Tip de redactie

NASA: baan van asteroïde met succes veranderd na botsing met DART-sonde

Door Robert Zomers, 11 oktober 2022 20:46101 reacties

Het is volgens NASA gelukt om de baan van de Dimorphos te veranderen door de DART-sonde te laten botsen met de asteroïde. Het agentschap liet de sonde met de asteroïde botsen om te kijken of in de toekomst een asteroïde van baan kan worden veranderd als deze op de aarde afkomt.

NASA heeft dinsdag bevestigd dat de baan van de Dimorphos-asteroïde is gewijzigd na de botsing met de DART-sonde. Dimorphos draait in een baan om een grotere asteroïde genaamd Didymos. Voor de botsing deed Dimorphos er 11 uur en 55 minuten over om zijn baan om Didymos te voltooien. Na de botsing is dat 11 uur en 23 minuten. Daarmee heeft NASA zijn eigen doel om de baan met 73 seconden te veranderen ruim overschreden.

De wijziging is waargenomen met telescopen. NASA wil de komende tijd verder onderzoek doen naar de precieze gevolgen van de botsing tussen de DART-sonde en de asteroïde. Deze eerste resultaten geven in ieder geval aan dat NASA in staat is om de koers van een buitenaards object in de ruimte te wijzigen.

NASA voerde de test eind september uit. De DART-sonde botste toen met succes op de Dimorphos-asteroïde. Deze asteroïde vormt geen bedreiging voor de aarde, maar het was een test om te kijken of het mogelijk is om met een sonde de koers van een buitenaards object te veranderen.

Reacties (101)


Meta introduceert Meta Quest Pro

Door Robert Zomers, 11 oktober 2022 20:3274 reacties

Meta heeft de Meta Quest Pro aangekondigd. Het was al een tijdje bekend dat Meta aan een nieuwe VR-headset werkte onder de codenaam Project Cambria, maar nu is de nieuwe Pro-headset officieel aangekondigd door het bedrijf.

Meta kondigt tijdens zijn eigen online evenement Meta Connect aan dat de Meta Quest Pro nog dit jaar moet verschijnen. De bril is vanaf 25 oktober beschikbaar en gaat 1800 euro kosten in Nederland. Bij de bril worden twee controllers geleverd, een oplaaddock met bijbehorende kabels en een beschermhoes voor de bril.

De Quest Pro is volgens Meta zelf 50 procent krachtiger dan de Quest 2, wat op dit moment de krachtigste VR-bril is van het bedrijf. De twee lcd-schermen van de bril zijn goed voor een resolutie van 1800x1920 per oog. De extra rekenkracht die hiervoor nodig is komt van een Snapdragon XR2-processor. Verder heeft de headset 12 GB werkgeheugen en standaard 256 GB opslagruimte. Ook zijn beide controllers uitgerust met hun eigen Snapdragon 662-processor.

Net als de Quest 2 is de headset voorzien van camera's aan de buitenkant van de VR-bril, die de bewegingen van de drager registreren. Ook kan de omgeving hiermee bekeken worden als dat nodig is. Daarnaast krijgt de Quest Pro ook camera's aan de binnenkant van de bril, die de oogbewegingen van de drager registreren. Deze camera's kunnen door games en programma's gebruikt worden om de ervaring af te stemmen op waar de gebruiker naar kijkt op dat moment. Ook kunnen hiermee gezichtsuitdrukkingen herkend worden en vervolgens vertaald worden naar een avatar.

Reacties (74)


Meta kondigt Among Us en Iron Man VR aan voor Quest 2

Door Robert Zomers, 11 oktober 2022 19:5619 reacties

Meta kondigt tijdens zijn Meta Connect-presentatie aan dat Iron Man VR en Among Us naar de Meta Quest 2 komen. Ook kondigt het bedrijf aan dat het Armature Studio overneemt om zijn VR-line-up te versterken.

Meta kondigt tijdens zijn eigen Connect-evenement aan dat Iron Man VR. De game verscheen eerder al voor PlayStation VR in 2020. Niet alleen de game maakt de overstap naar Meta, maar ook de studio achter de game: Camouflaj. Meta kondigt aan dat het de studio heeft gekocht. Dat geldt ook voor Armature Studio. Deze ontwikkelaar werkte recent aan de VR-versie van Resident Evil 4 en zal voor Meta meer VR-titels gaan ontwikkelen.

Naast de Marvel-titel komt ook de VR-versie van Among Us naar de Quest 2. Op 10 november moet de game beschikbaar komen voor de VR-headset. Iron Man VR verschijnt een week eerder voor de headset.

Reacties (19)


Twitter schermt gevoelige beelden af voor profielen zonder geboortedatum

Door Robert Zomers, 11 oktober 2022 19:0652 reacties

Twitter is begonnen met gevoelige beelden af te schermen voor gebruikers onder de 18 en die geen geboortedatum hebben ingevuld. Twitter laat sommige berichten alleen nog zien als gebruikers hun geboortedatum invullen, om zo aan te tonen dat ze 18 jaar of ouder zijn.

De wijziging werd opgemerkt door voornamelijk gebruikers in de VS, volgens TechCrunch. Twitter laat tegenover de techsite weten dat het inderdaad strenger wordt in zijn beleid om bepaalde beelden af te schermen om zijn gebruikers te beschermen. Twitter specificeert niet of dit om alleen de VS of het beleid wereldwijd gaat.

Een woordvoerder van Twitter zegt hierover: "We zijn constant bezig om mensen meer controle en keuze te geven over hun ervaring, maar ook om Twitter veiliger te maken voor iedereen. Daarom rollen we langzaam een nieuwe functie uit waarbij gebruikers onder de 18 of die geen geboortedatum hebben opgegeven bepaalde content niet te zien krijgen".

Twitter heeft al lange tijd moeite met het modereren van de content op het platform. Dit gaat van heftige beelden tot aan haatzaaiende berichten. Het was de reden voor Disney om het platform niet te kopen in 2016. Momenteel is Twitter bezig om een deal met Elon Musk af te ronden. De miljardair wil het platform kopen voor 44 miljard.

