Apple brengt zijn functie voor livevertalingen via AirPods binnenkort uit in de Europese Unie. Dat bevestigde de techgigant op dinsdagavond. Met de functie kunnen AirPods gesprekken live vertalen en afspelen in het oor van de gebruiker.

De vertaalfunctie voor AirPods verschijnt volgende maand in de EU, zo meldt Apple in een persbericht. Later vandaag verschijnt de functie in een bètaversie van iOS; vermoedelijk gaat dat om versie 26.2. De functie werd eerder dit jaar al geïntroduceerd, maar was vooralsnog niet beschikbaar in de EU. Volgens Apple was er meer ontwikkelwerk nodig om de functie te laten voldoen aan de Digital Markets Act.

Wanneer gebruikers de functie hebben ingeschakeld, kunnen de AirPods live gesprekken vertalen in het oor van de gebruiker. Een andere persoon kan dan een gesprek aanknopen in een andere taal, waarna de AirPods een vertaalde versie afspelen. De functie ondersteunt vooralsnog tien verschillende talen: Engels, Frans, Duits, Portugees, Spaans, Italiaans, Japans, Koreaans, vereenvoudigd en traditioneel Mandarijn-Chinees.

De vertaalfunctie werkt alleen op de AirPods Pro 2, AirPods Pro 3 en de AirPods 4 met actieve noisecancellation. Daarnaast is een iPhone met Apple Intelligence-ondersteuning nodig.

OpenAI heeft Sora, zijn AI-videoapp, uitgebracht voor Android. De app verscheen vorige maand, maar was tot op heden alleen beschikbaar voor iOS. Het gaat om een release in een klein aantal landen, maar de dienst is nog steeds niet beschikbaar in de EU.

OpenAI heeft de Sora-app uitgebracht in de Google Play Store, meldde het bedrijf op dinsdag in een aankondiging op sociale media. De app is nu beschikbaar in de Verenigde Staten, Canada, Japan, Zuid-Korea, Taiwan, Thailand en Vietnam.

De dienst verscheen eind september voor iOS. De app is gebaseerd op AI-videomodel Sora 2 en geeft gebruikers toegang tot een TikTok-achtige feed met korte video's, die allemaal zijn gegenereerd met AI. Gebruikers kunnen ook eigen video's genereren en daar eventueel hun eigen gelijkenis, of die van vrienden, in zetten met Cameos. De dienst kreeg daar onlangs kritiek over, waarna OpenAI aanpassingen beloofde om rechtenschendingen te voorkomen.

De dienst is vooralsnog gratis te gebruiken, maar alleen beschikbaar in een beperkt aantal landen. De EU valt daar niet onder, en dus is de dienst ook niet bruikbaar in Nederland en België.

Smarthomeplatform Homey krijgt ondersteuning voor MCP-servers. Gebruikers kunnen Homey daarmee integreren met AI-diensten als ChatGPT en Claude, mits ze daar een abonnement op hebben. Vervolgens kunnen ze hun smarthome aansturen via die AI-chatbots.

Met de update krijgt Homey ondersteuning voor het zogeheten Model Context Protocol, ook wel MCP. Dat protocol is bedoeld om AI-agents te laten communiceren met externe diensten, waaronder smarthomediensten als Home Assistant en nu dus ook Homey. Gebruikers kunnen Homey via de nieuwe functie toevoegen aan ChatGPT en Claude. In theorie werken andere AI-diensten met MCP-ondersteuning ook, hoewel het smarthomebedrijf dat niet heeft getest.

In beide gevallen dienen de gebruikers een custom connector toe te voegen in hun AI-chatbot naar keuze. Bij ChatGPT moet daarvoor eerst een ontwikkelaarsmodus ingeschakeld worden via de geavanceerde instellingen; bij Claude is dat niet nodig. Vervolgens kunnen ze handmatig een Homey-connector aanmaken en inloggen op hun Homey-account.

Het is daarna mogelijk om het smarthome van de gebruiker aan te sturen via de AI-chatbot in kwestie. Gebruikers kunnen ChatGPT of Claude bijvoorbeeld vragen om hun lichten uit te doen of bepaalde Flows te starten. Homey waarschuwt dat gebruikers hiervoor wel een betaald abonnement op ChatGPT of Claude nodig hebben, aangezien dat een vereiste is om gebruik te kunnen maken van connectors.

De aanstaande instap-MacBook verschijnt in de eerste helft van volgend jaar. Dat zeggen ingewijden tegen persbureau Bloomberg. De laptop zou gebruikmaken van een iPhone-soc en een adviesprijs 'ruim onder de 1000 dollar' krijgen. Apple heeft de komst nog niet officieel bevestigd.

Bloomberg meldt dat de laptop momenteel actief wordt getest binnen Apple. De MacBook, die intern de codenaam J700 draagt, zou daarnaast al in 'vroege productie' zitten bij Apples leveranciers. Bronnen zeggen tegenover het persbureau dat de instap-MacBook 'in de eerste helft van volgend jaar' moet verschijnen.

Er gingen eerder al geruchten rond over de komst van een MacBook die gebruikmaakt van een iPhone-processor, in plaats van een snellere chip uit de M-serie waar MacBooks normaliter op draaien. De MacBook zou daarnaast een 'lager gepositioneerde lcd' als scherm krijgen, die bovendien iets kleiner moet worden dan het 13,6"-paneel in de huidige MacBook Air. DigiTimes meldde eerder dat het om een 12,9"-scherm gaat.

Het zou voor het eerst zijn dat er een MacBook verschijnt die gebruikmaakt van een iPhone-soc. Volgens interne tests kan deze variant echter nog steeds beter presteren dan de M1-chip die Apple in 2020 uitbracht voor zijn MacBooks, schrijft Bloomberg. De overstap moet de laptop een stuk goedkoper maken. Eerder gingen geruchten dat het apparaat beschikbaar komt tussen de 599 en 699 dollar.

