Tesla-ceo Elon Musk heeft 41 miljard euro bij elkaar gehaald om Twitter te kopen. Een aankoop die hij belangrijk vindt, want hij ziet het als zijn opdracht om dit publieke dorpsplein te verdedigen. Hoe komt de man van Tesla en SpaceX bij het idee om Twitter te kopen?
In dit artikel kijken we kort naar de geschiedenis van Elon Musk, zijn relatie met Twitter en zijn recente bemoeienis met het socialemedianetwerk, naar aanleiding van de aankoop van Twitter door Musk, voor een bedrag van 41 miljard euro.
Twitter kopen lijkt een vreemde zet voor miljardair Elon Musk, helemaal als je kijkt naar zijn geschiedenis. Musk groeide op in Zuid-Afrika als zoon van een rijke ingenieur en investeerder, die zijn geld onder meer vergaarde als mede-eigenaar van een edelstenenmijn in Zambia. Musk heeft in zijn jeugd niet over geld hoeven nadenken, vertelde zijn vader in 2018 tegen Business Insider.
Het eerste bedrijf waarmee Musk zelf rijk is geworden, is softwarebedrijf Zip2. Hij richtte dat in 1995 met zijn broer op. Compaq kocht het bedrijf in 1999 voor 307 miljoen dollar. Musk, die zeven procent van de aandelen had, ving 22 miljoen dollar. Dat geld stak hij in onlinebankbedrijf X.com, dat in 2000 met de hulp van Peter Thiel PayPal werd. Toen eBay het bedrijf in 2002 voor 1,5 miljard dollar kocht, kreeg Musk als grootste aandeelhouder 165 miljoen dollar. In zeven jaar tijd groeide Musk dus van programmeur en medeoprichter bij een start-up uit tot multimiljonair, maar met miljoenen koop je Twitter niet. Ze stelden hem wel in staat om groots te denken.
/i/2005074030.webp?f=imagenormal)
Ruimtevaart en elektrische auto's
En groots denken deed hij. Hij was al jaren geïnteresseerd in ruimtevaart. In de biografie Elon Musk: how the billionaire CEO of SpaceX and Tesla is shaping our future, die schrijver Ashlee Vance in 2015 schreef, is te lezen hoe Musk in 2001 in Rusland drie oude, intercontinentale, ballistische raketten probeerde te kopen om plantenkassen de ruimte in te sturen. Het plan mislukte en Musk vloog terug naar Amerika met een kater van alle wodka die hij gedronken had tijdens de ontmoeting met de Russische vertegenwoordigers van het ruimtevaartprogramma. Ook bij een tweede en derde ontmoeting lukte het Musk niet om raketten te kopen van de Russen.
Daarom besloot hij zelf maar raketten te gaan maken. In een interview met Khan Academy vertelde hij dat hij zich verbaasde over de prijs van raketten. "Een raket is gemaakt van aluminium, titanium, koper en koolstofvezels. Als je 'm uit elkaar zou halen, hoeveel zijn dan de kosten van het materiaal van al deze onderdelen? Ongeveer twee procent van wat een raket kost." Er was volgens hem geen enkele reden waarom een raket zo duur zou zijn.
In 2002 richtte Musk daarom SpaceX op met zijn PayPal-geld en een investeringsronde die hem 12,1 miljoen dollar opleverde van PayPal-collega Peter Thiels Founders Fund. Interessant aan Musk is dat toen hij SpaceX met dit doel oprichtte, hij niet bij de bedrijfskant bleef. Hij groef zich in in het onderwerp ruimtevaart om zelf ook alles te leren over raketwetenschap. Dat kenmerkt hem; als hij iets interessant vindt, wil hij tot het obsessieve toe alles te weten komen over dat onderwerp.
Zo ook over elektrische auto's. In 2004 werd Musk de belangrijkste aandeelhouder van Tesla Motors, een bedrijf dat ingenieurs Martin Eberhard en Marc Tarpenning in 2003 hadden opgericht. Musk investeerde 6,5 miljoen dollar en trad toe tot het bestuur als voorzitter. Hij investeerde in 2005, 2006 en 2008 opnieuw geld in het bedrijf, maar hij is niet alleen geldschieter. Hij droeg actief bij aan het ontwerp van de Tesla Roadster, de eerste auto van het bedrijf, waarvoor hij in 2006 zelfs een prijs kreeg. En hij is de drijvende kracht achter het idee dat Tesla's betaalbaar moeten worden voor de massa, Tesla's Master Plan en de vrijwel volautomatische Gigafactory waar Tesla's gemaakt worden. In een blogpost waarin hij over dat masterplan vertelt, is te zien hoe goed hij zich in elektrische auto's verdiept heeft, ook al is Tesla, in de woorden van Musk, iets dat hij naast zijn reguliere baan doet. Of zoals Robert Zubrin, medeoprichter van the Mars Society zegt: "Hij gooit niet zomaar ergens geld tegenaan. Hij steekt zijn hart, ziel en brein erin."
De idealen van de begindagen van internet
Tesla en SpaceX hebben van Elon Musk een multimiljardair gemaakt. Forbes schat dat hij in 2022 ruim 270 miljard dollar waard is, wat hem de rijkste persoon op aarde maakt. Dat vertelt nog niet waarom hij bereid is een zesde van zijn kapitaal te besteden aan Twitter, ook al zal dat grotendeels gebeuren via leningen met zijn aandelen als onderpand. Het is des te merkwaardiger omdat Twitter op het eerste gezicht niets te maken heeft met Musks belangrijkste motivatie: de mensheid redden van zichzelf, zoals te lezen is in een portret van Wired uit 2018.
