Nederlandse minister verwacht 3,5GHz-frequenties voor 5G na zomer 2023 te veilen

De Nederlandse minister Micky Adriaansens verwacht na de zomer van 2023 de 3,5GHz-frequenties voor 5G te kunnen veilen. Daarmee komen de frequenties vermoedelijk pas begin 2024 vrij voor providers. Met de 3,5GHz-frequentieband is sneller 5G mogelijk.

'De uitvoering van de 3,5GHz-veiling is voorzien' na de zomer van 2023, schrijft de minister van Economische Zaken. "Daarmee blijf ik streven naar beschikbaarstelling van de 3,5GHz-band voor landelijk mobiel 5G-gebruik per 1 december 2023." Die deadline van 1 december lijkt echter niet haalbaar als de frequentieveiling inderdaad pas in de herfst gaat plaatsvinden.

Inmarsat gebruikt nu namelijk de 3,5GHz-band voor satellietverkeer om noodcommunicatie met schepen en vliegtuigen te verzorgen. Omdat het 5G-netwerk van providers op 3,5GHz dit satellietverkeer te veel zou storen, kunnen providers deze frequentieband nog niet gebruiken. Inmarsat wil het grondstation in Friesland wel verplaatsen naar een nieuwe locatie in Griekenland, maar die verhuizing zal pas op z'n vroegst in januari 2023 zijn afgerond.

Het bedrijf kan eind volgend jaar echter wel frequentieruimte vrijmaken voor 5G-providers, maar hier heeft het satellietbedrijf ongeveer vier maanden voor nodig. Inmarsats systemen moeten namelijk aangepast worden aan de frequenties van de providers, maar pas na de veiling is bekend welke 3,5GHz-frequenties providers gaan gebruiken. Daardoor lijkt de kans klein dat providers inderdaad per 1 december 2023 de 3,5GHz-band kunnen gebruiken voor 5G. Overigens mogen die providers in dit geval nog maar twee derde van hun gewonnen frequentieruimte gebruiken, tot Inmarsat definitief is vertrokken uit Nederland.

De minister verwacht de 3,5GHz-frequenties pas na de zomer te kunnen veilen, omdat het Nationaal Frequentieplan moet worden gewijzigd. In eerste instantie wilde de minister één blok van 100MHz beschikbaar stellen voor bedrijven en organisaties die lokale netwerken willen opzetten. Dat blok zou dan onderaan de 3,5GHz-band komen, waarna er 300MHz vrij zou komen voor de 5G-providers en Inmarsat.

Verschillende uitbaters van lokale netwerken, waaronder een bedrijf dat actief is in de Rotterdamse haven, waren hier echter op tegen. Zij hebben nu een vergunning om frequentieruimte boven in de 3,5GHz-band te gebruiken. In het eerdere voorstel van het ministerie zouden deze bedrijven dus moeten migreren naar 100MHz onder in de 3,5GHz-band en daardoor veel apparatuur moeten vervangen. Het in Rotterdam actieve bedrijf dreigde daarom onder meer met schadeclaims.

Het ministerie heeft nu besloten het enkele blok van 100MHz te splitsen in twee losse blokken van 50MHz, boven en onder in de 3,5GHz-frequentieband. Adriaansens erkent dat deze oplossing niet voor iedereen optimaal is; twee blokken van 50MHz betekent onder meer dat partijen minder frequentieruimte kunnen gebruiken dan één los 100MHz-blok. Met deze oplossing blijft migratie van lokale partijen binnen de 3,5GHz-band wel overzichtelijk volgens de minister en kunnen 'de gevolgen voor uitloop van de veiling beperkt blijven'.

Reacties (18)

[GertMenkel]

Onder andere RWG en ECT zouden een privé-4G-netwerk op de 3,5GHz-band hebben. Dat zijn geen kleine bedrijven die al helemaal niet even stil kunnen worden gelegd om de zendapparatuur te vervangen. Deze twee bedrijven samen hebben een jaaromzet van meer dan een miljard.

