Nederlandse gemeenten waarschuwen voor QR-codes op parkeerautomaten. Scans van die codes leiden naar nepsites om zogenaamd te betalen voor parkeren. De stickers staan door het hele land op parkeerautomaten.

De stickers leiden naar een site die lijkt op die van parkeerapp EasyPark met de mogelijkheid om te betalen. Het gaat om een nepsite, meldt EasyPark. Er is sprake van phishing via QR-codes. Gemeenten raden mensen aan om te betalen bij de automaten zelf of via een vooraf ingestelde app.

Het gaat om een reeks gemeenten die de waarschuwingen online heeft geplaatst, blijkt uit een rondgang van Security.nl. Onder meer Amsterdam, Sittard-Geleen, Zevenaar en Zwolle hebben de waarschuwingen online gezet. Parkeerautomaten hebben doorgaans geen legitieme QR-codes.

Amazon heeft de Echo Show 21 aangekondigd, een smarthomehub met een 21"-scherm met full-hd-resolutie. De hub kan onder meer dienen als monitor met Fire TV, apparaat voor videobellen, digitaal fotolijstje en kan smarthomeapparatuur bedienen via Matter.

Het scherm is volgens Amazon te bedienen in portrait en landscape en heeft een 16:9-verhouding en resolutie van 1920x1080 pixels. De hub heeft een niet nader genoemde soc met acht kernen en een Amazon AZ2-npu. Het apparaat is 54x33cm en weegt 4,8 kilogram.

Amazon levert de hub met een afstandsbediening en op het apparaat staat Fire OS, dat ook op zijn Fire TV-apparaten en tv's staat. Daarmee is de monitor ook als tv bruikbaar met ondersteuning voor apps van veel streamingdiensten.

Net als andere Echo Show-apparaten zijn er schuifjes bovenop om de camera te blokkeren en de microfoon uit te zetten. De hub is op een standaard te zetten of aan de muur te hangen. De Echo Show 21 komt per direct uit en kost in de VS 399 dollar. Er is ook een 299 dollar kostende nieuwe versie van Echo Show 15 met 15"-scherm. Die volgt het apparaat op met dezelfde naam uit 2021.

Meta heeft Messenger voorzien van een functie om een bericht in audio of video achter te laten als iemand een oproep niet beantwoordt. Het inspreken van een voicemail is een functie die vooral bekend is van traditionele telefonie.

De functie is te activeren als een gebruiker iemand belt en die neemt niet op, waarna het mogelijk is een boodschap achter te laten voor diegene, meldt Meta. Er verschijnt dan een knop met 'record message' in beeld.

Daarnaast komt er een functie voor 'HD videocalling', die op wifi automatisch aan staat. Daarbij is het mogelijk om met hogere kwaliteit te videobellen, al maakt Meta geen details bekend. Ook is het mogelijk aangepaste achtergronden te gebruiken tijdens videobellen en komt er een functie om Siri opdracht te geven om een bericht te sturen of oproep te plaatsen via Messenger. Meta zegt niet wanneer de functies actief zullen zijn en houdt het op 'binnenkort'.

Het aantal mensen dat de beschikking heeft over mobiel internet groeit wereldwijd niet zo snel meer als voorheen. Dat blijkt uit data van de GSM Association. Dat komt vooral doordat de penetratie van mobiel internet in ontwikkelingslanden stokt.

Ongeveer 43 procent van de bevolking heeft geen mobiel internet tot beschikking, blijkt uit data van GSMA waar Rest of World uit publiceert. Het aantal mensen met mobiel internet nam lang toe met ongeveer 200 miljoen per jaar en dat is nu 160 miljoen per jaar.

Het probleem daarbij lijkt betaalbaarheid van toegang tot mobiel internet. Aan het bereik ligt het niet: ongeveer 4 procent van de wereldbevolking woont in een gebied zonder bereik van mobiel internet. De prijs van mobiele data is gedaald en de prijs van smartphones veelal ook, maar veel mensen kunnen dat niet betalen.

De groei stokt vooral in landen als Nigeria, Mexico en Pakistan, zo concludeert de site. Ook in China is de groei gestagneerd en daar zijn 270 miljoen mensen niet online via mobiel internet. Het grootste land met mensen die leven in een gebied met bereik maar die geen mobiel internet hebben, is India: daar zijn 670 miljoen mensen die geen mobiel internet hebben terwijl ze wel bereik hebben.

Een investering van 500 miljoen euro waardeert het Belgische softwarebedrijf Odoo op vijf miljard euro. Het bedrijf, dat software maakt voor het midden- en kleinbedrijf, stevent af op een jaaromzet van 650 miljoen euro.

Odoo bestaat sinds 2002 en kreeg de investering van diverse bedrijven onder leiding van CapitalG en Sequoia Capital, meldt het bedrijf. Odoo heeft een opensourceplatform voor mkb-software en heeft rond de dertien miljoen gebruikers. Waarvoor Odoo het geld nodig heeft of waarvoor het de investering gaat gebruiken, is onduidelijk. Het is zeldzaam dat een Europees techbedrijf zo'n hoge waardering krijgt. Odoo heette voorheen OpenERP. Bij het bedrijf werken zo'n 2800 mensen.

Amerikaanse beleggers zouden een aanklacht in willen dienen tegen ASML, omdat het Nederlandse bedrijf te lang positief zou zijn geweest over hoeveel chipmachines het kon gaan verkopen.

