Bizarre prijsstijgingen geheugen: hoe vind je de laatste goedkope kits?

Voor wie het heeft gemist en zich morsdood schrikt als hij de Pricewatch opent; veel geheugenkits zijn de afgelopen tijd enorm in prijs gestegen. Waar ik vorige maand nog schreef over prijsstijgingen van 50 à 60 procent sinds mei, zijn veel kits inmiddels ruim verdubbeld in prijs. Een van de populairste DDR5-6000-kits van 32GB, de Kingston Fury Beast, kost op het moment van schrijven bijna 300 euro. Een halfjaar geleden was dezelfde kit nog voor iets meer dan 100 euro verkrijgbaar.

Wanneer gaan de prijzen weer dalen?

Het is lastig om in deze periode advies te geven. Wie hoopt dat de prijzen snel weer gaan dalen, kan besluiten te wachten, maar het ziet er om eerlijk te zijn niet naar uit dat dat op korte termijn gaat gebeuren. Adata-directeur Simon Chen waarschuwde eerder voor een 'historisch geheugentekort' en sprak de verwachting uit dat de prijsstijgingen tot diep in 2026 zullen doorzetten.

De prijsontwikkeling van een populaire DDR5-geheugenkit

De opties om uit te wijken zijn beperkt

Uitwijken naar DDR4 lijkt niet de oplossing. Hoewel dat type geheugen over het algemeen iets goedkoper is, stijgen de prijzen daarvan de laatste weken ook weer snel. Bovendien bieden alleen de oudere AMD AM4- en Intel LGA1700-platforms daar nog ondersteuning voor, terwijl cpu's met nieuwere sockets veelal interessanter zijn.

Ook kiezen voor een lagere capaciteit is weinig aantrekkelijk. Voor de prestaties neem je dan idealiter een dualchannelkit. Mocht je, als de prijzen weer normaler zijn, geheugen willen bijprikken, dan loop je tegen het probleem aan dat geheugencontrollers van moderne processors vaak moeite hebben met het aansturen van vier DIMM's op een respectabele snelheid.

Hoe vind je toch een redelijke prijs?

Wil je nu een nieuwe pc bouwen, of moet je dat zelfs omdat de oude stuk is, dan zul je er dus wel aan moeten geloven om flink meer te betalen voor geheugen dan eerder gebruikelijk was. Juist nu kan het flink lonen om goed de prijzen te vergelijken, die op dit moment eigenlijk veel harder tellen dan subtiele verschillen in specificaties als timings. Er duikt regelmatig nog wat oude voorraad op die voor een lagere prijs beschikbaar is. Omdat de prijzen van uur tot uur verschillen, is de Pricewatch daarbij een onmisbare tool.

Geheugen voor een AM5-systeem

Ben je op zoek naar geheugen voor een AM5-systeem? Kies dan idealiter voor een DDR5-6000-kit met een EXPO-profiel, zodat je met één druk op de knop de juiste kloksnelheid en timings kunt toepassen. Snelheden hoger dan 6000MT/s werken bij AMD-cpu's vaak niet met een 1:1-ratio met de geheugencontroller, waardoor ze in de praktijk niet sneller zijn. Een snellere kit kun je uiteraard altijd handmatig op een lagere snelheid instellen, zodat de ratio toch op 1:1 kan blijven staan.

Via de onderstaande link ga je naar een voorgefilterde weergave in de Pricewatch van de goedkoopste, uit voorraad leverbare kits van 32GB DDR5-6000 of hoger. Deze kits bestaan uit twee modules en hebben een AMD EXPO-profiel.

Bekijk de goedkoopste leverbare kits voor AMD AM5

Specifiek voor een AMD Ryzen X3D-processor met 3D V-Cache kun je ook voor een lagere geheugensnelheid kiezen, als dat duidelijk goedkoper is en gaming je primaire doel is. Dankzij de extra L3-cache van deze processors maakt de geheugensnelheid namelijk minder uit. Geheugen met een snelheid vanaf 5200MT/s kan daarom een goedkoper alternatief zijn.

Bekijk de goedkoopste leverbare kits voor AMD X3D-cpu's

Geheugen voor een Intel Socket 1851-systeem

Hoewel Intel-processors tegenwoordig minder populair zijn, heb ik ook daarvoor een voorgefilterde weergave gemaakt. Voor deze processors wil je een geheugenkit met een XMP-profiel hebben, Intels equivalent van EXPO. Er zit tegenwoordig trouwens veel overlap in deze lijstjes, aangezien steeds meer kits zowel EXPO- als XMP-profielen aan boord hebben.

Ook bij Intel zit er een beperking op de maximale geheugensnelheid die mogelijk is met de zogenaamde 'gear 1', waarbij de geheugencontroller in sync draait met het geheugen zelf. DDR5-6000 is daarom ook voor deze cpu's een goed startpunt. Voor hogere snelheden kun je kijken naar Cudimm's, maar die zijn doorgaans wel nog prijziger.

Bekijk de goedkoopste leverbare kits voor Intel socket 1851

Juist in deze tijden van gekte zijn de goedkoopste opties vaak snel uitverkocht. Het kan dus vaker dan normaal voorkomen dat een prijs niet meer klopt. Meld deze dan gerust via de link 'Onjuiste informatie melden' onderaan het prijsoverzicht.

