47 procent van Europees stroomverbruik kwam in 2024 uit hernieuwbare bronnen

Ruim 47 procent van alle elektriciteit in de Europese Unie kwam in 2024 uit hernieuwbare bronnen, zoals zonne-energie en windenergie. Zonne-energie maakte zelfs een recordgroei door ten opzichte van 2023, namelijk van 21,7 procent.

De grootste bron van hernieuwbare energie was windenergie, blijkt uit een rapport van energiedenktank Ember. Windenergie bracht afgelopen jaar ruim 17 procent van de stroom in de EU op. Verder was waterkracht (13 procent) een grote bron, gevolgd door zonne-energie (11 procent).

Het gebruik van fossiele bronnen om elektriciteit op te wekken, nam afgelopen jaar met 8,7 procent af naar het laagste niveau in de afgelopen veertig jaar. In totaal wordt nu nog krap 29 procent van alle Europese elektriciteit opgewekt met fossiele bronnen. Het aandeel dat door kolen werd opgewekt, daalde met 15,7 procent naar krap 10 procent. Met gas werd zo'n 16 procent van de stroom opgewekt, een daling van krap 6 procent. "Hierdoor daalde de CO₂-uitstoot van de EU-energiesector met 9 procent tot een geschatte 585 miljoen ton CO_2. Dat is minder dan de helft van de piek in 2007", zegt Ember.

Dat betekent dat ruim 70 procent van alle elektriciteit in het afgelopen jaar zonder de uitstoot van broeikasgassen werd opgewekt. Naast hernieuwbare bronnen gaat het dan om kernenergie. Kernenergie bracht bijna een kwart van het Europese stroomverbruik op, bijna 5 procent meer dan in 2023.

Reacties (239)

[Matilonian]

Hoe scoort Nederland tegenover dit gemiddelde?

[Gizz]

Qua CO₂-uitstoot die onze elektriciteit oplevert zijn we een middenmoter. We doen het veel beter dan midden en oost Europa, maar lang niet zo goed als landen met kerncentrales, waterkracht of geothermie.

Een ander typisch windenergieland, Denemarken, doet het ook beter dan wij: bij weinig windenergie importeren zij veel elektriciteit die is opgewekt met waterkracht in Noorwegen/Denemarken, terwijl bij ons dan vooral de gascentrales worden aangeslingerd.

Op Electricity Maps kun je zien waar onze energie vandaan komt en hoeveel CO₂ elke kWh oplevert. Hier zie je het gemiddelde van de afgelopen 12 maanden, en dit is semi-live.

De verschillen zijn significant, hier wat voorbeelden op jaarbasis:

Noorwegen: 13~47 gram CO₂ per kWh
Frankrijk: 41 gram CO₂ per kWh
België: 180 gram CO₂ per kWh
Nederland 314 gram CO₂ per kWh
Polen: 755 gram CO₂ per kWh

[Reactie gewijzigd door Gizz op 23 januari 2025 11:15]

[Bruin Poeper]

Een ander typisch windenergieland, Denemarken, doet het ook beter dan wij: bij weinig windenergie importeren zij elektriciteit die is opgewekt met waterkracht in Noorwegen/Denemarken, terwijl bij ons dan de gascentrales worden aangeslingerd.

Klopt niet. Nederland zit óók met een dikke stroomkabel vast aan Noorwegen.
Wikipedia: NorNed-kabel
De kabel heeft een capaciteit van 700 MW, te vergelijken met ongeveer de productie van een grote elektriciteitscentrale.

[Reactie gewijzigd door Bruin Poeper op 23 januari 2025 10:36]

[marcop23]

700 MW is niet heel dik. Eén gasturbine van de Eemscentrale heeft een vermogen van 350 MW per stuk, en die heeft er 5. Dus dat is al 2,5x de transportcapaciteit van die kabel. De totale vraag in Nederland overstijgt 12.000 MW. Dus ik zou het iets minder stellig ontkennen.

[Reactie gewijzigd door marcop23 op 23 januari 2025 10:43]

[Gizz]

Ik stel niet dat we geen energie afnemen uit Noorwegen, of dat het technisch niet mogelijk is. Maar we doen het veel minder dan Denemarken.

Actueel voorbeeld:

Denemarken zit nu op 227 gram CO₂ per kWh. Het is een mix van wind, biomassa en een stukje kolen en gas (half gigawatt elk). Maar tegelijkertijd importeren ze nu 2 gigawatt aan energie uit Noorwegen en Zweden

Nederland zit nu op 344 gram CO₂ per kWh. Onze gascentrales leveren 6 gigawatt, terwijl uit Noorwegen 600 megawatt wordt geïmporteerd.

Denemarken haalt dus 2x zoveel energie op waterkracht uit de buurlanden dan ze zelf met kolen en gas opwekken. Nederland haalt nu 10x zoveel energie uit gascentrales dan we uit Noorwegen importeren.

En dat maakt een groot verschil

[pjdijkema]

Vergeet niet dat Denemarken compleet omringt wordt door zee. Daardoor waait het daar een stuk meer dan hier nog en hebben ze veel meer windenergie.

[MiesvanderLippe]

En als je 700MW afstreept tegen ons huidig verbruik dan kan die kabel nog wel een stukje dikker.

https://ned.nl/nl/datapor...e-elektriciteitsproductie

Overigens ook om de andere kant op te gaan. Zolang zij nog ruimte hebben in de stuwmeren kan ons PV overschot mooi die kant op.

[Tassadar32]

Helaas is Noorwegen als accu gebruiken iets wat de Noren ook meer variatie in energieprijzen geeft, iets waar ze niet al te happig op zijn.

[NoTechSupport]

Interconnectie is een win-win. Waarom zouden de Noren hun stroom niet tegen de hoogst mogelijke prijs willen kunnen verkopen?

[Master Yoda 3]

Omdat de Noorse afnemers op momenten wanneer de elektriciteitsprijs hoog is, dit ook betalen. Direct als ze een contract (of een gedeelte van een vraag) op basis van de spotprijs hebben en indirect als ze een vast contract hebben, maar hun leverancier het verschil bijpast in de vorm van een risico-opslag.

Ook hun opslag is niet onbeperkt en ook zij hebben geen ongelimiteerde capaciteit tussen hun biedzones. De meeste interconnectoren met de rest van Europe sluiten aan op NO2, terwijl de transportcapaciteit vanuit NO3 en NO4 beperkt is.

[Xerpan]

Dit is toch een politiek probleem? Kan zo worden opgelost door een interne prijs naast een export prijs te hanteren. Klein verbruikers betalen ook een ander tarief dan groot verbruikers. Dus zo moeilijk kan het niet zijn. Als de wil er maar is.

[Master Yoda 3]

Alleen is dat staatssteun als je dat zo direct doet. Omdat energiekosten een rol spelen bij producten en mindere mate bij diensten is het wel een vraag hoe je een gelijk speelveld houd binnen de EER en Schengen.
Bijkomend effect is dat de incentive omlaag gaat voor Noren en Noorse industrie om ook zuiniger aan te doen bij schaarste, wat de prijs voor export alleen maar verder opdrijft.

Niet voor niets heeft de Zweedse minister het overleg over een interconnector met Duitsland op pauze gezet:
https://www.ft.com/conten...63-4df1-a0ad-13d98791291e

Daarnaast heb je ook gewoon een natuurkundige beperking:
- De maximale opslagcapaciteit en waterkracht productie;
- De maximale transportcapaciteit;

Die laatste zou je natuurlijk flink kunnen uitbreiden tussen alle Europese biedzones, maar dat kost geld, ruimte en tijd.

In Nederland ervaren wij het probleem ook: België en Duitsland gaan er vanuit dat wij wel windmolens op zee zetten en ons netwerk naar hun toe uit breiden. Een verdienmodel Noordzee zeg maar. https://energiepodium.nl/artikel/verdienmodel-noordzee
Maar als wij goedkope windstroom over hebben, dan waait het waarschijnlijk ook goed bij de Buren (België, Duitsland, Denemarken, UK). Gevolg is minder vraag en dus een lagere prijs en/of afschakeling. Als het niet waait en donker is, dan kunnen we het voor de hoofdprijs terugkopen, of door de goede interconnectie lever onze gascentrales aan de buurlanden. De vraag blijft nagenoeg onveranderd, dus de prijs gaat omhoog. Bijkomend nadeel is dat de verbindingen tussen de windparken en de landsgrenzen betaald worden door de eindgebruikers van dat land waar de verbinding zich fysiek bevindt. Gevolg: die uitbreiding komt als netbeheerderskosten op onze energierekening te staan. (Op pagina 20 "Joint funding" van het PDF rapport spreekt de Belgische Netbeheerder Elia er ook over: https://www.elia.be/en/pr...ctricity-system-2035-2050)

Ik ben het met je eens dat dit politiek op te lossen valt, maar dat lukt niet zonder ingrepen te doen in de markt. Spreek bijvoorbeeld maar een eerlijke verdeelsleutel af van alle kosten...

[Verwijderd]

De Noren zijn eigenlijk best lastig dat wij "buitenlanders" met hun energieprijzen spelen. Daar mag van hen een eind aan komen (source: vrienden devs die Noors zijn).

[Tassadar32]

Klopt, dat is ook wat ik veel hoor. Noorwegen heeft een prima energiesysteem met veel capaciteit voor seizoensopslag. Waarom zou de rest van Europa daarvan mogen profiteren ten koste van de Noren die dit systeem gebouwd en betaald hebben?

[SunnieNL]

Tja, en daarom zijn eigenlijk al die groene energiecontracten fake die beloven volledig groene energie te leveren. Dat kan immers niet (ja, tenzij je geen stroom verbruikt op het moment dat Nederland op de grijze stroom zit)

[laurxp]

Dat is niet hoe stroom werkt, en dat is niet wat ze beloven.

Europe is grotendeels één stroomnetwerk, en het is onmogelijk om te zeggen welke joule die jij verbruikt uit welke centrale komt. Het gaat allemaal in één grote emmer, er zijn geen aparte netten voor groene en voor grijze stroom.

Een groen energiecontract is dus vooral een administratief ding: voor iedere kWh die jij aan groene stroom verbruikt, moet er een kWh aan groene stroom geproduceerd worden. Ja, het kan gebeuren dat op bepaalde locaties of op bepaalde momenten jouw groene stroom in de praktijk voornamelijk uit fossiele brandstoffen komt, maar dat moeten ze altijd wegstrepen door groene stroom te leveren aan iemand die een contract heeft voor grijze stroom!

[bdbfz]

Zo lang men toelaat een grijze kWh op een lastig moment voor groene energie (winter, donker, windstil) weg te strepen met een groene kWh op een makkelijk moment (zomer, zonnig, veel wind) bewegen we niet in de richting van een hernieuwbaar gevoed elektriciteitsnet. We voegen hernieuwbare bronnen toe voor de makkelijke momenten, en dat is goed, maar er is geen incentive om te investeren in opslag om die groene kWh's te bewaren voor wanneer het even moeilijker is. Nu ja, het prijsverschil is natuurlijk wel een incentive, maar dat is erg onvoorspelbaar op de afschrijvingstermijn.

[Tassadar32]

Hoe meer onvoorspelbare opwekking er is, hoe groter de incentive om opslag te gebruiken om hier voordeel uit te slaan.

[bdbfz]

Zo hoop ik ook dat het gaat werken. Alleen is het nu meer een incentive om de productie uit te schakelen als de prijs (te) negatief zou worden.

[Ikzellef]

Dus is het allemaal "boeren bedrog"!
Kan echter niet anders, afgelopen tijd nauwelijks wind en of zon, opbrengst nihil, dus uitwijken naar import of gas. t Probleem is te groot voor een klein land

[Tassadar32]

Om het bedrog te noemen vind ik wat ver gaan, maar inderdaad zou je dit op Europese schaal moeten oplossen.

[Arfman]

Tja, dan moeten we niet op partijen als de PVV blijven stemmen...

[Tassadar32]

Voor de meeste mensen is klimaat een probleem van hun kleinkinderen (of uberhaupt niet op hun radar). Geen wonder dat als er geen goede berichtgeving is er een focus is op allerlei red flags dat de partij die daar het hardst over schreeuwt de beste keuze lijkt.

[Gizz]

Onjuist. Die groene energie wordt wel degelijk opgewekt en is op jaarbasis beschikbaar op het Nederlandse net. Het is inderdaad niet zo dat jij zelf op elk moment 100% groene stroom krijgt, dat kan niet. Maar de leverancier is bij een contract met groene stroom verplicht om ervoor te zorgen dat die groene energie ook wordt ingekocht dan wel zelf wordt opgewekt (grote leverancier hebben zelf windmolens en zo).

Op netniveau is er dus een significant verschil tussen iedereen een grijs contract (geen verplichting voor leveranciers om groene stroom in te kopen / in groene stroom te investeren) en een situatie waarin een (groot) deel van de mensen wel voor een groen contract kiest (inkoop en eventueel zelf investeren in groene energie).

Er zit wel verschil tussen leveranciers: leveranciers die investeren in groene energie leveren een grotere bijdrage dan leveranciers die het alleen inkopen of met certifcaten werken. Daarvoor zijn lijstjes voortkomend uit onderzoeken. Maar dat is een veel genuanceerder beeld dan zeggen dat alles nep is en het dus geen zin heeft. Dat doet de daadwerkelijke situatie geen recht.

[SunnieNL]

Er zit echter wel een groot verschil in wat ze beloven in hun uitingen en wat er daadwerkelijk gedaan wordt. Groene stroom importeren uit het buitenland terwijl hier de co2 via de gascentrales de lucht in vliegt, draagt niet echt heel erg bij aan het probleem wat wij in nederland hebben. Veel mensen die zo'n contract afsluiten denken echter dat dat wel zo is.
Als die leveranciers daadwerkelijk een bijdrage willen leveren in Nederland moeten ze met iets anders gaan komen dan de eeuwige zonnepaneelvelden en windenergie palen in zee, want daar gaan wij het niet mee redden.
Als iedereen in NL een groene stroom contract zou nemen, dan is er nog steeds uitstoot in NL omdat wij alle grijze stroom gewoon blijven exporteren.

Dat lijstje waar je naar linkt bevat dezelfde misleidende teksten als de energiemaatschappijen zelf gebruiken.

De groenste energieleveranciers leveren zo goed als alleen maar schone stroom die is opgewekt met windmolens en zonnepanelen.

Vertel mij maar eens hoe ze dat hebben gedaan dan en wat voor bijdrage dat levert in NL.

Dan pakken we de bovenste uit je lijst en wat staat daar op de website:

Welk energiecontract je ook kiest, je profiteert altijd van 100% groene energie

Als Nederlandse energieleverancier zijn we trots op onze échte groene stroom uit lokale wind- en zonprojecten.

Beide claims zijn shady

[Gizz]

Vertel mij maar eens hoe ze dat hebben gedaan dan en wat voor bijdrage dat levert in NL.

Waarom moet ik dat vertellen? Ga zelf eens op zoek. Op de site waar ik naar link staan al wat concrete voorbeelden genoemd:

Goed nieuws: er zijn maar liefst 5 energieleveranciers met een 10! (...) En er zijn ook nog eens 5 stroombedrijven die boven een 9 scoren: (...) Al deze leveranciers werken mee aan de echte omslag naar duurzame energie. De voordelen: ze bouwen bijvoorbeeld windmolens of kopen windstroom via langjarige contracten. Deze bedrijven investeren niet in kolencentrales.

Moet ik nou gaan toelichten waarom een bedrijf dat windmolenparken bouwt een grotere bijdrage levert aan Nederland en groene energie dan een bedrijf wat dat niet doet?

[Reactie gewijzigd door Gizz op 23 januari 2025 11:03]

[SunnieNL]

En je denkt dat ik zelf niet op zoek ging? Ik heb die website die je gegeven hebt net bekeken.
Die site die je linkt geeft geen concrete voorbeelden wat het bijdraagt aan NL. Hoe het ons stikstofprobleem oplost.