Aandelen van beleggers verloren waarde door de tegenvallende kwartaalcijfers van oktober en beleggers willen die schade verhalen op ASML, meldt het Financieele Dagblad. De beleggers hadden eerder willen weten dat het aantal orders voor chipmachines in de zomer tegenviel. In juli zei ASML nog positief te zijn over de maanden die zouden volgen.

Het ging ook mis met de presentatie van de kwartaalcijfers. Er verscheen een persbericht op de eigen site met een hogere verwachting van de toekomstige omzet in oktober, waarna het bedrijf een verklaring publiceerde dat de kwartaalcijfers door een technische fout eerder online kwamen.

In de VS komen dit soort zaken veel vaker voor, meldt het FD. In totaal zijn er in het eerste half jaar van dit jaar honderd van dergelijke zaken aangespannen. ASML verkocht 11 geavanceerde euv-machines en 45 argonfluoridelasermachines, ook wel duv genoemd, waarvan 38 zogenoemde immersiemachines en 7 'droge' varianten.

Fabrikanten van techproducten moeten hun hardware en software vijf jaar voorzien van beveiligingsupdates. Dat bepaalt de Cyber Resilience Act, een nieuwe Europese wet die over drie jaar ingaat. Alle producten die vanaf dan uitkomen, moeten aan de wet voldoen.

Het gaat om een verordening en dus hoeven lidstaten geen eigen wet in te voeren; de wetgeving geldt simpelweg vanaf 11 december 2027. Alle producten en diensten die vanaf dan uitkomen, moeten vijf jaar ondersteuning krijgen. De enige uitzondering is als de verwachte levensduur van een product of dienst korter is dan vijf jaar, blijkt uit de wetstekst. Dan moet de ondersteuning zo lang duren als de verwachte levensduur.

Onder de wetgeving vallen bijvoorbeeld ook smartphones. De wet schrijft specifiek voor dat het upgraden naar een nieuwe versie van een besturingssysteem niet nodig is, zolang de fabrikant maar beveiligingsupdates blijft uitbrengen voor de oudere versie. De wetgeving geldt voor alle producten met 'digitale elementen' en daaronder valt naast hardware dus ook software.

Fabrikanten krijgen bovendien vanaf juni 2026 een meldplicht voor grote beveiligingslekken in hun hardware en software. Die is er nu nog niet. Daardoor moet duidelijker zijn welke lekken er zitten in producten.

Google lijkt de Pixel 9 Pro slecht te kunnen leveren in Nederland. Dat blijkt uit reacties van klanten op Gathering of Tweakers die lang moeten wachten op hun exemplaar. Via Googles eigen verkoopkanaal is de telefoon wél goed verkrijgbaar.

Gebruikers van GoT die eind augustus of begin september hebben besteld, hebben nu hun telefoon net binnen of wachten nog op levering, blijkt op GoT. In veel gevallen gaat het om telefoons die klanten kochten met een KPN-abonnement. Hoe wijdverspreid het probleem precies is, is niet te zeggen. Het probleem lijkt dat er geen leveringen komen van bepaalde combinaties van kleuren en opslag.

Tweakers heeft vorige week donderdag contact opgenomen met Google voor een reactie op deze kwestie, maar heeft er geen ontvangen. Via de Google Store is de telefoon binnen een paar dagen leverbaar en dat is al maanden zo. Het is onbekend wanneer dit probleem is opgelost.

Corsair kondigt Reverse-varianten van de bestaande LINK LX-casefans aan onder de naam iCUE LINK LX-R RGB. De fans zijn vanaf begin december in de maten 120 en 140mm verkrijgbaar voor een adviesprijs van ten minste 39,90 euro voor de 120mm-variant.

De omgekeerde 120mm-pwm-fans hebben in de meeste gevallen dezelfde specificaties als de standaardvarianten, op de statische druk na, die volgens de productpagina van de fans 3,8mmH₂O is in plaats van maximaal 5,22mmH₂O. De overige specificaties, waaronder de beloofde luchtstroom en geluidsproductie, blijven ongeveer gelijk: respectievelijk grofweg 118,76m³/h en 36dB(A). De fans ondersteunen rotatiesnelheden tot 2400rpm en beschikken over 18 rgb-leds. De casefans zijn in het zwart en wit verkrijgbaar.

De 140mm-versies creëren een statische druk van 3,55mmH₂O. Corsair belooft voor deze varianten een iets hogere luchtstroom van 152,91m³/h in plaats 143,9m³/h. De geluidsproductie is hetzelfde als alle andere varianten: grofweg 36dB(A).

Omgekeerde fans wisselen de kanten van het aanzuigen en uitblazen van lucht om. Dit kan in sommige pc-builds voor een beter visueel resultaat zorgen, bijvoorbeeld als de vaak minder mooie achterkant bij de montage van een reguliere fan anders zichtbaar zou zijn. Corsair iCUE is een propriëtaire connectietechnologie waarbij koelers aaneengeschakeld kunnen worden.

GSC Game World brengt Stalker 2: Heart of Chornobyl, gestileerd als S.T.A.L.K.E.R. 2, officieel uit voor de pc, Xbox Series X en S en Xbox Game Pass. De game werd eerder meermaals uitgesteld door de Oekraïense ontwikkelaar.

