Nederland en België lijken Europese 5G-doelstellingen niet te halen

Nederland en België lijken Europese doelstellingen voor het aanbieden van 5G niet te gaan halen. Dat schrijft de Europese Rekenkamer in het rapport. Vooral België doet het slecht en de kans dat er over drie jaar 5G is in alle grote steden, is klein.

Nederland loopt vooral achter met het toewijzen van de frequenties, stelt de Europese Rekenkamer in het rapport. Van de drie belangrijke frequenties voor 5G is in Nederland alleen de 700MHz-band geveild. De 3,5GHz-band zou later volgen en wacht op de verhuizing van Inmarsat en er is helemaal geen plan voor de 26GHz-band. In België is tot nu toe alleen voorlopig toestemming gegeven voor het gebruik van 5G-frequenties.

Nederland heeft ook de richtlijn voor elektronische communicatie nog niet omgezet in nationaal beleid, concludeert de Rekenkamer, maar het nationaal beleid is wel in lijn met de doelstellingen voor 2025. In België is dat nog niet zo. Van alle Europese lidstaten heeft alleen Finland tot nu toe alles in orde en alle frequenties geveild, terwijl ook Duitsland en Griekenland alle frequenties al hebben geveild.

Daarnaast loopt België ook achter met regels om de veiligheid van 5G te garanderen. In Nederland mogen netwerkleveranciers uit bepaalde landen geen apparatuur leveren voor het kernnetwerk. In België zijn daar nog geen regels voor.

	Regels rond netwerkleveranciers	700MHz	3,5GHz	26GHz	Doelen voor 2025 in beleid
Nederland	Ja	Ja	Nee	Nee	Ja
België	Nee	Nee	Voorlopig gebruik	Nee	Nee
Duitsland	Ja	Ja	Ja	Ja	Ja
Frankrijk	Ja	Ja	Ja	Nee	Ja

Reacties (74)

[Fuss!]

Voor België kan je de kaart van Proximus-coverage op 5G hier vinden.
Zoals je kan zien is dit érg mager.

De vraag is natuurlijk waarom we momenteel persé 5G nodig zouden hebben op onze telefoons. De veranderingen in praktijk tussen 2G en 3G waren zo enorm groot, van 3G naar 4G al wat minder maar nog steeds de moeite om te updaten. 4G naar de huidige 5G moet ik nog even zien.
Voor Fixed Wireless 5G kan het verhaal anders zijn, maar dat is bij mijn weten niet de grootste doelgroep.

In België moeten de officiële frequenties voor 5G nog geveild worden. Dus logisch dat er vertraging is op de uitrol.
Maar los daarvan is een "doelstelling" voor 5G natuurlijk onzin (althans voor telefoons). Welk doel streven we hier na? Het icoontje "5G" zien op je telefoon? Of betere throughput (door de massa geen nood aan)? Low latency (momenteel nog geen use cases)? Beter bereik (is niet het geval)? Lagere ecologische voetafdruk (evenmin)?

[Reactie gewijzigd door Fuss! op 22 juli 2024 14:54]

[Elidibus]

Desondanks verbaasde ik me laatst toch dat we hier op het dorp 5G hebben. We hebben 4G eigenlijk nagenoeg overgeslagen.

[Fidesnl]

Ik heb er geen verstand van, maar een tijdje geleden is er een artikel op Tweakers gepubliceerd dat 5G geen 5G is, maar dat telefoons het al aangeven als ze verbonden zijn met een mast die 5G ondersteund. De snelheid is gelijk aan wat voorheen 4G was.

Dit is dit specifieke deel van de review: https://tweakers.net/revi...ak-5g-boven-in-beeld.html

[Reactie gewijzigd door Fidesnl op 22 juli 2024 14:54]

[jk-5]

De gebruikte techniek is wel daadwerkelijk 5G. Dat telefoons 5G aangaven voor een 4G verbinding was meer in de beginfase, maar dat is nu bij de grotere merken opgelost in de firmware van de telefoons.

