KPN en Vodafone leggen verbinding om klanten in hd-voice te laten bellen

KPN en Vodafone zijn bezig met het leggen van een verbinding tussen hun beide systemen, zodat klanten van KPN met die van Vodafone een gesprek met hd-voice kunnen opzetten. Tot nu toe werkte hd-voice alleen tussen klanten van dezelfde provider.

Om hd-voice tussen klanten van de twee providers mogelijk te maken, leggen de providers een ip-internconnectie aan. Daardoor kan de data voor het telefoongesprek van het netwerk van KPN naar die van Vodafone en omgekeerd. Dat was tot nu toe niet mogelijk.

De providers bevestigen het werk aan de interconnectie in een statement aan Telecompaper, nadat het onderzoeksbureau succesvol een gesprek met hd-voice kon voeren met telefoons op de verschillende netwerken. Volgens de providers kan een deel van de klanten van beide providers nu al van de functie gebruik maken, de rest volgt later. Voor gesprekken van klanten van KPN en Vodafone naar klanten van T-Mobile en Tele2 is er geen interconnectie en valt het gesprek dus terug op de gebruikelijke manier van bellen.

Hd-voice is de commerciële naam voor amr-wb en G.722.2. Het is een set standaarden voor bellen, met bijbehorende codecs voor het versturen van de spraak over de netwerken. Hd-voice maakt het mogelijk om een groter gedeelte van het hoorbare geluid dat de microfoon van een telefoon registreert te versturen. KPN en Vodafone bieden onderlinge gesprekken in hd-voice aan via 3g en 4g.

Reacties (85)

[jip_86]

Moet straks iedere provider haar iedere provider in de wereld zo'n interconnect gaan aanleggen om het ook voor buitenlandse klanten te laten werken? Lijkt me niet echt heel haalbaar.

[Jimbolino]

Nee hoor, "straks" belt niemand meer via hun provider, en belt iedereen via whatsapp, facebook skype. Denk dat 99% van alle internationale telefoontjes al niet meer via het ouderwetse telefoonnetwerk lopen.
HD voice is net als blu-ray: in de tijd dat 50% van de Nederlanders streaming video kijkt: too little too late.

[Reactie gewijzigd door Jimbolino op 22 juli 2024 18:45]

[Frenziefrenz]

Ik snap je vergelijking niet helemaal. Blu-Ray is uit de tijd dat je geluk had als je een redelijke kwaliteit 360p stream kon krijgen, terwijl ik in toen in feite al "HD voice" had op Skype. Enkel op m'n computer toen, maar toch.

[robert_paats]

Inderdaad alle providers hebben onderling interconnectie en roaming overeenkomsten. Allemaal netjes geregeld via de gsma.

Maar ze hebben natuurlijk geen directe connecties, hier zit een heel eco systeem tussen van ipx providers/clearing houses/interconnect Exchange om dit mogelijk te maken.

Bedrijven als iBasis (KPN) en bics (Belgacom) leveren dit soort diensten.

https://www.bics.com/our-solutions/roaming
http://ibasis.com/international-voice-data-solutions/securing-lte-roaming-revenue/

Daarnaast heb je mobiele operators die geen eigen roaming overeenkomsten hebben en die dienst in kopen bij derde partijen of andere mobiele operators. Dat zijn meestal de kleine mobiele operators met beperkte middelen.

[Reactie gewijzigd door robert_paats op 22 juli 2024 18:45]

[erikmeuk3]

Soms merk ik dit soort problemen.
Vaak combinatie klassiek mobiel bellen naar VoIP.
De geluidskwaliteit is dan bagger.
Ik vermoed dat dit komt, door het omzetten naar een andere compressie methode.

[WhatsappHack]

Op een gegeven moment zullen ze toch gaan peeren met elkaar op dit gebied lijkt me. Weet eigenlijk ook niet waarom hier een aparte verbinding voor nodig is

[BrutalDave]

Wat een slecht uitgewerkt idee is dat dit dan eigenlijk. Het is toch geen doen als je die lijnen tussen elke provider moet gaan leggen?

