ASML haalt recordomzet en levert derde high-NA-systeem

ASML heeft een derde high-NA-systeem geleverd, zo meldt het bedrijf in zijn jaar- en kwartaalcijfers. Het afgelopen kwartaal noteerde het Nederlandse bedrijf een recordomzet, vooral door 'additionele upgrades', aldus ASML.

De high-NA-systemen zijn de volgende generatie van ASML's euv-machines, met een hogere numerieke apertuur om de chipdichtheid te verhogen. ASML vermeldt niet naar welke klant het high-NA-systeem is gegaan. Intel is in elk geval een klant die een dergelijk systeem heeft staan. De high-NA-euv-systemen kosten meer dan 300 miljoen dollar per stuk en worden verscheept in 250 afzonderlijke kratten. Naar verwachting worden de machines vanaf 2026 of 2027 gebruikt in de commerciële chipproductie.

ASML realiseerde een omzet van 9,3 miljard euro, meldt het bedrijf. Dat komt vooral doordat klanten 'additionele upgrades' hadden besteld bij het bedrijf. In het hele jaar kwam de omzet uit op 28,3 miljard euro. De meeste omzet komt nog steeds uit de oudere duv-machines, en dat aandeel steeg ook. De omzet uit duv-machines steeg met 4 procent en kwam uit rond 12,8 miljard euro, terwijl de omzet uit euv-machines daalde met 9 procent en uitkwam op 8,3 miljard euro. ASML leverde 44 euv-machines en 374 duv-machines. De omzet per machine kwam voor euv uit op 188 miljoen euro en voor een duv-machine is dat 34 miljoen euro. De brutowinst van ASML voor het hele jaar bedroeg ongeveer 14,49 miljard euro.

HIgh-NA-systeem ASML

Reacties (161)

[harold911]

Nederlands bedrijf alleen jammer dat ze weinig Nederlanders aannemen binnen het bedrijf. Ze werven vooral mensen uit India en omstreken. Lekker goedkoop met belastingvoordelen voor ASML en de expats. 30% regeling voor hen.
En wat mensen ook zich niet realiseren is dat de mensen die ASML werken allemaal woonruimte nodig hebben, in Eindhoven en omstreken zijn de huizenprijzen ook gestegen en is huisvesting duur geworden voor de lokale mensen. Veldhoven is bijna compleet opgekocht door ASML. Het zou dit soort grote bedrijven sieren om iets meer voor de lokale economie te doen en ook te zorgen dat dit duurzaam kan blijven voor de omwondenen.

Verder maken ze mooie machines

[Batiatus]

Ik denk dat het slim is als je je even inleest in de situatie alvorens je die conclusie trekt.
ASML maakt veel winst, maar helpt ook mee in locale initiatieven (zoals Philips dat vroeger deed in regio Eindhoven). Zie onder andere:
https://www.ed.nl/eindhov...3A%2F%2Fwww.google.com%2F
https://www.ed.nl/eindhov...ject-voor-regio~ad5bbdc6/
https://www.ed.nl/veldhov...abantse-cultuur~a7f58f5e/
DIt is alleen al uit het afgelopen jaar.
Daarnaast zijn Nederlanders ook gewoon welkom, maar zijn er te weinig mensen in Nederland die de skillset hebben om de rollen binnen ASML te vervullen. Dan moet je wel sourcen in het buitenland. Dat geldt overigens niet alleen voor ASML, maar het meerendeel van de grote IT werkgevers in de regio. Daar zit geen schuldige aan.. behalve misschien dat techniek blijkbaar niet interessant genoeg is voor een groot gedeelte van de Nederlanders. ASML zorgt er ook voor dat andere bedrijven in de regio meer gaan betalen. Dat heb ik zelf ondervonden, gelukkig .

[sdziscool]

Nouja, recentlijk met een professor op de TU eindhoven gepraat en daar is nu bij de software bachelor 80% van de eerstejaars buitenlands. Voornamelijk omdat ze in andere landen ook software science krijgen tijdens hun middelbare en daarom allemaal hoger scoren op de entreetoets. Vanwege EU regels mogen ze ook niet discrimineren maar het is wel dieptriest om te horen dat hierdoor veel mensen uit Nederland niet hun opleiding kunnen volgen en dus de benodigde skills kunnen krijgen.

[GoodGuy]

Volgens mij is er geen beperking voor Nederlanders om die opleidingen te volgen. Dus jou conclusie dat er veel mensen uit Nederland deze opleiding niet kunnen volgen is onjuist. Het klopt wel dat er onder Nederlandse scholieren wat minder animo is voor technische vakken.

Jou verhaal klinkt mij een beetje populistisch in de oren. Vanwege die enge buitenlanders is het allemaal diep triest voor ons eigen volk, etc.

[Superstoned]

inderdaad. Maar dat is ook het verhaal wat sommige van onze volksvertegenwoordigers vertellen - want het probleem oplossen (zoals door meer huizen te bouwen en de capaciteit bij opleidingen te vergroten) is veel meer werk. Liever je er makkelijk vanaf maken.

En vooral niet vertellen dat al die studenten het spaargeld van hun ouders hier in Nederland opmaken bij de Nederlandse supermarkt, cafe, en wooncorporatie. En lekker BTW en andere belastingen betalen. En met de nood aan huisvesting ook Nederlandse bouwvakkers aan het werk houden. Kortom, het is keigoed voor de economie. Hun eigen land heeft 18 jaar het lager onderwijs mogen betalen, en wij maken het ff af in vier jaar (en worden nog betaald ook) waarna ze productief in onze economie aan de slag gaan en belasting binnen brengen. Man oh man. Je zou je zelf we enorm in de voet schieten als je dat de nek om draait... De Britse en Australische economieen verdienen er miljarden aan, is een complete industrie daar. Maar wij zijn bang van wat woningnood.

Zo zonde, dat simpele denken van die populisten.

[Ace_010]

Als men technische vakken leert, moet men daarna werken. Soms lange dagen. De gemiddelde student met flut studies willen 24 uur per week werken en de rest van de dag havermelk of andere moeilijke koffie drinken en het loon van mensen die wel hard werken. Want stel je voor dat je een bericht mist op insta.

Niet alleen het onderwijs is beroerd, wat er aangeboden word ook.

[sovereignthrone]

"Ik werk hard! Andere mensen met studies die ik minderwaardig vind per definitie NIET."

Kerel je zit waarschijnlijk gewoon achter een pc, niet elke dag van 05:00 tot 20:00 in een kolenmijn; doe even normaal. Er zijn waarschijnlijk mensen die in 24 uur per week meer werk verrichten dan jij met je 40+.

[sovereignthrone]

ik heb een arts degree en een koopwoning, u mad?

[Ace_010]

Heb er meerdere, en afbetaald. Mijn kinderen hadden simpelweg een huis nodig toen ze zelf kinderen kregen een aantal jaar geleden. Reis met OV en werk 80% thuis. Zeikerd.

[Thekilldevilhil]

Hoe ben jij zo zuur en bevooroordeelde geworden zeg. Of zit je nog in de leeftijd dat je denkt dat al je eigen keuzes superieur en uniek zijn. Want daar moet iedereen denk ik doorheen. Het "is anyone is 2025 still listening this, 90s was the last era of real music! Hurdur" syndroom.

Als mensen havermelk latter's willen drinken, laat ze. Hoe zit dat jouw leven in de weg.

En dacht je echt dat iedereen die een alpha/niet technische studie doet lui is? En andersom, denk je dat iedereen die een bèta studie doet hard werkt? Dat heb je weinig van de wereld gezien...