Het probleem is dat het 3500MHz spectrum nog niet beschikbaar is. En nu de rechter inmarsat in het gelijk heeft gesteld zal dat ook nog wel even duren. Maar de providers zijn nu heel hard bezig om klaar te zijn om het uit te rollen op het moment dat het zover komt. Masten krijgen zwaardere glasvezelverbindingen, krijgen nieuwe basebands die veel meer capaciteit krijgen en er worden zelfs al antennes opgehangen die 3500MHz-Ready zijn. Als het nieuwe spectrum beschikbaar komt is het een kwestie van zender ophangen en klaar.

Als dat spectrum nog jaren op zich laat wachten moeten providers huidige 4G banden inruilen voor 5G, maar daar is het nu nog wat te vroeg voor.

[neeecht]

Gewoon hier even kijken:
https://antennekaart.nl/kaart/

En dan op 5G klikken. Vooral bij T-Mobile en KPN heb je echt 5G erbij als je telefoon dit aankan.
Vooral de upload snelheid is hier enorm meegeholpen. 4G + 5G samen als download en upload.

Bij Vodafone wordt 4G en 5G op dezelfde frequentie aangeboden.
Ook hier wordt de upload geholpen omdat je 4G en 5G upload hebt, maar is minder dan met een aparte 5G band.

[EnigmaNL]

Hoe kun je aan die kaart zien of je "echt" 5G krijgt dan? Ik zie alleen de locatie van de zendmasten?

[jk-5]

Echt heel duidelijk wordt het op de kaart niet benoemd, maar alles is "echt 5G", alleen nog bij niemand standalone, en nog niet met gigantische blokken spectrum om hoge snelheden te halen. Vodafone n3 en KPN n1 5G is DSS (dus spectrum sharing met 4G en 5G in dezelfde band), KPN en TM n28 zijn 5G-only.

[Akemi]

Kaart werkt bij mij niet. Kan geen providers kiezen, is gewoon leeg. Alle add blockers ed uitgezet en nog werkt het niet.

[Raindeer]

De site is van @jk-5 Hij is hier ook actief. Misschien kan hij je helpen. Maar dan mag je je toon wel aanpassen, want hij heeft een toffe site gebouwd die goed werkt. Als het dan bij jou niet werkt, dan is dat jammer, maar dan ga je zijn site en hobby niet afz3!ken.

[jk-5]

Door de links in de comments onder dit artikel is het verkeer naar de site vervijfvoudigd. Dus de infrastructuur loopt een beetje op zijn tandvlees. Maar ik heb wat getweakt en het houdt het redelijk vol nu. Dus dank voor het begrip

[Akemi]

Ik zie dat het wel goed werkt ! Bedankt voor je moeite!

[CrazyJoe]

In eerste instantie had ik hetzelfde probleem. Echter na het veranderen van de Layout/Icoonstijl en het wat rondklikken op de frequencies in de Technieken sectie werd de kaart ineens wel actief volgezet met de mast informatie.

Het lijkt er dus op dat standaard er iets niet correct correct gezet wordt en je zelf even moet rondspelen met de opties om iets zinnigs te zien te krijgen.

Dit was de truuk zowel voor Firefox als Chrome BTW. Met Edge was de kaart wel direct volledig ingevuld. Lijkt erop dat de bouwer van de website niet goed getest heeft met verschillende browsers.

[Reactie gewijzigd door CrazyJoe op 22 juli 2024 14:54]

[CrazyJoe]

Lijkt erop dat alleen met Edge getest is tijdens de ontwikkeling. Heb dit soort problemen vaker gezien met websites die niet correct werken met een van de browsers, maar wel correct werken met de anderen. Het lijkt toch moeilijk te zijn om je aan webstandaarden te houden en je werk te testen met meer dan 1 browser!

[dutchnltweaker]

Uhm ik gebruik hier Firefox en Edge, bij beide werkt de site gewoon uitstekend en ik heb heel veel extensies draaien .