Reacties (125)

[Zenomyscus]

Daar gaan we weer. Alles moet wijken voor AI en de gewone mens is weer de dupe. Een handjevol bedrijven pompt miljarden geleend (/ geprint*) geld rond en de rest blijft zitten met de nadelen. In Amerika schiet de stroomprijs omhoog omdat alle capaciteit opgekocht wordt, een hoop gezinnen zijn daar de dupe van. Hier zitten we ook niet zo lekker met aansluitingen, maar er worden nog wel datacenters aangesloten. Microsoft wil investeren in kernreactors om maar genoeg stroom te krijgen. Hardware wordt duurder en duurder omdat de hele markt wordt leeggetrokken. Dat allemaal terwijl AI op dit moment nog een zeer beperkte impact heeft die in elk geval niet in verhouding staan tot de kosten.

Mocht die zeepbel ooit klappen dan hebben we mazzel, want Henk en Ingrid mogen ook die rekening betalen. Die klap gaat iedereen voelen, niet alleen mensen die ontslagen worden. Het is dat ik in de IT werk, maar soms lijkt het me heerlijk om er mee te stoppen en gewoon in een hutje op de hei te gaan wonen. Geen computer meer. Geen social media. Geen 'influencers', bots en AI's die vanalles beinvloeden. Geen gezeik met features die gepusht worden. Geen Netflix die alsmaar duurder wordt of een Youtube die vooral hard achteruit rent. Geen tig accounts op allerlei websites die weer uit kunnen lekken. Geen afleidingen van notificaties of schreeuwende advertenties. De digitale wereld van 20 jaar geleden was een stuk leuker (vind ik). We zijn als mensen de grip een beetje kwijt op alles wat er om ons heen gebeurd. Ik heb niet de indruk dat de mensen die ik spreek echt behoefte aan AI en toch wordt het gepusht.

offtopic:
* Geprint geld moet ergens de markt in. Simpel gezegd wordt dat bijvoorbeeld uitgeleend aan bedrijven die hun lening deels/grotendeels kunnen dekken met de waarde van aandelen. Dat geleende geld wordt rondgepompt, met als resultaat een hogere waarde van je aandelen.

[NoTechSupport]

We hebben op veel vlakken een gereguleerde markt, maar op vlak van technologie die de samenleving kan ontwrichten hebben we dit jammer genoeg niet.

Waarom moet een wagen goedgekeurd worden voor hij de weg op mag, maar mag MS bvb proberen om grote delen van de bevolking werkloos te maken dmv AI agents? Waarom mag Google nieuws proberen vervangen door een AI-antwoord bestaande uit één zin? Alsof eender welk maatschappelijke gebeurtenis of fenomeen genuanceerd samen te vatten is in één zin? Dit maakt desinformatie (wat al voor AI een probleem was) een alleen maar groter probleem.

Ik denk dat we moeten evolueren naar een technologiemarkt waarin je product gekeurd wordt voor het beschikbaar komt. De impact van deze tech is veel groter dan een wagen waarvan een wiel kan loskomen.

[Atilim]

Introductie van de auto heeft meerdere industrieën werkloos gemaakt. Wat jij nu wilt, is industrieën beschermen tegen vooruitgang.

Hadden we computers moeten verbieden omdat men op de financiële afdeling hun administratie op papier wilde bijhouden? OV verbieden omdat men nu minder vaak een koets pakt? Printers verbieden omdat men nu boeken print in plaats van ze één voor één kopieert?

Waar stopt het dan?
En een wagen moet goedgekeurd worden op veiligheid en niet meer. Wil je een auto verbieden omdat die zuiniger is dan de concurrent?

[tedades]

Ik ben het wel eens met het sentiment. We zijn tegenwoordig compleet afhankelijk van IT infrastructuur en services. Is de cloud offline kun jij je auto ineens niet meer opladen, werkt je CV ketel mogelijk niet en kun je de boodschappen niet bestellen of betalen.

De link tussen fysiek veilig zijn en digitaal veilig zijn is steeds verder aan het verweven. Maar in de digitale wereld kunnen bedrijven veel veranderen, mochten ze dat willen. Een heldere lijn trekken wat daar wenselijk is en niet zou goed kunnen zijn. Je wilt geen voortgang hinderen maar je wilt ook Europa veilig houden. Nu lopen we als EU vaak achter de feiten aan.

[MSalters]

Het is inderdaad een aloude teend. Het vroegst bekende geval zijn de Franse protesten (waar anders?) tegen de uitvinding van het weefgetouw. Niet verwonderlijk deden de Engelsen niet moeilijk en werden zij daarin groter.

We zouden na een paar eeuwen onze les geleerd moeten hebben. AI gaat niet weg. Onze welvaart misschien wel, als wij opzettelijk achterblijven.

[Kloppendlid]

Het is dat ik in de IT werk, maar soms lijkt het me heerlijk om er mee te stoppen en gewoon in een hutje op de hei te gaan wonen. Geen computer meer. Geen social media. Geen 'influencers', bots en AI's die vanalles beinvloeden. Geen gezeik met features die gepusht worden. Geen Netflix die alsmaar duurder wordt of een Youtube die vooral hard achteruit rent. Geen tig accounts op allerlei websites die weer uit kunnen lekken. Geen afleidingen van notificaties of schreeuwende advertenties. De digitale wereld van 20 jaar geleden was een stuk leuker (vind ik). We zijn als mensen de grip een beetje kwijt op alles wat er om ons heen gebeurd. Ik heb niet de indruk dat de mensen die ik spreek echt behoefte aan AI en toch wordt het gepusht.

