Unity schrapt zijn vorig jaar aangekondigde Runtime Fee, waardoor ontwikkelaars afrekenen per installatie van een game, en verhoogt in plaats daarvan de prijzen van de bestaande abonnementen.

Directeur Mat Bromberg schrijft dat Unity de prijsverhoging nodig heeft om het bedrijf gezond te houden. "We willen waarde leveren tegen een eerlijke prijs en op de juiste manier, zodat ontwikkelaars op de lange termijn zich op hun gemak voelen bij het opbouwen van bedrijven met Unity als partner. We kunnen onze missie niet nastreven in strijd met onze klanten; in de kern moet het een partnerschap zijn dat is gebaseerd op vertrouwen."

Unity kondigde een jaar geleden aan in plaats van de abonnementen te gaan werken met afrekenen per aantal game-installaties. Dat leverde veel weerstand op bij de klantenkring van het bedrijf, onder meer omdat veel gameontwikkelaars werken met free-to-play games die dus geen geld verdienen met de installatie zelf.

Unity Personal blijft kosteloos en geldt voor ontwikkelaars die niet boven een jaarlijkse omzet komen van 200.000 dollar. Unity Pro gaat 8 procent omhoog, voor Unity Enterprise is dat 25 procent. De stap van Unity zorgde afgelopen jaar voor meer interesse in opensource-engines.

De Amerikaanse Food and Drug Association heeft het gebruik van Apple AirPods Pro 2 als gehoorapparaat goedgekeurd. Na een update mogen de draadloze oordopjes dienen als het eerste in gewone winkels verkochte gehoorapparaat in de VS.

De update die van AirPods Pro een gehoorapparaat moet kunnen maken moet nog komen, maar volgens de FDA is het gebruik getest en goedgekeurd. Het gaat om software die geluiden kan versterken voor gebruikers met milde tot matige gehoorschade, aldus de FDA.

Het instellen van de draadloze oordopjes als gehoorapparaat kan en mag zonder assistentie van een medisch professional via de software van Apple. Dat gebeurt via een gekoppeld iOS-apparaat. De klinische test is uitgevoerd in een onderzoek met 118 testers en er zijn geen negatieve effecten gevonden van het gebruik van AirPods Pro als gehoorapparaat.

De goedkeuring gebeurt onder het De Novo-programma, waarmee nieuwe apparaten die een laag risico vormen makkelijker goedkeuring kunnen krijgen. Met die regeling wilde de FDA al gehoorapparaten in gewone winkels krijgen. Of en wanneer goedkeuring in Europa volgt, is nog niet bekend.

Code wijst erop dat Google de functies Reimagine en Auto Framing naar de Pixel 6, 7 en 8 gaat brengen. Die functies werken nu alleen op de Pixel 9. Het gebeurt vaker dat Google functies van nieuwe telefoons naar oudere modellen brengt.

De code om de functies te tonen staat in een nieuwe versie van de Photos-app, meldt Android Authority. Het gebeurt veel vaker dat informatie over niet-aangekondigde functies naar buiten komt door de apk-bestanden van apps te bestuderen. Daarin staan vaak vroegtijdig sporen van die nieuwe functies voordat de ontwikkelaar ze activeert.

Reimage is een functie om de achtergrond van een foto te wijzigen naar iets anders, terwijl Auto Framing klanten met een Pixel-telefoon de uitsnede en hoek van een foto laat wijzigen en als dat buiten de originele foto valt, vult Googles AI-model dat gedeelte van de foto aan.

Google heeft nog niet gereageerd op de vondst. Het gebeurt vaker dat functies voor de nieuwe Pixel-telefoons later naar oudere modellen komen. Google bracht de Pixel 9-modellen afgelopen maand uit.

Planet Coaster 2 komt op 6 november uit, zo heeft Frontier Developments bekendgemaakt. Het was al bekend dat de game dit najaar zou uitkomen.

Frontier Developments heeft ook informatie gepost over pre-orders en daarnaast is er een nieuwe trailer van de game. Naast achtbanen, kunnen spelers in deel 2 hun park ook voorzien van zwembaden, glijbanen en meer. Net als in het vorige spel kunnen spelers ook samen met anderen aan een park bouwen. Dit kan echter met één parkmanager tegelijkertijd. De ontwikkelaar maakte eerder al bekend dat de release dit jaar nog zou plaatsvinden.

De eerste Planet Coaster kwam uit op 17 november 2016 voor Windows en verscheen later ook voor de PlayStation 4, Xbox One en macOS. Het spel is gebaseerd op de RollerCoaster Tycoon-serie, waar Frontier Developments eerder aan heeft gewerkt.

OpenAI heeft o1 aangekondigd, een nieuw taalmodel dat in vergelijking met GPT-modellen van het bedrijf langer de tijd neemt voor antwoorden en daarbij 'dieper nadenkt'. OpenAI blijft vaag over hoe dat precies werkt.

Het model had als codenaam Strawberry en heet o1, met een kleinere versie die o1-mini heet, meldt het bedrijf. Betalende klanten hebben al toegang of krijgen dat binnenkort, gratis gebruikers krijgen toegang tot de kleine versie in de toekomst. Het model is niet zo veelzijdig als het huidige GPT-4o; bestanden uploaden kan niet en het model kan geen plaatjes genereren of het web afstruinen.

Het nieuwe o1-model moet zich onderscheiden op redeneren. Het produceert eerst een lange 'chain of thought' voordat het antwoordt, legt OpenAI uit. Omdat het model daarbij op meerdere manieren bij antwoorden probeert te komen, zou het minder fouten maken. Dat moet ook onder meer hallucineren verminderen, al is hallucineren ook met het nieuwe model nog mogelijk.

