De Europese Commissie is een consultatie gestart waarin het input vraagt over de invulling van de AI-verordening. De Commissie wil weten hoe zij AI-systemen en 'verboden gebruiken' exact moet definiëren. Met de antwoorden wil de EC betere richtlijnen opstellen.

De Europese Commissie zegt dat zij een gerichte consultatie richting partners begint, waarin zij input vraagt over de AI Act, of de AI-verordening. Die is sinds augustus dit jaar van kracht, maar wordt nog niet gehandhaafd. De Europese Commissie werkt ondertussen aan richtlijnen waarin zij bepaalde begrippen uit de verordening vast wil leggen.

Voor die twee zaken wil de EC nu input vragen. Er is een exacte definitie van een AI-systeem vastgelegd in de wet, maar die uitleg bestaat weer uit technologieneutrale begrippen zoals 'voorspellingen' of 'een machinegebaseerd systeem'. De EC wil onder andere weten welke van die begrippen zij nader moet uitleggen in verdere richtlijnen.

Hetzelfde geldt voor het 'verboden gebruik van AI'. Dat is een belangrijk onderdeel van de verordening: het gaat over de inzet van AI waarvan de EC al heeft vastgelegd dat het niet mag. Het gaat dan bijvoorbeeld over AI voor het opstellen van socialekredietscores, vergelijkbaar met China. Ook daarvan ontbreken heldere definities. De Europese Commissie vraagt daarom naar specifieke voorbeelden die nu al bekend zijn. Ook wil zij van die categorie verdere definities kunnen opstellen.

Die definities kunnen het in de toekomst makkelijker maken voor toezichthouders of beleidsmakers om AI-systemen te beoordelen. Grote technologiewetten uit Europa worden vaak technologieneutraal opgesteld, maar in de praktijk levert dat ook verwarring op. Bij de AVG worden er bijvoorbeeld veel begrippen niet uitgelegd, wat ertoe leidt dat bedrijven een eigen interpretatie moeten geven en daarop vervolgens kunnen worden aangepakt door toezichthouders, die weer een eigen interpretatie hebben.

Framework is begonnen met de vroege verkoop van zijn laptopmoederbord met RISC-V-processor. Het bedrijf dat het moederbord maakt, DeepComputing, verkoopt dat voor 199 dollar. De verkoop is aanvankelijk voor zakelijke kopers, maar het is voor het eerst dat het model te koop is.

DeepComputing schrijft in een blogpost dat het een early access-programma heeft opgezet voor de verkoop van de DC-ROMA. Dat is een moederbord voor de Framework Laptop 13 waarop in plaats van een Intel- of AMD-cpu een RISC-V-processor zit. Het gaat dan specifiek om de JH7110-cpu van StarFive. Die processor heeft vier SiFive U74-cores die zijn gebaseerd op de RISC-V-instructiesetarchitectuur.

Framework kondigde het moederbord voor de modulaire Laptop 13 deze zomer aan. Het bedrijf zei een eigen RISC-V-moederbord te willen aanbieden voor de laptop, omdat die chipset 'goed zou passen bij de filosofie van het bedrijf'. De Framework-laptops zijn zo gemaakt dat ze makkelijk te upgraden en repareren zijn.

Bij de introductie was er nog weinig bekend over de release van het moederbord. Dat was toen nog in een 'vroeg ontwikkelstadium'. Inmiddels is de eerste verkoop dus gestart, al is dat voorlopig alleen nog aan zakelijke klanten. Kopers kunnen het moederbord ook kopen in combinatie met een behuizing, die door Framework en Cooler Master is gemaakt. Dat maakt het mogelijk eigen antennes en aansluitingen op het model te zetten, om het moederbord zo als volwaardige mini-pc te kunnen gebruiken.

Het basismodel van het moederbord kost 199 dollar. Omgerekend naar euro's en inclusief btw zou dat uitkomen op 227 euro. Vanaf volgend jaar wil DeepComputing de massaproductie van het moederbord beginnen. De prijs die consumenten of gebruikers van de Framework Laptop 13 dan betalen, is nog niet bekend.

Microsoft heeft .NET 9 uitgebracht. In de nieuwe versie van het ontwikkelaarsframework zijn 'duizenden verbeteringen in prestaties, beveiliging en functionaliteit' doorgevoerd, aldus het bedrijf. Daarmee kan het framework meer requests afhandelen en is geheugengebruik efficiënter.

Microsoft kondigde .NET 9 aan tijdens de .NET Conf-ontwikkelaarsconferentie. Het framework komt tegelijk uit met een nieuwe update voor Visual Studio 2022, v17.12. Het bedrijf schreef in september al over de prestatieverbeteringen in .NET. Microsoft zegt 'duizenden' verbeteringen te hebben doorgevoerd waardoor programmeertalen efficiënter kunnen worden opgebouwd in Windows. .NET 9 krijgt achttien maanden ondersteuning als een standaardrelease.

