Voor het eerst kwam meer dan helft van elektriciteit NL uit hernieuwbare bronnen

Voor het eerst is er in Nederland in een jaar tijd meer elektriciteit geproduceerd uit hernieuwbare bronnen dan uit fossiele bronnen. Dat meldt het CBS. In april was dit 'zelfs' 63 procent. Zonnepanelen produceerden ook meer, terwijl er minder zonuren waren.

De totale Nederlandse elektriciteitsproductie was vorig jaar 120 miljard kWh, waarvan 61 miljard uit hernieuwbare bronnen als zon, wind en biomassa kwam. Daarmee is het voor het eerst dat er meer hernieuwbare energie is opgewekt dan fossiele. Het behalen van de mijlpaal komt doordat de fossiele productie afnam, terwijl de hernieuwbare opbrengst juist steeg.

Zo nam de elektriciteitsproductie uit zonne-energie toe met 11 procent naar 22 miljard kWh, ondanks dat het vorig jaar minder zonnig was dan in voorgaande jaren. Deze toename komt door een stijging van het opgestelde vermogen van alle zonne-installaties in Nederland. Dit nam toe met 14 procent naar 24GW. Van de zonne-installaties lag 42 procent op of bij woningen. De rest lag bij of op bedrijven. De elektriciteitsproductie was in de maanden mei tot en met augustus het hoogst, toen het goed was voor ongeveer een derde van de totale elektriciteitsproductie.

Windmolens leverden eveneens meer stroom; hier was de stijging 13 procent naar 33 miljard kWh. De energieproductie op land bleef 'nagenoeg' gelijk; de stijging kwam dus voornamelijk van windparken op zee. Deze leverden 15 miljard kWh op, ofwel 32 procent meer. Deze elektriciteitsproductie piekte van december tot en met februari, waarbij ruim een derde van de geproduceerde elektriciteit uit windenergie komt.

Wind- en zonne-energie is goedkopere elektriciteit dan kolen- en gaselektriciteit. Deze fossiele bronnen leverden vorig jaar daarom 4 procent minder elektriciteit. Hierdoor nam de elektriciteitsproductie uit biomassa ook af, met 6 procent. Biomassa wordt namelijk bijgestookt bij kolencentrales.

Door Hayte Hugo

Redacteur

10-03-2025 • 19:36

283

Submitter: DeComponeur

Lees meer

Reacties (283)

283
279
112
18
1
132
Wijzig sortering
Op https://co2monitor.nl/energiebronnen kun je per uur zien met welke bronnen elektriciteit wordt gemaakt.

'S avonds en 's nachts wanneer de meeste EV's worden geladen moeten de gasturbines vrijwel altijd bijspringen, eigenlijk wordt er dan via een omweg geladen met aardgas. 400 gram co2/kwh, 80 gram co2/km
Daarom is dit ook een mooi overzicht. Het laat (data) zien hoe het totale energieverbruik in Nederland is opgebouwd, al is die nog niet helemaal bijgeweerkt met 2024 data, niet alleen de elektriciteitsmix. Daaruit kun je vrij gemakkelijk concluderen dat hernieuwbare elektriciteit een mijlpaal heeft bereikt, maar dat dit slechts een klein deel van het totale energieverbruik is. We hebben nog een flinke stap te maken...

In 2023 was slechts 376 PJ* van de ruim 3.500-4.000 PJ aan energieverbruik hernieuwbaar, dus we kunnen nog weln aan de bak om de hele energiemix te verduurzamen. Voor degene die willen weten hoeveel die 120 miljard kilowattuur is uit 2024: 432 PJ.

* Dat is helaas inclusief biomassa, waarvan een aanzienlijk deel nog steeds uit bijstook in kolencentrales bestaat en niet per se duurzaam is. Bovendien groeien we momenteel niet snel genoeg bij om de hoeveelheid biomassa die we verbranden te compenseren, waardoor een volledige overstap op hernieuwbare energie zonder fossiele of geïmporteerde biomassa voorlopig onhaalbaar lijkt en zeker niet duurzaam te noemen is.

Deze analyse van een half jaar geleden is nog steeds relevant:
jdh009 in 'EU wekt voor het eerst meer stroom op met wind en zon dan met fossiele brandstof'
Een kleine deel:
Energieverbruik per energiedrager:
https://tweakers.net/foto...bJYUSsAXQmVdUVXfvoZn9.png
  • Aardolie is de grootste energiebron voor het totale energieverbruik en lijkt toe te nemen, gevolgd door aardgas.
  • Hernieuwbare energie neemt toe, maar vormt nog steeds een klein deel van het totale energieverbruik.
  • Het verbruik van kolen is sterk verminderd.
  • Overige energiebronnen blijven constant op een laag niveau
@marcop23 Bedankt voor de aanvulling!

[Reactie gewijzigd door jdh009 op 10 maart 2025 22:01]

Waarbij je wel moet opmerken dat het verbruik in PJ flink omlaag zal gaan bij electrificatie.

Biivoorbeeld gasstook voor verwarming: 1 m3 gas (9 kWh primaire energie) wordt vervangen door ca 2 kWh elektrische energie bij gebruik van een warmtepomp. Dus de afgenomen energie gaat met een factor 4,5 omlaag.

Bij elektrisch rijden: 1 L benzine (ook ca 9 kWh) wordt vervangen door 3 kWh elektriciteit. Ook hier neemt de hoeveelheid afgenomen energie af met een factor 3.
Dat is wel heel rooskleurig,

Meeste ev doen 18kwh /100 km

Meeste auto's doen 4 liter per 100km
Als 1 liter 9kw is is dat 36kwh

Factor 2
Meeste auto's doen 4 liter per 100km
Als je naar daadwerkelijk gebruik kijkt op spritmonitor waar mensen bijhouden hoeveel ze tanken en rijden dan is het LAAGSTE gemiddelde gebruik voor een auto 4.6 liter per 100KM.
En dan heb je het over een Suzuki Celerio wat echt een super kleine auto is.

Als je kijkt naar de ZUINIGSTE enigszins gangbare middenklasse auto (Toyota Corolla Hybrid) heb je het al over 5.3 liter.
Een willekeurig gekozen redelijk compacte benzine SUV (volkswagen T-ROC) zit zelfs op 7.2 liter.
Mijn Arakana haalt 4.9/100. (Milde Hybride), 5.5-6.5 in winter.
Ja en ik haal momenteel 2,2L en 14,5kWh / 100km met mijn Skoda SuperB PHEV.

Foobar79 maakt hier een goed punt door juist een gemiddelde te pakken. Zelfs dit gemiddelde is waarschijnlijk optimistisch aangezien de gebruikers van spritmonitor vermoedelijk wat bewuster met hun verbruik omgaan dan de gemiddelde automobilist.

[Reactie gewijzigd door RegularJohn op 11 maart 2025 10:16]

Er zit altijd flink variatie ook voor een bepaalde auto.
Daarom had ik het over GEMIDDELDE gebruik voor een auto.
Als je bijvoorbeeld heel veel 80KM wegen doet ipv 100 of 130 zal je al snel flink onder het gemiddelde zitten voor een bepaalde auto.

Jouw arkana heeft bijvoorbeeld op spiritmonitor ook een gemiddelde over alle autos van bijna 7 liter/100KM.
Toen ik nog fossiel reed redde ik die 4 liter echt niet, zat dichter bij de 6 dan bij de 5. Mijn vorige EV zat idd rond de 18, sinds oktober een nieuwe tesla en zit deze winter rond de 17, dat gaat in de zomer veel gunstiger zijn, dus dan zit je toch al snel richting factor 3.
moet je wel je regeneratief remmen ook bij je ice doen, of te wel nieuwe rijden.
Beetje appels met peren vergelijken. Als jij consequent gemiddeld 100km wilt rijden op 4 liter, dan moet je wel echt heel rustig rijden (en waarschijnlijk ook in een kleine auto). 18kWh per 100km in een EV is echter een redelijk normaal rijgedrag. Als je vergelijkbaar rustig rijdt in een EV is 16kWh per 100km ook wel te halen.

Maar goed, zelfs als het een factor 2 zou zijn, dan blijft het punt van @marcop23 gelden: bij elektrificatie gaat het totale verbruik in PJ flink omlaag.
Los van het topic XD Ik rijd een Hyundai Ionic uit 2021 en ik kom niet eens aan 15 op 100km XD
In de zomer rijd ik gemiddeld 11,5 op 100km en als ik snelweg rijd 13,5 op 100km.

Echt jammer dat EV's die efficiencies niet meer halen...
De Ionic stond er volgens mij inderdaad bekend om dat deze zeer efficient was, maar bij normaal gebruik is voor de meeste EV's 18kWh/100km goed haalbaar.
Ja ik ben ook gewoon verwend haha.
Wil overstappen na deze naar de BYD Seal. Dan ga ik ook naar de 17 tot 18 haha
Ach ja, ik rij nu meer dan 5 jaar een Model 3, die ook zeker niet onzuinig is.

Bij 100km/u is 15kWh/100km prima haalbaar, maar als ik naar m'n "lifetime usage" kijk, dan is het volgens mij gemiddeld 19kWh/100km met mijn rijgedrag en soort ritten. Ik merk dat ik vaak ofwel korte ritten maak met veel stoplichten, of juist erg lange ritten met veel 130km/u (of sneller in Duitsland).

De grootste les die ik heb geleerd is dat het eigenlijk allemaal niet zo uitmaakt. Net als toen ik nog benzine reed is het gewoon even actie ondernemen als hij bijna op is. 95% van de tijd betekent dit 's avonds even stekker erin als ik thuiskom en hij richting 20% gaat, op langere ritten zegt de auto zelf dat je onderweg moet laden.

Voor mijn situatie is het echt een non-issue
De meeste auto's doen volgens jou 1 op 25? Dat halen de meeste motorfietsen niet eens.
Een motorfiets is dan ook extreem inefficiënt :+
Laatste 20 jaar rijd ik gemiddeld 6a7l per 100km
liter diesel is 10kwh ,

dus is 60a70kwh / 100km

ID4 zit gemiddeld op 22kwh, dat is 2.2l / 100l voor een wagen van een ton meer.

dus een factor 3a4 is zeker reel zonder een kleur te bekennen
Klopt en bedankt voor je aanvulling! Uiteindelijk moet álle energie vervangen worden door hernieuwbare bronnen, ook voor processen die niet zomaar te elektrificeren zijn, zoals industriële chemie en zwaar transport. Vooor dat laatste kan groene waterstof een optie zijn, waarbij ik ook een mooie uiteenzetting heb geschreven over waarom dit niet de holy grail is waar we ons op zouden moeten doodstaren:

jdh009 in 'BMW en Toyota gaan nauwer samenwerken voor ontwikkeling van waterstofauto's'

De verlaging van het totale energieverbruik die jij benoemd, door elektrificatie is een nuttig neveneffect, maar dat betekent niet dat we minder werk hoeven te verzetten,. Die afname komt vooral doordat elektrische systemen veel efficiënter omgaan met energie dan fossiele alternatieven. Er moet nog steeds genoeg duurzame energie opgewekt gaan worden om de fossiele afhankelijkheid volledig af te bouwen, en daar is nog een flinke schaalvergroting voor nodig die op dit moment, in mijn ogen, niet snel genoeg van de grond komt.

Het probleem op dit moment is niet alleen dat we te weinig opwekken, maar ook netcongestie, opslag en infrastructuur. Waarbij specifiek hernieuwbare bronnen zoals zon en wind niet altijd op het juiste moment leveren. We moeten dus zowel het dag-nachtcyclusprobleem als het zomer-wintercyclusprobleem oplossen, waarbij de eerste relatief eenvoudig op korte termijn kan worden aangepakt, terwijl de tweede een veel grotere uitdaging vormt op de lange termijn. Ik vrees echter datr dit allemaal niet vanzelf gaat. Uiteindelijk zullen de meeste mensen en bedrijven deze transitie pas echt maken als ze daartoe worden gedwongen door regelgeving of doordat prijsprikkels en winstbejag de overstap aantrekkelijker maken. Met alleen goede bedoelingen lossen we dit probleem/vraagstuk niet op, gezien de meeste mensen hun zonnepanelen ook niet op het dak hebben liggen uit idealisme, maar omdat het een goede investering is.

[Reactie gewijzigd door jdh009 op 10 maart 2025 23:32]

Uitgaande van 3200 PJ totaal energieverbruik in Nederland, en 5MW windmolens met capaciteitsfactor 0.25, zal je er een kleine 82000 moeten plaatsen in Nederland. In 2030 staan er geschat 6500 windmolens (samen 41 GW). Daarnaast nog zorgen dat het aanbod stabiel blijft. Aardige uitdaging. Uiteraard is er ook nog wat zon, dan nog maar 55000 molens of zo.
Jep, vooral dit landelijke CBS totaalplaatje
geeft helder de weg die nog te gaan is weer:
https://ibb.co/1CGDx2g

[Reactie gewijzigd door Geekomatic op 10 maart 2025 23:19]

Alleen jammer dat je niet kan zien waar die energie afkomstig van is. Hoeveel importeren we vanuit het buitenland en hoeveel produceren we zelf?
Zijn wij het beter gaan doen? Of zijn onze buurlanden het beter gaan doen? Of beide, dat zou beter zijn.
Op https://co2monitor.nl/energiebronnen kun je per uur zien met welke bronnen elektriciteit wordt gemaakt.

'S avonds en 's nachts wanneer de meeste EV's worden geladen moeten de gasturbines vrijwel altijd bijspringen, eigenlijk wordt er dan via een omweg geladen met aardgas. 400 gram co2/kwh, 80 gram co2/km
Daarbij vergeet je dat we in Nederland zeer veel windenergie hebben (meer dan panelen!) en nog een klein beetje kernenergie. Dat is co2 vrij, en dit werkt gewoon in de nacht.

Maar zelfs als het 100% op gas zou zijn èn je zou zo'n onzuinige EV hebben zoals je voorspiegelt... Dan nog is de CO2 uitstoot dus lager dan die van een ICE en zelfs beter dan menig hybride.

Voor die 80g co2/km zou menig ICE fabrikant direct tekenen. Dat is wat velen zich nog moeten realiseren ;)
Dat er iets minder uitstoot is zoals je beschrijft, wil nog niet zeggen dat het goed is. Een EV is het meest schoon als er gereden wordt met echt groene stroom. Er moet maximaal gestimuleerd worden om te laden op tijdstippen als de stroom groen is. Nu is er geen enkele prikkel en worden vele leasewagens onnodig vuil geladen. En aan de andere kant stoken we overschotten groene energie weg met enorme weerstanden en verdwijnt de groene stroom de lucht in.

Actief moeten we zijn, niet passief ‘het is schoner dan ice dus prima’
Volledig mee eens. Ik reageer vooral omdat heel veel mensen van mening lijken te zijn "maar het is niet 100% dus ik kan net zo goed Diesel rijden", wat simpelweg een achterlijk argument is :)

Maar dat het beter kan, zonder dat dit noemenswaardige impact heeft, dat ben ik geheel met je eens!
Dat kulargument zie je overal in verduurzaming. Zonnepanelen hebben geen zin want in de winter doen ze niets, thuisaccu geen zin want hij is zo vol en zo weer leeg, warmtepomp gebruikt meer elektriciteit als het koud is, een EV heeft geen nut want je laadt hem op olie en gas.

De som van een hoop imperfecte oplossingen is misschien perfect genoeg en beter dan niets.
Je kan ook zo zien. Als de ev niet wordt geladen dan zou het zowiezo olie zijn. Ben geen fan van zogenaamd schoonrijden, weet je wat echt schoon is? Met de fiets! Maar goed niemand wil in de bijlmer wonen zodat mensen dichterbij werk wonen. Liever in Blaricum wonen en dan file rijden naar Amsterdam. (Beetje overdreven maar je snapt mijn punt wel).

Beter zon en wind dan bruinkool in Duitsland.
Dat is omdat men in de uitleg veel te veel focus legt op algemene termen als beter voor milieu, klimaat enzoverder.

Netto onder de streep gaat het vooral om effecientie, meer doen met minder.

Een huis volledig isoleren levert in de praktijk een besparing op van 400%. Met de gelimiteerde warmtevraag kan je nu een zeer effeciente warmtepomp gebruiken met een cop van 4 zonder dat je naar dure warmtepompen moet zoals geothermisch.
Dat is 4 maal 4 score, 1 huis vraagt nu nog evenveel kWh als 16 huizen!

Hetzelfde met dat elektrisch rijden, een benzine wagen gooit grofweg gerekend 75% van zijn energie weg aan warmte/wrijving, reken het zelf uit, een liter benzine is 10 kWh, 65 kWh/100km benzine tov 17,5kWh/100km elektrisch waarbij die EV veel zwaarder weegt.

Wind, zon en hydro tonen plus minus 100% rendement in opwekking omdat er nauwelijks verlies is (bij hydro is er wel verlies als je oppompt maar dit compenseert door regenval). Warmte opwekken, stoom, stoomturbine, elektriciteit? 35 tot 60% effecientie.

Om dit even te illustreren, 1 kWh gas in een woning levert 1 kWh warmte op met een laatste generatie gasketel.
1 kWh gas geeft 0,5 kWh elektriciteit in een moderne gascentrale. Maar een cop 4 warmtepomp maakt van 0,5 kWh elektriciteit 2 kWh warmte. Je hebt dus 50% minder gas nodig om aan eenzelfde warmtevraag te voldoen met een warmtepomp die eigenlijk achterliggend op gas draait.

Dat staat dan nog los van het feit dat als je al u gas centraal verbrand je daar all in kunt gaan wat filtratie betreft en/of co2 captatie. Iets wat zeer lastig is als je miljoenen kleine brandoventjes hebt.

Heel dat "groen" verhaal is een groot effecientie verhaal.

Idealiter zouden de prijzen dan ook moeten volgen echter heel het systeem omgooien vraagt een hele hoge investering.

Note, mijn cijfers zijn ruw, mijn uitleg gaat niet om de kleine percentjes

[Reactie gewijzigd door sprankel op 11 maart 2025 00:11]

Een huis volledig isoleren levert in de praktijk een besparing op van 400%.
Ehh, wat? Als ik dus nu 3000kWh gebruik aan verwarming van mijn huis, dan kan ik door isoleren naar -9000kWh gaan?

Ik denk dat ik je niet helemaal volg 🤣
Hoewel je gelijk hebt dat een EV het meest schoon is wanneer er 100% groene stroom ingaat, is het het laden van een EV zelfs snachts nog steeds schoner dan de ICE autos.

Wat ik bij veel mensen in discussies mis, is namelijk dat je met 1 gas centrale die bijspringt, op 1 locatie uitstoot hebt die duizenden EV's van stroom voorzien. Dit in tegenstelling tot de grote diesel vrachtwagens die de brandstoffen (los van elkaar, dus diesel, euro 95, euro 98, lpg) naar het tankstation moeten brengen, vervolgens iedereen daar naar toe moet rijden en dan een uur in de rij gaat staan voor goedkope brandstof.

Zelfs al de uitstoot van co2 bij EV's net zo hoog zou zijn als die van ICE auto's zijn er nog steeds grote voordelen aan het hebben van EV's ipv ICE autos. Denk aan fijnstof vermindering, geluidsoverlast, etc,etc.

Maar puur op stroom en uitstoot van co2, is een ev in alle opzichten beter. Zeker nu, en helemaal in de toekomst wanneer batterijen en productie alleen maar efficienter worden en grondstoffen minder schadelijk zijn.
Nee, dat vergeet ik niet. Er wordt elektriciteit gemaakt met gas omdat er anders tekorten zijn.

Worden er geen EV's geladen dan is het tekort kleiner en is er minder gas nodig om elektriciteit te maken.

