De Omgevingswet is uitgesteld tot juli 2022. Het overheidsproject loopt opnieuw vertraging op omdat de ict ervan meer problemen oplevert dan verwacht. Voor de wet moet het Digitaal Stelsel Omgevingswet worden gemaakt, maar dat project is veel duurder en complexer dan gedacht.
Volgens de nieuwe planning van de Rijksoverheid treedt de Omgevingswet op zijn vroegst pas op 1 juli 2022 in werking. Tot nu toe was de planning dat dat voor het eind van dit jaar zou gebeuren. "Alles afwegende ben ik met de bestuurlijke partners tot de conclusie gekomen dat het nodig is om de inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet met een half jaar te verplaatsen", schrijft demissionair minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren in een brief aan de Tweede Kamer. Ze verwijst daarbij in het bijzonder naar het testen van de software die nodig is om de wet door te voeren. Daar gaat meer tijd in zitten dan gedacht.
De Omgevingswet is een van de omvangrijkste veranderingen aan het Nederlandse bestuursstelsel in decennia. De wet brengt 26 losse wetten en duizenden Algemene maatregelen van bestuur samen die nu vergunningen of andere zaken rondom ruimtelijke ordening regelen. Zaken zoals de Monumentenwet of de Wet ruimtelijke ordening komen erin samen. Ambtenaren noemen de Omgevingswet 'de grootste wetswijziging sinds de invoering van de Grondwet'. De Omgevingswet werd in 2016 door de Eerste Kamer aangenomen, maar loopt al jaren vertraging op. Tweakers schreef vorig jaar een achtergrondartikel over de wet.
De vertraging zit voornamelijk in de aanpassingen die nodig zijn aan de ict die met het project gemoeid is. Met de Omgevingswet komt er ook één portal waarin ambtenaren alle informatie van de tientallen betrokken overheidsinstanties kunnen opzoeken. Dat heet het Digitaal Stelsel Omgevingswet, afgekort het DSO-LV, en daar zit ook nu het probleem. "Er is meer tijd nodig om het DSO opgeleverd, ingeregeld en stabiel werkend te krijgen", schrijft Ollongren. Bepaalde onderdelen van de software zijn wel al 'stabiel en beschikbaar', zoals het systeem waarmee verschillende overheden kunnen samenwerken aan vergunningsaanvragen, maar voor veel andere onderdelen geldt dat nog niet. De software is al jaren een breekpunt, omdat die telkens complexer blijkt te zijn dan gedacht.
Ollongren zegt dat 'de ontwikkeling van de DSO in het laatste stadium is', maar het is pas in oktober 2021 naar verwachting definitief klaar. Pas dan kunnen ook softwareleveranciers ermee aan de slag. Dat betekent dat er niet genoeg tijd is om vóór het eind van 2021 alle software goed te kunnen implementeren en testen. Die periode moet volgens de aanvankelijke plannen minimaal een jaar duren, maar dat wordt nu dus korter.
De vertraging betekent ook dat de invoering van de Omgevingswet duurder gaat uitvallen. De overheid moet betalen voor 'extra implementatiekosten en het langer overeind houden van bestaande koppelingen'. Het is nog niet duidelijk hoeveel geld dat gaat kosten. Eerder schreef het Adviescollege ICT-Toetsing van de overheid al een hard rapport over de kosten die veel te hoog opliepen; het zou gaan om 20 tot 60 miljoen euro méér dan aanvankelijk begroot.