Stalker 2: Heart of Chornobyl speelt zich wederom af in de radioactieve 'exclusion zone'. De speler speelt in het vierde deel uit de Stalker-serie als het personage Skiff, dat om persoonlijke redenen het met mutanten en uiteenlopende facties bevolkte gebied betreedt. De game combineert net als de voorgaande delen shooter- en survivalhorrorelementen met een grote open wereld. Het non-lineaire verhaal heeft volgens de ontwikkelaar verschillende eindes, afhankelijk van de keuzes van de speler. GSC Game World belooft later een multiplayermodus met een gratis update aan de game toe te voegen. Het is niet bekend wanneer dit moet gebeuren.

GSC Game World moest Stalker 2 meermaals uitstellen. De game werd oorspronkelijk in 2010 aangekondigd, nadat in 2007, 2008 en 2009 respectievelijk S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl, Clear Sky en Call of Pripyat uitkwamen. Kort daarna leek de game geannuleerd te zijn. In 2018 werd Stalker 2 opnieuw aangekondigd: de game zou begin 2022 uitkomen, maar werd uitgesteld naar later dat jaar. Vanwege de invasie van Oekraïne door Rusland werd de game nogmaals uitgesteld. Ook een brand en een cyberaanval op de studio zouden voor vertraging hebben gezorgd.

TCL kondigt de start van massaproductie van oledschermen op basis van Inkjet Printing-technologie aan. Het Chinese bedrijf maakt in eerste instantie een 14"-laptopscherm en een 21,6"-monitor. Het is niet duidelijk of de producten in de Benelux uitgebracht worden.

Naar eigen zeggen heeft TCL elf jaar aan de ontwikkeling van de technologie gewerkt en gaat het nu zoals gepland de massaproductie van oledpanelen starten en producten op basis van dit productieproces aanbieden. Bij inkjetprinting wordt de oledlaag als het ware op een paneel geprint, terwijl dergelijke schermen bij de traditionele productietechnologie met een soort stencil op een substraat aangebracht worden, waarna een verdampingsproces plaatsvindt. In theorie moet inkjetprinting volgens Oled-info zorgen voor minder verspilling van het organische materiaal en hogere yields opleveren dankzij een lagere vervuilingskans. TCL introduceert gelijktijdig met de aankondiging van de vermelde oledschermen de merknaam APEX.

Overigens is TCL niet de enige fabrikant die de techniek gebruikt: Samsung gebruikt inkjetprinting bijvoorbeeld voor quantumdotschermen. LG Display past de techniek ook toe. Het Japanse Joled, voor zover bekend de pionier van deze techniek, verkoopt sinds 2020 onder de merknaam Oledio inkjetprintingoledpanelen en werkte met TCL samen aan inkjetprinting.

Be quiet heeft de Pure Power 12-voedingen uitgebracht. Deze ondersteunen ATX 3.1, waar de Pure Power 11 nog helemaal geen ATX 3.x-ondersteuning met bijvoorbeeld de 12Vhpwr-kabel had. De Pure Power is de instapserie van be quiet-voedingen.

De Pure Power 12 volgt de Pure Power 11 op. Die Pure Power 11 was beschikbaar als 400W-variant; die is bij de 12 vervallen. In plaats daarvan begint de 12-serie met 550W. Deze heeft een 300W-12Vhpwr-kabel voor de gpu. Daarnaast is er een 650W-versie met 450W-12Vhpwr-kabel; versies van 750W en hoger komen met een 600W-12Vhpwr-kabel.

De voedingen zijn 80 PLUS Gold-gecertificeerd en hebben een 120mm-ventilator. De voedingen ondersteunen ook gpu's met 6+2-pins aansluitingen en hebben hiervoor minstens twee kabels. Overigens zijn de voedingen niet modulair. Be quiet geeft de voedingen tien jaar garantie. De psu's zijn per direct te koop en kosten minstens 75 euro.

Samsung heeft de Wear OS 5-upgrade met OneUI 6-schil uitgebracht voor de Galaxy Watch6-serie. Daarbij horen enkele nieuwe functies, zoals de Energy Score en nieuwe wijzerplaten. Ook oudere smartwatches krijgen op termijn de upgrade.

De Watch6-upgrade wordt vanaf woensdag uitgerold, schrijft Samsung. De upgrade brengt bepaalde Watch7- en Watch Ultra-functies naar de oudere smartwatches. Zo is er een Energy Score die een score berekent op basis van onder meer slaap, activiteit, slaaphartslag en slaaphartslagvariabiliteit. Verder is er een slaaptrackingfunctie die meer inzicht kan geven in de slaap door onder meer de beweging tijdens de slaap, de slaaplatentie, hartslag en ademhalingsfrequentie te meten. Vanaf april 2025 moet er ook een slaapapneufunctie beschikbaar komen.

De upgrade bevat verder nieuwe wijzerplaten, AI-reacties bij berichten die binnenkomen en extra gestures voor het aannemen van bijvoorbeeld telefoonoproepen. De upgrade komt eerst naar Watch6-smartwatches. Later moet de update ook naar Watch5- en Watch4-smartwatches komen en naar de Watch FE. Tweakers schreef eerder een review over de Watch7 en de Ultra, waarin ook de nieuwe functies aan bod komen.

Het FromSoftware-moederbedrijf Kadokawa Corporation zegt in een statement dat het inderdaad benaderd is door Sony over een eventuele overname. Het Japanse bedrijf heeft nog geen beslissing genomen over het aanbod.