[Elidibus]

Ik begreep vooral dat het wel 5G is, maar het volledige potentieel wordt nog niet benut. Snelheid is nog vergelijkbaar met 4G kennelijk.

[Keypunchie]

Uit: reviews: Opnieuw getest: 5G in Nederland - Is het al beter dan 4G? (september 2021).

De situatie met 5G in Nederland is iets beter dan een jaar geleden. Er is op meer plekken signaal. Ook in onze steekproef met deze tests op diverse locaties is er duidelijk verbetering te zien. Downloadsnelheden liggen op 5G nog altijd lager dan op 4G, maar uploaden kan op 5G in veel gevallen wel sneller dan via 4G. Dat is een hele verbetering. De ping is iets lager op 5G, maar de verschillen zijn klein en in de praktijk niet goed merkbaar.

Over het algemeen is 5G echter nog altijd niets meer dan 4G met een ander naampje en een andere techniek. Je lijkt er met 5G niet ontzettend op vooruit te gaan, zoals je deed met de stap van 2G naar 3G en van 3G naar 4G.

Het belangrijkste knelpunt is dat die 3,5 Ghz banden nog niet geveild zijn. Daar haalt 5G de echte winst (de 26 Ghz is meer een niche dingetje). Pas wanneer die geveild en in gebruik zijn, dan wordt het de moeite waard om expliciet 5G te kiezen.

Ik zou dus ook nooit nu een meerprijs voor 5G gaan neerleggen (zoals bij T-Mobile bij sommige abonnementen).

[Reactie gewijzigd door Keypunchie op 22 juli 2024 14:54]

[Naafkap]

Ik heb er geen verstand van, maar een tijdje geleden is er een artikel op Tweakers gepubliceerd dat 5G geen 5G is, maar dat telefoons het al aangeven als ze verbonden zijn met een mast die 5G ondersteund. De snelheid is gelijk aan wat voorheen 4G was.

Dit is dit specifieke deel van de review: https://tweakers.net/revi...ak-5g-boven-in-beeld.html

Onbegrijpelijk dat dit een +2 krijgt, terwijl het feitelijk onjuist is. 5G in Nederland is weldegleijk 5G.

Jouw opmerking over onjuiste weergave op veel Android-toestellen is waar. Maar dat maakt het nog niet dat er geen echt 5G is in Nederland. We hebben weldegelijk volwaardig 5G in Nederland, namelijk 5G NR. Op de 700 MHz-band zendt in ieder geval KPN en T-Mobile uit. Dat is een volwaardige 5G-techniek.

[Microwilly]

Het is meer wifi 6e op alleen 2.4ghz ipv 2.4,5,6

[Trinitronic]

5G is dan ook een protocol onafhankelijk van de frequentie en snelheid. Het is de frequentie van 26GHz wat de extreme snelheid bepaald.

[Reactie gewijzigd door Trinitronic op 22 juli 2024 14:54]

[number3]

Blijkbaar heb je geluk dat je in een uitrol gebied woont. Hier hebben we vrolijk 4G en geen zicht op 5G.

[Finraziel]

Je mist er niks aan hoor, 4G of 5G maakt momenteel nog bijzonder weinig uit. Dus van dat geluk is weinig sprake.

Edit: nog eens getest. 4G is nog steeds zelfs sneller in download bij mij, zo'n 155-175 Mbps, waar 5G rond de 125 Mbps blijft steken. Upload is echter 43-47 Mbps op 5G terwijl die op 4G bij 22 Mbps ophoudt. Latency is het grootste verschil, rond 25 ms voor 4G wordt rond 12 ms voor 5G. Voor bepaalde toepassingen zou 5G dus toch al wel voordelen kunnen bieden (bijvoorbeeld game streaming).