Onder andere worden bij ECT hiermee maar liefst 400 volledig automatische en 80 handmatige (hele grote, hele dure industriële) voertuigen aangestuurd die vracht vervoeren. Met een beetje geluk kun je de ontvanger zo omwisselen in de software, maar dat blijft een hele operatie. Ze hebben daarom ook een vergunning die tot 2026 zou doorlopen, maar bij het verkopen van het spectrum zal de overheid wel weer niet op hebben letten op wat er met 5G aan zat te komen.

Dit kortzichtige gedoe van de overheid ontmoedigt wel enorm veel innovatie in Nederland. Ik zou twee keer nadenken voor ik in een industrieel systeem zou investeren in Nederland als ze halverwege je contract besluiten dat je toch maar weer moet inpakken. De kosten mag de staat sowieso gaan betalen, maar het beeld dat je erbij schept zegt een stuk meer.

Ik zie niet waarom ze die vergunning niet gebiedsgebonden kunnen maken. Laat providers de frequentie gebruiken zodra in de bestaande gebieden de licentie van de privénetwerken verloopt. Dan maar geen T-Mobile op de maasvlakte, hadden ze er maar eerder een competentief netwerk moeten opzetten.

[01--Rolf--01]

En freq heb je niet voor je leven, dus simpel wegwezen als je contract verloopt. Welke industrie jij ook bent. Snap niet waarom zo moelijk doen over iets simpels als een freq die je tijdelijk krijgt.........

[GertMenkel]

Inderdaad, en dat contract verloopt dus ergens in 2026. Nogal zuur als de overheid contractbreuk pleegt nadat je grote investeringen hebt gedaan in speciale apparatuur om op de jouw toegewezen speciale frequentie te werken.

[prakkie87]

Is dit niet te kort door de bocht? Ik ken niet het exacte contract met heb veel te maken met contracten voor bepaalde duur met een behoorlijke inkoop bedragen. Ik ben nog nooit een contract tegen gekomen waar voor beide partijen geen exit module inzit, die financieel niet is afgedekt.

Het kan zelfs een verdienmodel op zich zijn ;-) al lijkt me dat in dit specifieke geval nu net niet van toepassing gezien het specialisme.

[Reactie gewijzigd door prakkie87 op 23 juli 2024 23:41]

[ucsdcom]

Onder andere RWG en ECT zouden een privé-4G-netwerk op de 3,5GHz-band hebben. Dat zijn geen kleine bedrijven die al helemaal niet even stil kunnen worden gelegd om de zendapparatuur te vervangen. Deze twee bedrijven samen hebben een jaaromzet van meer dan een miljard.

Onder andere worden bij ECT hiermee maar liefst 400 volledig automatische en 80 handmatige (hele grote, hele dure industriële) voertuigen aangestuurd die vracht vervoeren. Met een beetje geluk kun je de ontvanger zo omwisselen in de software, maar dat blijft een hele operatie. Ze hebben daarom ook een vergunning die tot 2026 zou doorlopen, maar bij het verkopen van het spectrum zal de overheid wel weer niet op hebben letten op wat er met 5G aan zat te komen.

Dit kortzichtige gedoe van de overheid ontmoedigt wel enorm veel innovatie in Nederland. Ik zou twee keer nadenken voor ik in een industrieel systeem zou investeren in Nederland als ze halverwege je contract besluiten dat je toch maar weer moet inpakken. De kosten mag de staat sowieso gaan betalen, maar het beeld dat je erbij schept zegt een stuk meer.

Ik zie niet waarom ze die vergunning niet gebiedsgebonden kunnen maken. Laat providers de frequentie gebruiken zodra in de bestaande gebieden de licentie van de privénetwerken verloopt. Dan maar geen T-Mobile op de maasvlakte, hadden ze er maar eerder een competentief netwerk moeten opzetten.

In Nederland is men nogal gevoelig voor lobbyende partijen en als je een claim voor een schadevergoeding aankondigt, dan vertrekt de overheid al helemaal met de staart tussen de benen.

De providers lobbyen voor snelle invoering, het is de vraag of zij niet beter kunnen lobbyen voor 1 frequentieblok vanaf 2026 en een snelle start met beperkte licenties nu.