[Dorank]

Operators hebben meestal niet met alle andere operators een rechtstreekse verbinding, als je een koppeling hebt met KPN kan je de hele wereld bereiken maar ben je wel gelimiteerd door alle schakels tussen de endpoints. Als de zwakste schakel een ouderwetse TDM koppeling of oude SIP interconnect is is een wideband codec uitgesloten.

KPN heeft tegenwoordig een modern SIP platform als inter operator exchange, als Vodafoon dat ook heeft en ze koppelen met elkaar op die platformen hebben ze bv met een ouderwetse tussenschakel als Tele2 omzeilt (geen idee wat de capabilities van Tele2 op dit moment zijn, slechts een voorbeeld) opeens de mogelijkheid om end to end AMW-WB te doen tussen 4G handsets.

[Jaco69]

Wideband codecs kunnen ook over TDM. Als het niet kan heeft dat dezelfde reden waarom het ook niet op de oude SIP interconnect kan, de optie is niet beschikbaar aan 1 of beide kanten (maar dan in ISUP i.p.v. SIP).
Las te snel. Kan inderdaad niet over een ouderwetse TDM verbinding.

[Reactie gewijzigd door Jaco69 op 22 juli 2024 18:45]

[cHoc]

Dit kan wel over TDM, en gaat ook wel over TDM, DWDM is ook TDM.
Daarbij kan dit ook over oude TDM (PDH/SDH) het word alleen niet (meer) gedaan.

TDM is gewoon Layer 2 techniek, hier kan gewoon IP (Layer3) overheen.

[Reactie gewijzigd door cHoc op 22 juli 2024 18:45]

[Gillie]

(D)WDM is FDM, en heeft niets met TDM te maken. WDM zijn meerdere 'kanalen' waar een stroom bits overheen gaat met een constante snelheid. Een vorm van parallelle communicatie om een transmissie medium, glasvezel te optimaliseren. Met super lambda's van 500Gbps en aantal kanalen is een meerdere Tbps over een enkele glasvezel mogelijk. Vergelijkbaar met de ouderwetse FM radio, draaien aan de knop om een andere zender te ontvangen. Of de analoge CAI aansluiting, meerdere TV-kanalen, elke met zijn eigen frequentie.

TDM is de basis het combineren van gelijke bit-stromen tot een hogere bit-stroom middels seriële communicatie. Elke bit in de hogere orde multiplex is qua tijd 'korter' dan de lagere orde bit-stroom. Aan de andere zijde dient te worden ge-demultiplexed.

Het is geen laag 2, hiervoor zijn adressen nodig. Het is zelfs geen laag 1 aangezien het niet uitmaakt welke techniek word ge-multiplexed. TDM kent geen adressen enkel 'bits' en frequentie/tijd. Het is een beschrijving om meerdere bit-stromen te combineren en qua bit-tijd te 'verkorten'. Of die bit nu uit een 0 of 1 bestaat. Of -15volt of +15volt. Of een lampje wat aan of uit staat. Behoorlijk complex aangezien de zender en ontvanger dezelfde tijd/klok nodig hebben om de verschillende stromen uit elkaar te trekken.

[Gravit0n]

Hier klopt geen hout van, TDM (SDH/SONET en PDH) is laag 1 en transparant voor laag 2 en zodoende ook bovenliggende protocollen.

TDM is overigens een andere (tevens een oude en dure) techniek dan DWDM.
Beide zijn laag 1, maar ze kunnen tegelijk ingezet worden (met DWDM kun je met meerdere lasers een vezel belichten, waardoor je een veelvoud aan transportcapaciteit genereert).

[Jaco69]

DWDM is dan meer laag 0 want dat is niet veel meer dan alleen de kabel.
Over SDH kunnen ook allerlei protocollen (ATM, PPP, MPLS, IP) maar beter gaat Ethernet direct over de black fiber i.p.v. ingepakt in SDH kanalen want dat is goedkoper en geeft een hogere bandbreedte (1 grootte pijp werkt beter dan vele kleine pijpjes).
En we hadden het hier over naakte spraak of voice codecs. Een TDM verbinding (in deze context) is een 64kb/s verbinding. In een ouder type TDM verbinding gaat daat PCM voice overheen maar een (gecomprimeerd) WB-AMR codec kan ook als beide kanten het maar aan kunnen. Dus HD-voice kan over TDM maar niet over een ouderwetse TDM verbinding.

