Door Tomas Hochstenbach

Redacteur

Moeten AMD en Intel zich zorgen maken?

Nieuwe Snapdragons voor laptops zijn veelbelovend

29-09-2025 • 15:00

89

Qualcomm Snapdragon X2 Elite

Vorige week kondigde Qualcomm aan dat het in 2026 een nieuwe generatie Snapdragon-processors voor laptops uit zal brengen. Tweakers kon op de jaarlijkse Snapdragon Summit alvast aan de slag met een referentielaptop met daarin het topmodel van de nieuwe serie, de Snapdragon X2 Elite Extreme. We vergelijken die processor met onder meer de Apple M4 en M4 Pro, maar het lijken vooral AMD en Intel die zich zorgen moeten maken over Qualcomms aankomende introductie.

De Snapdragon X2-serie belooft een forse vooruitgang te worden ten opzichte van zijn voorganger. Ze gebruiken niet alleen de derde generatie Oryon-cores, waarmee Qualcomm de tweede generatie voor laptops overslaat, maar hebben ook meer van die cores. De topmodellen krijgen twaalf snelle Prime-cores en zes zuinigere Performance-cores voor een totaal van achttien cores, de helft meer dan bij de vorige generatie. Naast verbeteringen in de architectuur en hogere kloksnelheden moet ook de nieuwe TSMC N3P-node zorgen voor een toegenomen efficiëntie en hogere prestaties.

Cpu-prestaties

Zoals gezegd zit in de referentielaptop een Snapdragon X2 Elite Extreme. Die chip heeft niet alleen het maximale aantal cores, maar ook als enige een veel grotere geheugenbandbreedte van 228GB/s. Hoewel ook de kloksnelheid van het geheugen iets is verhoogd, valt dat met name te danken aan de bredere 192bit-bus; alle lagere modellen hebben een 128bit-bus. Eén model lager in de line-up zou dus direct aanzienlijk minder goed kunnen presteren.

  • Cinebench 24 Multi
  • Cinebench 24 Single
Cinebench 24 Multi
Processor Cpu/soc Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core Ultra 9 285K
2.449
AMD Ryzen 9 9950X
2.263
Lenovo Legion Pro 7 16IAX10H CU9 275HX
2.126
Intel Core Ultra 7 265K
2.098
BTO Toxic Aurix-16 MK-VII Ryzen 9 9955HX3D
2.018
Qualcomm Reference Device SD X2 Elite Extreme X2E-96-100
1.967
Framework Desktop Ryzen AI MAX+ 395
1.829
AMD Ryzen 9 9900X
1.795
Apple MacBook Pro 2024 16" M4 Pro 14-core
1.728
Intel Core Ultra 5 245K
1.493
AMD Ryzen 7 9700X
1.216
Lenovo Yoga Slim 7 SD X Elite X1E-78-100
1.017
Apple MacBook Pro 2024 14" M4 10-core
996
Microsoft Surface Laptop 7 SD X Elite X1E-80-100
978
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Elite X1E-84-100
971
ASUS Zenbook S 16 OLED Ryzen AI 9 HX 370
878
ASUS Vivobook S16 OLED CU7 255H
870
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Plus X1P-42-100
749
ASUS Zenbook Duo UX8406CA CU9 285H
730
ASUS Vivobook 14 Snapdragon X X1-26-100
643
HP Omnibook X FlipNGAI 14 CU7 256V
582
Cinebench 24 Single
Laptop Cpu/soc Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Apple MacBook Pro 2024 16" M4 Pro 14-core
178
Apple MacBook Pro 2024 14" M4 10-core
173
Qualcomm Reference Device SD X2 Elite Extreme X2E-96-100
160
Intel Core Ultra 9 285K
147
AMD Ryzen 9 9950X
138
Intel Core Ultra 7 265K
138
AMD Ryzen 9 9900X
137
AMD Ryzen 7 9700X
134
BTO Toxic Aurix-16 MK-VII Ryzen 9 9955HX3D
129
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Elite X1E-84-100
127
Lenovo Legion Pro 7 16IAX10H CU9 275HX
125
ASUS Zenbook Duo UX8406CA CU9 285H
125
ASUS Vivobook S16 OLED CU7 255H
124
Microsoft Surface Laptop 7 SD X Elite X1E-80-100
123
HP Omnibook X FlipNGAI 14 CU7 256V
118
Framework Desktop Ryzen AI MAX+ 395
115
ASUS Zenbook S 16 OLED Ryzen AI 9 HX 370
110
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Plus X1P-42-100
109
Lenovo Yoga Slim 7 SD X Elite X1E-78-100
107
ASUS Vivobook 14 Snapdragon X X1-26-100
96
Intel Core Ultra 5 245K
87