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 30 januari 2025 08:27]

[Thekilldevilhil]

Jouw generatie werd als lui bestempelt door de boomers, die op hun beurt weer als lui en losbandig werden gezien door de generatie voor de boomers. Jouw generatie is niet bijzonders, je bent letterlijk als elke generatie voor en na je. Ik ben een oude millennial en heb mijn eerste echte baan moeten zoeken tijdens de financiële crisis. De gen X'ers hebben het nu veel makkelijker, aangezien er gewoon meer werk is. Ze kunnen ook selectiever zijn in waar ze willen werken om mensen zoals jij te ontlopen. En ik gun het ze van harte!

[Thekilldevilhil]

HavErMeLk DriNkEndE, alsof het een belediging is. Ik drink het niet, maar als andere het lekker vinden, wat kan jou dat schelen dan. Je luistert te veel naar boze kleuters op youtube, sorry "alpha's" als je denkt dat mensen in het echte leven dat een belediging vinden. Ga naar buiten, het is relatief lekker weer.

Maar ik heb de kern van je "stukje" niet gemist. Je bent heel erg zuur, die kern is meer dan duidelijk. Maar goed, het betekent ook helemaal niets aan gezien letterlijk elke generatie de volgende lui noemt. Zelfs in de Romeinse tijd zijn hier voorbeelden van gevonden. Het is gewoon bewezen gelul.

Anders gezegd, wij hebben op dit moment 6 PhD studenten en 9 MSc/BSc studenten en geen van allen is lui, loopt de kantjes er af of zeurt als ze wat later naar huis gaan. Ze leveren stuk voor stuk goed, reproduceerbaar werk. De studenten hebben samen een hoop lol en de sfeer is goed.

En dat is precies het probleem met mensen zoals jij. Het probleem is dat mensen zoals jij een omgeving creëren die tegenwoordig niet meer geaccepteerd wordt. Mensen die fatsoenlijk werk leveren hebben ruim genoeg keuze in waar ze kunnen werken. En zeker de jongere generatie is hier terecht heel scherp op. En tegenwoordig hoeven mensen dat dus niet meer te accepteren.

Toen in 2009 een nieuwe baan zocht moest ik wel dealen met een eikel van een baas, de werkloosheid was hoog en een baan vinden was moeilijk. Nu kunnen we met z'n alle mensen zoals jij ontlopen, en dat is wel zo prettig .

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 1 februari 2025 10:16]

[pietjuhhh1990]

Als er een loting of iets dergelijks zou zijn, dan zou je daar zeker een punt hebben. Echter, dat is er niet.

En wat voor entree toets? Heb je een VWO diploma of een HBO propedeuse, dan ben je welkom.

[sdziscool]

@GoodGuy
https://www.tue.nl/studeren/bachelor-college/selectie

Er is een numerus fixus en dan moet je voor de selectie een toets maken. Eerst googlen voordat je dingen gaat claimen.

[stephenskocpol]

Doorgeslagen Internationalisering van het onderwijs is soms een dingetje ja inderdaad, maar staat volgens mij wel redelijk los van het feit dat bij ASML veel expats werken

[wiezalditzijn]

Bij de TU Delft heb je tegenwoordig twee tracks van Computer Science. Een Nederlandse, waar je een NL entree toets moet halen, en een Engelse. Daarbij is de split 50%, 50%. Lijkt me dat Eindhoven iets gelijks zou kunnen doen/al doet.

Daarnaast is het ook een teken dat het Nederlandse onderwijs gewoon ondermaats is. (Naast dat als je uit het buitenland komt, je natuurlijk ook meer gedreven bent om je vak te halen, waar NL mensen makkelijk naar 1 jaar kunnen switchen)

[Joen7]

Uit je eerste ED artikel:
Het bedrijf wil zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen, maar gaat niet zelf aan de slag met de bouw van woningen. In plaats daarvan reserveert ASML jaarlijks 50 miljoen euro voor sociale impact (2500 euro per werknemer).
50 miljoen per jaar lijkt heel wat, maar daar bouw je met een beetje mazzel 120 huizen voor, terwijl er 40.000 extra in de regio nodig zijn. Lijkt mij dus een druppel op een gloeiende plaat.

[izamani]

Laat het maar druppelen, maar overal wordt de kraan dicht gegooid.
Als het gaat beginnen met druppelen dan kunnen we later kijken hoe het geleidelijk verder kan stromen.

[GeneralBurrito]

Weinig Nederlanders? Wat een zeldzame onzin. Als iemand die bij asml werkt kan ik je vertellen dat nog altijd de overgrote meerderheid Nederlands is. En buitenlandse werknemers worden gewoon tegen dezelfde salarissen aangenomen als ze bij asml in dienst zijn.

[gedonie]

Ik denk dat dit zwaar afhangt van de afdeling waar je zit. Er zullen vast afdelingen zijn waar jou opmerking waar voor is. Maar ik heb bij diverse afdelingen gewerkt en dit is zeker niet overal binnen ASML zo.

Niet dat dit erg is, maar in sommige afdelingen is de verhouding toch echt 50/50 of minder.

[GeneralBurrito]

Over heel de linie heen is het toch nog echt 60-40

[amigob2]

Noem dan eens afdelingen, als je het lef hebt

[gedonie]

Bij PWC en tot op zekere hoogte D&E. Nogmaals daar is niets mis mee, maar doe niet net alsof er niet extreem veel expats werken bij ASML.

[amigob2]

bij D&E kan dat helemaal, niet want daar wordt gewoon je start salaris aan je opleiding gekoppeld .
En ik zit er al 25 jaar, je gaat mij echt niet iets anders vertellen

[gedonie]

Ik heb ook niets over salaris genoemd in geen enkele post.

[amigob2]

En buitenlandse werknemers worden gewoon tegen dezelfde salarissen aangenomen als ze bij asml in dienst zijn.

Jou antwoord:
Ik denk dat dit zwaar afhangt van de afdeling waar je zit.

[gedonie]

Dan lees je hem anders de reactie is op de verhouding expat vs niet expat.

[izamani]

Maar maakt het uit of een persoon uit NL komt of niet?
Als werkgever zou ik kijken naar kwaliteiten en ik zie geen extra kwaliteit omdat iemand Nederlands is.
Iemand zou echt een hufter zijn als je iemand in dienst neemt vanwege nationaliteit.
Als dat betekend dat de verhouding nog veel erger gaat worden, dan is dat zo.
Misschien moet er wat veranderd worden aan de "Nederlandse kant".

[gedonie]

Nee dat maakt in principe niets uit. Dat is letterlijk ook wat ik eerder melde. Wel hoop ik dat bedrijven en overheid energie steken om eerst proberen mensen die hier al wonen aan werk te helpen, met scholing. En daarna pas in het buitenland gaan zoeken.

[Pindkaas]

60% van de medewerkers is Nederlands

[EvaluationCopy]

ASML werft in het buitenland omdat er in Nederland niet genoeg technici rondlopen. Nederlanders zijn wat harte welkom zelfs.

[Thekilldevilhil]

En dan vragen mensen zich af waarom het ondernemersklimaat in Nederland zo slecht is. Ik denk dat deze comment wel een mooie samenvatting is van onderbuikgevoel en negativiteit. Nog even buiten het feit dat er gewoon te weinig beschikbare Nederlanders zijn (iets wat continue ook door ASML gestelt wordt) is het nog steeds zo dat een groot deel gewoon Nederlands is.

Verder noem je allemaal zaken die problemen zouden zijn door de aanwezigheid van ASML. Maar dat is toch gewoon een resultaat van de brakke regering van de afgelopen 20 jaar. Letterlijk iedereen heeft toegang tot de groeicijfers en verwachting van het ASML (en ook NXP bijvoorbeeld) en iedereen had het kunnen zien aankomen. Maar in plaats van er wat aan te doen, of het probleem voor te zijn (wst een radicale gedachte), hebben we 20 jaar lang zitten zeuren met dit als resultaat.

