Prusa introduceert MK4-printer voor 1199 euro

Prusa heeft een opvolger voor zijn MK3S-printer uitgebracht. De MK4 heeft bijna dezelfde afmetingen, maar vrijwel alle onderdelen kregen een upgrade en zijn gemoderniseerd. De printer kost als bouwdoos 889 euro en gemonteerd kost de MK4 1199 euro.

Het printvolume van de Prusa MK4 is vrijwel gelijk aan dat van de MK3S+, met afmetingen van 250 bij 210 bij 220 millimeter. De nieuwe printer lijkt ook op hetzelfde frame als de MK3 gebaseerd te zijn, getuige ook upgrademogelijkheden van de MK3 naar MK4. Bovendien past de MK4 net als de MK3 in Prusa's printbehuizing of enclosure; daarmee zou de printer ook in enclosures met IKEA LACK-tafels moeten passen.

Ondanks die gelijkenissen is de MK4 veel meer dan een incrementele update. Het moederbord is een 32bit-bord dat Prusa xBuddy noemt en dat is voorzien van een STM32-processor. Bovendien heeft het bord netwerkconnectiviteit in de vorm van een ethernetaansluiting aan boord, met een optionele wifimodule gebaseerd op een ESP-chip. Printbestanden kun je dus via het netwerk, of via internet met Prusa Link, naar de printer sturen, maar ook offline printen via een USB-drive is mogelijk. De interface is vernieuwd met een 3,5"-kleuren-lcd, waarop net als bij de Prusa Mini een preview van printjes getoond wordt.

Prusa MK4 3d-printer

Voor het printen is de printkop vernieuwd: de MK4 heeft een Nextruder, een extruder met planeetwielen met 10:1-reductie. Dat moet de aanvoer van filament verbeteren en bovendien kan het hotend, de printkop dus, eenvoudig verwisseld worden. De printer heeft een verbeterd bedlevellingsysteem, met in plaats van een Pinda-sensor een weegcel om het printbed te detecteren. Daarbij wordt alleen het deel van het printbed waar daadwerkelijk geprint gaat worden, gekalibreerd om tijd te besparen.

Een andere tijdbesparende optie is een techniek die inputshaping genoemd wordt. Dankzij het krachtigere 32bit-moederbord heeft de MK4 voldoende rekenkracht om die techniek toe te passen. Daarbij wordt niet het veelgebruikte Klipper ingezet, maar een eigen variant van Prusa. De steppermotoren zijn vernieuwd en zijn preciezer, met stapjes van 0,9 graden in plaats van 1,8 graden, terwijl de stepperdrivers dezelfde Trinamic 2130-drivers als bij de MK3 zijn.

Prusa MK4 detailsPrusa MK4 detailsPrusa MK4 detailsPrusa MK4 details

Naast de MK4 kondigt Prusa ook de MMU3 aan. Dat is een uitbreiding op de printer waarmee tot vijf verschillende filamenten gebruikt kunnen worden tijdens het printen, zodat je kleurenprintjes krijgt. De MMU2, of Multi Material Upgrade 2, werd geplaagd door problemen, maar de MMU3 zou probleemloos werken, aldus Prusa. De prijs van de MMU3 wordt in april bekendgemaakt en de uitbreiding zal vanaf juni verkrijgbaar zijn.

De volledige MK4 kost 889 euro als kit en 1199 euro als afgebouwde printer. Desgewenst kan een MK3S+ worden geüpgraded, in verschillende gradaties. Upgraden naar versie '3.5' kost 279 euro en vervangt het 8bit-moederbord en monochroom lcd voor het nieuwe moederbord en het kleurenscherm. Daarmee krijg je tevens ondersteuning voor sneller printen met inputshaping. Voor 549 euro upgrade je naar versie 3.9, waarbij je ook de nieuwe Nextruder-extruder krijgt. En voor 649 euro vervang je ook de steppermotoren en upgrade je naar de MK4. De printers zouden per direct beschikbaar moeten zijn, maar de voorraad is al op: de voorgemonteerde printers hebben inmiddels een flinke wachttijd.

Prusa introduceerde de MK3 in september 2017, maar sindsdien kreeg de printer diverse revisies en verbeteringen. Het moederbord bleef echter hetzelfde Einsy-8bit-bord. De in 2019 geïntroduceerde Prusa Mini kreeg wel een modern 32bit-moederbord en sindsdien hoopten Prusa-gebruikers op een opvolger van de MK3 met up-to-date hardware. De in 2021 aangekondigde Prusa XL kreeg dat wel, maar is geen opvolger van de MK3.

Door Willem de Moor

Redacteur

30-03-2023 • 10:24

104

Submitter: Sabbi

Reacties (104)

Sorteer op:

Weergave:

Zou zo'n printer in deze prijsklasse voldoende goed zijn om bv beeldjes te maken voor d&d miniaturen?
Met een glad oppervlak en overschilderbaar?

voorbeeld:
https://media.s-bol.com/Q6QpPGPXBMJG/vwJ2Y0/932x1200.jpg
Dat kun je proberen. Maar doorgaans wordt voor die toepassing toch echt een kunstharsprinter (resinprinter) aanbevolen. Die hebben veel meer detail en een glad oppervlak. Bovendien kost het net zoveel tijd om 1 beeldje te printen als de hele build plate vol bet beeldjes. Dat is het leuke van die manier van printen. Het gaat per laag (ongeacht het aantal objecten op de plaat) tegelijk.

Nadeel is dan weer dat kunsthars giftig is, dus moet je goede afzuiging/ventilatie hebben op je werkplek en moet je met handschoenen, mondmasker (een echte met een filter) en oogbescherming werken. Maar je hebt dan wel hele mooie resultaten. Ook bij de kleinste objecten. Tot een bepaalde grootte is het nog wel te doen met een FDM printer (zoals deze), maar die hele fijne details is een probleem.
Ja, dat kan, maar om in D&D termen te spreken: medium creatures zijn doorgaans lastig en de kwaliteit matig. Larger en groter is een stuk beter te doen en prima voor gebruik op speelafstand (50+ cm kijkafstand).

