Terug naar de zone
Stalker 2: Heart of Chornobyl
Stalker 2: Heart of Chornobyl is een game die de afgelopen veertien jaar meermaals in de prullenbak leek te verdwijnen, maar nu dan toch het levenslicht ziet. De game biedt spanning, vrijheid en een heerlijk avonturiersgevoel, maar ook bugs, verouderde gameplayelementen en wisselende grafische prestaties. Hoewel je er voldoende op kunt aanmerken, is de game goed genoeg om door te blijven spelen. De zone blijft mysterieus en uitnodigend, de verhaallijnen zijn boeiend genoeg en zeker het schieten werkt prima. Het zal aan smaak onderhevig zijn of Stalker 2 de moeite waard is. Wie wel uit de voeten kan met een uitdagende game die trouw is aan de oude Stalker-games, zal hier prima aan kunnen beginnen; voor wie inmiddels wat meer verwacht van een hagelnieuwe shooter, zijn er waarschijnlijk betere opties.
Nostalgie en het wat negatievere broertje melancholie zijn rare dingen. Het is menseigen om terug te kijken in de geschiedenis en weemoedig terug te denken aan vervlogen tijden. We verlangen naar een mooie tijd of een bepaald gevoel dat we zijn kwijtgeraakt. We koppelen personen of specifieke dingen aan fases van ons leven. We denken er verlangend aan terug, missen een gevoel, maar weten dat er écht naar teruggaan niet mogelijk is. Nergens is dat effect natuurlijker sterker dan in de liefde, maar gamers kunnen er ook wat van. Wat is immers de reden dat iets als een heruitgave van Tony Hawk’s Pro Skater 2 het origineel nooit kan evenaren? Simpel: de gamewereld nu is niet de gamewereld van toen en jij bent niet de persoon en de gamer die je toen was. In een notendop is Stalker 2: Heart of Chornobyl een game voor gamers die de oude Stalker-games missen. Zij komen er met deze game echter achter dat die oude liefde wellicht beter in het verleden had kunnen blijven.
Stalker 2: Heart of Chornobyl speelt zich net als de vorige games af in de Exclusion Zone rond de kerncentrale van Chernobyl, dat je op zijn Oekraïens schrijft als Chornobyl. In die zone zijn door de jaren heen allerlei gevaarlijke anomalieën ontstaan en daar zijn waardevolle artefacten te vinden. Die artefacten en eventueel andere waardevolle spullen en geheimen die de zone herbergt, leiden ertoe dat avonturiers de zone in trekken om ze te vinden en er rijk van te worden. Deze avonturiers heten stalkers en zij hebben hun werk gemaakt van het navigeren door de zone en scoren van loot. Dat werk wordt bemoeilijkt door allerlei facties die hun eigen plannen hebben in de zone, maar ook door groepen bandieten en gemuteerde monsters.
Monolith, Clear Sky en andere bekende namen
De speler betreedt de zone als simpele stalker genaamd Skif, die op zoek is naar een mysterieus artefact, maar al snel betrokken raakt bij een verhaal dat veel verder gaat dan dat. De gebeurtenissen in Call of Pripyat leken ervoor te hebben gezorgd dat de zone niet verder zou uitbreiden, maar verschillende vreemde verschijnselen wijzen erop dat de zone rond de kernreactor van Chornobyl verre van stabiel is. Het verhaal leidt Skif langs verschillende bekende facties, die gamers die bekend zijn met Stalker zullen herkennen, zoals Monolith en Clear Sky. Het verhaal is interessant genoeg om je door het avontuur heen te leiden, waarbij je de keuze hebt om een flink aantal sidemissions aan te gaan.
