'Intel voltooit tape-out van Nova Lake-cpu's op TSMC's 2nm-procedé'

Intel heeft de tape-out van 'een belangrijk product' voltooid. Dat schrijft SemiAccurate op basis van eigen bronnen. Het zou gaan om onderdelen van Nova Lake-S, de volgende desktop-cpu-generatie van het chipbedrijf. Die processors worden volgend jaar verwacht.

Intel zou het tape-outproces een paar weken geleden hebben voltooid op het N2-procedé van TSMC, meldt SemiAccurate. De tape-out is het laatste onderdeel van het chipontwerpproces, waarbij de lay-out van de chip wordt voltooid. De power-on zou de volgende grote mijlpaal zijn, waarbij de chip voor het eerst wordt ingeschakeld in het lab.

Het zou dus gaan om Intels Nova Lake-cpu's en dan specifiek de compute-tiles, schrijft HardwareLuxx op basis van het SemiAccurate-rapport. Dat is de chiplet waarop de cpu-cores van de processor zitten, die wordt aangevuld met losse chiplets voor bijvoorbeeld de igpu en de i/o.

Intel heeft zelf nooit officieel bevestigd op welk procedé zijn Nova Lake-cpu's precies worden gemaakt. Het bedrijf zei eerder wel dat de computetile van Nova Lake zowel intern als extern geproduceerd zal worden, schreef Tom's Hardware begin dit jaar. "Nova Lake krijgt dies die zowel van Intel Foundry als externe fabrikanten komen. Dus je zult computetiles van binnenaf en van buiten zien", zei Intel Product-baas Michelle Holtman.

Mogelijk gebruikt Intel zowel TSMC N2 als zijn eigen 18A-procedé voor de cpu-tiles van Nova Lake. Die 18A-node komt later dit jaar beschikbaar en moet concurreren met TSMC N2. Het zou niet de eerste keer zijn dat Intel producten deels laat maken door TSMC. De voorgaande Arrow Lake-cpu's en Lunar Lake-chips zijn ook vrijwel volledig afkomstig uit TSMC-fabrieken.

Er verschenen eerder dit jaar al vermeende specificaties van de aanstaande Nova Lake-processors. Die stellen dat de cpu's maximaal 52 cores krijgen, verdeeld over 16 P-cores, 32 E-cores en 4 energiebesparende LP-E-cores. De cpu's worden in 2026 verwacht; er komt eerst nog een Arrow Lake-refresh uit.

Reacties (46)

[Cristan]

Iemand enig idee waarom ze niet volledig overgaan op 18A? Volgens dit artikel moet 18A concurreren met TSMCs N2. Als ze zelf al niet in 18A geloven, waarom zouden potentiële klanten van hun fabs dat dan wel?

[xtlauke]

nieuws: 'Intel gaat mogelijk toch geen 1,8nm-chips maken voor andere bedrijven'

Deze keuze heeft zoals het artikel en andere sites beschrijven enorme consequenties. Jarenlang moest 18A het procédé worden waarmee Intel Foundry succesvol zou worden, als leverancier voor andere fabrikanten. Maar niemand wil het dus. Nvidia heeft een paar maanden geleden ook aangegeven TSMC nog superieur te vinden, dus die hebben toen ws al de keuze gemaakt om niet voor Intel's 18A te gaan, ondanks dat er nog steeds erg veel vraag is naar chips. Bij Nvidia speelt natuurlijk meer mee, zo zijn ze helemaal ingespeeld op TSMC. En nu zegt Tan dus dat er mogelijk helemaal geen 18A meer wordt geleverd aan anderen dan Intel zelf.

Dus, schijnbaar is Intel 18A toch niet zo goed als eerder gepromoot? Misschien weer (net) te laat klaar t.o.v. alternatieven van de concurrentie?

[Reactie gewijzigd door xtlauke op 13 juli 2025 19:58]

[willieverhoef]

Denk dat het ook gewoon te maken heeft met risico. Bij TSMC weet je dat ze het kunnen? Bij intel wordt het belooft. Maar als intel een stukje capaciteit inpikt bij TSMC is de kans aanwezig dat ze minder snel kunnen gaan leveren. En dus de rest achter gaat lopen. Dus we zullen zien. Als 18A goed werkt, en de output mischien wel gelijk of beter is. Dan zijn ze echt terug.