Overigens is dit sowieso een typisch Nederlands probleem en niet brainport specifiek. Huizenmarkt is ook verziekt door in de afgelopen 20+ jaar niets te doen aan een langzaam escalerende probleem. We hebben niet bepaalt overnacht een tekort van 600K+ huizen opgebouwd. Er zo is er nog wel meer aan te merken of het beleid van de afgelopen decennia.

En nu zit er weer een incompetente regering (mijn mening) waar alles vast gelopen is omdat bepaalde partijen grote vervuilers (lees vee boeren) niet voor het hoofd wilt stoten waardoor we weer niets kunnen doen aan het herstel van de natuur en het huizen tekort.

Met als resultaat dat we straks waarschijnlijk mogen spreken over de Amerikaanse bedrijven ASML en NXP. En dan achteraf maar weer klagen over "hoe dit heeft kunnen gebeuren". Het is toch wat.

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 29 januari 2025 10:34]

[AlphaWierie]

Is van toepassing voor alle Nederlandse takken.
Kan je nog herrineren dat alle overheidsgebouwen (van gemeente, tot aan defensie) en ziekenhuisen alles van Philips hadden?
Inmiddels allemaal over naar andere (goedkopere) merken.

[Pe Nis]

Als Nederlandse studenten beter hun best doen, dan nemen we ook meer Nederlanders aan. Maar die doen liever woke en influencing things.

[Du Roi Soleil]

Die 30% IB-vrijstelling is niets vergeleken met de 250.000 euro complete vrijstelling per jaar voor ‘wooninrichting en vliegtickets ‘
WTF heb je 250K euro per jaar nodig voor je woninginrichting

[KevinEHV]

Het is voor de normale Nederlander moeilijk om te concurreren op de huizenmarkt, vooral in omg. Eindhoven. Eerlijk is Eerlijk, het is natuurlijk niet fijn om te zien dat al die Indiërs de prijzen hier nog meer opdrijven aangezien deze vaak meer betaald krijgen. Die 30% regeling maakt het oneerlijk maar anders zouden ze niet zo snel hierheen komen.

ASML is een beetje te machtig geworden hier in Eindhoven.

[sambaloedjek]

Mee eens.

Met recente chantage als "wij willen miljarden aan overheidsgeld investering zien anders zouden we kunnen vertrekken uit NL" maken ze zich niet populair bij de bevolking die dit geld moet ophoesten.

Ook lastig solliciteren bij dit bedijf. Hun personeel aanname norm is aangepast vergeleken met het verleden.
Ze nemen vrijwel alleen personeel aan met een of liefst meerder PhD diplomas. Een PhD gehaald in India is natuurlijk iets anders van niveau dan in NL. En zoveel technische doctoren hebben we hier in NL idd niet; is een enorm lastige studie waar je behoorlijk wat talent voor nodig hebt (althans in NL of DE).
Vandaar die enorme buitenlandse instroom; daar liggen de normen iets anders maar ze hebben wel de "papieren".

[Bruin Poeper]

Er zijn hier ook niet veel mensen die in hun werk investeren.
Wat moet je als wergever met mensen die liefst halve dagen, hooguit 3 per week willen komen werken.
Daar moet je dan een lab en een werkkamer voor optuigen die 70% van de tijd niet gebruikt wordt.

Als je ziet hoe Aziatische studenten zwoegen voor studie en carriere... die willen nog 6 hele dagen per week en 'savonds overwerken erbij. Die zijn bevlogen. Dat hebben wij in NL niet meer, wij hebben geleerd dat zesjes goed genoeg zijn.

Onlangs was ik bij een paar productiebedrijven langs geweest om wat uit te besteden.
Ik deed dat op vrijdagmorgen. Het was er uitgestorven, want ze hadden kennelijk een 4-daagse werkweek. Ik werd er treurig van, mooi voor het personeel, maar hoe kan je onderneming dan nog geld verdienen?

[Reactie gewijzigd door Bruin Poeper op 29 januari 2025 16:23]

[sympa]

Ik denk niet dat we van de gemiddelde IT-er met wat "investering van de werkgever" allemaal top-natuurkundigen kunnen maken.
Zomaar een gedachte hoor.

[KoffieAnanas]

Sorry hoor, maar je slaat complete onzin uit. Het merendeel bij ASML is Nederlands, en meer Nederlanders zijn er niet te vinden. Ze zijn zo groot, dat ze wel buitenlanders moeten aannemen. En die verdienen evenveel als Nederlanders.

"mensen te importeren"? Alsof ze slaven uit het buitenland halen...

Nog nooit zoveel mensen in Nederland studeren in het hoger onderwijs. Direct ook één van de problemen. We hebben meer praktisch geschoolde MBO'ers nodig. Helaas zijn steeds meer Nederlanders naar het HBO en de universiteit gegaan.

Ik weet niet waar je verzuurde reactie op gebaseerd is, het lijkt voort te komen uit een persoonlijke frustratie. In ieder geval kunnen ze niet gebaseerd zijn op feiten, want je zit er wat dat betreft nogal naast.

[GoodGuy]

Alle tech bedrijven in de regio Eindhoven (met ASML voorop) zijn al decennia bezig om het hoger technisch onderwijs in Nederland te promoten. Daarnaast krijgen buitenlanders bij ASML net zoveel betaald als Nederlanders dus het gaat echt niet om het goedkoper. ASML is zo-ie-zo voor techneuten een van de best betalende werkgevers.

Het grote probleem is juist dat er hier niet genoegd (jongeren) zijn die willen. Waarom gaat de jeugd niet naar technische opleidingen? De hele BV Nederland staat er om te springen, niet alleen de high tech, maar ook in de bouw, de infrastructuur, installatie techniek, etc.

En juist in de techniek lopen de bedrijven voorop in het investeren in hun personeel.

En voor studenten liggen de (bij)banen ook voor het oprapen dus naast die stufi kun je best wat bijverdienen. Is ook nooit iemand slechter van geworden.

[batjes]

Zou mooi zijn als hoger onderwijs niet zo ver buiten bereik ligt van een grote groep mensen.

Waarom de jeugd niet naar technische opleidingen gaat? De jeugd zit na een MBO niveau 4 op een schuld van 25k en heeft al 4 jaar aan miserabel leven achter de rug. Tenzij die een luxe positie heeft zoals b.v. thuiswonen.

Dan het vooruitzicht hebben om nog eens 40-70k de schulden in te werpen in een poging hoger onderwijs te volgen.

Onderwijs is niet gratis meer.

Succes met het vinden van betaalbare woonruimte in de buurt van zo'n universiteit, dan nog maar eens een bijbaan zien te regelen die past bij je studie. Of een groot deel van je vrije tijd opofferen aan vervoer.


Het aantal Nederlandse universitaire studenten ten opzichte van de bevolking is best rap tempo aan het afnemen. Het totale aantal studenten is nu +/- gelijk aan 20 jaar geleden, alleen toen was 3% internationaal, nu 25%. Stufi is vernaggeld in die periode. Unicef uit zorgen over toenemende kinderarmoede, rode kruis staat Nederlandse voedselbanken bij.

We benutten gewoon niet de kansen van de mensen die hier al wonen en schuiven dat aan de kant om intellectuele kennis elders in de wereld weg te nemen.

[xman1985]

Als je mensen dan op hun taal verbeterd, doe het dan wel goed. Het is sowieso.

https://onzetaal.nl/taalloket/sowieso

[Robsel_NL]

Als de kwaliteit van de werknemers niet goed zou zijn zou ASML toch het merendeel van de werknemers niet uit NL halen? Ze hebben alleen veel meer werknemers nodig dan NL kan leveren. De rest van de wereld heeft geen tiktok? Wat bedoel je toch. Waarom zo boos

[KoffieAnanas]

Ze zijn een grote inkomstenbron voor BV Nederland. Lijkt mij een bijzonder standpunt, tenzij je graag wil dat het economisch slechter gaat in Nederland.

