Door Stephan Vegelien

Redacteur

Het probleem met VoLTE

Waarom we nog niet zonder 2G en 3G kunnen

18-10-2021 • 06:00

69

Multipage-opmaak

Inleiding

Voice over LTE is de standaard voor bellen met 4G, mobiel voip-bellen in feite. Het is nu nog een optie, maar met het aanstaande uitfaseren van 2G en 3G in Nederland wordt VoLTE over niet al te lange tijd de belangrijkste manier om een telefoongesprek te voeren. Verschillende experts in de telecombranche denken dat het tot serieuze problemen kan leiden als een aantal zaken niet snel wordt opgelost. Volgens hen is de sector er nog lang niet klaar voor dat 2G en 3G worden uitgezet, terwijl dat in landen om ons heen al gebeurt. Wat zou het wegvallen van 2G en 3G in Nederland betekenen voor roaming, voor kleine virtuele providers en voor bellen naar 112? En wat gaat het betekenen voor de keuzevrijheid voor toestellen als bellen alleen nog via VoLTE gaat en niet elk toestel in Nederland bij elke provider met VoLTE kan bellen?

Sinds 2014 is Voice over Long-Term Evolution, of VoLTE, in Nederland beschikbaar, al waren er toen nog niet veel telefoons op de markt die het ondersteunden, en was het op dat moment nog lang geen wereldwijde standaard. Elke provider gebruikt eigen instellingen voor VoLTE. Het duurde nog een aantal jaar voordat het voor veel gebruikers beschikbaar was, nadat het was doorgevoerd als standaard voor de vierde generatie mobiel bellen en als opvolger van 2G GSM en 3G UMTS.

Bellen via 4G heeft een aantal voordelen ten opzichte van zijn voorgangers. De belangrijkste betreft de geluidskwaliteit. Bellen over 4G is bellen via een aparte ip-verbinding. Bij 2G en 3G lopen gesprekken via een 'circuitgeschakelde', of circuit switched, verbinding. Dus in plaats van dat voor een gesprek een verbinding wordt opgezet tussen twee telefoons op een vast kanaal, worden bij VoLTE pakketjes data over verschillende kanalen verstuurd. Dat klinkt beter dan circuitgeschakelde 2G- en 3G-gesprekken.

Daar komt bij dat tegelijk met het doorvoeren van VoLTE in Nederland adaptive multi-rate wideband wordt uitgerold, of hd-voice via 4G. Hd-voice is niet hetzelfde als VoLTE. Het is een codec die ten opzichte van 2G en 3G frequentiebereik toevoegt aan de onderkant en de bovenkant van het spectrum. Telefoongesprekken zonder hd-voice hebben een frequentiebereik van 300 tot ongeveer 3400Hz; bij hd-voice loopt dat bereik van 50 tot 7000Hz en zelfs tot 20.000Hz bij hd-voice+. Dat betekent natuurlijker geluid en beter stemgeluid. Hd-voice kan ook op een 2G- en 3G-verbinding, en werkt in Nederland ook op 3G. In Nederland werd hd-voice in 2012 door KPN geïntroduceerd, in 2014 volgden T-Mobile en Vodafone, tegelijk met het plaatsen van 4G-masten. En sinds 2017 is er hd-voice-interconnectiviteit tussen KPN en Vodafone, T-Mobile volgt in 2018.

HD Voice

Een ander voordeel van een packet switched VoLTE-verbinding is dat VoLTE een kortere verbindingstijd heeft dan de vorige generatie, waardoor oproepen sneller tot stand komen. En je kunt tijdens het bellen gebruik blijven maken van 4G-internet doordat de telefoon niet hoeft over te schakelen naar 2G of 3G en dus de dataverbinding niet wegvalt. Tot slot kun je met VoLTE via wifi bellen. In 2014 heeft Tweakers de geluidskwaliteit van VoLTE en hd-bellen uitvoerig getest.

Wisselwerking

Voor VoLTE heb je een aantal dingen nodig. Allereerst een toestel dat geschikt is voor VoLTE en 4G. Daarnaast heb je de juiste firmware nodig, met de juiste instellingen. Dan moet VoLTE aangezet worden op een toestel. Het configureren van VoLTE werkt anders dan bij GSM en UMTS. Omdat stemgeluid over een unieke dataverbinding gaat, heb je firmware nodig die de telefoon vertelt dat hij verbinding moet maken met een IP Multimedia Subsystem van een provider, via een andere Access Point Name of APN. De 4G-modem in de telefoon moet voor elke telecomprovider geconfigureerd worden. Hoe die firmware moet worden geconfigureerd, is niet gestandaardiseerd, zoals bij GSM en UMTS wel het geval is.

Het wordt een wisselwerking tussen toestel, klant en telecomprovider. Zo kan het dat VoLTE wel werkt op een toestel bij de ene telecomprovider en niet bij de andere. Dat ervoer onlangs Stratix-consultant Rudolf van der Berg. Zijn LinkedIn-post over het onderwerp leidde tot een discussie met telecomprofessionals over de toekomst van VoLTE. Dat VoLTE nog niet op elk toestel werkt, is nu nog niet zo'n probleem, want als gebruiker kun je terugvallen op 3G en in het ergste geval 2G, maar als 2G en 3G niet meer in de lucht zijn, kun je niet meer bellen als je telefoon met VoLTE geen verbinding kan maken met het IMS van een provider.

Om dat te begrijpen, duiken we eerst dieper in VoLTE als standaard. Daarna leggen we uit waar de pijnpunten zitten en wat de sector er nu al aan doet. Voor dit verhaal spraken we met verschillende professionals uit de telecombranche. Niet iedereen wilde met naam en toenaam in het artikel. "Iedereen keek naar VoLTE als een luxe, maar als 2G en 3G wegvallen, omdat iedereen af wil van de circuit switched infrastructuur, doet niks het nog", zegt Van der Berg.

Afbeelding bovenaan: Getty Images / Peter Dazeley en Getty Images / 4zevar

Hoe VoLTE als standaard werd doorgevoerd

In de begindagen van mobiele telefonie waren er allerlei verschillende systemen die niet met elkaar konden communiceren. Landen hadden eigen systemen, fabrikanten gebruikten verschillende soorten telefoontoestellen en geen van die systemen en toesteltypen kon met een ander systeem of toesteltype overweg. Dat was voor de eindgebruiker natuurlijk niet optimaal, want het betekende dat als je een telefoon in Duitsland kocht, je deze niet kon gebruiken in Frankrijk. Daarom werd in 1982 de Groupe Spécial Mobile opgericht, een werkgroep die een mobiele telefoonstandaard voor heel Europa moest opstellen. De afspraken die daar gedaan werden over technische kenmerken, headsets en protocollen, die werden vastgelegd door het European Telecommunications Standards Institute. Het GSM-systeem was geboren. In 1994 voerde KPN GSM in Nederland in. Het systeem, dat op Europees niveau ontwikkeld was, werkte zo goed dat de hele wereld op termijn GSM ging gebruiken.

In 1998 werd het 3GPP opgericht, het 3rd Generation Partnership Project, dat in dezelfde geest de specificaties heeft vastgelegd voor de derde generatie mobiele netwerken: 3G UMTS, of Universal Mobile Telecommunications System. Het project is een samenwerking van de zeven organisaties die mobiele standaarden ontwikkelen: ARIB, ATIS, CCSA, ETSI, Tsdsi, TTA en TTC. Het 3GPP nam de taken van het ETSI over en geeft aanbevelingen voor alle technologie die onder mobiele telefonie valt. Fabrikanten en telecomproviders nemen de specificaties van het 3GPP, net als de GSM-standaarden, wereldwijd over. Daardoor kun je als gebruiker met een telefoon gekocht in Italië bellen met een Zweedse simkaart.

