Prusa introduceert sla-3d-printer met opensource-software

Fabrikant Prusa introduceert een 3d-printer die print met stereolithografische printer en werkt met opensource-software. De Original Prusa SL1 is de eerste 3d-printer van het bedrijf dat werkt met hars.

De SL1 kan maximaal printjes maken op 120x68x150mm, zegt Prusa. Elke laag kost zes seconden om te printen en de hoogte van de laag is instelbaar vanaf 0,01mm. Prusa raadt gebruikers aan om lagen te gebruiken van 0,01 tot 0,025mm. De printer heeft een sensor in het printbed zitten om het niveau van de hars te meten. De printer kalibreert zichzelf automatisch. De SL1 heeft een 5,5"-lcd aan boord met 2560x1440 pixels. De printer is gemaakt van aluminium.

De printer werkt met msla, masked stereolithografie. Die manier van printen maakt een groot detailniveau mogelijk, al is het dankzij de geringe oppervlakte niet mogelijk om grote printjes te maken. Prusa zal de sla-printfunctionaliteit in zijn software zetten en streeft ernaar om die opensource te maken, al vermeldt het bedrijf niet wanneer dat zal gebeuren. Prusa gaat de SL1 verkopen voor 1299 euro voor de kit en 1599 euro voor de afgebouwde printer.

Reacties (48)

"De printer maakt gebruik van een uv-laser die de vorm van het te printen object tekent in een vat vloeibare hars."
De printer gebruikt geen laser. Hij gebruikt een LCD paneel.
"Original Prusa SL1 uses MSLA, which means that there is an LED array as it’s light source in combination with an LCD photomask to shape the light image. Like with DLP printers, the LCD photomask is digitally displayed and it is composed of square pixels. The pixel size varies based on how the LCD photomask is manufactured, and individual pixels are deactivated on the LCD to allow the LED light to pass through to form the resulting layer. Thus, the XY accuracy is fixed (it’s the physical resolution of the LCD) and it does not depend on how well you can zoom/scale the lens as is the case with DLP. And that’s the reason why MSLA is more accurate."

Wel typisch dat de LCD wel genoemd wordt, maar de functie er van totaal gemist is, blijkbaar.

Klopt, staat echt enorme blunder in het redactie artikel.
Duidelijk een redacteur (mobile?) die de klok heeft horen luiden maar niet weet waar de klepel hangt.

Wat mijns inziens nog te weinig belicht wordt zijn de gezondheidsrisico's die het werken met kunstharsen met zich meebrengt. Is ook niet leuk om erbij te moeten melden voor de fabrikanten natuurlijk. En de instanties hebben nog niet gereageerd op deze nieuwe markt. Het laatste advies van het RIVM over 3d printen bijvoorbeeld stamt uit 2016 en gaat er vanuit dat SLA printers nog niet voor het grote publiek beschikbaar zijn.

Dat de harsen plakkerig zijn en stinken is natuurlijk compleet ondergeschikt aan de uitwerking op je organen. Als je de dampen kan ruiken, ben je te laat. Als je na een paar keer contact een allergische huidreactie krijgt op de hars, ben je te laat.

Net zoals bij elk werk met kunstharsen moet de lucht die je ademt gefilterd zijn met een (nieuw) actief kool filter. HEPA werkt in dit geval niet, is voor deeltjes. Ventilatie zou kunnen werken als het in de vorm van een zuurkast is.
Maar voorlopig leest de gebruiker die in een studentenkamer woont de gemiddelde gebruiksaanwijzing door en kan de indruk krijgen dat een raam op een kiertje genoeg is terwijl de printer de hele nacht draait in dezelfde ruimte als waar geslapen wordt. Succes met je Parkinson's.

Als je de MSDS van wat harsen bekijkt zie je dat de vrijkomende gassen vooral CO en CO2 zijn, een HEPA filter is hiervoor inderdaad puur voor de sier, maar dit zijn ook gassen die in een geventileerde ruimte geen bijzondere gezondheidsrisico's met zich meebrengen.

stank ≠ gevaar

CO(2) gaat het natuurlijk niet om (in deze hoeveelheden). Bovendien reukloos. De 'stinkende' componenten zijn harders/katalysatoren en zonder uitzondering giftig.
Een SDS wordt geschreven in een industriële context. Waar 'goed ventileren' heel wat meer om het lijf heeft dan bij de muurverf van de Gamma.