Reacties (52)


Proton brengt nieuw 'stealth' VPN-protocol uit

Door Robert Zomers, 11 oktober 2022 17:5482 reacties, submitter: Munchie

Proton introduceert een nieuw protocol voor zijn vpn-dienst waarmee gebruikers kunnen verbergen dat ze een vpn-dienst gebruiken. Proton noemt het nieuwe protocol 'stealth' en stealth komt als eerste beschikbaar voor Android-gebruikers.

Het Proton VPN stealth-protocol moet 'binnenkort' ook beschikbaar komen op iOS, iPadOS, macOS, Linux en Windows, schrijft Proton. Op dit moment is alleen de introductie op Android voltooid. Daar kunnen gebruikers onder instellingen hun verbindingsprotocol op 'stealth' zetten.

Volgens Proton zorgt stealth ervoor dat de vpn-verbinding niet wordt herkend en eruitziet als een 'normale' internetverbinding. Dit in tegenstelling tot meer standaard protocollen als OpenVPN, IKEv2 en WireGuard, die eerder door netwerken als een vpn-verbinding worden herkend.

Door TLS in plaats van UDP te gebruiken, moet de verbinding met het stealth-protocol niet als een vpn-verbinding herkend worden. Hierdoor is het volgens Proton vrijwel onmogelijk om te herkennen dat het om een vpn-verbinding gaat. Dit is handig voor mensen die in landen wonen waar het gebruiken van een vpn strafbaar kan zijn of voor diensten die vpn-verbindingen proberen te blokkeren.

Naast Proton VPN heeft het bedrijf meerdere internetdiensten. Het Zwitserse bedrijf begon met Proton Mail en heeft recent ook Proton Drive officieel uitgebracht als cloudopslagdienst.

Reacties (82)


Nintendo brengt 15.0.0-update zonder grote wijzigingen uit voor Switch-console

Door Loïs Franx, 11 oktober 2022 17:4334 reacties

Nintendo heeft update 15.0.0 voor zijn Switch-console uitgebracht. Deze update brengt geen grote wijzigingen met zich mee. Gebruikers kunnen voortaan screenshots maken in de Switch Online-app op het thuisscherm van de Switch. Ook de bluetoothaudioinstellingen zijn verplaatst.

Nintendo meldt in de patchnotes van versie 15.0.0 dat gebruikers met de fotoknop van de Switch screenshots kunnen maken in de Switch Online-app, waarin het bedrijf informatie deelt over zijn abonnementsdienst. Het is echter niet mogelijk om video's die in de app afspelen op te nemen. Daarnaast is optie 'Bluetooth Audio' verplaatst. Deze staat nu hogerop in de systeeminstellingen.

Verder zou de bluetoothfirmware voor Nintendo Switch Pro Controller een update hebben gekregen, zegt Switch-modder OatMealDome. Gebruikers krijgen voortaan ook een pop-up te zien als ze het maximumvolume van hun koptelefoon proberen te overschrijden. Die wijzigingen staan niet in de patchnotes van Nintendo.

De vorige firmwareupdate voor de Nintendo Switch verscheen in maart. De update voegde een functie toe waarmee gebruikers de games en apps voor hun Switch kunnen organiseren in mappen. Nintendo noemt die feature Groups.

Nintendo Switch Online-app
De Nintendo Switch Online-app

Reacties (34)


Delta Airlines gaat 60 miljoen dollar investeren in luchttaximaker Joby Aviation

Door Loïs Franx, 11 oktober 2022 15:4932 reacties

Delta Airlines gaat 60 miljoen dollar investeren in Joby Aviation, een bedrijf dat vliegende taxi's ontwikkelt. De vliegtuigmaatschappij wil een 'home-to-airport'-dienst opzetten in vijf grote steden, waarbij Joby's luchttaxi's worden ingezet om reizigers naar vliegvelden te brengen.

Delta Airlines investeert in eerste instantie 60 miljoen dollar in Joby Aviation. Die investering kan echter oplopen tot 200 miljoen dollar als Joby bepaalde mijlpalen bereikt in de ontwikkeling en oplevering van de dienst, schrijft Delta in een persbericht. De dienst moet in de komende vijf jaar beschikbaar komen in vijf steden: New York, Los Angeles, San Francisco, Miami en Londen. De eerste vijf jaar moet de samenwerking tussen Delta en Joby 'wederzijds exclusief' zijn in de VS en het Verenigd Koninkrijk.

"Dit is een baanbrekende kans voor Delta om een tijdbesparende, unieke home-to-airport-oplossing te bieden aan klanten in belangrijke markten waarin we al jaren investeren en innoveren", zegt Delta-ceo Ed Bastian in een verklaring. Joby-topman JoeBen Bevirt claimt tegenover The Verge dat passagiers via de luchttaxidienst binnen 10 minuten van het New Yorkse stadsdeel Manhattan naar JFK Airport in Queens kunnen reizen. Een soortgelijke rit zou met de auto 50 minuten tot een uur duren.

De luchttaxidienst van Joby Aviation komt als eerste beschikbaar in New York en Los Angeles en volgt later in de andere steden. Een exacte datum waarop de dienst beschikbaar komt, is nog niet bekend. De luchttaxi's van Joby moeten goedgekeurd worden door verschillende luchtvaartautoriteiten wereldwijd voordat ze ingezet kunnen worden voor commerciële doeleinden. Joby hoopt in 2024 zijn eerste commerciële dienst te starten. Ook details over prijzen zijn nog niet bekend, hoewel Joby-ceo Bevirt stelt dat de dienst 'toegankelijk' moet zijn.

Joby Aviation is in 2009 opgericht en heeft in de laatste jaren veel investeringen ontvangen, waaronder van Toyota en Uber. In 2020 kocht Joby het onderdeel van Uber dat aan luchttaxi's werkt, Uber Elevate.

Joby Aviation luchttaxi
Bron: Joby Aviation

Reacties (32)


Motorola haalt 5G weg uit opvolger G71-smartphone

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 15:2056 reacties

Lenovo-dochtermerk Motorola heeft de Moto G72 aangekondigd. De opvolger van de begin dit jaar verschenen G71 heeft onder meer een groter scherm en andere soc. De telefoon heeft in tegenstelling tot zijn voorganger geen 5G.