Wat de rest zegt klopt overigens wel. Resin printers worden doorgaans meer hiervoor gebruikt. FDM is prima voor grotere monsters en terreinstukken. Om je een idee te geven heb ik wat mini's en terreinstukken die ik de afgelopen 3 jaar heb gemaakt en beschilderd verzameld in een album. Allemaal geprint in PLA op een Prusa i3 MK3s+.

https://photos.app.goo.gl/XSiCYwCGVZbCC8be6

Edit:
Één van de dingen waar ik vaak tegen aanloop met kleine mini's is dat ze support nodig hebben die moeilijk te verwijderen is. Ik breek vaak zat mini's af bij de enkels. Moet het nog proberen, maar sinds kort ondersteunen Cura en PrusaSlicer tree-supports die dit volgens mij een heel stuk makkelijker moeten maken.

[Reactie gewijzigd door RoyBijster op 22 juli 2024 14:37]

Bedacht voor de link. Erg leuk om te zien. Zit zelf wel eens over na te denken om zoiets te maken/ doen.
Dat ligt eraan hoe groot je de beeldjes wilt uitprinten, maar over een algemeen is een resin printer daar veel beter voor geschikt. Deze hebben een veel betere en gladdere oppervlakteafwerking, de resolutie en lijnen zijn veel mooier en beter. Daarnaast als je veel miniaturen wilt printen is een resin printer veel sneller.

Het grote nadeel van een resin printer is in mijn ogen het wassen en schoonmaken val de geprinte delen en de printer onderdelen. Daarnaast is en blijft het een chemisch goedje, dus je moet het wel in een ruimte doen waar goed geventileerd wordt en ik zou het niet in een ruimte gebruiken waar je veel bent. Maar dat laatste kan ook gelden voor bepaalde materialen die je met een printer als de Prusa kunt printen.

[Reactie gewijzigd door Andyk125 op 22 juli 2024 14:37]

ABS met aceton doet wonderen :
https://all3dp.com/2/abs-...3d-print-vapor-smoothing/

Wel is aceton niet zo'n lekker goedje dus niet op een gesloten zolderkamer nadoen!
Beetje achterhaald model inmiddels, ook als je kijkt naar de concurrentie bijv. Bambulab
Ik heb bij dit soort reacties een beetje een iPhone vs Android gevoel. Voor wat ik ervan begrijp betaal je hier gewoon voor dat alles getest is, goed werkt, lange ondersteuning heeft, dat ze een goede slicer ontwikkelen, hun mail beantwoorden etc. Natuurlijk is een Voron sneller en een Ender 3 goedkoper, maar als ik gewoon prototypes uit wil poepen op een school of in een kantoor dan is de meerwaarde van niet klooien veel groter.
Precies. Op een of andere manier wordt er gedaan alsof alles overbodig is nu er een Bambu Labs printer is. Dat is natuurlijk onzin. Net alsof je zegt dat alle automerken wel de deuren kunnen sluiten nu Tesla er is. Onzin. Iedereen heeft andere eisen en wensen. Een Voron of Ratrig is sowieso een hele andere markt, want dat zijn DIY printers en die zijn zo goed als je ze bouwt. Bovendien zijn dat meestal dingen waar je aan blijft rommelen/tweaken. Dat, en het zelf bouwen, is niet voor iedereen weggelegd.
En ondanks dat Bambu de CoreXY printer relatief betaalbaar heeft gemaakt, is het nog steeds niet zo dat de bedslinger obsolete is. Dat is aan de Mk4 te zien; door toepassing van input shaping krijg je er nog steeds mooie modellen uit op hoge snelheid.

Uiteindelijk bepaalt de persoon met het geld in de hand nog altijd welke printer er aangeschaft wordt. Prusa heeft altijd ingezet op kwaliteit en consistentie, en ook al zijn er mensen die problemen hebben met hun Prusa (er zijn vast ook mensen met een problematische Bambu), de kwaliteit van de Prusa's staat buiten kijf. Ook zijn ze makkelijk te repareren en kun je parts bestellen en/of printen om zaken te upgraden of vervangen. Bij een Bambu bijvoorbeeld zijn niet alle zaken zelf te vervangen. Prusa is inmiddels ook een bewezen betrouwbare leverancier. Er worden nog steeds firmware updates uitgebracht voor oudere machines en ook zijn er nog onderdelen te koop.
Er zijn nog een flink aantal printers te koop, en Creality komt binnenkort met een Bambu kloon lijkt het, want dat is de business van Creality, machines van anderen namaken. En zoals gezegd bepaalt de persoon met het geld waar dat heen gaat. Laten we over een half jaar of een jaar maar eens kijken hoe de Mk4 (en natuurlijk de XL) gaan in de markt en wat de ervaringen zijn.

Uiteindelijk is er geen beste printer, net als er ook niet een beste smartphone is, ook al willen Apple of Samsung freaks anders doen geloven. Het is helemaal aan de (aspirant) koper.
De Prusa is ook nog eens volledig open Source en heeft daarbij een enorme bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van goedkope klonen zoals de Enders. In principe kan jet ding dus gewoon helemaal namaken zoals Thomas Sanladerer al aantoonde.

Desalniettemin is de Bambulabs een mooie ontwikkeling op het gebied van techniek, snelheid en out of the box bruikbaarheid en zal het zeker leiden tot een heel nieuwe generatie goedkopere klonen op de markt.

Het zou daarom mooi zijn geweest als Prusa zijn bedslinger wat lager had geprijst, ik vind hem zoals altijd nog prijzig als kit en complete printer. De upgrades vind ik zelfs schandalig duur.
Mee eens. Hoewel ze het open source deel van hun eigen extruder nog heel even onder de pet houden, want ze willen niet dat er binnen 2 weken al een clone op AliExpress te koop is. Jo is helemaal voor open source, maar hij had eigenlijk in gedachten dat anderen zijn ontwerpen zouden verbeteren of aanpassen en originele producten zouden maken. Maar helaas is het gros van de 3D printers die je nu kunt kopen gebaseerd op de i3. En dat vergeten mensen (of weten ze niet eens) als ze roepen dat Prusa obsolete is. De bijdrage die zij hebben geleverd is zeer zeker waardevol.