OpenAI heeft ervoor gekozen om de afkorting GPT niet te gebruiken voor dit model. Ook heeft het 1 in de naam zitten om aan te geven dat het door het redeneren een ander soort model is geworden: het is de eerste versie van een nieuwe serie. Ten opzichte van GPT-4o scoort het model beter op diverse testen en is het meer resistenter tegen jailbreaking. Wel is het gebruik via de API 3-4x duurder dan via GPT-4o.

Sociaal medium Bluesky krijgt ondersteuning voor posts met video's. Die spelen standaard automatisch af, maar dat is uit te zetten.

Ondersteuning voor video's zit in versie 1.91 van de app, zegt Bluesky. Video's kunnen tot een minuut lang zijn en gebruikers mogen 25 video's per dag uploaden. Video's kunnen in .mp4, .mpeg, .webm, en .mov zijn. Andere bestandsformaten ondersteunt Bluesky niet. Ondertiteling is mogelijk via een apart bestand. Bluesky scant video's op onder meer bekend kindermisbruikmateriaal.

Bluesky werd in 2019 opgericht door onder meer Jack Dorsey, die eerder het voormalige Twitter oprichtte. Het platform was in eerste instantie een afdeling van Twitter. Die divisie had de taak om een gedecentraliseerde standaard voor sociale media te ontwikkelen. Sinds begin 2022 is Bluesky een apart platform. Het sociale medium ziet er ongeveer hetzelfde uit als het huidige X. Bluesky telt op het moment van schrijven bijna tien miljoen gebruikers.

Een Chinese certificering wijst erop dat Apple alle iPhone 16-modellen heeft voorzien van de mogelijkheid om te laden met 45W. Tot nu toe konden iPhones maximaal laden met ongeveer 30W.

De certificering van het China Quality Certification Centre toont volgens Whylab dat de nieuwe iPhone-modellen kunnen laden met maximaal 15V bij 3A, samen goed voor een vermogen van 45W. Dat is fors hoger dan voorgaande modellen. Android-telefoons in die prijsklasses kunnen veelal laden met snelheden van 45W tot 120W.

Apple heeft niet gesproken over het snellere opladen bij de presentatie of op de productpagina, waar alleen staat dat de telefoons tot 50 procent op te laden zijn binnen 30 minuten met een lader van 20W of meer. De Chinese klantenservice zou bevestigen dat laden inderdaad met maximaal 45W kan, meldt ShrimpApplePro.

Het is onbekend waaraan de lader moet voldoen om die snelheid te halen; vermoedelijk gaat dat via USB-PD. Apple zegt wel dat draadloos laden via MagSafe met maximaal 25W kan. De telefoons ondersteunen ook de Qi 2-standaard.

De Ierse Data Protection Commission is gestart met een onderzoek naar of Google regels heeft overtreden bij het trainen van zijn taalmodel PaLM 2 op data van Europeanen. Het is onbekend hoe lang het onderzoek zal duren.

Het gaat om een onderzoek over de landsgrenzen heen, zegt de DPC. De Ierse toezichthouder onderzoekt dus of Google data van burgers uit alle EU-lidstaten correct heeft gebruikt bij het trainen van AI en of het een correcte DPIA heeft uitgevoerd. Een DPIA, Data Protection Impact Assessment, is in sommige gevallen verplicht als een bedrijf data gaat gebruiken.

Google heeft nog niet gereageerd op de aankondiging van het onderzoek. DPC heeft niet gezegd hoe lang het gaat duren en tot welke straf een overtreding mogelijk kan leiden. Het onderzoek richt zich op het trainen van het vorig jaar uitgebrachte PaLM 2-model van Google. Onder meer de toenmalige chatbot Bard, intussen Gemini, kwam later uit in Europa omdat de zoekgigant de software in lijn moest brengen met Europese regels. Onder meer X en Meta stopten al met het gebruiken van data van Europeanen voor het trainen van grote AI-modellen.

Reparatieplatform iFixit gaat eigen soldeerbouten en -stations verkopen. De soldeerbout heeft een USB-C-aansluiting en een output van 100W. Het bijbehorende soldeerstation heeft een 55Wh-accu en kan daarmee worden meegenomen.

Het apparaat heet de Smart Soldering Iron en het Portal Soldering Station, dat samen de FixHub Power Series wordt genoemd. Dat bestaat uit een soldeerbout met een iFixit-logo erop, die volgens de makers vooral bedoeld is om makkelijk onderweg gebruikt te kunnen worden. De soldeerbout kan met 100W worden opgewarmd en haalt de benodigde temperatuur volgens iFixit binnen vijf seconden. Volgens het bedrijf is het apparaat ook zo ontworpen dat het ook voor beginners makkelijk te gebruiken is, onder andere doordat de punt van het model een stuk kleiner is.

De soldeerbout wordt aangedreven met een USB-C Power Delivery-aansluiting. Verder zitten er meerdere modussen op het model, bijvoorbeeld een waarmee het apparaat automatisch in de slaapstand gaat. De bout gaat ook automatisch uit als het op de grond valt en bevat een gekleurde ledring die aangeeft wanneer de juiste temperatuur is bereikt. Het model wordt standaard geleverd met een Bevel 1.5-punt, maar gebruikers kunnen er ook andere punten bij kopen, zoals een Bevel 2.6, Knife 2.5 of Wedge 1.5.

