De Taiwanese organisatie die certificeringen afgeeft aan videogames die in het land uitkomen, vermeldt op zijn site dat strategiespel Company of Heroes 3 ook op de Xbox Series X/S en PS5 uitkomt. Dat heeft uitgever SEGA niet bekendgemaakt; officieel komt de game alleen naar pc.

Dat ontdekte gamingmedium Gematsu. Meer informatie levert de website niet. Wel is enigszins opvallend dat de website nog steeds de oude releasedatum van de game noteert: 17 november 2022. Vorige maand is daar een streep door gezet en momenteel staat de release gepland voor 23 februari 2023.

Relic Entertainment heeft meer tijd nodig om de game af te maken. Een specifieke reden noemde SEGA niet, alleen dat er nog het een en ander 'gebalanceerd moet worden'. In een communityblog noemde Relic iets meer details over waarom de game nog niet verschijnt. Er moeten nog bugs gerepareerd worden en ook heeft de ontwikkelaar nog niet alle feedback verwerkt die uit de bètatests naar voren is gekomen.

Company of Heroes 3 wordt de eerste nieuwe titel in de gameserie sinds deel twee, uit 2013. De game is een relatief kleinschalige real time strategy-game die zich afspeelt in de tweede wereldoorlog. Elementen als dekking zoeken en suppressive fire zorgen ervoor dat de gameplay meer diepgang krijgt. Spelers kunnen infanterie, voertuigen en statisch geschut aansturen. Tweakers schreef afgelopen zomer een preview van de game, op basis van de eerste missie van het Afrika Korps in de Sahara.

Elke Nederlander moet in 2030 toegang hebben tot een internetverbinding met een snelheid van minimaal 1Gbit/s. Dat schrijft minister Adriaansens van Economische Zaken in het plan 'kabinetsstrategie Digitale Economie'.

Het plan zet meerdere ambities uiteen die tussen nu en 2030 gerealiseerd moeten worden, waaronder de verdere uitrol van breedbandverbindingen met een snelheid van minimaal 1Gbit/s. Volgens de minister heeft op dit moment 91 procent van de Nederlandse bevolking toegang tot een dergelijke verbinding.

Hoewel niet expliciet genoemd, wordt hierbij hoogstwaarschijnlijk alleen naar de downstreamsnelheid gekeken; de dekking van glasvezel met symmetrische snelheden ligt namelijk lager en de gigabitverbinding van kabelaar Ziggo is op dit moment gekoppeld aan een maximumuploadsnelheid van 50Mbit/s. Mocht de markt de uitbreiding niet zelf oppakken, zoals mogelijk voor de 19.000 adressen die zich in buitengebieden bevinden, dan valt in het plan te lezen dat 'actieve overheidsinterventie met staatssteun' of 'partijen verplichten om deze diensten te gaan leveren' tot de mogelijkheden behoren.

Op vlak van mobiel internet stelt het plan dat er volledige 5G-dekking in bewoonde gebieden in Nederland moet komen. Daartoe zou in 2023 de veiling van de benodigde frequenties moeten plaatsvinden. Het gaat dan primair om de 3,5GHz-band, die volgens eerdere plannen al begin 2022 geveild had moeten worden. Daar stak een voorzieningenrechter echter een stokje voor omdat de band in gebruik was door het satellietbedrijf Inmarsat. Dat conflict is inmiddels opgelost. Als onderdeel van die oplossing moet de frequentieveiling voor augustus 2023 plaatsvinden, zodat Inmarsat frequentieruimte vrij kan maken voor de 5G-providers. Overigens zijn er nog lokale spelers in de 3,5GHz-band actief waarvoor op dit moment nog geen passende oplossing is.

Update 22:30: Passage over de 19.000 adressen in buitengebieden verduidelijkt.

De Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit ontving in 2021 in totaal 1928-privacyklachten. Ook kreeg de GBA 279 adviesverzoeken en 1432 datalekmeldingen. In vrijwel alle opzichten steeg het aantal meldingen, schrijft de toezichthouder.

De Gegevensbeschermingsautoriteit schrijft in zijn jaarverslag over 2021 dat het coronajaar voor een ongekende groei van meldingen zorgde, in ieder geval ten opzichte van 2020. Met name het aantal klachten van burgers steeg hard. Dat waren er in 2020 nog 685, maar in 2021 kwamen er maar liefst 1928 klachten binnen. Die groei is wel duidelijk te verklaren door een datalek bij Facebook, wat 1120 klachten opleverde.

De GBA werd daarnaast 279 keer om advies gevraagd, bijvoorbeeld door bedrijven of overheden. De waakhond rondde in 2021 143 onderzoeken af, tegenover 83 het jaar ervoor, en legde daarmee in totaal voor 301.000 euro aan boete op.

Het aantal datalekmeldingen steeg van 1054 in 2020 naar 1432 in 2021. De GBA zegt uit eigen beweging drie onderzoeken te zijn gestart naar datalekken. Net als in Nederland kan een nationale privacytoezichthouder onder de AVG ook een onderzoek starten uit eigen beweging, bijvoorbeeld op basis van signalen of berichten uit de media. In Nederland bleek onlangs dat de Autoriteit Persoonsgegevens vrijwel nooit uit eigen beweging zo'n onderzoek start. In België gebeurde dat dus wel drie keer. Naast de datalekmeldingen startte de GBA ook 35 'monitoringsdossiers' op.

Met name de coronacrisis had veel prioriteit voor de AP, al was er volgens de toezichthouder geen duidelijke eenduidige oorzaak van de stijging van de cijfers. De GBA heeft minder last van achterstanden dan in Nederland. In tegenstelling tot de Nederlandse toezichthouder pleit de Gegevensbeschermingsautoriteit in het jaarverslag niet voor meer geld om aan de juiste handhaving te kunnen voldoen.

Hoewel de cijfers hard stijgen bij de toezichthouder, vallen die nog steeds in het niet bij de cijfers in Nederland. Daar kwamen in 2021 bijna 19.000 klachten binnen. Ook het aantal datalekmeldingen is in Nederland met bijna 25.000 vele malen hoger dan in België.

Google heeft Maps uitgebreid met een filter waardoor gebruikers makkelijker kunnen zoeken naar snelladers voor elektrische auto's. De kaartenapp laat in Nederland daarnaast gebruikers hun EV-aansluitingen kiezen en daarop filteren.