Apple zou zich met de nieuwe laptop willen richten op scholieren. De markt daarvoor wordt momenteel vooral gedomineerd door Chromebooks en instaplaptops met Windows. Het apparaat zou daarnaast gericht worden op potentiële iPad-kopers die liever een traditionele laptop gebruiken.

De instap-MacBook voegt zich volgens Bloomberg bij een aantal andere Mac-updates die volgend jaar verschijnen. Het bedrijf zou zijn MacBook Air met M5-soc inmiddels hebben afgerond en ook werken aan MacBook Pro's met M5 Pro- en M5 Max-chips, naast nieuwe Mac mini- en Mac Studio-desktops.

Deutsche Telekom claimt dat zijn nieuwe AI-datacenter met Nvidia Blackwell-gpu's 'een van de grootste AI-fabrieken in Europa' wordt. Het bouwt hiervoor een bestaand datacenter om. De nieuwe AI-fabriek moet begin 2026 operationeel zijn.

Dienstverleningstak T-Systems van Deutsche Telekom meldt dat het met zijn Industrial AI Cloud een 'soevereine AI-fabriek' biedt voor industriële organisaties in Europa. Het bedrijf werkt samen met gpu-gigant Nvidia en bouwt een bestaand datacenter in München om. Daarin komt een mengelmoes van meer dan duizend Nvidia DGX B200-systemen en RTX PRO-servers te staan. Gezamenlijk bevatten die tot 10.000 Blackwell-gpu's. T-Systems zegt dat de systemen gezamenlijk een rekenkracht van 0,5 exaflops bieden, maar het is onduidelijk bij welk precisieformat dat wordt gehaald.

Het op AI-toepassingen gerichte datacenter krijgt verder een totale opslagcapaciteit van 20 petabyte, oftewel 20.000TB. Het heeft vier glasvezelaansluitingen, ieder met een bandbreedte van 400Gbit/s. Deutsche Telekom meldt dat het 75 kilometer aan glasvezelkabels aanlegt om de gpu’s en het datacenter te verbinden. Met de samenwerking tussen het Duitse telecombedrijf en de Amerikaanse gpu-leverancier is een bedrag gemoeid van een miljard euro.

De installatie van nieuwe serverracks gebeurt deels door robots van het Duitse bedrijf Agile Robots, dat ook een van de eerste klanten is. Het nieuwe AI-datacenter in München moet in het eerste kwartaal van 2026 operationeel zijn. De rekenkracht is vanaf dan beschikbaar voor Europese organisaties.

Volgens Deutsche Telekom staat de transformatie van dit datacenter naar een AI-fabriek voor industriële toepassingen los van het EU-project om meerdere AI-gigafabrieken te bouwen in verschillende Europese landen. Daarvoor is een totaalbedrag van tweehonderd miljard euro uitgetrokken.

De Belgische overheid heeft stilletjes een nieuwe inlogfunctie toegevoegd aan de MyGov-app. Gebruikers kunnen de app nu dus gebruiken om in te loggen bij overheidsdiensten, zoals Tax-on-web en My eBox. Het vormt daarmee een alternatief voor Itsme.

De Belgische overheid heeft de nieuwe functionaliteit niet officieel aangekondigd, maar die werd wel opgemerkt door onder andere VRT News. Verschillende Belgische overheidsdiensten tonen nu de MyGov-app als nieuwe inlogoptie. Daaronder vallen, los van Tax-on-web en My eBox, ook diensten als My Pension en de website van de Belgische Sociale Zekerheid. Wanneer gebruikers die methode selecteren, krijgen ze een QR-code te zien die ze via de MyGov-app kunnen scannen. Nadat ze de inlogpoging bevestigen met een zelfgekozen pincode, kunnen ze de overheidsdienst betreden.

Voorheen moesten mensen in België op die diensten inloggen door hun identiteitsbewijs te scannen of door gebruik te maken van de Itsme-app. Die laatste is afkomstig van Belgian Mobile ID, een initiatief van vier grote Belgische banken en drie telecomproviders. De Belgische overheid besloot eerder al om ook aan een eigen alternatief te werken, omdat zij niet afhankelijk wilde zijn van een enkele app van een extern bedrijf.

MyGov bestaat al langer. De app verscheen vorig jaar en bevat onder andere overheidsinformatie voor burgers. Gebruikers kunnen er ook officiële documenten van de overheid bewaren. Op termijn moet het ook mogelijk worden om identiteits- en rijbewijzen in de app te bewaren, hoewel dat vooralsnog niet het geval is.

Satisfactory is verschenen voor de PlayStation 5 en de Xbox Series X en S. Het spel verliet vorig jaar al de Early Access-fase, maar was tot op heden alleen beschikbaar voor de pc. De consoleversies kosten 40 euro, net als die voor de pc.

Ontwikkelaar Coffee Stain Studios vierde de release in een livestream, waarin het bedrijf de PS5-versie van Satisfactory demonstreerde en vragen beantwoordde. De makers bevestigden eerder al dat Satisfactory in november naar de current-genconsoles van Sony en Microsoft zou komen.

Satisfactory draait om het runnen van een fabriek op een verlaten planeet. De game is sinds 2016 in ontwikkeling en verscheen in 2019 in Early Access. Vorig jaar kwam versie 1.0 van het spel uit. De studio zei toen al dat er een consoleversie in de maak was. In voorbereiding daarop voegden de makers in de 1.1-update controllerondersteuning toe aan het spel.

Apple heeft versie 26.1 van iOS, iPadOS en macOS uitgebracht. Met deze update ondersteunt Apple Intelligence nu ook de Nederlandse taal. Daarnaast krijgen de besturingssystemen een nieuwe optie om de Liquid Glass-interface minder transparant te laten zijn.

De 26.1-versies van iOS, iPadOS en macOS zijn per direct te downloaden. Ondersteuning voor de Nederlandse taal in Apples AI-functies is de grootste wijziging. Apple Intelligence was sinds april al te gebruiken in Nederland, maar alleen in het Engels.