De soldeerbout kan los worden gekocht, maar ook samen met een powerstation. Dat is een accupack met een 55Wh-batterij waarmee gebruikers volgens de maker acht uur non-stop kunnen solderen. Er zitten twee poorten op het model, zodat het mogelijk is twee soldeerbouten in één keer te gebruiken. Verder is het mogelijk het soldeerstation via de USB-C-aansluiting als een powerbank te gebruiken om bijvoorbeeld smartphones op te laden.

Het station heeft aan de voorkant twee USB-C-poorten met een gezamenlijke output van 100W. Ook zit er een USB-C-inputpoort aan de achterkant om het station op te laden, maar ook om bijvoorbeeld nieuwe firmware te downloaden of de webinterface te gebruiken. Daarmee kunnen gebruikers via de pc instellingen wijzigen, wat overigens alleen op Chromium-browsers werkt.

IFixit zegt dat het zowel de bout als het station heeft gebouwd met het idee dat die makkelijk kunnen worden gerepareerd. Het bedrijf heeft onder andere een eigen gids geschreven waarbij het de onderdelen uiteen zet en uitlegt hoe ze kunnen worden geopend.

Voor gebruikers die meer willen dan alleen solderen, komt iFixit ook met een volledige kit met randgereerdschap. Daar vallen onder andere draadstrippers en pincetten in, maar ook een werkmat en een veiligheidsbril.

De solderbout kost los 84,95 euro. Als gebruikers het pakket samen met het soldeerstation kopen, kost dat 269,95 euro. Het complete pakket met de toolkit kost 329,95 euro. IFixit verwacht de producten halverwege oktober te kunnen leveren.

AOC heeft vier nieuwe monitors aangekondigd die vooral op gamers zijn gericht. Het gaat onder andere om een gekromde 27"-monitor met een verversingssnelheid van 280Hz die 239 euro kost. Ook brengt het bedrijf twee qhd-modellen uit.

AOC komt met de C27G4ZXU en de C27G4ZXE. Dat zijn twee nagenoeg identieke monitors, die alleen verschillen doordat het laatste model geen ingebouwde speaker en USB-hub heeft. Bovendien is de voet alleen geschikt voor kantelen, waar het U-model een verstelbare voet heeft met mogelijkheid om het scherm in hoogte te verstellen, draaien en roteren. De C27G4ZXE heeft wel een houder voor VESA-beugels zodat je een luxere poot kunt toevoegen.

Beide schermen hebben een diagonaal van 27 inch op een Fast VA-paneel met een full-hd-resolutie van 1920x1080 pixels en een verversingssnelheid van 280Hz. Het paneel heeft een kromming van 1500R, wat gelijkstaat aan de kromming van een cirkel met een straal van 1,5 meter.

De G4 heeft een grijs-naar-grijsresponstijd van 1ms en een mprt van 0,3ms. De monitor heeft een contrastverhouding van 4000:1, een helderheid van 300cd/m² en een kijkhoek van 178/178. Het scherm bevat verder vier USB 3.2 Gen 1-poorten en een 3,5mm-poort. Het wordt aangestuurd met een HDMI 2.0- of een DisplayPort 1.4-poort.

Dat gaat om het C27G4ZXU-model. De C27G4ZXE heeft zoals gezegd dezelfde specificaties, maar dan zonder de USB-poorten. De C27G4ZXU kost 239 euro; het ZXE-model kost 179 euro.

Qhd-monitors

AOC komt verder ook met twee qhd-monitors. Dat zijn de CQ27G4X en de CQ32G4VE. Het grote verschil tussen die twee is de afmeting: de G4X is 27", de G4VE 31,5". Beide modellen hebben een Fast VA-paneel met een qhd-resolutie van 2560x1440 en een verversingssnelheid van 180Hz. De gtg-responstijd is, net als bij de andere modellen, een milliseconde, maar de mprt ligt op 0,5ms. Deze modellen hebben ook een kromming van 1500R, maar een contrastverhouding van 3500:1. De piekhelderheid ligt op 300cd/m².

Verder komt AOC ook nog met de Q27G4XF. Die heeft dezelfde schermspecificaties, maar dan zonder de kromming. Dat model is een traditionele platte monitor.

De twee gekromde modellen kosten 222 euro voor het 27"-model en 249 euro voor het 31,5"-model. Het platte model kost 249 euro. Alle modellen zijn 'vanaf september' verkrijgbaar, zegt AOC.

Update, 16.47 - in de titel stond aanvankelijk foutief dat het qhd-model een 280Hz-verversingssnelheid had, maar alleen de full-hd-versie heeft die refreshrate. De qhd-modellen halen maximaal 180Hz.

Samsung is begonnen met de massaproductie van zijn negende generatie qlc-nandgeheugen. Deze nieuwe modules kunnen ieder 1 terabit aan data opslaan. Samsung begon in april al met de massaproductie van zijn negende generatie tlc-nand.

Samsung zegt in een persbericht dat het inmiddels is begonnen met de productie van de negende generatie van zijn qlc-nandgeheugen. Met deze nieuwe generatie heeft Samsung naar eigen zeggen het aantal lagen verhoogd. De fabrikant noemt in zijn bericht geen concreet aantal lagen, maar bevestigde in februari dat het met met 280-laags qlc-nand zou komen in 2024. De voorgaande achtste qlc-generatie van Samsung had 238 lagen.

De nieuwe geheugenmodules krijgen ieder een opslagcapaciteit van 1 terabit. De fabrikant noemt verder geen concrete specificaties, maar sprak in februari al wel over transferrates van 3,2Gbit/s per geheugenmodule.