Wie in Google Maps naar bijvoorbeeld 'charging stations' zoekt, krijgt sinds een aantal jaar op de kaart te zien waar er EV-laders zijn. Bovenin beeld verschijnen nu ook aanvullende filters, waarmee gebruikers aan kunnen geven dat ze alleen snelladers willen zien. Google ziet een snellader als een lader die 50kW of meer levert, maar gebruikers kunnen hier ook 150kW van maken.

Het bedrijf zegt daarnaast het filter waarmee gebruikers de laadpoort van hun EV kunnen aangeven, uit te breiden naar meer landen. Deze functie werkt nu ook in Nederland. Gebruikers kunnen met deze functie de laadpoort op hun auto aangeven, zoals Chademo of CCS, waarmee ze beter kunnen zoeken naar laders die geschikt zijn voor hun auto.

Op Reddit geven sommige mensen aan dat deze functie al beschikbaar was op hun telefoon of in auto's met Android Automotive OS. Vermoedelijk gaat het om een gefaseerde uitrol, waardoor gebruikers deze functie al eerder hadden. Dit doet Google vaker met nieuwe functies. Beide functies werken nu op Android en iOS.

Google maakt verder bekend dat de functie waarmee gebruikers kunnen zien of een gebouw geschikt is voor mensen in een rolstoel wereldwijd beschikbaar is. Het bedrijf introduceerde deze functie in 2020, maar toen werkte deze alleen in Australië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Tot slot zegt Google dat de AR-functie Live View in Londen, Los Angeles, New York, Parijs, San Francisco en Tokio is uitgebreid met een zoekfunctie.

Ontwikkelaar Kuba Wojciechowski heeft afbeeldingen van een prototype van een niet uitgebrachte foldable van Xiaomi gedeeld. Het prototype lijkt op de Huawei Mate X, waarbij het hoofddisplay aan de buitenkant van het toestel zit.

Op de afbeeldingen is te zien dat er in totaal vier camerasensoren en een flitsled voor de camera aanwezig zijn. Ook is er op de achterkant een knop te vinden om het scherm mee uit te klappen. Op de beelden die enkele componenten van het prototype tonen, is te zien dat er een 3470mAh-accu aanwezig is. Volgens Wojciechowski zou er daarnaast een Snapdragon 855-soc van Qualcomm aanwezig zijn en een X50-modem voor 5G-ondersteuning.

Hoewel de Chinese smartphonefabrikant in 2019 een patent voor het vouwbare toestel heeft aangevraagd en er zelfs een prototype van is gemaakt, is er nooit een commerciële release geweest. De reden waarom is niet bekend. Het is ook niet duidelijk of het product compleet is afgeschreven door Xiaomi.

Eerder dit jaar kondigde Xiaomi de vouwbare Mix Fold 2-smartphone aan. Hierbij bevindt het grote scherm zich aan de binnenkant van het toestel, met een kleiner display aan de buitenzijde. Dit is ook het geval bij de Fold-toestel van Samsung, zoals bij de in deze zomer verschenen Galaxy Z Fold4.

Gamingbedrijf Activision Blizzard, uitgever van Overwatch 2, Call of Duty: Modern Warfare II en Warzone 2.0, vereist niet langer een postpaid-mobieletelefoonnummer van spelers van die games. Een mobiel nummer blijft vereist, maar prepaid mag nu ook.

Waarom de eis rondom telefoonnummers nu verzwakt is, meldt Activision Blizzard niet. Het bedrijf zegt alleen 'enthousiast te zijn dat het nu meer spelers kan verwelkomen'. Verder onderstreept Activision Blizzard dat het nog altijd 'toegewijd is aan het tegengaan van verstorend gedrag en het beschermen van de integriteit van de spelerservaring'. Het invoeren van de update kan enkele uren duren, maar gezien de bekendmaking online kwam in de nacht van donderdag op vrijdag, valt te verwachten dat deze inmiddels doorgevoerd is. Voip-nummers worden nog altijd niet toegestaan. Op een Battle.net-supportpagina zijn de details te lezen.

Waarom Activision Blizzard deze eis had ingesteld voor deze twee games, vermeldde het bedrijf niet. Vermoedelijk was dit om cheating en smurfing tegen te gaan. De redenering is daarbij dat een speler die verbannen wordt uit een van die games een nieuw account moet aanmaken en door deze eis dus ook een nieuw prepaid-telefoonnummer zou moeten bemachtigen. Dat zou een aardige drempel moeten vormen. Deze drempel zou vooral nuttig zijn bij free-to-play-games, wat Overwatch 2 en Warzone 2.0 ook zijn. Wellicht dat deze aanpassing in het beleid dus een toename in cheating gaat opleveren.

In de praktijk ontstonden er technische problemen rondom de eis om een mobiel nummer met abonnement. Meldingen van spelers met prepaid-nummers die deze games toch konden spelen, kwamen binnen op Reddit. Het omgekeerde, spelers met abonnementen die alsnog niet toegelaten werden, gebeurde ook. Daarnaast waren er critici die redeneerden dat het oneerlijk is dat spelers om een gratis game te kunnen spelen alsnog moeten betalen voor een mobiel abonnement. Dat zou in het bijzonder de minst welvarende gamers, die prepaid nemen voor de kostenbesparing, raken.

Tweakers verdiepte zich in deze kwestie en schreef er ook een achtergrondverhaal over. Daarin liet de ACM bijvoorbeeld weten dat Activision Blizzard niet aan een telefoonnummer kan zien of het om prepaid of een abonnement gaat, wat de vraag opriep hoe het bedrijf dit beleid in de praktijk wilde gaan brengen. Ook was er een uitgebreide inhoudelijke toevoeging van tweaker Timmiejj, over de technische haalbaarheid van deze nu geschrapte maatregel. Activision Blizzard was voor die publicatie ook om commentaar gevraagd, maar reageerde niet.

De SONT heeft de hoogte van de thuiskopievergoeding vastgesteld voor de periode 2023-2024. Daaruit blijkt onder meer dat de thuiskopieheffing op settopboxen verdwijnt. De meeste andere tarieven worden verlaagd. Brancheverenigingen vinden de nieuwe tarieven nog te hoog.

De thuiskopieheffing voor de periode is op vrijdag gepubliceerd door de Stichting Onderhandelingen Thuiskopievergoedingen en verschenen in de staatscourant. De stichting schrapt de heffing op harddiskrecorders en settopboxen met ingebouwde hdd vanaf 1 januari 2023 volledig, waar dat voorheen nog op 5,30 euro lag. Dat gebeurt na een voorstel van branchevereniging NLconnect. De vereniging stelt dat dergelijke settopboxen nog amper gebruikt worden voor lokale opslag, aangezien steeds meer providers overstappen op streaming en 'network pvr's', waarbij tv-opnames worden gemaakt op een centrale server. De opbrengst uit dergelijke apparaten werd daarom steeds lager. Er is, naast het nultarief op settopboxen, volgens de SONT ook een inflatiecorrectie doorgevoerd in de nieuwe tarieven.