[Zarif]

Een tijd geleden mocht ASML niet meer leveren aan klanten in China. Volgens ASML zou dat geen gevolgen hebben voor de winst. Dat blijkt dus uit dit nieuwsbericht. Ik vraag me echter af waarom dat geen gevolgen heeft gehad voor de winst. Is China niet een grote speler?

[KRB]

Omdat ASML zoveel orders heeft dat het een wachtlijst heeft.
Als ze niet meer aan China mogen leveren dan komt simpelweg de volgende in de rij aan de beurt.

Daarnaast heeft China voordat de beperkingen in zouden gaan nog 'flink ingeslagen' en zijn aankopen als het ware naar voren gehaald.

[Robbierut4]

Daarnaast heeft China voordat de beperkingen in zouden gaan nog 'flink ingeslagen' en zijn aankopen als het ware naar voren gehaald.

Dit is ook wel een rare eigenlijk.

ja we vinden het een gevaar voor ons land als je dit spul koopt, maar alleen na deze specifieke datum. Als je het graag wil hebben leveren we het gewoon voor die datum, dan is het geen gevaar voor ons land ofzo.

[Dennism]

Dat is het nationale belang tegenover het commerciële belang. ASML an sich zal China niet zien als bedreiging zoals overheden dat zien, maar als afzetmarkt (al heeft ASML natuurlijk wel te maken met bedreigingen vanuit China op gebied van bedrijfsspionage e.d.). Wanneer er dan vanuit de overheid beperkingen komen per datum X (per direct zal in veel gevallen niet gebeuren, want de markt moet ook even de tijd hebben het beleid in te passen), is het niet vreemd dat de commerciële instellingen nog even alles in het werk zetten om voor die tijd zoveel mogelijk business binnen te halen.

Je ziet het bij Nvidia bijvoorbeeld ook, er mogen geen datacenter en consumenten kaarten meer naar China met eigenschap X en Y, per datum Z, wat doet Nvidia uiteraard, shipt tot die datum zoveel mogelijk spul, en vanaf die datum hebben ze chips die wat gecastreerd zijn, zodat ze weer binnen de beperkingen vallen (zie bijv. de RTX4090D).

[Reactie gewijzigd door Dennism op 29 januari 2025 10:25]

[Cowamundo]

Het boeit een hoop investeerders ook gewoon niks als de wereld, natuur of mensen kapot gaan. De enige drijfveer is geld en wie er na hun leeft boeit ze niks.

[lighting_]

dat geldt ook voor consumenten
Toch het goedkoper product kopen. Ook al is dat milieu onvriendelijk.
Of fast fashion.

[surfin]

En zelf koop je wel netjes alles biologisch, koopt nooit zaken bij ali-express achtige bedrijven, draag je alleen gerecyclede of natuur en mens-vriendelijke kleding en vlieg-vakanties doe je natuurlijk ook niet meer...

Het zijn de consumenten die de macht hebben, niet de investeerders.

Als wij als consumenten massaal besluiten om geen blauwe kleding meer te kopen zullen de investeerder ook niet meer investeren in bedrijven die blauwe kleding maakt.
Maar dat doen we niet met genoeg mensen dus wijzen we maar naar de investeerders?!

Kom op zeg, precies zoals @lighting_ hierboven/onder ook aangeeft: de consument wil goedkoper en is (vaak) niet bereid om meer te betalen als ze de keuze krijgt tussen milieu/samenleving-vriendelijk of goedkoop.

[Seditiar]

Ja maar als je dat zegt komen de volgende slappe excuusjes uit de kast. Mensen zoals dat vinden het gewoon fijn als het altijd aan iemand anders ligt, met voorkeur iemand die beter af is en/of harder werkt om succesvol te zijn in het systeem. Zelfreflectie is extreem zeldzaam onder demonstranten e.d..

[Reactie gewijzigd door Seditiar op 29 januari 2025 12:36]

[surfin]

Exact.
Ben stiekem toch wel benieuwd waar we uit zouden komen als die mensen WEL zelfreflectie toepassen.

[amigob2]

Begin dan bij je zelf

[mphilipp]

Ben druk bezig. Nog maar een paar jaar...

[Hulleman]

Nee, want geld is belangrijker. Iets met verkeerde drijfveren Zo werkt dat helaas altijd met regels en wetten. Er zit altijd een hoger doel achter regels en wetten, maar dat negeren we voor het gemak gewoon, als dat met name geld kost. Dus fijn als dat nog niet hoeft en je nog snel even de dure apparatuur die straks verboden is voor China nog even te leveren. Desnoods een voorraadje voor de komende 20 jaar.

Hetzelfde als met duurzaamheid en bijvoorbeeld de CSRD verslaggeving. Daar zit natuurlijk een hoger doel achter, maar als we formeel niet aan hoeven voldoen, doen we dat niet, want dat kost geld. Frankrijk en Duitsland beginnen nu te huilen over hun verslechterde concurrentiepositie als ze CSRD volledig moeten implementeren. Het geld overwint altijd. Dat de wereld dan half naar de kloten loopt zien we daarna wel.

[Reactie gewijzigd door Hulleman op 29 januari 2025 10:30]

[magnifor]

Omdat eigenlijk stiekem niemand op deze sancties zit te wachten, NL niet, China niet en ASML niet. Daarom worden er dit soort constructies bedacht om toch nog op het laatste moment een flinke slag te kunnen slaan en toch nog een wit voetje kunnen halen bij onze eigenaren genaamd Uncle Sam, we leven immers in een kapitalistische wereld. Ja ik zeg “onze eigenaren” want ondanks dat we als land zogenaamd soeverein zijn is het keer op keer gebleken dat we netjes als een trouwe viervoeter op schoot komen wanneer ons naam wordt geroepen. Keer op keer wordt de mensenrechten joker gespeeld maar de enige belangen zijn van Uncle Sam omdat die op nummer 1 wil blijven. Niemand maakt mij wijs dat een land wat keer op keer landen binnenvalt, soevereiniteit schent, Israel blijft steunen met wapens en nog steeds de doodstraf handhaaft ook maar iets geeft om de mensenrechten. Het gaat puur om op de troon te kunnen blijven zitten. Net zoals Erdogan destijds een uitspraak deed iets in de trant van “democratie is een trein om ons doel te bereiken” is voor de VS de “mensenrechten” een trein om hun doel te bereiken.

[Reactie gewijzigd door magnifor op 29 januari 2025 10:35]

[emeralda]

Ja het mag toch wel duidelijk zijn dat America First een economische dreiging is voor ieder land dat afhankelijk is van internationale handel- lees Nederland.

[EvaluationCopy]

'De meeste omzet komt nog steeds uit de oudere duv-machines, en dat aandeel steeg ook'

De oudere machines mogen ze nog wel leveren aan China geloof ik.

[Kapotlood]

De oudere machines leverde ASML nog wel, maar ook dat schijnt deels niet meer te gebeuren. Knappe prestatie als je zo'n grote afnemer mist en tóch zoveel winst kan maken. En dan te bedenken dat 't verkoopverbod naar China ook niet eeuwig kan duren… stel je voor dat dat op den duur weer (deels) toegestaan is.

Ik denk dat ASML de komende jaren nog best rooskleurig kan worden.

https://www.computable.nl...r-china-nog-meer-beperkt/

[jmsaow]

Tegen die tijd kan China dit gewoon zelf maken. Kijk maar naar de productie van 18 nm waar ze ASML nu ook niet voor nodig hebben, en ze zelfs een concurrent gaan worden. Sancties werken gewoon averechts.

[GoodGuy]

Heb je een bron van dat 18nm verhaal? Ik heb nog niet eerder gehoord (en kan ook niks vinden) dat China zelfstandig 18nm chips kan produceren zonder ASML/Canon/Nikon systemen.

[polli_]

SMEE heeft een 28nm lithiografie machine. Huawei is bezig met een euv machine en is vorig jaar begonnen met het bouwen van een fabriek.