Niet alleen de software is open source, het hele hardware ontwerp (wat ze gekocht hebben met een overname van Futur3D) zal open source worden. Net zoals hun huidige FDM 3D printers. Hiermee zet Prusa zich duidelijk apart van menig ander 3D fabrikant in dat ze weinig tot niks verborgen houden. Uitzonderingen hierop zijn bijvoorbeeld het productieproces voor de poedercoat PEI bedden en de P.I.N.D.A. probe.

Er zit geen auteursrecht op het hardware ontwerp wat een technische functie heeft. Het is fijn dat de tekeningen er zijn, maar een beetje handige werktuigbouwkundige had die ook na kunnen tekenen.

Er word niet gepraat over auteursrecht. Bedrijven houden hun ontwerpen meestal binnenshuis. Nu het opensource is/word kunnen er veel makkelijker clones/afgeleiden gemaakt worden

Dat weet ik, ik ben zelf werkzaam bij Ultimaker. Mijn punt is vooral dat de daadwerkelijke impact meer op het delen zit (hw source uberhaubt delen) dan op de licentie die je aan de hardware hangt

grootste push aan vooruitgang komt steeds na het verlopen van de patenten, in 2009 liepen er een aantal belangrijke patenten op FDM techniek af en de jaren daarna is het heel hard gegaan met die printer types.
Tussen 2013 en 2015 zijn een aantal grote patenten met betrekking to SLA en SLS verlopen waardoor sindsdien die categorie printers ook in een sneltreinvaart ontwikkeld worden.

In de hoofdlijnen is deze Prusa niet revolutionair of zelfs vernieuwend, maar het is een vervolgstap in het toegankelijk maken van deze techniek voor de particuliere gebruiker.

Waar ik het meest nieuwsgierig naar ben is hoe goed deze goedkopere oplossing voor het vervangen van de tankbodem werkt.

Helemaal mee eens. Maar dat is vooral een aanklacht tegen (langdurige) patenten. Vervolgens heeft de rep-rap beweging het extreem makkelijk gemaakt voor bedrijven (waaronder dus Ultimaker en Prusa) om de markt te betreden, welke op hun plaats ook weer ontwikkeling naar de markt brengen (maar dan als daadwerkelijk product ipv technologie / concept / source eveyrthing yourself)

Ja het bewijst ook dat community en support uiteindelijk zorgt voor een succesvol product. Althans dat is met de mk series het geval. Niet normaal hoe snel prusa als bedrijf is gegroeid. Een erg tof bedrijf vooralsnog.

Wat is nu het verschil tussen deze, zo'n SLA vloeistof printer, en eentje die met een poeder werkt? (weet ik de naam even niet van)

Allebij zijn het betere opties dan een PLA fillament rol printer toch?

De poeder printer is SLS. Selectieve laser sintering. Voordeel van sls (poeder) is geen support nodig en goedkoper per gewicht. Nadeel is grovere resolutie en duur als je per print maar weining/kleine onderdelen hoeft te printen want je vult je hele printkamer met poeder en dat is maar beperkt te recyclen. Grote voordeel van SLA (hars) is de resolutie. Veruit de beste van alle verschillende 3D printtechnieken. Hars is duur, naast hars verbruik je ook je printbed want het hars plakt overal aan en raakt op een gegevenmoment verontreinigd.

[Reactie gewijzigd door Tweak-Freak op 24 september 2018 21:29]

Even wat andere punter ter vergelijking.

FDM (dus draad op rol) kan flink wat ruiken afhankelijk van het geprinte materiaal en het merk. Met bv. ABS dus goed ventileren. Momenteel print ik alleen PLA en na wat rotzooien met settings ruikt dat niet significant, maar er is wat airflow op mijn zolder.

SLA (hars) stinkt enorm, veel meer dan een FDM printer, het is hier essentieel dat je goed ventileert. Het voordeel van de Prusa SLA printer is dat er een lucht filtratie systeem in zit waardoor je dit issue niet heb. Dit zit niet in alle andere 'goedkope' modellen en ook niet in veel duurdere. Het schoonmaken van de geprinte modellen is een behoorlijk vies klusje waar je handschoenen en het liefst een filtermasker voor nodig heb met niet drinkbare alcohol, verharden onder een UV lamp, etc.