Net als de website van de eerste leverancier (pure energie) in dat lijstje geen concrete voorbeelden geeft.
Mooi, ze investeren niet in kolencentrales. Mooi, ze investeren in zonne energie en windmolens.
Waar hoe zorgen ze er in NL dan voor dat in tijden van geen zon of geen wind (zoals de afgelopen week) niet ineens de stikstof de lucht in vliegt vanwege de gascentrales die op volle toeren gaan draaien.

Sterker nog, die Pure Energie geeft bij Google met zoeken op hun naam met projecten als eerste hit de volgende omschrijving

100% groene stroom uit Nederland. Wij verkopen alleen stroom die we zelf opwekken met onze windmolens en zonnepanelen in Nederland.

Dat is pure onzin en geen pure energie.
Dan onderaan hun pagina staat: 100% groene energie en Nederlandse stroom. Klopt dus ook niet, want wij wekken in Nederland niet 100% groene energie op 24 uur per dag.
Kijk je in de FAQ dan staat daar

Wij bouwen windmolens en zonneparken in Nederland en de stroom uit deze energiebronnen leveren we aan onze klanten. Je kiest als klant zelf uit welke energiebron jouw stroom komt.

Klopt niet, ik heb net bijna alle stappen doorlopen voor een contract, nergens wordt gevraagd of ik wind, zon of waterstroom wil als bron voor stroom. Kan natuurlijk ook niet, want dat kunnen ze nooit garanderen.

En dat is dus wat ik aangeef. Al deze leveranciers doen claims die niet kloppen en ze niet waar kunnen maken en de mensen die denken dat ze daarbij helpen aan het stikstofprobleem in NL komen helemaal bedrogen uit.

[Reactie gewijzigd door SunnieNL op 23 januari 2025 11:20]

[Tripledad65]

Je kan wel allerlei argumenten plaatsen, die je als shady zou kunnen interpreteren. Maar daar gaat het niet om.

Waar het om gaat is dat wanneer je groene stroom inkoopt, zoals Gizz je al 3 keer probeert uit te leggen, de leverancier verplicht is om die hoeveelheid elektriciteit ook daadwerkelijk te produceren. Betalen voor groene stroom, zorgt er dus voor dat die groene stroom ook, op jaarbasis bekeken, geproduceerd wordt.
En dáár gaat het uiteindelijk om. Door het kopen van groene stroom, help je dus actief mee met het reduceren van de CO2 uitstoot ( je schrijft steeds het stikstofprobleem, maar dat is natuurlijk een hele ander discussie)

[TMT]

Maar lossen de leveranciers dat niet voornamenlijk op met het aankopen van certificaten? Wat dan nog twijfelachtig is wat er achterliggend "groen" is aan zo een certificaat?
Als ik de lijst van groenestroom contracten bekijk tov grijze dan is het precies of 95% van alle opgewekte electriciteit in Belgie uit groene stroom komt.
Dat is toch niet realistisch?

[Tripledad65]

Groene stroom is per definitie opgewekt uit duurzame bronnen, anders mag het geen groene stroom genoemd worden. De leverancier moet daarvoor ook een certificaat hebben. Je kan ook nog eens stap verder gaan. Ik heb thuis bijvoorbeeld groene electriciteit die gegarandeerd Nederlandse wind- of zonne energie is. Daarmee geef je een extra impuls aan investeringen in NL. Anders kan het bijvoorbeeld ook (deels) uit waterkracht in Noorwegen komen.


Het aankopen van certificaten is een ander verhaal. Dit wordt vaak gebruikt voor producten met de term "CO2 gecompenseerd", vaak gas. Die certificaten garanderen dat er geinvesteerd wordt in projecten die de hoeveelheid gegenereerde CO2 compenseren, bijvoorbeeld door bosaanplant. Voor deze zaken moet je wat dieper graven. Ik ben hier voor ons bedrijf mee bezig geweest. Er zijn betrouwbare instanties, maar er zit ook kaf onder het koren.
Een derde variant, zijn de CO2 emissie-certificaten. De handel in emissierechten. Dat heeft echter niets met groene energie te maken.

[joco]

daarnaast is hout verbranding absoluut niet groen, dat vind ik de grootste zwendel die er maar bestaat (daarom heb ik ook totaal geen hoge dunk van Timmermans...)

het slaat nergens op dat we bio massa (en dan niet toevallig echt onze afval, maar gewoon bomen...) zien als groen, of boom planten dat dat dan in eens groen is

het duurt JAREN voor dat dat de CO/2 weer heeft opgenomen wat die boom die in een paar minuten is verbrand de lucht in heeft geschoten...
Dat is echt een enorme grote greenwashing..

Als bio (hout) verbranding nu zo circuliar was waarom verschepen we dan vele schepen vol hout van de baltische staten of USA/Canada hier naar toe?
Waarom kappen we gewoon niet lokaal? bv we stellen een regel in, alle biomassa centrales mogen alleen maar hun brandstof krijgen van een circel van 100km (of 200km). dat zou betekenen dat al het hout of afval dus van ons moet komen

Afval is een probleem, we gaan steeds meer recyclen dus dat wordt minder en minder (als het goed is)

Dus als we dus het doen van hout van uit ons eigen land (en ja elke boom die je kapt plant jij weer een nieuwe). Dan weet ik zeker dan binnen de koste tijd hier in NL geen volwassen boom meer staat.... Hoe is dat circulair??

[batjes]

Groene stroom is per definitie opgewekt uit duurzame bronnen,

Niet elke groene stroom is even duurzaam. Aardgas is niet ineens duurzaam als je de CO2 opvangt, want dat valt wel onder groene stroom.

We importeren in Nederland tonnen aan bossen uit Noord-Amerika en Oost-Europa om hier in de biomassacentrale's te gooien, zodat het lijkt dat we goed op weg zijn. Wel groen, letterlijk. Maar niet zo heel duurzaam.

Jammer dat kernenergie nog altijd zo ontweken wordt, als we dat in de jaren 60-70 doorgezet hadden. Hadden we die 2050 doelstellingen al een tijdje lachend behaald.

[SunnieNL]

Het idee daarbij is dat wat jij in de winter grijs verbruikt in de zomer extra groen wordt opgewekt zodat ik (die geen groene stroom afneemt) op dat moment ook groen verbruik. Daarmee zeggen ze dat je compenseert met elkaar.
Probleem is echter dat die gascentrale in de zomer echt niet minder gaat draaien en dezelfde CO2 uitstoot blijft houden. Het overschot leveren we dan wel aan het buitenland.
Het wordt pas groen als die gascentrale minder gaat draaien en er daadwerkelijk (in Nederland) minder CO2 uitstoot is. Althans, dat is mijn mening. Tot die tijd is het gewoon bedrog naar de mensen die het afnemen omdat het niet bijdraagt aan CO2 afname in NL.

[Gizz]

Probleem is echter dat die gascentrale in de zomer echt niet minder gaat draaien en dezelfde CO2 uitstoot blijft houden.

Waar baseer je dat op? Gascentrales kunnen juist vrij makkelijk harder of zachter draaien, daarom zijn ze een fijne bron van elektriciteit naast meer grillige zonne-energie en windenergie. Het beeld dat ze altijd hetzelfde vermogen leveren, ongeacht de weers- en marktomstandigheden, is onjuist. Denk je bijvoorbeeld echt dat ze alle gascentrales op 100% laten draaien op momenten dat er een overschot aan groene energie is en de elektriciteitsprijs daardoor negatief is? Of als de gasprijs juist torenhoog is?

Zie bijvoorbeeld Gascentrales - Ned.nl:

De elektriciteit die gemaakt wordt van aardgas in gascentrales hangt samen met de energieprijzen en ook de hoeveelheid zonne-energie en windenergie (op land en op zee) die geproduceerd wordt. Waait het nauwelijks of schijnt de zon minder, dan stijgt de productie van elektriciteit uit gas. Andersom geldt dit ook: bij veel wind of zon daalt de productie.

en:

Gaat een gascentrales elektriciteit produceren of wordt er voor een andere mogelijkheid, bijvoorbeeld steenkoolcentrales, gekozen? Het antwoord op die vraag hangt af van de kosten van het opwekken van elektriciteit. De inzet van een bepaalde energiebron hangt sterk af van de prijs.
Bijvoorbeeld: de inzet van een gascentrale is interessanter bij lage(re) aardgasprijzen en hoge elektriciteitsprijzen. In de winter worden gascentrales vaak minder ingezet. Dit komt door een hogere aardgasprijs in de winter.

Nogmaals, de uitspraak dat gascentrales het gehele jaar door hetzelfde vermogen leveren klopt niet.

[Reactie gewijzigd door Gizz op 23 januari 2025 15:06]

[joco]

maar ik compenseer dan alleen jouw in de zomer
ons verbruik in de winter (van ons beide) is dan vol grijs...

En het bij komend probleem is (en dat gaat op voor iedereen met een warmtepomp) is dat net in de winter je verbruik omhoog schiet....

maar goed de grote grap is dat Elektriciteit is dus zeg maar 25% van ons totale energie verbruik en 60% of zo is nog olie/gas... en van die 25% zeggen ze dud dan 50% hernieuwbaar is dat betekend dus 12.5%
maar die 60% moet dus ook Elektriciteit worden (of direct hernieuwbaar gebruiken)
Dat betekend dat we nog een gigantische groei moeten hebben......

[Tripledad65]

Als je verwacht dat 100% groene stroom betekent dat elke kWh die uit jouw stopcontacten komt ook groen is opgewekt, dan kan ik me voorstellen dat je de term "100% groene stroom" misleidend vindt.
Dat doet er overigens niets aan af dat er net zo veel kWh groen opgewekt worden, als waar je voor betaalt.

[joco]

als ze me dat vertellen, wij leveren 100% groene stroom
Dan is dat voor mij zo duidelijk als maar kan dan moet op elk moment van de dag het hele jaar door dus echt groene stroom zijn. want anders is het gewoon niet 100% groene stroom.

[Maurits van Baerle]

Een middenmoter ja. En dat heeft Nederland verbazingwekkend goed aangepakt. Het is nog niet zo lang geleden dat Nederland bijna het vieste jongetje van de klas was. Bovendien met als extra puntje van schande dat terwijl zowat iedereen in Europa kolen aan het afbouwen was Nederland doodleuk nieuwe kolencentrales bouwde.

Er is nog wel een weg te gaan. Hier in het VK is de laatste kolencentrale vorig jaar voorgoed uitgeschakeld, dat gaat in Nederland nog wel even duren.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 23 januari 2025 10:45]

[TMT]

ik kom net terug van de UK , meer bepaald een buitenwijk in het noorden van Londen... ik denk dat de meeste huizen daar nog enkel glas hebben, kieren en tocht overal... ik wil niet weten of er dakisolatie in de daken steekt...
Hele stratenblokken vol zo. Wauw.

[Maurits van Baerle]

Ik moest zo'n vijftien jaar geleden wel eens stukken schrijven over energie waar je XX megawatt inzichtelijk moest maken voor de doorsnee lezer. Vaak doe je dat met iets als "XX megawatt is genoeg om y huishoudens van stroom te voorzien". Om dat uit te rekenen heb je standaardgetallen (een gemiddeld huishouden verbruikt X megawatt) maar wij moesten altijd een apart getal aanhouden voor het VK vergeleken met de rest van Europa omdat Britse huizen van lagere kwaliteit zijn (in Nederland is een jaren dertig woning het meest populair, in het VK is het meest gewilde tijdperk eind 19e eeuw, en dat is best een verschil) en vaak slecht geïsoleerd.

Qua verduurzaming van de energieproductie zijn de Britten sinds midden jaren negentig goed bezig maar wat terugdringen van het verbruik betreft lopen ze inderdaad wel redelijk achter.

[batjes]

Zulke woningen vind je anders ook nog genoeg in Nederland. Helaas woon ik in een woning met enkel glas en daglicht zichtbaar door het dak heen. En dan is deze woning beduidend beter dan mijn vorige woning.

[glennoo]

Tjah de vergelijking met Noorwegen is natuurlijk ook een beetje scheef. Bijna al het gas en olie wat zij oppompen is voor de export en dat geld gebruiken ze vervolgens voor de renewables. Maar dat gas en olie wordt natuurlijk ergens alsnog gewoon opgestookt.

[morphje]

En dan ook niet te vergeten dat ze in noorwegen van die prachtige stuwmeren hebben die ze volpompen met gratis stroom van hun buurlanden zodra die windmolens staan te overproduceren.

Dubbele winst voor Noorwegen, maar mogelijk gemaakt dankzij de investeringen door hun buren.

[HuismAndré]

Ook wel interessant is om Energiewendeland Duitsland te noemen. Die heeft in alle wijsheid immers goed werkende kerncentrales gesloten (wir schaffen das) en heeft massaal ingezet op zon en wind de afgelopen decennia.

Duitsland: 276~425 gram CO2 per kWh

[SupaHotFire]

De site die is genoemd heeft een menu optie "Data" daar kun je NL met de wereld mee vergelijken:
https://ember-energy.org/data/electricity-data-explorer/

[Reactie gewijzigd door SupaHotFire op 23 januari 2025 10:58]

[xhoy]

Dat is af hankelijk van het land:
2021: Wikipedia: List of countries by renewable electricity production
2022: https://www.visualcapital...nergy-by-country-in-2022/
2023 europa: https://www.eea.europa.eu...f-energy-consumption-from
2024 europa: https://ec.europa.eu/euro...024#types-energy-consumed
Bij die laatste kan je ook alle andere zaken zien zoals brandstof;

Belangrijk is ook nog om je te realiseren dat de totale stroom behoefte (door elektrificatie) ook nog eens elk jaar stijgt.

[Reactie gewijzigd door xhoy op 23 januari 2025 10:28]

[cdwave]

Nederland heeft geen bruikbaar hoogteverschil, dus geen waterkracht en geen energieopslag in stuwmeren. Dus dan blijf je sowieso ergens onderaan presteren.

Ik vind dit ook een heel slechte instelling: "Hoe doet mijn {land/regio/huis/..} het?" Denk groter.

Stuwmeren kunnen 's zomers energie opslaan en 's winters bijleveren. Met accu's kan dat praktisch gezien helemaal niet, die kunnen pieken uitvlakken en niet meer dan dat. Kerncentrales kun je ook niet overal bouwen (hebben toegang tot grote hoeveelheden water nodig).

Energietransitie gaat op Europese en liefst wereldwijde schaal. Dat gaat niet over een paar zonnepanelen op dak, da's leuk voor erbij, maar daar kan de industrie niet op draaien.

[morphje]

Onzin, Plan Lievense voorzag een opslag in water voor een significante hoeveelheid energie met windmolens. In Nederland MAKEN we hoogte verschil.

Het maken van een wateropslag was niet en is niet politiek oppertuun en daarom zal het er ook nooit komen.

[cdwave]

Voor zo'n watertoren geldt hetzelfde als voor de accu - prima om pieken op te vangen.

[morphje]

Ja, met de kleine kanttekening dat een accu van 120TJ nogal een flink ding zou zijn. Om precies te zijn 33GWh. Water is een veel beter opslagmedium. Conform plan lievens is 120TJ 35% van het dagelijkse verbruik, accu's gaan dat nooit halen. Dat is simpelweg ondenkbaar.

Maar we kunnen lang theoretisch praten over Plan Lievense, want hoewel we heel veel intelligente mensen hebben in Nederland, zijn dat niet de mensen die gaan over de centjes. Dus laten we alsjeblieft vergelijken op daadwerkelijke projecten: Hornsdale australie en Illvatn noorwegen. Dat laatste is een gepland project in noorwegen voor de opslag van 84 GWh energie. Noorwegen heeft inmiddels al wat ervaring, dus dit project gaat er wel komen.

Hydro in de eerste plaats is extreem langdurig bruikbaar. Projecten van 50+ jaar zijn normaal. Onderhoud is minimaal en benodigde grondstoffen zijn goed verkrijgbaar. Illvatn heeft een geprojecteerde kostenplaatje van 113 miljoen euro. (1). Dat is een extreem gunstige ROI, zeker in verhouding met batterij opslag.