[watercoolertje]

Er wordt vooralsnog meer besteld dan geproduceerd, dus of je nou 100 machines kan leveren van de 150 bestellingen of 100 van de 250 bestellingen geeft je dezelfde omzet.

Mogelijk is er toch wel invloed gezien de EUV-machines wel daalde en DUV steeg (wat ik me voor kan stellen dat dit door het wegvallen van China als EUV-markt kan komen).

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 29 januari 2025 09:47]

[Jst5]

Er zijn nooit EUV machines aan China geleverd. Dus China wegvallen als EUV markt klopt niet.

[david-v]

Ik denk dat ze al rekening hielden in hun winst verwachting dat er beperkingen zouden zijn. Als china ineens wel de allernieuwste machines van ASML zou mogen kopen dan zou de beurswaarde en winst van ASML omhoog schieten. Dat gaat voorlopig niet gebeuren gezien de geopolitieke situatie

[cyclone]

Let wel, omzet (waar hier in het artikel over wordt gesproken) is heel wat anders dan winst he.
Er wordt geen woord gerept over de winst van ASML op dit moment.

Gevalletje toch niet goed gelezen (met dank aan @Bruin Poeper )

Nu ligt het vaak in de verwachtingen dat als de omzet stijgt de winst ook stijgt maar dat is niet een zekerheid.

[Reactie gewijzigd door cyclone op 29 januari 2025 11:28]

[Bruin Poeper]

In het hele jaar kwam de omzet uit op 28,3 miljard euro.
De brutowinst van ASML voor het hele jaar bedroeg ongeveer 14,49 miljard euro.

Bruto winst is 51% van de omzet. Dat gaat bijna allemaal in herinvesteringen. Er gaat nauwelijks geld direct naar de aandeelhouders. Voorstel is €6,40 per aandeel waar men momenteel ca €700 voor neer legt.
Voor wie foetert dat het aandeelhouders alleen maar om geld gaat: rendement 0,9%. Op een spaarrekening kan je meer krijgen.

Belastingdienst gaat rekenen met een fictief rendement van 7,66% waar ze 36% belasting over heffen. (€700 x 7,66% x 36% = €19,30.
De aandeelhouder legt op een aandeel van €700 dus geld bij (€19,30-6,40)=€12,60. In geld een verlies van 12,6/700 = 1,8%
En als de koers stijgt wordt het er van fiscus'wege niet beter op.

[Reactie gewijzigd door Bruin Poeper op 29 januari 2025 12:26]

[JackBol]

Die herinvesteringen zijn onderdeel van ASML's activa, wat weerspiegeld wordt in de aandelen prijs.

En kijk bijv. naar de bedrijven gigantische buybacks hebben gedaan (Apple, Intel, Boeing) omdat de aandeelhouders meer return wilde. Daarmee hebben ze geen herinvesteringen gedaan en zijn ze uiteindelijk achter gaan lopen op hun concurrentie.

ASML is geen aandeel dat je koopt voor het dividend.

[Shark.Bait]

China is een grote speler, maar voor zover ik het begreep hebben ze meer klanten dan dat ze machines kunnen produceren. TSMC wil een chip fabriek bouwen in de VS, intel in Duitsland, etc. Dat zit blijkbaar wel snor. Zolang de honger naar chips omhoog gaat, zullen er nieuwe machines nodig zijn omdat de bestande capaciteit niet toereikend is en globalisering niet het gouden ei is wat men dacht.

[AlphaWierie]

ASML is bijna monopolist met veel zaken, China staat in deze ontwikkeling nog lichtjaren achter. Ze proberen het na te doen (en te stelen) maar lopen nog ongeveer 20-30 jaar achter.
Door deze voorsprong heeft ASML de luxe positie dat ze zelfs wachtlijsten hebben.
Enig verschil voor hen is dat de China uit de wachtlijst gaat, of dat de wachtlijst korter is geworden.

[paradoXical]

NL/EU zou ASML moeten toestaan machines aan China te leveren. Die Amerikanen zijn nogal bezig met een powertrip, tijd dat de EU de USA even op zijn plek zet, zeker met alles wat er nu speelt.

[sympa]

De vraag is inderdaad wat er gaat gebeuren. Trump is net bezig, maar ik kan me niet voorstellen dat met het stopzetten van financiering van de wetenschap (en het verbieden van internationale samenwerking) het ondernemingsklimaat in de VS heel erg goed is.
Het zou eerder een brain drain op kunnen leveren.

[deDenDen]

Ze mogen nog wel leveren, echter niet de nieuwste chipmachines. China heeft de afgelopen jaren een flinke hoeveelheid 'oude' type machines besteld en daarmee een inhaalslag gemaakt qua capaciteit/kwantiteit, niet qua kwaliteit. Het laatste kwartaal zijn de verkopen aan China flink gedaald doordat de behoefte aan de oude modellen chipmachines is afgenomen, maar Japan is bijvoorbeeld juist meer (nieuwe modellen) gaan bestellen.

[caspervc]

We zouden zo trots moeten zijn op ASML. Maar de helft van de nederlanders zegt het helemaal niets. Ja ons techboys, en de regio Eindhoven. Dit is echt een bijzonder bedrijf, en zeer waardevol voor de NL economie. Zeker omdat ze proberen hun suppliers allemaal regionaal te hebben.

[Zwarte_os]

Hoe bedoel je, de regio staat bekend als Brainport, heeft onlangs nog een extra geldinjectie gekregen, ASML heeft een eigen documentaire gekregen en onlangs nog een boek. Maandelijks komt ASML wel in het nieuws. Wat wil je nog meer dan?

[Robbaman]

Wel apart op zich dat de regio een extra geldinjectie heeft gekregen terwijl het (belangrijkste) bedrijf liefst 14,49 miljard euro bruto winst maakte IN EEN JAAR....

Je zou toch kunnen stellen dat het een goed idee is ze te helpen met het soepeler maken van vergunningprocedures, mee te denken met dingen als gebiedsontwikkeling, etc, maar een financiële injectie lijkt me toch niet echt nodig met gemeenschapsgeld als ik dat zo hoor.

[Jst5]

Nee dat is niet raar. In Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam zijn de investeringen veel groter en structureler. Maar juist omdat er structureel zoveel geld naar die regio's gaat komt dat niet in de krant.
Regio's waar veel mensen wonen en werken hebben die investeringen nodig om leefbaar te blijven. En geloof me, ik vind heus ook dat er geld naar andere regio's in Nederland moet gaan. Misschien ten koste van de randstad ik heb me daar niet echt goed in verdiept. Maar de regio Eindhoven is echt onder bedeeld als je het afzet tegen de economische belangen voor Nederland en de hoeveelheid mensen die er wonen. Dat er nu dus een goede extra injectie komt is dan ook zeer terecht.

[pirke]

En tegelijkertijd roept de halve samenleving dat immigranten en kenniswerkers het land uit moeten, terwijl het gros vd werknemers bij ASML een niet-Nederlandse achtergrond heeft. En dat komt weer omdat Nederland veel en veel te weinig technici opleidt om een bedrijf als ASML van voldoende personeel te voorzien, laat staan de hele aanvoer keten. ASML heeft 20.000 man in Veldhoven werken (en nog eens 20.000 wereldwijd) en 100.000 in de aanvoer keten in regio Eindhoven alleen al.

De winstbelasting, inkomstenbelasting en BTW wat deze industrie voor de schatkist oplevert is gigantisch. Daar is die 30% kenniswerkers korting niks bij. Maar dat snappen de populisten niet ...

[Tjark]

Ik denk niet dat 'de halve samenleving roepen dat kenniswerkers het land uit moeten'. Volgens mij zeuren relatief weinig mensen over hardwerkende kenniswerkers en oost-europeanen die hun handen uit de mouwen steken en geen steun trekken.