[xtlauke]

Het risico zal idd vast een van de factoren zijn.

Maar wacht even, Intel investeert jarenlang enorme bedragen om dit te kunnen doen, en dan lukt het nog/weer niet Terwijl je toch mag aannemen dat zij een betere afweging hebben gemaakt dan jij en ik en deze risicico factor wel degelijk goed in kaart hebben gebracht. En het zal toch niet zo zijn dat de markt volledig vastzit en me voor de komende 10 jaar per definitie alleen naar TSMC lijkt hiervoor, vanwege risico. Tan heeft daadwerkelijk aangegeven dat 18A mogelijk niet voor externe partijen gebruikt wordt. Terwijl dit jarenlang is wat ze hebben geroepen richting investeerders en een hoop extra kosten voor gemaakt moesten worden. 18A moest de doorbraak worden. Als de CEO zelf dit nu al aangeeft (en erin masseert bij de mensen, voornamelijk aandeelhouders), dan is het ws niet zo rooskleurig, toch? Jij hebt nog hoop dat het goedkomt. Ergens hoop ik met je mee. Maar realistisch gezien lijkt het er gewoon op dat 18A niet zo'n succes is of wordt als ze tot nu toe hebben beweerd. En de CEO is al begonnen om dit aan de aandeelhouders te vertellen, ondanks dat de deur officieel nog op een kier staat om het wel te doen.

Specifiek wat risico betreft: volgens mij zijn er zat bedrijven die nu chips willen produceren en zo'n efficient mogelijke chips willen hebben. Er worden ontzettend veel geïnvesteerd. En als iedereeen bij TSMC gaat is dat in principe ook een risico en betaal je sowieso de hoofdprijs. Als 18A echt zo goed zou zijn of in de buurt daarvan zou komen, dan zouden er toch zat bedrijven zijn die ook wel dat extra risico accepteren (met al die grote risico investeringen) om zo een concurrerend voordeel te behalen?

Maar ongetwijfeld is dit risico dus een factor. Net zoals andere zaken die ik niet scherp heb. Zo begrijp ik dat er veel meer bij komt kijken, zoals de hele productieketen, een substantieel ander productieproces wat ook weer andere designs en werkwijzen van de klant vereist. En zo kan ik me voorstellen dat TSMC het niet leuk vind als Nvidia of een andere klant ook maar 1 euro in Intel investeert. Of zou Intel de enige chipfabrikant zijn geweest in het verleden die dit soort zaken in de (achterkamer) afspraken verwerkte en spelen alle andere fabrikanten volledig fair game? Ik denk bij dit laatste aan het feit dat bijv. een Dell en HP heel lang geen enkele AMD verkochten (mochten verkopen), terwijl ze letterlijk PC bouwers zijn die gespecialiseerd zijn in verschillende computeronderdelen in elkaar zetten.

[svenk91]

Niet elke chip hoeft het beste van het beste te zijn. Als ze die subtop prestaties wel goedkoper kunnen aanbieden is er wel een markt. Voor zaken als de defensie industrie in de VS zal Intel vast ook een streep voor hebben.

[BarnET]

Weet ik niet,

TSMC heeft ook fabs in Amerika en is daar dik aan het investeren. Iets waar Trumpie heel trots op is.

[Xbeek]

Hoop dat Intel snel gaat leveren.
Al jaren lang schreeuwt marketing de meest fantastische performance.
Iedereen neemt het inmiddels met een schep zout, toch zou het goed zijn voor de markt als ze op redelijke termijn gaan leveren!

[aileron]

Laat AMD maar eerst een gelijkwaardige concurrent worden.

Intel heeft decennia lang de markt gedomineerd en verschrikkelijk eel geld verdiend. Dat AMD nu een paar jaar goed boert wil niet zeggen dat ze Intel op als vlakken voorbij zijn.

Intel speelt het spelletje heel hard en schroomt niet om achterbakse tactieken te gebruiken.

Wat mij betreft gaat Intel voorlopig nog even in hun sopje gaar koken.

[De Vliegmieren]

We zijn inmiddels 3-5 jaar voorbij dit punt. Intel is een zinkend schip en de nieuwe CEO lijkt alleen nog maar naar korte termijn EBITDA te kijken.

gezien dat voor lange termijn geen goede resultaten gaat brengen, is er mijns inziens een goede kans dat hij de geest rijp wil maken om de boel op te knippen en door te verkopen aan de hoogste bieders.

