Vanuit het niets is de Linux-distributie EndeavourOS in nog geen twee jaar tot de vijfde plaats van DistroWatch opgeklommen. Deze op Arch Linux gebaseerde distributie is ontstaan toen de ontwikkelaars van Antergos er twee jaar geleden plots mee stopten. Bryan Poerwoatmodjo was moderator op het Antergos-forum en wilde graag de vriendelijke community van de distributie op een ander forum voortzetten. Toen enkele andere enthousiaste communityleden zich bij hem vervoegden, veranderde het plan plots in het creëren van een nieuwe distributie: EndeavourOS. Wij spraken met Bryan over het ontstaan van EndeavourOS, over het belang van een vriendelijke community en over de plannen voor de nabije toekomst.
Hoe ben je in de Linux-wereld terechtgekomen?
“Uit nieuwsgierigheid. Ik ben lang een fervente Mac-gebruiker geweest. In het begin wist ik niet eens wat opensourcesoftware was en dat er zoiets als Linux-distributies bestond. Ik ben me erin gaan verdiepen en ontdekte dat het eigenlijk maar een kleine stap was van macOS naar Linux.”
“Zoals zovelen ben ik in het begin gaan distrohoppen. Ik heb bijna alle bekende distro’s geprobeerd: Ubuntu, Linux Mint. Ik heb ook lang met openSUSE gewerkt. Toen hoorde ik over Arch en dacht: Nou, laat ik dat maar niet doen. Ik werd echter toch nieuwsgierig en zette mijn eerste stappen in de Arch-wereld met Manjaro. Ik vond Arch toen in zekere zin toch iets gemakkelijker dan openSUSE; Arch werkt wat directer. Uiteindelijk ben ik na een jaar of vijf distrohoppen bij Antergos uitgekomen.”
“Sinds 2015 werk ik honderd procent op Linux. Ik doe serveronderhoud voor een klein bedrijf en moet dan uiteraard ook wat Microsoft-producten zoals Office ondersteunen, maar voor de rest is het allemaal Linux.”
Wat deed je zoal in de Antergos-community?
“Ik was actief op het forum van Antergos en op een gegeven moment werd ik benaderd door Johannes Kamprad met de vraag om moderator te worden. Ik had zoiets van: Waarom wil je mij? Ik ben geen ontwikkelaar. Hij antwoordde me dat ik ook de menselijke kant op het forum laat zien in plaats van alleen de technische kant.”
“Zo ben ik dan moderator van het forum van Antergos geworden. Ik deed er ongeveer hetzelfde als ik nu doe op het forum van EndeavourOS. Ik leidde er de community in goede banen en keek wat er fout ging.”
'We hadden in de Antergos-community iets moois opgebouwd en ik geloofde dat we een forum konden maken'
Waarom ben je met EndeavourOS begonnen? Had je al ervaring met het leiden van een opensourceproject?
“Toen de Antergos-ontwikkelaars uit het niets aankondigden dat ze ermee zouden stoppen, vroeg de community zich af: Wat nu? Ik had het idee om een nieuw forum te beginnen, niet meer dan dat. Veel mensen uit de Antergos-community wilden wel Arch blijven gebruiken, maar voelden zich niet thuis in de Arch-community. Een deel is uiteraard naar andere distributies zoals Manjaro gegaan, maar een harde kern is gebleven. We hadden in de Antergos-community dan ook iets moois opgebouwd en ik geloofde dat we een forum konden maken.”
“Twee uur nadat ik dat idee op het Antergos-forum had geopperd, zei Johannes: Laten we aan de slag gaan. We vroegen ons af hoe we een forum zouden gaan bouwen toen Fernando Omiechuk Frozi ons wilde helpen. Meer zelfs, hij zei: Ik heb een offline installer voor Antergos ontwikkeld; laten we een distributie maken. Ik vroeg me op dat moment wel af hoe we dat zouden doen, maar Johannes reageerde onmiddellijk positief. Hij stelde voor om Manuel, de softwareontwikkelaar van onze eigen apps, erbij te halen. Geen van ons had overigens ooit iets in die richting gedaan.”