Met de update werken Apples AI-functies nu ook in het Nederlands. Zo kan Apple Intelligence nu Nederlandse teksten herschrijven of samenvatten, slim naar foto's zoeken met Nederlandse prompts en eigen afbeeldingen genereren met AI. Ook de ChatGPT-integratie in Siri werkt nu in het Nederlands. De completere AI-upgrade van Siri staat op de planning voor volgend jaar en laat dus nog even op zich wachten.

De AI-functies werken alleen op apparaten met Apple Intelligence-ondersteuning. Onder de iPhones zijn dat de iPhone 15 Pro-toestellen, alle iPhone 16- en 17-toestellen en de iPhone Air. IPads en Macs hebben een M1-chip of nieuwer nodig, hoewel de iPad mini met A17 Pro-soc ook werkt.

Ook nieuw in de recentste OS-updates voor de iPhone, iPad en Mac is een nieuwe Liquid Glass-toggle. Die maakt de transparante elementen van de interface iets meer getint, waardoor deze beter leesbaar moet zijn. Dat bleek al uit een iOS 26.1-bètaversie die onlangs verscheen. Daarnaast krijgen de updates verschillende beveiligingsfixes.

De succesvolle Britse petitie van de initiatiefnemers van Stop Killing Games is in het parlement van het Verenigd Koninkrijk besproken. De minister van Sport, Tourism, Civil Society and Youth heeft geen nieuwe conclusies getrokken naar aanleiding van het debat. Zij vindt dat bestaande wetten genoeg zeggen over de rechten van consumenten die videogames kopen.

Tijdens het debat beargumenteren meerdere parlementsleden de punten die begin 2025 werden ingediend door de initiatiefnemers van Stop Killing Games. Met de succesvolle Britse petitie worden dezelfde eisen gesteld aan de videogame-industrie, namelijk dat spellen doorlopend beschikbaar blijven en dat gamemakers verplicht worden om plannen hiervoor tijdens de ontwikkel­fase te implementeren. Het Britse parlement gaat hier niet in mee. Dat is in lijn met eerdere uitspraken van de toezichthouder Department of Culture, Media, and Sport, ofwel DCMS.

Bestaande wetten

Minister Stephanie Peacock stelt: "Een mandaat voor end-of-lifeplannen is niet proportioneel noch handhaafbaar." Volgens het parlement zijn de voorgestelde oplossingen niet simpel of goedkoop en zouden deze maatregelen vooral desastreus zijn voor kleinere studio's. Daarnaast zou het niet mogelijk zijn om te verzekeren dat games, nadat ze niet meer ondersteund worden, nog aan wetten voldoen, veilig te gebruiken zijn en geen reputatieschade opleveren voor de oorspronkelijke gamemakers. Al deze punten komen overeen met wat de game-industrie eerder tegen Tweakers beargumenteerde.

Verder refereert Peacock aan bestaande wetten voor consumentenrechten, waaronder de Consumer rights act uit 2015 en de Digital markets, competition and consumers act uit 2024. Onder deze wetten zou voldoende afgebakend zijn waar consumenten recht op hebben bij de aanschaf van een game. Tevens zouden hier de kaders voor gamemakers in staan.

Kleine toezegging

Peacock deed wel namens haar ministerie een kleine toezegging, al werd deze eerder ook al door de DCMS gedaan. Volgens haar is het onder de huidige wet verplicht dat de informatie die consumenten over een product krijgen 'duidelijk en volledig' is. Daarover moeten bedrijven volgens de minister 'beter communiceren'. Specifiek zou er duidelijkere communicatie moeten zijn over situaties waarbij projecten kort na de release blijken te falen en off­line gehaald moeten worden.

De DCMS gaat daarom in samenwerking met het Department for Business and Trade 'de overweging maken' of er nieuwe richtlijnen moeten komen om de informatievoorziening over games nauwkeuriger te maken. Het is niet duidelijk op wat voor termijn de instanties dit gaan doen.

Behandeling in de EU

Het Britse parlement heeft daarmee de petitie behandeld, iets wat bij een succesvolle petitie verplicht is. Er is echter geen verplichting om iets met de eisen te doen, en dat gebeurt vooralsnog ook niet. Voor zover bekend blijft de DCMS daarom bij de eerste uitspraak, die volgens de initiatiefnemers te vaag was. De markttoezichthouder CMA vond dit ook en vroeg om opheldering. Het is niet duidelijk of dat met de bespreking in het parlement is gebeurd.

Stop Killing Games heeft met de bespreking mogelijk geen verdere politieke route meer in het Verenigd Koninkrijk. Het is nu aan de Europese Commissie om de tevens succesvolle EU-petitie te gaan behandelen, mits alle handtekeningen geldig blijken. Het wordt uiterlijk in mei 2026 bekend of de Commissie een wets­voorstel gaat indienen. Het kan daarna nog jaren duren voordat er daadwerkelijk een wet van kracht wordt in de EU.

WhatsApp heeft een Apple Watch-app uitgebracht, meldt het bedrijf. Daardoor kunnen gebruikers vanaf hun Watch onder meer lange berichten lezen en zelf tekst- en spraakberichten versturen. De app is beschikbaar op de Apple Watch Series 4 of nieuwer met minimaal watchOS 10.

WhatsApp schrijft dat gebruikers met de app onder meer oproepmeldingen krijgen en volledige berichten kunnen lezen, ook als deze langer zijn. Daarnaast is meer van de chatgeschiedenis zichtbaar en is het mogelijk om emojireacties te sturen op ontvangen berichten. Verder kunnen gebruikers spraakberichten opnemen en verzenden en krijgen zij 'duidelijke afbeeldingen en stickers' te zien. De app vereist een continue verbinding met een iPhone om te kunnen functioneren.

WhatsApp bracht vorige week al een eerste bètaversie van de app uit. Het bedrijf schrijft dat gebruikers in de toekomst kunnen rekenen op 'nog meer handige functies'. Om welke functies het niet gaat, is niet bekend.

