. Deze bandbreedte moet in theorie 4k-resoluties op 480Hz mogelijk maken, naast 8k60-beeld zonder compressie of chroma subsampling. De standaard wordt eind dit jaar verwacht. AMD's gpu's zullen wat langer op zich laten wachten, aangezien de Radeon RX 9000-serie pas enkele maanden op de markt is.

Yes, but it seems AMD will only support up to 80G with gfx13

— Kepler (@Kepler_L2) 19 juni 2025

AI-dienst Midjourney komt met een model dat video's kan genereren. Het model laat gebruikers korte videofragmenten maken op basis van plaatjes. De functie is alleen beschikbaar voor gebruikers met een abonnement.

Midjourney laat weten dat zijn eerste videomodel per direct beschikbaar is voor betalende gebruikers. Gebruikers kunnen de functie gebruiken door een afbeelding te uploaden naar Midjourney of een plaatje te genereren via de dienst. Nadat ze dat gedaan hebben, verschijnt een 'animate'-knop in beeld. Die zet het plaatje om in een video van vijf seconden, waarbij het geüploade plaatje dient als eerste frame in de video.

In de automatische modus voegt het videomodel enkel wat beweging toe aan het beeld, maar gebruikers kunnen ook handmatige prompts toevoegen met specifiekere instructies. Er zijn ook opties waarmee gebruikers de hoeveelheid beweging kunnen afstellen. Het eindresultaat kan vier keer verlengd worden met vier seconden, tot een maximumlengte van 21 seconden. Midjourney noemt dit eerste model vanuit technisch oogpunt 'een opstapje' en zegt dat de videogenerator in de toekomst beter zal worden.

Er is een abonnement nodig om de functie te gebruiken. Het goedkoopste Midjourney-abonnement kost op het moment van schrijven tien dollar per maand. Voor dat bedrag kunnen gebruikers gemiddeld rond de 200 stilstaande afbeeldingen maken. Midjourney rekent tot acht keer meer voor video's dan voor afbeeldingen. Volgens de dienst kost een seconde aan video ongeveer evenveel als één stilstaand plaatje.

Er zijn officiële renders van Samsungs volgende foldables verschenen. Het gaat om de Galaxy Z Fold7 en Galaxy Z Flip7, die beide een platter ontwerp krijgen. Samsung zou de telefoons in juli aankondigen.

De afbeeldingen van de Fold7 en de Flip7 werden gepubliceerd door Android Headlines, dat vaker vroegtijdig informatie deelt over Samsung-smartphones. Het zou gaan om marketingbeelden die afkomstig zijn van Samsung zelf. De renders bevestigen eerdere geruchten over het ontwerp van de twee foldables.

Zo krijgt de Galaxy Z Fold7 een dunnere behuizing ten opzichte van de huidige Fold6. Ook de schermen van de foldable moeten groter worden. Het coverscherm zou een diagonaal van 6,5" krijgen, waar de Fold6 nog een 6,3"-scherm heeft. Het binnenste scherm van de Fold7 zou 8,2" worden, ten opzichte van 7,6" bij zijn voorganger. Het camera-eiland krijgt ook een nieuw ontwerp, dat lijkt op de camera's in de Galaxy S25 Edge.

Ook de Galaxy Z Flip7 krijgt een dunner ontwerp, zo valt te zien op de renders. Die bevestigen ook dat het toestel een aanzienlijk groter coverscherm aan de achterkant krijgt, iets waar al langer geruchten over rondgingen. Android Headlines zegt niet welk formaat het scherm krijgt, maar het coverscherm bekleedt duidelijk de volledige bovenste helft van de smartphone en loopt daarmee langs de twee camera's heen. Bij de Fold6 was dat niet het geval.

Samsung kondigt zijn foldables doorgaans in juli aan. Volgens geruchten vindt de Unpacked-presentatie waar dat gebeurt dit jaar plaats op 9 juli, hoewel Samsung dat nog niet officieel heeft bevestigd. Samsung hintte eerder al wel op de komst van nieuwe vouwbare smartphones met een dunner ontwerp.

De Samsung Galaxy Z Fold7 (boven) en Galaxy Z Flip7. Bron: Android Headlines

Intel heeft meer informatie over zijn komende 18A-procedé gedeeld. Volgens het bedrijf biedt deze chiptechnologie een snelheidswinst van maximaal 25 procent ten opzichte van het voorgaande Intel 3-procedé. Intel begint later dit jaar met massaproductie op 18A.

Intel presenteerde 18A tijdens het VLSI-symposium in Japan, schrijft ook techwebsite HardwareLuxx. De chipmaker ging daar in op zowel de prestaties als de technische opbouw van het procedé. Intel publiceerde bijvoorbeeld prestatievergelijkingen tussen 18A en Intel 3, momenteel het geavanceerdste chipproductieproces van Intel.

Het bedrijf vergeleek daarbij het stroomverbruik en de prestaties van een Arm-core die op zowel 18A als Intel 3 werd geproduceerd. Volgens Intel haalde de 18A-variant tot 25 procent hogere kloksnelheden dan Intel 3 op een spanning van 1,1V. Bij een spanning van 0,75V ligt dat verschil wat lager, op 18 procent.

