De Belgische FOD Financiën mag geen gegevens van burgers meer naar Amerikaanse autoriteiten sturen. De Gegevensbeschermingsautoriteit zegt dat de belastingdienst de AVG overtreedt omdat het verdrag om de belastingdoorgifte te regelen, niet in orde is.
De FOD Financiën, de Belgische belastingdienst, moet volgens de nationale toezichthouder stoppen met de doorgifte. Het gaat om het doorgeven van Belgen met een Amerikaans paspoort, zoals migranten of andere Belgen die in Amerika zijn geboren. Volgens de Amerikaanse wet moeten burgers uit dat land verplicht hun gegevens naar de Amerikaanse belastingdienst, de IRS, opsturen. Nationale overheden zijn verplicht die gegevens te verstrekken. Daarvoor heeft Amerika een akkoord gesloten, de Foreign Account Tax Compliance Act, of Fatca. De Gegevensbeschermingsautoriteit stelt nu dat dat akkoord in strijd is met de AVG. Dat kan ook grote gevolgen hebben voor andere Europees-Amerikaanse burgers.
De GBA doet de uitspraak naar aanleiding van een burger met twee nationaliteiten. Die had eerder een klacht ingediend. Ook de belangenvereniging Accidental Americans Association of Belgium had geklaagd.
In de AVG staat dat internationale afspraken van vóór de inwerkingtreding van de wet van kracht blijven. Op dat wetsartikel beroept de belastingdienst zich ook. De Geschillenkamer van de GBA erkent dat dat nu het geval is, maar zegt ook dat dat niet altijd een reden mag zijn om de AVG te overtreden. Het Fatca-akkoord maakt namelijk 'algemene en ongedifferentieerde doorgifte van belastinggegevens mogelijk' die 'niet in overeenstemming zijn met het doelbeginsel en evenredigheidsbeginsel en het beginsel van minimale gegevensverwerking'. Dat zijn verplichtingen vanuit de AVG, maar daar voldoet het akkoord dus niet aan. "Artikel 96 kan niet bedoeld zijn om ervoor te zorgen dat internationale akkoorden in de loop der tijd in strijd blijven met het toepasselijke recht", schrijft de GBA.
Het doorsturen van belastinggegevens van Belgen naar Amerika is daarmee illegaal. De GBA zegt daarbij ook dat de gegevensbescherming in Amerika niet kan worden gegarandeerd. Dat argument werd ook gebruikt door het Europees Hof van Justitie om dataverdrag Privacy Shield te verbieden.
Aan de uitspraak hangen vooralsnog geen sancties. De GBA gebiedt de belastingdienst per direct te stoppen met de gegevensverwerking, maar geeft daar geen boete voor. Ook zou de FOD Financiën betrokkenen moeten informeren, raadt de GBA aan. Tot slot zou de belastingdienst een data protection impact assessment moeten opstellen waarin staat welke risico's er voorkomen bij het verwerken van de gegevens volgens het akkoord.
De uitspraak heeft waarschijnlijk ook gevolgen voor de rest van Europa. Een uitspraak van een nationale privacytoezichthouder is doorgaans ook van toepassing in andere landen als de overtreding overal op dezelfde manier gebeurt. Dat is bij Fatca het geval; dat verdrag heeft Amerika ook met de Nederlandse Belastingdienst.