Het Openbaar Ministerie heeft boetevoorstellen ingediend bij mensen die met drones vlogen tijdens de NAVO-top in Den Haag. De dronevliegers kunnen kiezen om die boete te accepteren, of worden anders voor de rechter gedaagd. De boetebedragen kunnen oplopen tot 1350 euro.

Het Nederlandse OM heeft in totaal bij 29 mensen voorgesteld om de zaak buiten de rechtbank om af te handelen, door middel van een boete. De boetebedragen variëren tussen 350 en 1350 euro. De hoogte van die boetes is per geval bepaald op basis van 'het aantal overtredingen en de concrete omstandigheden'. In meerdere gevallen bleek bijvoorbeeld dat de verdachten niet alleen het vliegverbod tijdens de NAVO-top hadden overtreden, maar ook vlogen zonder geldig vliegbewijs of registratie als eigenaar van de drone, aldus het OM.

Het Openbaar Ministerie heeft naar eigen zeggen 31 processen-verbaal opgesteld en dus bij 29 personen een boetevoorstel ingediend. De twee overige zaken tegen minderjarige dronevliegers zijn volledig geseponeerd. Volgens het Openbaar Ministerie hebben 'meerdere vliegers' inmiddels de boete al betaald. Hun zaken zijn afgedaan. De betalingsdeadline van de overgebleven mensen is nog niet verlopen. Als zij ervoor kiezen om niet te betalen, worden ze gedagvaard en wordt de zaak aan de rechter voorgelegd.

Eerder bleek al dat de politie tientallen drones uit de lucht haalde en in beslag nam tijdens de NAVO-top in Den Haag. In het kader van die top gold tussen 18 en 25 juni een vliegverbod in een straal van 16 kilometer rondom de stad. Het OM zei toen al dat overtreders hoge boetes of een dagvaarding riskeerden.

De Australische regering gaat ook het gebruik van Reddit en videostreamingplatform Kick verbieden voor kinderen onder de zestien jaar, bevestigt communicatieminister Anika Wells. Facebook, Instagram, Snapchat, TikTok, YouTube en X staan al langer op de lijst.

De eSafety Commission heeft Reddit in de afgelopen maanden geïnformeerd over de mogelijkheid dat het verbod ook zou kunnen gaan gelden voor dat platform, schrijft ABC. Het bedrijf heeft daarbij de mogelijkheid gekregen om te onderbouwen waarom het verbod niet voor zijn platform zou moeten gelden. Platforms die de nieuwe regels vanaf 10 december niet geïmplementeerd hebben, kunnen boetes tot 28 miljoen euro krijgen.

De eSafety Commission zegt dat zowel Kick als Reddit voldoen aan de criteria om onder het verbod te vallen. De organisatie oordeelt dat hun 'enige of belangrijkste doel is om online sociale interactie mogelijk te maken'. Wells onderstreept verder dat de lijst van platforms 'dynamisch' is en mogelijk uitgebreid kan worden.

Kick is een Australische concurrent van het livestreamplatform Twitch. Volgens het platform Streams Charts lag het aantal gelijktijdige kijkers de afgelopen week gemiddeld op iets meer dan 700.000. De populairste streamer op het platform is voormalig League of Legends-e-sporter Artur Gębicz, beter bekend als Rybson.

Spotify heeft voor het eerst maandelijks meer dan 700 miljoen actieve gebruikers. Dat maakte het muziekstreamingplatform op dinsdag bekend. Een kleine veertig procent daarvan heeft een Premium-abonnement op de dienst.

Spotify meldt in zijn kwartaalcijfers dat het platform nu 713 miljoen gebruikers per maand heeft. Dat komt neer op een stijging van elf procent ten opzichte van een jaar geleden. 281 miljoen gebruikers beschikken daarnaast over een Premium-abonnement, wat neerkomt op zo'n 39 procent van het totaal. Ook dat is een stijging ten opzichte van vorig jaar: toen had het bedrijf nog 252 miljoen abonnees.

De streamingdienst meldt dat Premium-abonnementen goed zijn voor het gros van de omzet. Het bedrijf haalde vorig kwartaal ruim 3,8 miljard euro uit zijn abonnementen, terwijl de advertentie-inkomsten vanuit gratis gebruikers neerkwamen op 446 miljoen euro. De totaalomzet valt daarmee op zo'n 4,27 miljard euro, wat zeven procent meer is dan hetzelfde kwartaal een jaar geleden. Spotify draaide dit kwartaal ook weer winst. Waar het bedrijf vorig kwartaal een verlies van 86 miljoen euro noteerde, meldt het nu een nettowinst van 889 miljoen euro.

Wetenschapsplatform ArXiv voert de vereiste in dat ingediende teksten over ict eerst door mensen zijn gekeurd, bijvoorbeeld door publicatie in wetenschappelijke tijdschriften of presentatie op conferenties. Het publicatieplatform doet dit na overspoeling door AI-geschreven content.

Het open publicatieplatform, dat bekend staat als platform voor ongetoetste wetenschappelijke papers, voert hiermee in wezen de zogeheten peerreview in. Daarbij worden wetenschappelijke teksten van auteurs getoetst door andere wetenschappers of experts. Het gaat nu bij ArXiv om artikelen en papers in de categorie informatica. Dat wetenschapsveld is volgens het platform vooral getroffen door een stortvloed aan AI-geschreven documenten.

De nieuwe vereiste van eerst publicatie of presentatie moet menselijke controle invoeren voor materiaal dat ArXiv krijgt voorgelegd. De gedachte is dat redacties van wetenschappelijke tijdschriften en organisatoren van conferenties kritisch kijken naar de inhoud en auteurs van artikelen en papers. ArXiv verklaart zelf niet de middelen te hebben om kwalitatieve controle uit te voeren voor bepaalde soorten content: zogeheten reviewartikelen en positiepapers.