Intel deed ook tests waarbij de kloksnelheid van de Arm-core genormaliseerd werd op beide procedés, waarna het stroomgebruik werd getest. Volgens tests van Intel heeft een 18A-chip met dezelfde snelheid ongeveer 36 procent minder stroom nodig dan een vergelijkbare Intel 3-chip.

De technische opbouw van 18A: kleinere standaardcellen en PowerVia

De chipfabrikant lichtte ook de opbouw van 18A-standaardcellen op. Zulke standaardcellen zijn de bouwstenen waarmee chips worden gemaakt. Ze bestaan uit meerdere transistors die samen een bepaalde logische functie uitvoeren. Intel 18A krijgt wederom twee soorten standaardcellen: een voor hogere dichtheid (HD), en een voor betere prestaties (HP). In beide gevallen zijn de cellen ongeveer dertig procent compacter dan bij Intel 3.

Dankzij de overstap op backside power delivery voert Intel ook aanpassingen door in de metaallagen van 18A-chips. Door deze techniek, die Intel PowerVia noemt, worden de 'draden' voor de stroomvoorziening naar de achterkant van de chip verplaatst. Momenteel zitten die nog aan de voorkant, samen met de verbindingen voor signaalverwerking. Naarmate transistors kleiner worden, zitten die twee soorten verbindingen elkaar steeds meer in de weg. Met backside power delivery wordt dat opgelost.

Door de overstap naar PowerVia, kan de pitch in de onderste M0-metaallaag iets breder worden, van 30nm bij Intel 3 naar 32nm bij 18A. Die pitch staat voor de onderlinge afstand tussen metalen lijntjes. Door deze hogere afstand zouden iets minder defecten moeten optreden, schrijft ook HardwareLuxx. Tussen M1 en M10 worden de pitches juist nauwer, terwijl ze vanaf M15 weer breder worden. Intel brengt drie verschillende 18A-procedés uit met 17 tot 22 metaallagen, afgestemd op kosten en prestaties.

Intel bevestigt verder dat het bedrijf de euv-lithografiemachines van ASML gebruikt voor de onderste vijf metaallagen, van M0 tot M4. Dankzij euv zijn minder belichtingen nodig bij deze lagen, wat het productieproces versnelt en de kans op fouten verkleint. Concreet zorgt het gebruik van euv-lithografie voor 42 procent minder productiestappen bij het afbeelden van de M0-, M1- en M2-lagen, zo zegt de chipmaker.

De opbouw van Intel 18A-standaardcellen (links) en het euv-gebruik in 18A. Bron: Intel, via HardwareLuxx

18A gaat later dit jaar in productie

Intel werkt al jaren aan het 18A-procedé, dat later dit jaar in massaproductie gaat. Intel wil 18A als eerste gebruiken voor zijn Panther Lake-laptop-cpu's, waarvan de eerste modellen eind dit jaar nog op de markt moet komen. Volgend jaar komt het bedrijf ook met nieuwe Xeon-cpu's, genaamd Clearwater Forest, die worden gemaakt op deze node.

18A is een belangrijk procedé voor Intel; het bedrijf voert er verschillende grote technische wijzigingen in door. Het procedé introduceert PowerVia-stroomvoorziening en gate-all-aroundtransistors, de opvolger van finfets. Gaa-transistors bieden meer contactoppervlak met de gate en voorkomen dat stroom weglekt bij een kleinere omvang.

Intel gaat ook 18A-chips produceren voor externe klanten. Intel heeft daarvoor al contracten met onder andere Amazon, Microsoft en het Amerikaanse ministerie van Defensie. Volgens geruchten overwegen ook Nvidia, Broadcom en AMD om chips te laten maken op Intel 18A. Die eerste twee bedrijven zouden testwafers laten maken door Intel.

Intel Foundry, de chipproductietak van Intel, had tot nu toe weinig animo van externe bedrijven. Het bedrijfsonderdeel draaide in de afgelopen jaren steevast miljardenverliezen. 18A moet daar verandering in brengen. Pat Gelsinger, de voormalige ceo van Intel, zei ooit dat hij 'het hele bedrijf had gewed op 18A'. Gelsinger vertrok in december plotseling bij Intel. Er gingen sindsdien geruchten rond dat Intel zijn chipfabrieken zou afstoten, maar nieuwe ceo Lip-Bu Tan heeft dat ontkend. Hij wil naar eigen zeggen van Intel een 'foundry van wereldklasse' maken.

Valve voegt verschillende toegankelijkheidsfuncties toe aan SteamOS-apparaten en de Steam Big Picture-modus. Apparaten met SteamOS, zoals Valves eigen Steam Deck-handheld, krijgen bijvoorbeeld een ingebouwde screenreader die tekst op het scherm voorleest.

Valve heeft de nieuwe toegankelijkheidsfuncties toegevoegd aan de bètaversies van SteamOS en de Steam-client. Alle apparaten met SteamOS, zoals de Steam Deck, Lenovo Legion S en optioneel de ASUS ROG Ally, krijgen toegang tot een ingebouwde schermlezer. Dat is een functie waarbij de tekst op het scherm wordt voorgelezen, vooral bedoeld voor slechtzienden. Gebruikers kunnen het volume, de toonhoogte van de stem en de voorleessnelheid zelf instellen. Valve komt ook met kleurenfilters, die zowel gelden voor de SteamOS-interface als voor games.