Op dit moment 22:00 wordt er met gas driemaal zoveel elektriciteit gemaakt dan met windmolens.
Tja, het gaat stap voor stap. Realiteit is dat een EV zelfs op gas, minder co2 uitstoot dan een ICE. Die turbines staan dus niet voor niks aan. En bovenal staan ze vele avonden per week niet aan omdat het in Nederland zeer regelmatig wèl waait.
Dat klopt niet. Op onder andere https://app.electricitymaps.com is te zien dat de gasturbines altijd aan staan, waarbij het vermogen van de centrales en bijbehorende uitstoot aanzienlijk is. Alleen bij aanzienlijke windsnelheden wordt het gasvermogen pas wat teruggedraaid. De vraag in de avonduren is simpelweg veel te hoog. Dus de bewering ‘ze staan vele avonden niet aan’ is helaas niet juist. Laten we eerlijk blijven en ons niet groener voordoen dan we zijn.
Ik schrik wel van die 400 gram co2/kWh. Als ik het aantal gram co2/km van mijn benzine auto pak en dat verreken met een gemiddeld vermogen van 30pk tijdens het 100 rijden op de snelweg, dan kom ik uit op iets meer dan 700 g/kWh. Dat is veel meer, begrijp me niet verkeerd, maar een EV die dus alleen tussen 19 en 7 laadt, heeft dus 60% van de CO2 uitstoot van mijn 14 jaar oude gezinswagen?

Ik hoop dat ik een rekenfout maak...

[Reactie gewijzigd door youridv1 op 11 maart 2025 10:55]

Je moet denk ik niet alleen de CO2 per kilometer van je auto pakken, dat is namelijk alleen exhaustemissie. Er komt nog zo'n 30 procent bij voor de productie en transport om brandstof in je tank te krijgen (well to tank (WTT)-emissies).

Totale CO2-emissie voor benzine is 3200 gram per liter (~9kWh), een brandstofauto is ~30 procent efficiënt, dus dan kom je op 3200/9*0.3 = 1200 g/kWh voor een benzineauto.

Daarnaast is het niet altijd windstil 's avonds, dus gemiddeld is het eerder 250/300 gram CO2/kWh dan die 400.
Bedankt voor de toelichting! Toen ik eenmaal op het antwoord van mijn bierviltje berekening kwam begon ik al te twijfelen aan mijn aannames.
Nu is het natuurlijk zo dat wanneer deze mensen niet elektrisch rijden, ze per definitie meer uitstoot veroorzaken door benzine of diesel te gebruiken.

Neemt niet weg dat het zonde is om op dagen dat er een overschot aan groene stroom is, op momenten met een tekort je auto op te laden.
Dat is een onjuiste aanname volgens de KU Leuven:

"De uitlaatemissies voor elektrische wagens bedragen uiteraard nul. Ze rijden op batterijen, niet op brandstof. Maar de niet-uitlaatemissies liggen even hoog en mogelijk zelfs hoger dan bij gewone wagens, volgens de berekeningen van Van Zeebroeck. Dat komt omdat elektrische wagens door de zware batterijen meer wegen dan gewone wagens. Vooral in de stad, waar het vaker remmen en bochten nemen is, is dit nadelig voor het milieu.

Bovendien zijn benzine- en dieselwagens in vergelijking met twintig jaar geleden heel wat milieuvriendelijker geworden onder impuls van de steeds strenger wordende Europese emissiestandaarden. Concreet: een benzinewagen veroorzaakt vandaag 18 mg fijn stof, uitlaatemissies en niet-uitlaatemissies samengeteld. Voor een elektrische auto is dit 17 mg. Een diesel uit 2000 komt uit op 79 mg."


https://www.prinsautogas....fijnstof-als-benzinewagen
Bovenop wat @Jan1337 zegt wordt er bij dit soort onderzoeken van EV tegen ICE vaak gekeken naar het gemiddelde gewicht van beide categorieën. Bij ICEs ligt dit (nu) hoger omdat er vooral grotere modellen zijn, terwijl er ook veel kleine benzineauto's zijn die daar het gemiddelde juist omlaag halen.


Echter, ga je kijken naar de uitstoot, dan moet je ook weten hoeveel er gereden wordt per gewichtsklasse. Ik denk dat het bij ICEs over het algemeen ook de grotere modellen zijn die veel kilometers maken en de kleinere vooral veel stil staan of twee keer per week gebruikt worden voor de boodschappen. Als je in de spits naar de auto's op de snelweg kijkt, is de verhouding tussen groot en klein namelijk heel anders dan wanneer je dinsdagmiddag op het parkeerterrein van je lokale supermarkt kijkt.

Dat trekt dus de meeste onderzoeken over uitstootverschillen door slijtage al onderuit (al claim ik niet dat er geen verschil in slijtage van de banden zit tussen een EV en ICE die gelijkwaardig zijn qua formaat).
Dat is een onjuiste aanname volgens de KU Leuven:
Je bron linkt naar een Telegraaf-artikel uit 2014 dat verwijst naar een onderzoek door een individu verbonden aan een spinoff van KU Leuven. Dat is wel iets anders. De titel van dit artikel was in 2014 al onterecht.

Verder ging de discussie over alle uitstoot, als je fijnstof er specifiek uitlicht dan zul je idd minder rooskleurige verhoudingen krijgen. Al valt daar mbt je bron ook wel iets op aan te merken, want er wordt gesteld dat het vooral in de stad nadelig is terwijl juíst daar de winst met een EV groot is. Regeneratief remmen was 11 jaar geleden minder normaal dan het nu is, dus fijnstof door afremmen is bij EVs lager dan het in 2014 was.
Enorm zonde vind ik dat. Over het algemeen werken mensen overdag, de meesten zullen 's ochtends beginnen. Wat let je om in de ochtend je auto al op te laden, op het werk? Als ik op kantoor ben laad ik tussen 8 en 12, idem voor mijn collega's.

Laat de werkgevers wat meer oplaadmogelijkheden bieden. Bij thuiswerk belet niets ons om op gunstigere tijdstippen te laden.
Wat dacht van de knaken? Bij mijn werkgever €0.62 per kwh via Vattenfall. Thuis? Met dynamisch contract afgelopen week €0.11 per kwh overdag en €0.25 in de nacht.
Het zou fijn zijn als je je "eigen" stroom overal zou mogen consumeren. Voor het net als geheel maakt het namelijk niet/amper uit of je auto thuis aan de laadpaal staat, of 20 km verderop op je werk.

Kortom, betere regelgeving kan hier al een enorme verschil maken. Het levert dan zelf nog geld op, omdat mensen dan wél overdag (als er een stroomoverschot is) op hun werk gaan laden, in plaats van pas als men thuis komt.
Volgens mij ben je hier iets te kort door de bocht. Qua netbalans maakt het inderdaad weinig uit. Een kiloWatt is een kiloWatt. Wat je misschien vergeet is dat er plekken zijn in het net waar meer opwek is of juist meer afname. (Denk aan een windmolenpark voor veel opwek, of een datacenter of industrie voor afname) Al die opgewekte energie zal uiteindelijk getransporteerd moeten worden naar een verbruiker.

Simpelweg salderen op persoonlijk verbruik ongeacht je locatie zal de netcongestie vrees ik alleen maar verergeren.
precies. Dat wordt Salderen 2.0. Er is een reden dat dit nog niet wordt uitgevoerd.
Je kunt toch prima hogere kosten voor het gebruik van het net vragen aan de hand van de locatie, het gaat mij alleen om de prijs van de energie zelf waarbij het slechts een administratieve handeling is om dat te verrekenen ongeacht je locatie.
Betere regelgeving zou hier zijn: werknemer kan op kosten van de baas laden. Maar, geen garantie: laadpaal laadt alleen als er stroomoverschot is.

Je hebt dan ineens een gigantische batterij waarmee je het net kan stabiliseren.
of 20 km verderop op je werk
Een beetje meer of minder binnen 20 km zal inderdaad niet veel uitmaken, maar het net moet het wel aankunnen om dat te transporteren. Wellicht een zonesysteem zoals we ook van het OV kennen, dat het 99% verrekend wordt buitenshuis (klein beetje voor het openbare net waar je gebruik van maakt), 85% in zone 2, 50% in zone 3 (heel nederland), zoiets? En dan wordt per opwekker algoritmisch gekeken naar waar de stroom makkelijk kan vloeien, aan de hand van welke stroomkabels waar lopen, dus die informatie kun je dan bijvoorbeeld krijgen bij het aanmelden van de panelen
Bij 20 km zou je eigenlijk een e-bike of speed pedelec aan het opladen moeten zijn :)
Ik heb jarenlang die afstand gefietst naar mijn werk, maar dat voegde wel een uur of anderhalf per dag aan reistijd toe ten opzichte van de auto.
Ja, ik fiets nu met een gewone e-bike dagelijks net iets meer dan 17 km naar mijn werk en dat kost inderdaad zo'n 45 tot 50 minuten (gemiddeld snelheid rond de 22,5 km/uur).
Met een speedpedelec zou je over 20 km ongeveer 35 minuten doen als je een gemiddelde haalt van 35 km per uur.

Maar het kost inderdaad meer tijd, alhoewel dat verschil in de spits wel aanzienlijk minder is als er files staan.
Klopt, maar dan hoef je wel weer iets minder tijd (en abonnementskosten?) in de gym door te brengen.
Eens, mijn stappenteller telt ook nog eens door als ik fiets dus ik heb in elk geval al het goede gevoel van genoeg bewogen te hebben :P
Uiteindelijk is het toch gewoon onlogisch dat we EVs laden met vaste prijzen?
Benzine een product wat je erg goed kunt opslaan heeft iedere dag een andere prijs.

Elektriciteit kun je eigenlijk alleen redelijk opslaan in een accu. Dus bijvoorbeeld in een EV.

Het zou veel logischer zijn als we bij EV laden standaard dynamisch tarieven zouden gebruiken met wat extra kosten voor de laadpaal en belastingen en nettarieven.
Breng ze nu niet op ideeën, straks krijgen we een losse meter voor de EVs die iedereen uiteindelijk zal rijden en mag je die alleen aan de speciale meter laden omdat er anders onvoldoende belastingen geheven kunnen worden :Y)
Losse meter voor de EV lader (secundair allocatiepunt) mag nu al. Kan ook best voordelig zijn in sommige situaties. Lekker salderen in huis en dynamische prijzen voor je EV lader.
Het probleem is vrij logisch te verklaren. De werkgever mag niet zomaar het laden subsidiëren, dit wordt belastingtechnisch gezien als verkapt loon. Als je thuis een oprit, zonnepanelen en een salderingsregeling hebt, en dus vrijwel gratis stroom, dan is op de zaak laden enorm ongunstig.

Neemt niet weg dat de meeste mensen het met een volle EV zo goed als de hele week wel kunnen redden.
Tussen €0,11 en €0,65 zit nogal een verschil he.
Op werk laden zal enorm helpen. Al zullen velen voldoende hebben aan 1 acculading die in het weekend opgeladen wordt. Over het algemeen zijn er in het weekend redelijke energieoverschotten.

Maar ook in de nacht is stroom juist vaak goedkoop omdat de windturbines het gewoon door blijven doen. Een aanzienlijk deel van het jaar is snachts laden juist helemaal prima.

Eigenlijk maakt het dus niet zoveel uit wanneer je je EV oplaadt en/of grote verbruikers inschakelt - zolang je dit maar zo min mogelijk doet als half Nederland de inductieplaat aanslingert (= ~8:00 & 16:00-19:00).
goed initiatief. Vaak is zakelijke stroom ook nog een stuk goedkoper en kan zo een aantrekkelijke secondaire arbeidsvoorwaarde zijn. Als je ipv 13ct/km die je met benzine haal, elektrisch 6ct per km kunt besparen, kan dat bij 20k km per jaar zo 1200 euro extra besteedbaar inkomen per jaar betekenen.
Ik laad ook altijd op, op het werk. Omdat ik thuis niet kan laden. (tenminste nu nog niet.) Is in 5 uur vol, en kan dan een week rondrijden.
Als ik thuis laad, op een zonnige dag, zet ik de laadsnelheid laag om mijn zonnepanelen maximaal in te zetten voor de auto.
De meeste boordladers zijn volgens mij wat minder efficiënt wanneer ze (ver) onder het maximum AC vermogen laden. De ANWB heeft daar een artikeltje over online staan. De test is niet super representatief, maar geeft je wel een idee. Afhankelijk van het aantal geladen kWh kan dat nog wel oplopen. Maar als je een overschot spotgoedkope zonnestroom hebt is dat wellicht niet zo'n groot probleem.
Zo denk ik ook.

Batterijen worden minder heet. En het zorgt voor minder teruglevering. Dat betekent minder boete en minder bijdrage aan netcongestie.
Ik denk dat slimmere software in de auto's hier de oplossing moet gaan bieden. Die rekening houdt met de energiemix en je eigen agenda.

Mijn vaatwasser kiest met Smart Start zelf de gunstigste tijd (binnen door mij gestelde grenzen).

Tot die tijd heb ik mijn thuisoplader (Wallbox) uit staan tussen 16.00 en 0.00, en gelimiteerd op 6A (ipv 16A). Dus mijn auto laadt langzamer en niet tijdens drukte op het netwerk. Zal vast niet voor iedereen ideaal zijn, maar voor mij komt het uit.
Scheelt het mij geld? Nee, niet met mijn standaard energie contract, maar daar doe ik het niet voor.
Zie nieuwsbericht van Stedin:
NOS: Stedin vraagt opnieuw stroomverbruik te beperken op piekmomenten

[Reactie gewijzigd door menke op 11 maart 2025 06:38]

Wat let je om in de ochtend je auto al op te laden, op het werk?
Tot voor kort de prijs. Daltarief (in de nacht) was goedkoper dan piektarief (overdag). Tegenwoordig zie je juist het omgekeerde, overdag is het goedkoper dan midden in de nacht. De termen piek en dal tarief heb ik nooit begrepen, je moet eerder spreken van dag en nacht tarief.

Nu nacht tarief duurder is ga ik ook niet meer na 23 uur laden maar juist overdag als de zon schijnt en de zonnepanelen meehelpen. Als de saldering steeds minder wordt zal ik ook gaan kijken naar het laden van de auto met lager vermogen zodat de opbrengst van de zonnepanelen nagenoeg gaat naar het opladen van de auto. Zo ook het draaien van een was. Dat gebeurd niet meer in de nacht maar overdag.

[Reactie gewijzigd door david-v op 11 maart 2025 09:27]

Wat let me?

Misschien het gebrek aan stroom aansluitingen op kantoor omdat het net het niet aan kan?
Ik heb regelmatig collega's die onderweg moeten bijladen, omdat er op kantoor niet genoeg is bijgeladen.
Eigenlijk zouden vaste contracten moeten worden afgeschaft. Alles dynamisch. Dat is denk ik de enige manier voor een gedragsverandering.

Met vaste contracten (en dus ook prijzen) is het geen probleem om, bijvoorbeeld, je EV ‘s avonds op te laden. Met alle bijbehorende netcongesties.
Ah, dat is echt top ja in mijn appartement. Lekker mijn EV goedkoop laden overdag. Wel ff 30 meter aan laadkabel uit het raam hangen, zal de buurt en de huurbaas ook fijn vinden.
Jouw huurbaas heeft geen zak te vertellen over of jij 5, 10, of 50 meter verlengkabel uit je raam hebt hangen. Het is niet alsof je even een extra groep in je verdeelkast ge-McGuyvered hebt, je gebruikt gewoon een verlengkabel en stopcontact voor een stroomvraag die binnen de specs van een standaard 240v stopcontact is.

Het enige waar je op moet letten is dat je als je een stuk ervan over de stoep hebt lopen, je zo'n kabelgoot gebruikt zodat mensen er veilig overheen kunnen lopen. Maar dat is gemeentegrond en heeft je verhuurder dus weer geen moer mee te maken.
In een appartement is een dynamisch contract al lang veel interessanter dan vaste prijzen.

Met de vaste prijzen betaalde je best veel extra zodat mensen goedkope zonnepanelen kWh's konden ruilen voor dure KWh's in de avond.

Avonden zijn altijd het duurst tegenwoordig.

Helemaal op zonnige dagen zijn avonden duur omdat de centrales dan niet constant draaien.
In een appartement is een dynamisch contract al lang veel interessanter dan vaste prijzen.
...

Avonden zijn altijd het duurst tegenwoordig.
In mijn appartement zijn de avonden ook het moment waarop de meeste stroom wordt verbruikt. Dus zie niet in waarom dynamisch dan interessant zou zijn?
Zonder zonnepanelen was dynamisch eigenlijk altijd het goedkoopste omdat je niet hoefde te betalen zodat de mensen met zonnepanelen konden salderen.

Of het met de teruglever toeslagen nog zo is weet ik niet.
Werkelijk? die teruglever boete is puur en alleen een extra verdien model voor de energie maatschappijen hoor. Stroom wordt echt niet goedkoper. De onbalans komt maar beperkt door de zonnepanelen bij de particulieren. Wij draaien op voor ALLE onbalans kosten (ook van wind en commerciele zonneparken). Je kan mij niet wijs maken dat bij 1 aanbieder de kosten 50 of 100 euro is, en bij de andere 200 of meer per jaar voor zelfde aantal kW. Ze maakten voor de introductie van deze boete allemaal winst, en nu hebben ze een extra winst maximalisatie accelerator knop, de een maakt het nog gekker dan de andere aanbieder! En denk ook maar niet dat deze boete eraf gaat op moment dat de salderings regeling is gestopt in 2027.
Dynamische beprijzing is natuurlijk ook in het leven geroepen voor winst maximalisatie: Je betaalt de hoofdprijs als je het echt nodig hebt (denk aan wintermaanden en bv 17:00-20:00 als je de piepers op je inductie kookplaat hebt staan).
Dit zijn de dayahead prijzen in week 27 van 2024.
Kijk bij de grafiek goed naar waar de 0 staat.
https://energy-charts.inf...4&week=27&legendItems=7y5

Je zult zien dat de prijs 2 keer ruim onder de 0 komt.
Wanneer de prijs onder 0 komt moet een energie leverancier betalen voor alle stroom die geleverd wordt aan het net.

De werkelijke stroom kosten zijn ongeveer 100 per MWh tegenwoordig op de dayaheadmarkt. Dit is €0,10 per per kWh. Als consument betaal je dan nog €0,1080 energie belasting en dan nog iets van €0,02 voor je energie leverancier en dan nog BTW over alles.

Op een gemiddelde zomer dag leveren gemiddelde consumenten ruim meer dan ze verbruiken.

De teruglever boetes zijn begonnen toen de onbalans kosten niet meer door alle consumenten gedeeld werden onafhankelijk van de energieleverancier.
Maar nu zijn de energie leveranciers allemaal apart verantwoordelijk geworden voor hun eigen onbalans kosten.

Door de teruglever boetes zijn de prijzen per kWh wel een stuk dichter bij de prijzen voor dynamisch contracten gaan liggen. Dat verschil werd steeds groter.

Uiteindelijk moeten we naar een systeem toe. Dat de warmtepomp en EV laden de avond piek gaan mislopen. Omdat er dan minder groene stroom is en om het net minder te belasten.
Dus mensen met een dynamisch contract zorgen o.a. voor hogere kosten voor de energie leverancier op deze momenten. Zij krijgen dan namelijk geld terug terwijl ze verbruiken. Mensen met een vast contract blijven dan nog gewoon dezelfde prijs per KWh betalen. Pas maar op dat de energie leverancier straks geen afneem boete gaan berekenen bij dynamisch contract wanneer de prijs laag of negatief is.
Ook als bij een dynamisch contract de prijs negatief is betaal je bij afname gewoon energiebelasting en de opslag per eenheid (Bijvoorbeeld 2 cent/kWh bij Zonneplan). Als de prijs inclusief btw dus in de app bijvoorbeeld -0,05 Eur/kWh is, dan betaal je alsnog een 0,123 Eur/kWh aan energiebelasting en BTW en daar bovenop 0,02 Eur/kWh aan je energieleverancier. De achterliggende 'kale' elektriciteitsprijs is dan ongeveer -0,19 Eur/kWh.