Er was laatst een nieuwsartikel over hoe mensen 'downshiften' in hun baan. Gewoon weer lekker met hun handen gaan werken. Minder stress en gewoon lekker bezig zijn. Back to basic. Lekker bij de plantsoenendienst op de grasmaaier veldjes maaien.
Ik denk ook wel dat we het simpele leven wat uit het oog verloren zijn, het moet altijd maar meer/sneller/groter totdat we het geestelijk niet meer kunnen bevatten.

[GerGio]

Van bedrijfsadviseur naar bloementeler gegaan. Veel beter. Van werken met je hoofd naar werken met je handen en je hoofd. Van een rondje lopen in de pauze naar even rustig ergens zitten eten. Van mijn directeur zie ik nooit, naar ik werk naast mijn directeur.

Mijn impact is groter, geen last van de vervanging door AI en het verdiend echt een heel stuk beter en je maakt iedereen blij met bloemen. Vooral ook mezelf.

Ja het geheugen wordt heel veel duurder. Maar als je een redelijk snel systeem bouwt is misschien maar een deel van de kosten.

[Halfscherp]

De enige mensen die de mogelijk daartoe hebben hebben die omdat ze de luxe van een goede baan hadden waardoor ze enorm veel gespaard hebben, de hypotheek (grotendeels) hebben afbetaald, lekker veel belegd, goed pensioen opgebouwd, etc.

Dan wordt het wel heel makkelijk om het advies te geven "ah, gewoon lekker gaan schoffelen joh."

[Reactie gewijzigd door Halfscherp op 25 november 2025 17:34]

[GerGio]

Dat is niet helemaal waar. Ik verdien nu meer met mijn basis salaris en ik kan overuren maken. Het grote verschil is dat dit bedrijf kleiner is. Ik heb meer impact, ik verdien meer voor het bedrijf.

Kanttekening dit kun je alleen als je de juiste achtergrond hebt en weet hoe je bloemen en planten kunt telen.

[Calypso]

Ja en nee. Even mijn verhaal.

In de IT gewerkt, erg net salaris, behoorlijke functie. Boem, burn-out. Terug proberen te komen bij een andere werkgever (want eigen werkgever vond vond het nodig me meteen na terugkomst te ontslaan) in een soortgelijke functie (tegen lager salaris), ging weer bijna mis. Beetje spaargeld wat we hadden was er inmiddels ook al wel aardig doorheen want bijna 2 jaar ziektewet en WW tegen x % van je salaris voel je dan wel.

Vervolgens via een kennis kans gekregen om, weliswaar op basis van mijn ICT kennis, een heel ander soort baan te geven. Beginnend bedrijf, flink lager salaris. Hypotheek alles behalve afbetaald, eindjes echt net aan elkaar kunnen knopen. Mijn vrouw heeft besloten wat meer te gaan werken (dat hoefde ze daarvoor niet vanwege m'n salaris), en ik moet zeggen dat ik het nu - bijna 10 jaar later - prima naar m'n zin heb.

Nee, het is niet makkelijk om te doen, maar met wat verleggen van prioriteiten zijn we er toch gekomen. En ik kan het iedereen aanraden. En als ik deze baan niet aangeboden had gekregen was ik waarschijnlijk installateur geworden - vriend van me doet dat en verdient meer als dat ik doe met hetzelfde aantal uren.

En "mijn verhaal" is niet bedoeld om opmerkingen te genereren dat "werkgever had je niet mogen ontslaan" of wat dan ook, het gaat er meer om dat financieel het eigenlijk niet mogelijk was voor mij om de stap te zetten, maar dat het een "hoe kunnen we dit voor elkaar krijgen" mentaliteit is geweest. En geloof me, de eerste jaren waren heel lastig financieel. Maar het is uiteindelijk wel gelukt.

[Keypunchie]

Tsja, schoffelen is 1 ding, maar buiten de IT is er ook goed-betaald werk, als ik de kranten mag geloven. Met name in de installatietechniek lijken er grote arbeidstekorten te zijn. Jonge theoretisch opgleide tweakers die de IT ratrace* nu al zat zijn, maar wel van lekker knutselen houden, kunnen zich wellicht daarin laten scholen.

AI gaat een middelmatige programmeur op termijn vervangen, maar een verwarmingsmonteur wordt lastiger.

*Overigens is het niet alleen AI de dreiging. Ik ken de IT-wereld zo'n beetje sinds de dot-com boom/bust tot nu en inhoudelijke kennis is ongeveer 5 jaar waardevol, daarna moet je of geluk hebben dat je kennis in een niche zit, of je nieuwe dingen eigen hebben gemaakt. Met de komst van AI gaat dat alleen nog maar versnellen, is mijn indruk.

[cem.]

Als ik daar in de buurt van je bloemenwinkel woonde dan had ik dol graag gesolliciteerd.