3gpp

De VoLTE-standaard werkt niet automatisch zoals GSM en UMTS dat wel doen. Er komen veel meer aspecten bij kijken. De uitrol van VoLTE begon in 2012 in de VS met de LG Connect 4G. Het duurde vervolgens nog zeven jaar voordat VoLTE de nieuwe standaard werd. Voor die tijd deed iedere provider en elke fabrikant het op zijn eigen manier. KPN begon in november 2016 met de uitrol van VoLTE. De eerste KPN-klanten die ervan gebruik konden maken, hadden een Samsung S6 of S6 Edge. Vodafone en Tele2 introduceerden in januari 2017 VoLTE in Nederland op iPhones met iOS 10.2. Proximus bood de dienst in de lente van 2017 voor het eerst aan in België. T-Mobile activeerde 4G-bellen zelfs pas in 2019, nadat het sinds 2017 beschikbaar was voor een beperkt aantal klanten. Wel is er al sinds 2015 hd voice via 3G beschikbaar voor het gros van het belverkeer.

3GPP specificeert sinds 2014 voor 4G-bellen geschikte codecs voor VoLTE: Adaptive Multi-Rate narrowband en wideband, dus hd-bellen, en gebruikte APN en bijbehorende Quality of Service-instellingen van de verschillende kanalen, dus signalering en spraak, en de mobiele netwerken. Een andere organisatie, de GSM Association, heeft een profiel opgesteld van welke opties moeten worden gebruikt voor VoLTE. "3GPP specificeert de legosteentjes, maar niet wat je ermee kunt bouwen", legt Toon Norp van onderzoeksorganisatie TNO en voorzitter van een werkgroep van 3GPP uit. "Het is de GSM Association die de VoLTE-dienst heeft gespecificeerd, op basis van die 3GPP-legosteentjes. Er zijn ook nog operator specifieke instellingen, zoals het adres van een IMS-server." Dat betekent dat fabrikanten en providers met elkaar in gesprek moeten, zodat de firmware de telefoon de juiste instructies geeft om verbinding te maken met het VoLTE-IMS van een provider.

Bellen mogelijk maken via LTE is geen kwestie van even een vinkje bij KPN of T-Mobile zetten in de basebandchip van je smartphone. Die instellingen bepalen veel meer, bijvoorbeeld wat er gebeurt als de bandbreedte niet toereikend is om het gesprek in stand te houden, wat er gebeurt als verschillende applicaties tegelijk draaien en gebruikmaken van 4G, hoe die elkaar beïnvloeden, welk toestel wel en welk niet geaccrediteerd is, wel of geen 112 via 4G, wel of geen 112 via VoLTE zonder simkaart, en nog een hele reeks andere regels. "Bij ons gaat het om een Excel-bestand van acht tabbladen met verschillende instellingen", zegt een van de providers, om te illustreren hoe complex het probleem is.

Een web van onderlinge afspraken

Providers en fabrikanten maken onderling afspraken over het leveren van VoLTE. In eerste instantie hebben beide daar hetzelfde belang bij; zoveel mogelijk gebruikers met allerlei verschillende toestellen moeten gebruik kunnen maken van VoLTE. In de praktijk betekent het echter dat een grote telecompartij, zoals KPN, T-Mobile of Vodafone, sneller en makkelijker afspraken maakt met bekende fabrikanten waarmee ze bovendien verkoopafspraken hebben. Voor andere fabrikanten en kleinere providers is dat moeilijker.

Dat heeft een aantal nadelen, beginnend aan de kant van de provider. Elke telecomoperator wordt in de modem van een telefoon geïdentificeerd met een eigen netwerkcode. Die netwerkcode is onderdeel van de international mobile subscriber identity, of IMSI, van een telecomoperator. KPN heeft een eigen netwerkcode en een kleine mobile virtual network operator, zoals Voiceworks of Lycamobile, in veel gevallen ook. Aan de hand van de IMSI zegt een toestel: ken ik die netwerkoperator? Een toestel zoekt in de interne database welke operator-instellingen bij die IMSI horen en past deze toe. Herkent een toestel de IMSI-operator niet, dan kiest het voor de standaardinstellingen, of de unknown-carrier bundle, of werkt VoLTE helemaal niet. Omdat telefoonfabrikanten niet kunnen garanderen dat VoLTE werkt in dat geval, kiezen zij er vaak liever voor om VoLTE helemaal niet aan te zetten.

Compontents of IMSI
Hoe de IMSI opgebouwd is: de landcode, de netwerkcode en de code van de gebruiker. Illustratie: Hologram.io

Fabrikanten zetten namelijk liever niet zomaar de instellingen van een provider op een telefoon. Ze willen eerst testen of alles goed werkt, legt Toon Norp van TNO uit. "Als een mobiele provider op bijvoorbeeld een iPhone VoLTE wil aanzetten, dan moet hij aan Apple laten zien dat hij alles op orde heeft qua VoLTE. Pas dan zet Apple die VoLTE-capabilities aan." Dat is vanuit de fabrikant logisch, legt hij uit. "Zo krijgen ze niet allemaal klachten over features op een telefoon die in de praktijk niet werken. Ze zetten liever een feature uit als die niet werkt. Dat gebeurt op basis van de netwerkcode."

Wat lastig is, is dat telecomproviders in gesprek moeten met smartphonefabrikanten om de instellingen die bij een netwerkcode horen, in elk toestel van die fabrikant te krijgen, om hen over te halen de provider aan de firmware van de telefoon toe te voegen. KPN, of die kleinere mvno, moet dus met Samsung, Apple en alle andere fabrikanten waarbij het VoLTE wil aanbieden, afzonderlijk afspraken maken. Dat is voor een grote partij makkelijker dan voor een kleine. "Toestelfabrikanten zijn er niet altijd even happig op om dat te regelen", zegt Norp. "Als je China Mobile bent met honderd miljoen klanten, dan zullen de Apples en Samsungs van de wereld je snel helpen. Ben je een Nederlandse mvno met honderdduizend klanten, dan zijn ze minder snel en kan het dus lang duren voordat je aan de beurt bent voor VoLTE."

Betrokkenen bij telecomproviders leggen uit dat die afspraken regelmatig gebonden zijn aan verkoopafspraken. Apple is daarom berucht, zeggen sommigen. Apple zou weigeren met partijen te praten waarmee ze geen contract hebben voor het leveren van iPhones. Wil je als kleine virtuele provider bellen via 4G aanbieden op een iPhone, dan heb je in de praktijk pech, tenzij je op de IMS van een grotere provider mee wil liften. Behalve dat je te klein bent, zet Apple jouw instellingen niet in zijn telefoon zolang jij geen iPhones verkoopt en moet je het doen met de unknown-carrier bundle. Daar zit inmiddels wel verbetering in. Apple heeft VoLTE in die unknown-carrier bundle opengezet en mede dankzij een consortium van mobiele operators dat onlangs met Apple om de tafel heeft gezeten, is VoLTE-roaming in iOS 15 niet langer standaard geblokkeerd als het geen overeenkomst heeft met een telecomprovider. Ook gaat Apple participeren in de network settings exchange van de GSMA. Samsung is ook notoir. Bij Samsung belandt een telecomprovider die geen toestellen afneemt, onder op de stapel voor het aanzetten van VoLTE, volgens een netwerkspecialist van een Nederlandse mvno.