Motorola G72De 300 euro kostende telefoon draait op een MediaTek Helio G99. De Helio-serie is de serie socs met 4G-modems van de Taiwanese processorontwerper. De 5G-socs van de fabrikant vallen in de Dimensity-lijn. De Helio G99 heeft twee Arm Cortex A76-kernen op 2,2GHz en zes zuinigere Cortex A55-kernen op 2,0GHz. De gpu is een Arm Mali G57MC2. Motorola doet daar 6GB of 8GB aan LPDD4x-geheugen bij en 128GB aan UFS-opslag. Werkgeheugen en opslag zitten via uMCP op één chip.

De G71 heeft een Qualcomm Snapdragon 695 met 5G-modem en Lenovo prijst de telefoon aan als 5G-smartphone. Ook de iets goedkopere G62 is volgens de fabrikant een 5G-model. De G72 is daarmee de duurste telefoon in de line-up van de fabrikant zonder 5G. Ook in de rest van de markt is een 300 euro kostende telefoon zonder 5G een uitzondering aan het worden. Het is niet de enige zonder 5G; ook de Xiaomi Redmi Note 11 Pro heeft dat bijvoorbeeld niet.

De G72 heeft een 6,6"-oledscherm met een verhouding van 20:9 en een resolutie van 2400x1080 pixels. Het scherm kan beelden weergeven op 120Hz. Daarmee is de display iets groter dan bij voorganger G71, die een 6,4"-scherm heeft met dezelfde beeldverhouding. De telefoon is met 160,5x74,4x7,9mm ook iets groter dan zijn voorganger. Het is met 166 gram relatief licht voor een smartphone van deze grootte. De behuizing is nauwelijks bestand tegen water en vocht met een IP52-rating.

Motorola stopt er een accu in met een capaciteit van 5000mAh, die kan opladen met 30W. De primaire camera heeft een resolutie van 108 megapixel. Het is een sensor van ongeveer 43 vierkante millimeter, met een f/1.7-lens ervoor. De tweede camera heeft een ultragroothoeklens en een sensor van 10 vierkante millimeter bij een maximale resolutie van 8 megapixel. De derde camera is een 2-megapixelmacrocamera van 6 vierkante millimeter. De frontcamera van 16 vierkante millimeter heeft een 16-megapixelresolutie. Het toestel komt in november uit voor 299 euro.

Reacties (56)


Google kondigt 'gaming-Chromebooks' van Acer, ASUS en Lenovo aan

Door Jelle Stuip, 11 oktober 2022 15:0064 reacties

Google kondigde dinsdag drie Chromebooks aan die specifiek op cloudgaming gericht zijn. Met de Chromebooks van Acer, ASUS en Lenovo wil Google de aandacht vestigen op ChromeOS als cloudgamingplatform met diensten als Xbox Cloud Gaming, GeForce NOW en Amazon Luna.

De drie game-Chromebooks zullen zich van andere Chromebooks onderscheiden door hun uiterlijk en schermen met hoge verversingsfrequenties. De Acer- en Lenovo-modellen krijgen 120Hz-schermen, terwijl het model van ASUS een 144Hz-scherm heeft. De toetsenborden zijn voorzien van antighosting en op sommige modellen zal rgb-toetsenbordverlichting zitten.

Acer Chromebook 516 GEAcer Chromebook 516 GEAcer Chromebook 516 GEAsus Chromebook Flip CX55Asus Chromebook Flip CX55Asus Chromebook Flip CX55Lenovo IdeaPad Gaming chromebookLenovo IdeaPad Gaming chromebookLenovo IdeaPad Gaming chromebook

Boven: Acer, midden: ASUS, onder: Lenovo

De Chromebooks van Acer en Lenovo hebben beide een 16"-scherm, met een resolutie van 2560x1600 pixels. Deze Chromebooks gebruiken daarnaast een processor uit Intels twaalfde generatie. Het model van ASUS maakt gebruik van een oudere processors en heeft een scherm met een lagere resolutie van 1920x1080 pixels. Dat scherm heeft wel een hogere refreshrate van 144Hz. Waar de Lenovo en Acer een 'klassieke' formfactor hebben, is de ASUS daarnaast een convertible met aanraakgevoelig scherm.

Google gebruikt de laptops om de aandacht te vestigen op ChromeOS als cloudgamingplatform, maar de ondersteuning voor cloudgaming is niet nieuw. Xbox Cloud Gaming, Nvidia Geforce NOW en Amazon Luna werken al langer op Chromebooks. Google heeft ook een eigen cloudgamingdienst, Stadia, maar trekt daar op 18 januari de stekker uit vanwege een tegenvallend aantal gebruikers.

Nieuw is wel dat Xbox een installeerbare webapp voor ChromeOS uit zal brengen. Geforce NOW zal daarnaast voorgeïnstalleerd zijn op de drie zojuist aangekondigde Chromebooks, waarbij de duurste abonnementsvorm drie maanden gratis te gebruiken is. Binnen de zoekfunctie van ChromeOS kunnen gebruikers straks ook naar games zoeken, waarbij ze kunnen kiezen via welke dienst deze games gestreamd moeten worden.

Works with chromebook gamechromebooks

Google zal ook randapparatuur voor gamers van het Works with Chromebook-logo gaan voorzien. Daaronder vallen onder andere een headset van HyperX, en een muis en controller van Steelseries. ChromeOS ondersteunt al langer gamecontrollers via bluetooth, waaronder de Joy-Cons van Nintendo, Xbox-controllers en de controllers van de PlayStation 4 en 5.

Voor de game-Chromebooks zijn er verschillende keuzes voor processors, geheugen en opslag. In welke configuraties de game-Chromebooks in Nederland en België beschikbaar komen, is nog niet bekend. De Acer Chromebook 516GE komt in de VS in oktober beschikbaar voor 650 dollar en in Europa in december voor 1000 euro. Het is niet bekend of het daarbij om dezelfde configuratie als in de VS gaat. Ook de Chromebooks van ASUS en Lenovo komen in oktober in de VS beschikbaar, maar daarvan is niet bekend wanneer ze naar Europa komen. Wel is bekend dat de goedkoopste versie van Lenovo 600 dollar zal kosten.