[Reactie gewijzigd door Jaco69 op 22 juli 2024 18:45]

[Gravit0n]

Wederom onjuist, want: Bekabeling, signalen over de kabel (fotonisch of elektrisch) en passieve C/DWDM MUXen zijn laag 1. Dit is allemaal basic networking...

Een TDM verbinding is ook niet per definitie 64kbps, maar een een deel daarvan (64kbps is namelijk een DS0 kanaal, waarvan er 31 in een E1 passen en er passen weer 63 E1 circuits in een enkele STM-1).

Tevens heb je het over laag 1 verbindingen (TDM), vervolgens noem je de incompatibiliteit met applicatielaag protocollen.

TDM = TDM, ouderwets of nieuwerwets, dat maakt voor de bovenliggende protocollen niet zoveel uit. Je hebt het over codecs, die zitten in een applicatielaag protocol (RTP).

[Jaco69]

Klopt het niet met je boek?.

In de praktijk wordt de kabel wel eens laag 0 genoemd.. Maakt niet veel uit want behalve 'layer 2' voor Ethernet switching en 'layer 3' voor IP switching worden die termen toch bijna niet gebruikt.

Een telefoon gesprek over TDM (core) transmissie gaat altijd over een 64kb/s tijdslot. (De GSM A-interface gebruikt 1/4 tijdslot per gesprek).
Er moet inderdaad door de applicatie laag (wij noemen dat controll plane) gecommuniceerd worden over wat er precies over welk tijdslot gaat en hoe de verbinding verder gaat maar dat gaat buiten de spraak verbinding om. (veelal SS7 ISUP of SigTran BICC),
TDM == TDM maar de mogelijkheden van wat je over de TDM kunt sturen ligt (onder andere) aan de trancoding mogelijkheden van de apparatuur aan beide kanten. En om transcoding nu applicatie laag te noemen gaat me een beetje ver. Het codec wordt alleen verpakt in een 64kb/s bitstreaam.
Net zoals RTP == RTP maar met SIP wordt de RTP verbinding opgezet aan de hand van de mogelijkheden van beide kanten.

[Gillie]

In een E1 zitten 32 64kbps timeslots. Eén is signalering/CRC check.

[Gillie]

TDM is een methode/techniek geen 'standaard' zoals ITU-T of IEEE.
Laag 1 zegt welke amplitude, modulatie, golfvorm en/of voltage/amperage/vermogen.

Multiplexing vind vaak plaats op laag 1, maar veranderd de laag 1 signalen niet (bit volgorde of structuur). Uitzondering is 'statistical multiplexing' of te wel packet switching waarbij meerdere 'kabels' gecombineerd worden op een 'trunk'. Denk aan Ethernet switching. Dit is een multiplex techniek op laag 2.

[MSalters]

TDM is Time Division Multiplexing, en dat wordt in veel verschillende contexten gebruikt. GSM (2G) is bijvoorbeeld een draadloze TDM techniek (8 slots per GSM frequentieband). TDM werd ook gebruikt in hele oude digitale backbones (T1/E1), of sommige glasvezelsystemen. Zonder context is het dus vrij betekenisloos.

In dit verband verwacht ik ook geen TDM, maar dat is een praktisch iets: TDM is niet spectraal efficient, en alle nieuwe verbindingen gebruiken dus iets efficienter.

[Jaco69]

De context is verbindingen tussen operators.
TDM wordt nog steeds heel veel gebruikt. tussen operators. (De aloude E1's zijn nu wel ingepakt in SDH verbindingen van STM-1 en hoger en dat scheelt op de DDF.) Nu met 4G komt daar verandering in en worden er IP verbindingen gemaakt.
IP is waarschijnlijk technisch niet efficiënter per spraak verbinding maar het is goedkoper en beter te combineren met andere data en daarom in bulk wel efficiënter.