Horndale heeft een opslag van 200 MWh, en kostte 90 miljoen voor de eerste 130 MWh opslag. En over 8 jaar heeft australie een enorme berg onverwerkbaar chemisch afval. Dat kunnen ze toevoegen aan de enorme berg aan onverwerkbare zonnepanelen afval (2) en datgene wat ze verwerken zijn juist niet de meest vervuilende en meest noodzakelijke grondstoffen (3)

kort samengevat hebben de noren straks voor grofweg hetzelfde geld een opslag systeem met 400 keer meer opslag en minimaal 3 keer zo lang mee gaat. Lithium is een zeer nuttige grondstof, maar we gaan er extreem dom mee om. In bepaalde opzichten nog veel dommer dan met olie en aardgas.

1- https://www.hydroreview.c...oject-planned-for-norway/
2- https://www.theguardian.c...els-crisis-point-disposal
3- https://hamiltonlocke.com...lenge-and-market-outlook/

[iDennis95]

Een mooie site om op te kijken vind ik
https://app.electricitymaps.com/

Hier kan je zien hoeveel een land opwekt, op welke manier en hoeveel uitstoot daarbij gegenereerd wordt.
Ook wat geïmporteerd en geëxporteerd wordt.

[Olympus user]

Interessant om te zien.
Maar feitelijk moeten we in Europa steeds meer samen optrekken, energie opwekken in een land en importeren in een ander land zou niet veel moeten uitmaken.
Het ene land heeft meer wind het andere meer zon mogelijkheden
We moeten meer naar een gezamelijke economie, meer de Verenigde Staten van Europa.

[Pinkys Brain]

Daar los je de Dunkelflaute niet mee op.

Het probleem van heel veel geld stoppen in interconnect is dat het de ergste gevallen niet oplost, er moet een balans zijn voor investeringen in meer interconnect en meer gas turbines die op waterstof kunnen draaien. Want zodirect moet met een grote Dunkelflaute buiten Frankrijk en Scandinavie alles op die gas turbines draaien, en je stampt niet zo maar een TW aan gas turbines uit de grond in de EU.

[Speedster]

Best handig om even een linkje te plaatsen over "Dunkelflaute".
Wikipedia: Dunkelflaute

[kujinshi]

Doen we al. Je kan op de kaartjes van de mensen die linken, zien dat Nederland direct met zijn buurlanden uitwisselt, dagelijks. En die wisselen weer met hun buurlanden uit. En zo verder.

Nederland haalt stroom uit Noorwegen (een typisch land dat meestal stroom over heeft), als de vraag maar groot is, en het aanbod er is, en niet eerst wordt opgenomen door landen dichterbij. Stroom gaat nog altijd de korste weg. Stroom zal Nederland nooit bereiken als Zweden het eerst nodig heeft.

[FrankHe]

De Europese elektriciteitsmarkt is voor zover ik weet al open. Je moet ook niet vergeten dat de import- en exportcapaciteit van elektriciteit niet onbeperkt is. Op de internationale driefase netten kun je per verbinding tot pakweg 400 MVA importeren of exporteren en dat is enigszins stuurbaar middels een dwarsregeltransformator. Wat wel volledig stuurbaar is zijn HVDC-verbindingen. Die zijn doorgaans te vinden in een capaciteit van 700, 1000 en 1400 MVA per verbinding. Het is dus niet mogelijk om op deze verbindingen een geheel land van energie te voorzien, het gaat om een kleine 20% tot 30% wat nog best aanzienlijk is.

[scsirob]

47 procent van Europees stroomverbruik kwam in 2024 uit hernieuwbare bronnen

Op woensdag. Als het zonnig is. En het waait.
Ik maak me meer zorgen over de tijden dat het geen woensdag is, de zon niet schijnt en het niet waait. Zoals zo'n beetje de hele vorige maand. Waar gaan we dan de energie vandaan halen?

[hiostu]

Dit gaat over een gemiddelde van een heel jaar. Dus niet om een piek. Die piek ligt nog veel hoger. En waarom druk maken over die vorige maand? Vroeger deden we 100% met niet hernieuwbare energie. Als we nu 75 tot 80% van het jaar op hernieuwbare energie kunnen draaien en alleen die 20% aanvullen met niet-hernieuwbaar, dan zijn we al veel beter af.

Ik heb er aardig moeite mee dat het nieuwe altijd 100% alles moet oplossen en anders is het niks en heeft het geen nut. Straks hebben we wellicht zo veel goedkope energie met een overschot zodat we dit langduriger op kunnen slaan, ook al is dat wellicht minder efficient. Zoals bijvoorbeeld in waterstof. Alhoewel ik nog niet overtuigd ben dat waterstof perse de beste opslag methode is. Zo kun je ook naar langdurige opslag in de vorm van warmte in stenen.

[ArcticWolf]

Maar de prijs wordt bepaald door die "piek" (die bijna 3 weken duurde: https://www.energy-charts...en&c=NL&week=04&year=2025) en die is kritisch... Die 15GW fossiel die je nodig hebt in de winter bepaald ook de prijs, het overschot van "hernieuwbare" energie draagt daar weinig aan bij.
Zeker als je alle fossiele brandstoffen (diesel en benzine) ook nog gaat vervangen door elektrische voertuigen en alle CV/gas gestookte huizen door WP's; dan wordt die piek steeds kritischer en daar is geen oplossing voor. We hebben geeneens voldoende gas/kolen centrales om dat op te vangen in de nabije toekomst.
Het wordt dus ook steeds duurder om die centrales op de been te houden omdat ze in de zomer niks doen maar wel standby moeten blijven staan en onderhouden moeten worden.

En opslaan... je hebt ongeveer 2000KW aan opslag nodig per huis om de winter door te komen (incl. PV en windenergie), hoe realistisch is dat?

Je hebt gewoon een solide basis nodig, die ook worst-case voldoende energie kan leveren, PV en wind (in mindere mate) te volatile om het mee te nemen in de gehele keten. De landen met waterkracht en kernenergie doen het daarin veel beter dan ons.

[SPee]

Probleem is dat de EU met al die oude oplossingen wil stoppen en tot 0% wil reduceren. Daarom worden er nu besluiten genomen om hoognodige vervangingen niet te doen (of juist geen besluiten om het wel te doen). Dus waar we nu nog geen problemen hebben, omdat de oude, vervuilende bronnen nog aanwezig zijn om bij te springen, zal dat over enkele jaren wegvallen en hebben we wel problemen.

[SprockerJock]

Probleem is dat die 20% liefst ook hun investering terug willen zien. Een gascentrale gaan ze daarvoor niet bouwen. Blijft dus lekker die diesel generatoren of vliegtuigmotoren over. Lekker snel opstartbaar. Lekker vuil.

Die 20% wordt ook wel 70-80% in de winter. Dat kunnen ze niet trekken.

[MarcieMars]

Inderdaad de oplossing hoeft niet altijd perfect te zijn. Als iedereen met zonnepanelen een 1KW/4KWh batterij heeft gaat het eigen gebruik met sprongen omhoog. Nee je kunt daarmee niet zelfvoorzienend zijn maar dat hoeft in NL ook niet.
Idem met elektrisch vervoer: gemiddeld rijdt men minder dan 40km per dag, dus een plugin hybride die 50km elektrisch kan rijden is prima voor 90% van de dagen.

Niet altijd naar de perfecte oplossing zoeken maar "goed genoeg" of "beter dan het eerst was" is vaak veel effectiever.

[watercoolertje]

Ik maak me meer zorgen over de tijden dat het geen woensdag is, de zon niet schijnt en het niet waait.

Waarom maak je je daar dan zorgen over? Of nog beter, wat is je zorg precies?

Het genoemde percentage van 47% is zoals @hiostu zegt over het HELE jaar. Er is dus 47% minder grijze stroom nodig afgelopen jaar dan dat we geen groene bronnen zouden gebruiken!

Niks mis met wat grijze stroom als het niet anders is...

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 23 januari 2025 10:38]

[SunnieNL]

Het probleem is dat die grijze stroom wel anders kan zijn en daar niet in geinvesteerd word.
Je kan wel zonneparken blijven bouwen, maar dat lost niet het probleem op dat de helft van de tijd de zon niet schijnt. Dus ga nou eens investeren en zorgen dat die gascentrales gewoon dicht kunnen. Zorg er eens voor dat alle energie die wij hier in NL nodig hebben ook groen geleverd kan worden (of in ieder geval met zo min mogelijk uitstoot)
Want persoonlijk heb ik als nederlander er weinig aan als de stikstof die niet wordt uitgestoten met groene energie plaatsvind in Frankrijk of Noorwegen.

[PCG2020]

Op woensdag. Als het zonnig is. En het waait.(...)

Die 47% is Europa-breed en gerekend over een heel jaar. Het weer van Nederland in december projecteren op een jaar in heel Europa geeft daarom een heel vertekend beeld. Dat is zoiets als zeggen dat het met de klimaatverandering wel meevalt, omdat het afgelopen week steenkoud en mistig weer was in Nederland.

Bij de opwekking uit hernieuwbare bronnen ben je uiteraard afhankelijk van het weer, maar het is in heel Europa natuurlijk nooit overal op hetzelfde moment windstil en/of volledig bewolkt.

[laurxp]

Het probleem is de totale CO2-uitstoot. Deze moet zo snel mogelijk naar beneden. Het is een héél stuk beter om nú massaal zon en wind te bouwen zodat we 95% van de tijd hernieuwbaar zijn en 5% van de tijd de gascentrales aanzwengelen, dan om er tientallen jaren met de huidige stroommix CO2 uit te pompen totdat er een oplossing is die 100% van de tijd hernieuwbare energie kan leveren.

[Piemol]

Afgelopen 3 maanden, volgens https://app.electricitymaps.com/zone/NL/3mo/daily, zaten we op 14% hernieuwbaar. Dus je angst is niet ongegrond.

Afgelopen 3 maanden hernieuwbaar:
Nederland 14%
Belgie 14%
Duitsland 41%
Frankrijk 22%
Portugal 82%
Spanje 56%
Noorwegen 100%
Zweden 100%
Finland 45%

[Reactie gewijzigd door Piemol op 23 januari 2025 12:05]

[davince72]

Top, en hoe gaan we de mensen met zonnepanelen bedanken?
Juist we gaan saldering afschaffen en gaan teruglever kosten in rekening brengen

[mr_evil08]

Altijd weer dat gezeur over de salderingsregeling, die regeling was bedoeld toen zonnepanelen nog duur waren en weinig opwekken en niet zoals nu om grof winst te maken gezien je ze binnen 3 jaar terugverdiend hebt.

Afbouw was in 2018 al bekend.
Zonnepanelen blijven rendabel, de regeling wordt aangepast zodat de terugverdientijd weer omhoog gaat.

De terugleverboetes zijn ontstaan doordat het vorige kabinet keer op keer ging uitstellen.

Ik heb mijn panelen ook allang terugverdiend en begrijp het wel dat dit niet houdbaar is.

Mensen met overkill aan zonnepanelen op dak is voor gewaarschuwd.

[Reactie gewijzigd door mr_evil08 op 23 januari 2025 12:36]

[davince72]

Fijne reactie zeg en ook redelijk geschreven vanuit jouw situatie blijkbaar. Maar het wordt gewaardeerd dus zal wel aan mij liggen.
Ik heb de panelen in 2014 aangeschaft toen je nog circa 8 jaar terugverdientijd had en er niets bekend was over afschaffen salderingsregeling, dus het voordeel moet feitelijk nu komen, maar dat wordt dus afgepakt. Is het zo gek om iets breder te denken voordat iedereen over een kam scheert? Er zijn natuurlijk veel meer huishoudens die de panelen in die tijd hebben aangeschaft,
En los daarvan, daar ging mijn opmerking niet echt over. Ik denk dat het goed nieuws is dat 47% duurzaam is, maar het is wel ondankbaar werk voor de (oude) bezitters gebleken.

[mr_evil08]

Subsidie,s zijn nooit bedoelt om winsten te maken maar om een markt aan te slingeren.
Die boosheid begrijp ik niet helemaal want ook jij hebt die panelen al lang terugverdiend, je kan niet meer rekenen met energietarieven van 2014.

Ook zonder saldering leveren ze nog steeds voordeel op, sowieso +/- 30% besparing.

[Verwijderd]

Je gebruikt de infrastructuur, betaal er dan ook voor.

[davince72]

Die betaalt iedereen gewoon hoor. Leveringskosten en netwerkkosten Misschien eerst beetje verdiepen voordat je een statement probeert te maken.

[ocf81]

Meer dan 50% moet je denk ik niet willen. De onvoorspelbaarheid van hernieuwbare energie maakt dat je óf hele dure pieken als normaal moet gaan zien, of dat je hele dure maatregelen moet gaan nemen om deze op te vangen. En aangezien de prijs van energie een belangrijke bepalende factor voor welvaart is, lijkt het mij belangrijk om de prijs van energie zowel zo laag mogelijk te maken, alsmede zo stabiel mogelijk te maken.

[FrankHe]

Wanneer er een keer enkele dagen een 'dunkelflaute' is dan moeten we even extra inzetten op energiebesparing. Warmte bufferen en sommige intensieve processen enkele dagen stilleggen. De rest van het jaar is er meer dan voldoende energie.

[ymmv]

Wat stel je dan voor? Dat we op koude, donkere winterdagen in het hele land fabrieken gaan stil leggen omdat het stroomnet anders overvoerd wordt? Dan maar geen staal produceren, brood bakken, papier maken, melk bottelen, etc etc ??

Dat warmte bufferen zal hem ook niet worden, want we zijn ook in de toekomst niet in staat om meer dan een paar uur aan stroomgebruik op te slaan. En dat zal ook nog 'ns een kapitaal aan geld kosten.

Het beste wat we kunnen doen is om niet blind groene doelen na te streven, maar die transitie gelijke tred te laten houden met wat ons stroomnetwerk aan kan.

[FrankHe]

Inderdaad dat. Wanneer je 355 dagen van het jaar tegen lagere energiekosten kunt produceren dan is het geen groot verlies om voor 10 dagen de boel te sluiten. Veel productie gebeurt sowieso in batches met een dag of zelfs een week stilstand tussen twee batches. Ten tijde van een 'dunkelflaute' gooi je de zware processen enkele dagen van het net. Daar staat tegenover dat ze de rest van het jaar lagere elektriciteitsrekening hebben. Daar is een business case voor.

[multikoe]

Wat stel je dan voor? Dat we op koude, donkere winterdagen in het hele land fabrieken gaan stil leggen omdat het stroomnet anders overvoerd wordt? Dan maar geen staal produceren, brood bakken, papier maken, melk bottelen, etc etc ??

Niet "geen", maar "minder". Er zijn al bedrijven die hun productie aanpassen om stroompieken te vermijden. Brood bakken is tijdgebonden (overigens ook alleen maar omdat we verwend willen worden met "vers" brood...), papier maken kan op elk moment van de dag.
En ja dat kost geld, maar als je er nu nog van uit gaat dat het overeind houden van het klimaat ons geen geld gaat kosten, dan heb je onder een hele grote steen geleefd de afgelopen jaren...

Het beste wat we kunnen doen is om niet blind groene doelen na te streven, maar die transitie gelijke tred te laten houden met wat ons stroomnetwerk aan kan.

Zonder dwang gebeurt er niets. Dat blijkt nu maar weer. Al decennia lang wordt voorspeld dat onze infrastructuur gaat bezwijken, maar pas nu, nu het echt nijpend wordt, gaat er wat gebeuren.

[Verwijderd]

Inderdaad, we moeten naar MINDER, MINDER.

zeker op industrieel vlak.

[ocf81]

Inzetten op energiebesparing is inzetten op verarming, dus dat is een slecht plan en iets waar ik nooit mee akkoord ga.

[FrankHe]

Industriële processen efficiënter maken en energieafname meer flexibel maken is wins voor de uitbater van die installatie. Ze hebben lagere energiekosten de rest van het jaar met de afspraak dat enkele dagen in het jaar de proces gedwongen stil moeten worden gelegd wanneer er sprake is van een 'dunkelflaute'. Wanneer ze onder de streep goedkoper uit zijn dan zijn bedrijven daar zeker in geïnteresseerd. Hier ligt een business case.