Juist mensen met een dynamisch contract gaan dan vaak extra verbruiken waardoor de vraag toch iets (huishoudens bepalen maar een deel t.o.v. de industrie) hoger ligt, waardoor de kale prijs er niet nog verder onderuit gaat. Eigenlijk zorgt dit ervoor dat de terugleverkosten van paneelbezitters met een vast (of variabel) contract niet nog sneller stijgen.

Wat natuurlijk wel een ding blijft is de onbalanskosten; Dit zijn de kosten voor een leverancier (of grote eindverbruiker als bijvoorbeeld Tata Steel), indien zij afwijken van de door hen opgegeven afname (of levering) en regelvermogen moet worden aangesproken om het net in balans te houden op 50Hz. Hoe beter je dit kunt inschatten, hoe kleiner de afwijking, des te minder kosten maak je. Het is ook niet voor niets dat een leverancier als Zonneplan of Tibber dit graag 'intern' oplost door auto's te gaan laden of hun AI inzetten om batterijen te laden/ontladen. Dan hoeven ze met een onbalans al niet naar de markt toe. Sterker nog, met voldoende (thuis)batterijen kun geld verdienen aan het oplossen van de onbalans van anderen.
Die contracten voor vaste prijzen bij consumenten zijn gebaseerd op profielen die ook minstens een jaar vooruit kijken. Die profielen kloppen voor vraag vanuit consumenten best wel goed.

Maar die profielen kloppen voor geen meter meer voor aanbod.
Want het is nogal lastig om een jaar van te voren te voorspellen hoe zonnig het gaat worden op bijvoorbeeld 11-06-2026 om 12:30.

Consumenten hebben in Nederland nu zoveel zonnepanelen dat je op een zonnige middag veel meer aanbod hebt dan vraag.

Dus je energie leverancier MOET al je elektriciteit verkopen. Wat prijs ook is. Dus je energie leverancier moet die elektriciteit ook verkopen als deze een negatieve waarde heeft.
Nederland is praktisch ook kampioen negatieve prijzen. NL is kampioen negatieve prijzen in tijd×bedrag per MWh.

Die extra zonnepanelen kosten een energie leverancier op een zonnige dag dus heel veel geld.

Eigenlijk is de dayahead markt ook echt de markt voor elektriciteit. Vaste prijzen kunnen eigenlijk alleen met goede profielen.
Omdat de prijsverschillen per uur steeds groter worden zijn vaste prijzen steeds gekker.

Zeker voor een product wat je zo slecht op kunt slaan als elektriciteit is het heel raar om steeds dezelfde prijs te hebben.
<quote>
Uiteindelijk moeten we naar een systeem toe. Dat de warmtepomp en EV laden de avond piek gaan mislopen. Omdat er dan minder groene stroom is en om het net minder te belasten.
</quote>
Precies, iets wat ik altijd al roep, een vraagvolgend systeem, produceren wanneer het nodig is middels kernenergie!
Omdat bij dynamische tarieven - iig op dit moment - de dure pieken relatief kortstondig zijn. Daarbuiten zijn de prijzen vaak laag tot zeer laag. En sinds de introductie van terugleverkosten op zonnepanelen bij vaste contracten wordt het verschil alleen maar groter.

De gemiddelde prijs over het jaar is zeker concurrerend tov vaste prijzen en wanneer je je (groot)verbruik een beetje kunt sturen is daar echt wel voordeel te halen.
Tussen 18 en 20 uur kan dit wel?
Haha ik heb dit al eens overwogen tho, word er gek van dat ik niet gewoon op gunstige tijden bij mijn appartement kan opladen, maar dat ik naar een dure straatpaal moet die ook nog eens maar een stukkie verder op zit.

Denk dat het grootste probleem met de energiebehoefte bewegen naar wat gunstiger is voor de maatschappij, huurhuizen en te complexe constructies voor aanpassingen zijn.
Mensen willen wel, maar onze handen zijn vastgebonden

[Reactie gewijzigd door smiba op 10 maart 2025 23:29]

Als je geen EV hebt is het wel een risico, maar is de winst beperkt.

. Zonder flexibele werktijden kun je lastig je EV thuis overdag laden. Wel kun je naar de nacht verschuiven
Dus mensen met meer inkomen kunnen zich dan ten alle tijde elektriciteit veroorloven terwijl het armere deel van de bevolking beperkingen wordt opgelegd ?
Nu moeten we met z’n allen 200 miljard ophoesten. Ook het armere deel van de bevolking moet hier aan meebetalen.

Dus zeg maar wat het beste is.
Zodat wij energiemaatschappijtje kunnen spelen?

Als de miljarden voor de transitie het probleem zijn, waarom geen lening van de staat aan deze maatschappijen en de investeringen (ver) naar voren halen?

Die kunnen het dan terugbetalen, gedurende heel veel jaren.
De mensen die dit moeten uitvoeren zijn er niet of veel te beperkt. We moeten echt iets aan ons gedrag gaan doen. De tijd dat alles onbeperkt beschikbaar is ligt achter ons
Dat idd ook.

Ik voeg er alleen aan toe, dat dit via 'marktwerking', zoals we gewend zijn, ook niet echt opschiet.

Dus dit oplossen op nationaal niveau en dan de marktwerking weer instellen, is een goed idee in mijn ogen.

De prioriteiten die we moeten stellen, zijn groter dan verzorgingsgebieden.
Onze EV laad ik in de zomer/lente in het weekend tussen 11 en 15 met een dynamisch tarief, Goed voor het elektra net, milieu en de portemonnee. In de winter en herfst in de nacht.

EV's zijn juist goed aan te sturen om het net te stabiliseren en er zijn ook al een hoop apps die de minder technische mensen hiermee kunnen helpen.
Alleen de mensen die net een EV hebben gekocht die prikken de auto elke avond als ze thuis komen aan de lader, al vrij snel zullen ze door hebben dat je echt niet elke avond hoeft op te laden en kiezen ze er voor om het in de nacht te doen als er al een stuk minder vraag is en later plannen ze het wat strategischer in om zo goedkoper uit te zijn.
Dan moeten ze echt wat gaan doen aan die achterlijke laadtarieven. Ik ga echt niet het vijfvoudige (soms zelfs meer) van het tarief thuis betalen.

[Reactie gewijzigd door RegularJohn op 10 maart 2025 20:37]

Gaat alleen maar duurder worden. Als je geen eigen laadpunt aan huis of werk hebt dan kunnen ze ook vragen wat ze willen, de auto zal toch geladen moeten worden. De schatkist moet gevuld worden en blijven m.a.w. de auto is en blijft een melkkoe.
De schatkist moet gevuld worden en blijven m.a.w. de auto is en blijft een melkkoe.
Uhhhh.... die laadpalen zijn niet van de staat maar van bedrijven die zelf de prijs bepalen. Ik snap dat je geen voorstander van EV's bent maar enige logica lijkt me toch van toepassing in een discussie.
Daarom dat de digitale tellers komen met variabele uurtarieven zodat je de optie hebt om goedkoper te laden zodra de prijzen laag zijn en die zijn dagelijks wel enkele uren laag.

EV’s zijn springen sowieso zuiniger om met energie. Ongeveer 2x zuiniger dan ICE.

Puur energetisch: 1liter diesel is uit mijn hoofd 10kWh en ik verbruik over 50.000km gemiddeld 185wh/km dus met de energie van 1 liter diesel rij ik 54km. Een Belg zou zeggen 2liter per 100km en in NL is dat 1 op 50.

Los van het feit dat bestaande EV’s alleen maar meer co2 voordeel halen als de energiemix ook co2 armer wordt. In BE zijn er nu nog kerncentrales en soms zijn er maanden aan een stuk dat 80%+ co2 arm geproduceerd wordt.

Landen die investeren in groene energie, kerncentrales, warmtepompen, EV’s en natuurlijk het energienet zijn vele malen minder afhankelijk van fossiel. Zeker in geopolitiek onzekere tijden waar energie een wapen is, is dat wel een mooie evolutie naar meer onafhankelijkheid.

Gasturbines zijn niet op 123 weg te denken. Ze kunnen goed schalen. Het zijn de ‘batterijen’ van het net omdat gasreserves heel makkelijk zijn op te slaan.

[Reactie gewijzigd door Coolstart op 10 maart 2025 20:41]

Bijspringen betekent nog niet dat alle electriciteit met gas gemaakt wordt. Dat gebeurt enkel als het niet waait.
Auto's worden dan ook vaak geladen met een mix van wind, gas en een beetje nucleair.
80gr CO2 / km, alleen dus bij de hele nacht geen wind.
'S avonds en 's nachts wanneer de meeste EV's worden geladen moeten de gasturbines vrijwel altijd bijspringen, eigenlijk wordt er dan via een omweg geladen met aardgas.
Wat mij dan weer verbaasd is dat er sinds 2021 volop het idee werd verspreid dat een thuisbatterij een win-win situatie oplevert waarbij particulieren het elektriciteitsoverschot opslaan en terugleveren wanneer iedereen opeens gaat laden en koken. En dan heb ik het over de netwerkbeheerders zelf. Ze adviseerden de overheid: Zet in op stimulering thuisbatterijen. Eind vorig jaar draait opeens het geluid: Netbeheerder Stedin stelt dat de thuisbatterij problemen op het stroomnet verergert.

Dan slaak ik toch weer even een zucht. Kunnen ze, netbeheerders en de overheid, niet een keer goed nadenken, narekenen, en dan eens 5 jaar een standpunt vasthouden?

Of het nu gaat om thuisbatterijen, het nut van mondmaskers in een pandemie, participatieprocessen bij plaatsing windmolens, stikstofregels, jeugdzorg, PGB... ik begin wel een beetje de behoefte te krijgen aan competente mensen die iets zeggen en dat het dan ook even 5 of misschien zelfs 10 jaar zo is.

[Reactie gewijzigd door Sando op 10 maart 2025 23:53]

[...]

Kunnen ze, netbeheerders en de overheid, niet een keer goed nadenken, narekenen, en dan eens 5 jaar een standpunt vasthouden?
Dat hebben we te danken aan de commercie die de thuisbatterij is gaan inzetten als een money-maker ipv een daadwerkelijke buffer voor piekgebruik-op-daluren. Actief handelen (inkoop en verkoop op de onbalansmarkt) met netstroom ipv bufferen en later leveren van eigen zonnestroom.
Dat hebben we te danken aan de commercie die de thuisbatterij is gaan inzetten als een money-maker ipv een daadwerkelijke buffer voor piekgebruik-op-daluren. Actief handelen (inkoop en verkoop op de onbalansmarkt) met netstroom
Ik snap dit niet helemaal, want dat is toch hetzelfde? Een overschot en een tekort resulteren automatisch in een lagere (soms zelfs negatieve) stroomprijs en een hogere stroomprijs, waardoor vraag en aanbod beter gestuurd gaan worden. Dat is toch het hele doel van die onbalansmarkt?

Iedereen, particulieren en bedrijven, heeft altijd een financiële prikkel nodig. Dus ook als ik het probleem niet snap, dan nog is dit een voorspelbaar gevolg wat de professionals van het netwerkbeheer aan hadden moeten zien komen. Op Gathering of Tweakers wordt er immers al 15 jaar door amateurs en hobbyisten over gefantaseerd.
Ze vermarkten ze om actief van het net te trekken en te pushen op particuliere eindaansluitingen (handelen), waar de oorspronkelijke bedoeling van de opmerking van netbeheerders voor promoten van de thuisbatterij was dat de thuisgebruiker zijn zonnestroom overschot niet aan het net ging uitleveren, maar lokaal opslaan in de eigen prive-batterij en van daaruit zijn privegebruik bij gebrek aan zonnestroom in de avond zou gebruiken om pas buiten de piek in het nachtgebruik weer aan te kloppen bij het net.

Dat actief handelen belast het lokale distributienet extra want trekt het ook leeg en pompt weer terug als de particulier normaal niet zou afnemen of terugleveren.
Ik snap het onderscheid dat je maakt, maar ik snap het probleem niet. Immers, ook particulieren zonder batterij maar met een dynamisch contract worden aangespoord om zo veel mogelijk stroom te gebruiken op momenten dat er een overschot is, en worden hier zelfs voor betaald:

Telkens als er een recordhoeveelheid zon+windenergie wordt opgewekt, dan verschijnt er weer een video of een artikel op de NOS over mensen die hun oven, magnetron en vaatwasser leeg aanzetten omdat ze er geld aan verdienen.

Dat is pas echt letterlijk verspilling. Maar als dat ongewenst zou zijn, dan zouden ze geen geld uitdelen om wanhopig consumptie by all means te stimuleren. Als je nu eens precies het zelfde doet maar dan in plaats van een oven, magnetron, vaatwasser etc. gebruik je een thuisbatterij, dan verdien je datzelfde geld, maar je kan het ook nog eens terugleveren als iedereen in de straat zijn auto gaat opladen in plaats van dat we dan de gascentrales ervoor moeten gaan opstarten.

Volgens mij is het enige probleem dat zonnevelden en windparken zichzelf bij overproductie uitschakelen om geen negatieve prijzen te "verdienen" terwijl de thuisbatterijen juist inschakelen om die negatieve prijzen wel te verdienen. Zo schakel je van overproductie opeens naar overconsumptie. Ze moeten dus een betere manier vinden om te weten hoeveel batterijen in gaan springen bij overproductie zodat er niet tegelijkertijd afgeschaald wordt. Volgens mij moeten dynamische energieproviders gewoon beter aan producenten communiceren hoeveel vermogen ze met alle batterijen samen kunnen en zullen incasseren bij overproductie.

Dat het netwerk op sommige plekken overbelast is omdat we 20 jaar geleden hebben gekozen voor een decentrale energie-opwek in plaats van gecentraliseerde centrales, dat lijkt me een probleem waar toen voor gekozen is, een probleem dat ook al bekend was 20 jaar geleden. In 2003 was er al sprake van dat 40% van het elektriciteitsnet de komende 10 jaar aan vervanging toe was. Dat dat nu ineens door de thuisbatterij zou komen vind ik niet geloofwaardig.
Dat is wat je krijgt als mensen overdag de auto mee hebben om te werken. De meeste EVs laden dus alleen "groenig" als het fatsoenlijk waait. Hoewel de winst niet 100% is, is een daling van over de 100 gram naar 80 gram ook al een goede stap.

En postief bekeken, overdag hebben we zoveel groene energie dat de centrales op de spaarstand kunnen. Die CO2 uitstoot sparen we.
Je kunt het ook andersom zien: _ondanks_ het toenemende elektriciteitsgebruik door EV's, warmtepompen en wat niet, lukt het nog steeds om steeds minder fossiel te gebruiken voor de opwekking. Dat is hoe je het ook wendt of keert, een positieve trend.

Uiteindelijk gaat het uiteraard niet om hoeveel groene stroom we maken, maar om hoeveel fossiele energie we (niet) gebruiken. Groene stroom opwekken is slechts een middel om dat doel te bereiken.
Weinig bronnen te zien, alleen gas/stroom, dus je post zegt niet zo veel. Is het biogas of geimporteerde grijze stroom? Dat maakt ook uit voor de CO2 en het kan dan lijken dat het vuiler/schoner is.
En wat is het aandeel van het laden van EVs op het totaalverbruik in de nacht, is dat wel significant of een druppeltje?

Voor de hernieuwbare bronnen vind je hier actuele info: https://energieopwek.nl/

Als je zelf de boel in de gaten wil houden en je bent een beetje handig, dan is deze erg leuk: https://revspace.nl/PowerLight
Helaas moeten de gasturbines 's nachts bijspringen, terwijl er overdag en in het weekend windmolens stilgezet worden en zonneparken en particuliere zonnepanelen uitgeschakeld worden.
Er moet echt snel werk gemaakt worden van het opslaan van elektrische energie. Desnoods in waterstof, al heeft dat een slechte efficiëntie.
Helaas zijn de energie maatschappijen te beroerd om te investeren, want die verdienen meer aan het verstoken van gas.
Zonne- en windenergie zijn helemaal niet goedkoper als je rekent dat je gewoon een complete reservecapaciteit achter de hand moet houden voor als het niet waait en de zon niet schijnt. Ja, met veel wind of zon lijkt het goedkoop maar op andere momenten heb je niks en moet je de kosten van die fossiele reservecapaciteit alsnog betalen. Je betaalt dus dubbel wat ook merkbaar is aan de (hoge) energiebelastingen. Overigens zijn die nieuwe windparken op de zee ook niet zoals gezegd subsidievrij wanneer deze voor tientallen miljarden gratis door de overheid worden aangesloten op het stroomnet.
Ik denk dat het vooral is dat zon en wind goedkoop zijn, als je toch al de investering hebt gedaan. Als je een investering hebt gedaan in je kolencentrale, moet je alsnog kolen erin pompen. Als je investering hebt gedaan in zonnepanelen, leveren die vanaf dat moment gratis stroom op.

Oftewel als je op een bepaald moment minder stroom nodig hebt dan je genereert, en je hebt zowel zonnepanelen als een kolencentrale, dan is uiteraard de logische keuze dat de kolencentrale uit wordt geschakeld. Maar het betekend niet dat over de hele levensduur de zonnepanelen goedkoper zijn.

En alsnog zijn die misschien wel goedkoper per opgewekte kWh, maar zoals je schrijft, er zijn nog wel wat andere dingen die ook een rol spelen bij het totale kostenplaatje. En begrijp me niet verkeerd, ik ben voorstander van verder vergroenen van onze elektriciteit. Maar elke keer als ik lees hoe zon en wind zoveel goedkoper zijn dan alternatieven, vraag ik me af waarom op het continent waar we daar gigantisch in investeren, we dan veel hogere elektriciteitsprijzen hebben dan andere landen die lekker fossiel stoken.
Het punt is dat je weinig aan goedkope zomerse zonnestroom hebt in de winter. Dan zul je die winterse stroom alsnog ergens zeer duur vandaan moeten halen. Dat is het hele probleem. Zonder langdurige goedkope opslag van stroom mislukt de hele groene transitie. Zelfs windstroom, waarvan in de winter zo'n 2 keer meer beschikbaar is, kent geen gegarandeerde levering. Je kunt met tarieven spelen zodat mensen hun auto of thuisaccu buiten de spitstijden opladen maar het totale aanbod blijft te weinig voor de vraag. Zeker wanneer het een tijdje koud en windstil is in de winter en iedereen verwarmt met een warmtepomp.
Sorry maar voor een groot deel gaat je zienswijze ook op voor fossiel. Wat betreft de offshore windparken: het klopt dat de overheid kosten op zich neemt, maar dat gebeurt ook bij andere energiebronnen. Gas- en kolencentrales maken gebruik van netwerken die in het verleden grotendeels met publieke middelen zijn aangelegd.
Alleen zijn de kosten voor enkele grote centrales dicht bij de stroomverbruikers veel lager dan die van grote aantallen afgelegen windmolens op zee die nu extra met dure zeekabels aangesloten moeten worden. Om maar te zwijgen over de kwetsbaarheid van deze kabels waar vijandelijke mogendheden vrijelijk mogen varen.
Fossiele centrales mogen dan goedkoper lijken qua infrastructuur, maar ze zijn niet zonder verborgen kosten. Denk aan brandstofimport, prijsschommelingen en de impact op milieu en gezondheid. Daarnaast zijn elektriciteitsnetten historisch gezien ontworpen rond centrale opwekking, terwijl de energietransitie vraagt om een ander model – met meer decentraal opgewekte stroom en een robuuster netwerk.