Acer Chromebook 516 GE ASUS Chromebook Vibe CX55 Flip Lenovo IdeaPad Gaming Chromebook
Processor Core i5-1240P
Core i7-1260P
Core i3-1115G4
Core i5-1135G7
Core i7-1165G7
Core i3-1215U
Core i5-1235U
Werkgeheugen 8GB dual channel lpddr4x
16GB dual channel lpddr4x
8GB dual channel lpddr4x-4266
16GB dual channel lpddr4x-4266
8GB lpddr4x-4266
Opslag 128GB ssd
256GB ssd
128GB ssd
256GB ssd
512GB ssd
128GB eMMC
256GB ssd
512GB ssd
Scherm 16", 2560x1600 pixels, IPS, 350cd/m², 120Hz, 100% sRGB 15,6", 1920x1080 pixels, IPS, 250cd/m², touch, 144Hz, ~65% sRGB 16", 2560x1600 pixels, IPS, 350cd/m², 120Hz, 100% sRGB
Gpu Intel Iris Xe Intel Iris Xe Intel Iris Xe
Netwerk Intel Wi-Fi 6E AX211
2,5Gbit/s ethernet
Wi-Fi 6 2x2 2x2 Intel Wi-Fi 6E
Accu 65Wh 57Wh 71Wh

Reacties (64)

Lees meer


Google Meet krijgt automatische transcripties in het Engels

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 14:5810 reacties

Videovergadersoftware Google Meet krijgt automatische transcripties in het Engels, Duits, Frans, Spaans en Portugees. De functie komt als eerste uit in het Engels, waarbij de andere talen volgend jaar volgen. Wanneer en of Nederlands zal volgen, is onbekend.

Google exporteert de transcriptie naar een Google Docs-document, meldt Techcrunch. Daardoor kunnen gebruikers teruglezen wat aanwezigen tijdens een virtuele vergadering hebben gezegd. Het is onduidelijk of de functie standaard aan staat of dat gebruikers het handmatig moeten aanzetten. Het maken van opnames was al jaren mogelijk, maar het transcriberen vereiste tot nu toe software van derden.

De functie is als eerste beschikbaar in het Engels. De talen Frans, Duits, Spaans en Portugees volgen in 2023. Of en wanneer Nederlands op de roadmap staat, is onbekend. Google heeft al jaren spraakherkenning in het Nederlands en moet daarvoor ook woorden en zinnen herkennen. Meet krijgt daardoor een functie die al langer in concurrent Microsoft Teams mogelijk was.

De Companion-modus voor Meet, waarbij gebruikers bij een hybride vergadering vanaf een eigen apparaat inloggen zonder beeld en geluid, komt naar de mobiele versie van de app. Google voegt bovendien de mogelijkheid in om eigen emoji's te maken voor Chat, zijn chatprogramma voor werk. Concurrent Slack heeft dat al jaren. Google doet de aankondigingen op zijn eigen Cloud Next-evenement, dat dinsdag begint. Een overzicht van alle aankondigingen is te vinden bij 9to5Google.

Google Meet Transcriptions
Google Meet Transcriptions

Reacties (10)


Indiaas dorp heeft dagelijks anderhalf uur 'digitale lockdown'

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 14:43164 reacties

Een dorp vlakbij de Indiase stad Mumbai heeft een 'digitale lockdown' ingesteld, waarbij de drieduizend inwoners tussen 19.00 uur en 20.30 uur niet op tv of mobiel internet mogen. Een sirene kondigt de offline periode aan en af.

Het dorpsbestuur heeft de maatregel ingevoerd, maar dat ging niet zonder protest, meldt BBC. Groepen dorpelingen gingen rond om dorpsgenoten eraan te herinneren dat de periode van de dag zonder tv en mobiel internet was ingegaan. Intussen werkt de 'digitale lockdown' wel, zo claimt een woordvoerder van het dorpsbestuur. In het dorp wonen rond 3000 mensen.

De bedoeling van de maatregel is dat mensen meer met elkaar gaan praten, in plaats van dat ze televisie kijken of op hun telefoon zitten. Sommige mensen in het dorpsbestuur zagen dat als groot probleem, vooral bij schoolkinderen. De coronapandemie heeft dat probleem verergerd. De tv- en smartphonevrije periode duurt van zeven uur tot half negen 's avonds. Het bestuur van het dorp, Vadgaon Gram Panchayat, nam het besluit half augustus en besloot later om een luidspreker op de dorpstempel te plaatsen om de sirene te laten horen.

Reacties (164)


Gegevens van 296.000 Toyota-klanten uitgelekt via websitebroncode op GitHub

Door Loïs Franx, 11 oktober 2022 14:2048 reacties, submitter: himlims_

Er zijn gegevens van 296.000 Toyota-klanten uitgelekt. Dit komt doordat een deel van de broncode van de Toyota Connect-website vijf jaar lang beschikbaar is geweest via een openbaar GitHub-account. In de broncode zat een key die toegang verschafte tot de server met klantgegevens.

Toyota Connect is een app waarmee Toyota-bezitters informatie over hun voertuig kunnen zien. Via de officiële website van de app kunnen gebruikers een account aanmaken. De autofabrikant legt uit dat het desbetreffende GitHub-account van het bedrijf de Toyota Connect-website heeft gemaakt. Dit account bleek echter openbaar te zijn. Hierdoor was de broncode voor iedereen toegankelijk van december 2017 tot en met 15 september 2022, de dag waarop Toyota achter het lek kwam. Op dezelfde datum is het GitHub-account privé gemaakt. Twee dagen later is de key in de broncode veranderd.

De uitgelekte gegevens bestaan uit de e-mailadressen en klantnummers van 296.019 klanten. Andere gegevens, zoals namen, telefoonnummers en betaalgegevens, zijn niet uitgelekt, zegt Toyota.
De fabrikant heeft naar eigen zeggen onderzoek laten doen door beveiligingsdeskundigen. Daaruit is nog niet gebleken of derden toegang hebben gehad tot de server. Toch kan Toyota niet uitsluiten dat er misbruik is gemaakt van het lek en daarom heeft het de getroffen klanten op de hoogte gebracht.

Reacties (48)


Adviescollege is opnieuw kritisch op ict-problemen bij Omgevingswet

Door Tijs Hofmans, 11 oktober 2022 14:1132 reacties

Het Adviescollege ICT-toetsing waarschuwt voor grote problemen bij het verlenen van vergunningen als Nederland de Omgevingswet invoert. Dat heeft te maken met de grote, complexe ict-problemen rondom de invoering van de wet.