De prijs van Prusa is de prijs die je betaalt voor design en productie in de EU denk ik. Bambu heeft wat dat betreft de wind mee: zij kunnen goedkope arbeid gebruiken én zitten bovenop de onderdelen en hebben dus veel minder last van supply chain problemen zoals Prusa dat had. Kijk naar dat hele traject van de XL. Ook al lag dat niet helemaal aan dergelijke problemen zoals Jo toegaf, het scheelt enorm als je daar zit waar alles gemaakt wordt (voor wènig).
Ik zie het meer als het verschil tussen een werkpaard (Prusa) en een rijpaard (Bambu). Ik heb bv een MK3S+ gekocht om de onderdelen van de Voron 2.4 te printen, dat had ik ook op m'n andere 3D printers kunnen doen. Maar ik wilde een betrouwbaar referentie model hebben die op dat formaat de onderdelen kon printen. Daarna wilde ik ook (betrouwbaar) vergelijkingsmateriaal hebben voor snelheid en energieverbruik. De open source basis van de Prusa en de Voron vind ik ook een enorm voordeel ivm. met lange termijn onderhoud. Bambu Labs moet zich nog bewijzen op de lange termijn.
Volledig akkoord.

Ik deed toevallig de afgelopen weken research voor een eerste 3D-printer. Hoewel de Bambu Labs wellicht de meest geavanceerde consumenten 3D-printers maakt van het moment, kun je 'm bij slijtage van bepaalde componenten niet zelf fixen (de carbon ophanging bvb). Zo'n ding naar Duitsland moeten sturen lijkt me niet zo handig.

Het open source principe, zelfonderhoudbaarheid en bewezen track-record van Prusa trekt me daarentegen enorm aan en besloot te wachten op de MK4. Bij deze... :)

[Reactie gewijzigd door TheBlackbird op 22 juli 2024 14:37]

Het op het moment gesloten ecosysteem is wel een heel groot nadeel van Bambu. Al zijn onderdelen gewoon via Aliexpress te koop en hebben ze een distri in Duitsland. Ik zou er zelf geen 1 kopen tot slijtageonderdelen onder licentie door derde geproduceerd gaan worden. Zelf vervangen is ook niet super complex. Buiten dat is de printer toch wel aan alle kanten superieur aan wat Prusa te bieden heeft. Snelheid, accurate en vooral printen zonder gezeur door een gigantische innovatie in de calibratie technieken. Niet te vergeten de behuizing met op de X1 actieve filtering als standaard, iets waar je bij Prusa bijna 500 euro voor moet neertellen.

Wat mij betreft hadden ze er beter aan gedaan om de Mini in de prijsklasse te behouden en de MK4 te laten varen voor een Voron/X1 alternatief qua ontwerp als nieuw apparaat. Na 6 jaar tijd vind ik de innovatie tussen de MK3 en 4 toch wel erg summier. Denk dat het Mendel platform gewoon aan zijn max begint te raken in deze prijsklasse.

Ik denk dat je Bambu moet zien als een bedrijfsauto leasen, daar wil je ook geen omkijken naar hebben en ga je zelf niet aan sleutelen. Ding moet gewoon starten en lopen. Prusa zie ik meer als een kitcar. Niet direct starten-lopen, of op zijn minst meer haperingen maar er zit wel een community achter met bewezen support. Alleen wel een hele dure kitcar die zich onderhand wel uit de markt prijst. Zeker qua upgrade sets, het is bijna beschamend om te lezen wat ik zou moeten neertellen om mijn MK3S te upgraden. Aan de andere kant, ze maken de kits wel beschikbaar. Plus genoeg mensen zien 3D-printen als een hobby en dan is eraan sleutelen vaak een onderdeel hiervan. Dan kies je eerder voor de kitcar.

[Reactie gewijzigd door naaitsab op 22 juli 2024 14:37]

Ik zie de Bambu niet in de Pricewatch staan. Hoe zit dat?
Wordt volgens mij niet in Nederlandse webshops verkocht. Alleen op de Bambulabs website.

In de Pricewatch worden producten van NL webshops automatisch toegevoegd, andere producten moeten handmatig door een tweaker of een Tweakers medewerker worden toegevoegd.
Prusa heeft zijn tijd van onderdelen schaarste echt goed gebruikt, dit is een mooie upgrade.
Ben in het bezit van de MK3+ en ben er reuze tevreden mee, heb tevens de MMU2, die werkt redelijk en vraagt wel veel aandacht. Toen de XL op inschrijving besteld kon worden, direct gedaan incl 5 koppen.
Wat je beschrijft over Jo is waar, een top gozer. Die met liefde mooi werk leverd en Europees.
Reeds de upgrade van MK3S+ naar de MK4 besteld. De oude onderdelen zet ik in voor mijn instrument makers bank naar CNC te zetten. Had daar bijna een Mini voor gekocht.
Was ooit een NOKIA freak in het windows mobile tijd perk en nu een tevreden S22 Ultra gebruiker.
Op m'n werk hebben we een MK3 staan die heel sporadisch gebruikt wordt door verschillende knutselaars, en hij doet 't gewoon altijd vrijwel zonder problemen. Er is echt wel wat te zeggen voor goedkopere printers met meer halfbakken nieuwe features voor persoonlijk gebruik, maar als je een printer wil waar je niet aan hoeft te sleutelen maar dat nog wel kan, is Prusa volgens mij je beste optie. Je kunt Prusa beter vergelijken met de meer professionele fabrikanten als Ultimaker en BCN3D, en in mijn ervaring komt Prusa daar beter uit de bus dan die machines die veel duurder zijn en tevens minder modificeerbaar.
hij doet 't gewoon altijd vrijwel zonder problemen
Dat is niet langer meer een feature, dat doen printers met 1/3 van de prijs ook.
Prusa was sterk in het begin maar is heel lang blijven hangen, veels te lang, terwijl de concurentie hard door ging met ontwikkelen.
Helaas moet ik je kwa Ultimaker teleurstellen. dat is niet veel meer.
Erg duur, enorm slechte klantenservice, het laatste model is een enorme probleem machine.
en Ultimaker wuift de problemen gewoon een beetje weg.
Prusa is goed, maar desondanks dat echt te duur voor wat ze bieden.
Maar ze wuiven hun problemen niet weg. In tegendeel…
Ik zie dan natuurlijk de X1C niet als beste printer, maar wel een grote stap voorwaard.
Veel printers zijn gebaseerd op de prusa en daardoor is de innovatie bijna stil gevallen.
Door de komst van Bambulab zie ik de toekomst met veel veranderingen op gebied van printers.
Als je prototypes en iteraties (liefst veel) wil printen ben je toch veel beter af met een snelle printer zoals een bambulab p1p/X1C, Voron of Ratig. Sinds de aankoop van een X1C heb ik al mijn bedslingers verkocht.