[ocf81]

Maar daarmee wordt de productie dus wel lager, waarmee onze welvaart ook lager wordt. Deze afspraak is gewoon een zwaktebod en iets wat je niet moet willen. De kosten moeten daarnaast ook eens tegen de baten opwegen. En als dat door kunstmatig gebeurt door regelingen die de kosten opdrijven, dan is het vooral een fantasie dat het "voordelig" is voor de producent. Je moet dat niet willen afdwingen en het moet niet door omstandigheden geforceerd worden. Dat kost ons onze welvaart.

[FrankHe]

Correctie, op sommige dagen in het jaar zal er onvoldoende elektriciteit zijn om alles tegelijk te kunnen doen. Dan doen we die paar dagen enkele dingen niet. De rest van het jaar zullen de energiekosten lager zijn.

Modernising van het productieproces kost inderdaad geld, daar staat tegenover een lager algeheel energiegebruik, dat is winst. Daarbij komt dat een meer dynamisch regelbaar proces gemakkelijker kan inspelen op prijsfluctuaties in het elektriciteitsaanbod waardoor een bedrijf nog eens extra kan besparen op energiekosten. De investering wordt op deze manier gemakkelijk terugverdiend.

[ocf81]

Het is wat mij betreft onacceptabel dat je daar je bedrijfsvoering op moet aanpassen. Het is een onnodige beperking waarmee wij onszelf in de voet schieten.
Ik ben het ook niet met je eens dat het "winst" is als je veel geld moet stoppen om daar te geraken onder druk van de overheid. Je gaat ook geheel voorbij aan de kunstmatige manier waarop de prijs tot stand komt. Soms is het winst, maar vaak is dat maar schijn.

[FrankHe]

Veel productieprocessen zijn niet continu, productie gebeurt vaak in batches. Bedrijven kunnen hun processen vaak met kleine en soms met grotere aanpassingen gereedmaken voor een dynamische energiemarkt. De investeringen hierin verdienen zich gewoon netjes terug.

[koboy]

Kijk eens naar de supermarkt: bij de ene is het brood aan het eind van de dag op, bij de andere liggen de (vaak forse) restanten met een 35% afprijzing sticker vanaf een paar uur voor sluiten en voor een flink deel ook nog de ochtend er na. Die afprijzing zit gewoon verwerkt in de prijs van het brood natuurlijk, waardoor je zonder die afprijzing bij het eerste type supermarkt goedkoper uit bent.
Het is gewoon een business case: goedkoper zijn, maar ook soms de klant aan het eind van de dag teleur moeten stellen.

Voor stroom zul je iets vergelijkbaars gaan zien: leverings zekerheid gaat extra kosten, hoe flexibeler je bent in afschakelen van je afname hoe meer korting je krijgt. Je blikje soep dat super flexibel geproduceerd wordt is dan in de supermarkt goedkoper, maar met een kans dat het soms even op is als het extreem tegen zit (of de hele keten afhankelijk is van just in time).

Het mooie van een vrije markt is dat je als consument en producent een keuze hebt. Biologisch ja/nee, altijd beschikbaar ja/nee enzovoort.

N.B. ik doe boodschappen bij supermarkt type 2, niet vanwege de zekerheid van het beschikbaar zijn van brood en zo, maar vanwege het assortiment (huismerk) producten zonder melk.

[Wozmro]

Economische groei en energieverbruik zijn al sedert de jaren 90 ontkoppeld in de rijke landen.

https://ourworldindata.org/energy-gdp-decoupling

[ocf81]

Ga eens kijken naar de grafiekjes van economieën die er toe doen, zoals de VS of China, dan zal je zien dat in de laatste ca. 10 jaar die trend is omgekeerd. Nieuwe productiviteitsgroei is zeker weer gekoppeld aan energieverbruik, en AI gaat dat effect alleen nog maar vergoten. Niet mee doen met AI? zeg maar dag tegen je welvaart!

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 28 januari 2025 11:33]

[Vimy]

De winter van 2024-2025 bracht de Benelux in een uitdagende situatie. Tijdens deze periode zorgden langdurige dunkelflaute-omstandigheden voor grote uitdagingen. Hogedrukgebieden domineerden wekenlang het weer in Noordwest-Europa, wat leidde tot koud, bewolkt en windstil weer. Daardoor daalde de productie van zonne- en windenergie aanzienlijk, terwijl de vraag naar elektriciteit juist piekte door het intensieve gebruik van verwarming.

In januari 2025 noteerden zowel België als Nederland een recordvraag naar elektriciteit. Gascentrales draaiden op volle kracht om de tekorten aan hernieuwbare energie te compenseren, maar zelfs dat bleek niet genoeg om de volledige vraag te dekken. Dit veroorzaakte niet alleen grote druk op het elektriciteitsnet, maar leidde ook tot torenhoge prijzen.

https://www.noodweer.be/dunkelflaute-170124/

wekenlang

[FrankHe]

Ik geef toe, tien dagen is langer dan één week, maar om dat nu weken lang te noemen?

[Juggernaut1987]

Dit begrijp ik ook niet. Energie is een basis behoefte. Vergroenen een luxe.

Het bewijs daarvoor zie je goed op het strand van een gemiddeld caribisch gebied. Zodra je de touristische stukken uit bent liggen er duizenden kilos plastic en ander afval op de stranden. Recyclen heeft de lokale bevolking nooit van gehoord. Afval wegbrengen uberhaupt niet, want dat kost geld. Geef je die mensen een knop waarmee ze met 1x drukken de energie voor 1 dag opwekken maar tegelijkertijd 10.000 liter stookolie verbranden dan drukken die mensen zonder blikken of blozen dagelijks op die knop.

Hoe lager de energieprijs, hoe hoger de welvaart, hoe meer prioriteit voor het milieu. Precies het probleem wat je benoemt wat niet wordt opgelost door de onvoorspelbaarheid van hernieuwbare energie.

[kujinshi]

Alhoewel landen als Curacao (voorbeeld van mooie stranden maar ook een hele noordkust vol plastic) wel moeten realiseren dat looks toch wel bepalend is om je toerisme hoog te houden.

Ik zie tegenwoordig Curacao meer als een cultuur land nog dan toeristisch mooi land. De armoede heeft het eiland flink stuk gemaakt. En arme mensen ruimen natuurlijk rommel nooit op want overleven is wat ze dagelijks doen. Tevens heb je schepen nodig om de rommel echt weg te krijgen. Intern is Curacao al een hele grote vuilnisbelt omdat rommel het eiland nooit verlaat.

[Tintel]

Hoe lager de energieprijs, hoe hoger de welvaart

Dat klopt niet helemaal denk ik - met toenemede welvaart neemt energie verbruik toe en dat zorgt op een gegeven moment voor schaarste [onvoldoende groene energie en/of onvoldoende netcapaciteit] waardoor de prijzen omhoog gaan.

[Juggernaut1987]

En dit remt weer de welvaart. Daar zien we nu het bewijs voor. Het is een cyclisch proces. Dus geldt in jouw voorbeeld ook weer dat zodra die prijzen dalen door het effect van marktwerking, vraag leidt tot meer aanbod, de welvaart weer toeneemd.

Maar je hebt gelijk dat gegeven moment saturatie bereikt wordt waardoor investeringen nodig zijn om prijzen laag te kunnen houden. Het gaat om het milieu effect. Is schoner duurder kiest men altijd voor goedkoper.

[Tintel]

Het gaat om het milieu effect. Is schoner duurder kiest men altijd voor goedkoper.

Ja dat is zeker waar - kapitalisme prevaleert eigenlijk boven alles (ook fatsoen, moreel besef en dus ook 'de toekomst').
Maar het ironische is dit bedrijven gaan voor winstmaximalisatie en de particulier vaak vervalt tot verliesminimalisatie....
Ik denk overigens dat de welvaart om juist die reden terugloopt - het is makkelijker geworden om de winst te maximaliseren wat automatisch leidt tot meer verliezen bij de consument/particulier.
Steeds meer zie ja dat basisbehoeftes (ruim gezien bedoel ik dan) waar 'marktwerking' voor geldt, de prijzen vooral omhoog gaan (volgens de inflatie zegt man dan - maar dit veroorzaakt nu juist de inflatie...).
Voedsel, energie, entertainment, huisvesting.... allemaal flink duurder... waarbij het minimum nog wel haalbaar lijkt maar ook steeds verder terugzakt.

Entertainment is niet een basisbehoefte maar helemaal zonder is heel moeilijk. Zelfs een dakloze met honger, heeft vaak ook behoefte aan rookwaar - dat laatste is absoluut niet noodzakelijk maar zorgt voor stress verlichting - wat entertainment eigenlijk is.

[watercoolertje]

Niet alle hernieuwbare energie is onvoorspelbaar, en daar valt (dmv energieopslag) ook wel weer omheen te werken...

Ik zou 100% dus wel willen en niet hierbij laten, er komen bijna altijd wel oplossingen voor problemen!

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 23 januari 2025 10:40]

[ocf81]

Energieopslag is duur en vooralsnog is het echt goed recyclen van batterijen een fantasie, waarmee je dus het klimaat beschermt ten koste van het milieu. Wellicht dat het minder duur en verspillend is wanneer dat laatste niet meer het geval is. Ik vraag mij ook af of de vervangingskosten goed verdisconteerd worden in de prijs.

[watercoolertje]

vooralsnog is het echt goed recyclen van batterijen een fantasie

Hoe kom je aan het fabeltje dat accu's niet goed te recyclen zijn? Dat zie ik hier wel vaker terug komen, maar dat is juist wel mogelijk. Dat het misschien nog niet gebeurd in de mate die wenselijk is zou kunnen, dan moeten we daar OOK wat aan doen.

Ook worden accu's verder ontwikkeld en zijn er accu's die minder chemicaliën nodig hebben en minder zware metalen (zoutaccu's bijv.).

Daarnaast is dat bij lange na niet de enige manier van opslag. Je kan ook warmte opslaan (is ook gewoon energie), je kan energie opslaan dmv water(stof), in tijden van schaarste (geen wind/zon) dat weer te gebruiken.

waarmee je dus het klimaat beschermt ten koste van het milieu.

Tegenover grijze stroom wat slecht is voor het klimaat EN het milieu, is dat nog steeds positief.

Sowieso is klimaat ook gewoon onderdeel van het milieu, dus met groene stroom doe je tegelijk ook nog wat goeds voor het milieu.

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 23 januari 2025 11:47]

[ocf81]

Voor zover ik weet is het heel lastig om redelijke rendementen te halen op het recyclen van batterijen. Zodanig dat het bijna niet economisch rendabel te maken is. Dat is toch wel de basis waarop zoiets van de grond kan komen. Totdat we daar zijn zullen er weinig batterijen worden gerecycled.
En waterstof? Nee, dat kunnen we niet serieus nemen. Sorry. (zie ocf81 in '47 procent van Europees stroomverbruik kwam in 2024 uit hernieuwbare bronnen')
Als het om energieproductie gaat kan dat ook prima klimaatneutraal zonder grillig aanbod. Het feit dat Nucleair nu zo duur is, is vooral omdat de uitrol ervan in de jaren '80 is stil komen te vallen. Als je er de aanvoerketens voor bouwt kan het prima goedkoper. En dan heb je dus een redelijk goedkope en zeer stabiele aanvoer van energie, zonder beperkingen.

[Wozmro]

https://aukehoekstra.subs...es-how-cheap-can-they-get

Artikel over de prijsevolutie van batterijen.

Kort samengevat: de prijs gaat als een steen naar beneden. Nog sneller dan de prijs van zonnepanelen.

Hoofdreden: massaproductie.

[JackJack]

Dan neem ik aan dat je met "hernieuwbare energie" zon en wind bedoeld?
Er zijn vele andere vormen van energie die hernieuwbaar zijn EN waarbij pieken geen probleem zijn.
Het probleem is onwil, de technieken zijn er al.

En hernieuwbare energie is op de lange termijn altijd goedkoper, vooral in het huidige wereld klimaat en bij afhankelijk heden van verweggiestan voor kolen en gas.

Maarja, dan moet je op de korte termijn investeringen doen en dat kost inderdaad geld en staat niet leuk op de begroting van de regerende partijen.

[ocf81]

Ik beschouw nucleair niet als hernieuwbaar, maar wel als CO₂ neutraal. Water, wind en zon hebben allemaal omgevingsfactoren waardoor je er niet altijd van op aan kan dat ze in voldoende mate beschikbaar zijn om geen rekening mee te moeten houden met het aanbod.

[JackJack]

Zoals ik al zei, er zijn alternatieven en technologie die water, wind en zon kunnen ondersteunen om pieken op te vangen. Opslag van energie of omzetten in waterstof bijvoorbeeld.

Je kunt conflicten met andere landen ook als "omgevingsfactoren" beschouwen. De prijs van gas en kolen gaan ook omhoog als Rusland of Saudi-Arabie weereens iets geks doet. En dan is het aanbod ook minder. Wederom, het probleem is de onwil om op korte termijn te investeren voor de lange termijn.

[ocf81]

Waterstof, proest. Serieus? De efficiëntie van het genereren en opslaan ervan is zo laag dat je dan energie aan het verspillen bent. En dan heb je nog het feit dat er talloze processen zijn die de waterstof harder nodig gaan hebben, waardoor waterstof als opslagmedium niet heel interessant is. Ik pleit overigens niet voor olie, gas of kolen, maar voor een vorm van generatiecapaciteit die minder aan de grillen van de natuur is overgeleverd. Nucleair bijvoorbeeld, of getijdeenergie. Zaken die echt voorspelbaar zijn.

[JackJack]

Grappig hoe je elke keer inhaakt op een klein stukje van mijn volledige comment waar je het niet mee eens bent en de rest voor het gemak maar even negeert. Ik noemde waterstof als voorbeeld. En als de energie anders verloren gaat is elke vorm van omzetten eindeloos beter, ook waterstof.

[ocf81]

De prijsfuctuaties van olie zijn minder interessant in het licht van de onvoorspelbaarheid van hernieuwbare energie. Ik heb geen verplichting om op alles wat jij zegt in te gaan, helemaal als het niet heel relevant is. Niks voor het gemak negeren.

Energie die verloren gaat? Vooralsnog is het andersom. We moeten welvaart inleveren omdat er een gebrek aan energie is.

[FrankHe]

Wanneer je zaken aan de afnamekant meer flexibel inricht dan kun je gemakkelijker dynamisch inspelen op een veranderend aanbod.

[ocf81]

Dat kost je welvaart en dat moet je dus niet willen.

[Wilibrord]

En waarom niet? Waarom moet welvaart het allerhoogste goed zijn? Als we op lange termijn er niet heel hard op willen achteruit gaan, gaat dat ons nu mogelijk wat pijn doen. Is dat zo'n probleem?

[ocf81]

En waarom niet? Waarom moet welvaart het allerhoogste goed zijn? Als we op lange termijn er niet heel hard op willen achteruit gaan, gaat dat ons nu mogelijk wat pijn doen. Is dat zo'n probleem?

Ja, dit is een enorm probleem. Alle vooruitgang sinds de industriële revolutie kan direct gekoppeld worden aan de beschikbaarheid van energie op afroep. We zullen er op achteruit gaan als we onze welvaartsgeneratie willens en wetens opschorten door daar in te snijden. Nu en op langere termijn. Welvaartsgeneratie is een cumulatief effect. Nu "even lijden voor de toekomst" in het geval van het energievraagstuk is een valse voorstelling van zaken dat mensen in de armoede in drukt en waar we dan ook weer lastig uit gaan komen.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 23 januari 2025 11:32]

[FrankHe]

De meeste productieprocessen zijn geen continuproces. Productie gebeurt doorgaans in batches. Het is daarom geen enkelel probleem om processen zodanig aan te passen dat ze dynamisch kunnen op- en afschalen. Het voordeel voor de producent is evident, de energierekening gaat onder de streep omlaag waardoor de investeringen in de installaties gemakkelijk worden terugverdiend.