Er zitten onder andere veel verbeteringen in de Server Garbage Collector-functionaliteit. Die is volgens Microsoft 'significant aangepast' zodat geheugeneisen beter worden afgestemd op de omgeving, zoals de lokale machine of een VM. Dat is voornamelijk interessant voor omgevingen waar veel processorkernen worden gebruikt, omdat geheugenbeheer in zulke omgevingen al snel complex wordt. In benchmarks zoals TechEmpower zou het geheugengebruik zelfs met tot wel 93 procent kunnen dalen. Verder kan het aantal api-requests via .NET 9 in sommige gevallen tot wel vijftien procent omhoog. Microsoft zegt dat dat bij in ieder geval een json-benchmark het geval was.

Microsoft heeft verder ook .NET Aspire 9 uitgebracht. Daarin zitten meerdere nieuwe features zoals de mogelijkheid om containers te wisselen tussen debugomgevingen en applicaties te starten en stoppen vanuit het dashboard. Ook heeft Aspire meer integraties voor niet alleen nieuwe api's, maar ook voor AI-modellen zoals die van OpenAI, LlamaIndex en uiteraard zijn eigen Azure-integratie.

Nokia wil api-bedrijf Rapid overnemen. De telecomfabrikant wil Rapid integreren in een nieuw platform waarmee ontwikkelaars applicaties kunnen maken voor 5G-netwerken. De bedrijven noemen geen overnamebedrag.

Nokia schrijft dat het Rapid overneemt, het bedrijf dat vroeger bekend stond als RapidAPI. Details over de overname zijn niet bekend: het is onbekend wat Nokia betaalt, of dat een cashovername is en hoeveel personeelsleden er naar het Finse bedrijf meegaan. Rapid werd in 2022 nog op een waarde van een miljard dollar geschat.

Rapid is een start-up die het ontwikkelen en beheren van api's faciliteert. Dat gebeurt onder andere met de Rapid Marketplace, een hub waar meer dan 41.000 api's worden aangeboden en waarbij meer dan zes miljoen ontwikkelaars zijn aangesloten. Nokia wil naar eigen zeggen 'zijn netwerk-api-roadmap verder uitwerken en het api-ecosysteem van providers, systeemaanbieders, softwarefabrikanten en hyperscalers leiden om 4G- en 5G-netwerkmogelijkheden te gebruiken en daarmee geld te verdienen'.

Nokia zegt dat providers en netbeheerders ontwikkelaars via api's toegang kunnen verlenen tot hun netwerken. Nokia wil daarvoor op termijn een platform en ontwikkelaarsportaal bouwen. Daar begon de netwerkgigant in september vorig jaar mee. Inmiddels zijn er 27 bedrijven bij dat initiatief aangesloten. Rapid moet dat idee gaan uitwerken. Het is niet duidelijk wat er vervolgens met Rapids eigen marktplaats gebeurt.

X-alternatief Bluesky heeft meer dan vijftien miljoen gebruikers. Naar verwachting komt dat doordat een groot deel van de X-gebruikers na de recente verkiezing van Donald Trump naar een nieuw platform zoekt.

Het nieuwe recordaantal staat op een statistiekenpagina van een van de ontwikkelaars, die automatisch met behulp van Bluesky's api wordt aangevuld. Daarop is te zien dat het platform op woensdagavond meer dan 15,1 miljoen gebruikers heeft. Dat zijn totale aanmeldingen en niet per se actieve gebruikers; volgens de statistiekmakers kunnen statistieken zoals actieve gebruikers, totale posts en likes vanwege 'de recente aanwas van gebruikers' mogelijk incorrect zijn.

Bluesky kreeg met name de afgelopen dagen een grote toestroom aan nieuwe gebruikers. In de afgelopen week bleken dat er 700.000 te zijn. Het zou met name gaan om Amerikaanse gebruikers. De toename lijkt voornamelijk te komen door de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Elon Musk, die ook X bezit, speelde daarin een grote rol, onder andere door veel geld in Donald Trumps campagne te steken.

Kwetsbaarheden in Citrix' NetScaler waren in 2023 de meest uitgebuite kwetsbaarheden. Dat stellen meerdere nationale cybersecurityorganisaties. Veel van die kwetsbaarheden werden aanvankelijk als zeroday uitgebuit.