[n0elite]

jouw carrièreswitch is niet voor iedereen weggelegd

[Nox]

Als je van bedrijfsadviseur naar bloementeler opeens heel veel meer bent gaan verdienen was het een goede stap, al zou normaliter die verschuiving niet veel voor moeten komen gok ik. Verdient bedrijfsadviseur dan zó slecht of hark je nu tonnen per jaar als bloementeler in loondienst?

[Oon]

Het probleem is dat de kosten tegenwoordig zo absurd zijn en de IT een van de weinige branches is waar je zonder veel moeite een redelijk salaris kan behalen.
Ik zou met alle plezier taxi/vrachtwagenchauffeur (al is dat tegenwoordig ook geen pretje meer) of brandweerman worden, maar zelfs werkgebieden waar je een hele opleiding moet doen en een hele hoop risico loopt verdienen richting de top nog minder dan wat ik nu verdien, en ik zit in mijn werkgebied laag qua salaris.

[Ra_gdd]

Ik werk ook in de IT en herken je verzuchtingen.
Daarom als het mooi weer is, ga ik in de natuur wandelen.
Maakt mijn hoofd leeg en de dieren vallen met niet lastig dat ze hun Facebook wachtwoord vergeten zijn of hun Kruidvat tablet die traag is.

[DrPoncho]

Je hoeft niet in een hutje te gaan wonen om te stoppen met computers of social media, je Netflix abo op te zeggen of weg te blijven van youtube. Dat mag gewoon per direct, waar en wanneer je wilt. Geen enkele wetgeving houdt je tegen.

[THETCR]

"te stoppen met computers" is absoluut geen optie.

Zonder enige vorm van digitale middelen doe je niet mee in onze samenleving.

[DrPoncho]

Ik zeg niet dat het gunstig voor je uitpakt.

[Homeland]

Computers an sich zijn ook helemaal niet slecht, maar geen of zeer weinig social media, het (dagelijkse breaking) nieuws wat minder volgen en je niet laten verleiden tot talloze digitale abonnementen zijn allemaal goede manieren om wat ontspannender door het leven te gaan.

[Exception]

Klopt, maar dat doe je ook niet als je in een hutje op de hei gaat wonen :)

[THETCR]

Ook in een hutje op de hei zal je nog wel geld nodig hebben en daarvoor bankzaken moeten regelen.

[Finraziel]

Niet zo binair denken joh (), hij bedoelt niet dat je de rest van je leven geen computer meer aan mag raken (denk ik)... Maar je kunt om te beginnen in je vrije tijd prima tijdsbestedingen zoeken waar geen computer bij komt kijken. Een carrièreswitch waarbij je niet met computers werkt is al wat lastiger maar kan ook nog. Maar het betekent niet dat je vervolgens niet een oud laptopje ergens in de kast mag hebben liggen wat eens in de paar weken tevoorschijn komt om even je admin te regelen.

Niks voor mij overigens hoor. Ik heb wel social media grotendeels uitgebannen en volg het (niet tech) nieuws nauwelijks, dat helpt voor mij al een hoop. Maar mijn vrijetijdsbesteding blijft lekker op computers, tv's, handhelds, VR/AR-brillen... vind ik veel te leuk en voor mij wel een bron van ontspanning (meestal )

[TomPé]

Ik weet niet of dit alleen de oorzaak is.

Staat me iets bij dat er paar maanden geleden juist in het nieuws was (ook hier bij tweakers) dat aantal fabrikanten van geheugenchips de productie ging verlagen om daarmee de prijzen te stutten en niet te veel voorraden te hebben.

Ik kan het artikel helaas zo vlug niet terug vinden. Volgens mij is dit om de paar jaar dezelfde beweging.

[tedades]

Geheugen maken is een duur grapje, daardoor moet je hoge volumes draaien om met lage marges toch nog winst te halen. Dat zagen veel fabrikanten niet zitten en zijn toen massaal overgestapt naar HBM geheugen dat met een hogere marge verkocht wordt aan de AI fabrikanten. Helaas was dat inclusief de grotere Chinese geheugen fabrikant, waardoor er gewoon minder DDR geheugen geproduceerd wordt. Dan heb je ook de trend om meer geheugen op je consumenten GPU te hebben waardoor er een nog grote tekort is.

Uiteindelijk kom te dan toch weer terug bij AI als oorzaak.

[Cid Highwind]

In toevoeging, het is wederom het perfecte voorbeeld van de varkenscyclus, maar ditmaal daar bovenop dus nog eens aangejaagd door de AI goudkoorts. Perfect storm dus waar het voorheen “slechts” een piek in de cyclus was.

[Annihilism]

Ik zou zeggen begin eens met social media en netflix. Heb ik zelf ook gedaan en bevalt prima. Met name toxic social media zoals facebook, Instagram etc.

Als je werkzaam bent in de IT kan ik me verder goed voorstellen dat je overprikkelt raakt van al het nieuws met daarbovenop je werk. Ik merktte het zelf ook en ben daarom ook minder nieuws gaan consumeren, alleen even de hoogtepunten eens in de paar dagen en dat is echt heerlijk.

Mocht je toch reddit oid willen gebruiken meld je dan af van alle politieke subs en nieuws subreddits.