Dat werkt ook de andere kant op, legt Norp uit. Providers zullen eerder afspraken maken met fabrikanten van toestellen die veel verkocht worden dan met fabrikanten van 'exotische toestellen': "Dat kost namelijk tijd en geld." Er zijn wel standaardoplossingen bedacht om VoLTE-instellingen makkelijker bij fabrikanten te krijgen. Zo kunnen providers hun set met instellingen openbaar maken in de network settings exchange en fabrikanten kunnen die gegevens daar ophalen, maar lang niet elke fabrikant doet dat, of doet dit selectief per regio. Ook werken grote fabrikanten als Samsung en Apple met standaardinstellingen voor IMS-verkeer, maar niet elke provider maakt daar weer gebruik van. Sommige kiezen voor een eigen set instellingen.

Vrije toestel- en providerkeuze

Die patstelling tussen providers en fabrikanten heeft gevolgen voor de eindgebruiker. Wil die gebruikmaken van VoLTE, dan is hij haast verplicht te kiezen voor een toestel waarbij gegarandeerd is dat VoLTE op het netwerk van zijn provider werkt. Dat zullen zeker de toestellen zijn die een provider aanbiedt in zijn eigen winkels of webshop. Wil een gebruiker een toestel uit het buitenland halen, heeft hij een ouder toestel waarbij de VoLTE-instellingen van een provider niet langer gepusht worden, óf gebruikt hij een alternatief besturingssysteem, dan is er kans dat VoLTE niet werkt. Datzelfde gevaar loopt een gebruiker die overstapt naar een andere provider, want dat een toestelfabrikant de instellingen van KPN overneemt, betekent niet dat hij die van T-Mobile of van een kleine mvno ook heeft overgenomen.

Dat is op dit moment nog niet zo'n groot probleem, want vrijwel alle telefoons zullen automatisch ingesteld hebben dat ze, wanneer VoLTE niet beschikbaar is, overstappen op de circuit switched fallback via 3G of 2G. Het wordt ingewikkelder als die fallback over een paar jaar niet meer in de lucht is. Op dat moment kunnen telefoons zonder VoLTE simpelweg niet meer bellen of gebeld worden. Zonder de juiste instellingen weet een telefoon niet wat hij moet doen als er een nummer wordt ingetoetst. Het is alleen de vraag of fabrikanten instellingen nog wel naar oudere telefoons gaan pushen als die nu al niet met VoLTE werken.

Verschillende experts zeggen dat hier nog geen oplossing voor is. Dit is een belangrijke reden waarom 2G voorlopig in de lucht blijft, zelfs als 3G wordt uitgezet. Er moet een fallback zijn, zodat mensen altijd nog kunnen bellen. Een expert omschrijft dat als volgt: nu meer bekend wordt dat het einde van 2G en 3G in zicht is, worden telefoonfabrikanten ook langzaam wakker. Providers zullen in de komende jaren proberen klanten ertoe over te halen om oude toestellen zonder VoLTE te vervangen en fabrikanten om langer firmware-updates naar toestellen te blijven sturen, met daarin ook hun instellingen. Dat proberen ze onder meer af te dwingen op Europees niveau door bij de Europese Unie te lobbyen voor verplicht langere firmware-updates voor toestellen en door met meer fabrikanten in gesprek te gaan.

Providers worstelen met VoLTE-roaming

Een urgenter probleem met VoLTE is roaming. VoLTE-roaming verschilt van roaming via 2G en 3G. In het verleden liep een telefoongesprek via roaming via een lokale telecomoperator. Die handelde alles af en stuurde de rekening naar de eigen provider. Laatstgenoemde berekende aan het einde van de maand de roamingkosten door aan de eindgebruiker. Bij VoLTE-roaming werkt het net zoals mobiel internet, alle gesprekken gaan terug naar de eigen provider, zodat de eindgebruiker alsnog via het eigen thuisnetwerk internet op gaat, ondanks dat je in het buitenland bent. En bel je in het buitenland met VoLTE, dan wordt er rechtstreeks verbinding gemaakt met het eigen thuisnetwerk, mits het buitenlandse netwerk ondersteuning biedt. "Zoals de juiste Quality of Service voor spraak en voor IMS signalering", legt Norp uit. Dit wordt home-routing genoemd.

In de praktijk is nog lang niet overal VoLTE-roaming beschikbaar. Ben je in het buitenland, dan bel je nu nog grotendeels via circuit switched roaming, via 2G en 3G dus. Er is ook nog niet veel VoLTE-roaming tussen operators; daar wordt nog aan gewerkt. "Ze maken onderling afspraken over interconnectiviteit, roaming en interoperabiliteit", legt telecomexpert Toon Norp. Als de Nederlandse operator 2G en 3G uitzet en helemaal inzet op VoLTE, en als de buitenlandse gast op het Nederlandse netwerk wil roamen en de buitenlandse operator heeft nog geen roaming ingeregeld, en het toestel weigert VoLTE-roaming, dan heb je dus als buitenlandse gast een probleem want dan kun je niet bellen in Nederland. Er kan niet op de ouderwetse manier verbinding gemaakt worden met het Nederlandse netwerk dat er niet meer is. En dit gaat ook andersom, als er in het buitenland geen 2G- of 3G-netwerk meer is en jouw eigen provider VoLTE-roaming nog niet heeft ingeregeld met dat land of die lokale operator. Dan kun je dus niet bellen in het buitenland.

Maakt een buitenlandse toerist in Nederland verbinding met een buitenlands toestel via roaming als in Nederland 2G en 3G is uitgezet, dan kan hij niet bellen via VoLTE als zijn toestel de Nederlandse netwerkcode niet herkent en dus geen instructies of toestemming krijgt of geeft voor het verbinden met een Nederlands VoLTE-netwerk. Als een toestel helemaal geen VoLTE ondersteunt, kan het niet meer bellen zonder circuit switched fallback. Een gebruiker kan in geen van beide gevallen bellen of gebeld worden, omdat de telefoon geen instructies heeft om met een buitenlands netwerk verbinding te maken via VoLTE-roaming.

Verschillende Nederlandse providers worstelen ermee om dit op te lossen. Een provider vertelt Tweakers 'hoofdpijn te krijgen' van hoe hij dit 'in godsnaam voor elkaar krijgt'. Een ander zegt vanwege roamers nog 'best een lange tijd' genoodzaakt te zijn om legacytechniek in de lucht te houden. "Nog meer dan de techniek ligt dat bij de interconnectie tussen operators", vertelt Toon Norp. "Daar moet meer geregeld worden. Er moeten roamingovereenkomsten komen." En zegt een andere expert: de afrekening van belminuten gaan heel anders lopen, dat vergt veel aanpassingen aan de kant van het Nederlandse thuisnetwerk en het buitenlandse gastnetwerk

Hoe werkt 112 zonder circuit switched fallback?

Een ander probleem is het bellen van 112. Belt iemand 112, dan herkent de telefoon het nummer of de druk op de noodoproepknop en verstuurt een specifieke noodoproep. Die noodoproep is anders dan een telefoongesprek naar een regulier telefoonnummer. In eerste instantie zal een toestel noodoproepen circuitgeschakeld opzetten. Als een mobiele operator VoLTE-gebaseerde noodoproepen ondersteunt, zal het toestel via VoLTE opzetten. Voor de VoLTE-versie van een noodoproep zijn aparte software en instellingen in de telefoon nodig. Die moeten wel naar telefoons gepusht worden. Lang niet alle telefoons krijgen nog dergelijke firmware-updates. Vaak geeft een fabrikant maar een jaar of drie firmware-updates aan een toestel.

