Amper een half jaar geleden benoemde Intel een nieuwe ceo. De chipmaker heeft een aantal lastige jaren achter de rug: het bedrijf verliest terrein aan de concurrentie, heeft de AI-boot volledig gemist en draait jaarlijks miljardenverliezen met Intel Foundry, de bedrijfstak die verantwoordelijk is voor Intels chipfabrieken.
Lip-Bu Tan, een bekende naam in de chipindustrie, moest de worstelende chipgigant weer op de juiste koers krijgen. Hij trad in maart aan en heeft sindsdien grote wijzigingen doorgevoerd. Er zijn duizenden banen geschrapt, enkele afdelingen gesloten en Intel overweegt een gedeeltelijke terugtrekking uit de r&d-race met TSMC als het geen grote klanten weet binnen te halen.
Maar toen begon de politiek zich met Intel te bemoeien. Als het aan de Amerikaanse president Donald Trump ligt, pakt Tan onmiddellijk zijn biezen. De belangen van de topman zouden 'ernstig verstrengeld' zijn en opstappen is volgens Trump de enige oplossing. Waar komt dit opeens vandaan?
Wat is er gebeurd?
Trump deed zijn uitspraken op zijn eigen sociale medium, Truth Social. Hoewel het onverwacht lijkt, komt het bericht van de Amerikaanse president niet geheel uit de lucht vallen. De Amerikaanse politiek maakt zich namelijk al wat langer zorgen over Tan, en dan specifiek over zijn mogelijke banden met Chinese bedrijven.
Eerder deze maand stuurde Tom Cotton, een Republikeinse senator, een brief aan het bestuur van Intel, meldde persbureau Bloomberg op woensdag. In zijn brief stelde hij vragen over de banden die de topman zou hebben met China, bijvoorbeeld door investeringen in Chinese chipbedrijven en bedrijven die connecties hebben met het Chinese leger.
De brief volgde mede in het kader van de Chips and Science Act, waarmee Intel 8 miljard dollar aan subsidie ontvangt voor nieuwe chipfabrieken in Ohio en andere staten. Intel heeft ook een overeenkomst met het Pentagon. Het bedrijf is onderdeel van het Secure Enclave-programma, dat een veilige chiptoeleveringsketen voor defensie moet opzetten.
“Intel moet verantwoord omgaan met het geld van de Amerikaanse belastingbetaler en zich houden aan de geldende veiligheidsvoorschriften”, schreef Cotton, die ook voorzitter is van een senaatscomité dat toezicht houdt op de Amerikaanse inlichtingenactiviteiten. De connecties van Tan 'roepen vragen op over het vermogen van Intel om aan deze verplichtingen te voldoen', aldus de senator.
:strip_exif()/i/2007447224.jpeg?f=imagegallery)
Tans vorige bedrijf overtrad Amerikaanse exportregels
Cotton sprak voornamelijk zijn zorgen uit over Tans banden met Cadence Design Systems, waar hij eerder de ceo was. Cadence is een bedrijf dat chipontwerpsoftware ontwikkelt. Het is weliswaar een Amerikaans bedrijf, maar leverde eerder producten aan de Chinese National University of Defense Technology, een universiteit die gelieerd is aan het Chinese leger.
De universiteit in kwestie stond sinds 2015 al op de Amerikaanse zwarte lijst, wat betekent dat Amerikaanse bedrijven niet met haar mogen handelen. De universiteit zou computers met Amerikaanse componenten hebben gebruikt om kernexplosies en andere militaire activiteiten te simuleren, zei de overheid toen.
Door producten te leveren aan die universiteit heeft Cadence tussen 2015 en 2021 de Amerikaanse exportregels geschonden. Het bedrijf bekende vorige maand schuld in de zaak, schreef het Amerikaanse ministerie van Justitie toen. Het bedrijf moet daarom boetes van in totaal ruim 140 miljoen dollar betalen. Tan was de ceo van Cadence tussen 2008 en december 2021.
