Niet alle Belgische gemeenten informeren 75+'-ers over aflopen eID-certificaten

Sommige Belgische gemeenten informeren 75-plussers niet dat de digitale certificaten op hun eID-kaart zijn verlopen. Voor 75-plussers is de identiteitskaart dertig jaar geldig, maar zijn de digitale certificaten om in te loggen bij authenticatiedienst itsme slechts tien jaar geldig.

De Federale overheidsdienst Binnenlandse Zaken bevestigt tegen VRT NWS dat niet alle gemeenten Belgen informeren over het aflopen van de digitale certificaten. Dit is opvallend, aangezien gemeentebesturen volgens Binnenlandse Zaken wel lijsten hebben waarop staat wanneer de certificaten van mensen aflopen. Sommige gemeenten waarschuwen mensen actief, andere niet. Het is niet duidelijk hoeveel gemeenten burgers niet informeren en waarom zij dit niet doen.

Het niet informeren van burgers kan voor problemen zorgen als zij de digitale certificaten willen gebruiken om zich te authenticeren. Voor 75-plussers is de elektronische identiteitskaart dertig jaar geldig, deels om de administratieve last voor burgers te verlichten en omdat het mogelijk is dat ze door hun hogere leeftijd minder makkelijk naar het gemeentehuis kunnen. Het digitale certificaat is echter slechts tien jaar geldig, 'om veiligheidsredenen'.

Uit het onderzoek van VRT NWS blijkt dat burgers hiervan niet altijd op de hoogte zijn. Ouderen kunnen daardoor opeens niet langer inloggen bij overheidsdiensten, terwijl hun identiteitskaart nog geldig is. Met itsme kunnen Belgen bijvoorbeeld inloggen op platforms als Tax-on-web, My eBox of Mijn Gezondheid.

Overigens is die eID na tien jaar wel gratis te verlengen voor 75-plussers, zodat ze alsnog geldige certificaten hebben. Klanten van de banken Belfius, KBC, ING of BNP Paribas Fortis kunnen zich ook zonder eID authenticeren bij overheidsplatforms.

Reacties (16)

[redlightning]

Het is niet duidelijk hoeveel gemeenten burgers niet informeren en waarom zij dit niet doen.

Omdat de hedendaagse wereld simpelweg té complex wordt, en niet alleen voor ouderen. Het veelvoud aan kleine zaken die je in de gaten moet houden om de hele boel 'simpel' draaiende te houden, is voor veel mensen te veel: door ouderdom, technologische desinteresse, verstandelijk minder sterk ...

Wij als Tweakers zijn hier waarschijnlijk van nature wél meer bij betrokken en op de hoogte, maar dat mogen we niet veralgemenen. Een overheid is er nog altijd om haar burger te dienen en gaat correct om met de hedendaagse (digitale) challenges, maar bepaalde groepen mensen worden te snel als een niche bestempeld en wordt onvoldoende bediend door diezelfde overheid.

Je kan jezelf nog wél buiten de wereld van bv social media plaatsen, maar als de overheid je ook verplicht -en niet meer de keuze laat- te digitaliseren, moet ze ook voorzien om elk van zijn burgers te bedienen. Of in elk geval de niches aanzienlijk verkleinen tov vandaag.

[Reactie gewijzigd door redlightning op 6 november 2025 14:01]

[GertMenkel]

Ik denk dat een hoop mensen dit gewoon niet wisten. Niet vanwege complexiteit van de digitale samenleving, maar gewoon omdat de wet en de echte wereld niet op elkaar aansluiten. ID-kaarten die tien jaar geldig waren, en met een digitaal certificaat met een geldigheid van 10 jaar zijn uitgegeven, beginnen nu te verlopen.

De wet is aangepast dat de kaarten 20 jaar langer geldig zijn dan op het moment dat ze gemaakt zijn. De overheid had moeten weten dat dit niet werkt met Europese systemen (het vliegvakantieverhaal) en digitale diensten zonder wijzigingen. "Tel 20 jaar bij de maximumgeldigheid van ID-kaarten van Belgische maak uitgegeven aan burgers geboren voor datum X" is niet echt een regel die automatisch in de meeste authenticatiemechanismes verschijnt.