De Eerste Kamer had het college om een advies gevraagd voor de invoering van de Omgevingswet. Die moet op 1 januari 2023 in werking treden. De invoering van de wet is al diverse keren uitgesteld, met name vanwege de ict-problematiek rondom het project. De Omgevingswet is een omvangrijk bureaucratisch project waarbij de overheid tientallen wetten en honderden Algemene maatregelen van bestuur samenvoegt.

Een essentieel onderdeel daarvan is het Digital Stelsel Omgevingswet of het DSO, waar burgers en overheidsinstellingen alles kunnen inzien en regelen rondom bijvoorbeeld aanvragen voor vergunningen. Het Adviescollege trekt in haar rapport geen definitieve conclusie over de vraag of uitstel nodig is of niet. "De te maken afweging is lastig omdat op of kort na 1 januari 2023 nog forse beperkingen zijn in de stand van het DSO en er mede daardoor dingen mis zullen gaan, zowel voorzien als onvoorzien", schrijft het college. "Maar ook verdergaand uitstel heeft grote maatschappelijke consequenties. Zowel voor als tegen de invoering per 1 januari 2023 bestaan zwaarwegende argumenten."

Het college ziet met name twee problemen in het Digitaal Stelsel. Aan de ene kant werken de testen niet goed die na een BIT-advies in 2020 zijn opgezet. Die zogenaamde 'ketentesten' zijn bedoeld om te controleren of onderdelen van de ict-omgeving goed werken en of ze betrouwbaar en stabiel zijn. Daar moet 'een stevige kwaliteitsimpuls' worden gemaakt, stelt het college.

Een tweede punt van zorg zijn de zogenaamde Tijdelijke Alternatieve Maatregelen. Dat zijn manieren waarmee oude, bestaande standaarden in het DSO kunnen komen te zitten. Dat is een alternatief van wat er eigenlijk moet gebeuren, namelijk het ombouwen van bepaalde documenten naar een nieuwe standaard die specifiek voor het DSO geldt.

Het Adviescollege ziet dat er sinds begin dit jaar steeds meer van zulke Tijdelijke Alternatieve Maatregelen nodig blijken te zijn, omdat er veel meer onderdelen van de Omgevingswet nog niet klaar zijn voor implementatie op 1 januari. Dat gaat mogelijk grote problemen opleveren, schrijft het college: "Onze conclusie is dat de TAM’s bij inwerkingtreding als vangnet kunnen fungeren, maar ze hebben ook een nadeel: ze introduceren extra complexiteit."

Hoewel het rapport geen conclusie trekt over uitstel van de wet, lijkt dat uitstel door de kritische noten bijna onvermijdelijk. De Eerste Kamer moet in de komende weken akkoord gaan met de invoering, maar de kans is groot dat de overheid eerst het DSO moet bijwerken. Het Adviescollege noemt 'verdergaand uitstel' als optie. Er zou dan een 'fundamentele heroriëntatie' van de hele Omgevingswet moeten komen. Dat zou de wet nog zeker nog enkele jaren kunnen vertragen, 'met alle maatschappelijke consequenties van dien'. Als de wet wel wordt ingevoerd, is er een groot risico dat de Omgevingswet 'belemmerend werkt' voor het verlenen van vergunningen.

Tweakers schreef in 2020 een achtergrondartikel over de ict-problemen achter de wet. De wet is door de Tweede Kamer aangenomen. De Eerste Kamer is met de inhoud ervan akkoord, maar heeft zorgen over de invoeringsdatum van 1 januari. Daarom wilde de senaat eerst advies inwinnen.

Reacties (32)


Internet.nl voegt validatie voor security.txt toe aan domeintest

Door Tijs Hofmans, 11 oktober 2022 13:4745 reacties

Internet.nl voegt een test toe voor het controleren van security.txt-bestanden op Nederlandse sites. De dienst controleert of domeinen zo'n document hebben en of dat op de juiste wijze is geïmplementeerd. Security.txt is bedoeld om ethisch hackers in contact te brengen met admins.

Internet.nl voegt de test toe aan zijn al bestaande arsenaal aan controletools. De dienst controleert of Nederlandse domeinnamen voldoen aan bepaalde internetstandaarden zoals de aanwezigheid van IPv6, dnssec of https. Daar is nu security.txt aan toegevoegd. Dat is een relatief nieuwe standaard die onlangs als officiële RFC-draft werd aangenomen.

Een security.txt-file is een bestand met een gestandaardiseerd formaat, waarin informatie wordt opgenomen die bedoeld is voor beveiligingsonderzoekers. Ethisch hackers die een kwetsbaarheid vinden, kunnen via dat bestand direct zien welke persoon of e-mailadres ze moeten benaderen of op welk extern platform er een responsibledisclosurebeleid staat. Door security.txt op altijd dezelfde plaats te hosten, weten onderzoekers meteen waar ze moeten zijn voor die informatie. Tweakers schreef onlangs een achtergrondverhaal over security.txt en sprak met de bedenker ervan.

Op Internet.nl wordt voortaan een controle uitgevoerd op de security.txt-file van domeinen. De dienst kijkt of die aanwezig is en op de juiste plaats staat, en of de inhoud ervan overeenkomt met de standaard. Voorlopig is security.txt alleen nog een aanbeveling op Internet.nl. Dat betekent ook dat de status ervan nog niet wordt meegenomen in de totale testscore. 'Later dit jaar' zegt Internet.nl dat de security.txt-validatie ook in de api van de dienst wordt meegenomen.

security-txt-nl-eng
security-txt-nl-eng

Reacties (45)


Rechtbankdocument Musk: Twitter-klokkenluider moest bewijsmateriaal vernietigen

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 13:3050 reacties

De klokkenluider die deze zomer misstanden bij Twitter aan de kaak stelde, moest bij zijn ontslag bewijsmateriaal vernietigen, zo claimt het advocatenteam van Elon Musk. Musk is verwikkeld in een rechtszaak met Twitter over de geplande koop van het socialemediabedrijf.