De eerste benchmark die we konden draaien op het referentieapparaat was Cinebench. In de multithreadedtest van deze renderbenchmark kwam de score uit op 1967 punten. Daarmee is de X2 Elite Extreme bijna dubbel zo snel als de krachtigste X Elite-chip van de eerste generatie. Ook de M4 Pro-chip in de MacBook Pro wordt met een verschil van 14 procent verslagen. Vergeleken met desktop-cpu's zit de Snapdragon X2 Elite Extreme iets boven het prestatieniveau van de AMD Ryzen 9 9900X en een procent of zes onder de Intel Core Ultra 7 265K.

Het energiegebruik konden we niet live inzien, maar een medewerker van Qualcomm vertelde ons dat dat tijdens de Cinebench-test rond de 80W bedraagt, met pieken naar 100W. Dat zou iets hoger zijn dan bij de bestaande Snapdragons, die niet meer dan 80W kunnen verbruiken. Het ligt voor de hand dat de lager gepositioneerde Snapdragon X2 Elite-socs (zonder het Extreme-achtervoegsel) minder energie zullen vragen. Of de energiezuinigheid en daarmee accuduur nog altijd zo'n groot voordeel van de Qualcomm-processors blijft als bij de eerste generatie, zullen we echter pas weten als de eerste laptops ons testlab hebben bereikt.

Als we de benchmark beperken tot één core, noteren we een score van 160 punten. In vergelijking met de huidige generatie is dat indrukwekkend: ruim een kwart sneller. Daarmee maakt de Snapdragon X2 Elite Extreme zich ook duidelijk los van alle laptopprocessors van AMD en Intel. De enige cpu's waar Qualcomm niet aan komt, zijn de M4-socs van Apple. Die halen in deze test 170 à 180 punten. Tegen de tijd dat de Snapdragon-laptops echt op de markt komen is er misschien zelfs alweer een M5-generatie en kan het verschil dus nog verder zijn opgelopen in het voordeel van Apple.