Wat betreft de kwetsbaarheid van zeekabels: dat is niet uniek voor windenergie. Ook gaspijpleidingen en onderzeese datakabels zijn kwetsbaar en worden al decennia lang beveiligd. De uitdaging is dus hoe we dit soort infrastructuur het best beschermen, niet of we ze überhaupt moeten aanleggen.

Ik moet wel zeggen dat je erg negatief en pessimistisch bent. Ik zou het toch wat positiever benaderen.
Brandstofimport en prijsschommelingen zijn geen verborgen kosten. En de normale kosten worden zichtbaar in de ongesubsidieerde prijs waarvoor stroom geleverd kan worden. Inderdaad zijn de impact op het milieu en gezondheid verborgen kosten. Maar de impact op het milieu door de groene oplossingen is ook nog niet helemaal duidelijk qua afval. Daarnaast is de decentrale opwekking niet het grote probleem maar de opwekking op afgelegen plekken waardoor er een geheel nieuw netwerk aangelegd moet worden. Versterking van het bestaande netwerk is door de energietransitie wel noodzakelijk doordat het verwarmen en het vervoer straks geheel elektrisch moet gebeuren.

Qua kwetsbaarheid is het natuurlijk wel zo dat er voor gas grote gasopslagen zijn die voor elektriciteit niet mogelijk zijn. Het zou dan ook verstandig zijn om kolencentrales aan te houden voor tijden met extreme gasprijzen. Kolen zijn makkelijk op te slaan en ruim beschikbaar.

Jammer dat je mijn realisme als negativisme en pessimisme beschouwt. Ik denk dat realisme noodzakelijk is bij goedkope en betrouwbare energie, een eerste levensbehoefte en voorwaarde voor welvaart. Zolang er geen goedkope grootschalige langdurige opslag van groene energie mogelijk is moet in mijn ogen de verdere uitbreiding gestopt worden. Kernenergie had al jaren geleden gerealiseerd kunnen worden als een goed alternatief maar is doelbewust door de groene lobby getraineerd. Kijk eens hoe Frankrijk het al jaren doet tov het 'groene' Duitsland:
https://app.electricitymaps.com/zone/FR/72h/hourly
Mooie mijlpaal. Al vind ik het nog steeds jammer dat biomassa nog steeds onder dezelfde conto komt te vallen als zon-/windenergie. Technisch gezien is het hernieuwbaar, maar echt goed voor het milieu is het ook weer niet. Dat is alsof je zegt dat het bemesten van een akker beter is dan deze in de fik te zetten. Sure, technisch heb je gelijk, maar het resultaat verschilt niet zo heel veel...
En vergeet de gezondheid niet. Er komt ontzettend veel fijnstof vrij bij houtverbranding en het is hoe dan ook rommelig om te bepalen wat schoon hout is. Spaanplaat met een melamine laag niet, maar ondertussen verkochten we zakken zaagstof van hetzelfde materiaal aan een bedrijf dat pellets maakt bij mijn oude bedrijf. Geen idee of ze dat in Nederland verkochten trouwens en hoe strikt de regels daar voor zijn, maar ik kan tegenwoordig beter langs de rijksweg frisse lucht gaan halen dan in mijn straat als iedereen aan het stoken is met de stookwijzer op alles behalve groen.

Ik liet mij een beetje afleiden door een persoonlijke ergernis, maar hoe exact wordt er opgelet dat we geen gezonde bomen opofferen aan de biomassa en dat er geen chemische stoffen in het hout kunnen zitten wat als biomassa aangemerkt wordt?
Ontzettend veel is niet waar en ontzettend overdreven.
En veel plezier langs de snelweg.
Ja mijn neus ruikt heel overdreven en daarom bestaat er ook een stookwijzer waar niemand zich aan houdt en dat gecombineerd met veel mensen die liever goedkoop hout verstoken dan goed hout zorgt dat je straat blauw komt te staan als je er een paar hebt in de buurt.

https://www.milieucentraa...houtkachel-en-open-haard/

https://www.rivm.nl/sites...0%28oktober%202023%29.pdf
Heb het boven al aangemerkt, maar het grote verschil is dat je een 350 graden open houtstook vergelijkt met een industrieel, gesloten, 1700 graden systeem.

Alles wat je hier beschrijft is niet een probleem met industriële opwekking van energie, het is een probleem met de "reactor". Lage temperatuur, lage druk, met een open afvoer
Volgens mij wordt bijna al ons afval verbrand. Dus waarom dan niet in een energiecentrale? Bepalend hoe vervuilend dit is hangt van temperatuur en filters af om de uitlaatgassen te wassen.

Ik denk dat het enige wat ernstig is dat er voor een groot deel vers gekapt hout wordt gestookt in bio centrales.....
Mijn probleem zit hem in het feit dat we het groene energie noemen. Dat alles bij elkaar gegooid wordt in de brandoven is waarschijnlijk gewoon een ding en wat we niet kunnen verbranden voeren we uit naar een arm land waar ze geen idee hebben wat ze er mee aan moeten.
Ik heb hier laatst een gesprek over gehad met iemand die hier onderzoek naar deed. Die legde het als volgt uit: als je een boom direct na het omhakken de biomassacentrale in gooit, is dat niet echt 'goed'. Echter, als je er eerst een mooie massief houten tafel van maakt, daarna als die 'op' is, wordt er een pershout ikea meubelstuk van gemaakt, van wat daar van overblijft maak je een houtvezel isolatie plaat, en als je dat restje dan uiteindelijk in de oven gooit, is dat helemaal zo gek nog niet.

Dus biomassa op zichzelf is niet per se goed of slecht, maar wat het leven van het hout is geweest voordat het daar komt is de doorslaggevende factor. Deze persoon gaf ook aan dat het verhaaltje over bomen die in Californië worden omgehakt, de boot op gaan om in Europa te worden opgebrand hoogstwaarschijnlijk niet waar is, aangezien dat qua kosten totaal niet uit kan.
Ik heb nog gewerkt in de sector van biogas centrales en het 'hout' dat er binnenkomt is echt wel afval. Daarbij komt dit maximaal uit een straal van 350 km van waar de centrale zich bevindt.
Tot 350km is per definitie niet per schip. Er zijn vooral schepen uit de Baltics gekomen. Welk percentage week ik niet, maar met lokaal afval heb je onvoldoende om centrales te stoken
Blijkbaar wel want is hun manier van werken. Het houtafval wordt verzameld binnen die straal.
Niet elke centrale is gelijk. Ik meen dat er in eerste instantie bij die van Amsterdam ook wel de bedoeling was om het lokaal te houden, maar dat ze er te snel doorheen waren waardoor ze maar verderweg hout gingen zoeken en toen ging het zijn doel voorbij.
Die straal is dan wel zeer flexibel.
https://eenvandaag.avrotr...dschap-volledig-verwoest/
In de VS wordt in razend tempo bos gekapt om te voorzien in de groeiende vraag naar biomassa in Europa. Ook het kabinet houdt vast aan biomassa als duurzame oplossing. Tot grote frustratie van veel Amerikanen. "Het landschap hier is volledig verwoest."
Allemaal theorie, in de echte wereld gaat het er helaas anders aan toe.
Bossen bv worden vaak niet herplant. Het moet gewoon op dat moment geld opleveren voor de leverancier.
Exact, en herplant levert de eerste decennia nauwelijk CO2 opnemend vermogen op. Wat het meest oplevert is kappen met kappen en bestaande bossen hun belangrijke CO2 opnamewerk niet te ontnemen.
Bomen nemen toch meeste CO2 tijdens de groei
Maar die groei gaat zeer langzaam. Minder kappen levert een factor 10 meer op dan herplant. Ik kan hier helaas geen plaatje plaatsen, dat zou het verduidelijken. Via de link dan, uit "Het klimaatboek" https://tinypic.host/imag...606-172454-Gallery.3GsGM1

[Reactie gewijzigd door Jan Workum op 10 maart 2025 21:37]

Alleen wordt die massief houten tafel (meerder keren) gelakt/gebeitst en daarna geperst met lijm om een spaanplaat te worden en zeker bij Ikea (en andere meubelzaken) van papier in een plastic laag voorzien worden (melamine) dus je gaat mij niet vertellen dat je dan schoon hout verbrandt dat goed is voor de gezondheid. Zeker omdat pure hout verbranding al veel fijnstof vrij geeft.
Vroeger ging dat hout de verbrandingsoven in samen met het grofvuil. Denk dat het toch beter is om er nog energie mee op te wekken. Verbranden van ons afval doen we nog steeds. Dus ook dat geplastificeerde hout van de ikea gaat of de biomassacentrale in of wordt bij de afvalverwerking verbrand.
late reactie, maar bij de temperaturen voor dit soort centrales nauwelijks relevant (mits je constant draait en niet een ontwerp van 70 jaar oud).

Alle koolwaterstoffen, of het nu lak, plastic, lijm of eender andere variant, vallen uit elkaar bij een temperatuur die hoog genoeg is. Diezelfde hoge temperaturen zorgen wel voor veel andere, potentieel vervelende, reacties, maar tenzij er zware metalen (al sinds tijden verboden) in de koolwaterstoffen zitten, is het eindproduct even "Schoon".
Houtpellets komt met hele schepen aan in onze havens, uiteraard niet uit California.

En dat hout is vers van de boom, daar heeft geen tafel of vezelplaat tussen gezeten.
Ik ben ook niet helemaal uit of biomassa een goed idee is. Aan de andere kant, zonnepanelen en windmolens produceren zijn ook belastend voor het milieu. Ik zit niet diep genoeg in de materie om de "footprint op het milieu" voor elk alternatief naast elkaar te zetten.
Dat hernieuwbaar geldt alleen voor lokaal afvalhout, maar daarvoor kappen we in NL te weinig. Als je snippers over grote afstand gaat verplaatsen is er weinig hernieuwbaar meer aan.
Houtsnippers kun je beter inzetten als isolatiemateriaal, zo heb je de komende 50 jaar minder productie nodig.
Mits de brandveiligheid dan wel geborgd is en daar heb je weer vaak giftige stoffen voor nodig die het weer teniet doen.
Onthoud de volgende regels: Alles - behalve waterstof- wat je in de fik steekt zorgt voor (versnelde) CO2 uitstoot. Elke CO2 molecuul die je door een verbrandingsproces nu nog aan de atmosfeer toevoegt zorgt voor een verdere stijging van de CO2 concentratie omdat het natuurlijke opnemingsvermogen niet meer toereikend is. CO2 is een onbeheersbare afvalstroom, je kunt het niet meer uit de lucht halen met een stofzuiger (al wordt dat nog wel gepromoot) De afvalstromen van zonnepanelen en windmolens zijn daarentegen wél beheersbaar. Je kunt het opvangen, verwerken en hergebruiken.
Dat argument hoor ik vaak over kernenergie. Het afvalproduct is maximaal beheersbaar, in tegenstelling tot alle vormen van energie die CO2 uitstoten. CO2 en andere verbrandingsproducten lijken weg, schoon, opgeruimd en niet "eng", maar toch gaan er duizenden mensen per dag aan dood.

Vorige maand nog: Door alle vervuiling op te vangen in kleine zwaar verontreinigde pellets en deze niet te laten "verdwijnen", red elke nieuwe kerncentrale zo'n 800.000 levensjaren.

Mensen vinden het idee om afval ergens te bewaren eng. Maar ik geloof dat we ons leven nu hebben gewed op het idee dat we in de toekomst alle CO2 gewoon onder de grond gaan bewaren.

[Reactie gewijzigd door Sando op 11 maart 2025 00:11]

CO2 is een onbeheersbare afvalstroom, je kunt het niet meer uit de lucht halen met een stofzuiger (al wordt dat nog wel gepromoot)
Maar al dat "afval" zorgt wel voor een groenere (en daardoor koelere) planeet. (KNMI)
Plantjes houden van CO2, hè!
Tot op zekere hoogte. Bij te hoge concentraties werkt het nadelig, ook voor ons. De voedingswaarde van groenten bijvoorbeeld is al lager dan voorheen door dit verschijnsel.
Er is inderdaad een maximum.
Maar in de glastuinbouw wordt er tot > 1000 ppm gebruikt.
Geen idee waar die max. grens ligt.
Voor de mens ligt de grens wat lager ;)
Je ademt al bijna 800 ppm uit hè.
En dat komt bovenop de reeds aanwezige CO2 in de lucht.
Dat we nog niet dood zijn! :) ;)
Gelukkig adem je overwegend maar 425ppm in. 1000 ppm veroorzaakt vermoeidheid, hoofdpijn en ander ongemak. 1000ppm in de atmosfeer leidt op den duur tot een onleefbaar klimaat op onze planeet. 6 graden opwarming leidt tot massa extinctie.
Nou ja. Op zich begrijp ik het wel, maar het is dan wel heel (veel te) brede term.

Zaken als plantaardig afval wat toch afval is wat door het “leven” ontstaat als ook mest etc wat gebruikt wordt in not eens bruikbaar te zijn voor het opwekken als energie. Zo is er weer minder “verspilling”. Uiteraard kun je overwegen om biomassa te verminderen door minder weg te gooien wat eigenlijk nog goed te consumeren valt. Minder dierhouderijen dus ook minder mest. Maar dan moet die energie wat daar vandaan kwam met iets anders worden opgevuld.

Hoe meer zon, wind en misschien nog belangrijker de opslag van deze energie wordt geïnvesteerd hoe beter. Maar daar zijn we nog niet. Dan is biomassa een beter alternatief dan bijvoorbeeld kolen die eerst nog eens milieuonvriendelijk gedolven en getransporteerd moet worden.

Uiteindelijk is denk ik het verhandelen van de overtollige energie naar landen die op dat moment in het donker zitten en Vice versa een nog betere oplossing. (Aka een wereldnetwerk van echte groene energie handel).

[Reactie gewijzigd door phoenix2149 op 10 maart 2025 19:59]

Het ligt een beetje aan de aard van de biomassa.
Als het restafval van bijvoorbeeld supermarkten of desnoods gft afval, dan heeft dat een vrij korte cirkel. Gaat het om hout stoken, dan is dat wel circulair, maar wel een cirkel die er zo'n 50 jaar over doet om gesloten te worden.
Ook van mest kan goede biomassa worden gemaakt. Deels via vergassing, maar droge mest brand ook heel goed. Als de koeienpis dan ook nog eens gebruikt kan worden om ammoniak uit te winnen kunnen de boeren ook weer uitbreiden, want het stikstof probleem is daarmee opgelost.
Ik lees ook wel eens dat landen certificaten inkopen bij andere landen. Hierdoor lijkt het dan alsof we meer groene energie opgewekt hebben zodat we aan akkoorden voldoen etc. Is dit dan echt wat we "netto" zelf hebben opgewekt of zitten er ook zulke cijfers bij in?
Ander vraagje: ik heb zicht op een viertal hele grote windmolens (bij Angerlo, Gelderland). Het valt mij op dat heel vaak één of twee van de molens stilstaan terwijl de andere draaien. Ook hier in de buurt langs de Autobahn bij Emmerich staan verschillende clusters van windmolens waarvan er heel vaak een enkele stilstaat terwijl de rest draait. Wat is hier de reden van?
Curtailing, als er te weinig vraag naar electriciteit is moeten er leveranciers afgeschakeld worden om het net niet uit balans te brengen. Windmolens kunnen makkelijk aan en uitgezet worden, bij een kerncentrale bvb is dat niet mogelijk.
Hoe snel is een kerncentrale dan? Ik lees ergens 5% van zijn nominale vermogen per minuut. Is best snel.
ach er word een hoop onzin over verteld.
maar heel versimpeld:
bijna elke elektra centrale is een grote stoom machine (vandaag de dag lijken ze niet heel erg meer op die ouderwetse variant), stoomdruk zorgt er voor dat er een generator gaat draaien, die weer elektra maakt.
blaas je de stoom niet door de generator maar laat je het ontsnappen de koeltoren in.
dat kan elke centrale binnen een paar seconden afschakelen (kerncentrales zijn geen uitzondering hier in.).
het stoom opwek proces, die kun je dan langzaam en rustig afbouwen en dat gaat een stuk langzamer.

probleem is eerder, je verbruikt dan brandstof die best duur is, voor niks, in een hele dure machine die niks staat te doen.
en dan is kern energie eigenlijk best dure energie.
dan heb je lobbyisten die roepen kernenergie is goedkope energie, maar vertellen dan niet de mits en maartjes, dat je wel heel veel base load moet kunnen draaien om echt goedkoop te worden.
dus eigenlijk moeten andere vormen van elektra opwekking wijken om kern energie goedkoper te maken.
dan komt het uiteindelijk op de vraag uit hebben we wel genoeg base load in dit kleine landje voor meer kerncentrales?
dit kan geen jan met de pet toch overzien, dus de wildste verhalen gaan er rond bijna niemand die dit echt kan snappen en kan overzien zonder een studie in het geheel van meerdere jaren.
(pas op voor populisme in dit geheel.)
dus technisch terugschakelen geen probleem, economische rendabel terug schakelen, nop is te duur.

(persoonlijk: grofweg heb ik meer het idee dat kern energie zeker aanwezig moet zijn in Nederland, maar dat wel zeer beperkt, nog een centrale er bij ik heb zwaar mijn twijfels.
veel belangrijker voor Nederland is dat ons stroom net beter word gekoppeld met België en Duitsland (en dan frankrijk/polen etc etc..).
gezamenlijk hebben we een grotere base load en kunnen kerncentrales meer nut hebben.
hoe groter het net de meer stabiliteit en base load je hebt.
alleen deze sector is hard in beweging, en heb ik steeds meer het idee dat het hele kern gebeuren vrij snel niet meer nodig is, andere technieken gaan veel harder en base load word steeds minder belangrijk.)

[Reactie gewijzigd door migjes op 11 maart 2025 10:11]

Uitschakelen kan altijd vrijwel onmiddellijk met een warmtewisselaar (@sudo). Maar inschakelen is een ander verhaal. Vroeger was het nog niet nodig dus oudere centrales hebben er moeite mee. In Frankrijk zijn veel kerncentrales geoptimaliseerd voor load-following en kunnen ze tot 80% van hun maximale vermogen per uur aanpassen. Da's best veel voor oude centrales. Nieuwere PWR's doen inderdaad 5% per minuut, BWR's 10% per minuut en nieuw te bouwen SMR's van bijvoorbeeld NuScale- en Rolls-Royce zijn ontworpen om "heel snel te schalen" (ik kan er nog geen cijfers over vinden). Maar goed, in Europa hebben we alleen oude meuk staan. En dan is een windmolen inderdaad een stuk makkelijker uit en aan te zetten. Al is ook hier het aanzetten moeilijker, want het moet wel waaien. :+

In tegenstelling tot wat tegenstanders van kernenergie zeggen, kan dat vrij vlot door de splijtstaven te bewegen. Zet maar eens je kookplaat van standje 5 naar standje 10 of andersom en kijk hoe snel je fluitketel reageert. Als de zon opkomt doet het licht er 8 minuten en 20 seconden over om je zonnepaneel te bereiken. ;)

Directe aanpassingen (binnen enkele seconden moet er een Megawatt af) gebeurt met turbinekleppen en stoomregeling. Vervolgens wordt de stoomproductie binnen enkele minuten aangepast met regelstaven. Het is natuurlijk onzin dat je die 5 minuten aan teveel warmte een grote kostenpost zouden zijn, want splijtstaven zijn niet de grootste kostenpost. Het probleem is eerder dat de exploitant van welk productie-apparaat dan ook de meeste inkomsten heeft als 100% van het product wordt afgenomen.

