De ict-component van de Omgevingswet is klaar voor gebruik. Desondanks wordt de invoering van de wet weer uitgesteld, tot 1 januari 2024. Overheden moeten tijd krijgen om te leren werken met de ict, dat jarenlang het grote struikelblok van de complexe wet was.
Dat schrijft minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening in een brief aan de Tweede Kamer. De Omgevingswet, die op 1 juli van dit jaar in werking had moeten treden, wordt nu uitgesteld tot 1 januari 2024. De wet is inmiddels al meerdere keren uitgesteld, maar dit keer lijkt het grootste obstakel, de complexe ict-structuur, nagenoeg opgelost.
De Omgevingswet is een grootschalige bureaucratische hervorming van honderden Nederlandse wetten en Algemene maatregelen van bestuur. Die worden voortaan samengevoegd, zodat burgers bij één loket terechtkunnen voor alle vergunningen en vragen rondom ruimtelijke ordening. Centraal in dat proces staat een digitale component, het Digitaal Stelsel Omgevingswet, afgekort DSO-LV. Dat ict-project bleek altijd veel complexer dan gedacht en zorgde ervoor dat de wet meerdere keren nog niet kon worden ingevoerd omdat de software nog niet naar behoren werkte. Tweakers schreef in 2020 een uitgebreid achtergrondartikel over de wet.
Minister De Jonge schrijft nu echter dat het DSO-LV nu wél bijna af is. "Uit het testen van het DSO in algemene zin volgt dat het DSO-LV in de performance en beschikbaarheid technisch voldoende gereed is voor inwerkingtreding", aldus de minister. De laatste minimale functionaliteiten die nodig waren voor oplevering zijn in het laatste kwartaal van vorig jaar opgeleverd, zegt De Jonge. Daarnaast is er gewerkt aan andere functies waar overheden wel om vroegen, maar die niet per se nodig zijn voor de werking van de wet. Een belangrijk onderdeel daarvan is de decentralisatie. Verschillende overheden zoals gemeenten willen een koppeling tussen het DSO-LV-loket en hun eigen netwerken zodat ze documentbeheer zelf kunnen doen. Dat is bij de invoering van de wet nog niet mogelijk; het DSO-LV werkt dan nog gecentraliseerd.
Tijdelijke Alternatieve Maatregelen
Voor de functionaliteiten die nog niet werken zijn er in de wet voorzieningen opgenomen waardoor overheden alsnog aan al hun eisen kunnen voldoen. Dat zijn zogenaamde Tijdelijke Alternatieve Maatregelen of TAM's. Die zijn sinds de zomer van vorig jaar halsoverkop opgesteld om te voorkomen dat de wet helemaal nooit bruikbaar zou worden.
Ondanks dat de basis voor de software inmiddels werkt, wordt de wet alsnog een half jaar uitgesteld. In die periode wordt met name nog verder gewerkt aan de decentralisatiemogelijkheden van het netwerk. Het is niet duidelijk of de wet opnieuw zal worden uitgesteld als die decentralisatie op 1 januari nog niet af is, omdat dat technisch niet nodig is voor de werking van de wet.
De Jonge zegt dat het bedrijfsleven inmiddels ook kan leven met de inwerkingtreding van de wet. Hij heeft daarvoor overleg gehad met brancheverenigingen in het mkb. "Zij zijn voorstander van inwerkingtreding per 1 januari 2024 en vragen om tijdige duidelijkheid", zegt hij.