Tan investeerde vroeger in honderden Chinese bedrijven
Daarnaast bleek eerder al dat Tan in het verleden heeft geïnvesteerd in veel Chinese bedrijven. Uit een uitgebreid onderzoek van Reuters bleek dat Tan belangen had in zeshonderd Chinese bedrijven via investeringsfondsen die hij beheerde of bezat. Zeker acht van die bedrijven hadden banden met het Chinese Volksbevrijdingsleger.
Reuters meldde op basis van Chinese en Amerikaanse bedrijfsdocumenten dat Tan, al dan niet indirect, zeggenschap had over meer dan veertig Chinese bedrijven en fondsen. Ook zou hij minderheidsbelangen hebben in meer dan zeshonderd bedrijven.
Tan maakte die investeringen onder andere via Walden International, een durfkapitaalbedrijf dat hij in 1987 oprichtte en waar hij nog steeds voorzitter van is, naast twee holdings die gevestigd waren in Hongkong, genaamd Sakarya en Seine. Eind oktober vorig jaar was Tan de enige eigenaar van Sakarya, terwijl hij Seine beheerde via Walden, schreef Reuters toen.
Een van de bronnen van Reuters zei echter dat Tan inmiddels zijn Chinese investeringen had afgestoten, hoewel het persbureau dat niet kon verifiëren; Chinese databases noemden veel van de investeringen toen nog actueel. Het is ook niet illegaal voor Amerikanen om te investeren in Chinese bedrijven, mits die niet op de Amerikaanse zwarte lijst staan. Dat laatste leek hier niet het geval te zijn.
Intel wilde destijds niet reageren op het rapport van Reuters. Een woordvoerder van het bedrijf zei toen wel dat Tan voor zijn aantreden een vragenlijst voor bestuurders en functionarissen moest invullen, waarin hij eventuele belangenverstrengelingen kenbaar moest maken. “We behandelen eventuele conflicten op gepaste wijze en maken deze openbaar zoals vereist door de regels van de [Amerikaanse beurswaakhond] SEC”, aldus de woordvoerder.
Reacties van Intel en Tan
In een nieuwe reactie zei Intel op donderdagavond dat het bedrijf 'volledig toegewijd' is aan de Amerikaanse nationale veiligheid. Het bedrijf benadrukt ook zijn miljardeninvesteringen binnen de VS, die aansluiten bij de America First-agenda van Trump. Bij dat laatste doelt Intel op de bouw van nieuwe chipfabrieken in de VS, onder meer in Arizona. Het bedrijf zou ook fabrieken bouwen in Ohio, hoewel die onlangs zijn uitgesteld tot het volgende decennium om Intels uitbreidingsplannen 'beter te laten aansluiten bij de vraag vanuit de markt'.
Tan zelf deelde een memo over de uitspraken met het Intel-personeel. In dat bericht, dat ook is gepubliceerd door de chipmaker, benadrukt Tan dat hij al meer dan veertig jaar in de VS woont en dat hij toegewijd is aan het verbeteren van de Amerikaanse nationale veiligheid. Hij noemt de berichtgeving over zijn rollen bij Walden International en Cadence 'misinformatie'.
"Ik wil heel duidelijk zijn: in meer dan veertig jaar in de sector heb ik relaties opgebouwd over de hele wereld en binnen ons diverse ecosysteem", aldus de topman. "Ik heb altijd gewerkt volgens de hoogste wettelijke en ethische normen. Mijn reputatie is gebaseerd op vertrouwen − op het nakomen van mijn beloften en het op de juiste manier doen van mijn werk. Op dezelfde manier leid ik Intel." Tan zegt daarnaast dat hij in gesprek is met de regering-Trump om de benoemde kwesties aan te pakken en 'ervoor te zorgen dat zij over de juiste feiten beschikken'.
De toekomstplannen van Intel
Het is nog niet duidelijk wat voor gevolgen de uitspraken zullen hebben voor Tans toekomstvisie voor Intel. Al sinds het moment dat hij werd aangesteld, bleek Tan niet bang te zijn om grote wijzigingen door te voeren binnen de chipmaker, die zich momenteel in een lastige situatie bevindt.