[ocf81]

Enegie op afroep. Daar wil jij dus aan tornen. Dan kan je dus ook gedag zeggen tegen je sociale voorzieningen, want die worden dan onbetaalbaar.

[FrankHe]

Onder bepaalde omstandigheden, zoals bijvoorbeeld tijdens een 'dunkelflaute' zullen we even enkele dagen wat dingen niet moeten doen om daarna weer vrolijk verder te kunnen gaan. Daar zijn zware industriële productieprocessen op in te richten en zoals gezegd, veel productie vindt sowieso plaats in batches waardoor het doorgaans niet zo'n probleem is om een batch een stuk in te korten. Kijk naar mogelijkheden.

Ik begrijp niet precies waarom sociale voorzieningen erbij worden gehaald. Maar misschien is dit omdat de argumenten op zijn?

[ocf81]

Onder bepaalde omstandigheden, zoals bijvoorbeeld tijdens een 'dunkelflaute' zullen we even enkele dagen wat dingen niet moeten doen om daarna weer vrolijk verder te kunnen gaan. Daar zijn zware industriële productieprocessen op in te richten en zoals gezegd, veel productie vindt sowieso plaats in batches waardoor het doorgaans niet zo'n probleem is om een batch een stuk in te korten. Kijk naar mogelijkheden.

Dat het kan, betekent niet dat het een goed idee is. Welvaartsgeneratie zou niet onderbroken moeten worden door deze vorm van wat eigenlijk een planeconomie is.De investeringen die jij aanhaalt zijn alleen maar nodig omdat er tekorten zijn en zouden dus eigenlijk helemaal niet nodig zijn als er genoeg energie op afroep beschikbaar zou zijn. Deze onderbrekingen zijn dus onacceptabel.

Ik begrijp niet precies waarom sociale voorzieningen erbij worden gehaald. Maar misschien is dit omdat de argumenten op zijn?

Kennelijk heb je de langetermijneffecten van een gebrek aan energie niet zo goed op je netvlies. Vandaar de noodzaak tot een wat explicietere uitdrukking ervan.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 23 januari 2025 12:10]

[FrankHe]

De investeringen zijn in de eerste plaats nodig om processen efficiënter te maken waardoor de energiekosten omlaag gaan. Dat is van alle tijden. Om de zoveel jaar ga je als bedrijf herinvesteren, je wilt de oude machines het liefst vervangen voordat ze daadwerkelijk zijn versleten. Nieuwe machines zijn per definitie nauwkeuriger aan te sturen en zuiniger in gebruik dan vorige generaties. Met een extra investering kun je een productielijn zodanig inzichten dat deze kan profiteren van dynamische beprijzing van elektriciteit. In het overgrote deel van de gevallen hoeft een batch niet per se in die specifieke week geproduceerd te worden. Veelal produceren bedrijven weken zo niet maanden vooruit. Daarom is het geen enkel probleem om tijdens een 'dunkelflaute' van enkele dagen de producten even stil te leggen. Dit creëert ruimte in de elektriciteitsvoorziening voor andere afnemers die wellicht minder flexibel zijn.

Thuiswerken is ondertussen zeer goed ingeburgerd, zeker sinds de covid pandemie is de discussie over telewerken aanzienlijk veranderd. In die context vind ik het persoonlijk heel logisch als de NS enkele dagen per jaar er een zondag- en feestdagendienstregeling op nahoudt wanneer blijkt dat er een tekort aan elektriciteit is te verwachten. Het leeuwendeel van de mensen kan prima een paar dagen thuiswerken. Mensen die voor werk op pad moeten zijn dan even iets langer onderweg maar de periode is te overzien, de verwachting is dat een 'dunkelflaute' hooguit enkele dagen per kalenderjaar het geval zal zijn. Daar kun je je als maatschappij naar richten.

[ocf81]

Jij doet wel heel makkelijk over de veranderingen die nodig zijn en wuift de negatieve gevolgen veel te makkelijk weg. Die investeringen zouden nooit nodig zjin als je niet zo enorm inzet op problematische bronnen van energie. En als het al goedkoper was, dan was het al lang gedaan. De kosten van de investeringen worden op het bordje van de burger gegooid en hebben wel degelijk welvaartsverlies tot gevolg. Wat mij betreft onacceptabel.

[FrankHe]

"En als het al goedkoper was, dan was het al lang gedaan." Het ding met innovaties is dat die er eerder nog niet waren. Bedrijven investeren met regelmaat in vernieuwing van hun machines en processen. Wanneer je nu je productielijn gaat vernieuwen dan koop je de technologie die op dit moment beschikbaar is. Systemen waarmee je als bedrijf kunt profiteren van goedkope stroomprijzen op het moment van veel aanbod en bij weinig aanbod leg je gedurende enkele uren of desnoods dagen de productie stil om zodoende geen dure elektriciteit te hoeven inkopen. Heel veel bedrijven werken hier graag aan mee omdat het onder de streep goedkoper is. Productie wordt meer dynamisch dan voorheen. Er is geen sprake van verlies van welvaart.

[ocf81]

Het stilleggen van productie is doorgaans een zwaktebod. Dat je niet op volle capaciteit draait is een sales probleem. Sowieso zou die vernieuwing zou er sowieso wel komen en staat los van het ontbreken van energie op afroep, maar nu moet deze naar voren worden gehaald, waardoor de kosten worden vergroot. Dat productie nu afhankelijk wordt gemaakt van de beschikbaarheid van energie is wel degelijk een probleem. Er is dus meer potentiële welvaartgeneratie mogelijk wanneer de fabriek niet afhankelijk is van de beschikbaarheid van energie. En dus is dat gegeven wel een beperkende factor voor de generatie van welvaart.

[FrankHe]

Nogmaals, de meeste productieprocessen werken op basis van batches waardoor het geen enkel probleem is om dynamisch op en af te schalen wanneer daarmee een grote besparing op de energierekening kan worden gerealiseerd. Investeren om vervolgens geld te kunnen besparen. Zo simpel is het.

[ocf81]

Die stelling dat productie in batches gaat is echt flinterdun. Dat scheelt heel erg per bedrijfstak en is lang niet altijd van toepassing. Maar nu is het dus vaker het geval omdat het nu eenmaal niet anders meer kan, door dat gekke energienet dat we nu hebben. Vraag anders even aan de mensen die bij Aldel werk(t)en of zij het met je eens zijn.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 29 januari 2025 15:58]

[FrankHe]

Dat is niet meer van toepassing.

Eind december 2013 werd het faillissement van Aldel bekendgemaakt. Op 3 maart 2015 vond een doorstart plaats, maar in augustus 2017 ging het bedrijf weer failliet. York Capital nam de fabriek over en verwachtte per eind 2019 weer de volledige capaciteit te benutten. Door sterk gestegen energieprijzen kwam het bedrijf in 2021 opnieuw in problemen. York Capital trok zich terug maar met een nieuwe eigenaar kon het bedrijf eind 2021 een doorstart maken in afgeslankte vorm.[1] Vanwege de aanhoudend hoge energieprijzen heeft het bedrijf echter in oktober 2022 opnieuw uitstel van betaling moeten aanvragen[2] en is het kort daarna definitief failliet gegaan.

[ocf81]

Gek hè? Als je de prijzen heel erg onstabiel laat worden. Natuurlijk had het gebrek aan gas uit Rusland er ook mee te maken, maar de prijsinstabiliteit door de aanwezigheid van wind- en zonne-energie speelde daar ook zeker een rol in, mede omdat aldel gedwongen werd tot periodisering op basis van energieprijzen. Energie was niet op afroep beschikbaar tegen een redelijke prijs. Welvaartscreatie is dus tegengewerkt.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 30 januari 2025 09:35]

[FrankHe]

Zoals iedereen weet is de oorzaak hiervan de oorlogshandelingen door Rusland die Oekraïne is binnengevallen. Dat heeft niets met de energietransitie te maken.

[ocf81]

Nee, dat was slechts de laatste druppel. Fluctuaties in energieprijzen waren reeds een probleem, maar jij wil daar duidelijk niks van weten.

[FrankHe]

Graag iets beter lezen, het is de Russische inval in Oekraïne die de energiemarkt danig in de war heeft geschopt. Fluctuaties in energieprijzen zijn een probleem en tegelijk een kans om de kosten te verlagen, zie voorgaande berichten over investeren voordat je kunt besparen.

[ocf81]

Ik hoef helemaal niet beter te lezen, ik heb al duidelijk gemaakt dat voordat de door Rusland veroorzaakte verhoging de nekslag vormde, het voor Aldel al heel lastig was juist door het afstemmen van productie op energieaanbod die jij nu ook weer voorstelt. Dit leidt tot welvaartsverlies en Aldel was een heel concreet voorbeeld daarvan.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 1 februari 2025 15:26]

[wildhagen]

Daarom wordt er ook een mix van hernieuwbare energie gebruikt, zoals zon, wind, water, thermische energie.

De kans dat er tegelikertijd in de gehele wereld (of de gehele EU) én geen wind is, én geen zon, én geen getijdestroom is, die is zo klein dat die, for all practical purposes, op 0 te stellen is.

Op die manier verklein je de onvoorspelbaarheid gewoon heel erg en spreid je de risico's dus.

[ocf81]

Helaas is het dan wel weer zo dat, hoewel er verschillende hernieuwbare bronnen zijn, er door gebrek aan capaciteit buiten wind en zon de kans dat deze niet continue in voldoende mate beschikbaar zijn om prijsstabiliteit te realiseren over langere tijd toch weer relatief hoog is, zoals een paar weken geleden het geval was. Dus tenzij je inzet op overcapaciteit zal je toch iets moeten doen aan een generatiecapaciteit die ervoor zorgt dat de prijs niet oploopt.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 23 januari 2025 10:52]

[wildhagen]

Dat klopt, en daarom worden er dus ook altijd andere centrales achter de hand gehouden. Of dat nou gascentrales, kerncentrales etc zijn is dan nog weer een ander punt van discussie uiteraard.

Het is dus een én én situatie, niet óf óf. Je kunt dus grijze en groene bronnen naast elkaar hebben, waarbij grijs dan op laag vermogen draait en bijgeschakeld kan worden op moment dat groen even niet voldoet, maar dat groen bijvoorbeeld wel de primaire energievoorziening voor zijn rekening neemt.

[multikoe]

In deze hele discussie ontbreekt een belangrijke (deel)oplossing: aanbodgestuurd afnemen. Met andere woorden: probeer de vraag af te stemmen op het aanbod, door bijvoorbeeld variabele tarieven te gebruiken, productie(piek)tijden te verplaatsen etc. Het lijkt er sterk op dat onze grootste weerstand zit in het veranderen van vastgeroeste patronen die allemaal leunen op één belangrijk gegeven: energie moet altijd en overal voldoende beschikbaar zijn. We moeten anders denken: energie is straks niet meer altijd beschikbaar (althans, niet voor een schappelijke prijs). En de vraag moet zijn: hoe gaan we daar mee om?
We hebben jarenlang dubbele stroomtarieven gehad om het verbruik wat meer te spreiden. Volgens mij was dat redelijk succesvol en heel veel huishoudens zetten de wasmachine en de droger 's nachts aan. Idem voor telefoontarieven die volgens mij ook heel lang 's avonds en 's nachts lager waren dan overdag. Tarieven in het openbaar vervoer: idem. Het werkt dus, maar onze instinctieve reactie is om allerlei argumenten te verzinnen waarom we ons niet kunnen aanpassen.

[ocf81]

Nee, dat is geen oplossing. Het is een valse voorstelling om de zaak in goede banen te leiden die tot gevolg heeft dat je welvaart inlevert. Energie moet op afroep beschikbaar zijn om welvaartsgeneratie te ondersteunen. Als je daar aan gaat tornen zet je de koers richting verval in.

[multikoe]

*Jij* vindt het geen oplossing. Het *is* namelijk wel een oplossing. Alle oplossingen die we tot onze beschikking hebben, hebben een prijs. Jij hebt in je voorwaarden voor "welvaart" staan dat er energie op afroep beschikbaar moet zijn. Anderen hebben in die voorwaarden staan dat de wereld leefbaar moet blijven voor komende generaties.
Jouw voorwaarde is blokkerend.

[ocf81]

Die voorwaarden zijn heel redelijk. De problemen met leefbaarheid kunnen prima worden aangepakt zonder die op te geven, doch zonder zulke problematische energievoorziening.

[multikoe]

Nee, de voorwaarde dat energie altijd beschikbaar moet zijn is niet redelijk. Als die eis blijft staan dan zal de energietransitie pas kunnen beginnen als we de variaties in energieaanbod kunnen opvangen. En dat kunnen we niet en dat zullen we nog vrij lang niet kunnen. Die eis stellen of anders gezegd niet willen inleveren is gelijk aan het uitstellen van de energietransitie.
Ook dat "prima worden aangepakt" is een verkapte: we wachten liever nog even op betere oplossingen waarmee we niet hoeven in te leveren. Wachten is een luxe die we niet hebben. Maar over dat laatste verschillen we waarschijnlijk van mening.

[ocf81]

De eis van een transitie zonder welvaartsbehoud is wat onredelijk is. Niettemin omdat je zonder het welvaartsbehoud geen transitie kan voltooien. De haast is een politieke illusie die links graag uitzendt welke ik afwijs. Hoe je het wendt of keert, je moet energie op afroep hebben om het überhaupt te kunnen betalen. En dat je dan inderdaad een lange weg te gaan hebt is dan een gegeven. Langzamer de transitie doormaken is geen ramp, zo lang er maar werk van wordt gemaakt.

[multikoe]

De haast is een politieke illusie

De haast is geen verzinsel van een politieke partij, die haast is het resultaat van heel veel wetenschappelijk onderzoek en heel veel klimaatwetenschappers die tot deze gezamenlijke conclusie komen. We hadden twintig jaar geleden ook geen haast en daardoor zitten we nu al aan de anderhalve graad opwarming. We hebben volgens jou nog steeds geen haast, reden voor wetenschappers om ook hier weer te voorspellen dat de opwarming door zal gaan.
Door dat allemaal weg te zetten als een politiek verzinsel geef je aan dat je geen vertrouwen hebt in de wetenschap achter de maatregelen die we nemen of zouden moeten nemen. En dat je waarschijnlijk heel bewust de kleine beetjes informatie uit het grote geheel pikt die jouw beeld van hoe het dan wel zit ondersteunen.
Als je vanuit wetenschappelijke consensus redeneert, dan valt met de classificatie "politieke illusie" de hele discussie uit elkaar. Dus hier stopt het.

[ocf81]

Ik heb inderdaad heel weinig vertrouwen in de mensen die klimaatwetenschap bedrijven. Consensus is een concept dat zeer onderhevig is aan groepsdruk, en de klimaatwetenschappers hebben zich al talloze keren laten kennen als mensen die liever een groepsnarratief aanhangen dan zelf onafhankelijk te denken. Het is nauwelijks nog echte wetenschap te noemen. En dat betekent overigens niet dat ik klakkeloos alles afwijs, maar ik kijk wel héél kritisch naar alles wat door mensen uit die hoek wordt gebezigd. En dan is er nog het feit dat er heel veel banden zijn tussen linkse groeperingen en dat soort mensen. Dus ja, er is wel degelijk sprake van politieke illusies, wat mij betreft. Overigens wijs ik de basale klimaatwetenschappelijke bevindingen niet af. Er is opwarming en dat wordt veroorzaakt door onze CO₂ uitstoot.

Maar los daarvan, als je een transitie wil moet die te betalen zijn. Dat kan niet in het tempo dat de wetenschap aanbeveelt. De realiteitszin ontbreekt volledig bij klimaatwetenschappers die wel hun zegje mogen doen. Je moet en zal dus moeten temporiseren. En als China sowieso al pas per 2060 iets wil gaan doen heeft het voor ons geen zin om al in 2030 klaar te willen zijn. Dan blaas je je eigen economie op en zal je berooid achter blijven.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 29 januari 2025 13:59]

[Wilibrord]

Niet alle hernieuwbare energie is onvoorspelbaar.

[Zeekr001]

Wat is welvaart? Veel geld?