Iemand heeft hier zijn plicht verzaakt. Of politici en instanties zijn niet ingelicht dat de digitale certificaten niet automatisch verlengd worden, of dat is simpelweg genegeerd door degenen die de beslissing hebben genomen.

Wat mij betreft zou de burger nooit op de hoogte moeten hoeven worden gesteld. Óf je ID is 30 jaar geldig, óf hij is 10 jaar geldig, die inconsistentie tussen digitaal en fysiek (en dan natuurlijk specifiek "fysiek binnen eigen land" want overtuig een Zweedse politieagent maar dat Belgische ID's 20 jaar verlopen mogen zijn) had nooit mogen plaatsvinden.

[Reactie gewijzigd door GertMenkel op 6 november 2025 14:15]

[redlightning]

Ik ben het helemaal met je eens dat de overheid dit aandachtspunt inderdaad niet bij z'n gebruiker/burger moet leggen, en zélf de certificaatsleeftijd voldoende lang moet leggen, ofwel een herinneringssysteem moet opzetten(wat met vervaldagen van 10 jaar weer andere problemen kan opleveren, want op 10 jaar kunnen heel wat externe parameters veranderen waar je nog niet aan dacht of die vandaag niet gekend zijn).


dus helemaal eens met

Óf je ID is 30 jaar geldig, óf hij is 10 jaar geldig

[Loller1]

Voor 75-plussers is de identiteitskaart dertig jaar geldig, maar zijn de digitale certificaten om in te loggen bij authenticatiedienst itsme slechts tien jaar geldig.

Dat certificaat is niet om in te loggen op Itsme. Itsme maakt er gebruik van, maar het is niet specifiek bedoelt voor Itsme.

[TheFoundation101]

Weer een voorbeeld van de lamentabele kwaliteit van het wetgevend werk in België.

Ooit zei een parlementair "laat ons zorgen dat gepensioneerden niet meer lastiggevallen worden met vernieuwingen van hun identiteitskaart". Waarschijnlijk om zich populair te maken bij de bejaardentehuizen en kustgemeentes vol oudere inwoners. En om die mens te sussen in het kader van een regeringsonderhandeling, kreeg die zijn zin en werd het als glijmiddel mee in een bestuursakkoord opgenomen.

Dan blijkt dat er doorgejaagd te zijn zonder veel nadenken over de gevolgen. In plaats van tijd besparen bij gemeentehuizen omdat bejaarden er minder vaak heen zouden moeten, krijgen die gemeentehuizen de 85-jarigen alsnog op bezoek - maar nu niet netjes in de rij voor een nieuwe identiteitskaart, op 2 minuten gepiept, maar met een klacht "da werkt hier ni", waarna de loketbediende 20 minuten tijd verliest om het probleem te identificeren, waarna de bejaarde alsnog in de rij kan gaan staan.

Het zou goed zijn moest de pers de parlementairen die dat wetsvoorstel destijds hebben ingediend, eens bij naam zou noemen. Zodat we als burgers de kans hebben om mensen die met zulke regelgevingskoterij zulk tijdverlies veroorzaken, niet meer verkiezen in het volgende parlement.

[n0mn0m]

Goed samengevat probleem dat eigenlijk perfect aantoont hoe halfslachtig digitalisering nog wordt aangepakt in België. Je kunt burgers niet dwingen alles digitaal te doen en tegelijk cruciale technische details als certificaatvervaldata stilhouden. Zeker bij 75-plussers, waar men de kaart dertig jaar geldig maakt om “administratieve lasten” te vermijden, maar dan de digitale functie om de tien jaar afzet. Dat creëert precies de verwarring die men wou vermijden. Een simpele automatische herinnering vanuit de FOD of het Rijksregister zou dit volledig kunnen oplossen.

[sprankel]

Het artikel is niet correct over het gebruik van itsme

Om itsme te registreren de 1ste keer heb je een ID nodig met geldige certificaten om je account bij itsme aan te maken.

Eenmaal dat gebeurd is gebruikt Itsme dat eid certificaat niet meer, kan ook niet gelet de private key op de chip staat en uiteraard niet uitgelezen zal worden.