[kujinshi]

Intel is helemaal geen zinkend schip. Met de nieuwe CEO hebben ze alles wel goed voor elkaar. Ik zie ze alleen maar de goede dingen doen. Zitten op zeer klein process waar AMD geen voorsprong meer in heeft. Tevens is AMD nogsteeds nul in innovatie. Wat is nieuw dat in de AMD processors zit wat Intel niet heeft? Intel gaat iig het E core pad op, je kan alles vinden maar het is wel innovatief en snel.

Een 24 thread 285K kan een 32 thread 9950X bijhouden. Wie heeft het niet voor elkaar. Een 14900K en 285K (laatste updates 2025) komen heel dicht bij de 9800X3D in game performance. En dat zonder X3D bij Intel. Wie heeft zijn spullen dan voor elkaar. Intel. AMD zou zich moeten schamen als ze met X3D nog maar net sneller kunnen zijn dan Intel processors zonder X3D.

[JacOwns7]

Leuke vergelijking, maar neem dan ook voor het hele plaatje even de powerdraw mee..

Ryzen 9 9800X3D 120W (estimated, based on 7800X3D) ~140–160W under heavy load

Core i9-14900K 125W (base) Up to 253W (stock PL2 limit) 300W+ with unlimited power settings

Zodra Intel AMD kan bijbenen op dezelfde powerdraw of lager, kunnen we spreken van dicht bij elkaar.

[TrafalgarLaw]

Een 14K heeft een levensspanne van ongeveer een jaar tenzij je bereid bent met een patch deze te downclocken naar een quadcore uit 2014

[CriticalHit_NL]

Haha, juist. Hier draait de 13900K met 0x10B microcode en 0219 bios op de Z790 Extreme van 1 September 2022 inmiddels al 20K+ uren met enkel een kleine undervolt met alle stroomlimieten verwijdert inclusief 128GB DDR5-5400 XMP, geen centje pijn. Zelfs de 5090 Astral draait netjes op PCI-E 5.0 16x zonder problemen.

Het zijn juist de bios versies ten tijde van het uitbrengen van de 14th gen die de boel om zeep hebben gebracht, die natuurlijk ook hele volksstammen braaf op de 13th gen hebben geïnstalleerd, tja als daar dergelijke bugs in sluipen dan is het gedaan met de chip, dat is niet inherent een probleem aan de chip zelf.

Cinebench R23 trekt hij netjes 41K punten, CPU-Z meer dan 17K.

Verder kan een 9800X3D niet tippen aan multi-threaded workloads, het is leuker voor games inderdaad maar niet meer dan dat, of je moet naar de 9950X3D gaan die pas 2 jaar later met een kleine progressie t.a.v. deze oude 13th/14th gen processoren laat zien. Nadeel bij die dat je dan weer met je CCDs mag goochelen i.c.m. de gamebar om je threads te directen om je spellen niet tegen te werken, dus echt multi-tasken en gamen tegelijkertijd zal daar ook wat negatieve invloed op hebben.

En overigens zijn er genoeg problemen geweest met AM5 Ryzen 7000/9000 series m.b.t. de voltages en CPU's die kapot gingen door moederbord bios problemen door o.a. ASRock dus die hebben ook zeker geen schone lei, ken iemand die binnen een korte tijd ook zijn 9950X3D kapot had tijdens het benchmarken met een 5090 helaas en dat was op een Asus bord.

[JacOwns7]

Dat is een ASrock issue, Geen AMD issue. Foutive CPU's zijn zeldzaam. gezien er dagelijks CPU sneuvelen in die borden (Subreddits van andere makers zijn leeg) zit het mankement in de ASrock borden.

[1Joshua5]

Helemaal mee eens. Als Intel beter management had gehad lagen de kaarten compleet anders op tafel. Denk dat de engineers van Intel beter zijn dan die van AMD. Als we kijken naar Ati/AMD en Nvidia. Is het eigenlijk op gpu gebied toch ook droevenis geweest. Ja ze hebben nu leuke kaartjes, tja omdat Nvidia gpu's nu een after thought zijn.