Als 2G en 3G uit de lucht zijn in een land, en een telefoon en provider ondersteunt nog geen VoLTE-noodoproepen, dan geeft de telefoon geen gehoor. Ook moet er nog nagedacht worden wat er gebeurt als een telefoon geen normale verbinding kan maken met het netwerk, bijvoorbeeld omdat het beltegoed op is of er geen simkaart in het toestel zit. Nu zal een telefoon automatisch proberen verbinding te maken met 3G of 2G, of via het netwerk van een andere provider, om alsnog het alarmnummer te kunnen bereiken. Als noodoproepen via VoLTE gaan, moeten toestellen nieuwe instructies krijgen.

Tot slot

Het duurt nog wat jaren totdat 2G en 3G helemaal met pensioen gaan en dat zal waarschijnlijk niet volledig gebeuren voordat de belangrijkste problemen rondom de overstap naar packet switched bellen verholpen zijn. Zo gaat KPN hd voice ook via het 2G-netwerk aanbieden, omdat 3G verdwijnt. De problematiek rondom VoLTE lijkt daardoor nog niet urgent, helemaal nu steeds meer toestellen VoLTE ondersteunen. Toch is het zaak dat er nu al hard over wordt nagedacht, stellen de experts die wij spraken.

Er moet volgens een aantal experts veel meer druk komen te liggen dat de standaarden die er zijn, doorgevoerd worden door alle partijen, iets dat ook bij de invoering van 2G en 3G tijd nodig had. Dat gebeurt nu volgens een aantal niet snel genoeg. Intussen beloven grote providers 2G nog zeker vier jaar in de lucht te houden. Het is volgens hen de vraag of tegen die tijd alle problemen verholpen zijn.

Ook is niet iedereen tevreden met de richting die VoLTE op gaat. Er is veel macht komen te liggen bij grote telefoonfabrikanten en grote providers. Onderling bepalen zij wat prioriteit krijgt op het gebied van VoLTE. De kleintjes hebben daar afzonderlijk weinig invloed op. Niet voor niets ontstaan er initiatieven als het eerder genoemde Innovative Operators-consortium. De uitfasering van 2G en 3G zonder een uniforme standaard voor 4G-bellen raakt immers niet alleen Nederland, maar andere landen net zo goed.

In de VS heeft AT&T onlangs aangekondigd dat het gebruikers met oude telefoons die geen 4G ondersteunen, zelf van nieuwere modellen gaat voorzien, nu het 2G en 3G aan het uitfaseren is. En in Frankrijk schuift telecomprovider Free de zwartepiet naar de fabrikant en roept het gebruikers op bij de fabrikant te gaan klagen als VoLTE niet werkt met zijn netwerk. Intussen kijken fabrikanten en providers ook alweer voorbij VoLTE, naar Voice over New Radio, VoNR, ofwel bellen via 5G, want ook daarover is nog genoeg te beslissen.

Reacties (69)

69
69
63
10
0
4
Wijzig sortering
Dank @SirRosencrantz voor de samenwerking. Voor de liefhebbers hier mijn blog over dit onderwerp https://rudolfvanderberg....-not-working-3d3a21e5b829 en ook een thread op Reddit waar nog veel info uit kwam https://www.reddit.com/r/...snt_work_on_your_android/

Opvallend is ook hoeveel mensen anoniem hun hart gelucht hebben. Dat mensen echt anoniem mail naar me stuurden om nog even wat puntjes helder te maken over hoe groot de puinhoop is.

In India zijn er al VoLTE-only operators en daar wordt nu al geklaagd dat overstappen van aanbieder onmogelijk is omdat bij de telefoon niet werkt met de VoLTE van de nieuwe operator.

Mijns inziens moet de Europese Unie een vuist maken en net als ooit bij GSM eisen dat VoLTE overal hetzelfde werkt, zodat je een telefoon in Italië kunt kopen, overal kunt reizen, altijd 112 kunt bellen en van aanbieder kunt wisselen, of dat nu Lebara is of Vodafone
Grappig dat je de Pixel 4a icm. KPN noemt. Die werkte namelijk probleemloos op VoLTE.

Tot afgelopen juni. Toen wijzigde Google het profiel van KPN voor de Pixels, en zette VoLTE voor de 4/4a/4xl expliciet uit. Dat is opzich al vreemd, maar nu blijkt dat ook nog eens te zijn gebeurd op het moment dat VoLTE op de Pixel 5 juist werd gefixt.

Nu zou het allemaal een bewuste keuze kunnen zijn, maar KPN ontkent Google te hebben gevraagd VoLTE op de Pixel 4a uit te zetten - maar kennelijk ook geen interesse heeft om Google te vragen waarom ze dat hebben gedaan. Nog vervelender: KPN zegt van Google te hebben gehoord dat VoLTE nooit heeft gewerkt op de Pixel 4a - dat is een leugen.

Ik vraag me af waar het probleem daar nu precies ligt. KPN ontkent er iets mee te maken te hebben, maar vanuit Google is het een vreemde keuze om Pixel 4/4xl/4a 'met terugwerkende kracht' niet te enablen, en de 4a 5G / 5 wel.

Let wel: het gaat hier niet over baseband support of ontbrekende settings; alle Pixels hebben eenzelfde profiel met de juiste IMS settings, het gaat puur om een setting carrier_volte_available_bool die om onnavolgbare reden afwijkt. Hier kun je de hele saga teruglezen.

Als eindgebruiker is het ook ernorm vervelend dat de telefoonfabrikant het laatste zegje heeft over dit soort instellingen. Bij de Pixel 4a is het letterlijk een waarde van false weer op true zetten om het weer te laten werken, maar dat kan natuurlijk niet zonder je telefoon te unlocken en rooten (inclusief wipe van alle data) waarna je wel VoLTE hebt maar de maandelijkse updates niet meer vanzelf gaan.

[Reactie gewijzigd door Thralas op 22 juli 2024 14:37]

Op mijn in Duitsland gekochte Pixel 4a heeft VoLTE nooit gewerkt. Heb er echt wel naar gezocht
Zag je destijds wel de VoLTE/VoWiFi settings onder Mobile Network? En/of gecontroleerd of het schuifje 'VoLTE provisioned' in het diagnostics-menu (*#*#INFO#*#*) aan stond, en evt. de 'IMS status' daar geraadpleegd? Dat klopte bij mij allemaal (logisch, want het werkte).

Ik zit bij een MVNO (Simyo), maar dat is wat betreft de telefoon gewoon KPN (immers zelfde MCC/MNC). Het zou ook bijzonder merkwaardig zijn als het bij een MVNO van KPN wel zou werken, en bij KPN niet. Het probleem ligt/lag immers vooral bij de toestellen: de Pixels zijn echt wel VoLTE capable, bij gratie van het operatorprofiel althans.

Maargoed, je hebt er nu toch weinig aan, aangezien het nu zeker niet meer werkt - tenzij iemand bij Google besluit dat het wel weer mag.
“immers zelfde MCC/MNC”

Dat zegt echt niets, wij gebruiken ook de IMSI van grote operators en toch hebben we een eigen core en eigen IMS.