[Wouterie]

Wat hieraan ten grond ligt is een beetje tweezijdig. De vraag is enorm gestegen door (met name) AI, maar tegelijk hebben de producenten de productie bewust afgeschaald om de afgelopen jaren te compenseren. Kapitalisme ten top.

Oh, ik kwam iemand tegen die met z'n IT baan was gestopt en hovenier was geworden. Na twee jaar zat hij weer heerlijk op kantoor achter z'n computertje. Het leven is zo slecht nog niet hoor. Ook zonder een hutje op de hei kun je het gros van de genoemde zaken negeren.

[Jefrey Lijffijt]

Het is moeilijk te zeggen of er een bubbel is, omdat de huidige waarde gestoeld is op de creatie van een competitief voordeel in de toekomst. De waarde in de toekomst is van alles afhankelijk, inclusief de huidige investeringen.

Dat er mogelijk wel een bubbel is komt slechts doordat er elders geen groei is en AI zuigt daarmee al het vrije kapitaal aan. De VS zit voor de rest al in een recessie en in de rest van de wereld is het niet veel beter.

Er zit echter wel degelijk heel erg veel waarde in AI. Je hebt natuurlijk chatbots zoals ChatGPT, Copilot, Claude en Gemini, waar veel mensen toch wel wat waarde in weten te vinden om hun individuele productiviteit te verhogen. Soms zelfs heel veel, voor andere niet zoveel. Als iemand die ingewikkeld kenniswerk doet zoals ik is het helaas van zeer beperkte waarde, alleen specifieke taken die ik circa eens per week doe heb ik er dan weer vrij veel aan.

Naast chatbots is er zoals dat nu genoemd wordt Agentic AI, wat helaas een verwaterde term is die in elk geval drie verschillende betekenissen heeft: AI die continu draait (op vaste tijden iets doet of bij inkomen van een bericht/bestand; zeg maar AI+cron), AI die iteratief te werk gaat en een vorm van reflectie toepast (de Deep Thinking modes in chatbots zijn daar een voorbeeld van), en AI die tools kan aanspreken (gebruik rekenmachine, Python, voorgeprogrammeerde scripts, een optimizer, etc). Hiermee kun je dingen automatiseren die voorheen niet automatiseerbaar waren, en dat leidt mogelijk tot kostenbesparing en/of hogere kwaliteit. Per project zal het niet schrikbarend zijn, de waarde loopt typisch niet in de tientallen miljoenen, maar er is onwaarschijnlijk veel dat je op deze manier wel kunt automatiseren. Het ontbreekt ons aan technische skills om dit keihard in de praktijk te brengen, maar dit is wel wat er steeds meer gedaan wordt en de totale waarde daarvan in totaal is volgens velen wel degelijk gigantisch.

Bovenstaande is niet echt in lijn met uitspraken die je veelal ziet binnen de echte hype, maar dat betekent niet direct dat er een bubbel is. De waardevermeerdering is niet op gebakken lucht gestoeld, het is alleen ingewikkelder dan er veelal wordt voorgesteld en de meeste mensen kennen voorlopig eigenlijk alleen de chatbots. Die chatbots is niet waar de grootste waarde zit, want daarbij zit je vast aan gebruik door mensen en dat schaalt niet zo snel als zaken helemaal wegautomatiseren.

[NexusLimited]

Jou bericht is ontzettend duidelijk. Het is te hopen dat het een eye-opener is voor anderen. Persoonlijk heb ik 12jaar+ geen social media meer, maar alsnog krijgt ervaar ik wel de impact ervan, door die "kudde followers" die ik collega's zou horen te noemen en geen enig beetje besef hebben dat het woord "slaaf" in stand gehouden wordt.... alleen dan ben je de data feeder van iemand anders zijn software.

Laatst probeerde ik mij eens voor te stellen hoe een winkelstraat zonder al die fisieke winkels eruit zou zien, of als de Europese Unie die "digitale munt" zou invoeren en er daardoor geen fisiek geld meer in omloop was. Dan wordt het "off the grid" leven toch ineens een stuk moeilijker en heeel eerlijk gezegd is dat best beangstigend maar dat is wel waar de maatschappij nu op afstormt.

Om een voorbreld te noemen laatst was er bij mijn woonplaats een stroomstoring gaande, je wil niet weten hoe idioot mensen werden als ze geen elektriciteit & internet meer hadden. En de gemeente kwam aan met "heeft iedereen wel een noodpakket in huis?" ehum ik dacht, boodschapje kosten reizen al de pan uit en dan verwacht de overheid dat de laagste inkomens "even" een noodpakketje gaan samenstellen van Al snel €150+. De kloof tussen capitalism en minder bedeelde wordt steeds groter en groter. Snap wel dat steeds meer mensen het land verlaten(dat is wat ik om mij heen hoor)

De EU zou het initiatief "off the grid" moeten bevorderen ipv. alleen maar bedrijven de vrije hand te geven, en privatisering stop forceren. Lang leven het nieuwe toekomst beeld dat iedereen die Rutte steunde heeft gecreëerd, en verpest.

Vindt jou reactie volledig terecht, en ik vul dit dus aan om zeker die zeepbel te laten klappen. Hoe erg dit ook "off-topic" is, het was noodzakelijk om eerlijk te zien.