De schermlezer en de kleurenfilters zijn te vinden in de toegankelijkheidsinstellingen van SteamOS. De twee features komen vooralsnog niet beschikbaar voor apparaten die geen SteamOS draaien. Valve raadt gebruikers op andere platforms aan om een eigen schermlezer te installeren en die te gebruiken in de Steam Big Picture-modus.

Het bedrijf komt ook met verschillende andere toegankelijkheidsfuncties. Die worden, naast SteamOS, ook gewoon toegevoegd aan de Steam Big Picture-modus op andere platforms. Zo kunnen gebruikers voortaan de grootte van tekst in de interface aanpassen. Er komt ook een contrastmodus die tekst en knoppen in de interface beter zichtbaar moet maken. Een 'reduce motion'-option zorgt ervoor dat sommige animaties en schermtransities worden uitgeschakeld. Ook deze functies zijn allemaal beschikbaar in de toegankelijkheidsfeatures van Steam.

Valve zegt dat dit 'slechts de eerste toegankelijkheidsfeatures zijn' waar het bedrijf aan werkt. In de toekomst wil het meer van dit soort hulpmiddelen uitbrengen. De genoemde functies bevinden zich momenteel nog in een bètafase, maar komen later algemeen beschikbaar.

Arch Linux gaat de Wine- en Wine Staging-packages in het besturingssyteem veranderen in een 'complete WoW64-build'. Daardoor zijn gebruikers niet meer afhankelijk van de multilib-repository om 32bit-Windows-applicaties uit te voeren op 64bit-versies van Arch.

De belangrijkste reden voor de verandering is afstemming met de ontwikkeling van upstream-Wine, de officiële versie van het programma, schrijft ontwikkelaar Peter Jung in een nieuwsbericht op de blog van Arch Linux. De verandering moet de packaging en de dependencyketen van software versimpelen. De ontwikkeling wordt doorgevoerd in de Wine- en Wine Staging-versies op Arch Linux.

WoW64 staat voor 'Windows 32-on-Windows 64' en is een compatibiliteitslaag die oorspronkelijk werd uitgegeven door Microsoft. De technologie maakt het mogelijk om 32bit-Windows-applicaties op een 64bit-systeem te draaien. Wine, een vertaallaag die gebruikers in staat stelt om Windows-apps op Linux uit te voeren, heeft zijn eigen versie van deze technologie.

Jung waarschuwt dat de verandering nog verschillende problemen kan veroorzaken. Een bekend probleem is dat 32bit-toepassingen die gebruikmaken van OpenGL minder goed presteren in de nieuwe WoW64-modus. Al aangemaakte 32bit-prefixes, de afzonderlijke configuraties per Windows-programma in Wine, werken ook niet meer. Jung adviseert gebruikers die problemen met 32bit-prefixes ondervinden om deze opnieuw aan te maken en het programma dat de prefix gebruikte opnieuw te installeren.

Laptopfabrikant Framework heeft zijn klanten gewaarschuwd voor een mogelijk datalek. Dit vond plaats bij LetMeRepair DE, de partner voor reparaties en retourneringen binnen de EU. Er zijn 'mogelijk' klantgegevens uitgelekt door een kwetsbaarheid in de website van LetMeRepair.

Framework laat in een e-mail aan klanten weten dat 'sommige persoonlijk identificeerbare informatie' mogelijk tijdelijk zichtbaar was voor onbevoegden. Het gaat daarbij specifiek om de gegevens van klanten die een retourzending of reparatie hebben aangevraagd bij Framework.

Het bedrijf benadrukt dat er geen betaalgegevens, wachtwoorden of andere gevoelige informatie zijn uitgelekt. Andere persoonsgegevens, zoals namen, e-mailadressen, fysieke thuisadressen en telefoonnummers, waren 'mogelijk' wel in te zien door onbevoegden.

Het mogelijke datalek vond plaats bij LetMeRepair DE, dat binnen de EU reparaties en retourzendingen afhandelt voor Framework. LetMeRepair zegt op 11 juni een 'mogelijke kwetsbaarheid in sommige webpagina's' te hebben gevonden. Na onderzoek concludeerde het bedrijf dat zijn webshop 'mogelijk is blootgesteld aan onbevoegde toegang', waaronder de FTP-folder die werd gebruikt voor dataoverdrachten naar Framework.

De kwetsbaarheid is inmiddels verholpen. Het bedrijf heeft Framework op 16 juni op de hoogte gesteld van het incident. Het kon niet definitief bevestigen of onbevoegden de gegevens van Framework-klanten hebben bekeken.

De boete die de Europese Commissie in 2018 aan Google gaf voor machtsmisbruik met Android, was terecht. Dat zegt een advocaat-generaal tegen het Europees Hof van Justitie. Google had bij dit hof bezwaar aangetekend, maar lijkt dat bezwaar te gaan verliezen.

Advocaat-generaal Juliane Kokott adviseert het Europees Hof van Justitie het bezwaar van Google volledig te verwerpen en de boete in stand te houden. Die recordboete van 4,34 miljard euro werd in 2018 opgelegd vanwege machtsmisbruik met Android. Google eiste dat de Search-app en Chrome-browser vooraf geïnstalleerd werden op alle Android-telefoons en betaalde 'significante bedragen' aan grote fabrikanten en providers die exclusief Search installeerden. Daarnaast mochten fabrikanten die Android-forks gebruikten, geen Play Store en Google Search installeren op apparaten.