De vorige tarieven zouden eigenlijk gelden tot en met 2023, maar zijn nu tussentijds gewijzigd. De SONT doet dat naar aanleiding van een uitspraak van de rechtbank in maart van dit jaar. De rechtbank bepaalde toen dat offline downloads van streamingdiensten als Netflix en Spotify niet gelden als thuiskopie. Die uitspraak is later in stand gehouden door de Hoge Raad. Daarom dalen de heffingen op de meeste apparaatsoorten. De nieuwe tarieven gelden vanaf 1 januari 2023 tot en met 31 december 2024.

De heffing op smartphones daalt bijvoorbeeld naar 5,30 euro; dat tarief steeg in de vorige periode juist fors, van 4,70 naar 7,30 euro. Ook de tarieven op andere soorten apparaten dalen. Zo daalt het tarief op e-readers van 1,10 naar 0,70 euro en gaat de heffing op externe opslagmedia van 256GB of meer van een euro naar 80 cent. De heffing op tablets stijgt echter met 40 cent naar 2,60 euro.

Brancheverenigingen NLDigital, STOBI, NLconnect en FIAR-CE, die de belangen van fabrikanten en distributeurs van elektrische apparaten met opslagcapaciteit vertegenwoordigen, geven aan het niet eens te zijn met het nieuwe besluit van de SONT. Ze vinden dat de tarieven onvoldoende zijn gedaald. De verenigingen stellen onder meer dat de geleden schade voor rechthebbenden door thuiskopieën daalt vanwege de opkomst van streamingdiensten. "Desondanks blijft de totale thuiskopieheffing al jaren op hetzelfde hoge niveau van circa 40 miljoen euro per jaar", schrijft NLconnect in een verklaring. "De hoge tarieven, die door de consument worden opgebracht, doen geen recht aan het feit dat mensen steeds minder kopiëren", schrijft NLconnect daarbij. Ook vinden branchevereningen waaronder NLDigital en NLconnect dat de totstandkoming van de tarieven 'verre van transparant' is.

Volgens Digital Chat Station werkt OPPO aan een opvolger van zijn OPPO Pad-tablet. De tablet beschikt naar verluidt over een Dimensity 9000-soc van MediaTek. Daarnaast zou het display een resolutie van 2800x2000 pixels krijgen.

Digital Chat Station gaat op het Chinese sociale medium Weibo in op de vermeende specificaties van de aankomende tablet. Behalve de mogelijke aanwezigheid van de Dimensity 9000-soc en een beeldresolutie van 2800x2000 pixels zijn nog geen andere mogelijke specificaties verschenen. Ook is het niet duidelijk of de tablet enkel voor de Chinese markt is bedoeld of ook beschikbaar wordt in de Benelux.

De eerste OPPO Pad verscheen begin dit jaar voor de Chinese markt met een Qualcomm Snapdragon 870-soc. De tablet beschikt over een 11"-IPS-scherm met resolutie van 1600x2560 pixels en een verversingssnelheid van 120Hz. Daarnaast is er een 8360mAh-accu aanwezig en ondersteunt het apparaat 33W-laden. Er is 8GB ram en 256GB opslag aanwezig.

Recent verscheen ook de OPPO Pad Air, die weer wel in de Benelux beschikbaar is. Deze draait op de Snapdragon 680-soc van Qualcomm en heeft een 10,36"-IPS-display met resolutie van 1200x2000 pixels en een refreshrate van 60Hz. De Pad Air is beschikbaar met 4GB ram en 64 of 128GB opslag. Die tablet heeft een adviesprijs vanaf 279 euro.

Bandai Namco en Supermassive Games hebben het volgende deel in de Dark Pictures Anthology-franchise aangekondigd. Directive 8020 wordt een horrorgame met sciencefictionthema en komt beschikbaar voor de pc, PS4, PS5, Xbox One en Xbox Series X en S.

In de teaser is te zien dat de volgende game de naam Directive 8020 krijgt. Daarnaast verklapt de teaser dat de horrorgame een ruimtethema krijgt. In de trailer is onder meer radiocommunicatie van vermoedelijk in-gamepersonages te horen, die aan boord van ruimteschip Cassiopeia zitten. In de game zouden personages op zoek zijn naar een nieuw thuis voor de mensheid, maar te maken krijgen met een onbekende dreiging aan boord van dat ruimteschip.

Daarnaast wordt vermeld dat het om het 'tweede seizoen' in de serie gaat, waar eerder ook de PS VR2-game Switchback voor werd aangekondigd. The Devil in Me, dat op vrijdag uitkwam, is het einde van het eerste seizoen. De titel van de toekomstige game dook, net als enkele andere mogelijke aankomende titels, eerder dit jaar al op, hoewel het toen nog niet duidelijk was om wat voor soort thema het zou gaan. Het is nog niet bekend wanneer Directive 8020 verschijnt.

De Europese Unie en haar lidstaten hebben een akkoord bereikt omtrent het Secure Connectivity-programma. De EU gaat hiermee een constellatie voor internetsatellieten lanceren, genaamd IRIS². Het wordt de derde satellietconstellatie van de EU, na Galileo en Copernicus.

De Europese Commissie bevestigt dat het Europarlement en de EU-lidstaten een politiek akkoord hebben bereikt voor de lancering van IRIS². Deze satellietconstellatie moet onder meer gebruikt worden voor overheids- en defensiedoeleinden, zoals grenssurveillance, crisismanagement en beveiligde communicatie tussen Europese ambassades. Het ruimtenetwerk moet daarbij onder meer als back-up dienen voor aardse communicatiemethoden, in geval van grote uitval of rampen.

Het netwerk moet ook gebruikt kunnen worden door bedrijven uit de private sector, schrijft de EU in een artikel met verdere toelichting. Bedrijven kunnen de IRIS²-constellatie bijvoorbeeld gebruiken voor het aanbieden van b2b-diensten of om breedbandinternet te leveren in heel Europa en Afrika, waaronder op plekken die traditioneel niet gedekt worden.