Volgens het platform zijn dat soort teksten nooit formeel benoemd als acceptabele types content. ArXiv stelt dan ook dat de expliciet uitgeschreven vereiste eigenlijk geen beleidsverandering vormt. Ondanks dat het gaat om teksten die ArXiv formeel niet accepteert, publiceert de site zulke content wel. Dit gebeurt naar inzicht van individuele moderators, legt het platform uit. Het zou hierbij gaan om een klein aantal artikelen en papers van hoge kwaliteit, die interessant zijn voor de ArXiv-lezers en de wetenschappelijke gemeenschap in het algemeen.

ArXiv is naar eigen zeggen de afgelopen jaren overspoeld met papers. De opkomst van generatieve AI heeft die stortvloed vergroot doordat het makkelijk en snel is om papers te schrijven met hulp van grote taalmodellen. Dit geldt volgens het platform vooral voor wetenschappelijke papers die geen nieuwe onderzoeksresultaten introduceren. De aantallen papers die mensen indienen voor publicatie op ArXiv zijn enorm toegenomen, vooral in de categorie informatica, stelt het platform.

MSI heeft een nieuwe singleboardcomputer uitgebracht. Deze beschikt over een x86-chip van Intel en is volgens de fabrikant geschikt voor 'gebruik in extreme omgevingen' en voor industriële toepassingen.

De MS-CF16 V3.0 maakt gebruik van het Pico-ITX-formaat en heeft daarmee afmetingen van ongeveer 72x100mm. Het apparaat kan worden geleverd met drie verschillende cpu's, allemaal afkomstig van Intel en allemaal met vier cores en vier threads.

Zo komt er een variant met een Intel Atom X7433RE-cpu. Die haalt boostclocks van maximaal 3,4GHz en heeft een 9W-tdp. Daarbij verschijnt ook een model met een Intel N97-cpu. Die kan boosten tot 3,6GHz en beschikt over een 12W-tdp. Tot slot komt MSI met een Intel N150-variant. Die chip heeft een 3,6GHz-boostclock en een 6W-tdp.

Alle genoemde varianten hebben een ingebouwde igpu van Intel en kunnen daarmee tot twee schermen aansturen via HDMI, LVDS of eDP. Daarbij worden de systemen alle drie voorzien van Lpddr5-4800-geheugen, tot een maximum van 16GB. Voor de opslag beschikt het apparaat over een M.2 2242-slot voor een ssd, naast een M.2 E-key-slot voor bijvoorbeeld een wifimodule.

Aan de achterkant van het apparaat zitten twee USB 3.2-poorten, een HDMI-aansluiting en twee RJ45-connectors, respectievelijk voor 2,5Gbit/s- en 1Gbit/s-ethernet. De MS-CF16 V3.0 heeft ook 16-bit-GPIO en twee interne USB 2.0-connectors. Het geheel wordt van stroom voorzien via een 12V-aansluiting.

MSI positioneert de MS-CF16 V3.0 voor industrieel gebruik. De singleboardcomputer kan volgens het bedrijf maximale temperaturen tussen de -40 en 70 graden Celsius weerstaan, afhankelijk van de cpu, en heeft een ontwerp zonder ventilator. Gezien dit doeleinde lijkt het apparaat vooral bedoeld voor enterpriseklanten. De fabrikant noemt geen adviesprijzen.

AOC komt met twee nieuwe gamingmonitoren. Het gaat om twee 1440p-schermen, die beide beschikken over een QD-oledpaneel. Het goedkoopste model krijgt een 240Hz-refreshrate en gaat 399 euro kosten, terwijl het duurdere 360Hz-model een adviesprijs van 549 euro krijgt.

De AOC Gaming Q27G4ZDR wordt het goedkopere model van de twee. Deze beschikt over een 26,5"-paneel met een resolutie van 2560x1440 pixels. Het scherm ondersteunt daarbij een variabele refreshrate tot een maximum van 240Hz. Hij ondersteunt ook de HDR10-standaard, met piekhelderheden tot 400cd/m² op tien procent van het scherm.

Verder beschikt de Q27G4ZDR over twee HDMI 2.1-poorten en een DisplayPort 1.4-aansluiting. Het apparaat heeft daarnaast een ingebouwde USB-hub met twee USB 3.2-downstreampoorten van het type A, beide met 5Gbit/s-transfersnelheden. Gebruikers kunnen de beeldinstellingen aanpassen via een AOC G-Menu-app. De meegeleverde monitorvoet is in hoogte verstelbaar en kan ook gedraaid en gekanteld worden.

De AOC Gaming Q27G4SDR wordt het hoger gepositioneerde model. Ook deze beschikt over een 1440p-QD-oledpaneel van 26,5", hoewel deze een hogere variabele refreshrate van 360Hz ondersteunt. AOC adverteert hier met piekhelderheden tot 1000cd/m², hoewel dat op slechts drie procent van het schermoppervlak is. Het is aannemelijk dat het goedkopere model ook die helderheden haalt op zo'n klein deel van het scherm; QD-oledmonitoren zijn daar gebruikelijk wel toe in staat.

Los daarvan krijgt de Q27G4SDR een VESA DisplayHDR True Black 400-certificering; die ontbreekt bij de goedkopere Q27G4ZDR. Datzelfde geldt voor het G-Sync Compatible-label van Nvidia; dat is alleen aanwezig op het duurdere model, hoewel ook het goedkopere model in de praktijk gewoon een variabele refreshrate zal ondersteunen in combinatie met een Nvidia-gpu. Verder lijken de twee schermen soortgelijke specificaties te bieden, en krijgen beide monitoren ook een driejarige garantie tegen inbranden.

Beide monitoren komen medio november uit, zo bevestigt de fabrikant in een persbericht. De Q27G4ZDR krijgt een adviesprijs van 399 euro; het zou daarmee het betaalbaarste QD-oledscherm op de markt worden. De Q27G4SDR kost bij release 549 euro.

De Chinese overheid beticht het Nederlandse kabinet van het tegenwerken van een mogelijke oplossing voor het probleem rondom Nexperia. De Chinese chipmaker is in Nederland gevestigd en werd onlangs door het Nederlandse kabinet overgenomen uit vrees voor het uitlekken van cruciale kennis aan China. De Nederlandse overheid zegt nog in gesprek te zijn.