Deze overtredingen hinderden concurrenten en innovaties, stelde de Commissie destijds, wat nadelig uitpakte voor consumenten. Daarnaast konden andere zoekdiensten niet concurreren op Android-smartphones. Chrome en Search waren immers vooraf geïnstalleerd op alle telefoons, waardoor consumenten weinig redenen hadden om andere zoekdiensten te installeren, zei de Commissie. Zo konden andere zoekbedrijven minder verkeer genereren en minder data verzamelen.

Google ging in beroep bij het Europees Gerecht, dat de boete in 2022 grotendeels in stand hield. Er zaten volgens het Gerecht wel op sommige punten gaten in het bewijs van de Commissie, maar het vond dat de uiteindelijke geldigheid van het boetebesluit niet in geding was. De sanctie werd wel licht verlaagd, tot 4,125 miljard dollar.

De Amerikaanse techreus ging hierop nogmaals in beroep bij het Hof van Justitie. Google kon alleen de juridische grondslagen betwisten, niet de feiten uit de zaak zelf. Die juridische argumenten van Google houden volgens Kokott geen stand. Google stelt bijvoorbeeld dat de Commissie een analyse had moeten maken van de markt alsof Google het omstreden gedrag niet had vertoond, zodat de Commissie zo kon aantonen dat het omstreden gedrag daadwerkelijk gevolgen had. Hier is Kokott het niet mee eens.

De Commissie hoeft van Kokott ook niet te onderzoeken wat er zou gebeuren als een concurrent van Google het omstreden gedrag zou vertonen. Dat is volgens de advocaat-generaal niet mogelijk, omdat geen enkele concurrent van Google dezelfde macht heeft als Google. Er is geen ander bedrijf dat dominant is op zowel Android als de zoekmachinemarkt en daardoor hetzelfde gedrag had kunnen vertonen. De Commissie kon hier dan ook geen onderzoek naar doen, waardoor dit volgens Kokott niet hoefde.

Het advies van de advocaat-generaal is niet bindend, maar wordt in de meeste gevallen wel overgenomen. Het Hof van Justitie buigt zich nu over een eindoordeel, dat in de komende maanden wordt verwacht.

De prijzen van DDR4-geheugen in de Pricewatch beginnen te stijgen, vaak met tientallen procenten. Daarmee worden de eerste effecten zichtbaar van wat marktonderzoeker TrendForce omschrijft als 'chaos' in de markt voor DDR4-chips.

De gemiddelde prijzen van de populairste 32GB-DDR4-kits van Corsair, G.Skill en Kingston stegen de afgelopen weken met respectievelijk 28, 59 en 62 procent. In de laagste prijzen zit minder beweging, doordat sommige winkels nog oude, goedkoop ingekochte voorraden hebben liggen, maar die raken in rap tempo op.

Marktonderzoeker TrendForce bevestigde woensdag zijn nieuwste verwachtingen. Het bureau voorspelt dat de prijzen van DDR4 in het tweede kwartaal tussen de 13 en 18 procent zullen stijgen, veel sterker dan eerder werd gedacht. Voor het derde kwartaal van dit jaar wordt een verdere prijsstijging van tussen de 18 en 23 procent verwacht. De marktonderzoeker noemt niet alleen de beperkte productiecapaciteit als oorzaak, maar ook hamstergedrag van grote pc-fabrikanten door de onzekere situatie rondom Amerikaanse importheffingen.

Twee grote fabrikanten stoppen DDR4-productie

De heftige marktreactie is ontstaan nadat zowel Samsung als Micron kort na elkaar aankondigden later dit jaar te gaan stoppen met de massaproductie van DDR4-chips. Die aankondiging deden ze niet in het openbaar, maar in communicatie aan klanten; een topman van Micron heeft dat inmiddels wel bevestigd in een interview. Deze grote maar ook relatief dure fabrikanten zagen naar verluidt geen brood meer in de productie van dit oudere type geheugen, onder meer door de hevige prijsconcurrentie van Chinese fabrikanten voor bijvoorbeeld het Llpddr4-geheugen in smartphones. Ze gaan wel door met de productie van specialistisch DDR4 voor bijvoorbeeld industriële toepassingen.

Doordat de productie van Samsung en Micron wegvalt, komt de volledige vraag naar DDR4 straks bij kleinere fabrikanten terecht. De fabrikanten in China focussen vooral op de interne markt, waardoor de internationale markt vooral bediend zal moeten worden door relatief kleine Taiwanese fabrikanten als Nanya en Winbond. De Chinese krant Economic Daily News meldde woensdag dat Nanya alle lopende offertes heeft ingetrokken, net als zijn open aanbod op de zogenaamde spotmarkt − vermoedelijk in de hoop op een later moment nog lucratievere deals te kunnen sluiten.