Wat het verhaal en de setting betreft, is het jammer dat Heart of Chornobyl op zijn zachtst gezegd weinig eerbied heeft voor de eerdere games in de serie. De game bevat bijvoorbeeld informatie over terugkerende personages die simpelweg niet overeenkomt met de oude games. Ook de ligging van bepaalde plekken is anders, zoals die van basissen van bepaalde facties. Ik ga echt niet eisen dat een map in Stalker 2 er net zo uit moet zien als in de vorige games, maar je praat wel over dezelfde zone. In die zone hebben mensen al verhalen gespeeld. Dan is het best raar dat de opbouw van de wereld zo verregaand is veranderd en dus inconsistent is met wat je in Call of Pripyat, Clear Sky of Shadow of Chernobyl hebt gezien. Geen ramp: je kunt de game prima spelen zonder je hier een seconde druk over te maken, maar voor doorgewinterde Stalker-spelers is het misschien jammer.
Uitdagend, spannend en avontuurlijk
De game speelt zoals de vorige Stalker-games ook speelden. Dat wil zeggen: je bent vrij om de zone te verkennen. Wel is het handig om dat te doen aan de hand van missies, want die leiden je op een logische manier door de spelwereld heen en zorgen dat je niet te snel tegenover iets te grote uitdagingen komt te staan. Want uitdagend is Stalker 2: Heart of Chornobyl zeker. Ik begon de game te spelen op de middelste van de drie niveaus, maar paste dat al snel aan naar ‘Rookie’. Dat was confronterend, maar op dat moment nodig om het spelplezier niet te verliezen. Vijanden schieten met scherp en de gemuteerde monsters die je tegenkomt zijn al helemaal ellendig.
Te moeilijk, te makkelijk
Op Rookie wordt de game wel meteen érg makkelijk. Ik nam na een tijdje niet meer de moeite om gevechten uit de weg te gaan en dat is ook niet echt de bedoeling. Overleven is een van de hoofdzaken van de game, dus dat het allemaal niet makkelijk is, past er goed bij. Toen ik nog wel op het middelste niveau speelde, was het sluipen door een basis vol vijanden goed voor flinke spanning en dat is wat je wilt in een game waarin overleven een doel op zich is. De zone zit vol natuurlijke en onnatuurlijke gevaren en daarmee geconfronteerd worden mag best moeilijk zijn. Voor mij werkte Rookie uiteindelijk beter. Mocht je de game trouwens niet op pc maar op Xbox spelen, dan kan het lonen om even te spelen met de instellingen rond aim assist. Die maken het mikken logischerwijs makkelijker; dat is fijn, want de standaard manier van richten voelt in Stalker 2 op de console best moeizaam.
:strip_exif()/i/2007100412.jpeg?f=imagearticlefull)
Op avontuur gaan in Stalker 2 is leuk en spannend. Onderweg naar missielocaties kom je vaak al allerlei anomalieën en vijanden tegen en die zijn beide goed voor waardevolle loot. Wel liep ik al snel aan tegen het maximale gewicht dat Skif bij zich kan dragen. Ik kon daardoor wapens van verslagen vijanden vaak al niet eens meer meenemen. Het is dus zaak om economisch om te gaan met je bepakking, zodat je in elk geval voldoende middelen als medkits en allerlei boostende drankjes kunt meenemen en natuurlijk ook voldoende munitie voor je wapens. Er zijn wel manieren om te zorgen dat je meer kunt meenemen: sommige armor zorgt voor een bonus en ook sommige artefacten kunnen zo’n bonus geven.
Lopen, lopen, lopen
Lopend door de spelwereld merk je trouwens ook dat je dát vaak aan het doen bent: lopen. Stalker 2 beschikt wel over een fasttravelsysteem, maar dat is beperkt. Er is een aantal nederzettingen in de wereld waar je bijvoorbeeld spullen kunt verkopen of laten repareren. Op die plekken vind je ook gidsen die je naar een van de andere nederzettingen kunnen brengen tegen een vergoeding. Dat is de beste manier om sneller naar een ander deel van de wereld te komen, maar dat voorkomt niet dat je soms kilometers te voet aflegt. Dat vond ik na een tijdje wat vervelend worden, zeker als het donker is. Stalker 2 is een vrij donkere game. Ik schroefde de gamma en helderheid al snel iets op om het turen in het donker iets makkelijker te maken, maar dit is ook weer zo’n punt dat aansluit op wat voor game het is. Het is de bedoeling dat het pikkedonker is en je met je lampje niet alles kunt zien ‘s nachts, dus voor een zo authentiek mogelijke ervaring zou je deze instellingen waarschijnlijk ongemoeid moeten laten.