Itsme zal pas opnieuw naar een id vragen als die vernieuwd is. Dan krijgt die door dat id nummer X geblokkeerd is of hij ziet dat de vervaltermijn van het gebruikte ID verlopen is (30 jaar dus). Echter ook in dit scenario blijft itsme gewoon werken, technisch is er dus geen probleem. Uiteraard neem ik aan dat itsme na x tijd zal blokkeren.

Lang verhaal kort, itsme gaat dus gewoon 30 jaar werken ook al zijn de certicaten verlopen.

Wat wel een probleem is, de gebruiker is de toegang kwijt tot itsme en het certificaat op de id is verlopen. In dat geval kunnen ze niet meer via id hun itsme herstellen maar wel nog via bank apps (via pinpas/bankkaart te herstellen) wat sowiezo de meest gebruikte methode is omdat je itsme kan herstellen zonder een pc met usb kaartlezer.

En wanneer de ID lauter uitgelezen word, bijvoorbeeld bij de dokter voor medisch dossier, apotheek voor medicatie dan worden die certificaten niet gebruikt dus ook dat blijft werken.

De 2 enigste dingen die stoppen met werken is dus rechtstreekse aanmelding met een eid online of het rechtstreeks digitaal tekenen van documenten met een eid. 2 zaken die het minst gebeuren bij heel de populatie, laat staan bij 75+

[Carharttguy]

oon 30 jaar werken ook al zijn de certicaten verlopen.

Ben je dat heel zeker? Mij zou het wel logisch lijken dat je bij het aanmaken van een Itsme account de geldigheidsduur van de certs wel ergens opslaat? Waarbij je na het verlopen van die certs wel nog eens kan vragen om opnieuw te authenticeren?

Niet dat het perse zo hoeft te zijn, maar zonder dit te testen kan je dit toch niet weten?

[sprankel]

Ik ben dat heel zeker omdat ik het zelf heb gedaan. Eid (en dus certificaat) was al verlopen toen ik een nieuwe aanvroeg en nadat de nieuwe aangemaakt was kreeg ik van al mijn bank apps pushmeldingen met de vraag de nieuwe in te lezen. Tevens kwam op dat moment de vraag in itsme.

Die meldingen kwamen instant van het moment een nieuwe kaart aangemaakt is, paar dagen voor ik bericht kreeg dat ik ze mocht afhalen.

De bankautomaat heeft mijn id rechtstreeks ingelezen aan een bank/pin automaat maar het heeft 6 maanden geduurd voor ik effectief itsme de nieuwe id heb gegeven met een kaartlezer.

In tussentijd had ik nul problemen met aanmelden met itsme en ik gebruik het meermaals per maand, uiteraard wel telkens bovenaan een melding dat ik itsme moest linken aan het nieuwe id.

[kuurtjes]

Ik moest mijn itsme opnieuw instellen voor zover ik weet.

[witchdoc]

klopt niet. Zou ook met een bankkaart van de 4 grote banken in België moeten kunnen.

[YGDRASSIL]

Maar als je na 11 jaar itsme voor de eerste keer wil gebruiken werkt het dus niet.

[JoostTheHost]

Misschien ligt het aan mij maar ik vind het niet handig dat deze taak bij de gemeente ligt...

Het is toch veel handiger/logischer en duidelijker voor de burgers in dit vanaf een centrale organisatie te communiceren?

[Exirion]

Ik probeer met het gezicht voor te stellen van een 90+ vrouwtje dat te horen krijgt dat haar eID-certificaten verlopen zijn.

[GertMenkel]

"Uw online-ID-kaart verloopt binnenkort" lijkt me niet zo moeilijk. Het bronartikel heeft dat dan ook niet in de titel staan.

Dit is wel heel slecht ontworpen, hoor, een ID-kaart die 30 jaar geldig is met daarop digitale functionaliteit die maar 10 jaar werkt. Dat moesten ze geweten hebben voor de eerste kaart op de post ging.

edit:

Het lijkt erop dat de verloopdatum van bestaande ID's met een wetswijziging zijn verlengd, dus de certificaten zelf zijn in principe van de correcte lengte geweest. Dit had de politiek moeten kunnen zien aankomen tijdens de implementatie van de wet.

[Reactie gewijzigd door GertMenkel op 6 november 2025 14:14]

[jpsch]

Geen goede impactanalyse dus.