Gelukkig is het tegenwoordig nuttig om de stoomproductie niet af te schalen, maar of je het nu wel of niet over de turbine laat gaan, te gebruiken voor warmtenetten of de productie van waterstof.
Nee, die certificaten hebben niets te maken met hoeveel er is opgewekt in Nederland qua hernieuwbare energie.
Als ik het zo bekijk, en terugdenk dat wij paar jaar terug pas op 14% zaten. Ja, er is meer opgewekt, maar hoeveel van deze opgewekte energie is daadwerkelijk gebruikt? Overdag word je ook plat gegooid met stroom van de zonnepanelen maar niemand die het gebruikt, dus weggegooid.
De elektriciteit die door het CBS berekend/gemeten is ergens gebruikt.

Er zullen een paar mensen zijn die bij zwaar negatieve prijzen iets doen wat eigenlijk nutteloos is. Maar dat komt niet veel voor.

Je hebt verder wel erg gelijk dat het een probleem is dat het verbruik nog maar zeer beperkt op het aanbod word afgestemd.
Dat is inderdaad het misleidende aan de getallen. Het wordt niet weggegooid, maar wel tegen weinig verkocht wegens overschot.

Net zo misleidend als
Wind- en zonne-energie is goedkopere elektriciteit dan kolen- en gaselektriciteit.
.
De groei van zon en wind heeft energie veel duurder gemaakt, door de lage toegevoegde waarde op piekmomenten van zon of wind is de energie op dat moment heel goedkoop en de waarde dus laag.
De groei van zon en wind heeft energie veel duurder gemaakt.
Heb je daar enige onderbouwing voor, want ik zou juist het tegenovergestelde verwachten.
Als er op momenten met veel zon en-of wind voor een hele goedkope prijs energie wordt aangeboden dan gaat de prijs dit ik gemiddeld per kWh betaal omlaag, niet omhoog.
door de lage toegevoegde waarde op piekmomenten van zon of wind is de energie op dat moment heel goedkoop en de waarde dus laag.
Een mix van hele goedkope stroom als de zon schijnt of het hard waait en gas op de momenten dat het niet zo is is altijd nog goedkoper dan altijd de dure fossiele opwekking gebruiken, je spreekt jezelf in slechts 2 zinnen tegen.
Zon en wind zijn relatief goed per toegevoegde kW, maar verhogen de systeemkosten enorm. Er is ons inderdaad goedkope/gratis groene energie lang voorgehouden en Remco de Boer heeft in zijn boek "Droomland" de hele transitie tot 2024 beschreven waaruit vooral blijkt dat de transitie tot nu toe vooral is ingegeven door hoop en belofte, maar te weinig door cijfers. Aan deze hoop doen veel kranten/nu/tweakers gretig mee.

Nu we heel veel renewables opwek de laatste jaren aan het netwerk hebben toegevoegd zie je problemen optreden. Een vraag gebaseerd systeem heeft een veel goedkoper netwerk dat een aantal factoren lichter kan worden uitgevoerd dan een systeem dat grotendeels afhankelijk is van weersomstandigheden. Dit noemen we dan ook "wiebelstroom".

Om zon en windenergie qua tijd en locatie te verplaatsen naar momenten en plekken wanneer/waar er wel vraag is moet je veel meer energie over het netwerk verplaatsen en heb je dus een netwerk nodig dat vele malen zwaarder is dan vandaag. We hebben inmiddels een beter beeld van de kosten hiervan en er komen nu bedragen van 200 miljard voor de komende 16 jaar op land en 40 miljard op zee. Daarnaast heb je opslag nodig om het moment te verplaatsen, de hiervoor benodigde accu's leveren geen energie, maar zijn alleen maar een kostentoevoeging om energie waar geen vraag naar is, te verplaatsen naar een gunstiger moment.

Als je belasting niet meerekent is de prijs van elektriciteit van 6ct naar 16 ct gegaan met pieken tot 50ct per Kw ertussen. De leveringskosten zijn meer dan verdubbeld en zullen 4 a 5 keer hoger zijn in 2040 dan in 2015.

Als je naar studies kijkt die systeemkosten meenemen dan is puur fossiel het goedkoopst en worden de kosten van renewables hoger naarmate dit een groter percentage van het totaal gaat uitmaken. (volg Martien Visser op Twitter en die legt een directe verband tussen het aantal uren met een negatieve stroomprijs en de stijging van de gemiddelde stroomprijs. Daarom wordt er momenteel werk gemaakt van kerncentrales omdat deze baseload het totale systeem goedkoper maakt. Er zijn goede redenen om van fossiel af te willen, maar naarmate je het stabiele gedeelte van je systeem kleiner maakt, wordt het duurder om een achtervang te hebben.

Succesvolle economieen en goedkope energie blijken in de geschiedenis hand en hand te gaan en het omgekeerde lijken we nu te zien in west europa. Dure energie gaat ten koste van economische groei en laat industrie verdwijnen naar plekken waar de energie goedkoper is. Procenten prijsverschil kun je compenseren met efficienty, maar de factor 4 a 5 verschil in gasprijs tussen VS en EU is te groot en zorgt ervoor dat we afhankelijker gaan worden van import.
Een mix van hele goedkope stroom als de zon schijnt of het hard waait en gas op de momenten dat het niet zo is is altijd nog goedkoper dan altijd de dure fossiele opwekking gebruiken, je spreekt jezelf in slechts 2 zinnen tegen.
dat blijkt helaas niet geval. De energie tussen de goedkope momenten wordt dus heel duur, wat het gemiddeld (veel) duurder maakt.

Als consument kun je nog best profiteren door je auto te laten wachten met opladen tot de energie goedkoop is, maar de meeste industriele processen zijn niet geschikt om even een paar dagen uit te zetten en de kosten van "niet gebruik" zijn heel hoog. Als je een proces (als dat al te schakelen is) de helft van de tijd uit moet zetten, verdubbelt de terugdientijd en verdubbelen daarmee de productiekosten en daarmee de kosten van het eindproduct.

Daarnaast is al lang gebleken dat we ook met de hele noordzee vol niet genoeg energie opwekken voor alle industrie die we hebben staan, dus we moeten ofwel energie blijven importeren ofwel de eindproducten. In beide gevallen blijven we afhankelijk.

Het enige europese land dat hier weinig last van heeft is Frankrijk omdat zijn 40 jaar geleden volledig zijn overgestapt op kernenergie. Daarmee hebben ze de magic bullet van co2 arm, lage afhankelijkheid van brandstof (je kunt voor tientallen jaren simpel op voorraad leggen) en stabiele stroom.

Dat hebben we hier helaas niet gedaan....
Jammer dat er weinig bronnen in je reactie staan. Daardoor blijft het lastig om te beoordelen waarop bepaalde claims zijn gebaseerd en hoe ze zich verhouden tot andere data. Met bronnen zou het makkelijker zijn geweest om na te gaan welke cijfers en studies hieraan ten grondslag liggen.
Zon en wind zijn relatief goed per toegevoegde kW, maar verhogen de systeemkosten enorm.
Je start al vrij subjectief door 'enorm' niet te kwantificeren. Zonder duidelijke cijfers blijft dit een losse bewering zonder onderbouwing. Bovendien suggereer je met de tweet die je linkt een direct verband tussen de toename van hernieuwbare energie en stijgende systeemkosten, terwijl dit niet 1-op-1 zo werkt. Als dit direct zo zou zijn, zouden we hetzelfde effect in andere landen zien.

Een goed voorbeeld hiervan is Spanje (maar ook Denemarken en Portugal zijn te gebruiken), waar hernieuwbare energie juist heeft bijgedragen aan goedkopere elektriciteit. Zo is de prijs van elektriciteit in Spanje met ongeveer 50% gedaald door de groei van wind- en zonne-energie sinds 2017 en zou de groothandelsprijs van elektriciteit in Spanje 25% hoger zijn geweest in 2023 en 40% hoger in 2024 zonder de toename van zon en wind.

Je suggereert een direct verband tussen de groei van hernieuwbare energie en de stijging van elektriciteitsprijzen, maar dat verband bestaat niet op de manier waarop jij het presenteert, of in ieder geval zoals die tweet suggereert. Dit is te kort door de bocht en negeert andere factoren die prijsstijgingen en vooral de toegenomen vraag en te langzame actie van de overheid/netbeheerders beïnvloeden en hoge belastingen.
Er is ons inderdaad goedkope/gratis groene energie lang voorgehouden en Remco de Boer heeft in zijn boek "Droomland" de hele transitie tot 2024 beschreven waaruit vooral blijkt dat de transitie tot nu toe vooral is ingegeven door hoop en belofte, maar te weinig door cijfers. Aan deze hoop doen veel kranten/nu/tweakers gretig mee.
Het is mij onduidelijk wie precies heeft beweerd dat groene energie 'gratis' zou zijn. Je schaft zonnepanelen aan, als we het nu over huishoudens hebben, en die investering verdien je over tijd terug doordat je minder betaalt voor elektriciteit (vooral als je die op dat moment zelf gebruikt). Dat betekent echter niet dat de opgewekte stroom ‘gratis’ is, net zoals fossiele of nucleaire stroom niet ‘gratis’ is zodra een centrale is gebouwd...

De meeste serieuze analyses die ik ken, waaronder rapporten van het IPCC, IEA en de Europese Commissie, hebben altijd rekening gehouden met kosten voor netuitbreiding, opslag en systeemintegratie. De kern van de transitie is niet dat hernieuwbare energie 'gratis' is, maar dat het op de lange termijn goedkoper is dan fossiele energie, zeker als je externe kosten zoals lucht- en landvervuiling, gezondheidsschade en aanpassing op klimaatverandering meerekent (zowel als punt en in de prijs, dan slaat de meter nog meer uit in het voordeel van hernieuwbare bronnen, en ja, ook deze bronnen hebben uiteindelijk altijd een effect op het milieu) en het geopolitieke klimaat en afhankelijkheid ook meeneemt.

Ik wilde dit punt eigenlijk later maken, maar het is wel opvallend dat je op een later moment kerncentrales noemt als oplossing. Gezien de kosten juist enorm veel hoger liggen, is het ironisch dat je dit als alternatief aandraagt, terwijl kernenergie een van de duurste opties is. Dit is ook precies een van de problemen met kernenergie, zoals blijkt uit het rapport van Berenschot, dat aan het vorige kabinet is overhandigd toen zij de haalbaarheid van nieuwe kerncentrales onderzochten. Je veroordeelt hernieuwbare energie vanwege hoge systeemkosten, maar negeert dat kernenergie óók extra systeemkosten met zich meebrengt door aanpassingen aan het net. Ook daarbij kunnen we niet meteen overstappen, omdat Nederland een heel andere energie-infrastructuur heeft dan Frankrijk. Veel Franse reactoren kampen trouwens met onderhoudsproblemen, wat in 2022 tot energie-import leidde. Ons net is niet ingericht op grote baseload-centrales zoals kernenergie, maar meer op flexibele gascentrales en dus ook het groeiend aandeel hernieuwbaar. Kernenergie kan niet zomaar in het bestaande systeem worden opgenomen zonder daar dus ook forse aanpassingen aan het net te maken.
Jaarlijkse nationale meerkosten van uit tabel 9 van bovenstaand onderzoek zonder rekening te houden met de hogere kosten voor aanleg van de kerncentrales vs het scenario zonder:
  • Variant 1 (+ 9 GW nucleair en- 9 GW gas; nucleair in merit order) heeft een meerprijs van 3 miljard* of 1 miljard** per jaar
  • Variant 2 (+ 9 GW nucleair en - 9 GW gas + 4.5 GW elektrolyzers; nucleair in merit order met elektrolysers) heeft een meerprijs van 3 miljard* of 1 miljard** per jaar,
  • Variant 3 (+ 9 GW nucleair, - 9 GW gas en - 9 GW wind; nucleair must run) heeft een meerprijs van 2 miljard* of 0 miljard** per jaar,
  • Variant 4 (+ 9 GW nucleair, + 9 GW elektrolyse en - 9 GW SMR + CCS; Nucleair dedicated waterstof productie middels elektrolyse) heeft een meerprijs van 4 miljard* of 2 miljard**per jaar,
*Jaarlijkse nationale meerkosten ten opzichte van Europees scenario zonder nucleair bij een technologiespecifieke publiek-private WACC
**Jaarlijkse nationale meerkosten ten opzichte van Europees scenario zonder nucleair bij een
maatschappelijke (uniforme publieke) WACC
Zie ook: jdh009 in 'Planbureau: Doel zonne- en windparken blijft haalbaar, maar er zijn knelpunten'

Conclusie? Kernenergie is duurder, en dat is zonder de structurele budgetoverschrijdingen en vertragingen van nieuw gebouwde Europese kerncentrales mee te rekenen, én zonder rekening te houden met de trend dat uraniumschaarste de komende decennia een steeds grotere uitdaging kan worden en hierdoor, en door andere redenen, ook geopolitiek niet de meest handige optie is (o.a. Rusland, Kazachstan, en Niger zullen hier blij mee zijn, gezien zo'n 40% van het verrijkte uranium uit Rusland kwam in 2023).
Thereafter we predict that uranium mine production will decline to at most 54 ± 5 ktons by 2025 and, with the decline steepening, to at most 41 ± 5 ktons around 2030. This amount will not be sufficient to fuel the existing and planned nuclear power plants during the next 10–20 years. In fact, we find that it will be difficult to avoid supply shortages even under a slow 1%/year worldwide nuclear energy phase-out scenario up to 2025. We thus suggest that a worldwide nuclear energy phase-out is in order.
Bron: https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2013.04.035
Nu we heel veel renewables opwek de laatste jaren aan het netwerk hebben toegevoegd zie je problemen optreden. Een vraag gebaseerd systeem heeft een veel goedkoper netwerk dat een aantal factoren lichter kan worden uitgevoerd dan een systeem dat grotendeels afhankelijk is van weersomstandigheden. Dit noemen we dan ook "wiebelstroom".
Problemen die we ook zien (of zouden zien/gaan zien) bij het uitbreiden naar andere energiebronnen, aangezien deze problemen geen inherent gevolg zijn van hernieuwbare energie zelf, maar van hoe het energiesysteem NU is ingericht, zoals ook blijkt uit het duurdere kernenergie-scenario in het vorige stuk.

Je stelt dat een vraaggestuurd systeem een goedkoper netwerk oplevert dan een systeem dat grotendeels afhankelijk is van weersomstandigheden, maar dit is een te simplistische vergelijking en suggereert dat er nu geen afstemming plaatsvindt tussen vraag en aanbod. In werkelijkheid is het huidige systeem al een combinatie van vraagsturing en opwekking, waarbij zowel fossiele als hernieuwbare bronnen flexibiliteit vereisen. Het klinkt een beetje als energiepopulisme om dit zo te roepen, soort zwart-witdenken zonder nuance waarbij complexe netproblemen worden versimpeld tot 'hernieuwbaar werkt niet' zonder rekening te houden met bestaande oplossingen en (neven)problemen..

Kolencentrales en kerncentrales leveren baseload en zijn niet makkelijk op- en af te schalen, terwijl gascentrales en waterkrachtcentrales in het buitenland juist wél flexibel zijn. Dit betekent dat zelfs in een fossiel systeem vraagsturing en netaanpassingen noodzakelijk blijven.

Daarnaast negeer je dat ook fossiele energie hoge infrastructuurkosten heeft, zoals gasleidingen, LNG-terminals en brandstofopslag. De keuze voor een bepaald energiesysteem bepaalt welke infrastructuur vereist is, maar dat betekent niet dat een vraaggestuurd systeem per definitie goedkoper is dan een weersafhankelijk systeem. Het voordeel voor fossiel is wel dat de huidige infrastructuur er al voor een deel ligt, maar dit brengt nog steeds kosten met zich mee voor onderhoud en uitbreiding.,. De werkelijke kosten hangen af van hoe efficiënt vraag en aanbod worden afgestemd, niet alleen van de energiebron zelf.
Om zon en windenergie qua tijd en locatie te verplaatsen naar momenten en plekken wanneer/waar er wel vraag is moet je veel meer energie over het netwerk verplaatsen en heb je dus een netwerk nodig dat vele malen zwaarder is dan vandaag. We hebben inmiddels een beter beeld van de kosten hiervan en er komen nu bedragen van 200 miljard voor de komende 16 jaar op land en 40 miljard op zee. Daarnaast heb je opslag nodig om het moment te verplaatsen, de hiervoor benodigde accu's leveren geen energie, maar zijn alleen maar een kostentoevoeging om energie waar geen vraag naar is, te verplaatsen naar een gunstiger moment.

Als je belasting niet meerekent is de prijs van elektriciteit van 6ct naar 16 ct gegaan met pieken tot 50ct per Kw ertussen. De leveringskosten zijn meer dan verdubbeld en zullen 4 a 5 keer hoger zijn in 2040 dan in 2015.
Je vergeet hierbij dat ook bij uitbreiding van kernenergie of grootschalige elektrificatie (zoals elektrisch rijden en warmtepompen) netverzwaringen nodig zijn, omdat steeds meer energiegebruik van andere energiedragers naar elektriciteit verschuift. Zelfs in een fossiel systeem moet het net continu worden aangepast en uitgebreid, omdat de vraag naar elektriciteit groeit door elektrificatie, ondanks een stabiel of dalend totaal energieverbruik. Daarnaast zijn niet alle extra netinvesteringen direct een gevolg van hernieuwbare energie. De manier waarop je het neerzet is te simplistisch... de werkelijkheid is veel complexer en genuanceerder.

Voor die claim over de kosten zou je wel een bron en citaat mogen toevoegen, aangezien elke onderbouwing lijkt te ontbreken. Daarnaast ontbreekt een vergelijking met een alternatief scenario, zoals ik eerder aangaf met het rapport waar ik naar verwees. Zonder netinvesteringen zou het systeem óók duurder worden door inefficiënties, energieverliezen en noodzakelijke aanpassingen in vraag en aanbod. Netbeheerders zoals TenneT en Netbeheer Nederland hebben investeringsplannen die uitbreidingen voor elektrificatie bevatten, en dus niet alleen voor hernieuwbare energie.

Daarnaast presenteer je opslag als een pure kostentoevoeging, terwijl opslag juist ook kunnen helpen om netkosten te verlagen. Batterijen en andere opslag verminderen piekbelastingen, maken efficiënter gebruik van beschikbare energie en zorgen ervoor dat goedkopere stroom van wind en zon op een later moment beschikbaar is. Dit is al zichtbaar in landen als Duitsland en Australië, waar batterijen de behoefte aan dure piekcentrales en netverzwaring verminderen. Is het op dit moment voldoende? Nee, er zijn nog steeds stappen te zetten voor zowel het dag-nachtcyclusprobleem als het zomer-wintercyclusprobleem.

Verder stel je dat elektriciteitsprijzen fors zijn gestegen, maar je negeert de bredere oorzaken hiervan. De stijging van 6ct naar 16ct per kWh, met pieken tot 50ct, is niet uitsluitend toe te schrijven aan hernieuwbare energie. Dit was grotendeels een gevolg van de gascrisis, geopolitieke instabiliteit en de stijgende netwerkkosten door achterstallig onderhoud en onvoldoende anticipatie op de energietransitie.