[d3x]

Lachen man jouw reactie

AMD heeft andere visie in gpu en CPU en zijn altijd de underdog in beide, NVIDIA heeft vooral focus op gpu gelegd en ook de nodige firma daarvoor gekocht. AMD heeft ati vooral gekocht uit noodzaak van de chipset die ging lange termijn oplossing was met nvidia. De gpu van ati was op die moment toevallig eens de betere en daardoor hebben ze dan ook te veel betaald voor de firma op zich. Je kan niet overal steeds beste zijn...hoeft ook niet, fanboy zijn er toch altijd die het nooit zullen stoppen met bashen...

Wat is doek Voor jouw als consument je? Ben je DLSS fan en Freek je op e-cores wel dan heb je toch keuze zat, of wacht je nog steeds op die Uber Intel gpu...

[Reactie gewijzigd door d3x op 14 juli 2025 16:22]

[De Vliegmieren]

Ik denk niet dat we dezelfde nieuwsberichten gelezen hebben als je met zo'n reactie komt.

Intel heeft met Gelsinger gigantische investeringen gedaan in hun fabs om ze deels terug te verdienen via foundry diensten. De nieiwe CEO heeft zojuist aangekondigd dat dit niet gaat lukken met 18A.

De nieuwe CEO heeft ook zojuist aangekondigd dat ze te ver achter liggen op NVIDIA voor AI, en dat Intel inmiddels niet meer in de top-10 van semiconductor bedrijven staat.

Niet heel lang geleden heeft dezelfde CEO gezegd dat nieuwe producten alleen nog goedkeuring krijgen als ze 50% bruto marge halen.

Als je TSMC nodig hebt om met concurrerende CPUs te komen terwijl je miljarden in je eigen fabs pompt lijkt het me dat er iets heel fout gaat. Nu er geen derden in de eigen fabs gaan produceren, moeten die kosten met eigen producten worden terugverdiend. Tenzij je denk dat er werkelijk een markt is voor E610 10gbps kaarten die 240 dollar kosten, lijkt het me veel logischer dat:

• De CEO de fabs wil afstoten
• Bepaalde divisies die weinig/geen geld binnen brengen gaat verkopen
• Fors kappen in het personeelsbestand (EBITDA !)
• Core business (CPU) met alle patenten, daar zijn inmiddels wel een lijstje met geïnteresseerden voor (Qualcomm, Broadcom, etc) maar die willen de twee punten hierboven niet.

[Reactie gewijzigd door De Vliegmieren op 14 juli 2025 22:50]

[d3x]

Lol 0 innovatie bij AMD, waarampel waar haal je het. Leef je onder een rots of is het beetje blauwe bril.


X3D geen innovatie

Chiplets geen innovatie

SMT die beter is dan HT

C Cores (ja zoals die magische e-cores van Intel waar je op doelt) die eerder als Intel als volwaardig eindproduct op de markt waren bij servers en dan nog eens 100% compatibel zijn met de full Cores.

MI instinct

Ik ga hier ook niet zeggen dat Intel geen innovatie doet, beide hebben andere visie en roadmap, einde verhaal. De consument en de IT kan met gemak kiezen welke voorkeur te hebben en te kiezen wat beste past voor hun doel.


Dat Intel nog steeds TSMC gaat gebruiken zegt nog steeds iets over hun eigen fab kwaliteit....

[oef!]

Dat dient ons als consument niet. Laat Intel de performancekroon maar weer pakken. Niet vanwege het "gunnen" maar omdat AMD dan ook weer gedwongen wordt om te innoveren of aan prijsknoppen te draaien.

[aileron]

AMD heeft nog niet aangetoond te stoppen met innoveren wanneer het marktdominantie vergaard heeft. Bij Intel is dat wel degelijk gebeurd.

Toen AMD voor het eerst Intel echt begon voorbij te streven werd Intel wakker en kwamen destijds met de core series die pakweg 15 jaar heer en meester is geweest. En daarnaast sloten ze deals met grote tech bedrijven om AMD de pas af te snijden.

Maar op een gegeven moment zat er geen vooruitgang meer in. Processors werden duurder en innovaties stagneerde. Enshitification zogezegd.

AMD kan precies dezelfde kant opgaan, tijd zal het leren. Maar voorlopig ben ik helemaal klaar met Intel.