SLS (poeder) is naast een behoorlijk dure printer (Formlabs heeft volgens mij een van de goedkoopste voor €13k, de Fuse 1). Het poeder wat niet gebruikt is is herbruikbaar (beperkt), maar is voornamelijk bedoeld voor prints waarmee de hele print chamber gebruikt wordt (groot object, of veel kleine) om het rendabel te maken. Echter is de cleanup een enorme puinhoop, poeder overal, niet heel gezond om te inhaleren (stoflongen), doos ook daar een fijn stof filter op met handschoenen.

Hoe 'mooier' het materiaal, hoe gevaarlijker en grotere puinhoop het wordt. Als je begint, begin eens met een FDM printer, een hoop van de basics zijn overdraagbaar naar de verschillende technieken (alles wordt opgebouwd in laagjes, hoe dat exact gebeurt is alleen anders).

Na wat afstel werk print ik momenteel prachtige prints op een €180 kostende 3D printer op 100 micron laagjes. Na meer mods verwacht ik stillere en nog betere resultaten...

Het Prusa spul is heel mooi, maar wellicht niet het eerste waar je mee wil beginnen als je ermee wil leren omgaan (aka. 'knutselen'). Want het is over het algemeen 4x zo duur als de goedkope 'concurrentie'.

@antubus Zeker een MK2S is een mooi instap product, maar kan ook mensen afschrikken qua prijs (€619) ivm. bv. een Ender 3 (€180) of een Anycubic i3 Mega (€240). Prijs is niet alles, helemaal mee eens, maar voor sommige is het dat of niets. In mijn geval wilde ik wat meer knutselen/leren en dat doe ik dan liever op een wat goedkoper model... Ik zal zeker met der tijd overstappen naar een MK3.

@pdxnet96 Niets is gegarandeerd. Ligt er aan hoe je 'extra' betaald, een SLA printer is duurder dan een FDM, maar imho is de kwaliteit van de prints significant beter. Daar staat weer tegenover dat je een hoop meer betaald voor het verbruikte materiaal bij SLA vs. FDM.

@carlo Dat is natuurlijk zo voor alle specs en kwaliteit. Ik zou zeker ook niet adviseren om deze machine te preorderen, tenzij dit je job is, dan is €1300 gewoon een ondernemersrisico... Eerst reviews afwachten. dan pas kopen.

[Reactie gewijzigd door Cergorach op 26 september 2018 16:24]

Goed verhaal en mooi uitgelegd, ben het grotendeels met je eens maar denk dat de prusa (mk2) een prima printer is om mee te beginnen, je kunt er gemakkelijk aan knutselen en leert zo veel over de werking van de printer, maar het geeft een geweldige out of de box ervaring. De veel goedkopere printer geven vaak pas mooi resultaat na heel veel tweaken, dat kan best afschrikwekkend zijn als je net begint met printen

Dat SLA, is dat een gegarandeerd printje binnen een bepaalde tijd?
En betaal je daar extra voor?

Het voordeel van de Prusa SLA printer is dat er een lucht filtratie systeem in zit waardoor je dit issue niet heb.

Nogal voorbarig. Er zijn nog geen specificaties vrijgegeven over het gebruikte type filter, laat staan dat er onafhankelijke tests zijn over hoe goed dit zou zijn. Er bestaan goede (koolstof)filters voor de dampen, maar die zijn duur en moeten regelmatig vervangen worden.

Thanks! precies de info waar ik naar opzoek was.

reviews: De wereld op zijn kop - Printen met hars

Dit artikel van Tweakers (incl. video) legt uitgebreid de verschillen, voordelen en nadelen uit van een SLA printer t.o.v. FDM printer uit.

Edit: verkeerd begrepen, jij hebt het over Selective laser melting. Dat werkt door poeder te laten smelten met een laser. SLA werkt door hars te laten uitharden met UV-licht.

[Reactie gewijzigd door P1nGu1n op 24 september 2018 21:24]

Ja mijn vraag stelling is wat onduidelijk. sorry is erg lastig als je de namen van bepaalde dingen niet weet.