[Gravit0n]

Slecht voorbeeld, Tele2 biedt al jaren SIP telefonie aan, ook hebben ze SIP interconnects met meerdere andere operators.

Tevens klopt het niet dat een 'oude' SIP interconnect uitgesloten is van een wideband (G.711) codec. De codec huist namelijk niet in SIP verkeer, maar in RTP.

Wat betreft TDM (C7 interconnect) klopt het wel, dat is namelijk ISDN (64kbps) kwaliteit.

[Jaco69]

G.711 is de ouderwetse POTS voice en gaan wideband.
Wideband slaat hier op het frequentie bereik van het stem bereik en G.7111 is een 8 bits met 8kHz bemonsterd 64kb/s signaal.
Dat het codec in RTP verpakt zit zeg niets over dat een oude SIP interconnect geen (RTP) HDvoice connectie kan opzetten. RTP is een userplane protocol.

[Swerfer]

Inderdaad, gooi het gewoon over internet, Dat scheelt lijntjes en volgens mij is HD voice gewoon internet...

[Houtenklaas]

Uiterst ongewenst, dan kan je een provider met zijn voiceverkeer kapot DDOS'sen vanuit de hele planeet. Dat wil je niet met een dienst waarop 112 bereikbaar moet zijn. Klinkt leuk, maar een wat onhandig idee

[Gravit0n]

Heel veel VOIP providers zijn enkel met een publieke SIP gateway bereikbaar, wat ze kwetsbaar maakt, al weet je niet wat voor maatregelen ze mogelijk hebben getroffen om DDOSsen te mitigeren (NAWAS bijvoorbeeld).

[Houtenklaas]

Een indrukwekkend lijstje met namen zit er onder NaWas, maar niet "mijn" SIP provider die inderdaad een publieke gateway heeft. Dat is mijn bewuste keuze omdat ik altijd mobiel als fallback heb. En daarvan verwacht ik dat de trunks niet over een publiek toegankelijk netwerk gaan, om meerdere redenen overigens, waarvan privacy er zeker één is

[Gillie]

Het lijstje gaat over tapdiensten.

[Houtenklaas]

Wat is je boodschap? In NL zijn providers van internet en telefoniediensten afluisterplichtig. SIP diensten geldt *dus* hetzelfde voor. En dat is precies wat NaWas o.a. uitvoert bij hun leden.

[Gillie]

DDoS mitigatie is niet iets waar providers mee te koop lopen. Ze willen de 'bad guys' niet wijzer maken wat voor technieken ze in huis hebben om de aanval af te slaan.

Dit lijstje is uit context.

[Houtenklaas]

Ik snap werkelijk niet welk punt je nu wilt maken. De leden van NaWas staan keurig op de site vermeld. Daar ging mijn reactie over. Dat dat geen uitputtende lijst is, dat lijkt me duidelijk. Daarmee is het prima "in context", maar zeker niet volledig. Maar dat beweerde ook niemand.

[Gillie]

Voor de SOHO is een simpele xDSL aansluiting voldoende en is het inderdaad publiek het potentieel kwetsbaar.
Voor MKB of groter maken ze naar mijns inziens gebruik van Ethernet leased lines.

[Dorank]

De backbone van het nederlands telefonie platform is allang digitaal en schikbaar over IP. Maar over internet gooien heeft als probleem dat je geen QoS hebt.

[Houtenklaas]

... en iets met privacy wellicht ?

[Schrudde]

En dan krijg je ook nog concurrentieissues. KPN en Vodafone kunnen nu de kwaliteitskaart wel trekken en mensen weglokken bij kleinere providers terwijl ze misschien wel zelf die interconnectie weigeren aan te leggen?
Ik weet niet of dat speelt, maar zoiets zou wel een verleiding kunnen zijn.

[Gillie]

Tussen de grotere operators liggen allang IP interconnects. TDM of SDH is al een tijdje niet meer standaard.

[Blaise]

Werkt dit automatisch voor alle telefoons die 3G en 4G ondersteunen?
En werkt het ook voor telecomproviders die op het netwerk van KPN zitten, zoals Simyo?