Ik kon 3 vorm prototypes voor een BT speaker - studeer product design - op die X1C printen in dezelfde tijd dan wat de Ender 3 S1 PRO nodig had voor 1. En die laatste dan nog in een hogere layer height…

Mensen onderschatten serieus welke game changers die nieuwe generatie toestellen zijn of hoe snelheid in bepaalde gevallen echt wel belangrijk is. Vroeger ging ik eerder mijn finale modellen in kunststof maken, nu kan ik ze al veel vroeger in het proces gebruiker. En voor iemand die niet graag werkt met (ongezonde) foam om modellen te maken, is dat sowieso een grote plus.
En het printoppervlak is nog steeds klein voor die prijs waarmee ze deze printer in de markt brengen.
Dan heb ik zelf vorige maand de X1C gekocht, bevalt mij echt prima.
Hiervoor de mini en de Mk3s+ gehad, veel gedonder mee gehad, veel onderdelen die kapot gingen.
X1C heeft ongeveer het zelfde printoppervlak, maar compenseert met de geweldige snelheid.
Goh bedankt voor de tip. Zat al een tijdje te kijken voor een Prusa omdat ik geen gedoe meer wil met printen. Maar die Bambulab X1C is precies wat ik zoek!
Als je veel print zou ik adviseren om wel elke week een kleine inspectie te doen en maandelijks of vaker onderhoud te doen.
Hier de instructies van BL zelf, met de intervallen die zij aanraden: https://wiki.bambulab.com/en/x1/maintenance
Bambulab gaat voor zover ik t kan zien net zo vaak stuk als een prusa , wellicht zelfs vaker. Ik heb ze beide , en beide machines moet je "begrijpen" , ik print stukjes die precies op maat moeten en dan heb je bij beide machines je calibraties te doen en ook nog per merk en type materiaal.

Een " ik flikker er van alles in er komt precies uit wat ik wil " machine bestaat niet.....
Ik werk op omgebouwde creality cr-20, geen fancy stuf en handmatig bed leveling. Ding doet wat ie moet doen en ziet er uit als een frankenstein, zo noemen we de printer ook.
Hey die heb ik ook, kom niet veel mensen tegen. Over het algemeen kiezen mensen de Ender.
Maar inderdaad super blij met de Cr-20, ook aantal aanpassingen gedaan en nu print hij helemaal super.

Ik kijk net zoals anderen naar de Bambu lab carbon x1, echter voor de dingen die ik print is de Cr-20 eigenlijk nog helemaal prima.
Ja precies, gaat wel langzaam met marlin maar ik heb geen zin om er klipper op te gaan frutten en die rails etc. Is op FB ook een groep puur voor de creality cr-20 btw
Wat voor onderdelen gingen er kapot bij jou?
Koelers van de hotend, echt rommel
Aha, bijzonder. Zelf in 2 jaar met 3 printers geen last van gehad. Maar dan gaat het maar om 1 onderdeel dus.
Beide koelers gaat het om, zowel de mini en de Mk3 die ik heb
Verbruiksmateriaal..... ook die van de bambu zijn niet voor eeuwig....
Naja 3x binnen 2 maand vind ik wel extreem
Complete leek vraag mbt 3D printing: Als deze achterhaald is, welk model is superieur aan deze in de zelfde prijsklasse?

edit:
Bedankt voor alle reacties!

[Reactie gewijzigd door meowmofo op 22 juli 2024 14:37]

Momenteel is de BambuLabs P1P een heel sterk alternatief, snel en print goed out of the box.

Prusa wint nog op het gebied van OpenSource 3D printen & klantenservice.
Op printkwaliteit, gebruiksgemak en snelheid kijkt men nu steeds vaker naar BambuLabs.

Voor een complete leek / beginner zou ik desondanks nog altijd een Ender 3 aanraden :)
Voor een complete leek / beginner zou ik desondanks nog altijd een Ender 3 aanraden :)
@meowmofo Let wel dat je de Ender lijn zelf in elkaar moet zetten. Wellicht is de CR lijn dan een beter idee voor een ''leek'', deze komen vaak bijna volledig in elkaar. Die van mij (Cr-20) bestond uit 2 delen die nog in elkaar gezet moest worden. ~8 schroefjes en ik was klaar.

Al leer je mogelijk wel meer met de Ender lijn, deze zijn tevens ook iets meer upgrade vriendelijk.
Als ik het zelf in elkaar zetten van een Ender 3 (stel boutjes aandraaien) met een Anet A8 vergelijk zou ik het meer een Ikea box (alles zo goed als klaar) noemen dan lego (alles zelf doen).