Het gaat om tien papieren notitieboekjes en honderd digitale bestanden, claimen de advocaten van Musk in een rechtbankdocument dat Bloomberg heeft gezien. Twitter zou bij de klokkenluider, Peiter Zatko, hebben bedongen dat hij de boekjes en bestanden zou vernietigen om aanspraak te maken op een gouden handdruk. Zatko, ook bekend als Mudge, was hoofd beveiliging van Twitter en kreeg in januari ontslag. Hij kreeg 7,8 miljoen dollar mee.

Sindsdien heeft hij misstanden bij Twitter naar buiten gebracht. Zatko zegt dat hij de directie van Twitter op de hoogte heeft gebracht van de beveiligingsproblemen toen hij werkte bij het platform, maar dat er met die meldingen niets gebeurde. Het bedrijf zou verouderde software op servers draaien, zwichten voor de invloed van overheden en 'gebruikersgroei boven spambestrijding plaatsen'. Het bedrijf zou daarmee volgens hem niet voldoen aan de schikkingseisen die Twitter in 2011 opgelegd kreeg van de Amerikaanse FTC na een groot beveiligingslek. Twitter moest onder die schikking bepaalde beveiligingsmaatregelen doorvoeren, onder andere zodat medewerkers minder toegang tot accountinformatie krijgen. Dat is volgens de klokkenluider niet goed geregeld; volgens Zatko voldoet Twitter ondanks de beloften niet aan die schikking.

Musk en Twitter zitten in een rechtszaak over de verkoop van Twitter aan Musk voor 44 miljard dollar. Musk en Twitter bereikten een deal in het voorjaar, maar Musk bedacht zich en wilde onder de koop uitkomen door te betogen dat Twitter veel meer bots heeft dan het bedrijf claimde. Twitter sleepte daarom Musk voor de rechter om hem aan de koop te houden. Vorige week zei Musk de koop toch te willen doorzetten en daarom is de rechtszaak aangehouden tot over 2,5 week, om zo de gelegenheid te geven de koop af te ronden.

Reacties (50)


Square Enix Montréal wordt hernoemd naar Studio Onoma na overname door Embracer

Door Loïs Franx, 11 oktober 2022 12:4612 reacties

Square Enix Montréal, de studio achter Hitman GO en Lara Croft GO, gaat Studio Onoma heten. De naamsverandering is een onderdeel van de overname door het Zweeds gamebedrijf Embracer Group, die in augustus is voltooid.

Het nieuwe merk gaat volgens Onoma dienen als 'een paraplu voor meerdere producten, programma's en initiatieven'. De nieuwe naam moet het bedrijf daarnaast 'niet belemmeren om met de markt mee te groeien'. De studio deelt geen concrete details over eventuele uitbreidingsplannen. Er is gekozen voor de naam Onoma, omdat 'dat het Griekse woord is voor 'naam' en dat namen eindeloze mogelijkheden bieden', stelt het bedrijf.

Onoma heeft momenteel drie nieuwe smartphonegames in ontwikkeling. De ontwikkelaar werkt aan Tomb Raider Reloaded, een Space Invaders-game en Avatar Generations. Die laatste is gebaseerd op de animatieserie Avatar: The Last Airbender. Bij al deze games wordt aangegeven dat ze 'binnenkort' verschijnen.

In mei werden Crystal Dynamics, Eidos-Montréal en Square Enix Montréal door Square Enix aan Embracer Group verkocht voor 300 miljoen dollar. Daarmee kreeg het Zweedse bedrijf ook de rechten van franchises als Tomb Raider, Deus Ex en Thief in handen. Crystal Dynamics en Eidos-Montréal worden voor zover bekend niet hernoemd; alleen Square Enix Montréal krijgt een nieuwe bedrijfsnaam.

Nu de overname is afgerond, heeft Embracer wereldwijd 124 studio's in handen met meer dan 14.000 medewerkers, waaronder 10.000 gameontwikkelaars. Er worden momenteel meer dan 230 games door de Embracer Group ontwikkeld, waaronder meer dan dertig 'triple-a'-titels. Crystal Dynamics maakte eerder al bekend aan een nieuwe Tomb Raider-game te werken met Unreal Engine 5.

Hitman GO
Hitman GO

Reacties (12)


Fastned heeft meer dan duizend laders

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 11:01234 reacties

Fastned heeft meer dan duizend laders in zijn netwerk. Dat heeft het bedrijf bekendgemaakt bij de presentatie van zijn kwartaalcijfers. Eind dit jaar wilde het bedrijf in totaal 1200 laders hebben, dat aantal is nu 1002.

Daarmee kwamen er dit jaar tot nu toe ongeveer 250 laders bij, zo is af te leiden uit de kwartaalcijfers. Eind vorig jaar had Fastned 750 laders, verdeeld over 188 laadstations. Inmiddels zijn dat er 210. Dat moeten er voor het einde van het jaar 253 zijn, zei Fastned nog dit voorjaar. Er zijn nu 20 stations in aanbouw, de rest zou dan snel moeten volgen om het doel te halen.

Het afgelopen half jaar heeft Fastned weinig locaties aangekocht om verder te bouwen. Het heeft nu 359 locaties in bezit om laadstations te bouwen, dat waren er in april 353. Fastned is actief in zes landen, waaronder Nederland en België.

Het aantal klanten nam afgelopen kwartaal met 111 procent toe naar 190.000, die in totaal 593.000 laadsessies hadden. De gemiddelde klant komt dus ongeveer een keer per maand bij Fastned langs om te laden. De laadomzet steeg met 217 procent naar 10,1 miljoen euro, dus de gemiddelde laadsessie zorgde voor 17 euro aan omzet. Door de hogere tarieven is de omzet gestegen: in het eerste half jaar verdiende Fastned 13,50 per laadsessie.

Reacties (234)


Prototype van Xbox-streamapparaat Keystone mogelijk getoond in foto

Door Loïs Franx, 11 oktober 2022 10:3851 reacties

Xbox-topman Phil Spencer heeft maandag een foto gedeeld, waarin het mogelijke prototype van het Keystone-streamapparaat te zien is. Het is niet duidelijk of het Spencers bedoeling was om het apparaat in beeld te brengen.