De EU gaat 2,4 miljard euro investeren in het satellietnetwerk. De private sector moet de overige benodigde 3,6 miljard euro inleggen, schrijft Reuters. Het netwerk wordt stapsgewijs opgebouwd. Volgens de huidige planning komt IRIS² rond 2024 voor het eerst online. Tegen 2027 moet het netwerk volledig operationeel zijn. Volgens Reuters worden in de komende jaren tot 170 satellieten gelanceerd in low-earth orbit.

De Europese Commissie kwam in februari al met het plan om een eigen ruimtecommunicatiesysteem te lanceren voor overheidsdoeleinden en breedbandinternet. Tweakers publiceerde toen een achtergrondverhaal over de plannen voor IRIS² en de kritiek daarop.

Er zijn mogelijke AMD Ryzen Threadripper PRO 7000-cpu's verschenen op een computeplatform. De cpu's hebben 96 cores, net als de recent uitgebrachte EPYC-cpu's op basis van Zen 4. Het is niet bekend wanneer Threadripper-modellen met Zen 4 verschijnen.

Verwijzingen naar de vermeende Threadripper-processors zijn verschenen op het distributed computing-platform Einstein@Home van de Universiteit van Wisconsin-Milwaukee, merkte Twitter-gebruiker Benchleaks op. Het zou gaan om Threadripper-chips met de codenaam Storm Peak. De bijbehorende OPN-codes zijn nog niet te vinden in de publieke lijst van AMD, wat betekent dat het processors betreffen die nog niet worden verkocht of grootschalig geproduceerd, merkt ook VideoCardz op. Dat zou betekenen dat het niet om EPYC-processors met Zen 4 gaat, aangezien AMD die recent al uitbracht.

Op Einstein@Home zijn zeker twee verschillende van deze AMD-engineeringsamples te vinden, die allebei beschikken over 96 cores en 192 threads. Dat doet vermoeden dat het om cpu's gaat met twaalf ccd's, net als de recent uitgebrachte EPYC 9004-serie serverprocessors. Een van de geteste samples heeft een baseclock van 2,0GHz, terwijl dat bij de andere sample op 2,1GHz ligt. Aangezien het engineeringsamples zijn, is het onwaarschijnlijk dat dit de definitieve kloksnelheden zijn. Verdere specificaties, zoals de boostclock en de tdp, worden niet bevestigd.

Er verschenen eerder dit jaar al geruchten over de vermeende Threadripper PRO 7000-serie. Techwebsite Wccftech kwam modellen met 64 cores tegen op hetzelfde Einstein@Home-platform, met een soortgelijke OPN-code. Gelet op het gebruikte platform en de familie- en modelnummers, zou het gaan om Threadripper-chips, schreef die website toen.

AMD bevestigde eerder dat het in de toekomst alleen nog Threadripper PRO-modellen uitbrengt voor bedrijven en professionals. Goedkopere non-PRO-modellen voor consumenten, met minder geheugenkanalen en PCIe-lanes, worden geschrapt. Het is niet bekend wanneer AMD zijn Threadripper PRO-chips met Zen 4 uitbrengt. De huidige Threadripper PRO-generatie op basis van Zen 3 verscheen in maart van dit jaar.

Corsair introduceert een TBT200-dock met vier Thunderbolt 4-poorten. Net als de voorganger maakt deze gebruik van een bandbreedte van 40Gbit/s. Deze dock kan daarnaast een vermogen van 96W leveren om een laptop of ander apparaten mee op te laden.

Corsair meldt dat er, naast de vier Thunderbolt 4-poorten, drie USB-A-poorten aanwezig zijn met een gedeelde bandbreedte van 10Gbit/s, alsook een USB-C-poort, een HDMI 2.0-poort en een DisplayPort 1.4-aansluiting. Daarnaast is er een 3,5mm-jack, een 2,5Gbit/s-ethernetaansluiting en een SD-kaartlezer aanwezig. Het is mogelijk om twee 4k-hdr-monitoren aan te sluiten op het dock. De Corsair TBT200 met Thunderbolt 4 heeft een adviesprijs van 340 dollar in de Verenigde Staten. Het is niet bekend wanneer de dock ook in Nederland en België beschikbaar wordt. Tweakers heeft hiervoor vragen uitstaan bij Corsair.

Naast het Thunderbolt 4-dock, brengt Corsair ook een Thunderbolt 3-dock op de markt onder de naam TBT100 DP. Het gaat om een vernieuwde versie van de bestaande TBT100, waarbij twee DisplayPort 1.4-poorten zijn toegevoegd die elk een display met 4k-resolutie en 60Hz-refreshrate ondersteunen. De Corsair TBT100 DP heeft een adviesprijs van 290 dollar. Ook van dit model is niet bekend wanneer het naar de Nederlandse en Belgische markt komt.

Update, 15.43 uur: Corsair laat aan Tweakers weten dat de TBT200 eind november beschikbaar komt in Europa. De dock krijgt een adviesprijs van 350 euro.

Intel heeft een officiële XeSS-plug-in voor Unreal Engine 4 en 5 uitgebracht. Daarmee kunnen ontwikkelaars de upscalingtechniek gemakkelijker in hun Unreal Engine-games integreren. Intel bevestigde eerder al dat een dergelijke plug-in zou verschijnen.

Intel maakt de XeSS-plug-in beschikbaar via GitHub, zo merkte TechPowerUp op. Ontwikkelaars kunnen daar een zip-bestand met de benodigde binaries downloaden en deze vervolgens in de installatiedirectory van Unreal Engine plaatsen. Er zijn plug-inversies voor Unreal Engine 4.26 en nieuwer. XeSS ondersteunt alleen de DirectX 12-renderer en werkt momenteel niet in combinatie met stereorendering voor VR of splitscreenmodi, blijkt uit documentatie van Intel.

XeSS is een upscalingtechniek, net als bijvoorbeeld Nvidia's DLSS en AMD FidelityFX Super Resolution. De techniek wordt gebruikt om een game op lagere resolutie te renderen en vervolgens op te schalen naar een hogere resolutie. Dat moet leiden tot hogere framerates zonder veel verlies aan beeldkwaliteit. XeSS werkt op videokaarten van Intel, AMD en Nvidia. Tweakers publiceerde eerder een achtergrondverhaal over de technische werking van Intel XeSS, Nvidia DLSS en AMD FSR 2.0.

De aankomende OnePlus Buds Pro 2-oortjes zijn te zien in renders die 91mobiles en leaker Kuba Wojciechowski hebben gedeeld. Ze lijken op de huidige Buds Pro, met een deels matte en deels glimmende behuizing. Er zou een samenwerking zijn met Dynaudio.