Reuters meldde dinsdag op basis van betrokkenen dat Sony Group een overnamebod had gedaan en Kadokawa bevestigt dit nu. Uit het persbericht blijkt dat Sony alle aandelen van het betreffende bedrijf zou willen overnemen. Door deze ontwikkelingen steeg de waarde van Kadokawa-aandelen met bijna 47 procent. Reuters schrijft nu op basis van twee bronnen dat het Japanse bedrijf in de komende weken een beslissing over het overnamebod gaat nemen.

Sony heeft overigens al een minderheidsbelang van ruim 14 procent in Dark Souls- en Elden Ring-maker FromSoftware en bezit 2 procent van de aandelen van Kadokawa, een mediaconglomeraat dat onder meer uiteenlopende anime- en filmstudios bezit en boeken, strips en films uitgeeft.

Athom Holding B.V. en Athom B.V. hebben een kort geding over merkinbreuk gewonnen. Het Chinese Athom Technology en het verkoopplatform AliExpress International Netherlands moeten volgens de voorlopige uitspraak stoppen met de verkoop van onrechtmatige Athom-producten.

De rechtbank in Den Haag oordeelde op 12 november dat het Chinese Athom Technology en de Nederlandse tak van AliExpress merkinbreuk plegen op Athom, het bedrijf achter het Homey-smarthomeplatform. De aangeklaagde bedrijven waren niet aanwezig bij de rechtszaak en de rechtbank heeft daarom verstek verleend aan Athom Tech en AliExpress NL. Bij een kort geding doet de rechter een voorlopige uitspraak; de partijen kunnen eventueel nog een bodemprocedure starten of in hoger beroep gaan.

Het Chinese Athom Tech verkocht tot voor kort net als Athom smarthomeproducten, maar moet daar van de rechtbank in de hele Europese Unie vooralsnog mee stoppen. Het bedrijf mag de namen ‘Athom’ en ‘Athom smart home’ niet meer gebruiken 'in verband met de invoer, promotie, online aanbieding en verhandeling van smarthomeproducten of vergelijkbare producten'. AliExpress mag deze producten tevens niet meer verkopen.

Daarnaast wordt Athom Tech verplicht om binnen de hele Europese Unie alle verkochte producten aan 'professionele afnemers en distributielocaties' terug te nemen en het aankoopbedrag en de verzendkosten terug te betalen. Het bedrijf heeft hier twee weken de tijd voor.

Beide bedrijven moeten in ieder geval de proceskosten van Athom vergoeden, wat neerkomt op ruim 15.800 euro per bedrijf. Daarnaast riskeren de bedrijven een geldboete van 5000 euro per dag of 2000 euro per product met een maximum van 300.000 euro als zij doorgaan met de verkoop van de producten die merkinbreuk plegen. Athom Tech kan tevens een vergelijkbare dwangsom opgelegd krijgen als de retournering van alle betreffende verkochte producten niet uitgevoerd wordt.

Reactie Athom

Athom-medeoprichter en Commercial Director Stefan Witkamp zegt in een statement tegenover Tweakers dat hij blij is met de uitspraak van de rechter. Hij licht toe: "We zijn sinds 2022 op de hoogte van de Chinese partij Athom Technology. Ze gingen jaren na ons ineens smarthomeproducten onder dezelfde naam verkopen. Daar hebben we het bedrijf op aangesproken en in eerste instantie werd welwillend gereageerd, maar uiteindelijk veranderde er niks."

Witkamp kan niet zeggen hoeveel omzet Athom is misgelopen door de merkinbreuk, maar spreekt wel van imagoschade: "We zagen in comments onder reviews over onze producten regelmatig klachten over een slecht retourbeleid en het gebrek aan een klantenservice voorbijkomen, maar dat ging over de Chinese Athom, niet over ons. Daarnaast werd onze klantenservice weleens gecontacteerd over producten die niet van ons waren."

Volgens het Nederlandse bedrijf hebben zowel Athom Technology als AliExpress eerdere verwijderverzoeken niet gehonoreerd. Athom moet naar eigen zeggen nog steeds verzoeken bij de laatstgenoemde webshop indienen om individuele producten te laten verwijderen; de Chinese webshop zou zich 'achter de handelsmerkaanvraag van Athom Technology' verschuilen. Athom Technology heeft volgens Witkamp namelijk wel een officiële Europese handelsmerkaanvraag ingediend voor de merknaam, maar heeft deze vanwege de overeenkomst met het Nederlandse bedrijf niet gekregen.

Niantic heeft zijn plannen bekendgemaakt voor wat het een Large Geospatial Model noemt, waarbij het bedrijf op basis van gebruikersdata een AI-wereldmodel gaat trainen. Dat model moet uiteindelijk gebruikt worden in onder meer AR-brillen.

Een lgm is een AI-model dat getraind is met beelden van de wereld, legt Niantic uit. Daarmee lijkt het op het neurale Visual Positioning System van Niantic, dat op basis van afbeeldingen van gebruikers een 3d-kaart maakt van de wereld. Met dat vps kunnen Pokémon GO-spelers bijvoorbeeld in de functie Pokémon Playgrounds in specifieke locaties Pokémon plaatsen, die door andere gebruikers gezien kunnen worden. Dankzij vps wordt die Pokémon op dezelfde plek getoond voor andere spelers, omdat het vps de locatie herkent omdat die locatie eerder al door andere gebruikers is gefotografeerd.

Vps werkt echter alleen op basis van locaties die al eerder door anderen in beeld zijn gebracht. Het lgm moet dankzij kunstmatige intelligentie ook kunnen 'leren' van afbeeldingen en zo nieuwe afbeeldingen beter kunnen begrijpen. Niantic geeft het voorbeeld van kerken, die al vaak zijn gefotografeerd door Pokémon GO-spelers, in verschillende omstandigheden en landen. Het lgm heeft daardoor een beter beeld van wat 'een kerk' is en hoe deze er vaak uitzien.