De meeste pieken vonden plaats in 2022, toen gasprijzen extreme hoogten bereikten door de schandalig en illegale Russische inval in het soevereine Oekraïne. Sindsdien zijn elektriciteitsprijzen weer gedaald, mede dankzij een grotere rol van hernieuwbare energie en betere marktomstandigheden.
Seeds hogere jaarlijkse transportkosten voor elektriciteit. In de prognose zien de netbeheerders de nettarieven voor elektriciteit daarom jaarlijks met 4,8% tot 6,7% stijgen tussen nu en 2040, exclusief inflatie.
Bron: https://www.netbeheernede...ttarieven-blijven-stijgen
Je claimt dat de leveringskosten in 2040 vier tot vijf keer hoger zullen zijn dan in 2015, maar deze voorspelling mist onderbouwing en lijkt speculatief. Beschikbare prognoses wijzen op aanzienlijke stijgingen, maar niet in die mate.

Volgens de Autoriteit Consument & Markt en YTennet kunnen de tarieven voor regionale netbeheerders in reële termen met 94% stijgen tegen 2040. Dat is fors, maar nog altijd geen verviervoudiging van de totale leveringskosten.

Daarnaast voorspelt PwC dat de totale kosten voor elektriciteit EN gas zullen stijgen van €22 miljard in 2020 naar €43 miljard in 2030 en €56 miljard in 2040, een stijging van 155% over twee decennia. Dus niet alleen elektra stijgt, naast gas en uranium, wat een deel van jouw punt alleen al te niet doet.

Daarbij blijf ik het belangrijk vinden om te benadrukken dat een deel van deze stijgingen hoe dan ook zou plaatsvinden, ongeacht de energiebron. Zoals eerder aangegeven, zorgt elektrificatie ervoor dat de vraag naar elektriciteit toeneemt, wat sowieso investeringen in de netinfrastructuur vereist en kosten met zich meebrengt (door investeringen enerzijds of door hogere vraag dan aanbod anderszijds).

Hoewel deze prognoses aanzienlijke stijgingen in energiekosten laten zien, ondersteunen ze niet de bewering dat de leveringskosten vier tot vijfmaal hoger zullen zijn dan in 2015. De verwachte stijgingen zijn zeker substantieel, vooral in netwerkkosten, terwijl de elektriciteitsprijs zelf naar verwachting sterk zal blijven fluctueren op basis van vraag, aanbod en het tijdstip van verbruik/opwekking. Daarbij blijft het plaatsen van zonnepanelen financieel aantrekkelijk, vooral als de opgewekte stroom direct wordt verbruikt, al kan dit in de toekomst meer naar alleen of voornamelijk eigen verbruik verschuiven, afhankelijk van overheidsbeleid en acties van de netbeheerders en energieleveranciers.
Als je naar studies kijkt die systeemkosten meenemen dan is puur fossiel het goedkoopst en worden de kosten van renewables hoger naarmate dit een groter percentage van het totaal gaat uitmaken.
Dit hangt er sterk vanaf wat je bedoelt met ‘systeemkosten’. Neem je alleen de kosten van opwekking en netwerk mee, of kijk je ook naar externe kosten zoals luchtvervuiling, gezondheidsschade en klimaatimpact? Diverse studies, waaronder van het IEA en IPCC, laten zoals ik eerder zei zien dat als je álle kosten meerekent, fossiele energie niet het goedkoopst is op lange termijn. En dan laten we geopolitieke zaken buiten en zelfredzaamheid buiten beschouwing.
Martien Visser op Twitter en die legt een directe verband tussen het aantal uren met een negatieve stroomprijs en de stijging van de gemiddelde stroomprijs. Daarom wordt er momenteel werk gemaakt van kerncentrales omdat deze baseload het totale systeem goedkoper maakt. Er zijn goede redenen om van fossiel af te willen, maar naarmate je het stabiele gedeelte van je systeem kleiner maakt, wordt het duurder om een achtervang te hebben.
Door te zeggen dat Martien Visser dit op Twitter stelt, presenteer je het als een feit zonder verdere onderbouwing. Heel leuk, maar daar kun je in een discussie weinig mee. Een correlatie tussen negatieve stroomprijzen en een stijging van de gemiddelde stroomprijs betekent niet automatisch dat hernieuwbare energie de oorzaak is van die stijging, correlatie ≠ causaliteit...

Uit analyses van het CBS en de ACM blijkt dat de stijging van de gemiddelde stroomprijs in 2022 en 2023 vooral te wijten was aan hogere gasprijzen, netwerkkosten en belastingverhogingen. Zover ik kan vinden. De invloed van negatieve stroomprijzen op het jaargemiddelde is op dit moment beperkt en wordt vaak gecompenseerd door lagere prijzen op andere momenten, ldus ook het ACM.

Dat stabiliteit in een energiesysteem belangrijk is, staat natuurlijk buiten kijf, maar het idee dat een groter aandeel hernieuwbare energie automatisch leidt tot exorbitant hogere kosten voor back-up capaciteit, gaat voorbij aan de schaalvoordelen van opslag, vraagsturing en interconnecties tussen landen. We zijn op dit moment in een overgangsfase waarin het energiesysteem zich aanpast aan een groter aandeel hernieuwbare bronnen, en dat brengt uitdagingen met zich mee, maar ook mogelijkheden om stabiliteit op nieuwe manieren te waarborgen.
Daarom wordt er momenteel werk gemaakt van kerncentrales omdat deze baseload het totale systeem goedkoper maakt.
Wow... Kerncentrales bieden baseload, maar dat maakt ze niet per definitie goedkoper. Zie het rapport en vele andere studies die hierna gedaan zijn. Kernenergie is niet goedkoop... of laat je nu bewust de bouwkosten buiten beschouwing? Zie rapporten van LCA. Ze zijn duur in aanleg, hebben lange bouwtijden en zijn minder flexibel en kosten nog een flink bedrag extra om ze op te ruimen na gebruik.
Lazard, a leading investment and asset management firm, uses Levelized Cost of Energy (LCOE) to estimate the average cost of various forms of energy. Lazard found that utility-scale solar and wind is around $40 per megawatt-hour, while nuclear plants average around $175.*
Alleen daardoor zou je al meer moeten inzetten op zon- en windenergie + opslag i.p.v. nucleair. Ook de reden waarom ik het raar vind dat de vorige regering inzette op twee extra kerncentrales i.p.v. de goedkopere optie die uit het onderzoek naar voren kwamen. Als kernenergie zo goedkoop was, zou de markt er zonder overheidssteun vanzelf in investeren, maar dat zien we niet gebeuren.
*Dit is een wat oudere bron uit 2020. In de meest recente update van Lazard (2023) zijn de kosten voor kernenergie bijgesteld naar $141-$221 per MWh (middenwaarde ~$171 per MWh), terwijl utility-scale zonne-energie nu $24-$96 per MWh kost, met een vaak genoemde mediaan van ~$29 per MWh. Daarmee is zonne-energie in drie jaar tijd aanzienlijk goedkoper geworden, terwijl kernenergie duur blijft.
Succesvolle economieën en goedkope energie gaan hand in hand. Dure energie gaat ten koste van economische groei.
Je suggereert dat lage energieprijzen de sleutel zijn tot economische groei, maar dat is een vereenvoudiging. Sterke economieën worden bepaald door meer dan alleen energieprijzen. Factoren als innovatie, infrastructuur en productiviteit spelen minstens zo’n grote rol. Nederland had in het verleden relatief hoge energieprijzen, maar ook een sterke economie.

Nederland staat op plaats 12 van de wereld op basis van energiekosten per kWh.
Voor elektriciteit en gas zijn de prijsverschillen groter. In een wereld waar de energiemix uitsluitend uit hernieuwbare energiebronnen bestaat, zullen de internationale energieprijsverschillen waarschijnlijk beperkt zijn.
Bron:
https://www.ecorys.com/nl...ustry-in-the-netherlands/
Bovendien kun je stellen dat hernieuwbare energiebronnen op lange termijn voor stabielere elektriciteitsprijzen zorgen in Nederland en Europa, omdat ze veel minder afhankelijk zijn van geopolitieke schommelingen en externe marktfactoren.
en mix van goedkope stroom als de zon schijnt of het hard waait en gas op de momenten dat het niet zo is, is altijd nog goedkoper dan altijd de dure fossiele opwekking gebruiken.
Hier ben ik het grotendeels mee eens. Dit is precies waarom investeringen in slimme netten, opslag en vraagsturing zo belangrijk zijn. De uitdaging is om het systeem zo in te richten dat gas alleen als back-up dient, en dat oplossingen zoals batterijen en demand-response steeds meer kunnen overnemen, zodat we uiteindelijk helemaal van fossiel kunnen afstappen. Maar om in deze fase weer extra te investeren in gascentrales als structurele oplossing, lijkt mij persoonlijk een stap terug in plaats van vooruit. Zeker als het ten koste gaat van wel duurzame oplossingen of keuzes.
Als consument kun je profiteren door je auto te laden als energie goedkoop is, maar de meeste industriële processen kunnen niet zomaar een paar dagen uit.
Klopt dat sommige industrieën minder flexibel zijn, maar steeds meer bedrijven passen hun productie al aan op energiekosten. Ik krijg het idee dat je nu net doet alsof dit nog helemaal niet gebeurt, terwijl bedrijven dit al deels toepassen, zelf generatoren gebruiken of investeren in eigen opwek en opslag. Voor het kleine aantal bedrijven, zoals glasfabrieken of staalovens, die écht niet zonder constante energie kunnen, zijn er afspraken mogelijk met netbeheerders.
We hebben niet genoeg energie van de Noordzee om alle industrie te voorzien, dus we blijven afhankelijk van import.
Er zijn plannen om deze capaciteit tegen 2030 uit te breiden naar 11,5 gigawatt en hebben andere landen rondom de Noordzee, zoals Duitsland en Denemarken, ook aanzienlijke offshore-windcapaciteiten en uitbreidingsplannen.
In March 2017, TenneT Netherlands, TenneT Germany and Energinet signed an agreement for the development of a large-scale, trans-European system for renewable energy in the North Sea with the potential to supply as many as 100 million European citizens with renewable energy by the year 2050.
Volgens een overeenkomst tussen TenneT Nederland, TenneT Duitsland en Energinet uit 2017, zou een energie-eiland op de Doggersbank tot wel 100 GW aan windenergie kunnen genereren al is de verwachting dat in ieder geval 60 tot 70 GW wind op zee haalbaar is zonder dat bijv. militaire zones gebruikt worden.

en wind op land:
Dit is afhankelijk van hoe wind op land ingepast wordt. Bij opstellingen waar meer rekening gehouden wordt met de inpassing of koppeling met andere ruimtelijke opgavesis het potentieel naar verwachting 30 GW. Bij opstellingen waar hier minder rekening mee wordt gehouden 60GW. (Generation.Energy & PosadMaxwan, 2020) Bij de potentiële productie gaan we uit van 3.000 vollast-uren, [...]
Voor zon:
https://tweakers.net/foto...xWAS69SUqBoqWghG139dP.png

Op je Frankrijkstuk heb ik al gereageerd, dus daar ga ik niet opnieuw op in. Exact hetzelfde pad volgen als Frankrijk zou betekenen dat we decennia teruggaan in de tijd, met alle bijbehorende tekortkomingen (en voordelen), het forse prijskaartje en de andere structurele problemen (en voordelen) waar zij nu mee kampen. Het idee dat dit zonder grote nadelen hier zou werken, is meer wensdenken dan realiteit.

TL;DR: Je betoog rust grotendeels op aannames die niet goed onderbouwd worden, terwijl er voldoende data en rapporten zijn die een genuanceerder beeld geven. Kernenergie is duurder dan je suggereert, en hernieuwbare energie is niet (altijd) de oorzaak van alle (/gehele) kostenstijgingen die je noemt. We zitten in een overgangsfase waarin investeringen in netbeheer, opslag en slimme vraagsturing sowieso nodig zijn. Het zwart-witdenken dat jij hanteert doet geen recht aan de complexiteit van het energiesysteem, en hernieuwbare energie als zondebok aanwijzen zonder oog te hebben voor alternatieve scenario’s en hun kosten, is gewoon weg misleidend te noemen.

[Reactie gewijzigd door jdh009 op 11 maart 2025 12:06]

Hoeveel zonnepanelen heb je nodig om één zonnepaneel te maken?
Leuk om je lange inhoudelijke reactie te lezen. Ik zal m later wat uitgebreider beantwoorden, maar even een paar schoten voor de boeg:
Kernenergie is de veiligste energiebron die er is. Afval is zeer beperkt, want door verrijking kan het grootste deel worden hergebruikt. Wat er overblijft is voor Borsele 4.5m3 per jaar wat hoogstwaarschijnlijk in de toekomst ook nog kan worden hergebruikt.

Door de zeer hoge veiligheidseisen en de beperkte bouwervaring in recent verleden zijn de laatste kerncentrales duur uitgevallen. De prijzen gaan omlaag als er niet alleen maar FOAK (first of a kind) wordt gebouwd.

Mbt Nederlandse rapporten mag je daar een paar grote vraagtekens bij zetten. In de tijd van meestribbelaar Jetten zijn twee rapporten gestart die vooral erg negatief zijn. Daarnaast herinner ik me dat Berenschot vooral klaagt dat als je kerncentrales de gaatjes laat dichten in een systeem dat 80% uit zon en wind bestaat, het vaak stilstaat (niet hoeft te leveren) en daardoor duur per kW is. Dat klopt, dat is verkeerde inzet van baseload. Ik ga nog even terugkijken naar de precieze statements.
Voor het kleine aantal bedrijven, zoals glasfabrieken of staalovens, die écht niet zonder constante energie kunnen, zijn er afspraken mogelijk met netbeheerders.
Dit gaat om een groot deel van de Nederlandse industrie en bijbehorende keten. Aantal bedrijven is misschien klein, maar de productie en gekoppelde bedrijven is groot. Denk ASML, DSM, Hoogovens, Yara, wat alusmelterijen en nog veel meer. Netbeheerders verwachten maar beperkte mogelijkheden wb aansluiten op weersomstandigheden. (-20% verschuiving)
Je suggereert dat lage energieprijzen de sleutel zijn tot economische groei, maar dat is een vereenvoudiging. Sterke economieën worden bepaald door meer dan alleen energieprijzen. Factoren als innovatie, infrastructuur en productiviteit spelen minstens zo’n grote rol. Nederland had in het verleden relatief hoge energieprijzen, maar ook een sterke economie.

Nederland staat op plaats 12 van de wereld op basis van energiekosten per kWh.
Absoluut een vereenvoudiging. Het is een samenspel. Maar de basis van onze huidige economie zit voor een groot deel in onze gasbel waardoor we energie konden verkopen en zelf goedkoop gebruiken. Op basis hiervan zijn hier industriele clusters gevestigd. Natuurlijk is onze infrastructuur, opleidingsniveau etc daarbij belangrijk.

Ik moet het er voor nu even bij laten, later meer.
[...] daarom heeft het VAE in korte tijd een 5tal kernreactors neer laten zetten, in een land dat nota bene op de kop af 365 dagen p.j. zon heeft, en waar het bijna altijd waait (ideaal voor windmolens) want aan grote kustlijn. Waarom zou dat nou zijn....
Ik neem aan dat je doelt op vier, dus niet vijf, kernreactoren in de kerncentrale van Barakah. Deze is overigens flink over budget gebouwd, in 2009 was het $20 miljard en daarna in 2018 werd dit bijgesteld naar $24,4 miljard en in 2020 zelfs naar $32 miljard. Om deze periode "in korte tijd" te noemen vind ik lachwekkend.
As of 22 March 2018, the project's total cost was refined to $24.4 billion to complete. However, by April 9, 2020, Power Technology reported that the project cost was $32 billion.[14] Startup of Unit 1 was delayed to late 2018.[15] The project was then further delayed, with commercial operation of the first reactor only achieved in April 2021.[16]
Dat ze deze kernreactoren gebouwd betekent niet dat kernenergie automatisch de beste optie en goedkoopste optie is. De beslissing werd genomen in 2008-2009, een tijd waarin zonne-energie nog veel duurder was en opslag nog niet op het huidige niveau waren. De bouw begon in 2011, en sindsdien zijn de kosten van hernieuwbare energie, met name zonne-energie, met meer dan 90% gedaald. Dat laten de berekeningen die ik link uit het adviesrapport aan het vorige kabinet ook zien. Nucleaire-energie is gewoon duurder en ook dat heeft aanpassingen aan het net nodig.

En ook:
In March 2019, Qatar lodged a letter of complaint to the International Atomic Energy Agency (IAEA) regarding the Barakah nuclear power plant, stating concerns about its safety and lack of co-operation with regional states on the project as well as that it poses a serious threat to regional stability and the environment.[52]
Bron: https://www.reuters.com/a...-exclusive-idUSKCN1R120L/
Leuke linkdrop... wat wil je er mee zeggen? Het artikel beschrijft de gevolgen van het afbouwen van de salderingsregeling, iets wat al jaren bekend was. Dit betekent niet dat zonnepanelen waardeloos worden, maar dat de markt zich aanpast en dat eigen verbruik en opslag belangrijker gaan worden. Persoonlijk ben ik het met de ACM eens, en dat het principe van terugleverkosten redelijk is, mits die ook echt dienen om gemaakte kosten te dekken en zolang dat de terugleverkosten niet ‘een nieuw verdienmodel’ voor energiebedrijven worden.

Zolang er onvoldoende opslag is en vraagsturing nog niet optimaal werkt, leidt dat logischerwijze tot overproductie en dus tot lage of zelfs negatieve prijzen, wat het verdienmodel voor zonne-energie zonder aanpassing minder aantrekkelijk maakt. Maar dat is niet het probleem is alleen dat ons huidige energienet en marktsysteem nog niet goed zijn ingericht op deze variabiliteit. Als je op dat moment energie gebruikt, en een dynamisch contract hebt, ben je spekkoper en betaal je veel minder dan vroeger zolang je piekuren vermijdt.

De afgelopen jaren is veel bereikt in de vergroening, maar het blind op het net dumpen van zonne- en windenergie en verwachten dat ‘de markt’ het oplost, is gewoonweg onhoudbaar. Dit raakt ook aan de mindset van sommige zonnepaneeleigenaren, die gunstige terugleververgoedingen als vanzelfsprekend zien zonder rekening te houden met de impact op het net. Maar stroom is niet altijd evenveel waard, en wie bij piekaanbod bijna niets krijgt, zou niet moeten verwachten dat hij bij schaarste weer goedkope stroom kan afnemen. De focus verschuift naar opslag en slim verbruik ipv dumpen.

[Reactie gewijzigd door jdh009 op 11 maart 2025 14:57]

Echt he, bouw per reactor ca. 6 a 8 jaar, dat is dus super snel. Hier in NL hebben in 6 jaar alleen wat over gesteggeld en zijn nog nergens omdat we hier volledig visieloos zijn. 5 reactors voor 32 miljard $ voor 25% van hun energie behoefte, helemaal CO2 vrij, dat is een koopje! Bij ons kost wat kabels leggen van een windpark op noordzee naar land al meer dan 40 miljard euro. En je weet toch wel dat Qatar nogal vijandig is t.o. VAE, heeft iets met religie te maken, niks met onveiligheid van de reactors. Ik weet dus niet waar je het over hebt of wat je nu wilt aantonen.
Op gegeven moment begon je in je lange epistel te oreren over stabiele energie prijzen, vraagsturing en dat "groene" energie opwekking voordelig is etc etc. Vandaar dat linkje van o.a. AD met het tegendeel (zonnepanelen zijn na 2027 dus wel degelijk waardeloos), wij als particulier zijn de pineut en draaien op voor de extreme kosten, het helpt ons niet. Oplossing is opwekken wanneer nodig, dag en nacht, weer of geen weer, in hoeveelheden die je nooit met zon/wind kan behalen. De natuur heeft de energie die we nodig hebben al mooi handzaam verpakt in atoompjes, en wij hebben de knowhow om dat eruit te halen, hoe mooi is dat!
Maar goed, we verschillen fundamenteel van mening, dat mag. Tijd zal leren wie gelijk heeft.
Wind- en zonne-energie vereisen geen brandstof, alleen maar een installatie en onderhoud. De mate waarin die energie aantrekkelijk is wordt bureaucratisch bepaald, waarbij je er vanuit kan gaan dat het 0% marktaandeel van de fossiele afdeling mag stelen door alleen maar goedkoper te zijn.
er is een vrije energiemarkt waarbij automatisch de goedkoopste vorm van elektriciteit voorrang krijgt. Hier is niks bureaucratisch aan. Gascentrales gaan op de waakvlam bij voldoende zon en wind. Natuurlijk betekend dat wel dat hun kosten moeten worden terugverdient in de overige (mindere) uren. Hierdoor is de prijs van de elektriciteit hoger als de zon niet schijnt en de wind niet waait.
Als er een vrije energiemarkt was gebruikte iedereen thuis bodemwarmte, ook voor de auto. Alle "problemen" daaraan zijn zijn smoesjes om de markt te beschermen. Ook windmolens worden naar mijn idee kunstmatig tot standaard verheven omdat ze knetterduur zijn en er een winstmodel op toegepast kan worden dat het stoken van brandstof vervangt.