Twitter is geen duurzaam transport, geen stap om van fossiele brandstoffen af te komen en geen missie om naar Mars te gaan om daar een menselijke kolonie op te richten. Hoe komt Musk dan toch bij Twitter uit? Allereerst is hij op een maand na dertien jaar actief op het platform. Behalve dat hij graag memes en foto's van zijn raketten post, gaat hij er ook actief in gesprek met mensen die hem taggen in tweets en heeft hij een sterke mening ontwikkeld over hoe vrijheid van meningsuiting van belang is op het platform. Dat benadrukte hij onlangs nog in een interview met TED. Daarin zei hij: "Ik vind het belangrijk dat er een inclusieve plek is voor vrijheid van meningsuiting. Twitter is het de facto dorpsplein geworden en het is ontzettend belangrijk dat mensen er kunnen zeggen wat ze willen, binnen de grenzen van de wet. Twitter zou het algoritme moeten opensourcen en er zou geen manipulatie achter de schermen moeten zijn."
:fill(white):strip_exif()/i/1244411088.jpeg?f=imagemedium)
Dus ook met de aanschaf van Twitter gelooft Musk bij te dragen aan het redden van onze beschaving. "Het is geen manier om geld te verdienen. Een publiek platform zijn, dat maximaal vertrouwd wordt en breed inclusief is, is extreem belangrijk voor de toekomst van onze beschaving", zei hij. Hij noemt zichzelf een free speech absolutist. Nog belangrijker vindt hij dat Twitter een stuk transparanter wordt over wijzigingen en over hoe het algoritme bepaalde tweets zichtbaarder maakt dan andere. Dat is volgens hem gevaarlijk. De code zou volgens hem op GitHub moeten staan, zodat mensen wijzigingen kunnen aandragen.
Yishan Wong, voormalig ceo van Reddit en een van de vroegere PayPal-collega's van Musk, noemt Musk 'old internet'. Volgens hem groeide Musk op met het idee van vrijheid van meningsuiting zoals dat in de jaren negentig en begin 21e eeuw gold. "Het is niet dat dat argument nu niet meer geldt, maar daar gaat vrijheid van meningsuiting tegenwoordig niet meer over. De hele wereld zit op internet, het is geen frontier waar mensen heen gaan om vrij te zijn. Het is het belangrijkste slagveld van onze cultuuroorlog geworden." Wong denkt dat Musk zich dit niet realiseert. "Elon is een oude GenX-techgigant die niet begrijpt wat er gebeurd is met internetcultuur sinds 2004. Dit is niet meer het Oude Internet."
:strip_exif()/i/2005073878.webp?f=thumblarge)
maar niet heus
Hoe nobel dit streven om vrijheid van meningsuiting te verdedigen op Twitter ook klinkt, zijn beweegredenen zijn niet geheel onzelfzuchtig. Zijn tweets hebben Musk meermaals in de problemen gebracht. Zo kreeg hij het aan de stok met Tesla-aandeelhouders in 2020 en in 2018 kreeg hij de Amerikaanse marktautoriteit SEC achter zich aan om een tweet waarin hij claimde de financiering voor Tesla rond te hebben. De beurswaarde voor Tesla schoot omhoog en de SEC zag dat als marktmanipulatie. Hij moest terugtreden als voorzitter van het bestuur van Tesla en moest voortaan goedkeuring krijgen voordat hij tweets kon posten. En in 2019 belandde Musk voor de rechter nadat hij grotduiker Vernon Unsworth, die betrokken was bij het redden van een groep kinderen uit een grot in Thailand, een pedofiel had genoemd op Twitter.
Musk is aandeelhouder van Twitter sinds januari. Hij heeft er zelf niets over gezegd, maar rond die tijd kreeg hij de tip om een sociaal medium over te nemen. De radicaal rechtse auteur en politiek commentator Dinesh D'Souza schreef toen: "Tweets zijn prima, Elon, maar je kunt het politieke en culturele landschap opschudden op deze manieren: koop een socialemediaplatform, koop of maak een tv-zender en maak een universiteit van wereldklasse en bied opleidingen gratis aan." Musk reageerde daarop met de woorden: 'interessante ideeën'.
Uit een SEC-filing blijkt dat Musk zijn eerste aandelen kocht op 31 januari, drie dagen na het gesprek op Twitter. In de maanden erna kocht hij genoeg om de grootste aandeelhouder te worden van Twitter, met iets meer dan negen procent van de aandelen. Begin april bood de directie hem daarom een rol aan in het bestuur van Twitter. Hij zei eerst 'ja', maar wees het voorstel toen toch af. Als bestuurslid mocht hij maximaal vijftien procent van de aandelen bezitten, wat een overname in de weg zou staan. Daarom gingen toen al de eerste geruchten over een vijandelijke overname.
Het bod op Twitter kwam nog geen week later. Hoewel lang niet duidelijk was waar het geld vandaan zou komen, is daar inmiddels een plan voor. Ongeveer de helft komt uit aandelen van Musk, de andere helft komt bij banken vandaan, blijkt uit een SEC-filing.
Nu is de deal dus rond. Hoe het verder zal gaan met Twitter en wat Musk daar zal veranderen, blijft de vraag. Als het verleden iets laat zien, is het wel dat als Musk aan het roer zit, er in elk geval veel gebeurt. Twitter is nooit een saaie plek geweest en dat zal met Musk als eigenaar vermoedelijk niet veranderen.