[Reactie gewijzigd door Cogency op 24 september 2018 21:32]

Allebij zijn het betere opties dan een PLA fillament rol printer toch?

Hangt van de toepassing af. Als je snel, groot volume en vooral goedkoop wil printen is PLA een hele goede optie.

Vind hem nog al aan de hoge prijs. Dit is toch ongeveer hetzelfde als de Anycubic Photon 3D?

https://www.bol.com/nl/p/...printer/9200000094543918/

Blijft wel mooi print principe alleen kleven er ook wel paar nadelen aan. Lange tijd niet gebruiken is met een "normale" 3D printer geen probleem maar hiermee wel. En ook is het geklooi met die vloeistof nogal messy.

gewoon nog effe wat jaren wachten dan worden deze printers veel goedkoper.

bedenk maar hoeveel een 3d printer voorheen koste, en hoeveel je er nu voor betaalt.
dat is meer dan 90% verschil (ja je hebt wel een goedkopere printer, maar toch.)

zodra de china clones hun opmars beginnen te maken, worden dit type printer mischien net zoo goedkoop als een reprap printer (de goedkoopste die ik zag is 90 euro inc verzendkosten voor een 15x15x15 cm blad)

SLA printers zijn allang al goedkoper dan dit prusa model. Een Wanhao Duplicator 7 heb je rond de 500€.

Tot nu toe was de prusa i3 trouwens een van de meest nagemaakte fdm printers vanwege het simpele open source ontwerp. Maar ik vraag me af of dat bij deze printer ook zo gaat zijn. SLA is toch weer iets heel anders.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 25 september 2018 00:11]

SLA printers zijn allang al goedkoper dan dit prusa model. Een Wanhao Duplicator 7 heb je rond de 500€.

De ANYCUBIC Photon heb je al onder de €400 inc. verzenden en wellicht een betere keus dan de Wanhao Duplicator 7. Maar die zijn niet vergelijkbaar met de Prusa SLA printer imho ivm. de feature set. Automatische calibratie, bed tilting, lucht filter, print snelheid, bouw, sensoren, etc. maken dit een Prusa product welke de meerprijs waard is. Net zoals bijna alle auto's vier wielen hebben, weet je ook het verschil tussen een goedkope Fiat en een stevige Audi. En hoewel ze beide je naar je eindbestemming krijgen doet de een dat in een hoop meer stijl en luxe.

Voor mij is het lucht filter #1 hier, maar ook het kiepende bed en de printsnelheid wordt ik heel happy van.

Ik zie me echter voorlopig zo een printer nog niet aanschaffen, ik ben voorlopig nog bezig in een goedkopere prijsklasse.

zoals je al zij een prusa i3 is de meest geclonde

een prusa i3 {clone} heb je al voor 100-150 euro met gratis verzending vanuit duitsland.
de wanhao versie kost 2-3x zoveel.


hopelijk clonen ze deze dan ook waardoor de prijs nog lager zal worden door competitie.

Let wel: Het zijn niet 1-op-1 klonen, het princiepe is vaak gekopieerd. De bouw, de gebruikte materialen, steppers, extruders, enz zijn vaak ook van mindere kwaliteit. En het in elkaar zetten vergt vaak wat meer geduld en tijd. En dit heeft dus ook zijn effect op de printkwaliteit en tijd die je kwijt bent aan onderhoud, de veiligheid! Er zijn clones met open 220v contacten, de temperatuur beveiliging is soms ook twijfelachtig. Daarom de lagere prijs.

[Reactie gewijzigd door gjmi op 25 september 2018 12:48]

weet het, daarom raad ik ook iedereen die wilt instappen aan indien ze een laag budget hebben een goedkope china clone te nemen.


en dan het powerbrick hier kopen, want ik heb zelf vaak gemeten dat de null line direct op de powersocket zit.

onderhoud technisch valt het namelijk wel mee,

meestal kost een preasembled printer iets meer (40 euro) maar dan raad ik deze ook aan,

Wat een wazig verhaal is dit nou weer? Wat, welke null line?

de functie/feauture set van de prusa is een beetje uitgebreider.

Elke laag kost zes seconden om te printen en de hoogte van de laag is instelbaar vanaf 0,01mm.