Als een gebruiker dan later een kerk ziet die nog niet eerder is gefotografeerd of gefilmd door andere spelers, kan dat lgm toch 'begrijpen' wat het ziet. Het model kan daardoor bijvoorbeeld ook 'bedenken' hoe de kerk er van de andere kant uit zou kunnen zien. Op die manier kan het model beter aan locatiebepaling doen dan dat vps, schrijft Niantic.

Niantic denkt dat het lgm een foundationmodel kan worden, net als largelanguagemodels nu zijn. Dat betekent dat het lgm gebruikt kan worden door andere diensten en ook met bijvoorbeeld llm's kan werken. Niantic verwacht dat lgm's voor AR-brillen gebruikt kunnen worden, waarbij de software aan de hand van het lgm kan inschatten waar de gebruiker op dat moment is. Het bedrijf spreekt verder over gebruik in spatial planning en ontwerp, logistiek, audience engagement en samenwerken op afstand.

Zowel het lgm als het vps worden getraind aan de hand van spelers van Niantic-games. Bij deze AR-games maken gebruikers afbeeldingen of video's van de omgeving, waarbij ook locatiedata wordt gedeeld. Niantic krijgt zo veel unieke data over de wereld, zegt het bedrijf. Daarbij krijgt Niantic vooral data over locaties die door auto's moeilijk te bereiken zijn. Het is niet bekend wanneer het lgm af moet zijn.

Het College voor de Rechten van de Mens en de Autoriteit Persoonsgegevens gaan in Nederland toezicht houden op de AI-verordening. Daarmee volgt de Rijksoverheid het advies van de AP op. Die pleit er al langer voor dat mensenrechten zwaar moeten wegen in het toezicht op AI en data.

Minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken en staatssecretarissen Zsolt Szabó en Teun Struycken van Digitalisering en Justitie en Veiligheid schrijven in een brief aan de Tweede Kamer dat het College voor de Rechten van de Mens of CRM en de Autoriteit Persoonsgegevens 'grondrechtenautoriteiten' worden voor toezicht op de AI-verordening. Die trad in augustus in werking, al is er een overgangsperiode van twee jaar. In die periode moeten lidstaten zelf een nationale toezichthouder aanwijzen die de naleving van de verordening handhaaft. Dat is vergelijkbaar met hoe de Autoriteit Persoonsgegevens nu al de toezichthouder op de AVG is.

Het CRM en de AP worden de twee voornaamste toezichthouders. Daarnaast worden ook de procureur-generaal bij de Hoge Raad, de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, het gerechtsbestuur van de Centrale Raad van Beroep en het gerechtsbestuur van het College van Beroep voor het bedrijfsleven aangewezen als grondautoriteiten. "De rechtsprekende macht heeft hierbij een bijzondere rol, vanwege haar onafhankelijkheid en het waarborgen van het onafhankelijke toezicht in het kader van de uitoefening van gerechtelijke taken", schrijft de minister.

Akkoord

De toewijzing voor de toezichthouders is nog niet definitief. De Europese Commissie moet daarmee eerst akkoord gaan. Dat lijkt echter vooral een formaliteit: de kans is klein dat de twee autoriteiten niet geschikt worden geacht. Ook kan de Nederlandse overheid op een later moment nog andere toezichthouders aanwijzen.

Zelfs als de Europese Commissie direct akkoord gaat met de aanwijzing, duurt het nog lang voor de eerste handhavingen plaatsvinden. De toezichthouders kunnen alleen handhaven op zogenaamde 'hoogrisico-AI-modellen'. De definitie daarvan wordt in de komende twee jaar pas vastgelegd en is pas in augustus 2026 actief.

Dat de Autoriteit Persoonsgegevens en het CRM de toezichthouders worden, is niet onverwacht. De privacybewaker pleitte er samen met de RDI eerder al voor dat deze zelf, samen met het CRM, toezicht op de verordening gaat houden. De Autoriteit Persoonsgegevens is daarop ook al voorbereid. Sinds begin 2023 heeft de AP een nieuwe afdeling die toezicht houdt op algoritmes, wat veel raakvlakken heeft met kunstmatige intelligentie. AP-voorzitter Aleid Wolfsen vertelde eerder dit jaar in een interview met Tweakers al dat hij vond dat toezicht op mensenrechten steeds belangrijker wordt bij data-inzet.

Microsoft Flight Simulator 2024 start moeilijk op en bevat bugs door serverdrukte, meldt de ontwikkelaar. Door de drukte crasht een databasecache, waardoor het spel voor mensen niet wil laden of waardoor content ontbreekt. Het spel kwam op dinsdag uit.

Spelers geven op onder meer Steam aan dat het spel nu niet te spelen is of bugs bevat tijdens het spelen. Het spel heeft nu dan ook een 'Overwhelmingly Negative'-score op Steam. De ontwikkelaar erkent in onderstaande video dat de release van de game niet gaat zoals bedoeld. "We wisten dat veel mensen dit spel wilden spelen, maar hadden het volledig onderschat", zegt Jorg Neumann, Head of Microsoft Flight Sim.