Tans voorganger, Pat Gelsinger, wilde van Intel weer een grootmacht maken door fors te investeren in nieuwe chipfabrieken en ook chips te gaan produceren voor andere bedrijven. Hij stippelde daarvoor een vijfjarenplan uit, met een nieuwe technische roadmap en fabrieksprojecten in de VS en Europa. Die plannen wierpen niet snel genoeg hun vruchten af en Gelsinger moest na zo'n drieënhalf jaar vertrekken op druk van het bestuur.
Ruim drie maanden na Gelsingers vertrek trad Tan aan. Hij zou, overigens net als Gelsinger, een topman met een technische achtergrond worden dankzij zijn diploma's in quantumfysica en nucleaire techniek. Door zijn ervaring bij Cadence werd hij ook gezien als iemand met grote kennis over het chipecosysteem en ruime ervaring in de foundrybusiness, iets waar Intel nog relatief nieuw in was.
Kort na zijn aantreden stippelde Tan een nieuwe koers uit voor het bedrijf. Hij benadrukte dat Intel minder bureaucratisch moest worden, met minder managementlagen en een focus op techniek. De chipmaker moest 'wendbaarder' en 'platter' worden door niet-essentiële bedrijfstakken te verkopen of te sluiten en personeel te ontslaan.
De afgelopen maanden kondigde de chipmaker dan ook forse ontslagrondes aan. In heel 2025 zal Intel ongeveer 24.000 banen schrappen, oftewel bijna een kwart van zijn kernpersoneel. Tan sloot ook Intels automotivedivisie en wil de netwerk- en edgetak verkopen.
Ook de chipproductieroadmap van Intel staat niet geheel vast. Als Intel Foundry, de chipproductietak van Intel, geen grote klanten binnenhaalt voor zijn 14A-procedé, stopt het bedrijf mogelijk met het ontwikkelen van nieuwere nodes. Het zou zich daarmee de facto gewonnen geven aan marktleider TSMC, die momenteel verantwoordelijk is voor een groot deel van de wereldwijde productie van geavanceerde logicchips.
Uitgaande van zijn memo lijkt Tan voorlopig geen plannen te hebben om op te stappen. Het blijft echter de vraag of inmenging van de Amerikaanse politiek invloed gaat hebben op zijn plannen. Bronnen zeggen tegen Reuters dat het op zijn minst gezien zal worden als een afleiding. De komende maanden zullen uitwijzen of Tan zijn positie kan behouden en of zijn koerswijziging bij Intel standhoudt onder politieke druk.
Redactie: Daan van Monsjou Eindredactie: Monique van den Boomen Bannerafbeelding: Intel Corporation, Qeeraw / Win McNamee / Getty Images
:strip_exif()/i/2007447210.jpeg?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007742670.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007687054.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007645866.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007100478.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006958758.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2004611214.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006689170.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2007686398.jpeg?f=fpa)
/i/2004628264.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2007673868.jpeg?f=fpa)
/i/1232788495.png?f=fpa)
/i/2007418864.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2007287718.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2007373050.jpeg?f=fpa)
/i/2007299570.webp?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004681518.jpeg?f=fpa)
/i/2006468270.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2007319776.jpeg?f=fpa)
/u/62384/crop61891f444d6e9.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/715918/crop6270f596785bb_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/33909/crop5f4d2e6650311_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/875309/crop5892f1d6ece5c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1099421/crop5bd36d8905566_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/178668/crop67accbb698e28.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2326332/crop6888be7d7dcac_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/117784/whahalolav.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/122141/ic.tweakimg.net2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/352278/crop56730ca93be70_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1643572/crop63c2e686b63c0_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/2035834/crop6558f35368513_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/722808/crop5c59d573bb7ca_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/629386/crop64ff4ce891e4b_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/18149/catfish60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/109168/crop5c6ad3dc9bc0f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/233220/crop58c922806f3c4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/349830/crop6161c0d097b64_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1271172/crop6864f4892d5ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}