In minder dan twee maanden na de aankondiging dat Antergos zou stoppen, had EndeavourOS een eerste release. Hoe hebben jullie dat klaargespeeld?
“Antergos had alleen een online installer: als je je pc van de ISO startte, had die een netwerkverbinding nodig voor de installatie. Er was echter altijd al vraag naar een offline installer, die dus ook zonder netwerkverbinding werkt.”
“Fernando had zoals gezegd een offline installer voor Antergos ontwikkeld met een selectie van pakketten. Geen van ons lukte het om dit met de installer van Antergos te integreren. We hebben daarom Fernando’s installer wat bijgeschaafd en open source gemaakt. Zo had Fernando er specifieke programma’s in gestoken die hijzelf nodig had, zoals de webbrowser Opera. We hebben er een algemeen bruikbare installer van gemaakt met een neutrale selectie van pakketten. Op deze manier konden we vrij snel met een release komen.”
Wat was de reactie van de Antergos-community op EndeavourOS? Zijn er velen gevolgd?
“Toen de community hoorde van onze plannen voor een forum, werd er heel enthousiast gereageerd, totdat we ons definitieve plan voor een distributie bekendmaakten. Toen zijn er velen naar andere distro’s gegaan, waaronder RebornOS. Dat is een exacte kloon van Antergos en die bestond al een jaar voordat Antergos ermee stopte.”
Hebben jullie lessen getrokken uit het falen van Antergos? Welke zaken hebben jullie besloten om anders aan te pakken in EndeavourOS?
“Antergos moest stoppen omdat het te groot werd. Het team van Antergos was maar net zo groot als wij nu: vier man. Zij deden gewoon te veel. Ze ontwikkelden een eigen installer en moesten die zelf onderhouden. Ze onderhielden ook gigantische AUR-pakketten. Veel van die pakketten hadden al een jaar geen update meer gekregen. Toen we met EndeavourOS begonnen, hebben we al die pakketten verwijderd. We hebben besloten om alleen met pakketten uit de Arch-repository’s te werken en incidenteel met een AUR-pakket als het echt niet anders kan.”
'EndeavourOS is ontstaan uit een bestaande community en die community wilde vooral dat we dicht bij Arch zouden blijven'
“We hebben ook Pamac verwijderd, de grafische pakketbeheerder van Manjaro. In het verleden zijn daarmee veel problemen geweest en als er dan iets brak, wisten gebruikers niet wat ze moesten doen. Ze kregen dan op het forum van Antergos een oplossing waarbij ze opdrachten in de terminal moesten intypen. Dat deden ze dan, maar daarna gingen ze weer Pamac gebruiken en vergaten ze die opdrachten uiteraard weer. Dat herhaalde zich weer zodra Pamac de volgende keer brak.”
“Daarom hebben we ook besloten om met EndeavourOS terminal-centric te worden. Uiteraard hebben we zo een deel van de gebruikers verloren, mensen die echt niet met terminalopdrachten wilden werken. Veel Antergos-gebruikers hadden echter al een voorkeur voor terminalopdrachten en de harde kern is meegegaan. Ook al is Pamac op dit moment volwassener geworden, we blijven bij die filosofie met de focus op de terminal.”
“Dat is ook het unieke van EndeavourOS vergeleken met andere Arch-distro’s, die vaak Arch gemakkelijker willen maken. EndeavourOS is ontstaan uit een bestaande community en die community wilde vooral dat we dicht bij Arch zouden blijven. Daar hebben we dan ook naar geluisterd. We hebben wel enkele toepassingen die het werken met Arch iets gemakkelijker maken, maar je hebt er nog altijd de terminal voor nodig.”
“Een andere les die we uit het falen van Antergos hebben getrokken, is het belang van transparante communicatie. We hebben onze communicatie naar de EndeavourOS-community veel transparanter gemaakt.”