Prijzen waren historisch laag

De prijzen van DDR4-geheugen lagen al lange tijd erg laag. Geheugenkits van 32GB waren te koop voor iets meer dan 40 euro, terwijl je voor eenzelfde set in 2021 nog bijna 180 euro betaalde. De geheugenmarkt is een van de beste voorbeelden van het economische verschijnsel varkenscyclus, waarbij overschotten en tekorten elkaar afwisselen doordat de productiehoeveelheid niet snel kan worden aangepast. Als resultaat hiervan draaien geheugenfabrikanten tijdens magere jaren soms enorme verliezen, die gecompenseerd moeten worden in de 'vette jaren'.

De Vlaamse omroep VRT onderzoekt welke AI-toepassingen er binnen de mediasector mogelijk zijn. De omroep denkt dan aan het herkennen van desinformatie, automatische ondertiteling of gepersonaliseerde nieuwschatbots. Het onderzoek is onderdeel van een EU-project.

De omroep spreekt over het 'verkennen van AI-toepassingen binnen de mediasector', waarbij innovatiecoördinator Luk Overmeire het voorbeeld geeft van het vertellen van verhalen in Roblox met behulp van AI. Een ander voorbeeld is een AI-chatbot die een nieuwsuitzending kan omzetten naar een podcast en daarbij persoonlijke vragen kan beantwoorden.

VRT zegt dat 'de huidige modellen' vooral op tekst zijn gebaseerd en dat er daarom meer getraind moet worden om de audiovisuele toepassingen mogelijk te kunnen maken. De modellen moeten daarbij 'op een veilige manier' getraind worden om datamisbruik te voorkomen. VRT werkt samen met de Belgische tak van OpenChip, een Spaans bedrijf dat AI-chips ontwikkelt.

Het project van VRT is onderdeel van Elliot, een vierjarig Europees onderzoeksproject dat gefinancierd wordt door de Europese Commissie. Het doel is om 'een Europees alternatief te vormen voor Chinese en Amerikaanse modellen, dat voldoet aan Europese normen over auteursrecht en privacy'. Gemaakte modellen worden daarbij 'openlijk gedeeld'. Naast VRT doet ook de KU Leuven mee, evenals de Nederlandse Universiteit van Amsterdam en de Technische Universiteit Eindhoven. Voor het Amsterdamse project heeft de UvA nog een PhD-positie openstaan. Elliot draait overigens niet alleen om media, maar bijvoorbeeld ook om mobiliteit, klimaatonderzoek en publieke dienstverlening.

Fractal heeft de Scape-headset uitgebracht. De Scape is de eerste hoofdtelefoon van de componentenfabrikant, die het bedrijf vorig jaar toonde op Computex. Het gaat om een draadloze gamingheadset die 200 euro kost.

Fractal heeft de headset ook in Nederland uitgebracht. Het model kost 200 euro en is verkrijgbaar in zwart en wit. Het apparaat is een draadloze headset die gericht is op gamers en heeft een over-earontwerp met schelpen en een hoofdband van traagschuim. Aan de onderkant van de oorschelpen zit een lichtstrip die gebruikers aan of uit kunnen zetten. De Scape kan audio afspelen met 24bit-geluid op 96kHz. Fractal onthulde de hoofdtelefoon vorig jaar al tijdens de Computex-beurs.

De Scape heeft een microfoon die kan worden omgebogen. De microfoon moet omgevingsgeluid wegfilteren en kan van het apparaat worden verwijderd. Het is ook mogelijk om de microfoon in de mutestand te zetten door hem omhoog te buigen.

Gebruikers kunnen de equalizerinstellingen van de hoofdtelefoon aanpassen via een webapp, Adjust Pro. Daarvoor is volgens Fractal geen accountregistratie nodig. De Scape zelf kan worden verbonden via Bluetooth 5.3 of met een USB-A-dongel die op 2,4GHz werkt. Ook kunnen gebruikers de headset bedraad gebruiken met een USB-C-aansluiting die wordt meegeleverd. De accu van het apparaat gaat volgens Fractal 40 uur mee, maar als de rgb-verlichting ook aan staat is dat slechts 24 uur. Het model weegt 338 gram.

De Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwt de demissionaire regering tegen het langer bewaren van politiegegevens. De regering moet stemmen over een wetsaanpassing waarmee de politie data langer mag bewaren, maar de AP zegt dat de politie die data nu al onwettig lang bewaart.

Dat schrijft de Autoriteit Persoonsgegevens in een brief aan de Tweede Kamer, specifiek aan de commissie voor Justitie en Veiligheid. De AP schrijft daarin een zienswijze over een recente motie vanuit de Tweede Kamer. Een Kamermeerderheid riep het kabinet eerder deze maand op om de Wet politiegegevens te herzien. Met die herziening zou de politie meer mogelijkheden moeten krijgen om een grote hoeveelheid gegevens van Nederlandse burgers te verzamelen, met als doel huidige en toekomstige cold cases oplossen. Daarvoor zouden wettelijke bewaartermijnen mogen worden overschreden.

De privacytoezichthouder heeft daar grote bezwaren tegen. Opvallend is dat de AP niet alleen bezwaren uit tegen de toekomstige plannen, maar meteen ook tegen de huidige praktijk. De politie overschrijdt nu al structureel en op grote schaal de Wet politiegegevens door veel gegevens voorbij de wettelijke termijn te bewaren.