Volgens de Chinese overheid is de Nederlandse regering niet bereid om constructief over het probleem te onderhandelen, aldus Reuters, maar concrete verwijten of klachten zijn er niet. Het geopolitieke conflict over de chipfabrikant zou de wereldwijde techindustrie hinderen, met name de auto-industrie. Het ministerie van Economische Zaken laat aan Reuters weten dat er nog onderhandelingen lopen. Het ministerie was niet voor de publicatie van dit artikel bereikbaar voor aanvullende informatie.

Na de overname van Nexperia door de Nederlandse overheid werd er een Chinees handelsverbod afgekondigd voor chips en andere producten die in het land geproduceerd werden. Intussen is dat handelsverbod gedeeltelijk opgeheven. Daarmee leek het conflict tot een einde te komen. Onlangs werd echter bekend dat de Nederlandse tak van het bedrijf stopt met het leveren van wafers aan zijn Chinese fabrieken vanwege achterstallige betalingen. Naar schatting wordt 70 procent van de producten van Nexperia in de betreffende Chinese fabriek geassembleerd.

Axxicom test het gebruik van een 'AI-agent' met de naam Axi op luchthaven Schiphol. Tot en met 11 december kunnen passagiers bij de assistentiebalie van het bedrijf bij vertrekhal 1 de spraakgestuurde AI-tool om reishulp vragen. Daarna wordt bepaald of de dienst een vaste plek op de luchthaven krijgt.

Axxicom Airport Caddy zegt dat de reishulp bedoeld is voor reizigers die aanvullende ondersteuning nodig hebben op de luchthaven, maar wel 'zelfredzaam' zijn. Onder meer ouderen, mensen die een andere taal spreken of mensen met autisme kunnen volgens het bedrijf mogelijk baat hebben bij de spraak­assistent. Zij zouden bij de assistent terechtkunnen voor vragen over vertrektijden en gates, maar ook om een hulpverzoek in te dienen. De hulpverlener doet meer tests met slimme technologie op Schiphol. Zo werden er ook meerdere tests met zelfrijdende rolstoelen op de luchthaven uitgevoerd.

De nog niet aangekondigde Snapdragon 8 Elite Gen 6 krijgt naar verluidt twee uitvoeringen. De Pro-versie zou de eerste smartphoneprocessor van Qualcomm met Lpddr6-geheugenondersteuning worden. De chips worden op TSMC's N2P-procedé gemaakt.

De vermeende Snapdragon 8 Elite Gen 6-reeks zou volgens de doorgaans goed geïnformeerde leaker Digital Chat Station opgesplitst worden in een instapmodel en Pro-variant. Beide versies worden op de 2nm-node van TSMC gemaakt en krijgen een cpu‑configuratie van 2, 3 en 3 cores, in plaats van 2 prestatiecores en 6 energiezuinigere cores van de reeds uitgekomen Snapdragon 8 Elite Gen 5.

Het voornaamste verschil tussen de twee versies is de ondersteuning van Lpddr6-geheugen. SK hynix kondigde vandaag aan dat deze nieuwe geheugenvariant vanaf 2026 op de markt moet komen. Daarnaast stelt de bron dat de chips 'verschillende gpu-specificaties' hebben, al is niet duidelijk wat die verschillen precies zijn.

Nintendo heeft wereldwijd in totaal ruim 10,3 miljoen Switch 2-consoles verkocht. In het afgelopen kwartaal verdiende het Japanse gamebedrijf onder meer met de consoles een omzet van bijna 1.100 miljard yen, omgerekend ruim 6,2 miljard euro. Dat is een ruime verdubbeling van de omzet.

In het kwartaal na de release van de Nintendo Switch 2 leverde het bedrijf 4,54 miljoen van die nieuwe consoles aan verkopers, tegenover 5,82 miljoen in het releasekwartaal. Hoewel de verkoop van Switch 2-consoles logischerwijs na de release wat terugloopt, stelt Nintendo zijn verwachtingen van de totale Switch 2-verkopen toch naar boven bij. Het bedrijf verwachtte eerst in het eerste jaar 15 miljoen consoles te verkopen, maar dat moeten er nu 19 miljoen worden, ruim een kwart meer. Dit is in lijn met eerdere berichten over de productie van 25 miljoen Switch 2-consoles.

Ook het aantal 'sell-in'-kopieën van Mario Kart World komt in de buurt van 10 miljoen eenheden. Dit is voor zover bekend verreweg de populairste Switch 2-game. In totaal heeft Nintendo ruim 20,6 miljoen Switch 2-games verkocht. Dit is nog steeds een fractie van de totale gameverkopen; ook afgelopen kwartaal werden er nog bijna 61,6 miljoen games voor de eerste Nintendo Switch verkocht.

In totaal verdiende Nintendo 110 procent meer dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar, mede dankzij de verkoop van de Switch 2-consoles. De nettowinst steeg met ruim 83 procent naar 1,13 miljard euro. De nettowinst steeg minder hard dan de omzet vanwege hogere verkoopkosten en hogere uitgaven aan R&D en advertenties.

Common Crawl heeft op verzoek van Stichting Brein twee miljoen nieuwsartikelen van bekende Nederlandse nieuwssites en digitale kranten verwijderd. Brein stelt dat deze zonder toestemming zijn gekopieerd en gebruikt om generatieve-AI-modellen te trainen.

De aanbieder, Common Crawl, is een non-profitorganisatie die het internet crawlt en de resultaten in een dataset openbaar aanbiedt aan gebruikers en bedrijven. Volgens Brein zijn vrijwel alle grote AI-modellen onder meer op de dataset van Common Crawl getraind. Het zou onder meer om ChatGPT, Deepseek V3, Claude, Phi en OpenELM gaan. Het internetarchief Wayback Machine werkt samen met Common Crawl door het scrapen van het internet uit te voeren en de bestanden met de organisatie te delen.