Toch laat de game soms een steekje vallen op het gebied van authenticiteit. Voor een game als Stalker 2 is het nogal belangrijk dat de spelwereld geloofwaardig overkomt. Oké, de zone zit vol elementen die onnatuurlijk en dus weinig geloofwaardig zijn, maar dat hoort bij de game. Ik doel meer op vreemd gedrag van de personages in de spelwereld. Simpel voorbeeld: ik kwam een groepje soldaten tegen dat in gevecht was met wat wilde, gemuteerde honden. Dat gevecht kostte twee of drie van hen het leven. Toen de laatste hond eenmaal dood was, liep de rest rustig verder, zonder ook maar om te kijken naar hun gevallen makkers. Ik mocht de slachtoffers zelfs recht onder hun ogen ontdoen van kogels, wapens en andere bruikbare dingen. Als je een wereld bouwt waarin je hamert op overleven en waarin kogels soms schaars zijn, is dit een element dat de geloofwaardigheid een beetje doorbreekt. Het zit het spelplezier niet heel erg in de weg en looten blijft natuurlijk ook een onderdeel van een game als deze, maar toch.
:strip_exif()/i/2007100428.jpeg?f=imagearticlefull)
Wat het spelplezier af en toe wél in de weg zit, is het platformen. Ik ben toch al niet zo'n fan van platformelementen in een firstpersongame, maar goed: het kán best goed. Als je het een beetje afkijkt van Mirror’s Edge, heb je best kans op succes. Helaas is dat succes er in Stalker 2 niet. De momenten dat je springend ergens moet zien te komen zijn steeds irritante onderbrekingen. Bovendien is het raar dat de makers de spelers wel sprongen laten maken om op bepaalde plekken te komen, maar dat Skif zichzelf niet omhoog kan trekken aan muurtjes. Alle objecten die hoger zijn dan je middel, zijn te hoog voor onze dappere stalker. Daardoor moet je soms omlopen, terwijl je voor je gevoel makkelijk over een hek heen zou moeten kunnen komen. Soms kan dat ineens weer wel - de menu’s geven ook aan dat de de jumpknop ook voor ‘vault’ is - maar andere keren kan het weer niet. Wat daarin de bepalende factor is, werd mij niet duidelijk.
Gelukkig komen bovenstaande situaties niet overdreven vaak voor. Veel vaker ben je gewoon aan het schieten en daarin staat Stalker 2 zeker zijn mannetje. Er is een flink arsenaal aan wapens, dat je dan nog wel even moet zien te vinden. De meeste wapens die je kunt looten van vijanden zijn bar slecht onderhouden en lopen daardoor snel vast. Betere wapens kun je vinden bij handelaren of op goed verstopte plekken in de spelwereld en binnen bepaalde plaatsen waar je ze kunt verwachten. Een oude legerbasis zal bijvoorbeeld best aardig schietgerei hebben, maar of het verstandig is om daar naar binnen te lopen, is een tweede.
Vrijheid
Wat ik tof vind aan Stalker 2: Heart of Chornobyl, is dat de game je als speler heel vrij laat in hoe je je verhaal wilt laten verlopen. Dat verhaal gaat verder, wat je ook besluit te doen met diverse personages die je in dat verhaal tegenkomt. Soms laat de game je een specifieke keuze maken om iemand wel of niet te laten leven, maar die keuze heb je bij vrijwel alle personages altijd wel, tenzij je je bevindt in een van de nederzettingen. Ik maakte er op een gegeven moment een sport van om iedereen die ik onaardig vond dan maar gewoon meteen af te maken en er zijn best veel onaardige mensen in de zone van Stalker 2.