[SillieWous]

Genoeg mensen die zelfs roepen dat iedereen die er niet westers uit ziet het land uit moeten. Zelfs de hardwerkende Nederlanders die er niet zo uit zien moeten wat hun betreft vertrekken. “Want die trekken ook alleen maat steun”, wat je dan weer totaal niet terug ziet in de cijfers.

Maar goed, mijn mening is sowieso dat minimaal 75% van de samenleving compleet achterlijk is. (Inclusief ikzelf op sommige momenten).

[david-v]

Genoeg mensen die zelfs roepen dat iedereen die er niet westers uit ziet het land uit moeten

En dat is dan weer racisme, een hele andere discussie

[SillieWous]

Ging mij meer om het punt dat

Ik denk niet dat 'de halve samenleving roepen dat kenniswerkers het land uit moeten'.

dus weldegelijk geroepen wordt. Niet in die directe woorden, wel in die strekking.

Of moeten we ze eerst het land uit sturen en daarna weer terug halen als kenniswerkers/hardwerkenden?

[The Zep Man]

En tegelijkertijd roept de halve samenleving dat immigranten en kenniswerkers het land uit moeten,

Is dat de helft, of een zeer luide minderheid?

[lighting_]

onderscheid arbeiders of kennis migranten

[david-v]

Maakt dat uit? contributie leveren aan de maatschappij is wat mij betreft een beter onderscheid, los van je kennis/kunde

[lighting_]

jawel
Arbeidsmigranten leveren minder voor BBP dan kennis migranten

[david-v]

En dus? er is een enorm tekort aan laag opgeleid personeel, dat werk moet ook gedaan worden. Of gaan we nu alleen mensen toelaten gebaseerd op IQ?

[GoodGuy]

Je kunt je afvragen of dat werk allemaal gedaan MOET worden. Je zou ook kunnen stellen dat we beter af zijn als de veestappel gehalveerd wordt en de bijbehorende arbeidsmigranten in o.a. de vleesverwerking weer naar huis gaan.

ik denk dat je wel een business case kan maken dat dit onder de streep meer oplevert voor Nederland dan dat extra vlees dat geëxporteerd wordt, bv door:
- Minder vraag naar huizen door wegvallen arbeidsmigranten
- Wat extra land dat beschikbaar komt voor huizen / natuur
- Extra stikstofruimte beschikbaar voor huizen / industrie die per saldo veel meer opleverd
- Minder subsidie aan veeteelt.

Dus ja, we hebben zeker arbeidsmigranten nodig voor belangrijke beroepen (zorg, bouw, ...). maar er zijn ook genoeg sectoren waar het eigenlijk meer kosten dan baten met zich meebrengt (landbouw)

[david-v]

maar er zijn ook genoeg sectoren waar het eigenlijk meer kosten dan baten met zich meebrengt (landbouw)

je doet hier een aanname die volgens mij niet klopt en waar economen ook niet zomaar een antwoord op hebben. Aan de andere kant van de oceaan zijn al flink wat mensen, ook in de landbouw, die zich enorme zorgen maken over de mankracht die verdwijnt door het wegvallen van arbeidsmigranten.

Er is niks mis met arbeidsmigranten als ze nodig zijn, op welk niveau maakt echt niet uit. Er is wel een probleem met migranten waar vervolgens geen werk voor is en van de staat moeten leven.

[GoodGuy]

Klopt, maar op het moment dat je je als land teveel economische activiteiten ontplooid kan dit ook nadelig zijn voor de welvaart in het land. We lopen nu tegen allerlei beperkingen op zoals woning nood en stikstof crisis. Die zijn (deels) te relateren aan onze economische activiteiten, zoals stikstofuitstoot en aantrekken van grote aantallen arbeidsmigranten.

Je mag dan de vraag stellen of alle economische activiteiten wel bijdrage aan onze welvaart of dat er een aantal zijn die relatief veel bijdrage aan de beperkingen en weinig bijdragen aan de welvaart. Ik denk dat de veeteelt daar een voorbeeld van is. Als je kijkt wat die veeteelt ons als land onder de streep aan welvaart oplevert en dat uitzet tegen de relatief hoge 'kosten' zoals landgebruik, stikstofuitstoot en arbeidsmigratie.

Je zou er dan voor kunnen kiezen om veeteelt in ons land te verminderen zodat er meer ruimte komt voor andere activiteiten die overall meer welvaart opleveren tegen minder 'kosten'.

[d3x]

het is niet enkel in NL hoor... er zit ook deel BE tech en samenwerking bij

https://www.imec-int.com/...arly-development-platform

[david-v]

We zijn heel trots op ASML. Gezien de nieuwsberichten in algemene media denk ik dat de meeste mensen in Nederland wel bekend zijn met de naam ASML en dat het een belangrijke speler is. Wat en hoe ze dat doen is dan vooral voor ons leuk om te weten

[Jazco2nd]

Wel grappig dat je dit zegt. Ondertussen werken er al tientallen jaren tienduizenden migranten, vooral Indiërs, in Brainport, het is volledig afhankelijk van migranten. Natuurlijk moeten we er trots op zijn.
Wel jammer dat we een steeds minder aantrekkelijk land worden voor deze mensen en vooral hun kinderen die inmiddels ook al 20+ en zelfs 30+ zijn.

[Reactie gewijzigd door Jazco2nd op 29 januari 2025 09:58]

[svenk91]

Tsja, kijk je naar landelijke cijfers dan zijn er voor een studie als WO elektrotechniek jaarlijks 200 nieuwe eerstejaars studenten, nog geen 2/3de daarvan stroomt door naar jaar 2 en 4 jaar na de start hebben 35% (~70) van die cohort een bachelor elektrotechniek (hoeveel gestopt is en hoeveel alsnog later een diploma halen kan ik niet zo snel terugvinden helaas).

Zelfs als alle mensen in NL die elektrotechniek studeren naar ASML zouden gaan komen ze flink tekort, dan zijn er ook nog zat andere bedrijven die uitzien op elektrotechniek studenten.

Nou zijn er ook wel andere relevante studies, iemand die natuurkunde of wiskunde heeft gestudeerd kan prima bijgeschoold worden door ASML en vergelijkbaar werk doen op termijn bijv. (en zijn weer geschikter direct voor andere functies). Maar het blijft een feit dat, op de 66.000+ eerstejaars studenten die Nederland telt, maar een heel klein aandeel studenten een zware technische studie kiest die een bedrijf als ASML hard nodig heeft.

Als je dan ook de instroom van buitenlandse kenniswerkers beperkt, werkers die wel belasting betalen (ook tijdens die tijdelijke 30% regeling wordt er nog zat inkomstenbelasting betaald) en waar de samenleving geen kosten heeft voor hun studie en bijv. zorg in hun jeugd, dan schiet je jezelf hard in de voet als land.

Het verbaasd mij dat ASML nog steeds zo inzet op in NL blijven.

[pirke]

Bij ons op de TU technische informatica (25 jaar geleden) waren er altijd 150 eerstejaars, waarvan 1/3 in het eerste jaar al afviel, en 1/3 later er mee stopte. Uiteindelijk slagen er slechts 50 per jaar. Dat schiet gewoon echt niet op.

En van die 150 eerstejaars waren er 2 vrouw, dat was toen meer dan dubbel van het gemiddelde. En dan klaagt iedereen dat er te weinig vrouwen een technisch beroep hebben. Het begint op de middelbare school waar er te weinig gepromoot wordt dat vrouwen ook voor een technische studie kiezen, anders krijg je ze ook niet op de werkvloer, of in het management, wat meestal doorstromende technici zijn voor techbedrijven.

[Pe Nis]

Ik studeerde af in 1999 en promoveerde in 2003 aan de TUe, technische natuurkunde. We startten met 120 studenten, 55 hebben de eindstreep gehaald. Dat zijn belachelijk lage aantallen en het is nu nog erger. Dus een bedrijf als ASML moet wel over de grenzen heen kijken. En ik denk dat >80% van deze lichting bij ASML werkt.