Het probleem ligt specifiek bij een cache in de database, zegt Asobo-ceo Sebastian Wloch. De game downloadt bij het starten bepaalde data, zoals de gamewereld en vliegtuigen. Door de populariteit van de game wordt die cache 'saturated', zegt Wloch, waardoor de server niet goed reageert. Daardoor stopt het laden van de game rond 97 procent. Hierna herstart het laadproces, of wordt de game gestart zonder 'optionele' content. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om bepaalde vliegtuigen in de game, afhankelijk van wat het spel wel of niet kon downloaden.

Wloch zegt dat het spel veel is geloadtest, met onder meer een simulatie van 200.000 spelers. "Toch zijn we helemaal overdonderd." Asobo probeerde de server opnieuw op te starten en het aantal spelers dat content kon downloaden te throttlen. Dit werkte goed, waarna Asobo de queue vervijfvoudigde. Dit werkte voor een half uur goed, maar daarna stortte de cache toch weer in. De ontwikkelaar probeert de server nu weer te herstarten en zoekt naar een oplossing. Neumann biedt zijn excuses aan voor de problemen. Tweakers schreef eerder een preview over Flight Simulator 2024.

Prusa heeft zijn nieuwste printer aangekondigd: de Core One. Het betreft een zogeheten CoreXY-printer, waarbij het bed enkel op en neer beweegt. Dat moet hogere snelheden mogelijk maken dan Cartesiaanse printers als de Prusa MK-serie. De printer is vanaf januari 2025 leverbaar.

De Core One is Prusa's eerste 3d-printer voor consumenten die standaard met enclosure geleverd wordt. De XL en MK4(S) hebben optionele behuizingen, die hun prijs met respectievelijk 590 en 291 euro verhogen. De Core One-printer is geïntegreerd met de behuizing, waardoor geavanceerde materialen die een verwarmde kamer nodig hebben, geprint kunnen worden. De kamer kan tot 55 graden verwarmd worden; de extruder haalt temperaturen tot 290 graden en het bed 120 graden. Het printbed meet 250x220 millimeter en prints kunnen 270mm hoog gemaakt worden. Daarmee is het printbed groter dan bij de MK4, maar kleiner dan bij de XL. De footprint is wel kleiner dankzij het CoreXY-mechanisme: de Core One meet 415x444x555mm en weegt 22,5kg. De MK4S is 500x550x400mm groot met een gewicht van 7 kilogram.

De Core One combineert eigenschappen van de MK4 en de XL en veel componenten zijn vergelijkbaar. Zo worden dezelfde Trinamic 2130-stepperdrivers gebruikt en het moederbord is het bekende xBuddy-bord met STM32-controller. Ook de Nextruder, de printkop, en het bedieningsdisplay zijn vergelijkbaar. Prusa belooft dat de printer tien minuten na het uitpakken klaar is om te printen, waarmee de printer ook concurreert met modellen als de Carbon X1 van Bambu Lab. Standaard is er geen camera aanwezig, maar die is als accessoire te koop. Ook is de printer compatibel met Prusa's GPIO Hackerboard, waarmee externe apparaten via gcode aangestuurd kunnen worden, en voor extra veiligheid bij het printen van geavanceerde materialen is een HEPA-filter verkrijgbaar. De printer is ook compatibel met Prusa's MM3U-systeem om met meerdere materialen of kleuren te printen.

Hoewel de Core One andere kinematica dan de MK4(S) heeft, CoreXY versus Cartesisch, kan de MK4S (en de MK4 met extra tussenstapje) wel geconverteerd worden naar een Core One. In maart 2025 moet een conversiekit beschikbaar komen voor 489 euro om van de MK4S een Core One te maken. De MK4S blijft gewoon geproduceerd en verkocht worden, zegt Prusa. Iets later, in april 2025, moet een zelfbouwkitversie van de Core One beschikbaar komen; die zou dan 1049 euro gaan kosten.

Essent en Energiedirect komen met een coulanceregeling voor klanten die terugleveren aan het energienet en daarvoor moeten betalen. Het is niet duidelijk wat de coulanceregeling is. Op dit moment is dat nettoterugleverbedrag gemiddeld 20 euro per jaar.

Essent- en Energiedirect-klanten met zonnepanelen die meer elektriciteit terugleveren aan het net dan ze zelf in een jaar tijd verbruiken, krijgen een terugleververgoeding van 0,055 euro per kWh. Sinds juli hebben de maatschappijen echter terugleverkosten, waardoor klanten die jaarlijks meer dan 250kWh terugleveren minstens 48,84 euro per jaar moeten betalen. Dit bedrag loopt bovendien op naarmate er meer teruggeleverd wordt, waarbij er met schalen van 250kWh gewerkt wordt.

Meer terugleveren dan er verbruikt wordt kost daardoor bij de bedrijven in veel gevallen geld. Wie 250kWh netto teruglevert, krijgt hiervoor 13,75 euro. Hierdoor gaat de klant echter naar een hogere terugleverkostenschaal, waardoor deze klant automatisch ook meer moet betalen. Het verschil tussen de schalen is echter 32,52 euro per jaar. In plaats van dat een klant dus 13,75 euro krijgt voor het terugleveren, moet die klant 18,77 euro per 250kWh betalen. Netto terugleveren loont daardoor bij Essent en Energiedirect alleen als de klant daardoor niet in een hogere terugleverkostenschaal komt.