De lijst die de verschillende beveiligingsinstanties hebben opgesteld, gaat over de vijftien meestvoorkomende en vooral uitgebuite kwetsbaarheden van het afgelopen jaar. Onder andere de Amerikaanse CISA, FBI en NSA stellen de lijst op, samen met instanties uit de andere 'Five Eyes'-landen: Australië, Canada, Nieuw-Zeeland en het Verenigd Koninkrijk. Het gaat in dit geval om een lijst kwetsbaarheden die in 2023 werden uitgebuit.

Bovenaan de lijst staan twee kwetsbaarheden in Citrix' Netscaler ADC en de Gateway. Het gaat om een kritieke kwetsbaarheid, CVE-2023-3519, die een remote code execution mogelijk maakt, en een buffer overflow, CVE-2023-4966. Die beide kwetsbaarheden werden vorig jaar ontdekt. Andere vaak misbruikte kwetsbaarheden zijn CVE-2023-20198 in Cisco's IOS XE-software en CVE-2023-27997 in Fortinets FortiOS en -vpn. In de top vijftien staan voornamelijk endpointsoftwareproducten zoals vpn's en firewalls.

De cybersecurityinstanties merken op dat er in 2023 veel meer aanvallen plaatsvonden op zerodays dan het jaar ervoor. Dat betekent in de praktijk dat de kwetsbaarheden voor het eerst werden uitgebuit voor er een publieke patch beschikbaar was, maar niet dat het totale aantal aanvallen in die periode plaatsvond. Volgens de instanties vinden de meeste succesvolle uitbuitingen plaats binnen twee jaar nadat de bug openbaar wordt gemaakt. Dat gebeurt in de meeste gevallen via een patch. Met andere woorden: veel aanvallen vinden plaats op kwetsbare systemen waarvoor wel een patch beschikbaar is, maar waarop beheerders die nog niet hebben geïnstalleerd.

Google gaat onder een kleine groep gebruikers, onder andere in Nederland en België, experimenteren met het weglaten van media in Google Nieuws en de zoekmachine. Het gaat om een meetproef die door uitgevers en beleidsmakers is aangevraagd.

Google schrijft in een blogpost dat het een test gaat draaien onder één procent van zijn gebruikers in België en Nederland, maar ook in andere Europese landen zoals Frankrijk en Polen. Die gebruikers krijgen een tijd lang geen zogenaamde 'snippets' meer te zien van Europese nieuwsmedia. Die resultaten verschijnen niet meer in Zoeken, in Nieuws en in het Discover-tabblad. Nadat de test stopt, krijgen gebruikers die resultaten weer te zien.

De test werd aangevraagd door Europese beleidsmakers en uitgevers. Die vroegen om meer data rondom de effecten die Google heeft op het bezoek en het leesgedrag van Europese gebruikers. "We willen deze test gebruiken om te onderzoeken hoe zoekresultaten van Europese nieuwsuitgevers de zoekervaring voor onze gebruikers en verkeer naar die uitgevers beïnvloeden", zegt het bedrijf.

Google ligt al jaren overhoop met die groepen omdat het bedrijf zogenaamde snippets toont van nieuws dat auteursrechtelijk beschermd is. Het bedrijf kreeg daarvoor eerder al hoge boetes. Google betaalt uitgevers nu om die snippets te mogen tonen. Het bedrijf zegt dat het dat tijdens de test blijft doen en dat het om hetzelfde bedrag blijft gaan.

Manjaro Linux wil experimenteren met het verzamelen van telemetrie. De ontwikkelaars van de distro vragen gebruikers zich aan te melden voor een test van een zelfontworpen data-analysetool. Die moet in de toekomst opt-out worden.

De ontwikkelaars van Manjaro kondigden de wijzigingen eerder deze maand aan in een blogpost. Na kritiek van gebruikers zeggen de ontwikkelaars nu verder na te denken over vervolgstappen. Het plan is om een eigen analyticstool genaamd Manjaro Data Donor of MDD in de Linux-distro te plaatsen. Daarmee willen de makers meten hoeveel gebruikers de distro hebben. Ook verzamelt de tool hardware- en systeemgegevens.

MDD verzamelt geen IP-adressen, benadrukken de ontwikkelaars in een GitHub-repo. Ook worden unieke identifiers gehasht. De data wordt op een later tijdstip via Grafana beschikbaar gemaakt. In de praktijk bestaat MDD uit een Python-script, dat de ontwikkelaars in de toekomst standaard aan systemd willen toevoegen. De feature wordt vanaf dan opt-out.