[Reactie gewijzigd door Pe Nis op 29 januari 2025 14:51]

[Frame164]

Maar de meeste grote bedrijven zeggen niet voor grote groepen Nederlanders. Ik denk dat veel mensen ook niet weten dat bijvoorbeeld bij Fokker momenteel 3000 mensen werken. Ik gok dat de meeste mensen denken dat het bedrijf helemaal niet meer bestaat. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te bedenken. VDL, Vanderlanden, etc etc Of hoeveel mensen zullen weten dat Ahold in de wereldwijde top10 van supermartkbedrijven staat? En dan heb je het nog over een redelijk bekende naam.

[Sissors]

Volgens mij zegt het juist heel veel mensen wel wat. Ik werk bij een andere grote speler in halfgeleiderindustrie, en geloof me, als je zegt dat je wat met chips doet, is altijd het antwoord: "Oh bij ASML?".

En ja ASML is een grote speler en dat is positief voor Nederland, maar ze zijn ook binnen Nederland één van de bekendste bedrijven, zeker voor een bedrijf met zo'n relatief niche B2B afzetmarkt.

[Jazco2nd]

Als ik het goed begrijp zijn alle chips, AMD, Intel, Qualcomm, NVIDIA, Mediatek, Apple, Broadcom dus gewoon nog altijd op DUV gebakken? Niet op EUV en al helemaal niet high-NA-EUV?

[Reactie gewijzigd door Jazco2nd op 29 januari 2025 09:56]

[watercoolertje]

Waaruit begrijp je dat dan? Ik haal dat in ieder geval niet uit het artikel.

TSMC heeft al jaren EUV machines, en elk jaar komen er toch nog bij? Dat het voor ASML wat terugloopt, er zijn er afgelopen jaar dus 44 bijgekomen, bovenop het aantal wat al in gebruik was.

Daarnaast staat de productie van 1 EUV natuurlijk ook niet gelijk aan 1 DUV machine, dus die verhouding zegt ook niet zoveel (weet de verhouding niet hoor).

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 29 januari 2025 09:55]

[Jazco2nd]

Uit andere artikelen. Maar tis me niet duidelijk. Dus ik misbruik de vaak zeer actieve comment sectie op Tweakers om verduidelijking te krijgen

Ik weet dat TSMC EUV en high NA heeft maar wil niet zeggen dat ze die al voor de massaproductie van chips gebruiken.. das mij in elk geval nog niet duidelijk.

[aicaramba]

Voor zover ik weet worden zowat alle chips op 5nm en kleiner door EUV gemaakt. Dus sowieso alle telefoon/tablet/apple silicon chips. Volgens mij ook de meest recente high end CPU's en GPU's van AMD en Nvidia.

[Conrado]

Chips worden op EUV èn DUV gemaakt. Complexe chips bestaat uit zo'n honderd lagen, dus komt de wafer 100x terug in een lithografiemachine. Voor het fijne werk wordt EUV gebruikt, het minder fine werk op DUV.

[tedades]

Een fabriek gebruikt een mix van machines. Een chip bestaat uit laagjes, waar alleen op de eerste lagen de kleinste patronen gebruikt worden. En alleen die delen van een chip waar je een hoge resolutie nodig hebt gebruik je het dure EUV.
De rest van de lagen kun je ook doen met DUV, dat is vaak goedkoper en sneller dan EUV.

Ik verwacht dan ook een groter verschil in prijs tussen de DUV machines. Je hebt daar lage resolutie machines die goedkoper zijn in vergelijking met de hogere resolutie DUV systemen. EUV machines zullen vast allemaal heel duur zijn.

[Blokker_1999]

EUV wordt al jarenlang ingezet door TSMC voor alle high-end chips. De eerste werden geleverd in 2015 voor chips op 10 nanometer. Alle chips sinds dan zijn met EUV gemaakt. Dat was ook 1 van de redenen dat Intel zoveel moeite had met hun 14nm chips die met de toenmalige DUV machines bijna niet te maken waren.

[Olaf van der Spek]

das mij in elk geval nog niet duidelijk.

Hieruit blijkt toch duidelijk dat dit al minimaal de tweede generatie EUV is?

De high-NA-systemen zijn de volgende generatie van ASML's euv-machines,

[Jazco2nd]

Ja, maar ik heb het over chips die daadwerkelijk verkocht zijn tot nu toe. Je kan wel een High NA EUV machine geleverd krijgen door ASML, maar dan kan het makkelijk nog een paar jaar duren voordat je daar massaproductie mee bereikt..
Dus de vraag is, worden er al chips op massa schaal geproduceerd en verkocht, of zijn alle CPUs en GPUs tot nu toe nog op DUV of 1st gen EUV geproduceerd?

[Pe Nis]

Samsung ook, en Intel.

[pirke]

Een chip bestaat uit tientallen (70) tot wel 200 lagen afhankelijk vd toepassing. Alleen de onderste lagen waar de transistoren zitten hebben EUV nodig. Hoe hoger je komt, hoe groter de lijntjes de worden, tot je aan de bovenste laag koperdraden kunt solderen.

Totale doorlooptijd van een water is 1 maand tot enkele maanden, met heel veel stappen per laag. Slechts voor 1 van die stappen (het belichten vd water) is een ASML machine nodig. Dat is ook wel meteen de moeilijkste stap.

[Jst5]

Dit klopt bijna helemaal, maar dat alleen de onderste lagen EUV nodig hebben is niet waar. Ook aan het begin van de zogenaamde "back end of line" wordt vaak EUV gebruikt. In het productieproces wisselen de verschillende ASML machines elkaar af. Dry, immersion en EUV kunnen elkaar afwisselen op verschillende plekken in de stack.
Daarnaast weet ik vrij zeker dat in logic vanaf 7nm EUV gebruikt wordt, in memory ook al een paar generaties maar het verschilt erg per producent.

[Reactie gewijzigd door Jst5 op 29 januari 2025 12:50]

[whoops...Undo]

De chips die je vernoemt zijn slechts een klein deel van de totale productie. Er zitten ook chips in je stofzuiger, airfryer, wasmachine, auto, fiets, beeldscherm, toetsenbord, koptelefoon, batterijladers, afstandsbediening, USB-kabel, dimmer,... en zelf in de diefstalbeveiling van je kledij. Dat is werkelijk een grote massa. Er is geen nood om dat op high-end machines te maken.

[Jazco2nd]

Ja dat weet ik. Broadcom maakt veel van die chips. En is daarvoor minder afhankelijk van Taiwan (en Trumps import tarieven).

[Pe Nis]

Dat zijn low-end chips, op 248 nm / KrF systemen.

[Pinkys Brain]

Hopelijk behaalt Intel er goede yields mee, anders gaat het niet hard lopen na deze grote orders. Zonder concurrentie gaat TSMC niet heel hard opschalen vermoed ik. Een paar machines voor wie absurde bedragen kan betalen voor een klein voordeeltje, zoals Apple.

Het word echt tijd dat ASML de TSMC innovaties evenaard, voornamelijk op pellicle gebied.

[Hardstyler1987]

Bedoel je dat ze hun eigen foundry moeten beginnen?

[Pinkys Brain]

Nee, ASML moet opnieuw naar hun pellicles kijken. Het is de meest waarschijnlijke reden waarom al vele jaren TSMC zoveel beter gebruik kan maken van EUV dan eerst Samsung en nu ook Intel. Dit is een slechte zaak voor ASML, gezonde concurrentie van de foundries is voor hun veel beter.

Dit is wat TSMC zegt :
"TSMC’s pellicles offer 4.5x more output, 80x less defectivity and 4x longer lifespan than commercial pellicles."

Met commercial pellicles bedoelen ze de ASML/Mitsui pellicles.