Het nieuwe geheugen heeft volgens Samsung ook een bitdichtheid die 86 procent hoger ligt dan in eerdere generaties. Het bedrijf gebruikt onder meer een productieproces genaamd channel hole etching. De geheugenmodules zijn daarnaast opgebouwd in een double-stackstructuur, waarbij twee nandstapels op elkaar worden geplaatst om het totale aantal lagen te verhogen. Samsung zegt verder ook dat de i/o-snelheden met zo'n zestig procent stijgen ten opzichte van vorige generaties. Het stroomgebruik zou met dertig tot vijftig procent dalen bij lees- en schrijfoperaties, zo claimt de geheugenmaker.

Volgens Samsung worden de eerste producties gebruikt in 'bepaalde consumentenproducten', al noemt het bedrijf daar geen specifieke zaken bij. In ieder geval wordt het geheugen ingezet voor UFS-opslag, dat veelal wordt gebruikt in smartphones. Het bedrijf noemt ook pc's en server-ssd's voor bijvoorbeeld clouddiensten.

De rechtbank in Arnhem heeft drie mannen veroordeeld tot celstraffen vanwege het aanbieden van een cryptocommunicatiedienst aan criminele organisaties. De leider van de groep krijgt 4,5 jaar gevangenisstraf. De twee andere mannen moeten respectievelijk 22 en 18 maanden de cel in.

De drie mannen werkten bij Blackbox Security, dat tussen januari 2015 en november 2018 de IronPhone-cryptotelefoons en bijbehorende IronChat-berichtendienst verkocht. Daarmee konden mensen versleuteld met elkaar communiceren.

Bij het verkopen van de producten stond anonimiteit centraal, zegt de rechtbank. Er werden daarom geen gegevens van klanten gevraagd en transacties werden met contant geld afgerond. "De mannen ontwikkelden hiermee een product dat vervolgens op de markt werd gebracht en aantrekkelijk was voor criminelen. De criminelen gebruikten de chatapplicatie en cryptotelefoon op grote schaal om te communiceren over strafbare feiten." De rechtbank stelt dat het duidelijk is dat de mannen wisten dat de telefoons op grote schaal door criminelen werden gebruikt. Ook zouden ze op verzoek een account hebben gewist als een gebruiker werd opgepakt door de politie. "Hiermee werd voorkomen dat de opsporingsinstanties belastende informatie uit de telefoon konden halen."

De mannen genereerden met deze praktijken ruim 1,2 miljoen euro aan omzet. Omdat het geld afkomstig is uit een misdrijf en de mannen dat wisten, hebben ze zich ook schuldig gemaakt aan het witwassen van die omzet, oordeelt de rechtbank. Verder hebben de mannen zich schuldig gemaakt aan deelname aan een criminele organisatie, Blackbox Security, en zijn twee van de mannen schuldig aan het medeplegen van valsheid in geschrifte, omdat er verschillende valse facturen zijn gemaakt en opgenomen in de bedrijfsadministratie.

IronChat werd in november 2018 offline gehaald. De politie bemachtigde voor die tijd al de encryptiesleutels van de dienst, waardoor de politie wekenlang live berichten op de dienst kon meelezen. De communicatie ging volgens de politie vrijwel uitsluitend over criminaliteit, zoals de handel in wapens, drugs, geld en bitcoin.

Apple voegt een 'Repair Assistant'-functie toe aan iOS 18. Daarmee kunnen iPhone-gebruikers vervangende onderdelen configureren als hun telefoon gerepareerd wordt. De functie kan ook gebruikt worden om onderdelen te configureren die geïnstalleerd zijn voordat iOS 18 verscheen.

Wie bijvoorbeeld het beeldscherm van zijn iPhone laat vervangen, kan dat beeldscherm voortaan met de Repair Assistant configureren om te zorgen dat opties als True Tone en automatische helderheid toegankelijk zijn, schrijft MacRumors. Repair Assistant kan gebruikt worden op de iPhone 12 en nieuwere modellen.

De functie verschijnt nadat iOS 18 geïnstalleerd is in het instellingenmenu. De Repair Assistant staat dan in 'Parts and Service' onder het About-menu, maar verschijnt alleen als de telefoon een onderdeel bevat dat geconfigureerd kan worden. IPhones die niet gerepareerd zijn, bevatten de genoemde menufunctie niet.

Microsoft start een nieuwe ontslagronde, waarbij 650 werknemers van de gamingtak worden ontslagen. De ontslagen hebben te maken met de overname van Activision Blizzard. Het bedrijf benadrukt dat er geen games, apparaten of ervaringen geschrapt worden.

Microsoft Gaming-baas Phil Spencer kondigde de ontslagronde aan in een interne memo, die The Verge heeft gezien. Volgens hem worden voornamelijk corporate en ondersteunende functies geschrapt binnen Microsoft Gaming. Het gaat zowel om medewerkers die in de VS werken als om mensen buiten de VS.

Microsoft ontsloeg in januari dit jaar ook al 1900 werknemers van zijn gamingdivisies. Destijds ging het vooral om personeel van Activision Blizzard, Xbox en ZeniMax. De aanleiding voor beide ontslagrondes is de overname van Activision Blizzard door Microsoft, die in oktober 2023 werd afgerond. Daardoor zou er overlap zijn in bepaalde functiegebieden, aldus Spencer in januari.

Valve heeft Steam Families uitgebracht voor al zijn gebruikers. De functie laat gamers hun gamebibliotheek delen met een kleine groep mensen. Steam Families vervangt het huidige Steam Family Sharing en Steam Family View.