Dat gezegd hebbende is Simyo volgens mij een service provider en draait het volledig op de core van de MNO, maar ik ben daar niet 100% zeker van.
Er stond niet voor niets: voor wat betreft de telefoon ;)

Volgens mij is het altijd het budgetmerk in eigendom van KPN geweest, dus dat zegt inderdaad wel genoeg in dit geval.
Ik ben wel benieuwd hoe 112 bellen in het buitenland via VoLTE werkt. Je hebt acuut hulp nodig, belt 112, je telefoon legt contact met je provider in Nederland, en die moet dan weer contact met de 112-centrale in het buitenland leggen? En dat zou dan allemaal betrouwbaar en voor elk buitenland moeten werken?
Nee. De theorie is dat je altijd contact legt via de lokale “sos” emergency apn, net zoals 112 nu ook via csfb uitbreekt naar de lokale alarmcentrale in het land waar je bent.

Voor de liefhebbers van gortdroge stof:

https://www.gsma.com/abou...ation-Guide-July-2020.pdf

Nieuwste versie:

https://www.gsma.com/abou...tation-Guide-Jan-2021.pdf

[Reactie gewijzigd door Odie op 22 juli 2024 14:37]

Dank.

Ondertussen is de GSMA-site down. Dit werkt nog wel https://webcache.googleus...ation-Guide-July-2020.pdf
Down? Misschien tijdelijke glitch of iets lokaals bij jou, want ik kan hem prima benaderen.

Ik plakte per abuis alleen een oude versie. De nieuwste is:

https://www.gsma.com/abou...tation-Guide-Jan-2021.pdf
Ook zonder VoLTE is buitenland 112 bellen een groot drama.

Via GSM gaat het nog enigsinds : stel je bent in nederland maar je telefoon heeft nog verbinding met duitsland. Je belt 112 dan kom je bij de duitse 112 binnen.
Tot een paar geleden was je dan helemaal aan de goden overgeleverd of die duitse 112 centralist wist hoe deze de nederlandse 112 kon bellen. (+31112 werkt dus NIET)

Daar is het volgende op bedacht :
https://eena.org/our-work/eena-special-focus/transnational-database/
Bijna alle europese 112 centrales zitten hierin dus nu kom jij binnen bij de duitse 112 maar je moet de nederlandse hebben. Die duitse 112 kan je dan doorverbinden naar de nederlandse 112.

Dus in dat kader maakt het niet uit waar je met VoLTE uitkomt, als je maar bij een 112 centrale uitkomt.
Het zal extra tijd kosten als je bij de verkeerde uitkomt.....
Ze zijn bezig om dit op te lossen :
https://eena.org/our-work/eena-special-focus/next-generation-112/

Maar voordat deze oplossing werkt (next generation 112) zijn we ook weer jaren verder.

-----------
Het grote 112 is niet internationaal bereikbaar drama :

Stel je vraagt bij een nederlandse voip provider een duits nummer aan.
En je wil dat duitse nummer ook in duitsland gaan gebruiken omdat je daar bv een kantoortje of zoiets hebt.
Dan kun je dus NIET naar de duitse 112 bellen want je nederlandse voip provider kan alleen maar naar de nederlandse 112 schakelen...........

Denemarken is het enige land waar +45 112 werkt :
https://eena.org/knowledge-hub/documents/exchange-of-best-practices-calling-psaps-from-abroad/
Oostenrijk heeft iets wat er sterk op lijkt. Daar kun je +43 [kengetal] 112 doen.
Dus bv +43 1 112 krijg je 112 in wenen.
Maar dan houdt het al snel op met internationale bereikbaarheid..............
VoLTE is echt een faal geweest. Ten eerste was het niet eens op tijd klaar (4G was al volop in uitrol), en ten tweede is het niet echt een standaard met zo'n berg aan instellingen.

Zoiets is gewoon basisfunctionaliteit van een toestel, en het moet gewoon eenduidig werken. Wat je nu ziet in Amerika is dat toestellen die niet 'gecertificeerd' zijn door sommige providers zoals AT&T, van het netwerk geweerd worden (dus ook geen 4G voor data!). Dat kan toch niet de bedoeling zijn.

Dit had gewoon vanaf het begin strak moeten werken inclusief roaming en alles. Het is niet alsof de industrie dit over het hoofd heeft kunnen zien ofzo. Al die functionaliteit zat er al in sinds 2G.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 22 juli 2024 14:37]

Vergeet niet dat bij GSM het ook wel bijna tien jaar duurde voor het echt allemaal werkte en de standaard was. De belangen lagen anders, dat wel, en de politiek was wat meer betrokken.
Misschien is het wel de bedoeling... providers willen dat je een toestel via hun koopt.
Dit dus. Dit hele artikel maakt duidelijk hoe dit gewoonweg een verschrikkelijk slechte standaard is, en dat kan maar op een van twee manieren zo zijn
  • Iedereen die eraan werkte is een ongelofelijk domme, incompetente oen.
  • Of dit was de bedoeling.
Ik geloof niet dat er geen enkel persoon slim genoeg was om te zeggen "jongens, dit is toch niet handig?", dus ik ga er vanuit dat deze standaard zo archaïsch is by design.

Waarom zou men dat willen? Wel, ik heb geen idee, maar het is enkel positief voor grote p ouders en grote fabrikanten, die plots een boel meer macht en controle krijgen over de markt. En laat dat ook net de partijen zijn die de grootste stem hebben in de standaard organisaties...
Hmm, ik ben het niet met je eens dat alles meteen van het begin had moeten werken. Men is destijds begonnen met wat op dat moment mogelijk was, namelijk data. Later werd VoLTE toegevoegd en ook VoWiFi. 112 en VoLTE-roaming loopt nu (moeizaam) maar volgt.
Met jouw manier van werken, zou 4G data en VoLTE mogelijk zijn maar hadden we het niet gehad omdat 112 en roaming ook nog niet werken?

Het punt is dat juist nu goed voelbaar wordt hoe gebrek aan die standardisering, alles vertraagd en moeilijk maakt. Dus wellicht een kans om de best-practices als standaarden te gaan vastzetten?
Jammer @SirRosencrantz dat VoWIFI niet is benoemd. Vooral in het buitenland kan dit een goed alternatief zijn. Ook deze verbinding maakt direct contact met de IMS in het thuisland. Bij de meeste operators is het nu zo ingesteld dat VoWiFi verbindingen vanuit het buitenland niet toegestaan worden maar dat is een commerciële keuze omdat roaminginkomsten meer opbrengen. Er zijn al operators die VoWIFI vanuit het buitenland toestaan als extra optie op het abonnement voor een vast maandelijks bedrag extra.
VoWifi heeft exact dezelfde problemen als VoLTE. Het is bijna altijd zo dat de handsetmaker VoWifi pas activeert als ook VoLTE geactiveerd is. In mijn artikel neem ik wel beide mee.
Inderdaad, VoWIFI is nog een graad 'erger' maar heeft als gelukje dat het geen essentieel onderdeel van het macro RAN is. Echter je zou daar als argument tegenin kunnen gooien dat VoWIFI juist in gebieden met slechte (indoor) coverage de life-saving factor kan zijn als er wel 112 nodig is.
Dat was een beetje een bewuste keuze omdat dat weer een heel nieuw hoofdstuk is. VoWiFi is zeker interessant en is bijvoorbeeld ook bij 112 bellen iets dat nu wordt gebruikt.
Wat maar aangeeft dat we eigenlijk de traditionele telefonie voorbij zijn: de telecoms hebben allang geen mobiele telefonie netwerken, maar mobiele datanetwerken, waar het ‘circuitgeschakeld’ bellen een legacy-applicatie op is.
Bekend, er zitten nog wel wat haken en ogen aan VoLTE. Ik was bij de testgroep van KPN via tweakers en tot nu toe werkt het officieel alleen op hun eigen toestellen. Nu met mijn Pocophone F3, waren er een paar kunstjes nodig en werkt het alsnog prima. Bij andere providers werkt het out-of-the-box, dus het is geen technische onkunde, maar onwil. Met de 1+6T die ik hiervoor had forceerde ik via een omweg de instellingen van de Noorse provider Telia en werkte het tot de volgende update tot dit onmogelijk werd gemaakt.