[Reactie gewijzigd door Finraziel op 22 juli 2024 14:54]

[Trunksmd]

Ik denk dat 5G belangrijker is voor dekking, stabiliteit dan snelheid. Ik weet niet wat jullie buiten doen. Maar de meeste data verbruik ik thuis waar ik een stabiele 1 Gigabit lijn heb met evengoede wifi. sinds Covid worden veel streaming apps (youtube, Netfilx etc) automatisch gecapped. Zelfs thuis moet ik bijna elke video forceren naar HD of meer. Ofwel : voor de meeste mensen is 150-200 Mb/s meer dan toereikend.

[Trinitronic]

sinds Covid worden veel streaming apps (youtube, Netfilx etc) automatisch gecapped

Niet special door covid maar omdat youtube minder will betalen aan data verkeer, de krenten.

[Elidibus]

Bij ons merken we er dus wel iets aan, want hiervoor hadden we hier nagenoeg geen 4G op het dorp. Nu dus overal 5G. Al is het signaal nog altijd niet sterk genoeg om gewoon binnen ook bereik te hebben helaas.

[Trinitronic]

Met 5G ga je dus binnen nooit (goed) bereik krijgen vooral niet op de 26Ghz band. Die komt namelijk niet door de muren heen.

[Elidibus]

Inderdaad, nu is 5G nog niet zo erg dat we dit binnen niet echt hebben. Maar de gewone telefoonlijn (1G/2G?) zou wel gewoon bereik moeten hebben.

Dit is iets waar we toch meer rekening mee moeten houden. In het huidige systeem moeten telecom bedrijven bereik garanderen tot aan de voordeur. Echter als je je huis een beetje isoleert met de moderne technieken en waarden, dan is dat dus niet genoeg. Als je aan je voordeur nog net bereik hebt, heb je vervolgens binnen niets meer.

[Trinitronic]

Maar de gewone telefoonlijn (1G/2G?)

Dat 1,2,3,4 en 5G zijn protocollen voor data overdracht en heeft niet te maken met het medium waar het overheen loopt. De gewone telefoon lijn is dus niet meteen gelijk aan 1G of 2G

[ultimasnake]

Ligt sterk aan waar je bent, in mijn wijk in almere tik ik toch 200mbps (zelfs piekje naar 280) down aan en up 100mbpsn en inderdaad een ping van 15.

Al met al meer dan sommige mensen op hun caste internet hebben 😋

[Cuqebaqer]

Hier in Zeewolde haal ik 400Mbps. Ik stond verbaasd te kijken dat het zo snel was. Dit is op een standaard iPhone 13 geen idee of daar nog verschil mee is.

[jqv]

En dan te bedenken dat de 5G gebruik maakt van 4G-frequenties in ons land.

[The_Wireless_Guy]

Meeste banden zijn geschikt voor zowel 4G als 5G.
Alleen de MM-Wave frequenties zijn specifiek voor 5G opgenomen in het protocol.

Banden 28(700 MHz), 20(800), 8(900), 3(1800), 1(2100), 7(2600FDD) en 38(2600TDD) en zelfs band 78(3500 MHz) kunnen zowel door 5G als 4G gebruikt worden. Operators zouden nu ook al 5G op bijv band 7 of band 38 kunnen inzetten. Afweging is denk afhankelijk van de handset base die bij de klanten van een netwerk in gebruik is. Als meerendeel nog geen 5G op die frequenties ondersteund is het niet nuttig ze voor 5G in te zetten. Zodra het kantelpunt is bereikt zullen de operators dat wel gaan doen.

Voor band 78 zit Nederland met Inmarsat die de uitrol op die band belemmert daar moet de EU rekenkamer rekening mee houden , het is niet aan NL te wijten.

Of de hoge MMwave frequenties hier ooit gebruikt gaan worden, dat zal de vraag naar data moeten uitwijzen. Mijns inziens vooralsnog alleen nuttig bij extreme drukke lokaties als stadions en festivals. Dit is wel beetje kip/ei verhaal, toestel fabrikanten leveren in Europa nog maar weinig toestellen met MMWave ondersteuning terwijl ze dat in de US wel doen .