De makers van de distro zijn nu op zoek naar testers voor de tool. Op het moment probeert Manjaro nog via Matomo uit te zoeken hoeveel gebruikers het heeft. Matomo is een gratis en opensource beschikbare analyticstool, die Tweakers vorig jaar testte. Matomo is echter voornamelijk bedoeld voor websites, zeggen de Manjaro-ontwikkelaars. Dat had bovendien veel nadelen, zoals het feit dat het zwaar was om te draaien. Bovendien wilden de ontwikkelaars niet op een thirdpartyontwikkelaar vertrouwen om IP-adressen te maskeren, wat Matomo wel doet.

Gameplatform GOG is begonnen met het Preservation Program-initiatief. Daarmee wil het platform zorgen dat oude games ook in de toekomst op nieuwe hardware kunnen blijven werken. Het programma begint met 92 games, waarvan GOG ze in de toekomst zelf blijft ondersteunen.

GOG heeft direct de eerste 92 titels in het Preservation Program gezet. Het bedrijf schrijft in een bijbehorende blogpost dat er in de toekomst meer games aan het programma worden toegevoegd.

Het Preservation Program is een initiatief om oude games speelbaar te houden. Hoe ouder zulke games worden, hoe minder makkelijk ze speelbaar worden op moderne hardware. GOG neemt de games, al dan niet samen met hun ontwikkelstudio's, zelf op in zijn programma. Dat betekent dat GOG zich er ook op toelegt dat het de games in de toekomst beschikbaar blijft maken op die nieuwe hardware. Het bedrijf zegt 'zijn eigen middelen' toe, al geeft het daar weinig details over. Voordat GOG games opneemt, zegt het die aan 'extensieve kwaliteitstesten te onderwerpen en vaak eigen verbeteringen door te voeren om compatibiliteit en quality-of-lifeverbeteringen te brengen'.

Spelers die games kopen die onder het Preservation Program vallen, kunnen die volgens GOG op 'huidige en toekomstige pc-configuraties' blijven spelen. Ook krijgen spelers technische ondersteuning van GOG en hebben ze toegang tot bonuscontent en dlc.

Voorlopig worden alleen oudere games toegevoegd aan het programma. Onder de honderd eerste games vallen bijvoorbeeld de eerste Witcher-games, waarmee GOG in 2008 begon, maar ook series als SimCity, Dragon Age, Myst en Jazz Jackrabbit. Nieuwe releases kunnen volgens GOG niet deelnemen aan het programma, omdat de ontwikkelaar daar vaak nog updates en nieuwe edities voor uitbrengt. In de komende maanden wil het bedrijf meer games toevoegen. Voorlopig zijn games uit het programma alleen te gebruiken op Windows. GOG zegt zich eerst daarop te willen richten voor het overstapt naar andere platformen zoals macOS of Linux.

Het duurt nog jaren voor Xbox een handheld uitbrengt. Dat zegt Xbox-topman Phil Spencer in een interview. Hij bevestigt wel dat er aan prototypes wordt gewerkt. Spencer hintte eerder op handhelds, maar bevestigde niet eerder dat het bedrijf eraan werkte.

Microsoft werkt nu aan prototypes 'en overweegt wat het zal doen', zegt ceo van Microsoft Gaming Phil Spencer tegen Bloomberg. Het team dat aan de handheld werkt moet van Spencer 'naar de markt kijken en een visie ontwikkelen op basis van wat het leert'. Spencer zei in juni dat Xbox een handheld in het assortiment moet hebben, maar bevestigde daarbij niet dat het bedrijf er ook daadwerkelijk aan werkt. Dat doet hij nu wel.

In de tussentijd wil Xbox ervoor zorgen dat de Xbox-app beter werkt op bestaande mobiele apparaten. Daarvoor wil Spencer samenwerken met hardwaremakers. Die app is nu 'goed, in plaats van geweldig' op sommige apparaten, aldus Spencer.

Appstore

Op het vlak van mobiele games zegt Spencer dat er nog steeds wordt gewerkt aan de smartphonegamewinkel. Die had in juli moeten verschijnen, zei Xbox-president Sarah Bond in mei, maar is uitgesteld voor extra marktonderzoek. Apple en Google zijn de afgelopen tijd door wetten en rechtszaken gedwongen om hun monopolie op de appstores op te geven, maar Spencer zegt dat er nog geen 'effectieve manier' is gevonden om een eigen appstore op te zetten.

"Als we een webstore bouwen, dan betekent dat dat iemand niet naar een appwinkel hoeft om iets te installeren. Maar dan moet je nog wel een manier vinden om die store vindbaar te maken", zegt Spencer. "Als we simpelweg hopen dat als wij iets bouwen, zij het vinden, dan durf ik te wedden dat dat niet zal werken." Xbox werkt daarom aan een manier om de winkel 'uniek' te maken voor spelers en aantrekkelijk voor contentcreators, zegt Spencer.