Al met al levert Stalker 2 met spanning, avontuur en vrijheid een aantal ingrediënten die samen voor prima gameplay zorgen. Dat er lekker op uit trekken en de zone beter leren kennen zo tof is, zorgt er deels voor dat andere irritaties wat op de achtergrond blijven, maar ze zijn er wel. Een daarvan is dat de game op verschillende manieren ouderwets aanvoelt. Wellicht dat fans van het eerste uur dat juist kunnen waarderen, maar het feit dat je inventory openen langzaam is en dat het managen van je spullen een taakje op zich is, droeg voor mij niet bij aan het spelplezier. Dan kun je zeggen: dan is Stalker 2 geen game voor jou, want die elementen zijn opzettelijk zo gedaan om dat ‘overleven in de zone’ kracht bij te zetten. Daarmee ben ik het eigenlijk wel eens. Het is niet altijd makkelijk of zelfs gebruiksvriendelijk, maar het past bij de game.
Technisch wisselvallig
Op technisch vlak levert Stalker 2: Heart of Chornobyl wisselende prestaties af. Dat begon met een ietwat valse start. Met name de pc-versie had last van de nodige bugs, waardoor sommige gamers kort na release spraken van een haast onspeelbare game. Zo heftig heb ik de problemen niet meegemaakt en zeker op Xbox draait de game stabiel genoeg. Daar staat dan tegenover dat je een audiovisueel mindere versie van de game voor je hebt. Vanwege tijdgebrek hebben we geen beeldvergelijking gemaakt, maar de verschillen zijn behoorlijk. De pc-versie beschikt over scherpere graphics en kan, mits je een relatief recente videokaart hebt, die beeldkwaliteit ook combineren met een hogere framerate.
Performance versus Quality
Op de Xbox Series X kan de speler kiezen uit de Performance-modus en de Quality-modus; op de Xbox Series S is er slechts één keuze, die standaard op 30 frames per seconde draait. De Series X heeft dus een modus die een hogere framerate verkiest boven beeldkwaliteit en een modus die dat andersom doet. De keuze tussen die beide modi vond ik bij Stalker 2 niet makkelijk. In de Quality-modus merk je duidelijk dat je naar een lagere framerate zit te kijken, zeker als je daarvóór al in Performance had gespeeld. Dat lijkt al te bepalen dat Performance fijner is, maar die modus heeft als nadeel dat de 60 frames per seconde niet strak wordt gehaald. De framerate dipt veelvuldig richting de 50 frames per seconde. De Quality-modus doet in die zin dus meer wat ervan verwacht wordt. Toch vond ik Performance net fijner spelen. In een shooter verloopt de actie soms best snel en dan is het met meer beeldjes gewoon fijner spelen.
Problemen met framerate
Hoewel de technische problemen enkele weken na de release een stuk minder groot zijn, zijn er nog steeds wat problemen. Zo zijn er nog wel wat bugs, die meestal niet zo heel erg zijn, maar ik heb bijvoorbeeld meegemaakt dat ik niet met iemand kon praten, terwijl dat wel zou moeten. Even herladen en het werkt weer, maar dat soort kleine issues bestaan dus nog wel. Ook kun je de nodige framerateproblemen verwachten, ongeacht op welke modus je speelt. Die momenten zijn gelukkig spaarzaam genoeg om geen heel groot probleem te vormen, maar ze zijn er nog wel.