De draadloze oortjes zijn afgebeeld in een olijfgroene kleur en komen volgens de renders met een oplaadcase in dezelfde kleur. Aan de binnenkant van de case is het logo van de Deense luidsprekermaker Dynaudio te zien.

Vorige maand doken er enkele mogelijke specificaties op van de OnePlus Buds Pro 2, afkomstig van Pricebaba. De OnePlus Buds Pro 2 zouden beschikken over een woofer van 11mm en een tweeter van 6mm. Daarnaast zou er ondersteuning aanwezig zijn voor adaptive noise cancellation tot 45dB. Het woord 'adaptive' stelt dat de mate van de ANC wordt aangepast op basis van het omgevingsgeluid. Daarnaast ondersteunen de OnePlus Buds Pro 2 naar verluidt de LHDC 4.0-codec en is er ruimtelijke audio aanwezig.

Volgens de geruchten bieden de draadloze oortjes een accuduur van 6 uur met ANC ingeschakeld. Bij de voorgangers was dit ongeveer 5 uur. Met gebruik van de oplaadcase komt het totaal van de Buds Pro 2 uit op 22 uur wanneer ANC actief is. Met de functie uitgeschakeld zou het gaan om 38 uur, inclusief gebruik van de oplaadcase. Verder zou er ondersteuning zijn voor snelladen, waarbij de oortjes na 10 minuten laden ongeveer 3 uur gebruikt kunnen worden. Ook draadloos opladen moet tot de mogelijkheden behoren.

OnePlus bracht de Buds Pro uit in 2021 en voegde aan het begin van dit jaar multipoint-ondersteuning toe, waardoor de draadloze oortjes met twee apparaten tegelijk kunnen verbinden. De OnePlus Buds Pro 2 zijn nog niet officieel door het bedrijf onthuld. Het is niet bekend wanneer de draadloze oortjes verschijnen en welke prijs eraan hangt.

De Android-app van de SNS Bank is weer beschikbaar via de Google Play Store. Dat bevestigt een woordvoerder van de bank aan Tweakers. De app verdween onlangs uit die mobiele appwinkel vanwege een probleem.

De SNS Bank-app is sinds kort weer beschikbaar in de Google Play Store. Een woordvoerder van moederbedrijf de Volksbank vertelt aan Tweakers dat dat sinds vrijdagochtend het geval is. Daarmee kunnen nieuwe en bestaande gebruikers de app weer downloaden en updaten op hun Android-toestel.

De app verdween zeker een week geleden uit de Play Store vanwege 'een storing'. De SNS Bank verduidelijkte later tegenover Tweakers dat er een probleem was met 'de gebruiker waar Google mee reviewt', net in de periode toen Google de app van de SNS Bank wilde controleren. De app werd daarop uit de Play Store gehaald en moest opnieuw beoordeeld worden door Google voordat deze terug zou keren in de appwinkel. Dat is inmiddels dus gebeurd.

Goedemiddag, zekerheid voor alles. Op dit moment is er een storing in de Play store waardoor je de App niet ziet. Wel is mogelijk om de Betá versie van de App te downloaden. Deze vind je hier: https://t.co/MxtDngKu5Y Kun je hiermee verder? ^ST

— SNS (@SNSBank) 11 november 2022

De SNS-app verdween zeker een week geleden uit de Google Play Store.

Uit onderzoek van het CBS blijkt dat ruim de helft van alle Nederlanders boven de 16 jaar een of meerdere oude mobiele telefoons thuis bewaart. Dat gebeurt voornamelijk in een la of in een doos op zolder. Oude laptops en tablets worden door 40 procent van de Nederlanders bewaard.

Het CBS heeft met een enquête onderzoek gedaan naar het ict-gebruik van Nederlanders in 2022. Er namen 5800 mensen van 16 jaar of ouder deel aan het onderzoek. Van alle respondenten geeft 55 procent aan dat hij of zij oude mobiele telefoons of smartphones in huis bewaart. Waar bijna een kwart van de Nederlanders hun oude mobiele toestel heeft gerecycled, gooide 2 procent deze bij het afval. Iets minder dan een kwart van de ondervraagden heeft het oude apparaat verkocht of weggegeven.

Het recyclen van oude mobiele telefoons gebeurt het meest door 65-plussers. Nederlanders jonger dan 65 jaar zetten hun oude toestel juist vaker te koop of geven het weg. Het gaat om 22 procent van de 65-plussers en 11 procent van de mensen onder de 65 jaar. Verder worden oude pc's vaker ingeleverd voor recycling dan oude telefoons. In 2022 gaf 36 procent van de ondervraagden aan een oude pc gerecycled te hebben. Deze werden door 23 procent van de respondenten thuis bewaard. Door 18 procent van de ondervraagden werd de oude pc verkocht of weggegeven.

Bij de aanschaf van nieuwe mobiele apparaten letten weinig Nederlanders op de milieuvriendelijkheid van het product. Het gaat om ongeveer 5 procent van de respondenten. Voornamelijk de snelheid, de hoeveelheid geheugen en de prijs zijn voor kopers belangrijk. Op het energiegebruik van een mobiel apparaat let ongeveer 10 procent van de ondervraagden. 2 procent van de ondervraagden geeft aan dat hij of zij het belangrijk vindt dat het oude apparaat kan worden ingeleverd bij aankoop van een nieuwe, eventueel in ruil voor korting of extra garantie.

Saints Row-ontwikkelaar Volition wordt onderdeel van Borderlands-maker Gearbox. Dat maakt moederbedrijf Embracer Group bekend bij de bespreking van zijn kwartaalcijfers. Ook de Risk of Rain 2-franchise van Hoopoo Games wordt ondergebracht bij Gearbox.

Embracer-ceo Lars Wingefors vertelt dat Volition van het voormalige Koch Media wordt ondergebracht bij Gearbox Entertainment na de teleurstellende release van de Saints Row-reboot in augustus. "De ontvangst van Saints Row voldeed niet aan de volledige verwachtingen en liet de fanbase gedeeltelijk gepolariseerd achter. De ontwikkelstudio van het spel, Volition, heeft hard gewerkt om de spelerservaring te verbeteren", zegt de topman. "Dit is de eerste interne overdracht waarbij wij een grote studio overdragen tussen operationele groepen, maar niet noodzakelijk de laatste."

Wingefors stelt daarbij dat Gearbox 'alle middelen heeft' om toekomstig succes bij Volition te creëren. Het is niet bekend wat de gevolgen voor de Saints Row-franchise zijn nu Volition onderdeel wordt van Gearbox. Embracer doet geen uitspraken over de toekomstplannen bij Volition. De studio bracht deze maand een grote Bright Future-update voor Saints Row uit met honderden bugfixes.