Essent en zijn dochterbedrijf Energiedirect noemen de situatie tegenover NU.nl 'onwenselijk'. De bedrijven zeggen dat de problemen spelen bij ongeveer drie procent van de klanten. Het gemiddelde extra bedrag zou 20 euro per jaar zijn, al spreekt NU.nl ook over een klant die honderden euro's per jaar extra moet betalen. De energiebedrijven zeggen met een coulanceregeling te komen op de eindafrekening, al is het niet duidelijk om wat voor regeling het gaat. De bedrijven gaan daarnaast de terugleververgoeding verhogen, zodat terugleveren weer loont. Dit probleem speelt volgens NU.nl niet bij andere energiemaatschappijen, omdat de terugleverkosten hier niet hoger zijn dan de terugleververgoeding.

Bezoekers van de Electronica-beurs in Duitsland hebben de Raspberry Pi Compute Module 5 gespot. Die bareboneversie van de minicomputer is nog niet officieel aangekondigd, maar lijkt dezelfde Broadcom BCM2712-soc te krijgen als de Raspberry Pi 5.

Een bezoeker van de beurs spotte de Compute Module 5 op de beursvloer. Ook een redacteur van Hackaday zag het nieuwe minicomputertje daar verschijnen. Het nieuwe model ligt er al zeker een week open en bloot. Ondertussen heeft de Raspberry Pi Foundation, het bedrijf achter de computers, de komst en het bestaan van de nieuwe Compute Module nog niet bevestigd. Ook tijdens en na de beurs hult het bedrijf zich in stilzwijgen.

Op foto's is te zien hoe de Compute Module 5 bovenop een i/o-board ligt. Omdat er geen officiële bevestiging van het apparaat is, zijn de specificaties alleen af te leiden uit wat er op die foto staat. Daarop is te zien dat de Compute Module 5 in ieder geval een BCM2712-soc van Broadcom heeft. Dat is dezelfde soc als in de Raspberry Pi 5 zit, die eerder dit jaar werd aangekondigd. De BCM2712-soc heeft vier Arm Cortex A76-rekenkernen die op 2,4GHz draaien. De cpu heeft ook een gedeelde L3-cache van 2MB en 512KB per kern aan L2-cache. Verder lijkt de CM5 geheugen van 1GB, 2GB, 4GB en 8GB te ondersteunen en tot maximaal 128GB eMMC-geheugen. Ook lijkt er ondersteuning te zijn voor een 40-pins gpio-header.

Op het bijbehorende i/o-board lijkt een aansluiting te zitten voor een HAT en ventilatoren zoals op de Raspberry Pi 5. Verder zitten er op het board twee micro-HDMI-aansluitingen, een ethernetpoort en een microSD-aansluiting.

Het is niet bekend wanneer de Raspberry Pi Foundation het model definitief aankondigt. De Compute Module is een bareboneversie van de singleboardcomputer, waarop alleen de soc en geheugen zitten, maar geen aansluitingpoorten. Compute Modules worden bijvoorbeeld gebruikt in specifieke sectoren zoals de medische. Tweakers merkten bij het vorige model al op dat dat bijvoorbeeld in de medische sector gebeurt vanwege certificering. Het vorige model, de Compute Module 4, kwam in 2020 uit en kostte bij de introductie zo'n 25 dollar voor de goedkoopste variant. De specificaties van dat model waren nagenoeg gelijk aan die van de Raspberry Pi 4, die toen ook uitkwam. Het is niet ondenkbaar dat de specificaties van de CM5 buiten de soc om ook grotendeels hetzelfde zijn als die van de Pi 5.

PlayStation Portal-gebruikers met een PlayStation Plus Premium-abonnement kunnen met een nieuwe update 'bepaalde' PS5-games streamen naar de handheld, zonder gekoppelde PS5-console. Het gaat nog wel om een bètafunctie.

De functie heet Cloud Streaming (Beta) en laat gebruikers 120 PlayStation 5-games streamen naar de handheld. Hiervoor hoeft de handheld dus niet gekoppeld te worden aan een PlayStation 5-console die de game streamt naar de Portal, zoals voorheen wel het geval was. De bètafunctie werkt met maximaal 1080p en 60fps en de games ondersteunen DualSense-functies zoals haptische feedback en adaptieve triggers. De savedata wordt opgeslagen in de cloud en gesynchroniseerd met de PS5-console.

Sony benadrukt dat de functie nog experimenteel is en dat het aanbod aan games kan variëren. Het bedrijf noemt onder meer Ghost of Tsushima, Marvel's Spider-Man: Miles Morales en Ratchet & Clank: Rift Apart als voorbeelden van games die gespeeld kunnen worden. De bètafunctie is onder meer beschikbaar in België en Nederland. Streamen in 720p vereist volgens Sony 7Mbit/s, terwijl 1080p minimaal 13Mbit/s nodig heeft. De cloudstreamingfunctie moet binnen het instellingenmenu van de handheld ingeschakeld worden.

Met Cloud Streaming komt Sony tegemoet aan het veelgenoemde minpunt van de Portal dat deze voorheen alleen te gebruiken was in combinatie met een PlayStation 5. Het is niet bekend wanneer de functie uit bèta moet komen. Voor de functie is PlayStation Plus Premium vereist. Dat kost 151,99 euro per jaar of 16,99 euro per maand. Tweakers schreef een jaar geleden een review over de Portal.

Odido zegt dat klanten mogelijk problemen kunnen ervaren met bellen, gebeld worden en sms'en via het mobiele netwerk. Klanten melden daarnaast ook problemen met mobiel internet. De storing treft niet alle klanten.