In mijn optiek is welvaart als je juist veel doet om de planeet te redden, niet om de prijs van energie zo laag mogelijk te houden.

[Tintel]

Hoe zie je dat dan? Welvaart is typisch iets wat men heeft/bezit. De planeet redden is een actie; die onderneem je.....

Energie is typisch iets wat een beschaving steeds meer gaat gebruiken zodra deze verder groeit; in quantiteit (bevolkingsaantal) en op technologisch vlak.
En als energie niet voorhanden is dan stagneert alles - want energie-beschikbaarheid is drijfveer.

De planeet redden zeg je dan? Het idee is dat we willen zorgen dat de leefbaarheid intact blijft. De planeet is geen entiteit of levensvorm - het is de plek waar we leven en derhalve moeten we deze onderhouden. Dat hebben we ook steeds gedaan - het besef dat je bijv. bomen niet alleen maar kan blijven kappen bestaat al even.

Dus stellen "Welvaart is <iets> redden" - dat snap ik niet.... En de planeet hoef je niet te redden - maar de leefbaarheid van huis, wijk, dorp, stad, land, wereld, intact houden (of verbeteren) dat doen we al denk ik. Dat is vanwege de toenemende schaalgrootte ook geen individuele taak.

[Zeekr001]

Welvaart is typisch iets wat men heeft/bezit.

Dat is wel een erg bekrompen beeld van welvaart. Welvaart omvat zoveel meer dan geld. Welvaart is een gemoedstoestand. Het is een gevoel.

Zolang we als mensen nog welvaart in geld nastreven zijn we nog niet 'rijk' zodra we welvaart in immaterieel dingen nastreven zijn we pas echt rijk. Als we in harmonie met de wereld en met elkaar leven. Niet om zo veel mogelijk digitale cijfertjes op een scherm te hebben om aan te tonen hoe goed je het wel niet hebt...

[Tintel]

Het is een gevoel.

Dat bezit je toch ook? Je hebt een gevoel. Niets beknompen aan.

Dat iemand zich gelukkig/blij/prettig voelt als deze bepaalde acties onderneemt dat kan natuurlijk maar datis toch niet wat we als welvaart bestempelen?

Als we in harmonie met de wereld en met elkaar leven.

Dat is een maatschappelijk principe. En typisch: indien de welvaart laag is dan zal de harmonie ook afnemen omdat dit betekent dat er schaarste is en dat geeft wrijving [men gaat vechten om te overleven - dus niet echt in harmonie].
Wat jij wellicht bedoelt is dat geluk niet voortkomt uit rijkdom. Maar welvaart is dan ook niet hetzelfde als rijkdom. Je kan best welvaarend zijn zonder rijk te zijn.
Welvaart is van alles genoeg hebben (dus voedsel, veiligheid, onderdak maar ook gelukzaligheid).

Maar dat betekent nog steeds niet dat de planeet redden leidt tot welvaart. Er is overigens wel meer te redden dan alleen de planeet.

[ocf81]

Welvaart is inderdaad uit te drukken in geld. Zaken als koopkracht en mogelijkheden die meer geld mogelijk maken.
De planeet redden ga je niet doen met hoe we het nu aanpakken. In de verste verte niet. Sowieso kan je jezelf afvragen of de urgentie niet enorm overdreven wordt. Ik krijg zo onderhand de indruk van wel. Dat betekent dus niet dat er niks moet gebeuren, maar dat het tempo wellicht aangepast moet worden naar iets dat beter behapbaar is.
Overigens stel ik niet dat het niet kan zonder CO₂ neutraal te zijn. De originele stelling was dat het aandeel van hernieuwbare, in de praktijk, doordat wind- en zonne-energie overmatig is vertegenwoordigd, grillige energieaanvoer, tot problemen leidt. Liever dus andere vormen van klimaatvriendelijke energie, zoals Nucleair.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 23 januari 2025 12:46]

[Zeekr001]

Zolang we welvaart nog uit drukken in geld zijn we nooit echt rijk...

[Tripledad65]

Daarom wordt er ook vaak aangeraden om hernieuwbare energie te combineren met kernenergie.

[Pinkys Brain]

Er is nul synergie tussen hernieuwbaar en kernenergie. Hernieuwbaar+waterstof OF kernenergie.

[ocf81]

Er is nul synergie tussen hernieuwbaar en kernenergie. Hernieuwbaar+waterstof OF kernenergie.

Waterstof is gewoon een grote grap. En daarnaast is het ook net zo goed toe te passen bij nucleair, dus ik snap niet dat je überhaupt probeert deze valse dichotomie neer te zetten?

[Pinkys Brain]

Kernenergie heeft geen seizoens/dunkelflaute-opslag nodig.

Hernieuwbare energie heeft seizoens/dunkelflaute-opslag nodig en elk alternatief voor waterstof is duurder. Ook CCS voor fossiele backup is duurder.

Daarom is er geen synergie. Als kernenergie alles moet doen in een Dunkelflaute, kan het de rest van het jaar ook alles doen. Dus waarom dan nog combineren?

[ocf81]

Ja, dat is inderdaad waar. Waarom überhaupt zo inzetten op een problematische bron van energie?

[Pinkys Brain]

Ik denk dat PV, brandstofcellen, electrolyzers (membraanvrij) en opslag (beton ipv staal voor drukvaten, opslag met redox reactie, etc) zo goedkoop kunnen worden gemaakt dat energie gedecentraliseerd kan worden voor een redelijke prijs. Met onze huizenprijzen is zelfs opslag op huis niveau niet onrealistisch.

Niet zo goedkoop als kernenergie, maar veel weerbaarder. Dat heeft ook zo zijn voordelen.

Dit is natuurlijk niet de gedachtengang van de meerderheid van waterstof supporters, maar ik ben ook niet helemaal alleen.

[Tripledad65]

Ik heb het woord synergie helemaal niet gebruikt of gesuggereerd. Als je hernieuwbare energie combineert met kernenergie kan je een mooie CO2 vrije oplossing creeren.

Je opmerking over waterstof is trouwens een illusie. Waterstof is geen energiebron (de kans dat witte waterstof ooit een significante bron wordt is minimaal), waterstof is een (inefficiente) opslagmethode. Waterstof maak je met elektriciteit, en dus is de vraag weer bij het begin: Waar komt onze elektriciteit vandaan.

[Pinkys Brain]

Waterstof is de goedkoopste PWh opslag en dat is nodig voor net zero met hernieuwbare energie als voornaamste energiebron.

Stuwmeren? Duurder buiten de goede locaties, die al bijna allemaal in gebruik zijn. Synthetisch methaan? Is waterstof met een omweg en duurder. Diepzee leeg gepompte tanks? Duurder.

Waterstof is verschrikkelijk, alle alternatieve opslagmethodes die op dezelfde schaal toegepast kunnen worden verschrikkelijker.

[SupaHotFire]

Dit percentage wordt sowieso lager door alle zonne- en windparken die worden afgeschreven de komende jaren.

#GoNuclear

[PageFault]

Er wordt in raptempo in NL heel veel bijgebouwd aan zonne- en windparken, dus ik verwacht een stijging.

Nuclear is maar een tijdelijke oplossing, omdat de grondstoffen behoorlijk eindig zijn.

[Juggernaut1987]

Nuclear is maar een tijdelijke oplossing, omdat de grondstoffen behoorlijk eindig zijn.

De hoeveelheden grondstoffen liggen echter wel een heel stuk lager. Je hebt immers ontzettend veel meer zonnepanelen en windmolens nodig om de output van een kerncentrale te evenaren. Daarnaast zijn de grondstoffen die men in een kernreactor gebruikt net zo eindig als de grondstoffen die in windmolens en zonnepanelen gaan.

Dit argument gaat dus gewoon niet op. Dat milieu organisaties al jaren protesteren tegen kernenergie is van de zotte als je bedenkt dat er nog nooit vogelkolonies door een kerncentrale zijn neergemaaid en er nog nooit een een walvispopulatie de weg kwijt is geraakt door een kerncentrale. Helaas geld dat niet voor windmolens.

Daarnaast is het kernafval gevaarlijk maar in volume ontzettend klein. Vergelijk dat met de duizenden kilos microplastics en kankerverwekkende stoffen die van windmolens afkomen, het niet kunnen recyclen van de gigantische wieken en de hoeveelheid metalen die met de zonnepanelen begraven worden. Je hebt het dan over niet te vergelijken hoeveelheden.

Je inzetten voor het milieu is omvat meer dan je inzetten voor windmolens en zonnepanelen pushen. Wellicht een onpopulaire mening de innovatie in kernenergie niet zo belemmerd door mileuorganisaties hadden we nu nog een heel stuk "groener" geweest met een heel stuk minder dode vogels en zeedieren tot gevolg.

[LordSinclair]

Dit argument gaat dus gewoon niet op. Dat milieu organisaties al jaren protesteren tegen kernenergie is van de zotte als je bedenkt dat er nog nooit vogelkolonies door een kerncentrale zijn neergemaaid en er nog nooit een een walvispopulatie de weg kwijt is geraakt door een kerncentrale. Helaas geldt dat niet voor windmolens.

U heeft Tsjernobyl en Fukushima gemist in de claim dat er nog nooit schade aan natuur en dier is aangebracht door het opwekkend d.m.v. kernenergie.

[kujinshi]

Beiden zijn incidenten waar het mis ging, dat is niet de standaard van een kerncentrale. Of wat een kerncentrale de natuur aandoet.

Op dat vlak is windmolens en vogels ook nog een dingetje, aan de andere kant heb je weer extra flora/fauna aan de voet in zee van een windmolen.

En natuur in Tsjernobyl is eigenlijk best goed, het is omdat (bijna) niemand er vertoefde flink groener op geworden. De natuur kon mooi zijn gang gaan.

[Juggernaut1987]

Beide waren antieke kerncentrales waar door menselijke fouten dingen fout zijn gegaan. Innovatie heeft niet stilgestaan. Een auto van 50 jaar terug is een gevaar op de weg vergeleken met een auto van nu. Ditzelfde geldt voor een kerncentrale.

[PageFault]

Ik heb nergens iets geschreven over inzetten voor milieu. De hoeveelheid grondstoffen is niet relevant, want voor nucleair is die eindiger dan de meeste mensen vermoeden. Dat red je hooguit nog 80 jaar met kleine toename aan verbruik. In die tijd kan er veel veranderen op andere vlakken.

Verder moet je nog even incalculeren wat het afval kost van kernenergie. Dat zijn op dit moment tikkende ecologische bommen en kost veel grondstoffen en energie (en risico bij transport).

Voor mij is kernenergie op dit moment een tussenstap om kolen en gas af te stoten voor energiecentrales, maar moet vervangen worden op termijn door innovaties op andere vlakken.

[Robbaman]

De hoeveelheden grondstoffen liggen echter wel een heel stuk lager. Je hebt immers ontzettend veel meer zonnepanelen en windmolens nodig om de output van een kerncentrale te evenaren. Daarnaast zijn de grondstoffen die men in een kernreactor gebruikt net zo eindig als de grondstoffen die in windmolens en zonnepanelen gaan.

Volgens mij wekken nieuwe windmolens al snel zo'n 15MW op, terwijl kerncentrales zo'n 1500MW doen. Dit zijn 100 windmolens voor een kerncentrale. Is niet niks, maar 'ontzettend veel' is ook wat overdreven naar mijn mening.

Maar belangrijker is dat de grondstoffen in een kernreactor 'brandstof' zijn. Het is op nadat je het gebruikt hebt, terwijl de grondstoffen in een windmolen onderdeel zijn van het apparaat, waardoor je het dus (gedeeltelijk) kunt recyclen. Of we dat ook doen is het volgende, maar het wordt in ieder geval niet opgebruikt.

Daarnaast is het kernafval gevaarlijk maar in volume ontzettend klein. Vergelijk dat met de duizenden kilos microplastics en kankerverwekkende stoffen die van windmolens afkomen, het niet kunnen recyclen van de gigantische wieken en de hoeveelheid metalen die met de zonnepanelen begraven worden. Je hebt het dan over niet te vergelijken hoeveelheden.

Ik denk dat het voornaamste probleem met het afval is dat het ontzettend gevaarlijk is, en dat HEEEL erg lang blijft. Het maakt niet uit waar je het stopt, een overstroming, aardbeving, of gewoon corrosie van de container maakt dat het zomaar de natuur of het grondwater in kan lopen. Je moet het dus constant in de gaten houden, en dat 10.000 jaar lang.

Daarnaast is volgens mij het recyclen van de wieken meer een kwestie van onwil dan onkunde. Het is goedkoper om ze gewoon te begraven in plaats van er weer iets nuttigs mee te doen.

[kujinshi]

Ik begrijp ook nooit het "gedoe" omtrent kernafval.

Je hebt er maar zo weinig van nodig dat het alle andere stoffen op de planeet verslaat. Inderdaad wat we met zijn allen moeten doen qua mankracht en materialen om al die zonnepanelen en windmolens te maken/plaatsen, vergeleken met een kerncentrale neerzetten.

Tevens sla je kernafval op in een zeer kleine ruimte ondergronds ergens, en niemand zal er ooit last van hebben. Daar kan het in de jaren afbreken/halveringstijd etc.

[Juggernaut1987]

Precies, de hoeveelheid afval is zo groot als de gemiddelde Volkswagen Transporter. Dat is al minder dan het afval van 1 windmolen, laat staan duizenden.

Bovendien begraven we de wieken van zonnepanelen ook.

[secretqwerty10]

Ze gaan nog steeds langer mee dan je verwacht.

[PageFault]

Nee, want ik had verwacht dat we met het huidige verbruik nog 200 jaar vooruit zouden kunnen, maar het is minder dan 100 jaar en dan moet het verbruik gelijk blijven. Maar het verbruik neemt toe.

[mjtdevries]

Waar heb je dat gehoord, want dat klopt echt niet.
Dat soort cijfers zijn altijd heel misleidend wat ze kijken alleen naar nu bekende voorraden. Maar als er weinig vraag is dan word er ook weinig gezocht en zijn bekende voorraden ook klein. Terwijl de grondstoffen zoveel voorkomen in de korst dat we zeker weten dat er veel meer voorraden zijn.

Los daarvan zijn we tegen die tijd al lang over op andere grondstoffen zoals Thorium zout reactors voor kernsplitsing (veel efficienter en inherent veilig) en hebben we dan wel kernfusie.

[PageFault]

Volgens https://world-nuclear.org is er met het huidige verbruik 131 jaar aan spul. Het verbruik zal enorm toenemen.

Ik gaf net al 2 keer aan dat in de tijd dat wanneer dit op is, andere ontwikkelen zijn die zorgen dat er oplossingen komen.

[mjtdevries]

Het was handig geweest als je een rechtstreekse link had gegeven naar dat artikel waar die 131 jaar staat.
Ik ben dus zelf maar even gaan zoeken en hier vind je een artikel dat uitgebreid uitlegt dat er helemaal geen tekort aan uranium is en dat we ons daar totaal geen zorgen over hoeven maken. Ook niet over 131 jaar.
https://world-nuclear.org...nium#uranium-availability
Aangezien Uranium een element is dat zeer veel voorkomt. (net zoveel als bv mineralen als Tin) Maar waar we tegelijkertijd nog maar heel weinig van hebben gedolven. I.t.t. tot Tin, koper, aluminium etc. En daar zijn de voorraaden ondanks het grote gebruik nog lang niet van op.
Die 131 jaar gaat alleen maar over de bekende voorraden terwijl we nog vrijwel niet gezocht hebben naar voorraden.

[Mortov Molotov]

Als je reactoren bouwt die gebruik maken van kernafval, heeft de EU met zijn huidige kernafval genoeg voor 300 jaar.

Met het concept van grenzen aan de voorraad grondstoffen moet je verder altijd goed uitkijken, want klopt in de praktijk zelden.

Ik herinner me de les aardrijkskunde in het tweede middelbaar (geen idee hoe dat in NL heet, maar ik was toen 13-14 jaar oud, dus 30 jaar geleden). Daar werd toen voorspeld dat de olievoorraad zou op zijn tegen 2040 en dat we totaal geen zicht hadden op een oplossing. En kijk nu eens: we hebben nog olie voldoende, en we willen er (terecht) van af.