Steam Families is, zoals de naam al doet vermoeden, vooral gericht op gezinnen waarin games gedeeld worden. Steam begon in maart al met een test van de functie, maar brengt deze nu naar al zijn gebruikers.

Gebruikers kunnen een Steam Family aanmaken en tot vijf anderen uitnodigen, schrijft Steam in een aankondiging. Ieder lid krijgt een van de twee rollen: ouder of kind. Leden krijgen vervolgens automatisch toegang tot alle deelbare games die andere leden van de groep in hun bibliotheek hebben. De games zijn te vinden onder 'family library', dat via het menu aan de linkerkant te vinden is. Wie een gedeelde game speelt, maakt zijn eigen savefile aan en verdient zijn eigen Steam Achievements.

Games van andere leden kunnen ook gespeeld worden als de eigenaar van het spel zelf een andere game speelt. Maar als twee of meer spelers tegelijkertijd een game willen spelen, dan hebben zij daar wel meerdere kopieën voor nodig in de gedeelde bibliotheek. Het is dus niet mogelijk om één keer een spel te kopen en deze door meerdere leden tegelijkertijd te laten spelen.

Steam Families heeft ook nieuwe mogelijkheden voor ouderlijk toezicht. Ouders kunnen instellen welke games kinderen op Steam spelen en wanneer ze dat doen. Ook is het mogelijk om de activiteit van een kind op het platform te monitoren. Volwassen leden in een groep kunnen verder uitnodigingen aan kinderen beheren, hun wachtwoorden herstellen en beperkingen voor accounts van kinderen instellen. Kinderen die een nieuwe game willen kopen, kunnen daar een verzoek voor sturen naar volwassenen in de groep.

Astronaut Jared Isaacman heeft de eerste commerciële ruimtewandeling uitgevoerd. De ruimtevaarder maakte die ruimtewandeling samen met Sarah Gillis vanuit een Crew Dragon-ruimteschip van SpaceX op de Polaris Dawn-missie.

Isaacman opende het luik van de Crew Dragon rond 12.50 uur Nederlandse tijd op een apogeehoogte van zo'n 700 kilometer. Isaacman verliet het ruimteschip kort daarna voor een ruimtewandeling. "Het ziet eruit als een perfecte wereld", zei Isaacman daar. De Crew Dragon heeft een enkel luik, waardoor alle vier de passagiers een ruimtepak moesten dragen. In tegenstelling tot de meeste ruimtevaartuigen en -stations van waaruit ruimtewandelingen worden uitgevoerd, heeft de Crew Dragon geen luchtsluis. Dat betekent dat het zuurstofgehalte in de capsule al direct na de lancering werd opgevoerd en de luchtdruk naar beneden ging.

Isaacman, de enige astronaut met enige ervaring op de vlucht, verbleef een kleine tien minuten buiten de capsule. Hij oefende daar met verschillende lichaamsbewegingen. Nadat Isaacman weer naar binnen ging, vertrok astronaut Sarah Gillis ook naar buiten. Zij deed dezelfde oefeningen. Gillis bleef ook zo'n tien minuten buiten het ruimteschip. Beide astronauten bleven wel met hun benen in het schip en lieten dat niet los, wat ook niet de bedoeling was. Naast Isaacman en Gillis waren er ook twee andere astronauten aan boord: Scott Poteet en Anna Menon. Zij verlieten het ruimteschip niet.

De astronauten sloten het luik rond 13.18 uur Nederlandse tijd weer. De komende tijd worden daarbij het zuurstofgehalte en de luchtdruk weer teruggebracht naar hun beginwaarden.

De missie werd uitgevoerd in samenwerking met SpaceX, dat de Crew Dragon op 10 september lanceerde naar een baan om de aarde en ook de ruimtepakken maakte. Maar het was miljardair Isaacman die de missie bekostigde en uitvoerde. De Polaris-missies, waarvan deze Dawn-missie er een is, hebben als voornaamste doel om de ruimtepakken van SpaceX in de praktijk te testen. De ruimtepakken zijn aangepaste versies van de drukpakken die astronauten al dragen bij het opstijgen en landen met de Crew Dragon. De belangrijkste toevoegingen daarbij zijn nieuwe temperatuurregulatoren en een HUD waarop astronauten informatie over hun druk en temperatuur zien. Ook zijn de pakken gemaakt om wendbaarder te zijn, wat belangrijk is als astronauten in de toekomst bijvoorbeeld reparaties moeten uitvoeren aan hun ruimteschip.

Ook de Crew Dragon werd aangepast voor de missie. Er werden hand- en voetrailingen toegevoegd aan de buitenkant, waarmee de astronauten zich over de capsule kunnen verplaatsen. Ook het life support system werd aangepast zodat de astronauten zuurstof kunnen krijgen via de toevoerslangen die naar de ruimtepakken leiden.

Polaris-missies

Het Polaris-programma bestaat uiteindelijk uit drie missies. Die moeten verschillende aspecten testen waarop astronauten in de toekomst verdere ruimtereizen moeten maken met SpaceX-vaartuigen. De missie werd van tevoren als risicovol gezien; er worden veel verschillende nieuwe technieken ingezet die nooit eerder zijn getest. Bovendien zijn alle crewleden onervaren. Voor Gillis, Poteet en Menon is het hun eerste ruimtevlucht. Isaacman is de enige met ervaring, maar ook dat is niet erg veel. In 2021 was hij al een van de astronauten op de Inspiration4-missie, de eerste commerciële ruimtevaartmissie. Ook dat was aan boord van de Crew Dragon. Daarmee heeft Isaacman weliswaar ervaring met dat ruimtevaartuig, maar de missie duurde slechts drie dagen. De huidige capsule, Resilience, is dezelfde capsule als die op Inspiration4 werd gebruikt.