Je kan een Ender 3, 5 en 5 Plus met gemak binnen drie kwartier klaar hebben. Een Anet A8 kostte me een paar uur.
Voor een complete leek / beginner zou ik desondanks nog altijd een Ender 3 aanraden :)
Dat ligt er aan, wil je 3D printen als hobby erbij, sure dan is een Ender 3 een enorm goede keuze, daar kan je prima mee knutselen en als je toch iets stuk maakt kost dat niet meteen de hoofdprijs.

Als je echter direct out of the box wil printen kan je beter voor een kant en klare printer gaan die alle features die je zoekt al aan boord heeft zonder knutsel werk. De Bambu Labs P1P of een Prusa MK3S+ of MK4 is dan wellicht een betere keuze. Ik ben nog even voorzichtig met de MK4, even de reviews afwachten, maar qua features zie ik het als goede concurrent op de Bambu Labs P1P...
Dat ligt er aan, wil je 3D printen als hobby erbij, sure dan is een Ender 3 een enorm goede keuze, daar kan je prima mee knutselen en als je toch iets stuk maakt kost dat niet meteen de hoofdprijs.
Die ervaring deel ik ook.
Ik heb een Artillery Genius Pro gekocht in plaats van een Prusa Mini. De prints zijn wel oké,maar er valt bijna altijd wel iets aan te tinkeren, bed is toch niet echt level, etc...

Kortom, leuk als je als dit als hobby er bij wilt. Ik wou eigenlijk gewoon wat rommelen in fusion en printen, niet de printer afstellen.

Met als resultaat dat de Genius al meer dan een jaar stof ligt te vergaren.
De printers van Prusa zijn helemaal prima en betrouwbaar en het is heel fijn dat ze open-source zijn, maar ze lopen kwa innovatie wel flink achter.

Mijn ervaringen met de klantenservice zijn overigens ook echt niet bijzonder, heel snel reageren ze niet en de garantie is met 1 jaar ook erg beperkt.

Hetzelfde voor de slicer, daarbij worden valide feature requests ook keihard afgeschoten als 1 van de devs het nut niet ziet. Het grappige is hierbij dat de devs blijkbaar niet al teveel communiceren met elkaar want het gebeurd regelmatig dat zo'n afgeschoten feature opeens wel een paar versies later geïmplementeerd is door een ander.
Kan je het nog een win noemen als je 3x zoveel betaalt alleen voor de service die je als het goed is zeer zelden nodig hebt?
Ik zou zelf niet zo snel een Ender aanraden. Er zijn best veel mensen die uiteindelijk afknappen op alle moeite die je moet doen om goed te kunnen printen met die Enders en dan maar besluiten dat 3D-printen niet hun hobby wordt.
En de Snapmaker Artisan, is dat wat?
Het is wel een long overdue upgrade wat mij betreft ja, maar achterhaald? MK4 is wel weer netjes up-to-date met alle features vind ik... de extruder met quick change is mooi, pressure bed levelling, klipper-variant, fatsoenlijk scherm etc... De X1 carbon is uiteraard ook heel interessant, maar geen ervaring mee, en natuurlijk als CoreXY een andere printer. Geen idee of bambulabs ook de support biedt die prusa geeft, zeker ook wat longevity betreft (mk3 uit 2017 kun je 6 jaar later nog upgraden (wel voor heel veel geld, maar toch :P )
Dat mag dan wel zo zijn, maar als de print snelheid nog steeds zo laag is als de MK3 dan vind ik de andere upgrades te weinig meedragen. Als je kijkt naar de P1P van bambulab heeft deze printer zowat alle functies die de Mk4 ook heeft, maar dan voor een lagere prijs.
Over support durf ik zo nog niks te zeggen, bambulab bestaat ook nog niet zo lang.
Dat is juist een van de nieuwe features. De shading zorgt er voor
We are, of course, aware of the SpeedBoatRace and crazy attempts to print the Benchy in the shortest amount of time possible. While this is pretty cool and exciting, we see the biggest gains on our print farm, when we’re printing a dozen of technical parts, prototypes and other functional models in 3 hours instead of 9 with the same quality.
Dus gemiddeld factor 3 versnelling ten opzichte van MK3.

En Benchy in 19 minuten:
https://youtu.be/tcwrEi_CcME
Dat is een beste verbetering!
De X1 carbon is uiteraard ook heel interessant, maar geen ervaring mee, en natuurlijk als CoreXY een andere printer.
Wordt het dan niet tijd voor een Tweakers.net review? ;)

Zowel bij Bambu Labs als Prusa vragen voor een review model welke je uitvoerig wil reviewen... En als dat niet werkt een mooi voorstel neerleggen bij de baas... ChatGPT kan vast een heel mooi voorstel schrijven! ;)

De Prusa 3D printers zijn nu alweer bijna 8 jaar commercieel beschikbaa Josef Průša zelf is alweer ~14 jaar ermee bezig en het is open source. Bambu Labs moet zich lange termijn eerst nog bewijzen en het is niet open source (wat een issue is als ze lange termijn toch niet zo betrouwbaar blijken)...
Zou ik superleuk vinden ja, ik zal het weer 's voorstellen (y)
De laatste keer dat ik Prusa om een reviewexemplaar vroeg, was het antwoord letterlijk "we're not looking for new reviewers at the moment".... daar vond ik wel wat van tbh :)
Bambu heb ik nog niet gevraagd, maar nogmaals: ik zal sowieso eerst bij the powers that be moeten kijken of er interesse is in een review. Tijd voor een petitie op GoT :+
Mocht je er geen één van BL krijgen, hier hebben we een aantal users mét printers :D. Mijn DM's staan eventueel open :+
Dank voor je aanbod, ik hou het topic ook al in de gaten :)
Helemaal mee eens. Wat mij betreft heeft Prusa hier de plank misgeslagen. Deze printer had nooit geïntroduceerd moeten worden. Zonde van het geld. De markt in dit prijssegment verwacht nu gewoon betere machines dan een mendel/bed slinger.