Er ligt dus ergens teveel macht en onwil bij de providers om dit makkelijk mogelijk te maken.
Je hebt de essentie van het artikel niet echt begrepen volgens mij. Er is geen onwil bij providers, er ligt teveel macht bij de fabrikanten. De providers hebben belang bij een zo breed mogelijke rollout van VoLTE, immers zij willen van 2G en 3G af. Een beperkte VoLTE roll-out. maakt dat alleen maar moeilijker om te verkopen naar de overheid en het volk.

VoLTE is ook goedkoper voor de operators omdat het veel efficiënter gebruik van het spectrum mogelijk maakt en omdat je een heel 2G netwerk in stand aan het aanhouden bent voor een steeds verder afnemend deel van je voice verkeer.

Dus nee, operators willen echt wel hoor.

[Reactie gewijzigd door Odie op 22 juli 2024 14:37]

Dus volgens jou willen fabrikanten wel met Vodafone, T-Mobile en deels Tele2 in zee, maar niet met KPN? En toevallig zijn de paar Oppo- en Xiaomi-modellen die zij wel verkopen de enige modellen waarvan de fabrikant wil dat ze op het KPN-netwerk werken? Ook al zijn andere modellen technisch grotendeels gelijk en zouden de instellingen 1 op 1 over kunnen?
Je vergeet dat Vodafone en T-Mobile onderdeel van een grotere groep zijn en dus slagkracht via de groep hebben en op die manier prioriteit krijgen binnen de ontwikkel afdwingen van de handset vendors. KPN is maar alleen en staat in die zin ook een stap achter op 'de grote jongens'...

Xiaomi is inderdaad een van de 'wide open' fabrikanten die tot nu toe weinig problemen lijken te geven qua "jij mag wel, jij mag niet" houding. Overigens is Apple daar recent ook een beetje van terug gekomen en staat VoLTE bij hen ook open voor ongecertificeerde netwerken.

Ik werk beroepsmatig ook met IMS en je wilt niet weten welke ellende ik allemaal voorbij zie komen. Toestellen die gewoon botweg dicht gezet zijn door de vendor zelf (Samsung), toestellen waarvan het OS het wel toelaat maar de SoC niet (Gigaset die Mediatek gebruiken), etc.

Overigens is het vanuit de operators natuurlijk ook wat genuanceerder: in beginsel willen de operators zoveel mogelijk mensen over naar VoLTE maar het moet wel goed kunnen. De operators zullen dus interop testen doen en als daar uit naar voren komt dat een toestel zich misdraagt of dat er om welke reden dan ook een probleem is dan kunnen ze besluiten dat het voor de stabiliteit van het netwerk beter is om het toestel te weten van het IMS. Maar daar zullen ze dan een goede reden voor hebben, het is niet zo dat ze operators zeggen "iPhone en Samsung zijn lief, die vinden we leuk, die mogen. Oppo vinden we stom, die mogen niet".

Maar ook dit is weer de essentie van het artikel: het is ergens natuurlijk absurd dat die verschillen bestaan en dat VoLTE niet gewoon 'plug en play' is. Het is momenteel meer 'plug en pray'...

[Reactie gewijzigd door Odie op 22 juli 2024 14:37]

Met dat laatste ben ik het absoluut eens, maar wat KPN betreft lijkt het er ernstig op dat: Deze modellen verdienen wij veel aan, daarvoor schakelen we VoLTE in, modellen die wij niet verkopen geven we dat niet, als mensen willen bellen moeten ze maar een telefoon kopen bij ons, dan werkt het gegarandeerd.
Sorry ik zat mijn reactie te editen terwijl jij al aan het antwoorden was.

Nee, ik geloof niet dat KPN een bepaald model telefoon uitsluit omdat zij die zelf niet verkopen. Maar ook een operator als KPN moet prioriteiten stellen natuurlijk.

[Reactie gewijzigd door Odie op 22 juli 2024 14:37]

Mensen bellen toch steeds vaker via een IP-programma. Of het nou WhatsApp, Zoom of Teams is, zolang je maar een dataverbinding hebt.
Dat hele HD voice is ook weinig relevant in een tijd waarin een telefoon nauwelijks meer voor bellen wordt gebruikt, maar dat terzijde.

Het belangrijkste lijkt me de 112 noodoproep.

Als tussenoplossing lijkt me het eenvoudigste: faseer 3G uit en hou 2G in de lucht, maar alleen op de laagste frequentie (800 of 900 Mhz, geloof ik.)

Excellente 2G dekking voor de fallback en noodoproep, zoveel mogelijk frequentie-spectrum voor 4G/5G op de frequenties waar je snelheid kunt halen en je koopt een hoop tijd voor jezelf om er met andere telecoms en de fabrikanten uit te komen.
Ik bel echt nooit via Whatsapp, Zoom of Teams. Ik heb me zo vaak geergerd aan de vertraging, dat zodra iemand me belt via Whatsapp, ik wegdruk en terugbel via de telefoon.
Half Nederland heeft zo van maart 2020 een jaar lang vergaderd, dus zo slecht kan het ook weer niet zijn.
Dat is nogal een non argument. Wat hadden mensen moeten doen dan? Aankondigen dat ze toch maar naar kantoor kwamen om te vergaderen?
Dat veel mensen het gebruiken maakt zeker niet dat het kwalitatief ook goed is.
Mja, dit is nogal een non-discussie. "Non-traditionele" telefonie zal ik het maar even noemen is echt goed genoeg qua geluid. (Alsof je GSM nooit stoort.) Er zijn redenen dat men niet massaal traditioneel telefonisch is gaan vergaderen.