Ik heb er onvoldoende in kunnen duiken om te stellen dat het met de slowdowns te maken heeft, maar een deel van de performance-uitdagingen op pc’s komt voort uit de manier waarop GSC Game World omgaat met raytracing. De game maakt gebruikt van Unreal Engine 5’s Lumen en forceert daarbij de softwaremodus van Lumen. Dat betekent dat er geen gebruik wordt gemaakt van eventuele op raytracing gerichte hardware in je videokaart. De kans is groot dat dat verandert en dat GSC Game World deze opties nog toevoegt, maar voorlopig kan dit wat prestatieproblemen opleveren, zelfs als je beschikt over een goede videokaart.
:strip_exif()/i/2007100420.jpeg?f=imagearticlefull)
Als ik kijk naar de graphics zelf, vind ik Stalker 2: Heart of Chornobyl ook wisselend. Soms loop je ergens rond en gaat in de verte de zon net onder, die dan prachtig reflecteert op het water. Elders loop je juist weer in vrij ongeïnspireerd ogende, saaie omgevingen rond, waar ook de vegetatie er niet altijd even modern uit ziet. Het geeft Stalker 2 op die momenten een wat verouderde look. Voor de lichteffecten, en schaar daaronder zeker ook de special effects die horen bij de anomalieën, geldt dat helemaal niet: daar ziet de game er prima uit. Het is dus een wisselend beeld, dat in algemene zin een ruime voldoende scoort, met enige kanttekeningen daarbij.
Matige stemmen
Het geluid vind ik over het algemeen wat minder dan de beelden. Wat de game goed doet, is met achtergrondgeluid een sinistere sfeer creëren. Je hebt donders goed door wanneer je ergens rondloopt waar het op elk moment fout kan gaan. Dat is sterk, maar zodra er personages aan het woord komen, gaat het mis. Wat bijvoorbeeld opvalt, is dat de accenten van de personages nogal wisselend zijn, maar dat is niet per se omdat dat dan past bij de identiteit van die specifieke personages. Het voelt allemaal wat willekeurig, zeker als je merkt dat sommige personages hun accentjes zelfs niet constant weten vast te houden. Ook hoor je op plekken waar je vaak komt steeds dezelfde inspiratieloze gesprekjes tussen personages die daar rondhangen en ook dat is niet al te sterk. Het verraadt dat achter deze productie geen kapitaal zit dat stemacteurs van een hoog kaliber kan aantrekken. Kleine tip voor wie zich hier ook aan stoort: de gesproken taal is aan te passen. Kies je daarbij voor Oekraïens, dan heb je niet alleen de juiste taal voor de regio en dus een authentieker geluid, maar ook het voordeel dat slechte acteerprestaties een stuk minder opvallen.
Conclusie
Stalker 2: Heart of Chornobyl blijft op verschillende manieren trouw aan de originele games, maar komt daardoor ook ouderwets en moeizaam over. De game is daarnaast heel uitdagend. Overleven moet een taak op zich zijn en dat komt zeker over, voor diverse gamers waarschijnlijk zelfs iets te goed. Het is jammer dat dan terugschakelen naar ‘Rookie’ een wel erg grote daling in niveau oplevert; gevoelsmatig was er ruimte voor een extra niveau daar tussenin. De game laat verder kleine steekjes vallen op het gebied van geloofwaardigheid, kent nog wat bugs en beschikt zeker niet over indrukwekkende prestaties van de stemacteurs. Toch trekt de zone je aan. Je loot verkopen, alleen het broodnodige in je uitrusting houden, op jacht gaan naar nieuwe artefacten en nieuwe missies doen blijft heel lang leuk, ook al houdt het in dat je er vaak ellenlange stukken voor moet wandelen. De mate van spanning, avontuur en vrijheid houden de gameplay goed genoeg overeind.
Daarnaast is het gewoon fijn om de game toch nog te zien na zoveel problemen tijdens de ontwikkeling. Dat hoeft de uiteindelijke beoordeling helemaal niet te beïnvloeden; de game moet gewoon op eigen benen kunnen staan. Maar toch: dat het ze uiteindelijk toch nog gelukt is, is een compliment waard.
Klik hier voor de prijzen van de Windows-versie.