Embracer Group maakt in zijn rapport van het afgelopen kwartaal ook bekend dat de Risk of Rain-franchise en alle bestaande games in die serie worden ondergebracht bij Gearbox. Die studio schrijft op Twitter dat die hard werkt om de Survivors of the Void-uitbreiding van Risk of Rain 2 naar consoles te brengen. Gearbox was al de uitgever van Risk of Rain. Hoopoo Games, de oorspronkelijke ontwikkelaar van de gameserie, schrijft alleen op Twitter dat dit 'uitstekend nieuws voor elke Risk of Rain-fan' is. Hoopoo Games wordt niet overgenomen; het gaat alleen om de franchiserechten.

Acer heeft een Aspire 3-laptop op de markt gebracht die beschikt over een AMD Mendocino-apu. Deze nieuwe chipreeks combineert oudere Zen 2-cores met een nieuwere RDNA 2-gpu. De budgetlaptop is beschikbaar met een AMD Ryzen 3 7320U of Ryzen 5 7520U.

De nieuwe Acer Aspire 3 is een van de eerste laptops met een Mendocino-chip. De laptop kan geleverd worden met een Ryzen 3 7320U of een Ryzen 5 7520U. Beide apu's hebben vier cores en acht threads met een tdp van 15W. Daarnaast is er in beide gevallen een AMD Radeon 610M-gpu op basis van de RDNA 2-architectuur aanwezig. De boostsnelheid van de Ryzen 3-chip ligt tussen de 2,4 en 4,1GHz, terwijl dat bij de Ryzen 5-chip tussen de 2,8 en 4,3GHz is. Verder is er 8GB Lpddr5-geheugen aanwezig en begint de ssd-opslag bij 128GB.

De laptop beschikt verder over een 15,6"-ips-scherm met een resolutie van 1920x1080 pixels en een verversingssnelheid van 60Hz. Daarnaast is er ondersteuning aanwezig voor Wi-Fi 6. De aansluitmogelijkheden bestaan uit een HDMI-aansluiting, een USB-C 3.2 Gen 2-poort, twee USB 3.2 Gen 1-connectors van het type A en een 3,5mm-jack. De laptop heeft een adviesprijs vanaf 400 dollar. Acer levert de laptop met Windows 11 S, wat gratis omgezet kan worden naar Windows 11 Home. Vooralsnog is de laptop enkel in de Verenigde Staten verkrijgbaar. Het is niet bekend wanneer deze naar Europa komt. Tweakers heeft hierover vragen uitstaan bij Acer.

Sonos gaat de komende jaren vier nieuwe productcategorieën betreden. Dat zegt ceo Patrick Spence tegen aandeelhouders. Het eerste nieuwe product wordt naar verwachting in boekjaar 2023 aangekondigd, zegt de topman.

Sonos doet de aankondiging in de bespreking van zijn kwartaalcijfers. "We investeren in producten waarmee we vier nieuwe categorieën kunnen betreden", vertelt Spence aan aandeelhouders. "Een daarvan verwachten we volgend boekjaar aan te kondigen." De topman benadrukt dat deze categorieën Sonos zullen helpen om het bedrijf te diversifiëren en een groter aandeel in de audiomarkt te verkrijgen.

De topman deelt verder geen details over de komende producten. Er gaan wel al langere tijd geruchten rond over een draadloze koptelefoon van Sonos. De eerste berichten daarover verschenen in 2019 en ontwerpen zijn sindsdien meermaals verschenen in designpatentaanvragen van het bedrijf. Het bedrijf nam eerder dit jaar een start-up over die werkt aan de Bluetooth LE Audio-standaard en de LC3-audiocodec, wat suggereert dat het bedrijf werkt aan draadloze audioapparatuur naast de bestaande Roam-speaker.

Sonos gaat zich de komende jaren volgens Spence op verschillende punten richten. Het bedrijf gaat naar eigen zeggen 'de lat verhogen' voor zijn bestaande productcategorieën en zich daarmee richten op premiumaudioproducten. The Verge meldde eerder al dat Sonos ook werkt aan een nieuwe flagshipspeaker. Deze speaker, die de codenaam Optimo 2 draagt, zou Dolby Atmos-geluid in verschillende richtingen kunnen produceren. Daarnaast wil het bedrijf dus nieuwe productcategorieën betreden en zijn 'geografisch bereik' uitbreiden.

Het afgelopen kwartaal noteerde Sonos een omzet van 316,29 miljoen dollar. Dit kwartaal draaide het bedrijf daarnaast ongeveer 64,32 miljoen dollar verlies. Over boekjaar 2022 draaide Sonos in totaal 67,38 miljoen dollar winst.

1Password gaat vanaf 'begin volgend jaar' passkeys ondersteunen voor wachtwoordloze authenticatie. De functie komt eerst beschikbaar voor de 1Password-browserextensies en -desktopapps. Smartphoneondersteuning volgt later.

1Password noemt de komende feature Universal Sign On. Met de functie kunnen gebruikers hun passkeys beheren in de 1Password-manager, waarmee ze zonder wachtwoord kunnen inloggen op websites en diensten. De functie wordt ondersteund op meerdere platforms, waartussen passkeys gesynchroniseerd kunnen worden. 1Password spreekt over ondersteuning op Windows, macOS, Linux, webbrowsers en smartphones.

1Password komt daarnaast met een mobiele authenticator voor de feature. Gebruikers die via passkeys willen inloggen op een apparaat zonder 1Password, kunnen deze inlogpoging goedkeuren via hun smartphone. Passkeys komen begin volgend jaar beschikbaar voor de wachtwoordmanager. 1Password heeft al een demo online staan, die uitgeprobeerd kan worden door 1Password-gebruikers met Google Chrome.

Passkeys werden in mei geïntroduceerd door de FIDO Alliance. De feature moet wachtwoorden vervangen door de authenticatie van een apparaat zelf, zoals Face ID op iPhones. Dit zou veiliger zijn, omdat er dan geen wachtwoorden vereist zijn en deze dan ook niet gestolen kunnen worden. Verschillende bedrijven hebben aangegeven passkeys te gaan ondersteunen. Apple voegde eerder al ondersteuning toe in iOS 16 en macOS Ventura, terwijl Google de functie momenteel test in Chrome en Android. Ook wachtwoordmanager Dashlane gaat de feature integreren.