[Reactie gewijzigd door blorf op 10 maart 2025 23:06]

dit vraagt om onderbouwing. Wat houd je tegen om vandaag bodemwarmte te gebruiken? Waarom denk je dat dit efficient is voor de auto?

Mijn kennis gaat niet verder dan dat de investeringen voor bodemwarmte hoog zijn en dat het veel ruimte kost door buffervaten.

Ik leer graag van je over deze vergeten energiebron die al onze problemen oplost.
Moet je niet alles afdragen omdat opslag in huis verboden is?
Wel apart dat we ondertussen rondrijden op hooogvemogen-accu's
Ik denk vooral de regels. Het beleid is afgestemd op de energiemarkt. Hoe meer mensen het gaan doen, hoe moeilijker en duuurder het wordt.
Je mag gewoon een grondwarmtepomp aanleggen (voorwaarde dat er balans is tussen de hoeveelheid warmte die je in de winter onttrekt en in de zomer terugstopt) en je mag bufferen in een (groot) warmtevat.

Maar ik ben nog steeds benieuwd naar waarom we dit allemaal zouden moeten gebruiken en het ook werkt voor je auto.
Omdat het een simpele energiebron is die geen aanvoer van brandstof vereist, uiterst duurzaam is in gebruik in de breedte toegepast kan worden totdat er genoeg is zonder dat de kosten veranderen. Het kan energie-schaarste volledig opheffen. Wat er overblijft is een markt om de installaties heen. Gaat dus niet gebeuren.

[Reactie gewijzigd door blorf op 10 maart 2025 23:48]

om te pompen heb je electriciteit nodig. Maar kom aub even met een bron dat dit ontzettend goed rendeert
In principe heb je 100% redement. Als je het in geld gaat uitdrukken zijn de aanschafkosten en periodiek onderhoud van de installatie het totale plaatje. De waarde van de energie zelf is niet van toepassing. Dat zit in slijtage van je onderdelen.
Ok. Geen onderbouwing dus. Op basis van"in principe" hebben we al waterstofopslag, wind op land en geothermie, maar uiteindelijk valt dat in de praktijk vies tegen
3x een onderbouwing. Nu jij. Wat valt er "vies tegen"? De opbrengst van een warmtepomp? Dan neem je een grotere, of 2...
Kun je van die verhalen ophangen waar ik naar refereerde als smoesjes, om dit probleem te omzeilen. Dat zijn het altijd.

[Reactie gewijzigd door blorf op 11 maart 2025 02:46]

Je levert geen onderbouwing. Ik betaal vandaag 1,39 per kuub gas en gemiddeld gebruikt een huishouden daar 1200 per jaar van. Daarvoor heb ik een gasleiding en een klein doosje op de zolder nodig. Als jij aangeeft dat je een magische oplossing hebt, geef dan aan wat dat kost, wat het aan ruimte nodig heeft, hoe je er je auto mee oplaad en waarom het voor iedereen haalbaar is.

Als je dat niet kunt dan ga je niemand overtuigen en tot dat moment is je claim ononderbouwde onzin.
Ik heb geen idee waar je het over hebt. Wat was mijn punt, volgens jou? Wat moet ik precies onderbouwen?
"Als er een vrije energiemarkt was gebruikte iedereen thuis bodemwarmte, ook voor de auto. Alle "problemen" daaraan zijn zijn smoesjes om de markt te beschermen."
De energie-markt is geen vrije markt.
Probeer maar eens zo'n probleem te vinden. Het gaat nooit ergens over. "Probleem" is dat bodemwarmte onuitputtelijk is en geen brandstof vereist. Als je meer energie nodig hebt moet je je installatie vergroten, verder niks.Fossiel opgewekte energie kan daar helemaal niet tegenop. Daar betekent groter meer stoken.

Dit heet een onderbouwing, trouwens. De 43e of zo.

[Reactie gewijzigd door blorf op 11 maart 2025 09:12]

"Probleem" is dat bodemwarmte onuitputtelijk is en geen brandstof vereist.
Dit is onzin. Zonder pomp en dus electriciteit komt de warmte nooit boven.

Dus ik hoor graag wat een gemiddeld gezinnetje in een rijtjeshuis met een tuin van 6*4m moet doen om toegang te krijgen tot jou oneindige energie en hoe ze er de auto mee opladen. Toch niet zo moeilijk?
Is bodemwarmte oneindig of niet? }:O
Nee.(volgens chatgpt)

[Reactie gewijzigd door arjandijk162 op 11 maart 2025 09:55]

Overdag word je ook plat gegooid met stroom van de zonnepanelen maar niemand die het gebruikt, dus weggegooid.
Alleen als de vraag lager is dan de productie heb je dit probleem. Het komt wel eens voor, maar dat zijn echt uitzonderingen. Bij overschot bij jou thuis lever je terug en kan de gascentrale een tandje lager draaien. Het is dus niet weg gegooid.

[Reactie gewijzigd door david-v op 10 maart 2025 22:31]

Mij is verteld dat een gascentrale niet zo flexibel is als je schetst. Als de zon plots zou verdwijnen is er sowieso een spontane gap in jou geval.
De zon verdwijnt niet zomaar plots over een groter gebied; misschien dat individuele zonnepanelen opeens minder of meer leveren, maar dit middelt zichzelf over een groter gebied; het fluctueert altijd. Net als windenergie.
Nouja, ons energiesysteem krijgt wel een flinke klap bij een zonsverduistering! Die is wel zo gesynchroniseerd dat, samen met het 50,2Hz probleem, het hele Europese elektriciteitsnet in de problemen zou kunnen komen.

Duitse kennisinstellingen hebben in 2015 uitgebreide studies gedaan voor de zonsverduistering in dat jaar. Het was dat het erg bewolkt was, waardoor het meeviel (Nederland zat zelfs in de dikke mist). Bij de zonsverduistering in 2015 zou het terugkeren van de zon zo rond 11 uur een groot probleem kunnen opleveren door een plotselinge toename in aanbod van elektriciteit. Daar mee, als andere opwekkers niet snel genoeg konden afschakelen, lag het gevaar op de loer voor een toename van de frequentie naar 50,2Hz. Bij deze waarde, die over heel continentaal Europ gelijk is, zouden alle PV inverters uit die tijd gelijktijdig af kunnen schakelen. Gelukkig kwam bet niet zo ver, maar jk vraag me af hoe we er anno 2025 voor staan.

[Reactie gewijzigd door GENETX op 10 maart 2025 20:27]

Gelukkig heeft er sindsdien iemand nagedacht en is de norm aangepast.
Tegenwoordig gaan zonnepanelen terugregelen boven de 50,2 Hz. Er is dus geen harde uitgrens meer op frequentie.

Helaas was NL wel erg traag met de regels aanpassen voor het terugregelen op spanning. Waardoor nu mensen die op het einde van kabel zitten helemaal niet kunnen terug leveren en anderen dat nog wel kunnen.
Tegenwoordig gaan zonnepanelen terugregelen boven de 50,2 Hz.
Omvormers bedoel je, maar niet allemaal. Ik heb er 2 hangen (SMA) die dat niet (standaard) doen, aanpassen is niet erg eenvoudig (uitgezocht i.v.m. eilandbedrijf ESS).
Het zijn inderdaad de omvormers van de zonnepanelen die terug moeten regelen boven 50,2 Hz.

Als je omvormers dat niet kunnen zijn ze waarschijnlijk behoorlijk oud. Of was dit in de periode dat NL de regels nog niet had gewijzigd.

Bij eiland ESS draaien. Zie je in de uitleg wel vaker dat je een specifiek land moet kiezen.
Met de instellingen van landen met betere regels werkt dit ook beter of überhaupt.
zonsverduistering is toch een reel probleem
Als de zon plots zou verdwijnen
Dan is het produceren van electriciteit niet meer belangrijk, dan gaat de planeet dood :)
Juist gascentrales zijn wèl zo flexibel, evenals biomassacentrales. Dat zijn de enige energiebronnen die dat kunnen.

Kerncentrales hebben grotere moeite daarmee.
Klopt maar de kolen centrale wel is mij eens verteld.
Niet 100% waar. Maar waarom je een min 1 krijgt is vaag!
Ik mis in dit soort berichten de totale energie behoefte,
in kWh zit het hier nog een factor 3 hoger qua gas verbruik, en qua vervoer een factor 6 in benzine equivalent.

Met een COP van 3 voor verwarmen met warmtepomp, en een factor 3 op EV voor vervoer kom ik dan op een getal van:
1 (electra)+1 (verwarming) + 2 (vervoer) voor energie verbruik in geval van electrisch. Dan is er 12½ % van het energie verbruik.

Dan zijn we op de goede weg, maar er is nog zat behoefte aan extra capaciteit.
De energie behoefte en verbruik zal wel steeds meer toenemen door EVs en warmtepompen. Als we dat kunnen bijhouden met wind, zon, water enz dan zou dat mooi zijn.

Je vergeet echter wel een hele belangrijke afnemer in je totale energie behoefte.... Namelijk de industrie. Tata Steel is bijvoorbeeld de grootste wat betreft uitstoot van CO2, en en enorme energie verbruiker.

We zijn er nog lang niet, maar we moeten ook niet negatief blijven, dit is hoe dan ook goed nieuws en we gaan verder
Je bedoelt dan de electriciteits behoefte, zoals ik hierboven schetste?

Met isolatie aanpassingen van oude huizen, en een warmtepomp neemt de energie behoefte juist af. (als je de warmte die je uit de lucht haalt niet meeneemt)

Eender voor electrische voertuigen, die hebben minder energie nodig om dezelfde beweging/verplaatsing te creëren als een benzine voertuig.

Tata zou dan met waterstof productie erbij zo'n 4 GW opslobberen.
Precies, de energie behoefte neemt af (efficiënter omgaan met energie zoals ev en warmtepomp), de electriciteit behoefte neemt toe, terwijl de verbranding van fossiele brandstoffen afneemt.

Als je naar het hele energie plaatje kijkt zoals jij noemt in je eerste post lijkt het weinig, maar we hebben nog heel lang te gaan. De industriële revolutie was ook niet in een paar jaar afgerond ;)
Dit ja! Nog zo een wat mij betreft: " x% van het elektriciteitsverbruik van alle huishoudens". Dan wordt industrie even niet meegerekend.

Niettemin een mooie mijlpaal! :)
Daar had Martien Visser vandaag juist een grafiek voor: https://x.com/BM_Visser/status/1899051858217341124

We zijn er bij verre na nog niet.
2024 was hier de minste opbrengst in de 4 volle jaren dat ik ze heb.

Zoals vele misschien ervaren hebben. Afgelopen jaar zeer weinig zon gehad, dus minder opwek zou je zeggen.

Toch is er een groei te zien bij zonne-energie 2023 VS 2024. Ondanks dat zonnepanelen niet meer booming zijn, zijn er dus redelijk wat bijgelegd anders zou ik de groei niet kunnen verklaren met minder zon.
Er is redelijk veel bijgebouwd. Nog leuker nieuwe wijken hebben allemaal al standaard panelen.
Geen idee waar jij woont maar hier deden ze het prima in 2024.
2022 was uitzonderlijk veel zon maar de overige jaren net als 2024 waren prima.

Ik ben er wel blij mee ze dragen aardig bij aan minder verbruik sowieso 30-40% blijft achter de meter.

Februari, Maart is nog steeds winter en dan doen ze het prima.

[Reactie gewijzigd door mr_evil08 op 10 maart 2025 21:05]

Klopt 2022 was een super jaar, beste ooit.

Maar hier mijn stats.
Die groei is minder, maar die is er nog wel degelijk. Bovendien was de groei in 2023 nog hoog en de cijfers gaan over het jaar erop, waar die zonnepanelen opleveren.
Daar moet je weer de kosten aftrekken van het stoppen met fossiele brandstoffen en het onderhoud van een netwerk voor het transporteren van die fossiele brandstoffen.

Ten tijde van de paarden wagen had je vast ook wel berekeningen hoeveel het zou kosten als je alle paarden zou vervangen door wagens op fossiele brandstoffen. Dus ja, als dat je argument is, dan zouden we nog op paarden rondrijden.
Dit heeft niks met verduurzaming te maken. 200 miljard voor het verhelpen van de netcongestie gezien de huidige problemen en groei van het net. Stel we besluiten om nog verder verder te verduurzamen dan zullen deze verwachte kosten hoger uitvallen. Verduurzaming (stoppen met fossiele brandstoffen) verergeren netcongestie en dus deze voorspelde kosten juist.
Ik denk dat de kosten voor het verhogen van de dijken en allerlei andere problemen die klimaat verandering veroorzaken, denk bijvoorbeeld aan landbouw, in het niet vallen vergeleken met de kosten voor het uitbreiden van het elektriciteitsnetwerk. Deze kosten die jij noemt per jaar zijn nog niet eens de helft van de kosten voor het onderhoud van onze snelwegen, om het even in perspectief te zetten.

Het verbranden van fossiele brandstoffen om je huis te verwarmen is nou eenmaal slecht en inefficiënt vergeleken met alternatieven zoals een warmtepomp, dus uiteindelijk betaald zich dat allemaal terug.
Klopt, heb ik een boekje over: wat men met de paarden aanmoet… nu in 2025 zijn er 3x zoveel paarden in NL. dus het kan raar lopen
Ja, 11 miljard per jaar is veel geld, maar het is niet zo dat hoe we het nu doen geen dure aangelegenheid is.

Nederland importeert nu 73 miljoen ton aardolie per jaar, wat neerkomt op ongeveer 500 miljoen vaten (!). Rekenen we met 70 euro per vat, dan geven we dus 35 miljard per jaar aan aardolie uit.

Veel mensen roepen dat het onbetaalbaar is om over te gaan op EV's en warmtepompen, maar vergeten voor het gemak dat hoe we nu aan onze energie komen, ook een fortuin per jaar kost (en dan heb ik het importeren van aardgas nog niet eens meegenomen).
Veel mensen hebben het geld niet om een warmtepomp en/of RV aan te schaffen en weten echt wel dat we miljarden aan olie en gas uitgeven. Maar die miljarden zitten niet in de portemonnee van die mensen dus dat ze het niet kunnen betalen is geen onzin. En zelfs als ze niet weten hoeveel we per jaar kwijt zijn aan energie zit dat nog steeds niet in hun portemonnee.
Weten echt wel dat we miljarden aan olie en gas uitgeven.
Toch zie ik onder elk artikel van groene stroom weer de kosten van netverzwaring terugkomen maar wordt zelden over de kosten van fossiele brandstoffen gepraat. Denk niet de gemiddelde Nederlander hier zo mee bezig is als jij het doet voorkomen. Stook je op gas en rij je een beetje kilometers op benzine dan hebben we het zomaar over 500 euro per maand, maar omdat dat nu eenmaal altijd al zo was en de bedragen geleidelijk stijgen zien we dat als iets wat er nou eenmaal bij hoort.
Maar die miljarden zitten niet in de portemonnee van die mensen dus dat ze het niet kunnen betalen is geen onzin. En zelfs als ze niet weten hoeveel we per jaar kwijt zijn aan energie zit dat nog steeds niet in hun portemonnee.
En toch komen die miljarden voor olie en gas direct of indirect uit de portomonee van de nederlandse burgers. Over de hele levensduur van is een EV of hybride warmtepomp nu vaak al goedkoper dan een ICE of gasketel, de kosten zitten alleen meer aan de voorkant.

Uiteindelijk wordt fossiel ook maar duurder en duurder, dus je kan je net zo goed afvragen of het niet overgaan op duurzamere bronnen op termijn nog wel te betalen zijn, ik rij nu een jaar in een kleine EV, en zou per kilometer meer kwijt zijn als ik in mijn aygo was blijven rondtuffen (als ik alle kosten inc. afschrijving meeneem)
Ik persoonlijk kan geen ev betalen zelfs geen kleine. Warmtepomp ook niet voorlopig. Dat er op termijn wel een oplossing moet komen om duurzaam te worden betwist ik niet overigens alleen het is lang niet voor iedereen weggelegd op dit moment.
Op een bruto nationaal product van 1000 miljard per jaar. Heb je er ook nog een mening over?

1% per jaar, dat lijkt me acceptabel voor iets belangrijks als de energietransitie.
In de miljoenennota zie ik 425 miljard inkomsten staan waarvan 457 miljard uitgaven. Dus die 11 miljard per jaar de komende 17 jaar hebben we al niet tot nauwelijks.
Ik weet niet hoe jij netcongestie wilt verhelpen met het gemiddelde nationaal inkomen?

Het gaat er overigens ook niet over of het acceptabel is want het moet hoe dan ook, deze kosten gaan er komen.