De overheid verwacht een hogere opbrengst als ze het de providers zo makkelijk mogelijk maken. Maar ook de providers willen in 1 keer het hele spectrum uitrollen zonder een heel gebied te moeten swappen in 2026. Daartegenover staat dan nu wel start in 2026 of nu al profiteren van je spectrum op een paar plaatsen na.
Ondanks dat dit over het algemeen tegenwoordig een software matige aangelegenheid is, heeft het toch een investering in tijd en inzet nodig voor netwerkplanning, testen en de uiteindelijke omzetting waarbij ook downtime en storingen kunnen ontstaan in een netwerk wat wel up moet blijven tijdens de omzetting. Dus als providers nu frequenties ontvangen (huren eerder), dan willen ze krijgen waar ze landelijk mee kunnen werken zonder regionaal te moeten swappen.

Ondanks die korte termijn visie lijkt het mij dat de overheid ook moet kijken naar de langere termijn, hoe wil je dat de frequentieblokken er over 10 of 15 jaar uit zien? 5G is in de toekomst veel te belangrijk (autonoom rijden etc) om in dit stadium nu consessies te willen doen. Ja oké providers willen meteen landelijk dekkend kunnen roepen en dat kunnen ze nu niet. maar ze kunnen wel de snelheden en capaciteit van 5g op heel veel plekken dan nu al goed upgraden.

Een 100 MHz blok met tijdelijk uitgesloten regio's of in die regio's spectrum aanbieden met een toekomstige swap van spectrum lijkt de ingewikkeldere, maar op lange termijn toch ook betere oplossing. En dan laat je de providers de keuze of ze uitrollen met een toekomstige swap in beeld, of dat ze die regio's nog even links laten liggen en in 2026 daar pas uitrollen.

Een laatste optie is nog om ECT etc. gewoon uit te kopen met een schadevergoeding. Maar daar is men hier in NL heel bang voor meestal.

[Reactie gewijzigd door ucsdcom op 23 juli 2024 23:41]

[GertMenkel]

Ik vind dat "belang" van 5G altijd maar overdreven. Er zit support voor zelfrijdende auto's in de 5G-standaard maar dat heeft bar weinig te maken met de dataverbinding die je telefoon gebruikt (en wat deze masten gaan gebruiken zodra de overheid hun rommeltje heeft opgeruimd).

Er zijn ontwikkelingen aan 5G die veel nieuws bieden, zoals mmWave, maar in dit soort gevallen is het nog steeds "4G maar dan iets sneller". Ze hebben een blok frequentieruimte middenin de oude sattelietband geplempt maar daar is verder niks speciaals aan.

Het gebied waar het hier om gaat is een industriële vlakte, ik denk niet dat providers daar zo wakker van gaan liggen. Het satellietbedrijf dat het land uit is gewerkt is een stuk gevoeliger en ontneemt praktisch heel Noord- en Midden-Nederland van 5G omdat de ontvangers zo gevoelig zijn, maar dat zal bij de Rotterdamse haven niet zo'n probleem zijn.

[HoppyF]

Wat een drama met die 3,5Ghz verdeling.
Het is al vele jaren bekend dat Inmarsat moet verkassen.
Waarom dat allemaal zo lang moet duren is een raadsel.
Natuurlijk kost verhuizen geld maar het belang voor het gebruik voor deze frequentieband zou zwaarder moeten wegen.

[Wouterie]

Ik zie niet zo snel dat geld de motivatie achter de vertraging is. Daarnaast vind ik het nogal wat dat de Nederlandse overheid zo maar even kan bepalen dat Inmarsat maar moet vertrekken omdat de frequentieband geveild moet worden. De rechtszaak was trouwens wel interessant al is de uitkomst weer typisch nietszeggend:
"Uit de internationale verdragen volgt overigens niet dat het gebruik dat Inmarsat maakt van de 3,5 GHz band onaantastbaar is. Volgens de rechter staat wél vast dat het simpelweg wegbestemmen van het bestaande legale gebruik waarmee nood-, spoed- en veiligheidscommunicatie wordt verzorgd niet mogelijk is.
De rechter roept de staatssecretaris op spoedig in overleg te gaan met Inmarsat en andere partijen om tot een oplossing te komen die de nood-, spoed- en veiligheidscommunicatie waarborgt. Als daarbij geen oplossing wordt gevonden, acht de voorzieningenrechter de kans groot dat de rechtbank het bestreden besluit (tot wijziging van het Nationale Frequentieplan) helemaal nietig zal verklaren. Voor het eind van het jaar wordt de zaak verder behandeld. Tot die tijd is het besluit van de staatssecretaris opgeschort."