Thrustmaster introduceert de T818, zijn eerste stuurbasis met een directdrivemotor. De T818 kan volgens de fabrikant tot 10Nm koppel halen. De stuurbasis kan vooruitbesteld worden voor 650 euro en de eerste exemplaren worden 'voor Kerstmis' verzonden.

De T818 krijgt een door Thrustmaster ontwikkelde motor die een constante koppel van 10Nm voor forcefeedback kan leveren, claimt de fabrikant tijdens een Twitch-livestream. Op de zeshoekige behuizing zit een knop waarmee gebruikers het stuur kunnen configureren en in geval van nood de forcefeedback direct kunnen uitschakelen.

De T818 beschikt daarnaast over een nieuw quick release-systeem voor het verwisselen van verschillende stuurwielen die Thrustmaster aanbiedt. Via een losse adapter kunnen bestaande Thrustmaster-sturen bevestigd worden op de T818; Thrustmaster levert er daarvan standaard een mee met het stuur en verkoopt ze ook los voor 35 euro. Toekomstige sturen van de fabrikant kunnen zonder adapter gebruikt worden met de T818. Thrustmaster komt volgend jaar met vier van dergelijke nieuwe stuurwielen.

Aan de voorkant van de behuizing zit een rgb-ledstrip, waarvan gebruikers de kleur kunnen aanpassen. Volgens Thrustmaster kan de ledstrip in de toekomst door ontwikkelaars gebruikt worden om telemetrie uit racegames te tonen, zoals de rpm van een motor. De stuurbasis is alleen compatibel met pc-games. Thrustmaster meldt echter in zijn livestream ook 'plannen voor console' te hebben. De stuurbasis werkt verder met andere producten van Thrustmaster, zoals pedaalsets en schakelpoken. Daarvoor zitten aansluitingen aan de achterkant. Thrustmaster voorziet de stuurbasis ook van een RJ45-aansluiting voor toekomstige accessoires, maar deelt daar geen verdere details over.

Thrustmaster levert de T818 voor 650 euro. Voor dat geld krijgen gebruikers de stuurbasis met blauwmetale afwerking, een quick release-adapter en een stroomadapter. Overige zaken, zoals een stuurwiel en pedaalset, worden los verkocht. Thrustmaster verkoopt ook een bureaumontagekit voor 40 euro. Het bedrijf komt ook met losse metalen zijkanten met andere kleuren. De eerste Thrustmaster T818-stuurbasissen worden 'voor Kerstmis' opgestuurd.

Als je je been breekt, bel je een ambulance. Als er ingebroken wordt in je huis, bel je de politie en als dat huis in brand staat, bel je de brandweer. Maar als je bedrijf wordt getroffen door ransomware? Dan bel je een incidentresponseteam dat met een laptop vol handige tools langskomt. Bij die 'digitale brandweer' zijn de laatste jaren interessante nieuwe ontwikkelingen te zien.

Incidentresponse is bij lange na geen nieuwe ontwikkeling in cybersecurity, maar lijkt in Nederland de laatste jaren aan een opmars bezig in zowel omvang als professionalisering. De securitybedrijven die zich erin specialiseren, groeien hard en er komen er steeds meer op de markt. Die groei wordt, misschien vanzelfsprekend, grotendeels gedreven door een groei in het aantal aanvallen. Dat stijgt jaar na jaar en bedrijven zoeken een manier om daarop in te spelen.

Er is een ander aspect dat meespeelt in de popularisering. Verzekeraars eisen namelijk vrijwel standaard bij iedere polis dat er professionele securityhulp wordt ingezet bij een incident voordat het overgaat tot uitbetaling. De meeste grote verzekeraars in Nederland bieden aan zowel grote als kleine bedrijven een vorm van cybersecuritybescherming aan. Het aantal bedrijven met zo'n polis stijgt, al begint de houding van verzekeraars tegenover ransomwarevergoedingen wel langzaam te veranderen. Daarnaast spelen juridische aspecten een rol. Een ransomware-infectie betekent in 2022 vrijwel altijd dat je ook een datalek omhanden hebt. Een bedrijf dat dan bijvoorbeeld door de Autoriteit Persoonsgegevens wordt onderzocht, kan met een goed forensisch rapport aan het onderzoek meewerken.

Digitale brandweer

Incidentresponse, of IR, wordt ook wel de digitale brandweer genoemd. Het is een onderdeel van de diensten die securitybedrijven of -experts aanbieden aan externe bedrijven; ze komen helpen op het moment dat er een cyberaanval plaatsvindt. Meestal gebeurt dat als het al 'te laat' is. "Ons bellen ze meestal pas als de netwerken geïnfecteerd zijn", zegt Ralph Horn, die betrokken is bij het Dutch Institute for Vulnerability Disclosure, een vrijwilligerscollectief van securityexperts die onder andere zoeken naar kwetsbaarheden in software en bedrijven daar via coordinated vulnerability disclosure van op de hoogte stellen.

Professionalisering

De professionalisering van cybercrime in de laatste paar jaar zorgt er ook voor dat de bestrijding professioneler wordt, of misschien gebeurt het juist andersom; het is een kat-en-muisspel tussen aanvallers en verdedigers. Experts noemen al jaren voorbeelden van hoe ransomwarebendes steeds efficiënter te werk gaan. Horn erkent dat. "Ransomwareverspreiders maken gebruik van verschillende specialismen om binnen te komen. Je hebt initial access, waar de criminelen binnenkomen, er zijn datamanagers die gegevens stelen en je hebt de operators zelf." Door die specialismen wordt ransomware steeds sneller verspreid. Dat is geen trendbreuk met eerdere jaren, maar wel een van de gebieden waarop de evolutie van ransomware overduidelijk te zien is. Enkele jaren geleden zagen securityexperts vooral nog dat ransomwarebendes na een infiltratie dagen of zelfs weken in een systeem rondhingen. Ze zoeken daar naar meer toegang tot andere systemen, openen achterdeurtjes en proberen zo de optimale aanval uit te voeren. Die tijden zijn anno 2022 voorbij, zien experts zoals Horn. "Ik heb aanvallen gezien waarbij hackers binnen 12 uur binnenkwamen en toesloegen."

Ook Fox-IT ziet die snelheid veranderen bij ransomwarecriminelen. "Ransomware is een smash and grab", noemt Erik Schamper, analist bij het beveiligingsbedrijf, het. Criminelen gebruiken vaak off-the-shelftooltjes en komen weinig subtiel binnen bij een bedrijf. Steeds vaker gaan die ransomwarecriminelen direct door het netwerk om zo snel mogelijk bestanden te versleutelen. Ze hebben geen tijd en ook niet echt noodzaak om lang te wachten en subtiel te werk te gaan.