[nzall]

Hardware Unboxed heeft recent nog AM5 CPUs getest met één stick van 16 GB RAM, dus in single channel modus, met het oog op later een tweedes stick te kopen van exact hetzelfde model. Hun conclusie was dat met 16 GB single channel je ongeveer 9-12% FPS verloor, en 13-16% in de 1% lows, en dat dit misschien voor sommige mensen een redelijk alternatief zou kunnen zijn.

[Cristan]

Let wel op dat ze 16 GB single channel vs 32GB dual channel hebben getest. Dan valt 12% FPS verlies nog wel mee.

[Finraziel]

Met als belangrijke toevoeging wel dat dat alleen maar zo is als je ook gelimiteerd bent door je CPU/ram. Ze testen dat met een 5090 om de GPU bottleneck weg te nemen maar als je een zwakkere GPU hebt, of zelfs wel een 5090 maar je belast hem meer, en daardoor kom je om te beginnen al niet op het punt waar de fps door de lagere geheugen performance omlaag ging... Dan merk je er waarschijnlijk vrijwel niks van.

[MSalters]

Heb je echter een 8 GB GPU (denkbaar met deze geheugenprijzen) dan heb je goede kans dat die main memory miet aanspreken, tegen die lagere snelheid.

[ShadLink]

Ik zou zeggen; gewoon wachten. Die prijzen gaan vanzelf weer omlaag komen. Al kan dat enige tijd gaan duren (dus vervelend als je nu geheugen nodig hebt). Ze zullen vanzelf gaan zien dat mensen minder RAM kopen waardoor de prijzen vanzelf gaan zakken.

[Ultimus XI]

Dat mensen minder RAM kopen is misschien maar een druppel op de gloeiende plaat als dat ruimschoots gecompenseerd wordt door de aanschaf door bedrijven voor AI-datacenters.

[arbraxas]

Mijn setje uitvoering: G.Skill Flare X5 F5-6000J3040G32GX2-FX5 heb ik gekocht voor 230. Gaat nu voor 590.

Al zakt de verkoop met 60% in dan nog word er net zoveel verdiend.

[Rowe1981]

.

[Reactie gewijzigd door Rowe1981 op 25 november 2025 18:10]

[Wakoz]

Ja, maar die AI moet uiteindelijk door mensen gebruikt worden die... juist, een computer/smartphone/whatever nodig hebben om het te kunnen gebruiken. Als die mensen het niet kunnen kopen omdat het te duur is heeft die hele AI ook geen zin. Dus het zal hoe dan ook betaalbaar moeten blijven voor de massa/eindgebruiker.

[MSalters]

De bulk van de mensen hebben al een PC en ook mobiel waarmee ze AI cloud diensten kunnen consumeren.

In het algemeen wordt RAM in de cloud intensiever gebruikt (meer uur per dag) dus het is logisch dat cloud providers bereid zijn meer te betalen per GB.

[kiiv3H]

Ik zou er niet teveel op hopen. De oorzaak ligt bij het feit dat geheugenfabrikanten overstappen op HBM en andere geheugenvarianten die volop in trek zijn voor AI waardoor er gewoon veel minder productiecapaciteit is voor DDR5. Als de prijzen voor DDR5 ver achterblijven bij wat de vraag vanuit de AI markt oplevert, wordt die productiecapaciteit gewoon nog verder afgeschaald. Het zijn geen liefdadigheidsinstellingen, waarom zouden ze producten produceren waar een minder goede winstmarge op zit?

[Reactie gewijzigd door kiiv3H op 25 november 2025 11:34]

[Kees]

Omdat de geheugenmarkt meestal een behoorlijke varkenscyclus kent.

Als de prijzen voor DDR5 ver achterblijven bij wat de vraag vanuit de AI markt oplevert, wordt die productiecapaciteit gewoon nog verder afgeschaald.

Maar die prijzen blijven dus niet achter, die zijn nu al 3-5x over de kop gegaan, dus het loont waarschijnlijk om de capaciteit voor DDR5 weer te verhogen, wat waarschijnlijk zonder al te veel kosten kan. En je marge op die producten kun je flink opschroeven, want blijkbaar kun je het nog steeds verkopen.

Maar zoals elke varkenscyclus; het is niet instant, dus ik vermoed dat de prijzen nog zeker een jaar hoog blijven.

[Reactie gewijzigd door Kees op 25 november 2025 11:25]

[Waah]

De term "varkenscyclus" kende ik nog niet. Die ga ik gebruiken ;-)

[Pompi]

Eerder deze maand heeft de CEO van Phison tijdens hun earnings call het volgende gezegd:

“We hope, we wish, we ask, we request if the NAND company is enjoying good gross margin, 50, 60%. Good. Don’t try to go to 80%. This definitely will kill a lot of industry,” he said.

Dat zal hij vast niet zomaar zeggen, denk dus dat hij iets ergens heeft gehoord. Al ben ik wel benieuwd waar het kantelpunt is van "minder" prodcutie en hogere marges VS "meer" productie en lagere/normalere marges. Want je zou kunnen stellen dat als er echt marges van 80% zijn ze mogelijk meer kunnen verdienen met minder kosten en huidige productie capaciteit, dan als ze marges dempen en ook extra kosten door weer productie op te schalen.

[Hans1990]

Ik weet niet of dit zoveel uitmaakt als ze vermoedelijk hun wafercapaciteit toch wel verkopen aan AI boeren.