Die wetsoverschrijding is op zichzelf niet gek; daarmee ging de AP enkele jaren geleden zelf al akkoord. In 2019 stelde de politie dat zij bepaalde gegevens langer wilde bewaren; de bewaartermijnen die toen in de Wet politiegegevens stonden, waren volgens de korpschef te kort om cold cases op te lossen. De toenmalig minister van Justitie en Veiligheid besloot daarop 'te accepteren' dat de politie gegevens langer zou gaan bewaren dan in de wet vastgelegd. De AP ging daarmee ook akkoord, maar dat gedogen gebeurde alleen omdat de minister destijds aangaf de wet te willen herzien. Zowel de Wet politiegegevens als de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens zouden daarvoor worden herzien. De AP merkt nu op dat dat te lang duurt. In 2022 zei de toenmalig minister van Rechtsbescherming dat er niet genoeg middelen waren om de wetten te herzien. "Het structureel niet naleven van de bewaartermijnen duurt echter onverminderd voort", zegt de AP nu.

Raad van State

Dat de Tweede Kamer nu alsnog eist dat de regering toestaat dat de politie de gegevens langer blijft bewaren, is voor de AP de druppel. De AP verwijst daarbij naar een advies van de Raad van State van eerder dit jaar. De afdeling advisering van dat rechtsorgaan pleitte ervoor de twee wetten alsnog te herzien. "Ook de AP pleit ervoor om alsnog voldoende middelen beschikbaar te stellen om de eerder aangekondigde herziening van de Wpg en Wjsg en implementatie daarvan doorgang te laten vinden", schrijft de toezichthouder nu.

De politie overtreedt nu structureel de Wet politiegegevens zonder resultaat.De AP zegt dat de politie nu zonder wettelijke basis de bewaartermijnen uit de Wet politiegegevens regelmatig overschrijdt. "Wat er ook zij van mogelijke toekomstige wetgeving, de huidige situatie leidt ertoe dat de politie structureel handelt in strijd met de wet." De toezichthouder gebruikt daarover harde woorden: "De AP stelt voorop dat het fundament van onze rechtsstaat wordt gevormd door het beginsel dat ook de overheid zelf gebonden is aan de wet. Dat geldt zeker ook voor de politie die beschikt over het geweldsmonopolie en bevoegdheden die diep in het leven van mensen kunnen ingrijpen. Inbreuken op grondrechten van mensen zijn alleen toegestaan wanneer deze evenredig zijn en wetgeving deze toestaat."

Geen link met cold cases

De gegevens die te lang bewaard worden, zijn bovendien niet gelinkt aan cold cases, schrijft de AP. Het gaat om gegevens 'in het kader van basispolitiezorg'. "Het gaat bijvoorbeeld om aantekeningen naar aanleiding van politietoezicht op straat, aangiftes van uiteenlopende aard, mutaties over hulpverlening aan een verward persoon, binnengekomen meldingen over geluidsoverlast of een burenruzie, gegevens over uitgevoerde (identiteits)controles en mutaties over afgehandelde verkeersproblematiek. Het betreft een zéér omvangrijke hoeveelheid ongerichte en ongeverifieerde gegevens", zegt de AP.

De toezichthouder merkt op dat gegevens die direct aan cold cases zijn gelinkt nu al mogen worden bewaard tot een misdrijf is opgelost. Met dat soort data overtreedt de politie de wet dus niet; het gaat om 'normale' data die de politie het in het dagelijks werk verzamelt, die in de toekomst mogelijk voor cold cases kan worden ingezet. Dat heeft bovendien amper effect, zegt de AP: "Het zijn gegevens waarvan ook in zijn algemeenheid niet kan worden aangetoond dat het langer bewaren daarvan een daadwerkelijke meerwaarde heeft voor het oplossen van cold cases."

De AP zegt dat zij 'contact gaat zoeken' met de politie. Daarnaast gaat de instantie 'toezien op naleving van de regelgeving en zo nodig ook handhavend optreden'.

Het Nederlandse ministerie van Defensie gaat samen met KPN en het Franse bedrijf Thales een soevereine clouddienst ontwikkelen. Defensie is pas de afgelopen jaren op grotere schaal met clouddiensten gaan werken.

De twee bedrijven en Defensie hebben deze week afgesproken samen een soevereine clouddienst te ontwikkelen, maar delen nog niet veel details. Zo is het niet duidelijk of alle cloudtoepassingen onder de clouddienst gaan vallen, wanneer deze af zal zijn en of het de bedoeling is dat andere overheidsdiensten of landen ook van de clouddienst gebruik kunnen maken. Demissionair staatssecretaris Gijs Tuinman zegt dat een soevereine cloud 'van grote meerwaarde' is voor Defensie, omdat de data van de krijgsmacht daarmee beter beveiligd is.

Defensie besloot jarenlang van geval tot geval of data in de cloud opgeslagen moest worden, maar wilde de afgelopen jaren vaker data opslaan in de cloud. In maart vorig jaar legde Defensie uit over te schakelen naar clouddiensten vanwege de extra flexibiliteit, lagere kosten en omdat het extra diensten mogelijk maakt. Daarbij gaf Defensie aan data standaard in de cloud te willen opslaan. Defensie zei ook niet te afhankelijk te willen worden van grote cloudleveranciers, maar zei daarbij wel de drie grootste aanbieders, Google, Amazon en Microsoft, te gaan gebruiken. De strategie was toen om applicaties over te kunnen zetten van de ene aanbieder naar de ander, om zo flexibiliteit te kunnen behouden. Hoog gerubriceerde informatie werd bij die strategie wel binnen de organisatie gehouden.