De ruimtewandeling is ook de verste die sinds de jaren 70 is gemaakt. Toen voerden astronauten ruimtewandelingen uit op weg naar de maan, waarbij ze op duizenden kilometers hoogte de Apollo-capsules verlieten. Polaris Dawn werd aanvankelijk in een aardbaan van 190 tot 1408 kilometer geplaatst, al werd dat voor de ruimtewandeling teruggebracht naar een lagere baan. De ruimtewandeling vond uiteindelijk plaats op een hoogte van zo'n 700 kilometer, een kleine 300 kilometer hoger dan waarop huidige ruimtestations als het International Space Station of het Chinese Tiangong nu vliegen.

De aankomende Samsung Galaxy Tab S10-serie wordt in Duitsland vanaf 1119 euro verkocht. Dat meldt het Duitse WinFuture op basis van een Duitse prijslijst. Meestal zijn de Duitse prijzen hetzelfde als die voor de Nederlandse markt.

De Galaxy Tab S10-serie bestaat uit twee tablets: de Tab S10+ en de Tab S10 Ultra. De S10+ is het goedkoopste model, dat in diverse opties beschikbaar wordt. De goedkoopste variant kost 1119 euro, zegt WinFuture, en heeft wifi, 12GB ram en 256GB interne opslag. Ook is er een versie met 512GB opslag, die ruim honderd euro duurder is. De modellen met 5G in plaats van wifi zullen vanaf 1269 euro te koop zijn.

De Galaxy Tab S10 Ultra is het duurdere model van de twee. De goedkoopste variant heeft wifi, 12GB ram en 256GB aan opslag. Deze versie zal vanaf 1339 euro beschikbaar zijn. Ook komt er een versie met 5G, 16GB ram en 1TB opslag, die 1909 euro gaat kosten. WinFuture zegt dat daarnaast nog andere varianten met of zonder 5G en 512GB opslag verwacht worden. Daar is echter nog geen prijsinformatie over beschikbaar.

Renders toonden eerder al aan dat de twee tablets uiterlijk veel op elkaar lijken. Het grootste verschil is dat de Galaxy Tab S10+ geen notch in het scherm heeft, waar de S10 Ultra die wel heeft. In die notch zitten twee selfiecamera's. Beide tablets krijgen achterop twee camera's. Naar verwachting verschijnen de apparaten in oktober.

Microsoft brengt de vriendschapsverzoeken terug naar Xbox. Vooralsnog gaat het om een test onder Xbox Insiders, als onderdeel van de nieuwe 'friends and followers experience'. Wanneer de functie algemeen beschikbaar wordt, is nog onduidelijk.

Xbox-gebruikers hadden vroeger ook de mogelijkheid om vriendschapsverzoeken naar elkaar te sturen, maar Microsoft besloot daar met de introductie van de Xbox One vanaf te stappen. Met de Xbox One konden gebruikers, net als op sociale media, andere gebruikers volgen zonder dat de ander daar goedkeuring voor hoeft te geven. Pas als de ander ook besluit om de gebruiker te volgen, wordt een volger een vriend en kunnen de twee chatten en samen gamen.

Het bedrijf gaat nu toch weer terug naar de vriendschapsverzoeken, naar eigen zeggen omdat het gebruikers meer controle en flexibiliteit biedt. Insiders kunnen vriendschapsverzoeken versturen, accepteren en verwijderen. Bestaande vrienden worden automatisch meegenomen naar het nieuwe systeem. Ook blijft het mogelijk om mensen alleen te volgen.

Xbox voegt verder nieuwe privacy- en notificatie-instellingen toe. Gebruikers kunnen daarmee zelf beslissen wie vriendschapsverzoeken kan sturen of hun account kan volgen. Ook bepalen gamers via de instellingen welke notificaties ze ontvangen.

OpenAi is van plan om AI-model Strawberry deze maand nog op de markt te brengen. Dat stelt The Information op basis van twee anonieme bronnen die het model al getest hebben. Strawberry wordt uitgebracht als onderdeel van ChatGPT, maar is een losstaande dienst.

Strawberry is net als ChatGPT een taalmodel dat kan reageren op prompts van gebruikers. Groot verschil met andere taalmodellen is dat Strawberry kan 'nadenken' voordat het reageert, aldus de bronnen van The Information. Het model benadert iedere vraag en iedere prompt op methodischere wijze, waardoor de kans op fouten kleiner wordt. Het model zou bijvoorbeeld erg goed zijn in het oplossen van wiskundige problemen, programmeren en het uitvoeren van zakelijke taken, zoals het maken van een gedetailleerd marketingplan. Keerzijde is wel dat het langer duurt voor er een reactie komt: Strawberry reageert volgens de bronnen pas na tien tot twintig seconden op een prompt. ChatGPT doet dat vrijwel direct.

Het AI-model kan bij de release alleen tekstgebaseerde prompts verwerken, stellen de bronnen. GPT-4o, het taalmodel achter ChatGPT, heeft al meer mogelijkheden en kan ook reageren op plaatjes. Verder zeggen een aantal vroege testers dat Strawberry soms erg lang nodig heeft voordat het op een eenvoudige vraag kan reageren. Een laatste genoemd probleem is dat Strawberry soms moeite heeft om eerdere gesprekken te onthouden om gepersonaliseerde reacties te geven.