[PageFault]

Kernfusie zou echt een uitkomst zijn, werd 40 jaar geleden al voorspeld. Afgelopen 2 jaar zijn er positieve ontwikkelingen geweest, maar om het massaal in te zetten is nog wat te vroeg.

Olie zou tot 2050 op moeten zijn, maar ik geloof er niks van. Er zijn nog zoveel olievelden. Stoppen met olie is inderdaad heel goed, sowieso om van bepaalde types af te zijn met teveel macht uit landen die ik niet vertrouw. Nog los van de uitstoot. Toch zal olie noodzakelijk zijn voor andere doelen, zoals plastics. Mocht de olie toch een keer op zijn, is er nog steenkool voor weet ik veel voor hoeveel jaar

[Wozmro]

De gemakkelijke olie is nu toch wel al op.

Momenteel is het veel fracking, iets waar de VS nog veel spijt van zal hebben als je kijkt naar de milieuschade.

[dylan111111]

Lijkt mij dat er gewoon nieuwe, efficiëntere zonnepanelen en windparken voor in de plaats gezet worden?

[FrankHe]

Zeker op het gebied van zonnecellen staat de techniek niet stil, die worden met elke generatie efficiënter.

[kujinshi]

Ik wacht met smart op 1000w panelen van 1.0x0.5m. We blijven de laatste 5 jaar nu wel erg in 400w land zitten, meer watt betekent ook grotere panelen, dat is geen efficientie.

Of de transparante foliepanelen die je achter ramen kan hangen en bijna niks van ziet.

[Gizz]

Ik wacht met smart op 1000w panelen van 1.0x0.5m.

Dan kun je lang wachten. De zonnestraling heeft vlak buiten de dampkring van de aarde een intensiteit van 1350 Watt per m2. Die energie moet nog door de dampkring, waardoor niet al die energie het aardoppervlak (en je zonnepanelen) bereikt.

Jij wacht op panelen die 2000W per m2 opwekken. Maar zelfs vlak buiten onze dampkring kan dat dus niet Je wil panelen met een rendement ~200%, die 2x zo veel energie opwekken als dat er op valt.

[Reactie gewijzigd door Gizz op 23 januari 2025 12:10]

[FrankHe]

Vergeleken met 20 jaar geleden is er echt een hoop veranderd. Panelen zijn efficiënter geworden en niet onbelangrijk ze zijn goedkoper geworden. Will je een dubbele capaciteit dan leg je gewoon dubbel zoveel panelen neer en die kosten tegenwoordig nog niet eens de helft van wat ze nog niet zo lang geleden kostten.

[watercoolertje]

Welke/waar worden die afgeschreven dan? Sowieso komen er meer parken/capaciteit bij dan er nu aan parken zijn

Nuclear gaat sowieso nog 10 jaar op zich laten wachten, daarnaast kan je dat imo (half) groen mee rekenen, gezien het compleet andere afval geeft dan de gas/kool/olie-centrales wat op het moment in ieder geval veel minder problematisch is.

[wildhagen]

Je zou gelijk hebben als er niets voor terug komt. Echter in de praktijk worden windmolens die afgedankt worden vaak vervangen door modernere windmolens.

Het gaat dan vaak om windmolens van de eerste generatie(s) die relatief laag waren en relatief kleine turbines hadden, en dus vrij weinig energie opwekten.

Die zie je nu vaak vervangen worden door veel hogere windmolens (die dus meer wind vangen) met veel krachtiger turbines, die dus veel meer energie opwekken.

Het percentage zal dus niet dalen, maar juist nog (veel) verder gaan stijgen in de komende jaren.

[Bruin Poeper]

Je zou gelijk hebben als er niets voor terug komt. Echter in de praktijk worden windmolens die afgedankt worden vaak vervangen door modernere windmolens.

Het gaat dan vaak om windmolens van de eerste generatie(s) die relatief laag waren en relatief kleine turbines hadden, en dus vrij weinig energie opwekten.

Die zie je nu vaak vervangen worden door veel hogere windmolens (die dus meer wind vangen) met veel krachtiger turbines, die dus veel meer energie opwekken.

Het percentage zal dus niet dalen, maar juist nog (veel) verder gaan stijgen in de komende jaren.

Helaas zit er een vervelende schaalwet aan grotere windmolens. Maak je alles 2x zo groot dan gaat het oppervlak kwadratisch dus 4x zo groot worden. Echter het materiaalverbruik (volume) stijgt met de derde macht wordt dus 8x zo groot. Het materiaalverbruik per kWh verdubbelt !
Er zijn dus grenzen aan de groei van windmolengrootte.

[Robbaman]

Goed om te zien dat we v.w.b. elektriciteit al aardig op weg zijn. Het biedt enige hoop voor de andere (lastigere) sectoren zoals verwarming, vervoer en industrie.

[kiang]

Verwarmign leent zich net extreem goed voor elektrificering: warmtepompen zijn enorm veel efficiënter dan gas. Als we met ene toverstok alle CVs in warmtepompen konden vernaderen, en die extra stroomvraag 100% met extra gascentrales zouden voldoen (dus: ipv gas verbranden in CV ketels verbranden we gas om stroom van te maken om warmtepompen mee te alten draaien) zouden we ons gasverbruik voor verwarming alsnog meer dan halveren.

Probleem blijft: het stroomnet moet worden verzwaard, de technische knowhow ontbreekt bij CV installateurs, en er is regelrechte onwil bij CV boeren: die willen domweg niet over omdat ze geen zin hebben in iets nieuws leren. CV installateurs zijn dan ook de grootste verspreiders van FUD omtrent warmtepompen. Laat je alsjeblieft dus nooit informeren over warmtepompen door een installateur die ook gasketels plaatst.

[TitusV]

Rare stelling dat Cv installateurs niet willen bijleren en dat ze onwaarheden zouden verspreiden over warmtepompen. Hoe kom je tot deze vaststelling?

[kiang]

Ervaring met wel 4 installateurs: allemaal vertelden ze dezelfde leugens, namelijk dat je een hybride warmtepomp MOET nemen in een huis gebouwd voor 2000, want een warmtepomp zou een ouder huis nooit warm krijgen.

Ik ben natuurlijk geen expert, maar ik weet wel dat mijn ouders in België wonen in een jaren 50 woning (2 onder 1 kap), en ze daar dus met enkel een warmtepomp alles in aangenaam warm krijgen (je weet wel: oudere mensen die de thermostaat op 22 zetten ), en dat zonder gekke extra isolatie (enkel overal dubbel glas). En de stroomkosten voor mn ouders In. Helemaal niet zo hoog, ik betaal meer.

Het kan dus absoluut wel, maar unaniem zeiden de installateurs dat het onmogelijk is: de enige optie die ze wilden installeren was een hybride warmtepomp die dus nog grotendeels op gas werkt.

Ik vermoed dat ze zelf extreem weinig echte kennis hebben, en allemaal de gratis cursus gevolgd hebben van de fabrikanten van CV ketels die nu ook hybride oplossingen aanbieden.

[MiesvanderLippe]

Leugens vind ik te sterke taal. Die installateurs zijn gewend met vuistregels te werken omdat het goed genoeg werkt voor ketels. Een beetje overcapaciteit zie je niet heel erg. Net als met benzine versus EV is er wel verlies, maar minder zichtbaar.

[kiang]

"Het kan niet" vind ik wel een leugen hoor. Een antwoord "we raden het ten sterkste af want x en y en z" zou correct zijn, want het kan simpelweg wel. Afhankelijk van je situatie is het inderdaad mogelijk dat een warmtepomp moeilijk of onaantrekkelijk is, maar onmogelijk was het bij ons thuis absoluut niet, dat is flauwekul: we hadden de ruimte voor een binnen- en buitenunit, we hadden een stroomaansluiting die krachtig genoeg was, en we hadden de ruimte voor een collectorvat om zo ook sanitair water heet te krijgen met enkel een warmtepomp.

Maar all vier de installateurs wilden er geen offerte voor opstellen: ze wilden enkel een hybride warmtepomp of gasketel plaatsen, "want het kan niet anders".

[kujinshi]

Het is wel dat als je 10 installateurs over een warmtepomp vraagt, je 10x een ander verhaal krijgt. Je wilt eigenlijk dat ze allemaal op één lijn zitten en dat doen ze niet.

Wel gesteggel over het buffervat wel/niet en ook in hoeverre een woning echt al geschikt is. Te vaak weet de installateur het ook niet goed.

[mjtdevries]

Hebben je ouders wel de wijze waarop ze het huis warm stoken veranderd?

Het probleem van warmtepompen is dat ze veel minder vermogen hebben dan een CV ketel. (of je moet naar idioot dure warmtepompen)

Dus je kan best een betaalbare warmtepomp in een oud huis plaatsen, maar je moet je stookgedrag aanpassen.
Dus niet 's nachts je huis volledig laten afkoelen en dan 's ochtends in 1 uur je huis willen opwarmen, want dan heb je heel veel vermogen in een korte tijd nodig.
Maar je huis niet zo ver laten afkoelen en 's ochtends meer tijd nemen om het huis op te warmen.

Maar mensen overtuigen hun stookgedrag aan te passen is moeizaam. En als mensen dat negeren dan geven ze later toch de installateur de schuld als ze hun huis niet in 1 uur warm krijgen.
Dat risico hebben de installateurs geen zin in, en zeker niet als er zoveel vraag is.

Helaas komt dat ook door de leugens/misinformatie van de overheid dat je gewoon je CV ketel kunt vervangen door een warmtepomp die maar iets duurder is en het dan allemaal hetzelfde werkt.

[kiang]

Mijn ouders hebben nieta ingrijpends aangepast voor zover ik weet. Ze hebben best een groot buffervat, die vangt natuurlijk op dat er schommelingen in de vraag naar warmte zitten.

[Aardwolf]

Is hetzelfde met installateurs die zeggen een warmtepomp kan alleen met boilervat. Ook veel te kort door de bocht, want afhankelijk van afgiftesysteem, gedrag en allicht ook vermogen WP.

Veel installateurs (niet alle) zijn imo praatjesmakers. Die ervaring ook in het verleden gehad met verschillende. Het lijkt het vanuit zo deden we het altijd dus nu ook. En als ze het niet weten of niet vanuit het bedrijf kunnen zullen ze dat niet toegeven, maar een lulpraat eromheen verzinnen. Als je er blind op vertrouwd kom je met alles te zitten wat je niet wilde of wat alsnog slecht werkt. Kortom zelf goed uitzoeken, vooraf meerdere over de vloer laten komen en kritisch zijn bij installatie. Zelfde geldt voor bouwkundige zaken bij aannemers. Of bij elektriciens. Of bij loodgieters.

[basmevissen]

In reactie op beide posts: in grote lijnen ben ik het met je eens. Maar warmtepompen zijn niet zaligmakend. We merken dat onze warmtepomp bij (zeer) vochtig weer en temperaturen tegen het vriespunt toch veel vermogen verliest. Omdat het zo vochtig is geweest de afgelopen tijd, vroor de WP heel snel dicht en dan moet er ontdooid worden. In die tijd produceert de WP geen vermogen (sterker nog, er wordt warmte onttrokken aan de woning). Het gemiddelde warmtevermogen is dan laag en het rendement (COP) daalt dan toch richting of soms onder de 2.

Om dat op te vangen heb je een aantal keuzes:
1) Elektrisch bijstoken (COP 1)
2) Grotere WP plaatsen (duur en overcapaciteit en pendel problemen bij minder warmtevraag en hoge COP)
3) Lagere kamertemperatuur accepteren (zal vrijwel niemand accepteren voor langere tijd)
4) Gas (bij)stoken (hybride).

Aangezien warm tapwater (DHW) een groot vermogen (meer dan een WP kan leveren) of een grote buffer (met continue warmteverlies) vraagt, is hybride helemaal geen gek idee. Dan heb je geen grote buffer nodig, maar maak je het DHW met een doorstroom CV ketel, die dat makkelijk kan. Deze kan dan op moeilijke momenten invallen, bijvoorbeeld als het extreem koud is (veel warmtevraag en lage COP), de WP te vaak moet ontdooien of je de temperatuur in de woning snel wilt verhogen. Je kunt dan een veel kleinere, effectievere en goedkopere WP plaatsen. Er worden gasbesparingen van 75% aangegeven bij hybride en die vallen vooral in het jaargetijde dat hernieuwbare bronnen nog goed opleveren. In de koudste/natste maanden stook je dan gas, waardoor heel veel elektriciteitsverbruik wegvalt op het moment dat het net en de centrales al veel moeten leveren.

Ik kan dan ook goed begrijpen waarom installateurs graag hybride adviseren:
1) Prijstechnisch erg interessant (kleine WP en CV hangt er vaak al en kost weinig om te vv)
2) Isolatie en gebruik van de woning (nachtverlaging, hoge temperatuur,...) nauwelijks van belang
3) DHW maken met WP vraagt een opvallend duur buffervat (losse WPB is goedkoper met subsidie)
4) Als de WP DHW maakt, dan produceert deze geen warmte voor de woning, dus grotere WP nodig.
5) In de zomer moet dan WP draaien om DHW te maken (terwijl de WP dan mogelijk zelfs zou kunnen koelen)
6) Buffervat DHW is continu verlies en kost veel plek in huis, dat is vaak bezwaarlijk

Dus als je als installateur hybride adviseert, heb je de grootste kans dat het een klant wordt en een tevreden klant blijft.

[kiang]

Eens, maar enkele opmerkingen:

1) Ik heb de indruk dat je een buffervat afschrijft als puur negatief wegens 'constant wartmeverlies'. Nou, dat valt enorm mee: ten eerste omdat dat warmteverlies miniem is (kan ik al zien zonder warmtepomp: ik heb een plintboiler, en deze is zo goed geïsoleerd dat die per week nog geen 0.5 kWh, en dat is elektrisch stoken ipv een WP), ten tweede omdat je warmte die weglekt gewoon je huis in komt en dus niet helemaal verloren is. Daarnaast heeft een buffervat een gigantisch voordeel: je kan dynamisch warmte opslaan. Als je een beetje handig bent laat je je buffervat overdag opwarmen op momenten dat de stroom het goedkoopst is. Het is effectief een warmtebatterij. Zonder buffervat heb je dat niet en ben je gedwongen stroom of gas te verbruiken op het moment dat je het ook verbruikt.

2) Mijn ouders hebben nu al meer dan tien jaar een WP en nog nooit is deze bevroren. Nu is Belgie zuidelijk van hier, maar ik denk echt wel dat het klimaat hetzelfde is als hier Ik ben geen specialist, dus ik weet niet wat het verschil met jouw installatie is, maar het lijkt me dat een degelijke installatie dit allemaal volautomatisch kan voorkomen. Mijn ouders hebben wel degelijk een grotere buitenunit (ongeveer zo groot als 2 van die standaard AC-units). Mij lijkt dat als je 100% over wilt op een WP dit ene nobrainers is: het zou absurd zijn dat een hybride WP en een 100% WP uit kunnen met dezelfde buitenunit.

3) Met je laatste zin ben ik het wel eens: negatief advies kan ik snappen, mits het genuanceerd en met degelijke duiding is (en correct!). Maar ik kreeg geen negatief advies: de installateurs zeiden simpelweg "je kan huizen uit de jaren 70 niet warm krijgen met een warmtepomp, je hebt gas nodig". Wanneer ik vroeg waar dat dan aan ligt in mijn huis (ik verwees naar het huis van mijn ouders, waar het wel kan) kreeg ik geen details, enkel "het kan gewoon niet, de techniek is te nieuw en het is niet sterk genoeg". Dat is simpelweg onzin: ofwel logen deze installateurs omdat ze gas wilden verkopen, ofwel waren ze simpelweg fout geïnformeerd, waarschijnlijk vanuit de fabrikanten die vooral gasketels willen slijten.