[arjankoole]

Natuurlijk kost verhuizen geld maar het belang voor het gebruik voor deze frequentieband zou zwaarder moeten wegen.

Niet voor bedrijven die een dure vergunning / licentie hebben moeten bemachtigen. Die gebruiken immers die band al. Die zal het een rotzorg zijn dat er opeens een nieuwe standaard komt die leunt op hun spectrum ruimte, waar ze veel geld in hebben geïnvesteerd.

Hun belang weegt dan (voor hun) zwaarder, want wie het eerst komt, wie het eerst maalt.

[TheVivaldi]

"Streven naar 1 december 2023"

Dat is nog een jaar. En nu wil ik ook weer even onze zuiderburen horen, die altijd maar klagen dat 5G bij hun zo langzaam wordt geveild/uitgerold. Nou, zoals jullie kunnen zien schiet het hier ook niet echt op met uitstel na uitstel en nu *hopen* op 1 december 2023, wat dus niet eens zeker is.

[Mathijs22]

Hoho het gaat hier alleen over frequency banden waarbij voor een beperkte groep gebruikers 5G sneller zal zijn. De uitrol van 5G loopt behoorlijk goed.

[arjankoole]

"Streven naar 1 december 2023"

Dat is nog een jaar. En nu wil ik ook weer even onze zuiderburen horen, die altijd maar klagen dat 5G bij hun zo langzaam wordt geveild/uitgerold. Nou, zoals jullie kunnen zien schiet het hier ook niet echt op met uitstel na uitstel en nu *hopen* op 1 december 2023, wat dus niet eens zeker is.

5G is in Nederland vollop uitgerold, alleen niet op de 3.5Ghz frequenties. Nu zit het protocol op, en deelt de frequentie banden met 4G. Het enige nadeel is dat je dan niet de volledige snelheid haalt. (Maar dat zou alleen buiten het geval zijn, aangezien 3.5GHz nauwelijks door muren zal penetreren.)

[thomas81]

Slaat echt nergens op dat dit zo lang moet duren

[neeecht]

Helaas is het niet anders.
Een stukje geschiedenis:
https://gathering.tweaker...message/71067862#71067862

[jk-5]

De verwachting is dat alle 3 providers (Vodafone, KPN, T-Mobile) gewoon een 100MHz blok krijgen, de maximale enkele carriergrootte bij 5G. Op zo'n blok heb je al snel ongeveer 2Gbps downloadcapaciteit per sector (werkelijkheid hangt af van de gebruikte settings, wat nogal kan verschillen). Dan kunnen ze met beamforming dat sector nog opdelen in een aantal stukken voor een vier tot achtvoudige capaciteitsverhoging.

De eerste 3.5GHz-ready antennes hangen inmiddels al in het netwerk van sommige providers. Vooral T-Mobile is nu al bezig om actieve apparatuur hiervoor op te hangen, die na de veiling met 1 druk op de knop kan worden aangezet. Reken maar dat dit ook gebeurt op de eerste dag dat de vergunningen geldig worden. Het ziet ernaar uit dat dit 1 December wordt. Interessante tijden dus!

[Verwijderd]

Ervaring leert inmiddels dat de verdeling van de frequenties niet veilloos zal verlopen.

[pekeltje]

Waarom moet het allemaal zolang duren?
Dit is al jaaaaaren bekend, en nu ineens zijn ze nog 4 maand nodig of kunnen begin volgend jaar verhuizen naar Griekenland ?

Hoe groot (of beter gezegd klein, gezien de trage verwerking) is inmarsat?
Ik heb oprecht geen idee, maar kan me niet voorstellen dat het veel medewerkers heeft.

[arjankoole]

Dat staat letterlijk in het artikel.