[Bosmonster]

De telefoon moet het ook ondersteunen.

[markimarc]

En naast het ondersteunen moet het apparaat ook gecertificeerd worden bij de provider als ik het goed had.
Ik kan met mijn s7 edge bijvoorbeeld wel bellen over 4g (voLTE) Maar bijvoorbeeld niet met een Nexus 6p.
https://imgur.com/nK4zm5z

[N8w8]

HD Voice is idd de standaard voor VoLTE, maar werkt ook over 3G.

[markimarc]

Zorgt dit er ook voor dat je internetverbinding tot stand blijft? Heft valt mij immers op dat ik tegenwoordig terwijl ik aan het bellen heb over 3G ik nog gewoon rustig kan door blijven internetten.
Voor zover ik mij kan herinneren kon ik dit 'vroeger' niet?

[RobinF]

Maar bijna elke telefoon doet dit standaard

[Gravit0n]

Nope. Ik heb bij Tele2 gewerkt, en vanuit Samsung was er een custom configuratie geupload in de (test)telefoons. Standaard telefoons werkten niet ten tijde van de VoLTE tests.

Ook Apple heeft het netwerk eerst moeten goedkeuren alvorens ze VoLTE hebben vrijgegeven op Tele2 LTE.

[RobinF]

Maar we hadden het toch over HDVoice? En niet specifiek over VoLTE?

[Gravit0n]

Ah ja, inderdaad, maar dan nog zijn er genoeg toestellen welke geen HD Voice ondersteunen. Apple ondersteunt het bijvoorbeeld vanaf de iPhone 5, maar zij waren vrij traag met het inbouwen van de benodigde hardware.

[Thyrif]

Daardoor kan de data voor het telefoongesprek van het netwerk van KPN naar die van Vodafone en omgekeerd.

Hierdoor lijkt het van wel.

zodat klanten van KPN met die van Vodafone een gesprek met hd-voice kunnen opzetten.

Hierdoor lijkt het van niet. Het artikel op Telecompaper geeft niet meer duidelijkheid.

[Reactie gewijzigd door Thyrif op 22 juli 2024 18:45]

[RobinF]

Reken er maar op dat later ook de MVNOs (die bellen via KPN) volgen. Die kunnen namelijk al van HD Voice gebruiken als ze dat via KPN afnemen

[Reactie gewijzigd door RobinF op 22 juli 2024 18:45]

[Dorank]

pakt de specs van de KPN trunks erbij (geen MVNO maar FNO)

codecs:

• g711a
• g722
• g726
• g729
• AMR-WB met KPN mobiel

Afhankelijk van in hoeverre de MVNO virtueel is en wat ze zelf aan capabele apparatuur hebben staan zou ik verwachten dat dat al kan werken.

[dennissimeau]

Beetje jammer dat T-mobile op dit punt een beetje achterblijft. Oke, ik haal in mijn dorp 195Mbit Down, maar ook dit soort technieken en VoLTE zou ik graag geïmplementeerd zien en daar blijven ze een beetje steken.

[WayLikeMark]

De reden dat T-Mobile VoLTE nog niet heeft geactiveerd is vanwege het feit dat HD-Voice qua kwaliteit bij hun niet onder doet aan VoLTE. Ook de callsetup zal niet marginaal erop vooruit gaan waardoor dit minder prioriteit heeft op het moment. Bij de P3 kwam dit naar voren en dit terwijl KPN en Vodafone wel al VoLTE aanbieden. Wanneer een provider op zoals data als voice zonder VoLTE al hoger scoort als de concurrent is dat toch naar mijn inziens niet nodig?
De techniek is voor mij niet belangrijk als het maar het beste is.

Uiteraard wel een gemis dat HD-Voice niet beschikbaar is van of naar T-Mobile vanuit KPN en Vodafone

[dennissimeau]

Ik merk vaak genoeg dat als ik tijdens het bellen iets wil opzoeken en mijn telefoon op 3G is terug geschakeld, dat het internet als trage p**p door de leidingen gaat. Dit heb ik zowel bij KPN als nu bij T-mobile gehad.

