Het lijkt een probleem uit de jaren 90 van de vorige eeuw; niet alle telefoons kunnen bellen op mobiele netwerken en daardoor kun je zonder 2G en 3G mogelijk 112 niet bereiken. Een oplossing voor dit probleem lijkt eindelijk in zicht.
Voor zover wij kunnen nagaan, was een artikel over bellen via 4G, VoLTE, op Tweakers wereldwijd een van de eerste keren dat dit probleem in de publiciteit kwam. "Voor de VoLTE-versie van een noodoproep zijn aparte software en instellingen in de telefoon nodig", schreven we toen. "Als 2G en 3G uit de lucht zijn in een land, en een telefoon en provider ondersteunen nog geen VoLTE-noodoproepen, dan geeft de telefoon geen gehoor. Ook moet er nog nagedacht worden wat er gebeurt als een telefoon geen normale verbinding kan maken met het netwerk, bijvoorbeeld omdat het beltegoed op is of er geen simkaart in het toestel zit."
Wacht, wat? Ja, je leest het goed. Circuitgeschakeld bellen kan niet via 4G, dus 112 bellen kan lastig zijn als 2G en 3G uit de lucht zijn. Dat is nu al in sommige landen het geval en in de komende jaren wordt het ook in Nederland zo. Alle providers hebben al één netwerk uitgeschakeld en willen over een jaar of drie helemaal over op 4G en 5G. Dan zijn 2G en 3G verdwenen.
Het probleem zit hem in de instellingen die nodig zijn voor het bellen van 112 ook als er geen simkaart in de telefoon zit en ook als het beltegoed op is. Als je een mainstreamtelefoon hebt, een vrij recente iPhone of Galaxy S, komt dat vast wel goed. Maar wat nu als je een exotischere telefoon hebt of je hebt familie op bezoek uit een ander werelddeel met telefoons van merken die hier schaars zijn? Werkt het dan?

Waarom er nu aandacht voor kwam
Het is een makkelijk uit te leggen probleem: als 2G en 3G uitgaan, kan niet iedereen meer 112 bellen en dat kan levens kosten. "Daarom ging ik er hard in en ging ik ervoor pleiten dat 2G en 3G niet uit mogen zolang dit niet opgelost is", zegt Rudolf van der Berg, op Tweakers beter bekend als Raindeer. Door zijn werk bij Stratix aan onder meer de implementatie van 5G en voorheen bij de internationale samenwerkingsorganisatie OESO kende hij veel mensen in de politiek en bij providers. Hij legde bij de EENA het probleem ook uit in een workshop.
Zijn oproep leidde tot Kamervragen en die hebben weer geleid tot een duidelijke reactie van verantwoordelijk minister Micky Adriaansens van Economische Zaken; het uitzetten van 2G en 3G mag niet leiden tot problemen met de bereikbaarheid van 112. De minister beloofde ook met de sector in gesprek te gaan over oplossingen. Dat is nu gebeurd.
Nieuwe ontwikkelingen
Dat leidde vorige week tot een nieuwe Kamerbrief. "Mijn ministerie zet zich ervoor in op Europees niveau te onderzoeken of het mogelijk is om alle toestellen die de EU-markt op komen en 4G ondersteunen, te verplichten om via VoLTE te kunnen bellen naar 112", zegt Adriaansens. "Ik zal de discussie hierover in de relevante comités met de Europese Commissie, andere lidstaten en andere actoren in de komende maanden voortzetten." De minister komt in februari weer samen met providers en smartphonemakers om dit probleem opnieuw te bespreken.
Het zijn echter niet de enige ontwikkelingen, want wetgeving is goed als stok achter de deur, maar het beste is het als er een manier komt waarop alle telefoons gegarandeerd hulpdiensten kunnen bereiken. De Radio Spectrum Poilcy Group van de Europese Unie spreekt daarover in een rapport van vorige maand. "Er is een verkenning om het protocol voor standaarden voor noodoproepen verplicht te maken voor bellen via 4G en wifi."
De RSPG van de EU is niet de enige die spreekt over dat protocol voor noodoproepen. De minister heeft van een niet nader genoemde fabrikant van smartphones gehoord dat zo'n protocol eraan komt. "De fabrikant van smartphones heeft aangegeven dat diens hoofdkantoor bij de GSMA gaat pleiten en actief bijdragen aan de ontwikkeling van een emergency call-implementatieprofiel dat door iedereen moet worden ondersteund. Alle deelnemers aan de bijeenkomsten waren blij met dit voornemen en steunden het."
:strip_exif()/i/2005512222.jpeg?f=imagemedium)
Dat implementatieprofiel kan op alle recente telefoons komen, zegt de fabrikant, want het is via een update te pushen naar huidige modellen. Mensen moeten die updates nog wel zelf installeren om altijd 112 te kunnen bellen.
De GSMA, de koepelorganisatie van providers, is er ook al mee bezig om noodoproepen via 4G te standaardiseren. Dat werk is nog niet heel vergevorderd en is bovendien nog lang niet genoeg, maar de standaard voor noodoproepen via VoLTE komt er wel, zegt de GSMA tegen Tweakers. "We werken eraan om te bepalen welke wijzigingen nodig zijn aan de technische specificaties. Als we het daarover eens zijn, zullen we er met onze leden aan werken om deze wijzigingen door te voeren."
Tot slot
:strip_exif()/i/2005512244.jpeg?f=imagemedium)
Sinds het verhaal van oktober vorig jaar is er veel gebeurd. Het is duidelijk dat de politiek per se niet wil dat 112 verminderd bereikbaar zal zijn, terwijl de telecomindustrie per se wil dat 2G en 3G uitgeschakeld kunnen worden. "Het was gek dat hier niet meer aandacht voor was en ik ben blij dat die er is gekomen", zegt Van der Berg. "Het is gewoon tof dat als je een probleem signaleert, er echt iets mee gebeurt."
Hoe de oplossing technisch precies zal werken, is nog niet helemaal duidelijk. Ook wanneer dat in telefoons zal zitten, is nog onbekend. Dat zal een proces zijn dat niet binnen enkele weken klaar is; het zal vermoedelijk een paar jaar duren. Wat wel duidelijk is: providers kunnen pas over op alleen 4G en 5G zodra dit gefikst is.