Die nieuwe snelheden dwingen incidentresponders ook om sneller te werken, of tenminste anders, zegt zowel Ralph Horn als Erik Schamper. "Voor een onderzoek moet je een forensische kopie maken van een heel netwerk; dat kostte altijd veel tijd", zegt die laatste. "Aan één systeem was je soms twee dagen aan het werk met analyse. Dat werkt in kleine onderzoeken nog wel, met twee of vijf systemen, maar tegenwoordig zijn er genoeg bedrijfsnetwerken waar tientallen of honderden systemen aanwezig zijn."

Schaalvergroting

Incidentresponders zien dan vooral ook het belang van werken op schaal, zeggen experts. Fox-IT heeft vorige maand een framework genaamd Dissect open source beschikbaar gesteld. Dat is bedoeld voor het verzamelen en analyseren van grote hoeveelheden forensische data, en de tool werkt met verschillende bestandsformaten. Het bedrijf heeft verschillende parsers en scripts die het over de jaren heen heeft verzameld voor forensisch onderzoek in dat framework ondergebracht. Dat framework kan in de toekomst met andere tools worden aangevuld, zowel door het bedrijf zelf als door externe beveiligingsonderzoekers en -bedrijven. "We zagen de afgelopen jaren steeds meer vraag bij grote bedrijven naar incidentresponse. Die bedrijven worden groter en daarmee worden ook de cyberinbreuken weer groter", zegt Schamper. "Omdat je tijdens een incident begint met het in kaart brengen van een netwerk, is het belangrijk dat snel te kunnen doen, maar door de groeiende netwerken werd dat steeds moeilijker."

Ook Ralph Horn zegt dat het belangrijk is om snel te kunnen analyseren. Niet alleen voor het eindrapport dat incidentresponders moeten opleveren over een aanval, maar vooral ook om het bedrijf snel bij te kunnen staan. Dat incidentresponders meestal pas worden ingeschakeld als de schade al is gedaan, maakt dan niet zoveel uit. "Je moet snel te weten komen welke computers er nog meer geraakt zijn", zegt Horn. "Als ik zie dat een verdachte gebruiker ergens exploitatietool Cobalt Strike heeft geïnstalleerd, wil ik weten waar die gebruiker nog meer is geweest. Welke machines heeft hij nog meer geïnfecteerd? Hoeveel kun je vinden? Hoe hoppen ze van punt A naar punt B?" Zulke informatie kan voorkomen dat een aanval verder doorzet, of dat een systeem daadwerkelijk schoon is nadat een aanvaller is verwijderd.

"Zonder dat inzicht heb je geen goed antwoord op de vraag of een aanvaller ook echt weg is en of er geen achterdeur is achtergelaten", zegt Erik Schamper. Ralph Horn noemt daarnaast back-ups bij ransomwareaanvallen: "Misschien heeft een bedrijf wel offline back-ups of staan die back-ups op een schijf die nog niet is getroffen. Dan is het goed dat zo snel mogelijk te weten te komen." De snelheid om een netwerk in kaart te brengen, wordt dus steeds belangrijker voor digitale hulpverleners.

Advanced persistent threats

Die situatie geldt voornamelijk voor ransomwaregevallen. Dat is nog steeds een van de grootste risico's voor bedrijven, maar zeker niet het enige. Sommige beveiligers, zoals Fox-IT, specialiseren zich meer in advanced persistent threats of APT's. Die vereisen een andere aanpak. In zo'n geval, zegt analist Erik Schamper, is het vooral ook belangrijk onder de radar te blijven. Dat zijn bijvoorbeeld staatshackers uit China met een heel ander doel dan ransomwareverspreiders, die toch vooral op snel geld uit zijn. APT's doen bijvoorbeeld aan spionage. Zij moeten dus wél zo lang als mogelijk onopgemerkt in een netwerk rondsnuffelen. Die groepen hebben ook vaak een dead man's switch opgezet, die alle forensische sporen verwijdert als ze uit het netwerk vertrekken. "Als zo'n APT weet dat een incidentresponder hem op het spoor is, wordt die switch geactiveerd", zegt Schamper.

Bij geavanceerde hackers is het belangrijk onopgemerkt te blijven tijdens een onderzoekHet framework dat Fox-IT nu openbaar maakt is daarom ook specifiek gemaakt om onopgemerkt te blijven. Dat kan bijvoorbeeld door het omzeilen van besturingssysteemfunctionaliteit waar aanvallers mogelijk controle over kunnen hebben, of door ongemerkt direct vanuit de hypervisor data te verzamelen waardoor een aanvaller dat niet doorheeft.

Tools

De rol van bepaalde software en tools in het proces van incidentresponse is lastig te kwantificeren. Volgens Ralph Horn zijn die 'uitermate belangrijk', vooral als het gaat om het in kaart brengen van een netwerk. Daar zijn naast Fox-IT's nieuwe Dissect-tool ook veel bestaande tools voor, zoals Velociraptor, maar experts als Horn lijken onder de indruk van wat Dissect kan. "Zulke tools worden vooral nuttig als het gaat om lowleveltoegang tot applicaties als Hypervisor." Maar Erik Schamper zegt dat tools voornamelijk nog steeds ter ondersteuning dienen van het forensisch onderzoek. "Met Dissect is nu data-acquisitie op duizenden systemen binnen enkele uren mogelijk, ongeacht de aard en omvang van het ict-systeem dat tijdens en na een aanval onderzocht moet worden. Dissect stuurt die forensische data vervolgens naar een analist. Die moet kijken wat hij er precies in ziet."

Sommige tools zijn volgens hem vooral te gericht op een specifiek type onderzoek. Je ziet juist een trend in tools zoals Dissect dat die eerst kijken naar wat er nodig is voor een forensisch onderzoek. "Welke stappen worden er in een aanval in welke volgorde gezet? Je begint dan eerst bij de aanvalsvector, daarna bij hoe aanvallers persistence krijgen."

Volgens Schamper is het ook belangrijk dat tools zoals Dissect een deel van het werk van een analist kunnen automatiseren. De software kan bijvoorbeeld de runkeys van Windows uitlezen en zo snel zien welke programma's er op welk moment zijn opgestart. Daar hoeft een analist dus niet helemaal de logs voor in te duiken. "Dat automatiseren maakt het werk van een incidentresponder ook veel sneller", zegt Schamper. "Tegenwoordig hebben we al binnen 48 uur een duidelijk beeld van wat er ongeveer tijdens een incident is gebeurd."