Nog meer overnames

In die appstore wil Microsoft eigen games zetten, zoals Candy Crush van Activision Blizzard-uitgever King. Microsoft nam Activision Blizzard ruim een jaar geleden over. Spencer zegt dat Xbox nog steeds in de markt is voor een volgende overname, 'voor als we teams, technologie en mogelijkheden aantreffen die iets toevoegen aan wat wij proberen te doen'. Daarbij geeft hij aan dat er op dit moment geen overname op handen is en dat grote deals nu waarschijnlijk niet gaan gebeuren, omdat Microsoft nog bezig is met het afronden van de Activision Blizzard-overname.

Spencer geeft wel aan dat Xbox met een schuin oog naar Azië en specifiek China kijkt: voor overnames, maar ook voor samenwerkingen. Zo werkte Microsoft samen met Tencent aan Age of Empires Mobile, een smartphonegame die dit jaar is uitgekomen. "Het was goed voor ons om te leren van creatieve teams die echt unieke capaciteiten hebben. Het is een goede kans voor ons om voor wereldwijde games samen te werken met creatieve teams in China."

PlayStation en Xbox als bedrijf

In het interview gaat hij ook nog kort in op Xbox-titels die naar PlayStation gaan en de gezondheid van Xbox als bedrijf. Over dat eerste zegt Spencer dat er 'geen rode lijnen' zijn van titels die nooit naar PlayStation mogen komen. Tegelijk zegt hij dat het nog 'te vroeg is' om een besluit te nemen over of een komende Halo-titel dan naar PlayStation zou komen.

De gezondheid van het bedrijf Xbox is 'nooit beter geweest', stelt Spencer. Daarvoor verwijst hij naar de groei in cloud- en pc-gaming en naar het toegenomen gebruik van consoles. "Het bedrijf presteert nu en ik denk dat dat een gezonde toekomst betekent voor hardware en de spellen die we maken." Die gezonde toekomst zit wat Spencer betreft niet in een PS5 Pro-rivaal: "We gaan de markt niet laten groeien met consoles die duizend dollar kosten."

YouTube test een functie die Shorts-creators bestaande muziek laat 'restylen' met AI. Shorts-makers kunnen de AI bijvoorbeeld vragen een bestaand nummer in een ander genre te maken. YouTube voorziet de muziek dan wel van een AI-label.

'Een klein aantal creators' kan nu met de functie overweg, schrijft YouTube. Die Shorts-makers kunnen 'een beperkt aantal officiële liedjes die beschikbaar zijn gesteld door geselecteerde muziekpartners' gebruiken voor de AI-functie. Shorts-makers kunnen een lied kiezen en aangeven hoe ze dat gerestyled willen hebben, waarna de functie een 'uniek' liedje van dertig seconden maakt.

De functie is een uitbreiding van de Dream Track-functie, die geselecteerde Shorts-makers al liedjes laat maken met door AI nagebootste stemmen van onder meer John Legend, Sia en Charli XCX. YouTube zegt de AI-liedjes te labelen en ook aan te geven of er sprake is van een gerestyled nummer. Het platform geeft geen details over welke Shorts-makers de functie kunnen gebruiken en welke liedjes zij kunnen kiezen.

Microsoft heeft tijdens de Patch Tuesday-updateronde 89 kwetsbaarheden verholpen. Vier daarvan waren zerodays, waarvan er weer twee in het wild werden uitgebuit. Die laatste twee waren een hash disclosure-bug en een privilege escalation in de Windows Task Scheduler.

Microsoft heeft KB5046633 voor Windows 11 en KB5046613 voor Windows 10 uitgebracht. In totaal heeft het bedrijf 89 bugs gerepareerd. Vier daarvan krijgen een Kritiek-rating. De rest is grotendeels Belangrijk of Gemiddeld. De Kritieke bugs zitten in Kerberos, .NET en Visual Studio, Airlift en VMSwitch.

Volgens Microsoft zijn er signalen dat twee van de kwetsbaarheden in de praktijk worden misbruikt. Dat zijn CVE-2024-43451 en CVE-2025-49039. De eerste is een disclosure spoofing-bug waarmee aanvallers via een geïnfecteerd bestand de NTLM v2-hash uit Windows kunnen achterhalen. Daarmee kan een aanvaller zich makkelijk voordoen als het slachtoffer. De tweede kwetsbaarheid is een privilege escalation-bug in de Windows Task Scheduler. Daarmee kunnen aanvallers hun rechten naar Medium verhogen op een systeem als zij een applicatie op een systeem kunnen zetten.