[g4wx3]

Het is pas sinds een paar jaar dat AMD een product aflevert dat echt op alle vlakken voldoet. AMD heeft vaak superieure processors gemaakt, maar het plaatje was niet compleet
- moederborden, en laptop fabrikanten
- oem-fabrikanten
- RAM-compatibileit
- drivers
- windows
- powermanagament
- x86-compatibileit
- Instructies zoals SSE
- ondersteuning voor bepaalde technologie (zoals thunderbold, USB3.2 ALT video)
- WIFI en andere kaarten
Ik typ dit op een prima AMD-laptop, helaas zonder USB-video, wat voor bedrijven al een no-go was ivm moderne USB-dockingstations

[Squee]

Er zit nog wel een flinke tijd tussen tape-out en bring-up (power-on). Na tapeout worden de design databases naar de fab gestuurd en het gaat nog maanden zijn voordat het eerste silicon daarvan terug komt; er moeten nog maskers gemaakt worden, het hele productieproces, initieel chip/yield testing, etc.

[rjmno1]

Ikzlf vind 52 cores op een chip best veel.Jammer dat intel zelf dezer chip niet helemaal kan maken met het nieuwe procidee.Het bespaart een hoop kosten als ze alles zelf kunnen doen.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 13 juli 2025 14:10]

[MrMonkE]

Wat extra lanes zou ik ook wel prettig vinden.

[Eren]

Je bedoelt hogere winst marge ten koste van kwaliteit. Intel prijst zijn CPU’s nu tegen de amd equivalent. Prijs blijft gewoon hetzelfde voor de consument

[RoyD]

Normaal gaat de eerste tapeout op een wafer met allemaal testchips zodat voor een prototype niet de kosten van een hele wafer gemaakt moeten worden.

[g4wx3]

intressant, klinkt logisch, maar praktisch is dat toch heel erg moeilijk. Stel je maakt 10 dezelfde samples, dan moet je daarna het masker worden veranderen voor andere 10, en bij de volgende laag (die mooi moet worden uitgelijnd) ga je weer door met de maskers die horen bij die 10, als ze in dezelfde volgorde worden belicht..
Maar cool, zou het kunnen dat op dezelfde wafer er chips van verschillende fabrikanten zijn, (AMD, Qualcomm, apple?)
Of zijn het eerder varianten van dezelfde chip, met iets ander circuit, om daarna te testen wat het best werkt. (welke het minste bugs heeft)

[Mini-me]

Voor prototyping samples wordt inderdaad een maskerset gemaakt met een combinatie van verschillende projecten (multi project wafer). Typisch krijgt iedere deelnemer van de prototype run dan een 50-100 samples om testen te doen.

In dit geval veronderstel ik dat Intel een testchip maakte van een paar sub-blokken en die uittest. Als die in orde zijn, kunnen ze dan verder gaan met het ontwerpen van de uiteindelijke chip.

[Netrunner]

Maandenlang! Wat zal het personeel doen in die maandentijd, met de armpjes over elkaar? Er gebeurt nog zoveel meer :)

[vipertje2]

Nova Lake- cpu,s ben erg benieuwd

na de prestaties we moeten nog ff wachten

[hooibergje]

Een nanometer is ongeveer 10 atomen groot.

Dus een resolutie van 2nm is dat deze machines tot 20 atomen nauwkeurig kunnen belichten. Not bad!

[The Chosen One]

Denk dat bijna iedereen (die een beetje logisch kan nadenken ieg) wel wilt dat Intel weer een enorme stap voorwaarts maakt.

Zou het te doemdenkend zijn dat als deze redelijk tegenvallen dat het het einde van Intel zou kunnen zijn?
Ze zeggen altijd too big too fail maar... gpu's is nog maar de vraag of ze er nog lang mee doorgaan, foundries.... grote maybe voor nu hoe snel dat echt effect zal hebben, en de mensen hogerhand zijn vaak van de korte termijn. En server markt e.d. staan ze er ook niet meer zo sterk voor als in het verleden.

[Reactie gewijzigd door The Chosen One op 13 juli 2025 13:22]

[BarnET]

GPU’s zo jammer zijn. Enige tak die nog enigszins concurrerend is. Althans in het gekozen segment

[Pinkys Brain]

Als ze hun fabs snel mogen verkopen aan TSMC komt het allemaal wel goed (TSMC is de enige die er een goede prijs voor kan geven, omdat ze de enige zijn die EUV goed kunnen gebruiken).