Spencer feliciteerde Bethesda maandag met het 25-jarig bestaan van de Fallout-serie en deelde een foto van een Vault Boy-figuur op een van zijn planken. Op de bovenste plank, naast de Xbox Series-controller, is een wit apparaatje met het Xbox-logo zichtbaar. Het Twitter-account van Xbox reageerde grappend op de tweet van Spencer met de vraag 'wat er precies is afgesproken over het tonen van oude prototypes op planken'.

Het is mogelijk dat het apparaat een prototype van het Keystone-streamapparaat is. Microsoft bevestigde eerder dit jaar aan Windows Central dat Keystone bedoeld was om met een tv of monitor te verbinden om Xbox-games te spelen via de gamestreamdienst Xbox Cloud Gaming. Hiermee heeft de gebruiker geen Xbox-console nodig. De site beweerde eerder dat Keystone een dongle zou zijn, maar schrijft nu op basis van de foto dat het apparaat een kastje lijkt te zijn.

Het bedrijf liet echter weten dat het de huidige iteratie van Keystone had verlaten en 'de koers heeft gewijzigd'. Microsoft maakte in mei het initiatief Xbox Everywhere bekend, waarmee het Xbox Cloud Gaming naar smart-tv's wil brengen.

Xbox Keystone-apparaat
Mogelijk prototype van Keystone-apparaat, naast de Xbox Series-controller op de bovenste plank. Bron: Phil Spencer via Twitter.

Reacties (51)


Directeur Nokia-telefoonmaker HMD Global stapt op

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 10:3540 reacties

De directeur van Nokia-licentienemer HMD Global stopt ermee. Florian Seiche leidde het Finse bedrijf sinds 2017. Hij zegt niet waarom hij nu heeft besloten om te stoppen bij het bedrijf. Er is nog niets bekend over een opvolger.

Seiche zegt alleen dat het 'tijd is voor zijn volgende hoofdstuk'. De directeur zegt niet waarom hij weggaat en of het besluit om weg te gaan door hem of door het bedrijf is genomen. Seiche leidde HMD Global sinds vijf jaar, het bedrijf begon zes jaar geleden. Seiche kwam erbij vlak na de start, waarbij hij overkwam van Microsoft en daarvoor zat hij bij Nokia.

HMD Global kende een vliegende start in de smartphonemarkt, waarbij het bedrijf zich richtte op smartphones met een relatief schone Android-interface en lange ondersteuning. Bij featurephones speelde het bedrijf in op nostalgie door moderne uitgaves te maken van klassieke Nokia-telefoons, zoals de 3310.

Sindsdien is het marktaandeel afgenomen, terwijl een stap richting de markt voor high-end smartphones met de 9 Pureview grotendeels mislukte. De telefoon kwam veel later uit dan de bedoeling was en de upgrade naar Android 11 lukte niet. Sindsdien maakte HMD geen duurdere telefoons meer. De laatste aankondiging van HMD onder Seiche is het Circular-abonnement, volgens de fabrikant een abonnement gericht op duurzaamheid.

Nokia 9 Pureview Preview

Reacties (40)


Google: Tensor G2 uit Pixel 7-telefoons is 5nm-soc en geen 4nm-soc

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 10:0323 reacties

De Google Tensor G2-soc uit de Pixel 7-telefoons is een 5nm-soc en geen 4nm-soc. Dat zegt Google zelf. Daarmee gebruikt de soc niet een van de nieuwste productieprocedés die beschikbaar zijn voor smartphone-socs.

Google zegt tegen Android Authority dat de Tensor G2-architectuur '5nm-technologie bevat'. De zoekgigant wil niet zeggen op welke node het de soc precies laat produceren. Tot nu toe zei Google nog niets over het gebruikte procedé, maar het lag voor de hand dat Google de Tensor G2 op Samsungs 4nm-procedé zou willen laten maken.

Vorig jaar heeft Google immers gezegd dat het koos voor ARM Cortex A76-cores in plaats van A78-cores, omdat die beter zouden werken op 5nm. Dit jaar bevat de G2 wel A78-kernen, die volgens Google zelf dus minder zouden werken op 5nm dan de A76-kernen. Anandtech zei vorig jaar al dat het argument niet leek te kloppen en dat Cortex A78-kernen in andere socs op 5nm veel beter leken te presteren bij minder stroomverbruik.

De Tensor G2 heeft net als zijn voorganger twee Cortex X1-cores, die op een iets hogere kloksnelheid werken. Ook zitten er twee A78-kernen in op 2,35GHz en vier zuinige Cortex A55-kernen op 1,8GHz. De GPU is een ARM Mali G710. De soc zit in de Pixel 7-telefoons. Tweakers publiceerde vorige week een preview van de Pixel 7-toestellen en zal binnenkort een review publiceren van de telefoons. Daarin komen ook de prestaties van de nieuwe soc aan bod.

Terugkijken: videopreview Pixel 7

Reacties (23)


YouTube gaat tagbare namen voor kanalen toevoegen

Door Loïs Franx, 11 oktober 2022 09:3843 reacties

YouTube gaat in de komende maand handles beschikbaar stellen voor accounts. Hiermee moeten kanalen makkelijker te vinden zijn voor gebruikers. De wijziging wordt gefaseerd uitgerold. Waarschijnlijk kunnen de grootste kanalen als eerste een handle kiezen.

YouTube Handles
YouTube Handles

In een blog geeft YouTube meer toelichting over de handles, die lijken op de tags die op Tweakers, Twitter, Instagram en TikTok in gebruik zijn. De handle bestaat uit een '@' en een naam die is gekozen door het kanaal. De namen verschijnen op kanaalpagina's en Shorts, schrijft het videoplatform. "Het wordt straks eenvoudiger en sneller om elkaar te noemen in commentaren, communityposts, videobeschrijvingen en meer", claimt de site. Met de tags kunnen videomakers elkaar taggen als ze een video samen hebben gemaakt bijvoorbeeld.

YouTube gaat vanaf deze week gebruikers op de hoogte stellen wanneer ze een handle kunnen uitkiezen. Het videoplatform zegt dat het meldingen zal uitrollen op basis van een aantal factoren, waaronder algemene aanwezigheid op YouTube, het aantal abonnees en of het kanaal actief is. Als een gebruiker al een gepersonaliseerde URL voor zijn kanaal heeft gemaakt, wordt dat de standaard handle. Deze kan door de gebruiker eventueel op een later moment gewijzigd worden.