Voor dit geld wil je een printer die in de opzet geen fundamenteel probleem heeft. Een mendel heeft namelijk een toenemende bewegende massa naar gelang de print vordert. Je kan nooit echt goed tunen en er kan nooit echt snel mee worden geprint. Dat maakt de claim dat ze input shaper willen toepassen ook zo fantasierijk. Input shaper is bedoeld om zonder artefacten sneller te kunnen printen. De resonanties veranderen tijdens het printen. Je kan voor de Y-as nooit een goede input shaper curve instellen. De bewegende massa is daarnaast een fundamentele beperking op de snelheid die je kan behalen. Deze problemen zijn inherent aan de opzet van een mendel. Dat ga je nooit verhelpen zonder extreem veel trucjes die een printer met kubusframe en printkop dat in het XY-vlak beweegt niet hoeft te doen. Een mendel staat per definitie al één tegen nul achter.

Ik zie dit meer als paniekvoetbal van Prusa. Ze hebben de boot gemist met de XL, die te laat en te duur is, en nu gaan ze de onderdelen creatief hergebruiken in oudere ontwerpen om zo de kosten wat te drukken.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 22 juli 2024 14:37]

Ja, je maakt goede punten. Echter is dit een beetje dezelfde discussie van hardware specs vs een software platform. Ik denk dat een 3D print staat of valt bij de software en bij introductie ging Bambu Labs dan ook aardig op het muiltje op het software vlak. Over de Mk4 kunnen we nog weinig zinnigs zeggen dan de papieren specs en de twee filmpjes op het YT Prusa kanaal. Voordat je de Prusa compleet afschiet, zou ik eerst lekker wachten op de reviews. Er zijn zat reviewers die jou punten direct herkennen en daar ook naar zullen kijken.

Ze laten geheel een Benchy zien die in minder dan 20 minuten wordt geprint:
https://www.youtube.com/watch?v=tcwrEi_CcME
De Bambu Labs meegeleverde Benchy file doet het 2 minuten sneller. Dat noem ik VERY impressive! Natuurlijk is een benchy niet al te zwaar (15g filament) en ik ben zeer benieuwd hoe een grotere/zwaardere print presteert. Een Voron 2.4 doet het een stuk sneller, maar daar zit 40 uur bouwtijd aan vast en geen mogelijkheid om geassembleerd model te kopen (wellicht 2e hands, maar dat is een heel ander verhaal).

Daarnaast is de Bambu Labs bijna geheel proprietory, waardoor ik vraagtekens zet bij de bruikbaarheidsduur van de Bambu Labs printers. Prusa was altijd opensource, maar ik zie nu bij de MK4 ook custom onderdelen en vraag me af hoe dat er uit komt te zien qua OS...
De Benchy die Bambu Lab meelevert print inderdaad in 17 minuten, maar daarbij rekenen ze dan niet de 7 minuten die je nodig hebt om de print te starten. Ik denk dus dat de Benchy van Prusa sneller is!
Het is echt schokkend hoeveel stappen verder Bambulab is. Waar de Prusa nog steeds een apparaat is voor de enthousiastelingen heeft Bambulab echt een hele grote stap gezet in gebruiksvriendelijkheid.

3D printers zijn vanaf het begin echt een tweakers aangelegenheid. Er is veel kennis en kunde voor nodig om een printer te gebruiken en beheren. Het komt gewoon nogal nauw. Dit maakte dat het vooral apparaten zijn voor professionals aan de ene kant en hobbyisten aan de andere kant. Je kunt de gemiddelde consument gewoon niet leren hoe ze een bed moeten levellen of een verstopte nozzle moeten oplossen.

Bambulab neemt hierin heel veel weg. De printer is een stuk slimmer en kan problemen zelf detecteren. Hun automatische bed levelling is echt hufterproof en de printer is bloed snel. Het is nog steeds niet iets wat je als consument thuis kunt neerzetten, maar als je betrouwbaar veel snelle prints wil maken is er weinig wat er bij in de buurt komt.
Niet helemaal.
Er zijn tegenwoordig een aantal goedkopere coreXY printers (zoals de Bambulab). De MK4 is echter een bed-slinger met een wat kleinere footprint, open source en uitstekende costumer service. Van Prusa mag je ook wel verwachten dat de ondersteuning lang is. Zelfs op de eerste machines geven ze nog gewoon ondersteuning. Er komen ook nog gewoon zo nu en dan firmware updates voor uit.
De MK4 leunt voor de techniek sterk op de XL, maar dan voor een derde van de prijs. In ontwerp leunt het op de MKS3, maar wel drie keer zo snel. Voor een bedslinger is het een ongewoon snelle machine. Je moet het dus vooral zien als een tussen oplossing tussen de bedslingers en de coreXY. Een Prusa is altijd duurder dan het Chinese spul, maar dan krijg je ook een machine die gewoon jaren lang als werkpaard gebruikt kan worden.
Wie al een Prusa heeft, kan die oude machine middels een ombouwset zelfs tot een MK4 omtoveren.
Zelf heb ik een Prusa MK3s+ en een Voron 2.4. De Prusa draait zo'n 100 uur per week en kan het werk eigenlijk niet meer aan. De Voron is niet betrouwbaar genoeg om "productie" te draaien, maar wordt daar nu wel regelmatig voor ingeschakeld. Eigenlijk zit is aan te hikken tegen een derde machine, maar daar heb ik niet echt de ruimte voor. De snelheid van een MK4 kan me prima uit de brand helpen. Met een ombouwset ben ik bovendien goedkoper uit dan een nieuwe machine kopen.