Er zitten nog twee andere zerodays in de Patch Tuesday-update: CVE-2024-49040 en CVE-2024-49019. Die zitten in Exchange Server en Active Directory en maken het respectievelijk mogelijk om het e-mailadres van een slachtoffer te spoofen aan lokale gebruikers en om adminrechten te krijgen in een AD-omgeving via de certificaatconfiguratie. Van de eerste twee zerodays zegt Microsoft dat het 'exploitatie heeft gedetecteerd', bij de andere twee niet. Zoals gewoonlijk geeft het bedrijf daarover geen verdere details.

Capcom heeft Monster Hunter Outlanders aangekondigd, een free-to-play smartphonegame. Het spel wordt ontwikkeld door Tencent-ontwikkelaar TiMi Studio Group, die eerder ook Call of Duty: Mobile en Pokémon Unite maakte.

Monster Hunter Outlanders wordt een openworld survivalgame met multiplayerelementen. De game krijgt verschillende biomen. Capcom zegt tegen IGN dat het spel in-appaankopen krijgt, al worden er verder nog niet veel details over de game gedeeld. Het is ook niet bekend wanneer de game moet verschijnen en welke systeemeisen het spel zal hebben. TiMi maakte twee jaar geleden bekend aan een Monster Hunter-game te werken.

Rockstar Games heeft een update uitgebracht voor GTA: The Trilogy - The Definitive Edition, waardoor de geremasterde games dezelfde licht- en luchteffecten krijgen als de oorspronkelijke games. Zo komt de sfeer van de games meer overeen met de oorspronkelijke titels.

De Classic Lighting-instelling voegt de misteffecten en kleurenfilters van de oorspronkelijke games toe. Het effect is voornamelijk te zien bij GTA: San Andreas, waarbij het origineel een sepiakleurenfilter had. De geremasterde versie had dit filter niet, waardoor de game volgens sommige spelers 'killer' overkwam. Rockstar bracht de Classic Lighting-instelling eerder naar de mobiele versie van de games; nu verschijnen ze ook voor de pc- en consoleversies. Overigens brachten modders eerder een mod uit die de misteffecten toevoegde. De remasters verschenen eind 2021.

Nederlanders recyclen vaker oude laptops en tablets dan twee jaar geleden. Dat meldt het CBS. Desondanks laat de meerderheid van de Nederlanders die laptops en tablets thuis in de la liggen. Desktops worden het vaakst gerecycled.

Van de onderzochte Nederlanders recyclede 17,8 procent een laptop en recyclede 12,8 procent een oude tablet. Dit is zo'n 2,5 procentpunt meer dan twee jaar eerder, blijkt uit de cijfers van het CBS. Smartphones worden ook iets vaker ingeleverd: hier is de stijging 1 procentpunt. Het aandeel Nederlanders dat desktops recyclet, bleef met 35,9 procent redelijk stabiel.

Hoewel het aantal smartphones, laptops en tablets dat gerecycled wordt stijgt, blijven de meeste Nederlanders deze apparaten thuis bewaren. Bij smartphones zegt 54,6 procent van de Nederlanders een oude smartphone thuis te bewaren, bij laptops en tablets gaat het om ruim 40 procent. Nederlanders verkopen een smartphone wel vaker dan de andere apparaten.

Uit de CBS-cijfers blijkt verder dat 65-plussers smartphones en tablets vaker recyclen dan Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar: 23,8 procent tegenover 11,7 procent. Deze jongere groep laat deze apparaten juist vaker in een la liggen, met 55,7 procent tegenover 50,5 procent, of verkoopt ze sneller. 25,8 procent van de Nederlanders tussen de 16 en 65 verkochten of gaven een smartphone weg, tegenover 15,9 procent van de 65-plussers. De cijfers zijn gebaseerd op een jaarlijks CBS-onderzoek onder circa 5000 personen.

Samsung heeft de prijs bekendgemaakt van de A16 LTE, de 4G-versie van de A16. Die 4G-variant kost 199 euro, 30 euro minder dan de A16 5G. Naast de afwezigheid van 5G heeft de goedkopere versie een langzamere soc.

De LTE-versie is vanaf 'medio november' te koop, schrijft Samsung. In Samsungs webshop wordt een leveringsdatum van 20 november genoemd voor zowel Nederland als België. Samsung kondigde de 4G-versie medio oktober aan. De 5G-variant is al sinds oktober te koop.

Beide telefoons delen veel eigenschappen, al heeft de 4G-versie een tragere 2,2GHz-soc in vergelijking met de 2,4GHz-soc van de 5G-variant. Samsung meldt niet welke soc die 4G-versie heeft. Vermoedelijk gaat het om een Helio G99-MediaTek-soc, terwijl de 5G een Exynos 1330-soc heeft.