Natuurlijk de consumentenmarkt kan dan wel iets zakken in prijs, maar gezien het 'pakjesseizoen' is verwacht ik dat dit nog wel maanden kan duren. Zo niet langer als die AI boeren blijven door boeren..

[DigitalExorcist]

Ben je op zoek naar geheugen voor een AM5-systeem? Kies dan idealiter voor een DDR5-6000-kit met een EXPO-profiel, zodat je met één druk op de knop de juiste kloksnelheid en timings kunt toepassen. Snelheden hoger dan 6000MT/s werken bij AMD-cpu's vaak niet met een 1:1-ratio met de geheugencontroller, waardoor ze in de praktijk niet sneller zijn. Een snellere kit kun je uiteraard altijd handmatig op een lagere snelheid instellen, zodat de ratio toch op 1:1 kan blijven staan.

En dáárom bouw ik dus zelf geen PC's meer. Ik zie hier letters staan, die zelfs wóórden vormen, maar ik heb echt geen flauw benul waar dit over gaat. Ja ik weet wat kloksnelheid is en ja ik weet dat timings belangrijk zijn maar 1:1 ratio met controllers? Wat voor knop? Aanpassen? Waarom doet dat geheugen dat niet lekker zélf? ..

[JWL92]

Wat voor knop?
Waarom doet dat geheugen dat niet lekker zélf? ..

knop EXPO op AMD, XMP op intel

Iets met standaard compatilbility, anders ga je veel RMA's krijgen, van gebruiker die niet snappen dat t moederboard & en de geheugen controller van de CPU ook snel genoeg moeten zijn.

[tedades]

Ik moet zeggen dat het activeren van je EXPO soms een beetje verstopt zit in je BIOS instellingen. Laatst een ASUS bordje geconfigureerd en daar zat het onder Ai Overclock Tuner waar je EXPO I of EXPO II kon kiezen. Geen heel lastig, maar je moet wel even verder kijken dan je neus lang is. Mijn eigen moederbord heeft de EXPO opties bij de geheugen instellingen staan, wat ik persoonlijk een logischere plek vind.

[DigitalExorcist]

Ja nou je het zegt heb ik dat óóit wel eens in m'n BIOS langs zien komen denk ik. Maar dat is het dan ook wel..

(Of UEFI ja... I know...)

[Reactie gewijzigd door DigitalExorcist op 25 november 2025 11:10]

[jaxxil]

Hierom hoef je het PC bouwen niet te laten, hoor. Het gaat hier om enkele procenten winst voor de enthousiasteling, als je niet exact dit geheugen koopt werkt het allemaal nog steeds prima.

Je kan bij PCs zo veel de diepte in als je wil, en daarom zitten we natuurlijk ook op Tweakers. Maar je kan ook gewoon een best buy guide volgen (en dan heb je al het juiste geheugen voor die enkele extra procent) en het als een kit in elkaar zetten en er verder niet over nadenken. Dan heb je een prima PC in handen en hoef je nooit van een geheugentiming gehoord te hebben.

[Reactie gewijzigd door jaxxil op 25 november 2025 11:35]

[Miglow]

Bij mijn 5950X leverde een swap van DDR3200-CL18 (3200 is hoogste officiële snelheid) naar 3600-CL13 anders 40% meer crunch snelheid op in XMRig.

[jaxxil]

Als je hele specifieke memory-gerelateerde loads gaat draaien zoals XMRig kan dat het geval zijn. Maar dan neem ik aan dat je ook op je memory let als je dat aan het doen bent. Ik heb het nu over veel voorkomende workloads als gaming.

[Miglow]

Uiteraard, heb er weken aan gesleuteld en allerlei instellingen uitgeprobeerd. Tot de boel vast liep en niet meer wilde booten om vervolgens weer overnieuw te beginnen vanaf de instellingen die wel werkten.

Uiteindelijk op 17,*kH/s uitgekomen waar de topscore 19,*kH/s was.
/brag

[Hans1990]

Je PC werkt ook "prima" als je alles op stock laat..

Zo'n EXPO profiel klokt de DDR5 bus over naar de DRAM modules. Echter diezelfde klokfrequentie gebruiken AMD CPUs ook intern om de infinity fabric bus aan te sturen. Er kan dan de situatie ontstaan waarbij de geheugenmodules/controller prima DDR5-6000 aan kunnen, maar de infinity fabric niet. Dit kan gefixed worden met zo'n ratio anders dan 1:1, maar dat gaat dan weer ten koste van snelheid.

Welk effect dan zwaarder weegt kan je testen. De reden waarom dit niet zelf gebeurd is omdat EXPO gewoon overklokken is. In dit geval dus niet de CPU cores, maar wel de geheugencontroller en modules. Die krijgen ook een hogere spanning voor hun kiezen om deze snelheden te bereiken, en geen enkel van deze memory profielen zijn "JEDEC" (ofwel: wat wij stock DDR5 noemen).

Ik heb dit tzt op mijn AM5 systeem toegepast, kreeg het niet stabiel, en zodoende weer uitgezet. Ik laat hierdoor wel wat prestaties liggen, maar dit zijn vaak de puntjes op de i wat mij betreft. Vandaar ik "prima" zeg: je kan ook beargumenteren dat het zonde is om dit niet even keertje goed uit te zoeken.