/i/2004329984.png?f=imagenormal)
Wat maakt EndeavourOS voor jou zo’n bijzondere Linux-distributie?
“We hebben gigantisch veel respect voor Arch als distro, maar de Arch-community is er een met een gebruiksaanwijziging, om het diplomatisch te zeggen. Wij maken het verschil met de vriendelijke community. Bij ons bestaan geen domme vragen. Ik sta er elke dag nog van versteld dat onze community zoveel geduld heeft met vragen van nieuwkomers.”
“Het is niet omdat je een techie bent dat je onbeleefd moet zijn. We zitten nu met z’n allen in een lockdown en dan lopen de emoties weleens hoog op. Dat is te begrijpen, maar als je onbeleefde mensen hun gang laat gaan, wordt dat een deel van de cultuur. Daar waak ik over in onze community. Gelukkig zie ik in onze community dat de mensen niet alleen gepassioneerd zijn over de techniek, maar tegelijk beleefd blijven en iedereen in zijn waarde laten.”
EndeavourOS bestaat nu bijna twee jaar. Wat zijn voor jou de belangrijkste mijlpalen geweest?
“De allereerste release was uiteraard belangrijk en wat misschien heel klein klinkt: de eerste mirror van Alpix in december 2019 vond ik ook een grote mijlpaal. En EndeavourOS ARM uiteraard.”
Op welke Arm-hardware kun je momenteel het meeste halen uit de distributie?
“EndeavourOS ARM draait het best op de Odroid-N2 en de Raspberry Pi 4. Er zijn ook tests om het in 64bit op Arm te draaien, maar dat is nog heel experimenteel. EndeavourOS ARM wordt vooral als kleine thuisserver ingezet. Ook voor de Pinebook Pro loopt de ontwikkeling goed.”
Zijn er ook plannen voor een mobiele versie van EndeavourOS ARM, bijvoorbeeld voor de PinePhone?
“Ik zou zelf graag EndeavourOS op de PinePhone zien, maar dat is moeilijk. De gemiddelde gebruiker wil met apps als WhatsApp kunnen werken. Het is niet evident om dat naar de opensourcewereld te krijgen. Ik zie meer heil in EndeavourOS op tablets. Via de webbrowsers Chrome of Vivaldi kun je dan veel Chrome-apps op je tablet draaien. Voordat er echter van een tabletversie sprake kan zijn, moet er eerst een 64bit-Arm-versie zijn.”
EndeavourOS staat intussen op de vijfde plaats op Distrowatch. Hoe verklaar je die populariteit?
“Ik kijk zelf nooit op Distrowatch. Enkele weken geleden hoorde ik plots van iemand dat we op de zesde plaats stonden, intussen al de vijfde. Het is me echt een raadsel waarom we zo hoog staan. We bieden helemaal niet zo’n out-of-the-box ervaring aan als Manjaro of Garuda Linux.”
"Toch blijkt EndeavourOS om een of andere reden aan te slaan. Een dag na onze eerste release stond er een artikel over EndeavourOS in Forbes. We hadden allemaal verwacht dat kleine Linux-YouTubers en -bloggers aandacht zouden besteden aan ons, maar zeker niet Forbes. Zelfs Phoronix gebruikt EndeavourOS standaard voor zijn benchmarks."
"Ook de community is sterk gegroeid. Op dag een zijn we begonnen met 230 leden. Nu heeft het forum ongeveer 2400 leden en er zijn ook veel mensen die alleen op Telegram zitten. Zo komen we aan zo’n kleine 4000 actieve communityleden."
'Ik vind dat één persoon wat op een afstand van de ontwikkeling moet staan'
Waaruit bestaan je taken als projectleider van de distributie?
"Ik ben de communitymanager en regel ook de communicatie onderling in het team. Dat is een behoorlijke opgave, want het team is heel internationaal, met leden uit Nederland, Amerika, Brazilië, Finland, … Ik onderhoud ook de server, en ontwerp en onderhoud de website."
