Een rechtbank in Amsterdam heeft socialmediaplatform X schuldig bevonden aan het ‘shadowbannen’ van een Nederlandse gebruiker sinds oktober 2023. Volgens de rechter handelt X hiermee in strijd met de Europese Digital Services Act.
In de uitspraak van de rechtbank staat te lezen dat het Amerikaanse socialmediabedrijf artikel 12 en artikel 17 van de DSA heeft geschonden. Artikel 12 stelt dat aanbieders van tussenhandeldiensten, zoals X in de EU wordt beschouwd, een centraal contactpunt moeten kunnen aanwijzen waardoor afnemers van deze diensten via een rechtstreeks, snel en gebruiksvriendelijk proces contact kunnen opnemen met de platformen. De rechtbank stelt dat het voor het slachtoffer onmogelijk was om contact te krijgen met X, hoewel de man dat geprobeerd heeft via het contactformulier op de website en via een e-mailadres. X zou bovendien niet rechtstreeks met het slachtoffer hebben gecommuniceerd, maar alleen via advocaten.
Het socialmediaplatform heeft volgens de rechtbank ook artikel 17 van de DSA geschonden. Dit artikel stelt dat aanbieders van hostingdiensten alle betrokken afnemers een duidelijke en specifieke motivering moeten kunnen verlenen als hen beperkingen worden opgelegd omdat de algemene voorwaarden zijn geschonden of omdat er illegale inhoud werd verspreid. De rechter oordeelde dat X geen duidelijke en specifieke motivering heeft gegeven voor het beperken van de dienst. X moet volgens de Volkskrant nu inzage geven in de verwerking van de gegevens van het slachtoffer en een dwangsom betalen van 4000 euro per dag voor iedere dag dat het bedrijf de DSA verder schendt. X moet binnen twee weken na de uitspraak ook een contactpunt ter beschikking stellen aan het slachtoffer.
Het slachtoffer, X-gebruiker Danny Mekić, had volgens de Volkskrant in oktober 2023 een post op X geplaatst over de Europese wet tegen kindermisbruik. Mekić merkte kort daarna op dat zijn account zonder enige waarschuwing onvindbaar was geworden op X, ook via de ingebouwde zoekmachine van het platform. Het Amerikaanse techbedrijf antwoordde niet op de mails van Mekić, waarop hij juridische stappen ondernam. Daar kreeg hij te horen dat hij ‘geshadowband’ was omdat hij een artikel over de Europese wet tegen kindermisbruik had gedeeld. ‘Shadowbannen’ wordt ook wel omschreven als het stilzwijgend onvindbaar maken van accounts, zodat de gebruiker aanvankelijk niet weet dat hij wordt geweerd.