Verder zijn de smartphones identiek. Zo hebben ze beide een IP54-rating, waarmee de A16 LTE de goedkoopste Samsung-telefoon is met IP-rating. Het amoledscherm heeft een resolutie van 2340x1080 pixels en kan met maximaal 90Hz verversen. De telefoons krijgen zes jaar ondersteuning, inclusief zes OS-upgrades. De smartphone meet 164,4x77,9x7,9mm en weegt 200 gram.

De Nederlandse webhoster TransIP verhoogt de prijzen van veel van zijn diensten. Voor nieuwe klanten gelden de nieuwe prijzen meteen, voor bestaande klanten gaan de prijsverhogingen over anderhalve maand in.

De nieuwe prijzen gelden voor bestaande klanten vanaf 1 januari. Uit de tarievenlijst blijkt dat de prijzen in sommige gevallen met tientallen procenten omhoog gaan. Zo gaat de registratie van een .nl-domein van 11,99 euro naar 14,99 euro. Dat is een stijging van rond de 25 procent.

TransIP zegt dat de wijziging nodig is vanwege gestegen kosten. "Een flink aantal van onze leveranciers heeft in 2024 hun prijzen aangepast of een prijsverhoging aangekondigd voor 2025. Daarnaast zijn ook andere operationele kosten zoals personeelskosten en kantoorkosten gestegen. Deze kostenstijgingen hebben we verdeeld over onze producten, met als doel de maandelijkse impact voor al onze klanten zoveel mogelijk te beperken."

Europa krijgt een eigen index voor zoekmachines en dat gebeurt voor eind maart volgend jaar. Dat is een initiatief van Qwant en Ecosia, twee Europese zoekmachines die tot nu toe leunden op Google en Bing.

Een Europese index moet Europese zoekmachines onafhankelijker maken van Amerikaanse techgiganten, melden Qwant en Ecosia. De twee bedrijven hebben een joint venture opgericht onder de naam European Search Perspective (EUSP). Qwant en Ecosia gaan de index gebruiken; andere zoekmachines kunnen dat ook gaan doen. Qwant en Ecosia houden hun deals met Microsoft en Google wel in stand.

Beide zoekmachines leunden tot nu toe op Microsoft Bing voor de resultaten, terwijl Ecosia ook resultaten van Google gebruikt. De eigen index moet naast onafhankelijkheid ook zoekresultaten opleveren die cultureel relevanter zijn binnen Europa.

Omdat het een joint venture is, kan het initiatief ook eigen investeringen aantrekken. Behalve het bouwen van een index gaat EUSP zich ook bezighouden met zoeken op basis van generatieve kunstmatige intelligentie, om gebruikers van antwoorden op vragen te kunnen voorzien.

Apple brengt zijn variant op de Google Nest Hub in maart uit, zo zegt financieel persbureau Bloomberg. Het apparaat zou een vierkant scherm hebben van ongeveer 6" en moet onder meer video's van deurbellen afspelen en bediening van smarthomeapparaten mogelijk maken.

Er komen varianten in zwart en zilver, schrijft Bloomberg. De grootte is als die van twee iPhones boven elkaar, zo claimt het persbureau op basis van informatie van anonieme bronnen. De software met de codenaam Pebble lijkt op een kruising tussen de interface van watchOS en de standbymodus van iOS. Er komen widgets op het homescreen voor het bedienen van apparaten zoals thermostaten en sensors.

Het apparaat heeft een touchscreen, maar Apple verwacht dat veel mensen het gaan gebruiken met stemcommando's. Die werken via Siri, die tegen die tijd een upgrade gehad moet hebben om te werken met een taalmodel. Die upgrade is nu nog niet uit. Bovendien leunt het apparaat op AI-functies die Apple uitbrengt onder de naam Apple Intelligence. Er komt geen downloadwinkel voor apps. Die stond wel op de planning, maar dat plan heeft Apple geschrapt.

De smarthomehub heeft een camera en sensors om nabijheid te detecteren. De interface past zich daarop aan: zo zou de interface iets anders weergeven als gebruikers verder weg staan. Apple verwacht dat veel klanten de hub onder meer gaan gebruiken voor videobellen, al is webbrowsen ook mogelijk. Met het apparaat wil Apple zijn positie op de markt voor smarthome versterken.

Voor de set-up is een iPhone nodig, daarna kan het apparaat standalone werken, zo meldt Bloomberg. Na de release van dit eerste apparaat volgt een tweede apparaat, dat mee kan bewegen met gebruikers om zo iemand in beeld te houden. Die release zou later volgen en dat apparaat zou rond de 1000 dollar kosten.