[Reactie gewijzigd door Pinkys Brain op 13 juli 2025 14:23]

[Baserk]

"Twenty, 30 years ago, we are really the leader," he's reported as saying. "The world has changed. We are not in the top 10 semiconductor companies."

Volgens de nieuwe Intel CEO Lip-Bu Tan tenmiste. Link

edit:

Oh jee, gedownmod! 😂

Grappig dat een uitgelekte uitspraak van notabene de nieuwe Intel CEO zelf, blijkbaar cognitieve dissonantie veroorzaakt bij techies hier op Tweakers. Bijna alsof je met 'Musk can do no wrong' - gelovigen te maken hebt.

[Reactie gewijzigd door Baserk op 14 juli 2025 09:38]

[1Joshua5]

Geinig, om die reden 1055T destijds van AMD ben ik van AMD afgestapt op intel. Die i5 van destijds rende rondjes om AMD heen. En nu zitten we alweer in 2025 how time flies

[d3x]

Als dat je track record is van CPU kopen dan heb je gewoon geen ervaring... Er was trouwens niks mis met de 1055T alleen was de core echt wel beter in die tijd, uiteindelijk weten we met Spectre en meltdown wel al een beetje hoe dat kwam maar soit. Op die moment was de fab kwaliteit van intel en core design gewoon de beste keuze. Trouwens de a64 was ook een betere core dan pentium, het is dus zo wat haasje over. Leer er mee leven, lukt niet altijd voor iedereen precies....

[1Joshua5]

Lachen man jouw reactie

[psychicist]

Ik heb zelf jarenlang laptops met Intel chips gebruikt en dat doe ik nog steeds. Ik heb zelf afgezien van mijn eerste Intel Pentium 200 MMX desktop altijd desktops met AMD chips gehad en ben eigenlijk pas 2 maanden geleden overgestapt van AM2 naar AM4. Maar die AM2 combo's waren natuurlijk niet meer van deze tijd. Nu loop ik niet 15, maar nog maar 5 jaar achter

Intel moet gewoon zijn zaken in orde maken en dan zullen hun producten heus wel weer interessant worden voor (een deel van) de enthusiasts. Er zijn nu alleen meer kapers op de kust dan alleen AMD, dus ze moeten gewoon deelnemen aan de markt en concurrerende producten leveren, zoals iedere ander halfgeleiderbedrijf dat moet doen.

En dan zien we wel welk marktaandeel ieder bedrijf onder aan de streep overhoudt. De tijd dat ze verkopers kunnen dwingen om hun producten af te nemen is voorbij. Ik heb trouwens pas geleden een paar Intel 10G netwerkkaarten binnengekregen, dus Intel is niet helemaal in de ban gedaan. Nova Lake lijkt interessant, mits de prijzen concurrerend zijn. En ik vraag me af of dat wel het geval zal zijn.

[BarnET]

-1 voor de waarheid.

Zo ken ik Tweakers weer

[psychicist]

AMD kan natuurlijk nooit alleenheerser worden, want dat is het nu ook niet. Het is gewoon een irrationele angst vanuit het PC tijdperk. Maar nu er partijen zijn zoals Apple, Qualcomm, Nvidia, Mediatek is er juist veel meer concurrentie. Met het wegvallen van Intel zal dat alleen maar meer het geval zijn.

Al tijdens het Zen tijdperk heeft Intel de prijzen van zijn quadcores zoals i3-8100 omlaag moeten brengen naar €100 en nu kun je zelfs een i3-12100F kopen voor iets van €50. Ik heb zelf recentelijk 2 AMD Ryzen 5 3500X CPU's aangeschaft voor minder dan €40 per stuk, terwijl je daar een aantal jaar geleden en zeker bij Intel dus €500 had moeten aftikken.

Ik ben ook helemaal niet blij met het bedelen bij Europese overheden. Ik vind dat de EU per definitie geen overheidssteun dient te verlenen aan niet-EU bedrijven. Het enige wat ik kan doen, is niet de producten aanschaffen van zulke bedrijven en hopen dat de boel vroeg of laat klapt, zodat ze er gewoon mee ophouden.