Het is niet duidelijk of de nieuwe soevereine clouddienst de dienstverlening van Google, Amazon en Microsoft moet overnemen. Toenmalig staatssecretaris Zsolt Szabó van Digitalisering gaf begin vorige maand wel aan dat er een Nederlandse overheidsclouddienst moest komen, deels om ongewenste afhankelijkheden van Amerikaanse techreuzen te voorkomen. Deze clouddienst zou door Nederlandse overheidsinstellingen gebruikt kunnen worden. Voor zover bekend staat de nieuwe clouddienst van Defensie hier los van.

AliExpress doet niet genoeg om de verkoop van illegale producten in zijn webwinkel te stoppen. Dat zegt de Europese Commissie. Het bedrijf riskeert daardoor een boete, hoewel het nog een kans krijgt om te reageren.

De Europese Commissie zegt dat AliExpress de verkoop van nagemaakte producten of onveilige producten niet voldoende tegengaat. Zo investeert het niet genoeg in moderatie, 'waarbij het bedrijf de risico's onderschat'. Ook past de Chinese webwinkel zijn eigen boetebeleid onvoldoende toe en bevat het moderatiesysteem zelf 'systematische problemen'.

Het tegengaan van de verkoop van illegale producten is onderdeel van de Digital Services Act. AliExpress is door zijn grootte een 'zeer groot online platform', wat wil zeggen dat het bedrijf extra maatregelen moet nemen om deze verkoop tegen te gaan. Hieraan voldoet de webwinkel nu niet, zegt de Commissie. Het gaat om een voorlopige conclusie; AliExpress kan er nog op reageren. Op basis daarvan bepaalt de Commissie de vervolgstappen, zoals een boete.

De Commissie begon het DSA-onderzoek in maart vorig jaar. Naar aanleiding daarvan heeft AliExpress wel een aantal maatregelen voorgesteld, die de EU heeft geaccepteerd en die daardoor bindend zijn verklaard. Zo gaat het platform er meer aan doen om andere illegale producten te stoppen, zoals medicijnen, voedingssupplementen en pornografie, die via verborgen links en affiliateprogramma's op AliExpress te koop waren. Het bedrijf gaat ook het interne klachtensysteem verbeteren, transparanter omgaan met advertentie- en aanbevelingssystemen, handelaren traceerbaarder maken en onderzoekers toegang geven tot data. Doordat de maatregelen bindend zijn, kan de EU direct boetes opleggen als blijkt dat de webwinkel zich er niet aan houdt.

Een pro-Israëlische hackgroep heeft Irans grootste cryptovaluta-exchange aangevallen en daarbij zo'n 78 miljoen euro aan cryptovaluta gestolen. De groep claimt ook de broncode van de exchange, Nobitex, te hebben gepubliceerd.

De pro-Israëlische hackgroep Gonjeshke Darande, die mogelijk banden heeft met de Israëlische overheid, bevestigt op sociale media Nobitex te hebben aangevallen. Blockchainanalisten bij Elliptic zeggen dat daarbij omgerekend zo'n 78 miljoen euro aan cryptovaluta is buitgemaakt. Volgens Elliptic zijn de gestolen cryptovaluta verstuurd naar adressen waarvan de hackers waarschijnlijk niet de privésleutels hebben, waardoor de valuta in de praktijk waarschijnlijk vernietigd zijn. De aanval is dan ook waarschijnlijk politiek gemotiveerd, zegt Elliptic.

De Israëlische hackgroep staat ook wel bekend als Predatory Sparrow en zegt de broncode van Nobitex te hebben bemachtigd en gedeeld. De hackers waarschuwen dat valuta die nog op de exchange staan, nu 'vogelvrij' zijn, waarmee gebruik van de exchange wordt afgeraden. Nobitex wordt volgens Predatory Sparrow door de Iraanse overheid gebruikt om internationale sancties te omzeilen en de strijdkrachten te kunnen versterken.

Predatory Sparrow claimt eerder deze week ook Bank Sepah te hebben gehackt, een bank die door de Iraanse Revolutionaire Garde zou worden gebruikt. Dit is het elitekorps van Iran dat onder de geestelijk leider van Iran valt, ayatollah Ali Khamenei. Bij de aanval zou Predatory Sparrow data hebben vernietigd. De hackers vallen vaker Iran aan, maar doen dit sinds de afgelopen week vaker. Israël en Iran zijn sinds vorige week vrijdag verwikkeld in een oorlog, na een verrassingsaanval van Israël. Dit land claimt dat Iran bijna nucleaire wapens had ontwikkeld, wat met de aanval verijdeld moest worden.

Time's up - full source code linked below.

ASSETS LEFT IN NOBITEX ARE NOW ENTIRELY OUT IN THE OPEN.
بازمانده دارایی های شما در نوبیتکس هم اکنون در معرض دید و خطر هستند

But before that, lets meet Nobitex from the inside:

Exchange Deployment (1/8) pic.twitter.com/jiMfBpNXwd

— Gonjeshke Darande (@GonjeshkeDarand) 19 juni 2025

De Europese Commissie wil dat Oekraïne onder de 'Roam like at Home'-regelgeving komt te vallen, zodat EU-inwoners en Oekraïense inwoners in beide regio's geen roamingkosten hoeven te betalen. In de praktijk kunnen Oekraïense inwoners al in de EU kosteloos roamen.