HD-voice is maar een aspect natuurlijk, terwijl VoLTE een netwerktechniek is.

[Dreamvoid]

Dit hangt van het toestel af, in principe kan een telefoon de IP-verbinding over 4G laten lopen en de circuit-switched voice parallel via 2G/3G.

[Jaco69]

Is er een toestel dat dat kan?

[erikmeuk3]

Ik bel al jaren met een fritzfon op de voip lijn.
G.722HD werkt heel mooi.
Zie de HD indicatie niet zo vaak op het display.

[Miglow]

Als iedereen volte doet gaat de call setup er zeker op vooruit. Nu heb ik weinig mensen die via volte bellen in mijn belkringetje, maar als ik naar een vaste lijn bel, gaat de telefoon al over voor ik m bij mijn oor heb.

[Schrudde]

Ik krijg mijn vriendin altijd loepzuiver binnen sinds ze op Tele zit. Toen ze bijTelfort was was het altijd blikkerig
Dus ze hebben denk ik zeker wel HDVoice.

[Reactie gewijzigd door Schrudde op 22 juli 2024 18:45]

[Luca]

Ikzelf heb nooit begrepen waarom ze het HD-voice hebben genoemd en niet HQ-voice. High quality is toch veel logischer dan high definition?

[lukjah]

Marketing

[robert_paats]

Inderdaad marketing want de gewone man op de straat kan niets met AMR-WB

[Nathan]

Ik had de laatste tijd het idee dat als een Vodafone klant mij belde dat de geluidskwaliteit dan veel beter was dan andersom.

[SSTARBOYYY]

Merk wel verschil tussen normaal en hd bellen.

[ucsdcom]

Ik hoop dat dit ook de gesprekskwaliteit van gebeld worden uit een auto opschroeft. Echt soms onverstaanbaar bij vertegenwoordigers etc. Dat zou best wat beter mogen.

Zijn carkits trouwens wel er op berekend om de hogere kwaliteit te registreren en te ontvangen?

[MSalters]

Dat heeft weinig met de codec te maken. Dat is een klassiek geval van Garbage In, Garbage Out.

De oplossing voor bellen vanuit de auto is een array microfoon (zoals de Amazon Echo heeft). Je weet waar het geluid vandaan zou moeten komen; geluid vanuit een andere richting kun je dan negeren.

[CivLord]

De slechte kwaliteit van telefoongesprekken in de auto heeft meer te maken met brakke hands-free carkits en achtergrondgeluid dan met de gebruikte communicatieprotocollen/ codecs.

[SkyStreaker]

Sorry hoor maar... Is overal een beetje betere VDSL2+ aanleggen niet een betere prioriteit? HD voice vindt ik wat minder belangrijk dan een beperkt zijn tot ~ 900 Kbit/s

True @ hieronder.

[Reactie gewijzigd door SkyStreaker op 22 juli 2024 18:45]

[Croga]

Die twee hebben natuurlijk in de verste verte helemaal niets met elkaar te maken.

Dat is hetzelfde als zeggen dat Philips moet stoppen met lampen maken aangezien een betere CAT scanner belangrijker is.
Of zeggen dat Microsoft maar moet ophouden met Office aangezien er nog bugs in Windows zitten.
Of zeggen dat KLM niet meer naar New York moet vliegen, ze kunnen beter vaker naar Parijs vliegen.

Zijn dat genoeg voorbeelden? Of moeten we ook stellen dat DPG moet stoppen met Tweakers zodat ze meer tijd aan De Telegraaf kunnen besteden?

[FreshMaker]

So true ....

Ik heb dit vaker bij berichten, alsof alles in het leven serieel en opéénvolgend moet gebeuren.
De mensen achter HDvoice hebben misschien zelf null verstand van DSL

[Anoniem: 84766]

-knip-

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 84766 op 22 juli 2024 18:45]

[reinier666]

Nou, hebben ze zeker stekkertjes zitten omprikken, want ik had de hele dag door een slechte vodafone lijn vandaag