Reacties (43)


CNN stopt met verkoop nft's

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 08:21121 reacties

De Amerikaanse nieuwszender CNN stopt met de verkoop van nft's. Dat heeft de zender bekendgemaakt. CNN begon een kleine anderhalf jaar geleden met het project, waarbij gebruikers nft's van nieuwsgebeurtenissen konden aanschaffen.

CNN zegt volgens Parker Molloy dat het in eerste instantie ging om een experiment van zes weken, maar volgens The Verge heeft de zender dat niet eerder openlijk gezegd. Volgens een eerder bericht heeft CNN tot april ongeveer 300.000 dollar verdiend met de verkoop van nft's.

Het project, dat nog steeds live staat en Vault heet, moest gebruikers in staat stellen om nft's te kopen van nieuwsgebeurtenissen om die te verzamelen, tentoon te stellen en te verhandelen. CNN zegt niet waarom het stopt. De markt voor nft's is afgelopen jaar afgekoeld. CNN is een van de eerste grote bedrijven die stopt met een eigen nft-initiatief.

Het is onbekend hoeveel gebruikers nft's van CNN hebben. De bestanden zelf zijn ipfs-bestanden en die blijven dus bestaan, ook als de CNN-website ze niet meer host. Gebruikers krijgen bovendien stablecoins terug als compensatie. Dat zal ongeveer 20 procent zijn van de geldwaarde van die nft's.

CNN Vault, oktober 2022
CNN Vault, oktober 2022

Reacties (121)


MediaTek brengt midrange-soc uit met ondersteuning 200Mp-camera's

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 08:0720 reacties

Processorontwikkelaar MediaTek heeft de Dimensity 1080 aangekondigd, een soc voor midrange-smartphones die camera's ondersteunt met een maximale resolutie van 200 megapixels. Het is de eerste midrange-soc van de fabrikant met die functie.

MediaTek Dimensity 1080
MediaTek Dimensity 1080

Behalve de ondersteuning voor camera's met een resolutie van 200 megapixels ondersteunt de image signal processor in de soc ook het maken van HDR-video's op 4k, meldt MediaTek. Ook dat kon voorganger Dimensity 920 nog niet.

Verder zijn de wijzigingen ten opzichte van de Dimensity 920 minimaal. Zo zijn de socs allebei gemaakt op 6nm en hebben ze beide clusters van ARM Cortex A78-kernen. Bij de Dimensity 920 komen die tot 2,5GHz, bij de 1080 is dat 2,6GHz. Beide socs hebben bovendien een ARM Mali G68-GPU.

De soc komt voor het eind van het jaar eruit en smartphones met de soc zullen vermoedelijk snel volgen, omdat door de gelijkenissen met de voorgangers fabrikanten weinig wijzigingen hoeven aan te brengen om de nieuwe soc te integreren.

Reacties (20)


Bloomberg: iPadOS 16 komt over twee weken uit

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 07:3644 reacties

Apple zou iPadOS 16.1, met ondersteuning voor zijn multitaskingfunctie Stage Manager, over twee weken willen uitbrengen. Dat zegt Bloomberg-redacteur Mark Gurman. De release zou eerst plaatsvinden in september, maar Apple stelde die uit naar 'later dit najaar'.

Met de release over twee weken zou aan het uitstel van iPadOS een einde komen. De release zou bovendien samenvallen met de presentatie van de kwartaalcijfers, merkt Gurman op. Dat is iets dat Apple vaker doet. Omdat de release van een nieuw besturingssysteem ook vaak gebeurt rond het uitbrengen van nieuwe hardware, zou de nieuwe hardware die week mogelijk ook uitkomen.

De aankondiging van die hardware zou dan de week ervoor, volgende week dus, kunnen gebeuren. Omdat er nog niets bekend is van een eventueel evenement, is het een mogelijkheid dat Apple de nieuwe hardware aankondigt zonder erover te vertellen op een stream of bij een fysiek evenement.

Apple kondigde eind augustus al aan dat het de release van iPadOS 16 zou annuleren en 16.1 later in het najaar zou uitbrengen. In iPadOS 16 zit de veelbesproken functie Stage Manager. Daarmee kunnen gebruikers vensters beheren via een paneel aan de zijkant. Die functie zou eerst alleen beschikbaar zijn op iPads met M1-soc, maar na veel kritiek stelt de fabrikant haar beschikbaar voor andere iPads.

Terugkijken: iOS 16 en iPadOS 16 preview

Reacties (44)


Telecompaper: 60 procent ondervraagde Nederlandse jongeren heeft iPhone

Door Arnoud Wokke, 11 oktober 2022 07:18198 reacties

Ongeveer 60 procent van de ondervraagde jongeren uit Nederland in het Consumer Insights-panel van onderzoeksbureau Telecompaper heeft een iPhone. Dat is meer dan vier jaar geleden. Het onderzoeksbureau concludeert dat Apple heeft geprofiteerd van het wegvallen van Huawei.

Waar vier jaar geleden al 51 procent van de ondervraagde jongeren een iPhone had, is dat nu gegroeid naar 60 procent, zegt Telecompaper. Het aandeel van Samsung daalde bij ondervraagden tussen 18 en 24 jaar van 29 naar 23 procent. In de leeftijdsgroep van 25 tot 35 jaar is Apple nog de grootste, boven de 35 jaar is Samsung het populairste merk.

Het marktaandeel van Samsung over alle ondervraagden is daarmee niet veranderd afgelopen vier jaar en blijft op 43 procent. Apple komt uit op 36 procent, iets hoger dan de 30 procent van vier jaar geleden. Telecompaper noemt in zijn bericht geen andere merken, maar merkt op dat het aandeel van Huawei is gekelderd. Onder meer Apple heeft daarvan geprofiteerd. In totaal hebben andere merken, zoals Xiaomi, OPPO, OnePlus en Sony, 21 procent van de markt in handen.

De cijfers komen uit het Consumer Insights Panel, waarvoor Telecompaper maandelijks minstens 5000 mensen tussen 16 en 80 jaar ondervraagt over hun bezit en gebruik van elektronica. Deze cijfers zijn gemiddelden van 2022 tot nu toe, vergeleken met gemiddelden van 2018 tot nu toe.

Reacties (198)