"Ik hou me momenteel niet heel erg bezig met de ontwikkeling zelf van de ISO. Ik vind dat één persoon wat op een afstand van de ontwikkeling moet staan. Als je immers met iets bezig bent als hobby en iemand dat afkraakt, kun je weleens verkeerd uit de hoek komen. Als de community dan reageert met kritische vragen over de ontwikkeling, ben ik degene die reageert."
Een distributie onderhouden is veel werk. Waar haal je de energie en motivatie vandaan?
"De reactie van de community geeft me energie. Dat houdt ons op de been. Een viertal maanden geleden zaten we wel op een kritiek punt. Fernando begon aan een nieuwe baan, waarvoor hij veel moest reizen. Hij had nog geen besluit genomen of hij in het team bleef, maar net op het moment dat we dachten dat we iets moesten veranderen, kwam er hulp van alle kanten. Bij elke release laten we weten dat we hulp kunnen gebruiken, maar we hebben nooit een reactie gehad. Tot december, toen we veel hulp uit de community aangeboden kregen. Dat is welkom, want Fernando stopt ermee."
In welke domeinen kan EndeavourOS nog wat hulp gebruiken? Hoe kunnen geïnteresseerden bijdragen?
"De meeste hulp hebben we nodig bij de ontwikkeling van de ISO, maar dat betekent niet dat we elke week iets van je verwachten. Ik denk dat veel mensen zich laten tegenhouden om bij te dragen omdat ze vrezen dat ze dan vast teamlid moeten worden. Je kunt perfect een keer een verbetering bijdragen en daarna niets meer."
"We gebruiken het installerframework Calamares en daar hebben we echt wel hulp bij nodig. We zijn er nu mee aan het worstelen om de online installer met encryptie werkend te krijgen met Calamares."
"Daarnaast hebben we voor de teksten op de website vertalers nodig. We gebruiken WordPress voor onze website en daar bestaan wel plug-ins voor, maar voor goede vertalingen hebben we moedertaalsprekers nodig."
Wat staat er nog op de planning van EndeavourOS dit jaar?
"Onze nieuwste release heeft een community edition met Sway, een tiling Wayland-compositor die compatibel is met i3. De community heeft ook al gesproken over andere windowmanagers, zoals Openbox, maar dat laten we aan de community over."
"We zien wel vaker dat een groep binnen de community zich organiseert rond een onderwerp als we er zelf geen tijd voor hebben. Dat gebeurt eigenlijk heel organisch. De betrokkenheid van de community wordt daardoor ook gestimuleerd. Niet alles in EndeavourOS komt vanuit het team."
"Momenteel is de grootste uitdaging om de ISO klein genoeg te houden. Het probleem ligt niet bij ons, maar upstream. Zowel Arch als Calamares is in het afgelopen jaar sterk gegroeid in volume. We schuren tegen de magische grens van 2GB aan voor onze ISO. We zijn nu aan het kijken hoe we onder die grens kunnen blijven, misschien door naar een andere installer over te stappen."
Hoe zie je de toekomst van Linux-distributies voor de desktop? Zal het altijd een niche blijven van enkele procenten marktaandeel?
"Ik denk wel dat het altijd een niche zal blijven. Toch zie ik lichtpuntjes. Bedrijven als Lenovo en Dell bieden nu openlijk Linux-distro’s aan op hun laptops. Dat die grote bedrijven met Fedora en Ubuntu in zee gaan, beschouw ik als positief. Diep in mijn hart zou ik wel willen dat ze ooit met EndeavourOS in zee gaan."
"Ik zie ook dat jongeren, ook pubers al, veel met opensourcesoftware bezig zijn. Die generatie is opgegroeid met internet en ziet in dat wat Facebook en Google doen, niet meer kan. Ze hebben vragen over privacy en security. Ik zie dus niet zozeer een grote toekomst voor de Linux-desktop, maar opensourcesoftware zal zeker een grotere rol gaan spelen."