Het materiaal dat Common Crawl aanbiedt, is volgens Brein veelal auteursrechtelijk beschermd. In samenwerking met een aantal Nederlandse nieuwsuitgevers werd er bezwaar gemaakt bij de trainingsdata-aanbieder. Die heeft dat verzoek nu gehonoreerd. Volgens de stichting zijn de twee miljoen artikelen echter slechts een fractie van de totale dataset, die ruim zes petabyte groot is.

Stichting Brein voert vaker actie tegen bedrijven die iets met kunstmatige intelligentie doen en daarvoor afhankelijk zijn van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Zo haalde de stichting in 2024 een Nederlandstalige dataset voor het trainen van AI offline omdat hierin beschermd materiaal zat. Ook werd het Nederlandse AI-model GEITje om dezelfde reden op verzoek van de stichting offline gehaald.

Een Amerikaanse rapper spant een collectieve rechtszaak aan tegen Spotify vanwege het profiteren van nepstreams, onder meer bij Drake. Volgens de aanklacht negeert de muziekstreamingdienst maandelijks miljarden frauduleuze streams, waaraan het veel verdient.

De rechtszaak van rapper RBX, bekend van samenwerkingen met Dr. Dre en Snoop Dogg, beschuldigt Spotify ervan geld te verdienen aan frauduleuze streams. Volgens de aanklacht zou de dienst langdurig botnetwerken niet hebben tegengehouden, waardoor streamaantallen kunstmatig stegen en advertentie-inkomsten hoger uitvielen, schrijft Ars Technica op basis van de klacht.

De aanklacht noemt rapper Drake als voorbeeld, maar hij is volgens de aanklagende rapper niet de enige artiest waarvan Spotify frauduleuze streams zou negeren. Dit zou grote financiële schade toebrengen aan andere artiesten. Spotify keert uit via een proportioneel systeem: een vaste pot inkomsten wordt verdeeld naar rato van het aantal streams per periode, waardoor frauduleuze streams het aandeel van anderen verkleinen.

De aanklagende rapper stelt dat gedupeerde artiesten niet alleen rappers, zangers en bands zijn, maar ook schrijvers, componisten, producers en andere rechtenhouders. De rechtszaak is dan ook een classactionrechtszaak die wordt gevoerd mede namens andere belanghebbenden die gedupeerd zouden zijn. In totaal zou het gaan om ruim 100.000 rechtenhouders, maar mogelijk nog veel meer.

Een rechter moet eerst bepalen of de zaak als collectief mag worden gevoerd. Volgens de aanklacht speelt het probleem sinds 1 januari 2018, maar voor Drake wordt een periode genoemd van januari 2022 tot en met september 2025. Drake bereikte in september dit jaar de grens van 120 miljard streams op Spotify en was daarmee voor de achtste maand op rij de meest gestreamde artiest op het muziekplatform.

SK hynix plant tussen 2026 en 2028 nieuwe geheugengeneraties, waaronder Lpddr6 voor mobiele apparaten en een eigen, modulair HBM4E-ontwerp voor datacenters. SK hynix is een van de grootste geheugenproducenten ter wereld.

De eerste chips met het nieuwe Lpddr6-geheugen, waarvan de standaard deze zomer gepubliceerd werd, worden in de loop van 2026 verwacht, zo merkt harukaze5719 op. Onder meer de nog niet aangekondigde Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 6 zou dit geheugen gebruiken. Vanaf dezelfde periode moeten ook de eerste PCIe Gen 6-ssd's voor bedrijven uitkomen.

Verder heeft SK hynix het over een custom HBM4E-ontwerp. Volgens Igor's Lab worden verschillende componenten van dit 'modulaire' High Bandwidth Memory op de HBM-basedie geplaatst. Standaard wordt bijvoorbeeld de HBM-controller op de gpu of asic geplaatst. Door deze samen met bijvoorbeeld de geheugencontroller in de basedie te verwerken, zou er meer ruimte zijn voor computecores.

Na 2028 belooft SK hynix te beginnen met de productie van nieuwe standaarden van geheugen. Het Zuid-Koreaanse bedrijf heeft het bijvoorbeeld over HBM5- en HBM5E-geheugen, waaronder custom varianten. Daarnaast komt het bedrijf dan met de volgende generaties pc- en gpu-geheugen, namelijk GDDR7-Next en DDR6. Tussen 2029 en 2031 zouden ook de eerste PCIe Gen 7-ssd's voor bedrijven beschikbaar komen.

Electronic Arts verzekert werknemers dat het na een mogelijke overname door investeringsbedrijven de 'creatieve controle' houdt en dat er geen directe ontslagen vallen. EA's overname wordt in 2027 waarschijnlijk officieel afgerond voor 55 miljard dollar.

In een faq bedoeld voor werknemers, gedeeld door de Amerikaanse markttoezichthouder SEC, staat dat de overname van EA door investeringsbedrijven en het verdwijnen van de beurs geen effect moet hebben op hoe werknemers te werk gaan binnen het bedrijf. Ook compensaties en de dagelijkse werkzaamheden van werknemers zouden in de praktijk niet veranderen, zo verzekert de uitgever van onder meer Sports FC, Battlefield, The Sims en Apex Legends. Het hoofdkantoor blijft in Redwood City gevestigd en Andrew Wilson blijft ceo.

Het is overigens nog niet zeker dat EA overgenomen mag worden. Zowel aandeelhouders als de relevante autoriteiten moeten de overname goedkeuren. Als de deal van 55 miljard dollar daadwerkelijk goedgekeurd wordt, zou het een van de grootste gameovernames in de geschiedenis zijn.

Electronic Arts zou na de overname in handen komen van de investeringsmaatschappijen Silver Lake, Affinity Partners − opgericht door Donald Trumps schoonzoon Jared Kushner − en de Saoedi-Arabische investeerder PIF. Dat overheidsfonds had eerder al zo'n tien procent van EA in zijn bezit. Ongeveer een derde van het overnamebedrag wordt met 'schuld' betaald, ofwel gefinancierd door de Amerikaanse bank JPMorgan Chase.