Instelbaar tot 0.1mm

And it can reach the insane layer height of just 0.01 mm!

https://www.prusaprinters...d-printer-by-josef-prusa/

In jou citaat staat ook 0.01?

nu ik het 10x over lees, is het een kwestie van interpretatie.
Is vanaf; vanaf hier & hoger. Of is vanaf; vanaf hier & lager.
In mijn hoofd had ik het 1e zitten, maar kan beide nu ik het met een andere blik bekijk

Beetje off topic maar dacht vanwege de titel even dat ze een manier hadden gevonden om (eetbare) sla te printen.

leuke van sla is als je het plat legt is het geen 3d maar 2d....

dus we kunnen al eetbare sla printen met de 2d-printer die iedereen in huis heeft bedoel je?? **mind-explodes-gif**

Ik dacht exact het zelfde, dan ligt het gelukkig niet helemaal aan mij

Maar toch vraag ik mij af wie het verzint, bij sla moet ik denken aan konijnenvoer of een service level agreement. Die laatste is al prima te printen met een normale printer

De prijsdaling van SLA printers is fantastisch
maar voor mij zou het pas interesant worden als het printvolume gelijk is aan de FDM printers 20x20x20cm
met een lager dan € 2000,- prijskaartje.

€1300 is niet verkeerd. Het probleem is niet zo zeer de printer, maar het print materiaal dat zo verdomd duur is. Hoewel Prusa alles Open Source heeft gemaakt, zou ook dat wel eens flink kunnen dalen in prijs.

Het voordeel van deze print methode is dat je 6sec per laag doet ongeacht hoe groot het printbare oppervlak is, gebruik je alles of heel weinig, het maakt niet uit. Zelfs al print je het hele printoppervlakte vol op een 25 micron layerhight, dan is het nog 40min/cm of 10 uur om de maximum hoogte te halen van 15cm.

Vandaag op mijn Ender 3 (FDM) een 100 micron layer hight print gedaan die uiteindelijk 6cm hoog was, heeft er ruim 7 uur over gedaan voor eentje. De Prusa SL1 doet er meteen 2 in vier uur op een vier maal zo fijne resolutie, op een imho gedetailleerdere print methode.

Het issue is dat er een LCD wordt gebruikt, hoe groter het build oppervlakte hoe hogere resolutie dat LCD moet zijn. Ze hebben voor deze kleine oppervlakte al een 1440p scherm gebruikt. Je kan wel wat meer ruimte maken door een 4k paneeltje te nemen, maar dan ben je een hele hoop meer geld kwijt...

SLA printers met een redelijk printformaat zijn wel te vinden maar deze maken dan meestal gebruik van een laserpunt of lijn in plaats van DLP, dit betekend dat ze langzamer zijn (en meer bewegende onderdelen hebben)

Het is dus momenteel nog de kiezen wat de belangenrijkste eigenschappen zijn die je echt nodig hebt.
En het blijft dat verbruiksdelen (resin en tank) de grootste kostenposten zijn bij het sla printen. niet zozeer de aanschaf.


edit typos

[Reactie gewijzigd door Tommy_K op 25 september 2018 11:59]

Je hebt ze al voor nog geen 300 euro met een kleine buildsize, op oa gearbest.

De clip techniek met sla blijft verreweg het meest interessant op sla gebied jammer genoeg is de kickstarter actie nooit afgerond omdat het is opgekocht door se grote spelers nu is die techniek voorlopig niet bereikbaar voor consumenten een machine van carbon met clip begint bij 50k de kickstarter was nog geen 5k

is daar nog een link naar toe?

Ik denk dat hij deze bedoelt: https://www.kickstarter.c...he-first-fast-3d-printer/

Maar die KS heeft gewoon zijn goal niet gehaald en bovendien was hij een jaar nadat Carbon hun CLIP techniek had gepatenteerd.

Wel hoop ik dat hobbyisten deze techniek mogelijk gaan maken. Want je mag gepatenteerde technieken niet verkopen maar wel voor eigen gebruik namaken voor zover ik weet. Want het ziet er inderdaad veelbelovend uit.

Een beetje onderbelicht hier! Het gebruikte materiaal (resin) om te printen is schreeuwend duur! €80-100 voor 1 liter minimaal!

Welke open source software wordt hier dan gebruikt? Kan ik het dan ook gebruiken op mijn SLA printer op basis van een dlp projector?