[Reactie gewijzigd door Hans1990 op 25 november 2025 11:22]

[SXander]

Echt bizare stijging inderdaad, ik had eind augustus G.Skill Flare X5 F5-6000J3040G32GX2-FX5 gekocht voor 225 en staat nu voor 589 euro.

[TheProst]

Die van mij ook. Setje 32GB G.Skill voor 124 euro gehaald staat nu op 360 euro. Ik had ze vorige maand gehaald. Net geluk dus.

[Reactie gewijzigd door TheProst op 25 november 2025 10:59]

[Rayvano]

Heel bizar inderdaad, hier ook! Begin oktober sodim ddr5 16gb gekocht voor 59.90 nu dezelfde voor 118.- !

[Rowe1981]

Mijn Corsair Vengeance 64GB 6000; langere tijd geleden gekocht. Begin oktober(!) kostte dit nog ongeveer 245. Nu: vanaf 849. Bizar.

[Hoover]

Hoe zal dit gaan werken op desktops of laptops die bedrijven kopen.
Bedrijven gaan echt niet ineens 500-600 meer betalen voor een laptop.
Dat zou bij ons een kostenpost van €1 mlijoen extra.

[curkey]

Wat heb je voor keus als bedrijf, anders dan nieuwe laptops in kleinere batches inkopen totdat de prijzen wat normaler worden? Als een laptop stuk gaat, moet er toch iets voor terug.

[AnonymousGerbil]

Terug naar 8 of zelfs 4gb in de laptop?

Of zet het als"ai" investering in de boekhouding. Schijnt op 't moment goed te zijn voor de aandelenkoers.

[downtime]

600 meer voor een laptop is, uitgesmeerd over een levensduur van 3-5 jaar, ongeveer 120-200 euro per jaar extra. In de praktijk is dat peanuts voor een bedrijf. Als ze echt geen 600 euro meer voor een laptop willen betalen dan zullen ze vervanging gewoon 1-2 jaar uit moeten stellen tot de prijzen weer wat normaler worden.

Dit valt allemaal onder normale bedrijfsrisico's. Waar denk je dat het geld voor die 10% loonsverhogingen van de laatste jaren vandaan kwam? Dat ging om veel grotere bedragen, die bovendien niet eenmalig waren, dan de kosten van een laptopje.

[Hoover]

Als publieke instelling is dat niet peanuts aangezien overal bezuinigd moet worden, echter moet alles wel over naar win11 ivm support.

We hebben het hier over duizenden laptops waar iedereen indirect via belasting voor betaalt.

[FastFred]

Wij werden vandaag al gebeld door onze leverancier waar we een offerte hebben lopen voor 110 nieuwe werkplek computertjes, HP Elitedesk etc. We moeten uiterlijk december beslissen anders gaan ook daar de prijzen omhoog vanwege het RAM geheugen.

[Reactie gewijzigd door FastFred op 26 november 2025 15:17]

[SinergyX]

Gooi dan eerst Amazon uit de lijst, dat is gewoon niet leuk meer.
https://www.amazon.nl/dp/B09Y99CRP9
Vrijwel de helft van de prijs van anderen, maar detail: Usually dispatched within 6 to 7 months

https://www.amazon.nl/dp/B0BVKY252S
Idem: Usually dispatched within 6 to 7 months

Ja, huidige webwinkels gaan doodleuk mee met nieuwe prijzen (zelfs als het oud-stock is), maar de pricewatch op dit moment voor DDR5 is (sorry dat ik het zeg) ronduit bagger.

[Tomas Hochstenbach]

De links/knoppen in het artikel gaan naar een gefilterde weergave met een maximale levertijd van drie dagen, dus de prijzen van Amazon die je noemt - of andere winkels met een lange levertijd - komen er niet in voor.

Ik denk dat Amazon compleet wegfilteren niet zo slim is, want juist die winkel had de laatste tijd af en toe nog relatief goede prijzen met daadwerkelijke voorraad. Het levertijdfilter gebruiken lijkt me in deze specifieke marktomstandigheden veel handiger.

[HugoBoss1985]

Ik las toevallig net een stukje over een 64gb DDR5 kit die in de buurt komt van de 9070XT prijs komt en boven de prijs van de PS5 zit.

Bizar toch... ooit nog €120 betaald voor een 32gb DDR5 kit.

[Reactie gewijzigd door HugoBoss1985 op 25 november 2025 10:57]

[Icymato]

Hele nare stijging inderdaad. Wou net mijn server upgraden naar 64GB ram, dat setje is van 190 euro naar 500 euro gegaan.

[divvid]

`don't panic. Gewoon wachten als je niet persé iets moet hebben. (Patience keeps your wallet from becoming a patient) .

Uiteraard 'voorziet men' dat de prijsstijgingen tot diep in 2026 zullen doorzetten (want, dan kunnen we nu lekker veel verkopen voor dit boekjaar, je wilt geen uitstel gedrag van je afnemers)

....totdat. En dan duikelt het weer omlaag en buitelen ze over elkaar heen om die duur ingekochte voorraad nog een beetje schappelijk te kunnen verkopen. (varkens cyclus, economie les uit 1985 of gewoon wikipedia voor diegene die niet opgelet hebben)