[slijkie]

5G rolt sneller uit dan 4G. Veel hardware wordt hergebruikt.

[DarkJack]

ach, België, we gaan 5G best over de volgende verkiezingen tillen zeker?

[MikeVM]

Als je naar de pijpen danst van de telecomgiganten dan word je beloond met een 'eerste minister'-sjerp

[conradm]

Kan iemand nog eens uiteen zetten wat de daadwerkelijke voordelen van 5g zijn ten opzichte van 4g (in Nederland met huidige 4g dekking en snelheden)

Zie (voorlopig) nog geen noodzaak voor meer bandbreedte denk dat 20 MBs voorlopig meer dan genoeg is. Dekking wordt er niet per definitie beter van, dus blijft alleen het aantal gelijktijdige gebruikers een voordeel, maar voor zover ik zie is dat ook (nog) geen probleem.

[neeecht]

Het voordeel van 5G is dat het een extra download/upload laag is.
Dus je moet verbonden zijn met een 4G frequentie, dit kan geen Low-band zijn.
700/800/900 MHz zijn de Low-bands.

Wel met Band 3 1800 MHz bijvoorbeeld. Dan ben je verbonden met Band 3 én Band 28 700 MHz 5G.
(En Band 1, Band 7 bijvoorbeeld, meer info: https://antennekaart.nl/page/frequencies)

Dan heb je het voordeel van goede dekking en meer bandbreedte waar dit lukt.

En nog cooler met de 5G setups van T-Mobile en KPN. Je kunt op Site A met 4G zijn verbonden en óók met 5G via Site B zijn verbonden!
Zelfs als beide sites 5G hebben, dan pakt de telefoon het beste signaal van de mast op 700 MHz.

[conradm]

Thanks voor de uitleg, zijn leuke extra's maar vraag me af of de voordelen zo essentieel zijn dat hier wet en regelgeving voor nodig is?

[ultimasnake]

Wet en regelgeving is altijd nodig bij het zenden over een frequentie, je kan niet zomaar iets de ether in gooien met het risico dat je bedrijfskritische zaken omgooit… zo zijn die leuke fm-transmitters voor in je auto gewoon illegaal omdat je zonder toestemming een frequentie overschrijft..

Voor je het weet bouw jij als bedrijf x iets wat het veileigheidssysteem van een trein stoort en gaat het van kwaad naar erger 😅

[DEVegg]

FM transmitters zijn bij wet (Europees bepaald jaren geleden) gewoon toegestaan, mits het zendvermogen niet meer is dan 50 nWatt.

[Keypunchie]

Kan iemand nog eens uiteen zetten wat de daadwerkelijke voordelen van 5g zijn ten opzichte van 4g

Meer netwerkcapaciteit. Daar heb je als individu niet per se wat aan, totdat je op een drukke plek komt (denk aan Utrecht CS in de pre-covid spits). Dan is het wel fijn dat een netwerk meer bandbreedte heeft en beter zulke grote hoeveelheden gebruikers kan bedienen,

[MichaelBelgium]

Tjah, België staat nog nergens met 5G en fiber, wij komen 10 jaar achter met onze duopolie van telecom bedrijven. Alleen geld is belangrijk, niet vooruitgang op technisch gebied.

[Tec7lol]

Dat ligt niet aan het duopolie maar aan de politiek, in het franstalig landsgedeelte loopt men niet al te hoog op met 5G, daar volgt men liever de aluminium hoedjes.
In Brussel is het zelf helemaal verboden.

[krispie]

De telecom operatoren willen maar al te graag 5G uitrollen en klaar staan voor wat er komen gaat.
't is de politiek die weer beslist heeft om nog niet te beslissen. Dat soort besluiten, daar zijn ze wereldleider in.

[deus4]

Mwah, 2025, dat is nog zeker zo'n 2 kabinetsformaties verwijderd. Welke politieker maakt zich daar nu druk om.