[basmevissen]

Bedankt voor je reactie.
Ad 1) een DHW buffervat van 200-300 liter verliest ongeveer 150 Watt continue. Niet altijd zijn die vaten opgesteld in een verwarmde ruimte. In de kelder, op zolder en in een installatieruimte is die warmte toch vaak niet nuttig te gebruiken. Dat is een kleine woning best een flinke factor in het totale energieverbruik. Ook is een buffervat (geïntegreerd met de WP of los) best een flinke investering, onbegrijpelijk veel zelfs.

Ad 2) De verdamper van de WP van je ouders zal vaak genoeg bevroren zijn. Er zit dan echt een flinke hoeveelheid ijs op/in. De WP compressor en de leidingen bevriezen uiteraard niet! De WP gaat dan de condensor zelf ontdooien en dan stroomt er een flinke plens water uit de WP. En ik woon "ter hoogte" van België, in Limburg. Dus de geografische locatie is het probleem niet :-)

Ad 3) Het is zeker een kort door de bocht advies, maar er zitten wel een paar waarheden in: een huis uit de jaren 70 is ontworpen om bij heel koud weer tot wel 90(!) graden warm water door de radiatoren te laten stromen. Dat is met een WP niet haalbaar. Tenminste niet met de huidige technologie en een redelijke COP. Dus dan moet je of isoleren of radiatoren vervangen. Maar eigenlijk beide, want oude radiatoren leveren heel weinig warmte bij lagere watertemperaturen. Ook is het verschil in warmtevraag (in Kw) tussen +15C en -15C relatief veel groter bij een slecht geïsoleerde dan een goed geïsoleerde woning. Dus dan kun je maar moeilijk een WP systeem ontwerpen dat en voldoende vermogen heeft en niet gaat pendelen.
Maar met meer kennis van zaken en betere communicatie zou een (CV) installateur wel een beter advies moeten kunnen geven, dat is zeker waar.

[kiang]

Thanks, echt super interessant!

1) ik neem aan dat die 150W het warmteverlies is? Dat is dus in stroomverbruik 30-75W, afhankelijk van je COP? Dat is dan 75-180€ per jaar aan stroomkosten. Niet niets, maar ook geen enorme kost vergeleken met je totale stookkosten.

2) ik moet mijn uitspraak corrigeren: mijn ouders hebben nog nooit wat moeten doen of ergens last van gehad tijdens vrieskou. Als hijdus wel bevriest, zie ik het probleem niet als de WP het zelf oplost, toch?

3) leve de nuance en meer informatie

[Tintel]

Ja bijzondere stelling - terwijl de meeste warmtepompen echt wel door installateurs worden geinstalleerd die voorheen CV-ketels plaatsen....

[rko4u]

Je geeft zelfs de grootse showstoppers en dan toch een snauw naar CV installateurs?

Daarmee ga je er aan voorbij aan het feit dat de warmtepomp nog niet volledig is uitgedacht. De plek van de buitenunit heeft grote invloed op de onderhoudbaarheid. Waar de CV in een makkelijk te bereiken kast kan worden geplaatst, moet de buitenunit, en dus ook de onderhoudsmonteur, vaak het dak op. Voor sommige huizen is dit goed te doen, maar voor andere geeft dit een hoop rompslomp en risico.

Daarnaast is er het probleem dat wanneer alle warmtepompen draaien, er weinig tot geen zonnestroom is. Om deze op groene stroom te laten draaien, hebben we dus ook nog een oplossing nodig.

[kiang]

Om op je laatste alinea te reageren: ik verwijs weer naar mijn eerste bericht. Als warmtepompen 100% door stroom van gas zoude worden aangedreven zouden we ons gasverbruik alsnog halveren, simpelweg omdat warmtepompen zoveel efficiënter zijn.

[TKroon]

En die oplossing is dus wind. We hebben toevallig een periode van meerdere dagen met weinig wind en weinig zon achter de rug, maar het waait meer in de winter dan in de zomer. Zodoende draait mijn warmtepomp ook in de winter ook op deels duurzame energie. En hoe meer windmolens, hoe groener dat aandeel wordt.

[SuperDre]

En laten we vooral het lawaai dat zo'n buitenunit produceert niet vergeten. Leuk voor je buren als jij je unit recht onder hun raam zet.

[Robbaman]

Dit is zeker een zorg, ik zou liegen als ik zou zeggen als ik onze buitenunit (of die van de buren) helemaal niet kan horen, maar er zijn natuurlijk wel regels voor om dit tegen te gaan.

Als de buitenunit aan gaat en op volle kracht draait, dan kun je een gezoem horen als je bij het raam zit (met het raam dicht). Als het raam open staat hoor je het vanzelfsprekend wat harder, maar ik heb dit nog niet als hinderlijk ervaren.

Maar dat is persoonlijk natuurlijk, als je er gevoeliger voor bent irriteert het je misschien enorm.

[Tintel]

Nog een paar nadelen: die pompen werken beter als langzaam en langdurig wordt verwarmd en ook 'laagtemperatuur' verwarming is een flinke pre.
En dan de kosten voor de installatie aanpassingen en de unit....

Dus waarom dan de CV installateurs het niet 'zouden willen'...? Die verdienen er goed aan denk ik.

[rko4u]

Waarom CV monteurs het niet zouden willen stond reeds een vermoeden in mijn reactie, namelijk het onderhoud van slecht bereikbare buitenunits. Prima op een woning met een aparte garage, maar op het dak van een rijtjeshuis is onderhoud op een laddertje niet zo fijn. En om voor een kort onderhoud nou een bouwsteiger te huren loopt flink in de papieren.

[Tintel]

Tja, maar voor een mooie winst marge klimmen ze echt wel op ladders ben ik bang. Dus heb je waarschijnlijk wel gelijk dat onderhoud dan afvalt, maar installatie gaat nog wel.

[kiang]

Klopt helemaal wat je zegt over het opwekken van stroom, echter vergeet je nog wat: een warmtepomp heeft makkelijk een COP van ongeveer 5, dus met 1 kWh aan stroom kan 5kWh aan warmte worden gemaakt. Die CV heeft dus een efficiëntie van 100%, maar een warmtepomp aangedreven door gas heeft een efficiëntie van 50% x 500% = 250%.

De truc van een warmtepomp is dat hij geen warmte maakt, maar verplaatst, van buitenhuis naar binnen. En ja, dat werkt ook prima in de winter, waarom denken je dat ze in Zweden en Noorwegen ook warmtepompen gebruiken?

Heel goed dat je dus de efficiëntie van gascentrales afzet tegen die van CVs, maar je moet ook wel de COP van een warmtepomp meenemen om het hele verhaal te zien

[Reactie gewijzigd door kiang op 23 januari 2025 11:07]

[HansvDr]

Uiteindelijk gaat het mij maar om 1 ding: wat kost het. Ik heb een CV van twee jaar oud, die gaat dus nog wel 10 tot 15 jaar mee. Gasverbruik 2024: 641m³ dus dat stelt ook niet zo veel voor.

Over 10 jaar bekijk ik het wel weer een keer.

[kujinshi]

Uiteraard hoe minder gas je verbruikt, des te minder loont het om grote investeringen te doen voor je verwarming van het huis. Mensen die 2000m3 gas verbruiken per jaar kunnen gerust investeren.

[basmevissen]

Wij hadden ongeveer dat verbruik. Maar dan moet je ook een flinke dikke WP plaatsen, wij hebben een 12kW WP. Die kosten ook flink geld. Dus je investering is ook hoger. In principe kan een WP voor iedereen rendabel zijn. Als je weinig gas verbruikt in een appartement, denk ik alleen dat je beter een flinke airco koopt omdat de aanschafkosten daarvan lager zijn en je waarschijnlijk maar een paar ruimtes hoeft te verwarmen. In een goed geïsoleerd woonhuis zal een WP wel renderen en vooral veel comfort brengen doordat je dag en nacht dezelfde temperatuur aanhoudt.

[kiang]

Qua duurzaamheid is gewoon gebruiken wat je hebt zolang het werk meestal sowieso de beste keuze, vooral doen dus!

[Croga]

Je vergeet even dat de efficiëntie van een warmtepomp tussen de 200% en 500% ligt. Een warmtepomp zet 200%-500% van de verbruikte energie om in warmte.....

Dus ja, gas verbranden om electriciteit te maken en die electriciteit dan in een warmtepomp stoppen is 90%-3000% zo efficiënt als gas verbranden voor warmte... In het absoluut slechtste geval is het dus bijna gelijk, in het meest gunstige geval is het 30 keer beter!

[Ikzellef]

Leuk bedacht, maar in veel oudere woningen is een warmtepomp geen reële optie, er moet dan dusdanig veel worden aangepast dat het niet meer acceptabel is,men de kosten de pan uit rijzen.
Bovendien, die andere helft van de energiebehoefte is voornamelijk s avonds en s nachts, de tijd dat zonneenergie ver te zoeken is. Dat zou dus betekenen dat er nog veel meer windmolens moeten komen, die buitengewoon veel overlast kunnen veroorzaken.
En wat betreft die "cv boeren" (bijzonder denigrerend), iedereen over een kam scheren gaat niet op, zijn er zat die wel al wp en aanbieden,maar, wat ik al schreef, de ruimte ervoor en de kosten ervan zijn er vaak niet.
En airco's zij ook een ramp, door de constante luchtstroom,mdie veel mensen niet kunnen verdragen.

[kiang]

Wederom:

1) jaren vijftig woning van mijn ouders kon prima worden uitgerust met een warmtepomp, zonder verbouwingen voor isolatie. Ze hebben nog altijd hun oude radiatoren die op hoge temperatuur werken, dus waar je het over hebt als je praat over gigantische aanpassingen is mij een raadsel. In het ergste geval heb je plaats nodig voor een collectorvat, that's it. Ik geloof best dat het met jaren 20 en 30 woningen moeilijk kan worden door absurd slechte isolatie, maar daar hebben we sowieso de maatschappelijke vraag wat we in godsnaam willen: efficiënt omgaan met energie, of in die huizen gas simpelweg de lucht inpompen als ze daadwerkelijk zo slecht geïsoleerd zijn?
2) wijzen naar een tekort aan zonne energie is nonsens: zoals ik al vaak zei, als je warmtepompen zou aandrijven met stroom die voor 100% uit gascentrales komt zou je alsnog gemiddeld je gasverbruik halveren, simpelweg door de gigantisch veel hogere efficiëntie van warmtepompen.

[basmevissen]

De kosten rijzen ook de pan uit als je niks doet. Verder moet je ook niet proberen om er een A++++ woning van te maken. 70-80% van de maximale isolatie is vaak te halen met niet overdreven dure maatregelen. Het levert ook comfort op en als je toch op gas blijft stoken verdien je het ook terug.

[Robbaman]

Nou, je hebt gelijk dat we verwarming extreem veel efficiënter kunnen maken door elektrificatie. Ik doelde met 'lastiger' vooral dat hier nog meer bij komt kijken dan bij de productie van elektriciteit.

Waar je bij elektriciteit nog deels kunt leunen op een paar grote wijzigingen (Kerncentrale, wind-/zonneparken) geldt voor verwarming dat je letterlijk huis aan huis zult moeten om ze een voor een aan te passen. Daarnaast noem je zelf al dat het stroomnet moet worden verzwaard, veel huizen zullen beter moeten worden geïsoleerd, etc.

Al met al zal het omschakelen naar elektrische verwarming een stuk lastiger zijn dan het omschakelen naar duurzame elektriciteit ben ik bang.

[kiang]

Klopt absoluut, maar het is wel een vereiste: als je je stroom groen maakt, maar je meeste energieverbruik zit alsnog in het op locatie verbranden van fossiele brandstoffen, dan schiet je natuurlijk niet echt op.

Gelukkig kunnen beide moeilijkheden parallel gebeuren: aangezien niet iedereen meteen binnen de paar jaar een warmtepomp neemt moeten mensen er niet mee wachten tot het net verzwaard is, dus die upgrades kunnen parallel stap voor stap gebeuren.

[Reactie gewijzigd door kiang op 23 januari 2025 14:15]

[Pe Nis]

Energieverbruik Nederland: 3200 PJ, ofwel 3200*2.78E8 = 890E9 kWh.

CBS: De elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen is in de eerste helft van 2024 gestegen naar 32,3 miljard kWh. Hiermee kwam het aandeel hernieuwbare elektriciteit op 53 procent van de totale elektriciteitsproductie. De invoer van elektriciteit steeg en de uitvoer nam af. Nederland heeft per saldo in de eerste 6 maanden van 2024 2,3 miljard kWh meer uitgevoerd dan ingevoerd. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

Hernieuwbaar: 32.3E9*0.53=17.1E9 kWh.

Percentage hernieuwbaar op totaal: 17.1/890=1.9%. Succes.

Maar men verpakt het natuurlijk beter om het elektriciteitsproductie te noemen.

[eazyq]

Maar de prijzen blijven stijgen

[kujinshi]

Komt omdat de transitie nog in volle gang is, dat moet ergens betaald worden en dat doen vooral de eindgebruikers, want voor hun is dat systeem.

Over 15-25 jaar is de transitie wel ten einde en dan wordt stroom heel goedkoop. Wellicht ook niet want een overheid kan er makkelijk kosten overheen gooien. Of boetes zoals die energie administratie kantoortjes al doen. Maar stroom zelf wordt goedkoop, steeds meer dagen in een jaar gaat de stroomprijs negatief. Of te wel gratis stroom.

[watercoolertje]

De belasting misschien, maar de stroomprijs zelf helemaal niet...

De stroomprijs (en gas ook) was in 2024 gemiddeld lager dan in 2023 en dat was op hun beurt weer gemiddeld lager dan in 2022. 2022 was wel erg duur, en daar is een rede voor, iets met oorlog met 1 van de leveranciers!

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 23 januari 2025 11:48]

[laurxp]

De prijzen bij een vast contract zijn lager dan een jaar geleden.

[Tripledad65]

Dat is een hele complexe toestand, en heeft ook nog steeds te maken met het feit dat gas duur is als gevolg van de oorlog in Oekraine.

Echter, puur kostentechnisch, zijn wind en zon, inclusief investeringen en operationele kosten de goedkoopste vormen van elektriciteit.

[Hansie9999]

Valt beetje te zien wat ze onder "hernieuwbare bronnen" zien,

Hier in België kreeg/krijgt Engie ook pakken groenestroomcertificaten (die dan de consumenten kunnen afbetalen via allerlei creatief hernoemde belastingen) voor de pallet verbrandingsoven die gestookt wordt met vers gekapte bomen in canada die dan versnippert worden en met de Olie/kolenboot van canada naar België gevoerd worden om hier verbrand te worden,

dat noemen de toffe vindingrijke Belgische ministers ook "groene stroom" !!!!! Belachelijk gewoon.

[FalconerHG]

En dus is maar zo'n 12% van onze energie groen.

Het is allemaal niet zo impressive als je weet dat slechts zo'n 24% van ons energieverbruik in Nederland electriciteit is. Als de helft daarvan groen is, dan is dus 12% van de energie in NL sustainable.

Bah.

We zijn 30 jaar bezig, de energieconsumptie is alleen maar gestegen. We hebben per saldo nagenoeg niets bereikt anders dan dat we het niet erger hebben laten worden.

En als het ons niet lukt (en wij zijn per capita grote veroorzakers van CO2 - CO2 is een welvaartsgas), hoe kunnen we dan verwachten dat India, of Ghana of of of het wel goed doen?

Bah.

[Robbaman]

Nou niet helemaal natuurlijk. Nu ga je er vanuit dat ALLEEN bij de productie van elektriciteit vooruitgang is geboekt met het 'groen maken' van de productie. Maar ook op de weg is inmiddels bijna 14% (gedeeltelijk) elektrisch (waarvan de helft van het verbruik dus weer duurzaam is).

Zo zullen ook de andere industrieën in de loop van de tijd enigszins verduurzaamd zijn.

[Bijntje]

Je moet niet vergeten dat een deel(tje) daavan in EV gaat en dus andere fossile bronnen vervangen.
Consumptie is opzich geen probleem het gaat er vooral om hoe het opgewekt wordt.