Volgens The Information wordt Strawberry geïntegreerd in ChatGPT, maar blijft het een losstaande optie binnen dat platform. Hoe dat er precies uit gaat zien en hoe gebruikers dan toegang krijgen tot Strawberry, is nog onduidelijk. De bronnen zeggen verder dat gebruikers een maximaal aantal berichten per uur naar Strawberry kunnen versturen. Hoeveel dat er zijn, hangt af van hoeveel de gebruiker betaalt. Daarnaast is er mogelijk een optie met hogere prijzen die een snellere reactietijd mogelijk maakt.

Energiebedrijf Zonneplan en netbeheerder Liander starten in Arnhem een pilot waarbij ze zonnepanelen, laadpalen en thuisbatterijen geautomatiseerd en softwarematig aansturen. Daarmee hopen ze netcongestie tegen te gaan.

Door het toenemende aantal zonnepanelen, elektrische auto's en warmtepompen wordt het steeds drukker op het elektriciteitsnet. Liander verzwaart daarom het elektriciteitsnet al, maar ziet ook graag dat het net slimmer en flexibeler wordt gebruikt. Daarom starten Liander en Zonneplan een pilot met het Powerplay-platform van Zonneplan om drukte op het elektriciteitsnet tegen te gaan, zeggen ze in een gezamenlijke aankondiging.

Dat platform kan bij overschotten automatisch stroom opslaan in thuisbatterijen en waar nodig zonnepanelen tijdelijk uitschakelen, legt Jochem van Vuren van Zonneplan uit. Op rustige momenten kan de opgeslagen stroom uit de batterijen weer worden teruggeleverd. "Dit alles gebeurt zonder dat de gebruiker daarvoor zelf iets hoeft te doen. Het platform is daardoor ook uitermate geschikt om overbelasting van het elektriciteitsnet te voorkomen.”

Deelnemende huishoudens krijgen nu al een vergoeding van Zonneplan voor het flexibel inzetten van hun apparaten. De afspraken hierover blijven tijdens de pilot in stand. Liander compenseert eventuele misgelopen inkomsten als de automatische aansturing om netcongestie te voorkomen financieel nadelig uitpakt. De pilot start in september en loopt tot en met november dit jaar. Na de pilot evalueren Zonneplan en Liander de resultaten en bepalen zij de verdere stappen voor de uitrol in andere wijken en regio's.

Stedin en Eneco maakten in augustus bekend een vergelijkbare proef te doen. Huishoudens in het Zeeuwse Tholen, Sint-Philipsland en Schouwen-Duiveland worden tussen 20 augustus en 30 september gevraagd hun zonnepanelen af en toe uit te schakelen om drukte op het elektriciteitsnet te voorkomen. Deelnemers krijgen in ruil daarvoor een vergoeding. Deze klanten moeten de zonnepanelen echter handmatig uitschakelen.

De Autoriteit Consument & Markt heeft een leidraad rondom de Europese Digital Services Act gepubliceerd voor aanbieders van online diensten. Daarin staat onder meer beschreven op welke typen diensten de DSA van toepassing is en aan welke regels bedrijven moeten voldoen.

De DSA geldt voor een breed palet aan grote en kleine bedrijven. Het gaat onder meer om sociale media, zoekmachines, internetproviders, online marktplaatsen en sommige webshops. De regels voor bedrijven verschillen echter, waardoor de wetgeving best complex kan zijn, zegt bestuursvoorzitter Martijn Snoep. "Uit de consultatieronde kwam naar voren dat er bij ondernemers behoefte is aan praktische informatie over de wet. Daarom besteden we nu veel aandacht aan voorlichting."

De leidraad moet bedrijven helpen om wegwijs te worden in de wetgeving. Niet alleen staat daarin wie aan welke regels moet voldoen, maar ook hoe bedrijven aan die regels kunnen voldoen. Verder organiseert de ACM op 21 november een digitale voorlichtingsbijeenkomst voor ondernemers. Daarin leggen inhoudelijke experts van de ACM uit welke typen diensten onder de wet vallen, welke verplichtingen dat met zich meebrengt en hoe bedrijven daaraan kunnen voldoen. Later verschijnen ook nog beknopte handleidingen voor verschillende typen bedrijven, zegt de ACM.

De DSA is op 17 februari in werking getreden. De Europese wet bevat verplichtingen voor aanbieders van online diensten, waarmee het internet veiliger en betrouwbaarder moet worden. Bedrijven moeten bijvoorbeeld hun klachtenproces op orde hebben en transparant zijn richting gebruikers over de regels die ze hanteren voor het verwijderen van accounts of informatie. Tweakers schreef eerder een achtergrondverhaal over de DSA.

Gamers worden massaal gemanipuleerd door grote videogamebedrijven om meer geld uit te geven. Dat stelt de Europese consumentenorganisatie BEUC, die een klacht heeft ingediend bij de Europese Commissie. Daarbij wordt zij gesteund door 22 lidorganisaties uit 17 landen.

Het zogenaamde Bureau Européen des Unions de Consommateurs richt zijn pijlen op grote videogamebedrijven die achter spellen als Fortnite, EA Sports FC24, Minecraft en Clash of Clans zitten. Volgens het BEUC manipuleren dit soort bedrijven consumenten, waaronder kinderen, door bijvoorbeeld niet duidelijk te zijn over de kosten van digitale items.