De prijs van de hub zou vergelijkbaar zijn met die van concurrenten. Smarthomehubs kosten doorgaans tussen de 50 en 250 dollar. Google heeft onder meer Nest Hub-modellen en de Pixel Tablet; Amazon heeft onder meer de Echo Show. Het apparaat dook eerder op in geruchten als een HomePod-speaker met scherm.

WhatsApp is aan het testen met een makkelijkere manier om foto's te delen. Daarbij slaat de interface het scherm om de foto's te bewerken over en kunnen gebruikers meteen meerdere foto's selecteren om te versturen.

De functie zit in de bètaversie van WhatsApp voor een onbekend aantal testers, zegt WABetaInfo. Behalve meerdere foto's selecteren kunnen gebruikers direct een onderschrift toevoegen en het daarna delen. Dat scheelt een stap ten opzichte van de huidige situatie. Dat onderschrift is nu bovendien voor een album, in plaats van een individuele foto.

Met de test komt bovendien in het overzicht van chats te staan hoeveel foto's en video's iemand heeft gedeeld. WABetaInfo deelt vaak onaangekondigde functies in WhatsApp die de chatapp aan het testen is. Of en wanneer Meta de nieuwe fotofuncties gaat uitbrengen, is onbekend. De testfase duurt doorgaans een paar weken tot een paar maanden.

Apple heeft het upgraden van de opslag mogelijk gemaakt op de nieuwe Mac mini. Een andere nandchip met grotere opslag werkt moeiteloos in het apparaat, zo blijkt uit een test van reparatiesite iFixit.

De chip voor opslag is makkelijk los te halen en te vervangen, zo blijkt uit de teardown van iFixit. Wel verschilt de opslag tussen de Mac mini met M4-soc en die met de M4 Pro, waardoor die niet onderling uitwisselbaar zijn. De verwisselbare opslag moet het mogelijk maken om langer met de computer te doen, denkt iFixit. De upgrade van de opslag kost bij Apple momenteel 230 euro.

Daarnaast zijn de USB-C-poorten aan de voorkant makkelijk te vervangen, zo zegt de reparatiesite. Ze zijn onafhankelijk van de rest van de computer los te schroeven. Dat geldt niet voor de poorten aan de achterkant, die wel vastgesoldeerd zitten. Dat geldt ook voor het werkgeheugen van de M4-soc, dat ook niet los te halen is.

De behuizing is bovendien makkelijk te openen door het gebruik van klemmen aan de onderkant. Daardoor is deze Mac mini makkelijk te repareren, zo redeneert iFixit.

Het aantal abonnees van Spotify is afgelopen jaar gegroeid van 226 naar 252 miljoen. Dat is een stijging van 12 procent. Weinig klanten zeggen op als de prijs omhooggaat, zo meldt het bedrijf in de presentatie van de kwartaalcijfers.

Het aantal klanten met een gratis abonnement ondersteund met advertenties groeide bijna even hard, zo meldt Spotify. Daardoor kwam het totaal aantal gebruikers van Spotify uit op 640 miljoen. Wel groeiden de inkomsten uit abonnees sneller dan uit advertenties. Inmiddels komt rond 85 procent van de inkomsten van abonnees.

Spotify verhoogde de prijzen in zes landen afgelopen tijd en het aantal opzeggingen viel mee. Daarom komen de prijsverhogingen vermoedelijk in meer landen. Door de verhoging van de prijzen steeg de gemiddelde omzet per klant. De omzet kwam uit rond vier miljard euro, bij een operationeel inkomen van 454 miljoen euro.

De aankomende Amerikaanse president Donald Trump zou gaan proberen om het verbod op TikTok in de VS tegen te houden. TikTok heeft tot 19 januari, de dag voor de inauguratie, om een Amerikaanse koper te vinden voor zijn Amerikaanse activiteiten.

Het is nog onbekend op welke manier Trump het verbod kan tegenhouden, meldt The Wall Street Journal. De aankomende president probeerde in zijn vorige termijn juist TikTok te verbieden, maar dat lukte niet vanwege een gebrek aan wetgeving. Nu is die wet er wel in de vorm van de Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act.

TikTok kan de deadline oprekken door vóór 19 januari te laten zien dat het gevorderd is met het proces van de verkoop van zijn Amerikaanse activiteiten. Het verbod werkt door bedrijven als Google en Apple te straffen als TikTok nog in downloadwinkels staat.

Trump kreeg forse financiële steun van zijn voormalige tegenstander Jeff Yass, een investeerder met veel aandelen in TikTok-moederbedrijf ByteDance. Hij pleitte al langer tegen een verbod op de app. Na een ontmoeting met Trump in maart begon de toenmalig presidentskandidaat te pleiten tegen het verbod, zo schreef Vanity Fair eerder. Er kwam al eerder een verbod op TikTok in andere landen, waaronder India.