De Nederlandse provider geeft verder geen details over de storing, maar zegt wel dat eraan wordt gewerkt. De storing begon volgens Allestoringen rond middernacht. Op sociale media melden klanten ook problemen te hebben met het mobiele internet, maar daarover zegt Odido niets. De storing treft niet alle klanten, maar het is niet duidelijk hoeveel klanten last hebben van de storing.

Update, 10.35 uur - Odido zegt tegen Tweakers dat de storing op het 3G-netwerk zit. Het probleem treedt daardoor alleen op bij telefoons die alleen 3G ondersteunen, of 4G of 5G hebben uitgeschakeld. De provider benadrukt dat 112 nog steeds bereikbaar is. De titel van het bericht is hierop aangepast.

Update, 13.46 uur - Meerdere tweakers gaven aan ook op 4G of 5G netwerkproblemen te ervaren. Odido zegt tegen Tweakers dat het mogelijk is dat 'enkele mensen vanochtend kort last hadden' door de herstelwerkzaamheden. De provider benadrukt echter dat het op dit moment om een 3G-storing gaat, in het oosten van Nederland. "We hebben geen indicaties dat daarbij nu nog andere klanten problemen hebben."

Update, 21-11 - De problemen lijken sinds het begin van woensdagavond grotendeels te zijn opgelost.

Microsoft heeft de Windows 365 Link aangekondigd, een mini-pc om de Cloud PC-Windows-dienst mee te streamen. Het apparaat is bedoeld voor bedrijven die Windows 365 gebruiken en moet gebruikers eenvoudiger toegang geven tot de cloud-pc's.

De Windows 365 Link laat gebruikers bijvoorbeeld schermen, een webcam, een muis en toetsenbord aansluiten om te gebruiken met de Cloud PC-dienst. Microsoft zegt dat huidige Cloud PC-gebruikers soms worstelen met 'complexe inlogprocessen, incompatibele randapparatuur en latencyproblemen'. De Windows 365 Link moet die problemen verhelpen, stelt Microsoft.

Het apparaat heeft een HDMI- en een DisplayPort-poort, waarmee twee 4k-schermen worden ondersteund. Daarnaast zijn er vier USB 3.2-poorten, waarvan één Type C, en er is een ethernetaansluiting en een 3,5mm-poort. De Link ondersteunt ook Wi-Fi 6E en Bluetooth 5.3. Zo moet het apparaat alle randapparatuur ondersteunen, meldt Microsoft. Het bedrijf deelt weinig details over de interne hardware, maar zegt wel dat deze krachtig genoeg moet zijn om te kunnen videobellen. Tegen The Verge zegt Microsoft dat er een onbenoemde Intel-processor in zit, 8GB geheugen en 64GB opslag.

Hoewel de Link in feite een mini-pc is, is het apparaat niet bedoeld om je eigen, lokale OS op te draaien. Het besturingssysteem van de Link is dan ook alleen geschikt voor gebruik met Windows 365 Cloud PC en bevat geen lokale data, apps of adminrechten. De Link is daarmee veiliger voor Cloud PC dan bijvoorbeeld een Windows-pc waarop Cloud PC wordt gedraaid, zegt Microsoft. De Link ondersteunt Entra ID en FIDO-USB-beveiligingssticks.

De Windows 365 Link meet 120x120x30mm. Het apparaat is nu beschikbaar als preview in onder meer het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en de Verenigde Staten. Vanaf april 2025 moet het apparaat breder beschikbaar komen. Het is niet bekend of het apparaat dan ook in Nederland en België te koop zal zijn. De Windows 365 Link kost omgerekend exclusief btw 329,59 euro.

Google heeft de eerste Developer Preview van Android 16 uitgebracht. Dat is eerder dan voorgaande jaren, maar dat is omdat de stabiele versie van het besturingssysteem zelf ook eerder uitkomt. Daarnaast is er een tijdlijn van komende bètareleases.

De eerste Developer Preview komt eerder uit, zodat telefoon- en appmakers meer tijd hebben om de compatibiliteit te kunnen testen, legt Google uit. Android 16 komt namelijk een kwartaal eerder uit, omdat dit meer samenvalt met wanneer nieuwe Android-telefoons uitkomen. Zo kunnen meer toestellen Android 16 eerder krijgen, redeneert Google. Volgens geruchten komt Android 16 mogelijk in juni uit.

Deze eerste bèta bevat onder meer verbeteringen voor de photo picker, die gebruikers laat kiezen welke foto's en video's ze willen delen met apps. In Android 16 moeten ontwikkelaars deze functie beter kunnen integreren in hun apps. Daarnaast zit er een 'vroege versie' in van de Health Connect-api, die apps 'na expliciete toestemming van de gebruiker' gezondheidsdossiers laat aanmaken en lezen in een fhir-bestand.

9To5Google meldt verder andere nieuwe functies in DP1, zoals een Privacy-dashboard dat laat zien welke functies de afgelopen zeven dagen zijn gebruikt, zoals hoelang de microfoon of locatie is gebruikt. Er is ook een functie die notificaties laat 'afkoelen' als de gebruiker er veel krijgt binnen korte tijd, een Pixel 8- en 9-functie die gebruikers hun audio laat delen en een functie die het scherm minder helder maakt, in plaats van de 'Extra dim'-knop in het notificatiemenu.

Correctie, 12.05 uur - Voorheen stond in dit artikel dat de photo picker nieuw is. Dit blijkt onjuist te zijn. Het artikel is hierop aangepast.