Het zou mij nog steeds niks verbazen als het meer is als alleen een membraan, bijvoorbeeld een electronenstraal om deeltjes op te laden en via een electrisch veld weg te kunnen leiden van de pellicle. ASML medewerkers hier denken dat een klantje nooit iets in hun machine mag doen, behalve het pellicle membraan. Maar dat klantje heeft een groter R&D budget dan ASML en neemt de meerderheid van hun EUV machines af. TSMC kan op hoog niveau afdwingen dat ze intern in de machine mogen kloten, grotere aanpassingen maken en het geheim houden voor het overgrote deel van ASML medewerkers dat het zelfs maar gebeurt.

[Hardstyler1987]

Zo te zien heb ik wat technische dingen waarin ik me eerst in moet lezen, maar even los daarvan. Het komt erop neer dat ASML volgens jou, een deel van de inzichten van TSCM zelf moet leren uitvogelen, en zo via aanpassing van de geleverde machines werk zou kunnen voorkauwen voor klanten zodat hun klantenbestand onderling concurrerender wordt en de ontwikkeling van chips dus sneller gaat?

[Pinkys Brain]

Ja, anders heeft ASML zodirect nog maar een paar klanten voor EUV. TSMC en DRAM fabrikanten, tenzij TSMC ook DRAM gaat doen, dan is het er een.

[Conrado]

Alles draait om de kosten-per-node en de investering van een High-NA machine haal je er dus economisch gewoon uit.

[Pinkys Brain]

Zonder echte concurrentie zijn de kosten per node wat TSMC er van maakt voor hun klanten. Waar TSMC dan de meeste winst mee maakt is dan niet noodzakelijk high NA, ze deden het ook uitdrukkelijk niet voor hun volgende node.

[Pe Nis]

Daar vindt een kanteling plaats. Latest node wafer kost 30$k.

[Pe Nis]

Een high end node wafer levert al snel tienduizenden dollars op. Je poept er een paar duizend per dag uit, da's al snel 25-50 miljoen per dag aan omzet.

[lighting_]

Klinkt absurde bedragen. Hoeveel (high) NA EV bestelt een klant?
Een vliegmaatschappij starten is nog kostbaarder.
The average purchase price of a new Boeing 777-300 is 375,500,000 USD

[Brainy1978]

Een parel van een bedrijf wat we hier in NL moeten behouden. Het zou eeuwig zonde zijn als dit bedrijf verdwijnt.

[Michiel36]

ASML in Nederland houden is niet alleen van een groot commercieel belang, maar ook van een groot geopolitiek belang. Elk land in de wereld moet wel gestoord zijn om het land aan te vallen wat een sleutelrol heeft in het bouwen van de toekomst.

Niet meer populair om te zeggen, maar ik ben best trots op ons kleine landje wat keer op keer zon belangrijke rol vervult op het wereld podium. We zouden dat moeten beschermen.

[SambalSamurai]

1) Hoeveel procent "dichter" is High-NA-EUV ten opzichte van gewone huis tuin en keuken EUV?
2) "Intel is in elk geval een klant" Wie zouden de twee andere klanten kunnen zijn? AMD? Apple?
3) Is Intels roadmap al bekend wat zij volgend jaar met deze machines van eigen bodem gaan bakken?

[Thekilldevilhil]

1) Ik snap je vraag niet helemaal. Bedoel je de golflengte van de EUV bron? Bedoel je hoe klein de features met hNA geprint kunnen worden en hoe dat met normale EUV machines zit? Bedoel je de werkelijke grootte van de machines?
2) AMD en Apple sowieso niet, die maken geen chips. De andere klant is sowieso TSMC en ik neem aan dat Samsung ook wel over gaat.
3) voor zover ik weet roept intel iets over een procede voorbij 18A. Maar met Intel weet je het nooit natuurlijk.

[SambalSamurai]

Dank voor de antwoorden op vraag 2 en 3!
Bij vraag 1 bedoelde ik / ik zal vraag 1 wat helderder uiteenzetten:
Bij gebrek aan vakkennis en beheersing van de jusite jargon probeer ik mijn vraag in zo veel mogelijk normaal Nederlands te formuleren: (echter vakjargon en technische toelichtingen welkom in antwoorden!)

"met een hogere numerieke apertuur om de chipdichtheid te verhogen"

Hieruit vernam ik en maakte ik op uit dat High NA EUV met een hogere dichtheid transistors op eenzelfde oppverlak projecteert vergeleken met de oude bestaande EUV proces, zoja, hoeveel procent dichter?

Daarmee hopelijk een en idealiter een evenredig grote percentage verlaging van het energieverbruik of anders gezegd efficientere prestaties.

[Pe Nis]

NXE heeft 13 nm resolution, EXE 8. Kwadratisch effect.

[Olaf van der Spek]

en worden verscheept in 250 afzonderlijke kratten.

AH kratjes of zeecontainers?

[barbarbar]

Waarschijnlijk bedoelen ze van die vliegtuigcontainers, zie bijvoorbeeld https://www.techzine.eu/w...loads/2022/04/asml-01.jpg

[Blokker_1999]

Vermoedelijk op maat gemaakte verpakkingen.

[eazyq]

Op maat gemaakt vaak voor vliegtuigen trouwens. Die worden gecharterd namelijk voor vervoer

[GeneralBurrito]

Kratten die precies in een vliegtuig passen.

[Reutemeteut]

Vliegtuigcontainers oftewel ULDs.

[klonic]

ASML verscheept per vliegruig. Je ziet vaak speciale containers en ik weet dat zij ze ook conditioneren (in iedergeval in sommige gevallen). Een zeecontainer is trouwens van staal en vrij sterk om flink te belasten in de hoogte, als ik het me goed herinner weegt zoiets al een paar ton. Het kan dus lonen om zoiets te maken van Aluminium en dan iets zwakker om niet 10 hoog gestapeld te hoeven worden. Zodra een asset 188 of 300 miljoen kost dan telt elke dag. Als je 6 weken gaat wachten tot zo'n ding per schip is vervoerd of 1 week voor vliegtuig, dan scheelt dat dus 5 weken. Met een rente van 4% gaat dat om [1.04^(5/52)-1]*300 miljoen = 1.13 mijoen euro. Dit is alleen al op rente op je cashflow. Overigens zal het vast om slechts 20% gaan omdat dit niet 100% betaald wordt na shipping.

Maar daarnaast zal ook de klant zijn asset zo snel mogelijk willen hebben. Als zij 10k winst per dag gaan maken met zon machine of 50k verlies (omdat je manpower en andere machines zitten te wachten).

Een vliegtuig kost ongeveer 20k per uur. En een vlucht naar Taiwan zou zon 20 uur kunnen duren. Dus dan kom je op 400k x 2,5 = 1 miljoen.

Berekeningen zijn niet perfect, maar geeft vooral een idee hoe zoiets werkt.

[BTFD]

Blij dat ik deel mag uitmaken bij het ontwikkelen van deze machine. Inmiddels alweer 10 jaar werkzaam voor ASML en toch wel een beetje trots dat ik mijn eigen werk terug zie komen op bijgevoegde afbeelding..

[Harm_H]

ASML zou ook het dubbele kunnen vragen per machine. Wel echt een grap hoe Nederland/ASML zit te sukkelen terwijl Amerika/Nvidia er met het grote geld vandoor gaat.

[Pe Nis]

Nee, zo werkt dat niet.

[Harm_H]

Nee, zo werkt dat niet.

Nog wat feitjes voor jou:
OpenAI salaris: €900.000
ASML salaris: €60.000 met 45% belasting

[Pe Nis]

Dus? ASML mag een bepaalde winstmarge halen. Niet oneindig.
Iedereen bij OpenAI verdient 900k?

[Reactie gewijzigd door Pe Nis op 30 januari 2025 10:34]