Een Ender is wel goedkoper, maar daar moet je nog wel het een en ander aan aanpassen en het resultaat is een tikje minder. Wil je er een machine van maken die met de Prusa kan wedijveren, dan moet je er toch nog wel wat geld tegenaan gooien. Prijsverschil wordt dan wel klein.
Bambulab is closed source. Ofwel: maar zo lang support als de producent dit model ondersteund (of sowieso bestaat). Prusa is open source. zelfs hun slicer, die intussen ook te gebruiken is voor andere printers.
De MK3 begint achterhaald te raken, al is die nog behoorlijk betrouwbaar en wordt vaak gebruikt in print-labs. Met de mk4 maken ze een inhaalslag.
310 euro om m in elkaar te zetten? Da's meer dan een dag werk?
Het is ook meer dan een dag werk als je het zelf doet, al helemaal als je het voor het eerst doet.
Ok thanks, maar dat valt me vies tegen. Het lijkt me niet meer onderdelen dan een pc te hebben en die bouw je in een paar uur.
Hi Alxndr,
Daar heb je dan echt een verkeerd beeld van.
Ik ben modelbouwer en hobby 'foefelaar'. Heb verschillende printers en heb onlangs een Mk3.5 geassambleerd. De printkop zelf is 1u-1u30 werk. Alles wordt los geleverd. elke schroef, elk onderdeel. Het is niet zoals een creallity waar je enkel de 'tower' op de basis zet en klaar.
Yep maar je vergeet de beloning voor het in elkaar zetten van de printkop krijg je de meeste Gummy bears :)
De onderdelen zijn niet echt plug-n-play als een PCI-E kaart. Het is veel schroeven, fijn afstellen en kalibreren.
Het is een mechanish apparaat met bewegende onderdelen. Met heel veel onderdelen, die in de correcte volgorde en met de correcte momenten moeten worden gebouwd.

De eerste MK3 werd met 2 personen over 3 avonden gebouwd (2*3*4 uur), heel voorzichtig, veel overleg, zoeken in de (online) handleiding.

De 2de werd met 2 personen in 4 uur gebouwd en getest, we wisten welke stappen parallel konden plaats vinden en hadden de handigheden onder de knie.
Sorry, maar je hebt duidelijk geen idee waar je het over hebt.
Zoek eens online. Er staan bijv filmpjes op YouTube over wat je allemaal moet doen.
Prusa loopt gewoon enorm achter op de markt, voor 1/3 van de prijs heb je een vergelijkbare printer als de MK3 die je in 30min in elkaar zet en hetzelfde doet.
Niet meer dan een dag werk, maar zeker een paar uur. Daarnaast kost het ook aanzienlijk meer om een geassembleerde printer te versturen dan een bouwpakket. Een geassembleerde printer dient heel voorzichtig mee omgegaan te worden, een bouwpakket kun je gooien met de doos.
Eerlijk gezegd heb ik daarvoor liever dat ze dat doorrekenen in de verzendkosten, daar rekenen ze nu geloof ik maar een tientje voor. Toch denk ik dat het vooral zit in de arbeid en het testen. Het 'voorzichtig omgaan' is niets meer dan wat schuimblokken die ze overal tussen steken. Groter volume om te verschepen, dat wel.

[Reactie gewijzigd door Cilph op 22 juli 2024 14:37]

Die extra verzendkosten zitten gewoon in de prijs van de duurdere versie hoor.
Ik heb een paar maanden terug nog een geassembleerde Mk3s+ besteld en volgens mij betaalde ik maar een tientje verzendkosten. Dat is dus wat ik bedoel, dat het niet in de prijs van het product zelf zou moeten zitten.

[Reactie gewijzigd door Cilph op 22 juli 2024 14:37]

Nu kunnen ze lekker reclame maken met dat verzendkosten maar €10 zijn! :D
Tenzij ze hem zelf komen brengen wordt er toch wel gegooid met de dozen vrees ik.
In een van de MK3S+ guides stond 8 uur voor het bouwen van de kit.

Vanuit een zakelijk perspectief is dat €256 (ex btw) voor 8 uur werk. Daarnaast krijg je 10% korting op de vijf volgende geassembleerde printers, dus de tweede kost nog maar €157 (ex btw) voor 8 uur werk. Daarnaast krijg je 10% korting ipv. 5% korting (kit) op filament (30 soorten). Dus dat kan uiteindelijk heel voordelig uitpakken...
Mooi dat ze bij prusa de open-source en upgrade-gedachten in stand houden. Je had in 2016 een MK2 kunnen kopen en die steeds met hardwareupgrades kunnen upgraden naar de nieuwste specificaties. Nu ook weer 3 upgradeniveaus om een mk3 van de nieuwe functionaliteiten te voorzien.
Ik heb de 3.5 upgrade besteld voor mijn MK3s'en die ik gebruik met e3d revo hotend.
Is dat echt de moeite waard, zo'n upgrade pakket? Is verkopen van de Mk3 en dan de prijs van de upgrade bijleggen en een Mk4 kopen niet handiger? Of zit er meer prijsverschil in?
Ik zou dan liever een hele nieuwe printer hebben.
Er zijn 3 upgrade stappen voor een MK3(S+)
250 EUR voor een nieuw controller bord en display: MK3.5
550 EUR voor het vorige en de nieuwe extruder: MK3.9
640 EUR voor het vorige en nieuwe stappen motoren: MK4

Of 890 EUR voor een compleet nieuwe printer: MK4

Ik zie persoonlijk geen reden om naar de 3.5, 3.9 of 4 te gaan. Mocht ik de behoefte krijgen dan zal ik gewoon een nieuwe MK4 kopen en de oude verkopen (of gewoon aanhouden).
Dus als je voor maximaal €200 een kapotte Mk3S+ op de kop kunt tikken, kun je 'voordelig' upgraden. Aangezien je toch bijna alles moet vervangen, mag er ook van alles stuk zijn aan de donor... :+
Je zou zelfs een ‘mk3’ van aliexpress kunnen halen. De cruciale onderdelen worden namelijk vervangen in de upgrade
Ja, alleen het heated bed niet, dus daar loop je met Ali nog kans op electrocutie :+
Tja, maar dan geen support. Ik heb al een aantal horrorverhalen over problemen met de aliexpress klonen gelezen. Mij niet gezien.
Ik denk ook dat als je alle upgrades bij elkaar optelt over de verschillende modellen je een heel fors bedrag betaald om je printer actueel te houden over de jaren ;-) Het zou me niet verbazen dat je voor dat geld ook twee nieuwe Prusa's had kunnen kopen.
Ja, maar dan wel 1 7 jaar geleden en 1 nu. Terwijl in de tussentijd er best wat updates zijn gekomen die wél de moeite zijn. Dan heb je dus 6 jaar lang die voordelen niet gehad.