Afgezien van de veiling van deze banden, krijgen we in NL ook te maken met problemen zoals momenteel in de VS waar de lancering van 5G problemen zou veroorzaken voor bepaalde vliegtuigen met als gevolg dat er vluchten geschrapt moeten worden?

[Reactie gewijzigd door deus4 op 22 juli 2024 14:54]

[Sured]

Hoe zit het met de uitrol van c-band 5G?
In de VS is dat nogal en dingetje rond vliegvelden.
nieuws: Vliegmaatschappijen VS waarschuwen voor chaos door 5G bij vliegvelden...
In Nederland is die band dus nog niet geveild, maar was even benieuwd naar de rest van Europa

[Z80]

Wat is de c-band? Die lijkt niet duidelijk gedefinieerd te zijn.
Maar als je bedoelt de verstoring van de hoogtemeters. Daar hebben we in Europa minder/geen last van.
Er zit een groter "gat" tussen de hoogste frequentie die gebruikt wordt voor G5 en de laagste frequentie voor de hoogtemeter.
Daarnaast zijn er extra regels mbt de uitstraalrichting en het zendvermogen in de buurt van vliegvelden.

https://tech.slashdot.org...-without-hurting-aviation

[JustFogMaxi]

Kan aan mij liggen maar ik mis het echt niet.

[Verwijderd]

Grappig, want volgens mij heb ik nagenoeg overal wel 5g 🙄🙈

[neeecht]

Klopt! En vooral de upload is hiermee geholpen!
Wij hebben allemaal inderdaad een mooi 5G icoon.

Maar bijvoorbeeld bij T-Mobile en een Samsung S21 is 4G sneller dan 5G!

4G:
Band 3 - 20 MHz FDD
Band 3 - 10 MHz FDD
Band 1 - 20 MHz FDD
Band 8 - 10 MHz FDD
Band 38 - 20 MHz TDD

4G+5G = 5G icoontje:
Band 3 - 20 MHz
Band 3 - 10 MHz
Band 1 - 20 MHz
Band 28 - 10 MHz <-- 5G

Band 38 kan hier NIET bijgebruikt worden. LTE-TDD kan blijkbaar niet samen met 4G-LTE + 5G-NR.
Met 4G heb je dus een extra band en gaan de speedtests sneller.

T-Mobile is wel bezig met Band 7 - 20 MHz en Band 32 - 10 MHz bandbreedte, dan krijg je met 5G:
Band 3 - 20 MHz
Band 3 - 10 MHz
Band 1 - 20 MHz
Band 7 - 20 MHz (niet overal aanwezig)
Band 28 - 10 MHz <-- 5G
Band 32 - 10 MHz (niet overal aanwezig)

Toekomstige modems zullen hopelijk wel LTE-TDD toelaten samen met de andere banden.
Ook Low-Band Carrier Aggregation gaat hopelijk een feit worden, dan heb je:
Band 28 5G 700 MHz + Band 20 4G 800 MHz + Band 8 4G 900 MHz, elke band 10 MHz bandbreedte hopelijk ook samen als 30 MHz download.


Meer info:
https://antennekaart.nl/page/frequencies
https://antennekaart.nl/kaart/

[Reactie gewijzigd door neeecht op 22 juli 2024 14:54]

[MaartehhM]

Oprechte vraag: wat zijn voorbeelden van use cases waarin het voordelig is een hogere upload te hebben op je telefoon? Heel veel verder dan betere kwaliteit videocalls kom ik zelf namelijk niet

[neeecht]

Ik moet voor mijn werk heel vaak fotos en videos maken.
In hoge kwaliteit. Hoe sneller ik die kan uploaden hoe beter.
Zeker als we aan het probleem oplossen zijn. Zo irritant als het zo lang duurt.

Dan als alles klaar is, gaat de gehele reportage de cloud in en moet het nog eens geupload worden.

[ericafterdark]

Tijd voor een uitrol booster! Sorry, kon het niet laten