[Reactie gewijzigd door HellboyFromHell op 10 maart 2025 20:28]

Dit is een juichbericht over de energietransitie en misleidend. Mooie PR-stunt van het CBS en de media.
CBS presenteerd gewoon cijfers, daar is weinig misleidend aan.
Als de zon niet schijnt of er een groot wolkendek boven het land hangt en de wind niet waait, is er geen "hernieuwbare energie" en dus geen "groene stroom".
Klopt, maar beter een gedeelte van de tijd herniewbaar dan altijd op basis van fossiele bronnnen.
Verder zegt het artikel toch gewoon dat x. procent uit hernieuwbare bronnen komt, niemand beweerd dat zonnepanelen het 24/7 doen.
- Windturbines en zonnepanelen vernietigen natuur en milieu en zijn van zeer negatieve invloed op de menselijke gezondheid. En laten we niet vergeten dat windturbines en zonnepanelen niet uit de lucht komen vallen: ze vereisen gigantische hoeveelheden grondstoffen zoals lithium, kobalt en neodymium – gewonnen in smerige mijnen in Afrika en China, onder erbarmelijke omstandigheden. Lekker “groen” bezig!
Er zijn voor zover mij bekend geen negatieve effecten van zonnepanelen op de gezondheid, ik woon er al 10 jaar onder en met mijn gezondheid gaat het prima. Ook de windmolens waar ik dagelijks langs rij hebben tot op heden nog geen negatief effect op mijn gezondheid gehad. maar misschien heb ik gewoon geluk gehad :+
- Rond 2050 is de geschatte hoeveelheid afval van turbine bladen ~40 miljoen ton wereldwijd.
Nederland alleen produceerd 60 miljoen ton per jaar, 40 miljoen ton over een periode van tientallen jaren over de hele wereldbevolking is maar een heel miniscuul gedeelte van het geheel. Verder moet er voor afval altijd eerst een hoeveelheid afval komen voordat het uit kan om te gaan recyclen, zonder input van afval kan je geen businesscase maken.
- Lithiumvelden om lithium te extraheren zijn zeer schadelijk voor het milieu; het verontreinigt de lucht, vervuilt het grondwater en is een oorzaak van biodiversiteitsverlies door landdegradatie
Klopt, maar rond olievelden en raffinaderijen is het ook niet bepaald de hof van eden. Verder wordt de hoeveelheid lithium die nodig zijn voor batterijen steeds verder terug gedrongen door nieuwe ontwikkelingen.
Het landschap verpauperd. Er worden enorme hoeveelheden land opgeofferd voor zonnepaneelvelden en windparken. Boeren worden uitgekocht en voedselprijzen stijgen. Nog meer windparken in de Noordzee, met desastreuze gevolgen voor de natuur en het mariene ecosysteem.
veel windmolens staan in weilanden waar ze slechts een stuk van 20 bij 20 meter bedekken, en ook zonneparken zijn er zo veel van dat het ook maar 0.2% van de landbouwgrond in nederland bedekt. (zo'n 4000 hectare terwijl er in nederland 2,2 miljoen hectare landbouwgrond is)
- Burgers met zonnepanelen worden in het pak genaaid; terugleveren gaat geld kosten
Wat prima is omdat het met terugleverboete alsnog uit kan om ze neer te leggen, heb er om die reden vorig jaar 12 op het dak gelegd. Verder krijg je meer per kWh dan de terugleverboete, terugleveren kost dus geen geld maar leverd minder op (bij een niet variabel contract)
- De afgelopen 23 jaar is energie uit fossiele brandstoffen met 0,3% gedaald. Laat dat even op je inwerken...
Onzin, volgens het CBS hebben we in 2000 2.948 petajoule aan fossiele energie verstookt en in 2023 (laatst beschikbare jaar) 2.175.
Een reductie van 26%, niet de 0.3 procent waar jij mee aan komt.
https://longreads.cbs.nl/.../?form=MG0AV3&form=MG0AV3

Er moeten bij dit soort getallen nog 2 kanttekeningen gezet worden:
1) dit soort getallen in PJ geven een te negatief beeld over moderne energiebronnen wat mij betreft, als bijvoorbeeld de helft van de gereden kilometers in nederland electrisch is dan nog laten de cijfers een veel hoger aantal joule voor de helft die op fossiel rijdt omdat die nou eenmaal per gereden kilometer veel meer joule verstoken. Voor warmtepompen is dit hetzelfde verhaal.
2) Het gaat er niet alleen om hoeveel we reduceren op fossiel maar ook hoeveel we zouden gebruiken als we niks zouden doen. als we niks gedaan hadden aan verduurzaming zouden we in plaats van 26% minder waarschijnlijk tientallen procenten meer fossiele energie verbruiken.

Ik ben niet tegen kernenergie maar laten we dat soort keuze's dan op basis van cijfers en logica doen, niet op het soort matig onderbouwde onderbuik redenaties zoals je hier neerzet.
Alle datacenters samen. Zowel gericht op buitenland als binnenland gebruiken samen 0,44% van de electricteit in Nederland
https://www.dutchdatacent...ard%20kilowattuur%20(TWh).

Wind zat dichterbij de 30%

Beetje te gemakkelijk om het allemaal daarop af te schuiven. In Nederland gebruiken we ook zat bandbreedte en websites dus compleet absurd is het niet

[Reactie gewijzigd door Niema op 10 maart 2025 22:58]

Alle datacenters (...) gebruiken samen 0,44% van de electricteit in Nederland

Beetje te gemakkelijk om het allemaal daarop af te schuiven.
Ho, stop, de fout die al 10 jaar op Tweakers gemaakt wordt: Niet alle energie is elektriciteit. Van je eigen bron:
Onderzoek door het CBS toont aan dat datacenters in Nederland 3,3% van de elektriciteit verbruiken.
Ik denk dat @bossanova vooral doelt op de toekomstplannen als het Amerikaanse Google dat in 2024 aankondigde overeenkomsten te hebben gesloten met de joint ventures Crosswind en Ecowende Consortia, samenwerkingen tussen Shell en Eneco, voor de afname van de complete opbrengst van twee nieuwe offshore-windparken (HKN V en HKW VI, 478 MW). volgens Google ongeveer 6% van het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van Nederland. ​En het Amerikaanse Amazon. Die heeft 380 MW gereserveerd van windpark Crosswind, nog eens 5% van het jaarlijkse energieverbruik. Dus: 3,3% + 5% + 6% = 14,3%.

Het probleem is - wat mij betreft - dat niemand die lelijke windturbines in zijn achtertuin wil hebben. Maar het moet, omdat we niet genoeg ruimte op zee alleen hebben. Tenzij we al die Amerikaanse datacenters het land uit knikkeren, dan hebben we opeens 14,3% meer ruimte op zee. Sowieso zouden we als Europa, of als Nederland, eens wat minder Amerikaanse troep ons land binnen moeten halen.

[Reactie gewijzigd door Sando op 11 maart 2025 00:40]

Maar is dat geklaag niet alsnog enorm krom?

"Waarom moeten wij investeren in groene energie, laat die vervuilende multinationals het maar doen!"

Die vervuilende multinationals investeren in groene energie:
"Waarom stelen ze onze groene energie, laat ze maar lekker kolen stoken!".

Ja zo ken ik er nog wel eentje. En CO2 is nou net een internationaal probleem. Stikstof en fijnstof zijn relatief lokale problemen, CO2 niet. Dus ja, we kunnen ons een stuk beter voelen als we datacentra lekker in andere landen laten neerzetten, alwaar ze op fossiele stroom lopen. Kunnen we onszelf lekker op de borst kloppen hoe goed wij wel niet bezig zijn en hoe slecht die andere zijn. Eigenlijk net als hoe we gewoon alle productie en mijnbouw naar China verhuizen, die hebben ondertussen per hoofd van de bevolking ook veel meer CO2 uitstoot dan wij hebben, maar tja, wij zijn goed bezig, want wat ergens anders gebeurd is niet ons probleem.
En de onbalans natuurlijk. Maar die wordt afgewimpeld op de zonnepaneeleigenaren. Het feit dat deze datacenters hun energie van het net moeten halen als er geen wind is, maar ook bij meer wind dan voorspeld, dit terugleveren aan het net en daarmee de onbalans flink voeden, daar hoor je de overheid en de ACM niet over.
Ehm , nee.
0,44% van het totale energieverbruik, niet van het electriciteitsgebruik en dus al helemaal niet van de windenergie.

Het zijn voorbeelden van hoe we worden belazerd. De kosten van produktie en onderhoud van groene produktiemiddelen worden standaard ook niet meegerekend in de groene produktiecijfers. Iedere keer wordt er een onvolledig beeld getoond. Dat heet propaganda.

Het googelen met cijfers wordt continu doorgevoerd.
https://www.cbs.nl/nl-nl/...-uit-hernieuwbare-bronnen

Zo wordt hier verteld dat we 19 miljard KWH aan electriciteit importeerden en dat het aandeel van water en wind uit scandinavie hierbij is gestegen en dat er, en let nu op, 25 miljard KWH aan ELECTRICITEIT werd geexporteerd. Hier wordt bij de export niet vermeld dat dat groene electriciteit betreft.

De meeste produktiewinst aan windmolenenergie komt van windmolenparken in zee en dedicated datacenter energie. Die leveren een groter aandeel in de groene energiebijdrage. Die wordt dus niet geexporteerd. Huishoudens profiteren dus niet van de toename in groene energie, datacenters wel.
Kort antwoord: bij bruinkoolmijnen in Duitsland wordt ook verschrikkelijk veel leefgebied vernietigd. Evenals alle andere mijnen voor kolen. Ja, het feit dat we dit voor groene energie ook moeten doen is stom, maar die zeldzame aardmetalen hoeven we slechts eenmalig te mijnen. In tegenstelling tot kolen, die je letterlijk verbrandt.
Hoop lettertjes, maar er ontbreken er nog een paar, voornamelijk omdat bang bent voor de chemo en vergeet te melden dat het alternatief doodgaan aan kanker is...

Deze lettertjes vergat je:
Het winnen, verwerken, vervoeren en verbranden van fossiele brandstoffen is veel schadelijker voor zowel milieu als klimaat dan alle hernieuwbare energiebronnen bij elkaar.
Al deze maatregelen zijn bedacht om een probleem op te lossen. Dat probleem vergeet je ook te melden. We hebben het klimaat verkloot en zijn daar nog stees mee bezig. We hebben elke oplossing, hoe beroerd ook, nodig om problemen voor de volgende generaties te voorkomen. De crux zit hem in dat "volgende". Jij en vele anderen zien de urgentie niet, want de eerstkomende tien jaar zullen de gevolgen van klimaatverandering nog te behappen zijn en veel verder kunnen we niet vooruit kijken.

Jouw hele verhaal druipt van de zelfmedelijden en schreeuwt "NIET". Het werkt NIET, het gaat NIET werken, de overheid is NIET slim bezig.
In jouw verhaal geen enkele weerlegging van welke feit dan ook in het artikel. Ook opvallend en veelzeggend.

Waar is jouw oplossing? VInd je uberhaupt dat er een oplossing nodig is? Ik heb zo'n vermoeden dat vooral dat laatste op jou van toepassing is, maar ik laat me graag van het tegendeel overtuigen.
Geef even sluitend bewijs van een "klimaatcrisis" en dat de mens verantwoordelijk is voor klimaatverandering.
Dank.
Hear, hear. Het ‘Bewijs is noodzakelijk voor gij maar niet voor mij’-gehalte hier op tweakers wordt al te vaak toegepast om iemand weg te zetten. Het eigen gelijk als religie, zonder daadwerkelijk, onomstotelijk bewijs 😉
Om te beginnen een wedervraag: lever mij het sluitende bewijs dat chemo-therapie een effectieve behandeling is tegen verschillende vormen van kanker.

Ik kan heel makkelijk verwijzen naar het IPCC rapport, maar jullie antwoord zal zijn dat dat onbetrouwbaar is. Het interessante is: jullie zijn geen van beide klimaatwetenschappers of hebben een zeer gedegen kennis van het klimaat (bewijs anders het tegendeel) en *kunnen* de conclusies van dat rapport dus zelf alvast niet weerspreken. Dat doen jullie dus op basis van kritiek van anderen. En die anderen zijn zonder uitzondering een zeer kleine minderheid in het grote geheel van alle wetenschappers die werken aan het klimaat.
Het verschil tussen jullie en mij is dat ik de wetenschap vertrouw. Er is heel brede consensus dat de mens de belangrijkste oorzaak is van de huidige stijging in het gehalte broeikasgassen, dat die broeikasgassen een temperatuurstijging veroorzaken (nu al meetbaar) en dat de gevolgen daarvan een enorme economische en maatschappelijke impact zullen hebben. Wie ben ik, wie zijn jullie om die conclusie te weerspreken?
Er is heel brede consensus dat de mens de belangrijkste oorzaak is van de huidige stijging in het gehalte broeikasgassen, dat die broeikasgassen een temperatuurstijging veroorzaken (nu al meetbaar) en dat de gevolgen daarvan een enorme economische en maatschappelijke impact zullen hebben
.

Dat consensus sprookje is al vele malen weerlegd. En natuurlijk zijn alle wetenschappers het met elkaar eens als je de wetenschappers die een ander licht schijnen op de kwestie censureert en de mond snoert.
Bovendien geeft het IPCC zelf aan dat er geen klimaatcrisis is. Als je de juiste pagina's leest tenminste.
Bovendien, er bestaat niet zoiets als 'de wetenschap'. Het is wetenschap.
Je kunt proberen te tornen aan de definitie van "consensus", je kunt het een beetje kinderlijk framen als sprookje, maar feit blijft dat de conclusie dat het klimaat leidt onder menselijke activiteit door vrijwel niemand wordt betwist.

Dat censuur argument is natuurlijk te vinden op bladzijde 1 van het boekje "Hoe word ik een complotdenker". Je krijgt je conclusies niet gepubliceerd als er geen gedegen onderzoek aan ten grondslag ligt. De betrokken auteurs noemen dat natuurlijk censuur, maar gaan daarbij voorbij aan het feit dat wat ze beweren gewoon niet klopt.

Ik heb overigens nooit gezegd dat er een klimaatcrisis is. Ik praat het IPCC na die simpelweg beweert wat ik in een eerdere post ook al schreef: door menselijke activiteiten warmt het klimaat op en dat heeft economische en maatschappelijke gevolgen. Jij plakt daar het labeltje "crisis" op, ik niet.
Je hele verhaal is volstrekte flauwekul.
Het is een volledig verkeerde veronderstelling dat niemand betwist dat het klimaat onderhevig is aan menselijke activiteit. Met je 'hoe word ik een complotdenker'. Die censuur is evident. Zelfs Nobelprijswinnaars worden gecensureerd en de mond gesnoerd omdat het niet in het narratief past. Dat hele klimaatverhaal is één groot verdienmodel en vergroten van macht en controle over burgers en niets anders. Al die doemscenario's zijn nog nooit uitgekomen; zeespiegel die niet stijgt, geen toename van extreem weer, droogte of andere klimaat geralateerde catastrofes, 93% afname van slachtoffers, Polen die niet smelten. Het is allemaal onzin.
De Aarde warmt een klein beetje op sinds einde ijstijd omstreeks 1850 en dat is volkomen normaal en kent onderaan de streep alleen maar voordelen. Nog los van het feit dat de meetstations onderhevig zijn aan de invloed van urbanisatie, dus de metingen zijn discutabel.
Als al die klimaat activisten nu eens hun pijlen zouden richten op het milieu. Want daar hebben we aantoonbaar wél enorme invloed op. Laten we eens beginnen met het ontmantelen van alle windturbines en zonnepaneelparken en starten met bouwen van kerncentrales.

[Reactie gewijzigd door LCP op 12 maart 2025 12:38]

Zelfs Nobelprijswinnaars worden gecensureerd en de mond gesnoerd omdat het niet in het narratief past
Geef één voorbeeld dat ik kan natrekken.
Al die doemscenario's zijn nog nooit uitgekomen; zeespiegel die niet stijgt, geen toename van extreem weer, droogte of andere klimaat geralateerde catastrofes, 93% afname van slachtoffers, Polen die niet smelten. Het is allemaal onzin.
Allereerste alinea van dit artikel.
Wikipedia is door iedereen te bewerken, waarom heeft niemand die alinea nog niet aangepast?
Ook een leuke, vanmorgen nog in The Guardian
Derde alinea in dit artikel. Ik zou toch wat doen met deze desinformatie.
Openbaar beschikbare (en controleerbare data in dit artikel over het oppervlakte aan ijs aan de polen. Hier vond ik erg veel linkjes.
Zouden al die verschillende organisaties het dan mis hebben en data gewoon verzinnen?
Ik zag deze even over het hoofd:
Nog los van het feit dat de meetstations onderhevig zijn aan de invloed van urbanisatie, dus de metingen zijn discutabel.
En wie veroorzaakt die urbanisatie?

En wie zet er nu in godsnaam een meetstation in de buurt van bebouwing.... (ik hoor in de verte Ferdinand Meeus praten :) )
Helemaal met je mee eens hoor. Maar het is hier op tweakers tegen dovemansoren, het barst hier van de groene fanatiekelingen (op het religieuze af) die geen andere zienswijze of verstandige tegengeluid willen horen, en die niet snappen of willen begrijpen dat onstabiele weersafhankelijke energie een uiterst dure en doodlopende weg is. Je moet electriciteit maken wanner het nodig is: een vraagvolgend systeem. Dat gaat voor nu alleen lukken met voornamelijk kernenergie voor de hoeveelheid die we nodig hebben, en dat is prima te doen met nucleair, zie Frankrijk. Ondertussen betalen we ons scheel aan onzinnige wind en zonneparken (die maar een fractie leveren van het totaal, of helemaal niks als we het hardst nodig hebben) en daardoor veroorzaakte onstabiliteit van het net. Bedrijven lopen gillend weg want energie in NL is inmiddels het duurste van Europa (en de wereld?), en het einde is nog lang niet in zicht.
En zo is het. Het gehalte whataboutism is ook groot hier, blijkbaar.
En alle groene fanatiekelingen zijn 100% overtuigd van de "klimaatcrisis" die er aantoonbaar niet is en eenvoudig met feiten is te weerleggen. Maar ook dit zal tegen dovemansoren zijn. Het gezonde verstand op Tweakers has left the building. We zijn een krankzinnige, destructieve, peperdure energietransitie aan het optuigen die A) geen kont doet voor het klimaat, want Nederland = speldeknop en de rest v/d wereld doet niet mee (los van het feit dat menselijke CO2 uitstoot helemaal geen aantoonbare driver is van klimaatverandering) , en B ) onze natuur, welvaart en economie tot het bot afbreekt.

Het is werkelijk te krankzinnig voor woorden.

[Reactie gewijzigd door LCP op 11 maart 2025 23:06]

Nu nog iets bedenken om de instabiliteit op het netwerk goed op te vangen. Wind en zon kan je niet zomaar "aanzetten" om wat extra in het net te pompen als er tekort is. Gas of kolen centrales wel. Kernenergie kan je volgens mij ook niet zo snel op en afschalen (tenzij iemand dat met kennis over heeft een ons kan vertellen dat het wel kan).

De enige oplossing lijkt door te gaan met zon, wind en water energie en de inzet van accus voor het opslaan van overtollige energie om later ingezet te kunnen worden. Maar ik denk niet dat accus dat gat van gas en kolen kunnen gaan vullen. Het (langdurig) energie op kunnen slaan is nog iets waar we met iets slims moeten komen. Genoeg kleinschalige proefjes, maar nog niks concreet wat voor het hele land gebruikt kan worden.
Bedenken van opslag is het probleem niet. Het doen van het opslaan dat gaat vaak nog niet goed. Nederland loopt echt achter met batterijen.
Nederland loopt in batterijen en slim verbruik ook achter op bijvoorbeeld België en Duitsland.
Ik weet niet of batterijen op een bewolkte wind loze dag een oplossing zijn, laat staan als het een paar dagen duurt. Kortstondig en kleine schommelingen, ja, dat kan met batterijen, maar grootschalig energie behoefte bij geen zon en wind.... Ik zie dat nog niet voor me met batterijen.
Gaat er toch echt komen! Aantal aanmeldingen zijn groter dan tennet aankan. Er is veel geld mee te verdienen omdat accu’s zo goedkoop zijn. Miljoen accu’s in een fabriek. En daar tientallen van
Uiteindelijk zijn batterijen maar een deel van de oplossing.

Maar zonder voldoende batterijen met synthetische interia heb je zelfs op hele zonnige dagen nog de gascentrales nodig.
De batterijen zijn nodig om de avond op te vangen.

De synthetische interia is nodig om de ronddraaiende massa te vervangen van de gas en kolen centrales.

In de praktijk zullen we in NL waarschijnlijk ook een paar synchronous condensers krijgen. Dat is een traditionelere en waarschijnlijk goedkopere manier om wat extra inertia te hebben.

Reneweconomy.com.au is best interessant. Daar zie je hoe het net van South Australia omgaat met veel meer zon en wind dan NL nu al heeft. Met batterijen en synchronous condensers. NL loopt hierin nu echt achter.
Daarvoor zijn er kleine kerncentrales in Frankrijk. Die vangen die dagen op.
Wel grappig dat er een behoorlijke piek in 2018 is na een dipje in 2017. Net of we in 2017 aan het bezuinigen waren en in 2018 daar helemaal klaar mee waren. Er vanuit gaande dat vraag en aanbod een beetje op elkaar afgestemd zijn natuurlijk.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.