Onder het voorstel komt Oekraïne vanaf januari 2026 onder het EU-roaminggebied te vallen. Dit betekent dat Oekraïense inwoners kunnen bellen, sms'en en hun mobiele data kunnen gebruiken, zonder extra kosten. Dit geldt ook voor EU-inwoners die naar Oekraïne gaan. Daarbij zouden klanten ook dezelfde netwerkkwaliteit en snelheid moeten krijgen als in hun thuisland. Overigens kunnen voor onbeperkte bundels wel fairusepolicy's gelden.

Het voorstel betekent dat een huidige, vrijwillige regeling met telecomproviders in beide regio's wettelijk wordt. Oekraïense en EU-providers maakten in april 2022 vrijwillige roamingafspraken, zodat de miljoenen Oekraïense vluchtelingen die vanwege de Russische invasie het land zijn ontvlucht, zonder extra kosten kunnen roamen in de EU.

De Europese Commissie maakte in juni 2022 al bekend te willen dat de bestaande, vrijwillige afspraken verankerd zouden worden in wetgeving. Daarvoor moest Oekraïne echter eerst roamingwetgeving wijzigen. Dat is gebeurd, waardoor het land wat de Commissie betreft onder de Roam like at Home-regels kan komen te vallen. Nu moeten de 27 lidstaten van de Europese Unie akkoord gaan, voordat het voorstel definitief kan worden.

Chipfabrikant Texas Instruments gaat de komende jaren ruim 60 miljard dollar investeren in Amerikaanse chipfabs. Het gaat om zeven chipfabs die op drie locaties in Texas en Utah moeten komen. De nieuwe fabrieken moeten ruim 60.000 nieuwe banen opleveren.

De aangekondigde investering bevat voor een deel eerder aangekondigde investeringen, blijkt uit het persbericht. Zo waren er al twee nieuwe chipfabrieken gepland op TI's grootste terrein in Sherman, Texas, maar hier komen er nog twee bij. Als de bouw van de zeven chipfabs klaar is, wil Texas Instruments als bedrijf dagelijks honderden miljoenen chips in de Verenigde Staten kunnen maken.

Het bedrijf had eerder al gezegd plannen te hebben om 60 miljard dollar te investeren in Amerikaanse chipfabrieken, maar had deze investeringen nog niet definitief gemaakt, schrijft Reuters. Dat gebeurt nu wel. De investeringen zijn inclusief een eerder aangekondigde investering van 18 miljard dollar, waarvoor TI van de vorige Amerikaanse regering 1,61 miljard dollar subsidie kreeg. Het is niet duidelijk wanneer de bouw van de fabrieken klaar moet zijn. Ongeveer 46 miljard dollar van de investeringen gaat naar de fabs in Texas en zo'n 15 miljard dollar naar die in Utah.

Texas Instruments maakt 'foundational chips', ofwel grotere chips met 45nm- tot 130nm-nodes. Het gaat hierbij dus niet om de geavanceerdste chips wereldwijd. De TI-chips worden gebruikt in 'vrijwel elk elektronisch apparaat', zoals smartphones, auto's, datacenters en satellieten. Onder meer Apple, Ford, Nvidia en SpaceX zijn klant van Texas Instruments.

Microsoft wil voor de tweede keer dit jaar duizenden banen schrappen. Dat zeggen anonieme bronnen tegen Bloomberg. De ontslagen zouden vooral bij de salesafdeling vallen. Eerder dit jaar zei het bedrijf meer gebruik te willen maken van externe bedrijven voor de verkoop van producten.

De ontslagronde wordt waarschijnlijk begin volgende maand bekendgemaakt, zeggen de Bloomberg-bronnen. Volgens de bronnen worden er ook andere afdelingen getroffen, al werden er geen details gegeven. De bronnen gaven wel aan dat het voornamelijk om de verkoopafdeling zou gaan.

Bloomberg schreef in april op basis van bronnen dat Microsoft van plan is om meer verkooptaken door externe bedrijven te laten uitvoeren, met name de verkoop van software aan kleine en middelgrote bedrijven. Daarnaast geeft het bedrijf nu veel geld uit aan onder meer AI, waardoor Microsoft op andere vlakken kosten zou willen besparen. Vermoedelijk is dit waarom Microsoft aan een ontslagronde werkt.

Het zou de tweede keer dit jaar zijn dat Microsoft een grote ontslagronde aankondigt. De eerste was in mei. Toen ging het om 3 procent van het personeel, ofwel zo'n 6000 banen. Daarbij vielen de ontslagen vooral bij product en ontwikkeling, nauwelijks bij sales en marketing. Het is niet bekend hoeveel ontslagen er bij de nieuwe ronde gaan vallen; de bronnen hebben het alleen over duizenden. Microsoft wilde niet reageren tegenover Bloomberg. De Amerikaanse techreus had eind juni 2024 228.000 werknemers, waarvan 45.000 bij sales en marketing.