Maar ik denk dat nu vanaf de MK3S+ naar de MK4 de upgrade te groot is. Teveel onderdelen anders, en daardoor de prijs té hoog om te upgraden. Als je dan naar de MK4 wilt gaan is het bijna verstandiger om je MK3 te verkopen en de MK4 kit te kopen.
Mooi dat ze bij prusa de open-source en upgrade-gedachten in stand houden.
Maybe, hoe zit het met de custom onderdelen? Zijn die ook OS? Er zit bv. custom electronica in...
Vorig jaar voor het eerste een 3d printer aangeschaft, ik heb getwijfeld om voor een Prusa printer te gaan. Maar de prijs is gewoonweg niet interessant voor een beginner, ik wilde uiteindelijk wel een goede degelijk printer waar ik niet meer aan het repareren en knutselen ben dan printen dus ik heb voor een Ender 3 S1 pro gekozen en ben er zeer blij mee. Deze was uiteindelijk minder dan de helft van de prijs van een Prusa MK3S+.
Vond je het moeilijk om zo'n kit in elkaar te zetten?
Nee helemaal niet. Nu heb ik wel enige technische achtergrond, maar op gebied van 3d printen was ik een complete leek. Het in elkaar zetten stelt niets voor, vooral niet bij het model wat ik gekocht heb. Dat is echt 8 schroefjes en wat kabeltjes met elkaar verbinden.
Het instellen kost wat iets meer tijd, vooral het afstellen van het bed vond ik in het begin wat lastig. Maar door het automatische bed leveling hoeft dit niet zo nauwkeurig en had ik het ook niet zo precies hoeven te doen. Het afstellen van de wieltjes was ook een beetje een gepriegel, maar ik ben misschien ook iets te perfectionistisch.
Er zit een heel goede (en dikke) stap-voor-stap handleiding bij. Het is net Mechano. Alleen het voorspannen van de riemen stond er niet goed in, en dat stond online beter (een hulpstuk printen staat daar beschreven).
Verder leuk en goed te doen, maar reken 10-30 uur afhankelijk van je handigheid.
Ik ben zeer onder de indruk van de presentatie van de MK4, ik heb zelf sinds 2019 een ender 5 die zoveel mods heeft ondergaan dat je het amper nog een Ender kan noemen, heel veel plezier aan... mischien ga ik binnenkort toch een keer de overstap maken, de MK4 heeft een hoop mooie features, het enigste nadeel aan prusa printers vind ik de hoge aanschaf prijs (voor het build volume en specificaties). Maar buiten de prijs om is dit weer een mooie vooruitgang in de 3D Print wereld.
Paar maanden terug nog mn eerste MK3S+ gekocht.... :+ Maar eens uitzoeken of een upgrade het waard is.
Prachtige prijs kwaliteit verhouding!
Ik ben hier dus behoorlijk pissig over. Ik had begin dit jaar genoer bij elkaar om een 3D printer te kopen. Mij werd geadviseerd een prusa te kopen, omdat die betrouwbaar waren. Dus ik zocht op en vond dat er een mk4 zou uitkomen. Maar er werd geschreven dat ze dat al tijden roepen en dat nog heel lang op zich zou laten wachten. Dus ik heb eind januari toch maar een mk3 kit gekocht voor 890 euro.
Nu, twee maanden later, is er ineens de mk4, 890 voor een kit. De mk3 is nu 720 voor een kit. 170 euro minder! Als je in de afgelopen 30 dagen een mk3 zou hebben gekocht krijg je 150 terug, maar ik dus net niet. En ik wil geen 150, ik wil een mk4. De full upgrade kost 650 euro! Dat is erg veel geld.
Ze hadden dit van mij echt veel eerder moeten aankondigen. Dan had ik gewacht. Mijn twee maanden oude printer is nu al achterhaald en een HEEL stuk minder waard. :(

[Reactie gewijzigd door MeMoRy op 22 juli 2024 14:37]

Ik snap je frustratie.

Je zou eens een upgrade naar de 3.5 kunnen overwegen.
Heeft alle leuke speeltjes wat de 4 heeft behalve:
Die nieuwe motoren en de nieuwe extruder.
Minimale verschillen in kwaliteit, en iets omslachtigere nozzle wisselen……valt mee te leven toch?

Zo ga ik het met mijn 3 ook doen.

[Reactie gewijzigd door reinier666 op 22 juli 2024 14:37]

Het gaat mij om sneller printer (alpha firmware nu nog), minder geluid, betere finish. Dat zijn volgens mij toch de preciezere extruder en motoren
Je kan bij Prusa binnen 60 dagen na ontvangst voor elke reden dan ook de printer retourneren.

Je noemt 2 maanden dus misschien kan het nog! Mocht je erbuiten vallen zou ik ze toch nog een bericht sturen, mogelijk zijn ze coulant.
Ze zijn helaas niet coulant. Ik heb al contact gehad.

Ik vind dat ze een "bad call" hebben gedaan door dit zo geheim te houden. Tenmiste, voor mensen als ik. Ik bedoel: zoals het blog schreef was de ontwikkeling van de mk4 parallel aan die van de xl. Maar van de xl gaven ze regelmatig updates en het was mogelijk die te pre-orderen. Waarom niet hetzelfde voor de mk3?
Ik weet het denk ik wel: ze waren bang dat iedereen dan zou wachten op de mk4, dus ze niets meer zouden verkopen. Fijn voor hun inkomsten, maar ik voel me misleid.
Bij het lezen van de titel op de FP dacht ik: wat is er nu bijzonder aan een printer dat we daarover een artikel krijgen op Tweakers? Laserjets, Inktjets zijn toch niet boeiend? :P

Maar het gaat om een 3D printer. En dat is wel interessant in deze tijden :)

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.