Daarnaast, met de 2G optie blijf het ouderwetse belletje mogelijk.
Nou nee, want 2G gaat ook zeker verdwijnen. Dat duurt nog een jaar of 4 maar uiteindelijk gaat het echt weg. En daar zit nou de hele crux van dit artikel: 'we' zijn daar nog lang niet klaar voor en tegen die tijd kan het zomaar zijn dat hele volksstammen niet meer kunnen bellen of geen 112 meer kunnen bellen met wat oudere toestellen. En 'ouder' hoeft dan echt geen 5 jaar oud te zijn.
Dat is nou net mijn voorstel, om 2G *niet* helemaal uit te zetten.
Ja dat snap ik, maar dat gaat echt wel gebeuren.
Dat is nogal een non argument. Wat hadden mensen moeten doen dan? Aankondigen dat ze toch maar naar kantoor kwamen om te vergaderen?
Inbellen op een teleconferencing systeem. Als je denkt dat 'f2f' / video niet nodig is, kan dat prima. Jaren gedaan.
Nou dat. Met name Teams werkt best ok, ik vind het chat deel vreselijk onoverzichtelijk als ik het vergelijk met Slack maar de integratie met Office werkt dan weer wel goed. Geen klachten over de audio en video.
Je zal via apps als teams en whatsapp nooit een zo goede ervaring hebben als een regulier telefoongesprek. Met name bij drukte op het netwerk zullen telefoongesprekken (tot op zekere hoogte) voordeel genieten ten opzichte van dataverkeer waarover je whatsappgesprek loopt. Bij goede dekking en voldoende capaciteit zal het best goed gaan, maar op drukke plaatsen en bewegende voertuigen zal een regulier telefoongesprek altijd betrouwbaarder en stabieler verlopen.
Precies dit. Je wilt als gebruiker kunnen bellen en als de belfunctie van je toestel niet werkt, dan ga je vanzelf op zoek naar alternatieven. Ook al is de kwaliteit van Whatsapp minder (al is dit het afgelopen jaar al sterk verbeterd), je moet toch wat. Daarnaast zijn er altijd nog andere breedgedragen alternatieven zoals FaceTime, Teams, etc.
Ik heb daar geen cijfers van maar ik kan me toch voorstellen dat er wel vaker met ip-bellen wordt gebeld maar dat dat niet de norm is voor de meeste mensen.
Een nooit besproken nadeel van 2G online houden is dat het mega onveilig is (3G overigens ook maar in mindere mate). Het opzetten van een 'nep' 2G zendmast en via daar afluisteren of een man-in-the-middle doen is relatief makkelijk als je een beetje technisch aangelegd bent, en de benodigde hardware is in de orde van een paar honderd euro (en klein genoeg om in een rugzak mee te dragen). Combineer dat met een 3G/4G jammer van een paar tientjes en alle telefoons in de omgeving doen een fallback naar 2G en verbinden met de nep zendmast.

Hier kan je als gebruiker verder vrijwel niks tegen doen - de meeste telefoons bieden wel de optie om geen 3G of 4G te gebruiken, maar niet om geen 2G te gebruiken.
Hmm, ik bel toch nog best veel mobiel, zeker in de auto. Maar ook om bereikbaar te zijn voor mensen buiten mijn groep familie vrienden die ik o.a. in whatsapp heb.
Thuis of op kantoor bel ik (zakelijk) inderdaad veel vaker met bv Teams. Maar handfree in de auto vind ik dat ook maar een gedoe.
Volgens mij mis ik een heel simpel punt. Je hebt al een sim kaart in elk toestel met verbindingsinstellingen en identificatie.

Waarom kunnen VoLTE instellingen niet op de sim kaart? LTE gaat ook via simkaart. Het is voice over LTE. Alleen een server adres (desnoods multipath) moet toch voldoende zijn?

Ik weet niet wat er in 8 excel werkbladen zou moeten staan dat niet via voip standaard en een server adres zou kunnen. Een tag om het via een apart kanaal te laten lopen kan zo door het modem.
Ik heb geen simkaart in mijn telefoon zitten hoor. Heb alleen een eSim. Dan moet de provider alsnog de instellingen pushen...
eSIM en SIM zijn verder identiek qua mogelijkheden, behalve dat de chip niet removable is.

Er bestaat zoiets als ISIM waar inderdaad een paar instellingen voor het IMS op staan opgeslagen maar dat gaat meer over welke proxy er gebruikt moet worden en welke identiteit etc. In de praktijk zijn die zaken overigens vaak niet nodig omdat ze ook op andere manieren in te stellen zijn. De ISIM standaard voorziet niet in de mate van configuratie die jij noemt.

[Reactie gewijzigd door Odie op 22 juli 2024 14:37]

Ik mis denk ik iets in het stukje over het buitenland, maar waarom moeten de 2G/3G zendmasten blijven bestaan om die Circuit switched fallback aan te kunnen bieden in het buitenland?

Is het niet mogelijk om iemand die in Frankrijk via 2G belt te verbinden met iemand in Nederland die via 4G/VoLTE verbonden is?
Het probleem ligt nog net iets anders en is (minstens) tweeledig. Allereerst is het waarschijnlijk dat je, wanneer je in het buitenland bent, geen VoLTE kan gebruiken omdat je toestel geen configuratie aan boord heeft voor de buitenlandse provider (aannemende dat die VoLTE überhaupt ondersteunt). Sommige providers weren sowieso buitenlandse toestellen van hun eigen VoLTE netwerk. Omdat een telefoongesprek altijd via je thuisland verloopt (het zogenoemde home routing) moet je thuisnetwerk nog wel 2G of 3G bellen ondersteunen als je geen VoLTE kan gebruiken in het buitenland. Ik vermoed dat hiervoor niet per se zendmasten nodig zijn maar de achterliggende infrastructuur moet er nog wel liggen en actief zijn.

Ten tweede hebben bezoekers aan Nederland een probleem als de Nederlandse provider enkel nog VoLTE ondersteunt. Enerzijds omdat hun eigen toestel misschien geen gebruik kan maken van VoLTE bij die Nederlandse provider maar anderzijds ook omdat hun eigen provider geen VoLTE infrastructuur heeft liggen.
Het is een misvatting dat (op 2G en 3G) een gesprek altijd via het thuisland loopt. Voor spraak is dit zeker niet waar, het kan overigens wel en er zijn goede use-cases voor. Een provider kan middels het CAMEL protocol de call opvangen en kan dan beslissen wat er mee te doen: het gesprek door laten gaan, het gesprek afkappen of het gesprek door laten gaan naar een ander nummer. Dat laatste kan gebruikt worden voor nummer normalisatie (bijvoorbeeld 020xxxxyyyy omzetten naar +3120xxxxyyyy) maar ook voor homerouting.

SMS en Data lopen in de praktijk wel altijd via je thuis operator, hoewel ook dat laatste niet verplicht is (LBO is zelfs expliciet door de EU afgedwongen als vrije keuze). Voor SMS zou het technisch ook kunnen, maar dan moet je een lokale SMSc instellen die jouw verkeer wil afwikkelen en in de praktijk zal je die niet vinden,

Voor VoLTE zijn er grofweg twee opties: IMS/IMS (waarbij de gast operator het gesprek termineert op haar IMS en het gesprek als spraak via SIP doorzet naar het IMS van je thuis operator. De andere optie is S8HR waarbij S8 slaat op de data interface tussen de SGW van de bezoekende operator en de PGW van je eigen operator en HR op homerouting. Je bouwt dan dus via een dataverbinding op de thuis PGW een SIP sessie op het thuis IMS op. Beide methodes hebben uiteraard voordelen en nadelen, maar de wereld lijkt toch momenteel massaal naar S8HR te neigen (wat weer implicaties heeft voor zaken als lokale regelgeving met betrekking tot aftapbaarheid, omdat veel telefoons een IPSec verbinding naar het IMS opzetten, waardoor sommige landen eisen dat er null encryptie in de ESP wordt gebruikt.

Als je in het bezoekende land belt via legacy voice dan is er geen '2G/2G bellen' thuis nodig, die gesprekken (ook die via CAMEL gehomeroute worden) kunnen gewoon via het IMS afgehandeld worden. 2G/3G slaat in die context echt op het in stand houden van de legacy UTRAN/EUTRAN basestations en MSC/VLR/HLR infrastructuur..
Hier ook al gedoe met VoLTE. Mijn moeder gebruikt een telefoon dat als "seniorentelefoon" (zeg maar flip phone met 90's functionaliteit) verkocht wordt en die doet alleen 2G, zo zijn er nog meer in onze kennissenkring die met een dergelijk toestel rondlopen.