Japanse uitgeversvereniging CODA heeft OpenAI verzocht te stoppen met het trainen van AI op auteursrechtelijk beschermd materiaal. Volgens CODA kan Sora 2 content genereren die sterk lijkt op werk van leden als Studio Ghibli, Square Enix en Bandai Namco, wat duidt op auteursrechtenschending.

De Content Overseas Distribution Association laat in een persbericht weten dat er een officieel verzoek is ingediend bij OpenAI om te stoppen met het trainen van AI op materiaal van zijn leden. Daarnaast eist CODA dat OpenAI 'oprecht reageert op claims en vragen' van leden als het om auteursrechtenschending gaat. In beide gevallen noemt de organisatie Sora 2, de AI-videogeneratietool van OpenAI.

Volgens CODA lijkt een grote hoeveelheid content gegenereerd met Sora 2 erg op beelden van Japanse makers. Daarom zou het model getraind zijn op originele beelden van die makers. Het namaken van de beelden is volgens de auteursrechtenbeschermingsorganisatie schending van het Japanse auteursrecht. Daarnaast claimt de organisatie dat het opt-outsysteem van OpenAI's videogenerator voor eigenaars van auteursrechten in strijd is met Japanse wetgeving. Bedrijven zouden vooraf toestemming moeten hebben voor het gebruik van beschermd materiaal. Het verzoek van CODA is nu nog vrijwillig, maar mogelijk volgen er juridische stappen als OpenAI hier geen gehoor aan geeft.

Het verzoek van CODA is een reactie op een trend die eerder dit jaar groot was; gebruikers veranderden bestaande beelden in beelden die lijken op bijvoorbeeld de kenmerkende animatiestijl van Studio Ghibli. Met de release van Sora 2 eind september laaide die trend weer op. Sindsdien heeft OpenAI-ceo Sam Altman al beloofd dat er maatregelen worden getroffen om auteursrechtenschending te voorkomen. Overigens is de X-profielfoto van Altman op het moment van schrijven nog een Ghibli-versie van zichzelf.

Samsung heeft de opvolger van HDR10+ aangekondigd. Het nieuwe hdr-formaat is nog in ontwikkeling, maar komt in de komende jaren uit als HDR10+ Advanced. De standaard heeft onder andere beeldoptimalisatie op basis van genre en een adaptieve modus voor cloudgaming.

Samsung kondigde HDR10+ Advanced vorige week aan tijdens een eigen evenement in Seoel. De aankondiging van HDR10+ Advanced volgt twee maanden na de introductie van de concurrerende Dolby Vision 2-standaard. Het is de volgende stap van het HDR10-formaat en bouwt voort op HDR10+.

Bij HDR10+ worden metadata gebruikt om het beeld per scène op te poetsen en de helderheid en het contrast te optimaliseren, net als bij Dolby Vision. Deze tonemapping op scènebasis wordt bij HDR10+ Advanced uitgebreid met lokale tonemapping. Dat biedt preciezere controle over de helderheid van specifieke delen van het scherm, aldus Samsung, wat uiteindelijk moet zorgen voor meer diepte in het beeld en een nauwkeuriger weergave.

AI-algoritmes

Het nieuwe hdr-formaat introduceert ook enkele functies die gebruikmaken van AI-algoritmes om de weergave te verbeteren. Dat is bijvoorbeeld HDR10+ Bright, waarbij uitgebreide statistische metadata worden gekoppeld aan AI-algoritmes om beelden helderder weer te kunnen geven in een lichte kijkomgeving, zonder dat de intentie van de filmmaker wordt losgelaten. HDR10+ Bright is gemaakt voor tv’s met hoge piekhelderheden tot 5000cd/m² en een breed kleurbereik tot 100 procent van de BT.2020-kleurruimte.

Andere nieuwe toevoegingen zijn HDR10+ Genre, waarbij beeldverwerking en tonemapping kunnen worden toegespitst op het genre dat in de metadata is opgenomen, en HDR10+ Intelligent FRC, waarbij bewegingsversoepeling automatisch kan worden afgestemd op het contenttype. Daarnaast is er HDR10+ Color, dat contentmakers in staat moet stellen om precieze kleurgegevens mee te leveren zodat tv’s deze kleuren preciezer kunnen reproduceren.

Tot slot is er de HDR10+ Intelligent Gaming-functie, ook wel de 'Adaptieve cloudgaming'-modus genoemd. Daarbij wordt cloudgamingcontent automatisch gedetecteerd, waarna de tonemapping zich in real time aanpast aan veranderingen in het omgevingslicht.

Samsung demonstreerde de nieuwe HDR10+ Advanced-standaard (rechts) naast het huidige HDR10+-formaat.

Samsung brengt een nieuw audioformaat uit voor ruimtelijk geluid. Eclipsa Audio is een rechtenvrij formaat voor 3d-audio en moet een concurrerende standaard worden voor Dolby Atmos en DTS:X. Eclipsa Audio wordt ondersteund door onder meer Samsung en Google.

Samsung kondigde de standaard aan tijdens een eigen evenement in Seoel, waar het ook HDR10+ Advanced uitbracht. Eclipsa Audio maakt gebruik van versie 2 van de Immersive Audio Model and Formats-specificatie (IAMF), die Samsung samen met Google en enkele andere partijen heeft opgesteld als open, royaltyvrije standaard voor ruimtelijk geluid. Versie 2 wordt 'op korte termijn' uitgebracht en introduceert objectgebaseerde geluidsfuncties plus ondersteuning voor meer geluidskanalen dan het huidige maximum van 28.

Eclipsa Audio ondersteunt ruimtelijke audiomapping in 360 graden. Contentmakers kunnen gebruikmaken van een open authoringtool van Google om ruimtelijk geluid te programmeren. Eclipsa Audio zal ondersteund worden door toekomstige Samsung-televisies, -soundbars en andere elektronica. Verder belooft Google dat YouTube en toekomstige versies van Android ook overweg kunnen met de nieuwe standaard.