In-game spullen moeten vaak gekocht worden met in-game valuta's, die veelal in bundels verkocht worden. Volgens het BEUC zorgt dit gebrek aan transparantie over prijzen ervoor dat consumenten meer uitgeven dan ze wilden. Bovendien zouden er vaak oneerlijke voorwaarden aan hangen, die vooral gunstig zijn voor gameontwikkelaars. Daardoor worden consumenten vaak hun rechten ontzegd, stelt de BEUC. "Mensen zouden geen rekenmachine hoeven te gebruiken als ze een geïnformeerde beslissing willen maken over hoeveel ze willen uitgeven", zegt Agustín Reyna, directeur van de BEUC.

De consumentenorganisatie maakt zich in het bijzonder zorgen om kinderen, die kwetsbaarder zijn. Kinderen hebben volgens de BEUC nog beperkte financiële kennis en 'worden gemakkelijk overgehaald door virtuele valuta'.

Consumenten zouden ook helemaal niet de voorkeur geven aan dergelijke in-game valuta. "Veel consumenten vinden deze onnodige stap misleidend en kopen spullen liever met echt geld." De BEUC vindt dan ook dat de prijzen van in-game aankopen altijd in echte valuta's, dus in euro's, aangegeven moeten worden, of in ieder geval in het equivalent daarvan.

De BEUC dient de klacht in samen met 22 lidorganisaties. Het gaat onder meer om het Belgische Testaankoop en de Nederlandse Consumentenbond. Verder sluiten consumentenorganisaties uit landen als Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Italië en Portugal zich bij de klacht aan.

Vodafone verhoogt per 1 oktober de prijzen van particuliere en zakelijke abonnementen. De provider zegt dat dit te maken heeft met de inflatie, die vorig jaar volgens het CBS uitkwam op gemiddeld 3,8 procent.

Vodafone verhoogt zijn prijzen met het inflatiepercentage over 2023, dus met 3,8 procent, schrijft de provider op een supportpagina. De inflatiecorrectie wordt berekend over de maandelijkse abonnementsprijs, zonder kortingen. Verder blijft het bedrag van een eventuele toestellening gelijk.

De inflatiecorrectie geldt voor de particuliere abonnementen Scherp, Start, Smart of Red, en voor de zakelijke abonnementen Flex Mobile, One Mobile, Red Pro of Business Mobile. Voor particuliere klanten geldt de prijsverhoging alleen als zij voor 1 juli 2024 een abonnement hebben afgesloten. Wie daarna een abonnement heeft afgesloten, krijgt niet met de prijsaanpassing te maken. Voor zakelijke klanten geldt deze uitzondering alleen bij het Red Pro-abonnement.

Eerder deze maand kondigde ook KPN een prijsverhoging aan als gevolg van inflatie. KPN pakt voor het berekenen van de inflatie een andere CBS-periode, namelijk van juli 2023 tot en met juni 2024. Daardoor komt de provider op een lager percentage uit, namelijk 2,3 procent. De nieuwe prijzen van KPN gaan per 1 oktober in.

Beveiligingsonderzoekers van watchTowr Labs kregen per ongeluk de controle over het .mobi generic top-level domain, of gTLD. Als het beheer van dergelijke gTLD's in verkeerde handen valt, kan daar op verschillende manieren misbruik van worden gemaakt.

De onderzoekers ontdekten onlangs als onderdeel van een onderzoek naar kwetsbaarheden in whois-servers dat de whois-server van het .mobi-domein enkele jaren geleden gemigreerd is van whois.dotmobiregistry.net naar whois.nic.mobi. Het originele domein verliep in december 2023. De onderzoekers besloten nu om het domein zelf te registreren. "We dachten dat een oud whois-serverdomein waarschijnlijk alleen door oude whois-tools werd gebruikt", aldus de onderzoekers. Het gaat dan om tools als phpWHOIS, waar in 2015 een remote code execution-fout in werd ontdekt.

Op 30 augustus hingen de onderzoekers een whois-server achter whois.dotmobiregistry.net om te zien of er nog iets mee probeerde te praten. Dat bleek inderdaad het geval: ruim 135.000 unieke systemen hebben geprobeerd contact te leggen met de whois-server. Tussen 30 augustus en 4 september kwamen er 2,5 miljoen query's binnen.

Naast cybersecuritytools en e-mailservers van overheden en militaire organisaties probeerden ook diverse certificaatautoriteiten whois.dotmobiregistry.net te gebruiken. Dergelijke autoriteiten zijn verantwoordelijk voor het uitgeven van TLS-certificaten voor domeinen die eindigen op .mobi. De whois-server van de onderzoekers werd door deze organisaties gebruikt om te bepalen wie de eigenaar van een domein is en om te zien waar de verificatiedetails naartoe moeten worden gestuurd.

Het gevaar is dat als zo'n actief gebruikte whois-server in verkeerde handen valt, deze voor malafide doeleinden ingezet kan worden. "Nu we een whois-server beheren, kunnen we 'reageren' op al het verkeer dat gestuurd wordt door mensen die hun client nog niet hebben geüpdatet naar het nieuwe adres", verklaren de onderzoekers. "We hebben geen man-in-the-middleaanval of een exotische whois-verwijzing meer nodig om een kwetsbaarheid in de whois-client te misbruiken. We hoeven in theorie alleen maar te wachten tot er query's binnenkomen en te reageren met wat we maar willen."

WatchTowr Labs heeft samen met het Britse National Cyber Security Centre en de ShadowServer Foundation gezorgd dat dotmobiregistry.net en whois.dotmobiregistry.net voortaan naar systemen van de ShadowServer Foundation verwijzen, die alle verzoeken doorzetten naar de legitieme whois voor het .mobi-domein.

Update, 09.17 uur - De kop stelde eerder dat de onderzoekers beheerders werden van het .mobi-domein. Dat klopt niet helemaal. Het artikel is daarop aangepast.