VoLTE lijkt vooralsnog alléén van toepassing te zijn op smartphones en zelfs dan werkt het niet altijd. Mijn moeder kreeg laatst een Oppo Reno Z - die VoLTE ondersteunt - om te kijken of ze ermee overweg kan.

Blijkt dat ding alleen bij T-Mobile VoLTE te ondersteunen en het enige dat de fabrikant erover kwijt wil is "Koop een duurder model, die worden wél bij alle providers ondersteund" :(

Gelukkig heeft ze nog een paar jaar voordat 2G eraf gaat.
Ja idd werkt het bij lange na niet altijd.
De meeste Samsung/Apple en ik dacht ook de nieuwste Sony smartphones, zouden bij alledrie telecoms VoLTE support moeten hebben. Maar Samsung/Apple zijn wel populair dus "dekt" dat al een hoop klanten lijkt mij.
Daarnaast nog een paar Huawei/Oppo en sinds kort ook Xiaomi modellen.
Hoef je niet bij alledrie dan heb je meer keus.
Wat dumbphones betreft, iig de Alcatel 3080 zou bij VF en TM moeten kunnen bellen via VoLTE.
Ja, en zelfs met een toestel dat ondersteund wordt door de provider blijft het een beetje een gok. Toestellen uit grijze import werken vaak niet omdat deze niet de juiste configuratie gepusht krijgen in hun firmware. Verder is het soms: "Ja, we ondersteunen je toestel(maar we zijn nog bezig met het uit te rollen dus we kunnen nog niet zeggen wanneer jouw toestel het gaat ondersteunen)."

Zo heb ik een mooie Samsung Galaxy A52S die op de lijst van mijn provider staat maar VoLTE of VoWifi werken nog niet. Volgens hen is men nog bezig met het uitrollen maar ik krijg geen enkele tijdlijn mee. Ik heb een toestel voor de eigen markt (geen grijze import) maar er bestaan ook provider branded versies dus ik hoop dat men de ondersteuning niet beperkt tot de eigen brand.

Al bij al is het een grote zooi en zelfs voor een technisch onderlegd persoon moeilijk te volgen. De enige garantie op werkende VoLTE/VoWifi lijkt in België te zijn wanneer je een topmodel van Samsung of Apple koopt.
VoLTE horror verhaaltje
Ik had Tmobile, op 4G en kon internetten en bellen tegelijk. Vond ik heel normaal.

Daarna overgestapt op Vodafone (combi deal Ziggo), en met hetzelfde toestel ging dit niet meer. Ze zochten de oorzaak in VoLTE maar zonder resultaat. Nieuwe simkaarten en settings, netwerk metingen, niets hielp. Na maanden bellen kwamen ze met reden dat "mijn toestel geen 4G ondersteunt", maar ik zat nog steeds vast aan mijn contract. Totdat dit is verlopen, zelfs als ik het afkoop, wordt mijn telefoon nummer gegijzeld door Vodafone gedurende de initiele contractduur. (mag dit?) Zelfs als ik het contract afkoop, mag ik met mijn telefoonnummer niet elders bereikbaar zijn. :?

Ik heb zelfs een nieuwe iphone gehaald .. en nog steeds problemen. Ze doen er niets aan, zet bellen via Wifi maar aan was de laatste tip. (ja serieus..) Dus ga niet naar Vodafone met je 06 nummer, je wordt van kastje naar de muur gestuurd terwijl je slecht bereikbaar bent maar wel mag doorbetalen.

[Reactie gewijzigd door Barryke op 22 juli 2024 14:37]

Vreemd verhaal. Hoe kan men stellen dat het toestel geen 4G ondersteunt, kennelijk deed het dat wel e pa dat staat dan ook in de specs. 4G ansich moet niet meer het probleem zijn anno 2021. Hooguit ontbrak er support voor de banden die Vodafone specifiek gebruikt voor 4G. Over welk merk en type telefoon ging dit?
Ik had een Xiaomi A2.
De bewering dat deze geen 4G ondersteunt is van de Vodafone telefonische klantenservice, en die zegt dat dit vaker mis gaat bij dat merk en dat ze deze afraden. I call bullshit. Zelfs dan, dat hadden ze mij dan ook meteen kunnen vertellen ipv na 3 maanden en tientallen belletjes naar de klantenservice.

En het wordt nog gekker..
Mij werd verteld werd in de Vodafone winkel te Tilburg dat ze juist Xiaomi gaan voeren als prominent merk.

En het wordt nog gekker..
In het Xiaomi toestel heb ik uiteindelijk weer een tmobile prepaid sim gestoken. Bellen en 4G werken prima.

En het wordt nog gekker..
Overigens krijg ik voor mijn iPhone 11 steeds een SMS van het Vodafone netwerk dat deze niet juist is geconfigureerd voor Internet. Navraag bij klantenservice en alle instellingen staan toch juist en de SMSjes moet ik negeren.

En het wordt nog gekker..
Meer mensen klagen hier over slecht Vodafone netwerk, maar ze houden vol dat het goed werkt want dat zeggen 3 metingen. Maar als het regent krijg ik niet eens een kiestoon.

De illusie dat ik dit ga begrijpen had ik al opgegeven. Vreemd verhaal van Vodafone.

[Reactie gewijzigd door Barryke op 22 juli 2024 14:37]

De Xiaomi ondersteunt zo te zien niet alle banden van Vodafone, met name B20 (800 mHz) zie ik niet in het rijtje staan als ik het goed zie. Dat is wel een essentiele coverage band, de B3 en B7 band zijn capacity bands die je niet overal zult vinden.

T-Mobile gebruikt B8 als coverage band (900 mHz) en daar ben je dus compatible met alle banden. Dus ja, je toestel ondersteunde wel LTE maar niet op de hoogst noodzakelijke band.
HD voice werkt helemaal niet goed tussen KPN en T-Mobile, sterker nog T-Mobile zegt al jaren hieraan te werken maar er verandert niets. Gesprekken tussen T-Mob, KPN en Vodafone klinken nog steeds als een slechte 2g lijn.
Enkel Vodafone en KPN hebben met elkaar volwaardige HD-Voice interconnect via VoLTE. T-Mobile enkel als je op 3g zit en via 3g belt (en volgens mij moet de KPN of Vodafone klant dan ook niet over 4g bellen)

https://community.t-mobil...werken-281069/index3.html
In dit topic wordt al jaren geroepen dat het er 'bijna' is, de geloofwaardigheid is wat dat betreft echt weg.
Tussen mn Simpel (T-Mobile) 3G en zus' Vodafone is er altijd HD Voice.
Ze zit nooit aan gerelateerde instellingen en heeft n officieel ondersteund toestel, daarom zit ze vziw gewoon altijd op VoLTE (of VoWifi).
Of gaat zo'n toestel als ik bel vanzelf terugschakelen naar 2G, en ondersteunt 2G bij VF ook HD Voice? Anders zou dat niet kunnen.

@netblade, succes, nadeel daarvan is wel dat het TM 3G bereik doorgaans een stuk minder is (bij mij thuis gelukkig prima). Maar de verwachting is dat 3G binnenkort van 2100 naar 900MHz wordt verhuisd, dan zou het weer beter moeten worden.

[Reactie gewijzigd door N8w8 op 22 juli 2024 14:37]

Ik heb mn toestel op 3g bellen gezet, ben benieuwd of dat mn probleem met een slechte lijn tussen andere providers op lost..
@N8w8 ik zelf heb nu kpn daar wordt ik standaard al op umts900 gezet momenteel

[Reactie gewijzigd door netblade op 22 juli 2024 14:37]

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.