De demo-opstelling waarin we aan de slag konden met de Snapdragon X2 Elite Extreme
De demo-opstelling waarin we aan de slag konden met de Snapdragon X2 Elite Extreme
  • Geekbench 6 - Multi
  • Geekbench 6 - Single
Geekbench 6 - Multi
Laptop Cpu/soc Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Qualcomm Reference Device SD X2 Elite Extreme X2E-96-100
23.362
Apple MacBook Pro 2024 16" M4 Pro 14-core
22.903
Intel Core Ultra 9 285K
21.804
AMD Ryzen 9 9950X
20.661
Lenovo Legion Pro 7 16IAX10H CU9 275HX
20.259
AMD Ryzen 9 9900X
18.767
BTO Toxic Aurix-16 MK-VII Ryzen 9 9955HX3D
18.561
Framework Desktop Ryzen AI MAX+ 395
17.044
AMD Ryzen 7 9700X
16.061
ASUS Zenbook Duo UX8406CA CU9 285H
15.551
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Elite X1E-84-100
15.329
Apple MacBook Pro 2024 14" M4 10-core
15.200
Intel Core Ultra 7 265K
14.986
Microsoft Surface Laptop 7 SD X Elite X1E-80-100
14.320
Lenovo Yoga Slim 7 SD X Elite X1E-78-100
13.548
ASUS Zenbook S 16 OLED Ryzen AI 9 HX 370
13.409
ASUS Vivobook S16 OLED CU7 255H
12.921
Intel Core Ultra 5 245K
12.776
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Plus X1P-42-100
11.413
ASUS Vivobook 14 Snapdragon X X1-26-100
10.680
HP Omnibook X FlipNGAI 14 CU7 256V
10.625
Geekbench 6 - Single
Laptop Cpu/soc Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Qualcomm Reference Device SD X2 Elite Extreme X2E-96-100
4.078
Apple MacBook Pro 2024 16" M4 Pro 14-core
3.940
Apple MacBook Pro 2024 14" M4 10-core
3.826
AMD Ryzen 9 9950X
3.411
AMD Ryzen 9 9900X
3.386
Intel Core Ultra 9 285K
3.379
AMD Ryzen 7 9700X
3.356
BTO Toxic Aurix-16 MK-VII Ryzen 9 9955HX3D
3.158
Lenovo Legion Pro 7 16IAX10H CU9 275HX
3.106
Framework Desktop Ryzen AI MAX+ 395
2.955
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Elite X1E-84-100
2.923
ASUS Zenbook Duo UX8406CA CU9 285H
2.819
ASUS Zenbook S 16 OLED Ryzen AI 9 HX 370
2.764
HP Omnibook X FlipNGAI 14 CU7 256V
2.743
ASUS Vivobook S16 OLED CU7 255H
2.736
Microsoft Surface Laptop 7 SD X Elite X1E-80-100
2.611
Intel Core Ultra 7 265K
2.479
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Plus X1P-42-100
2.432
Lenovo Yoga Slim 7 SD X Elite X1E-78-100
2.392
Intel Core Ultra 5 245K
2.371
ASUS Vivobook 14 Snapdragon X X1-26-100
2.128

Geekbench 6 is aanzienlijk positiever over de nieuwe Qualcomm-chip. Zowel multi- als singlethreaded is de Snapdragon X2 Elite Extreme sneller dan alle andere apparaten in de grafieken. Het verschil met de Apple M4 Pro-soc is in beide gevallen echter niet groot.

Gpu-prestaties

De Snapdragon X2 Elite beschikt behalve over nieuwe cpu-cores ook over een nieuwe Adreno-igpu met een kloksnelheid tot 1,85GHz. De gpu moet ook beter overweg kunnen met raytracing, hoewel Qualcomm daarover verder weinig details geeft. De fabrikant claimt een prestatietoename in games van 1,6 tot 2,2x, en een 2,3 keer betere energie-efficiëntie ten opzichte van de gpu uit de eerste Snapdragon X-socs.

  • 3DMark Steel Nomad Light (score)
  • 3DMark Steel Nomad Light (framerate)
3DMark Steel Nomad Light Unlimited
Laptop Cpu/soc Videochip Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Lenovo Legion Pro 7 16IAX10H CU9 275HX GF RTX 5090
28.383
BTO Toxic Aurix-16 MK-VII Ryzen 9 9955HX3D GF RTX 5090
26.440
Framework Desktop Ryzen AI MAX+ 395
10.480
Apple MacBook Pro 2024 16" M4 Pro 14-core
7.822
Qualcomm Reference Device SD X2 Elite Extreme X2E-96-100
5.646
ASUS Zenbook Duo UX8406CA CU9 285H
3.691
ASUS Vivobook S16 OLED CU7 255H
3.394
ASUS Zenbook S 16 OLED Ryzen AI 9 HX 370
3.186
HP Omnibook X FlipNGAI 14 CU7 256V
2.853
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Elite X1E-84-100
2.328
Microsoft Surface Laptop 7 SD X Elite X1E-80-100
2.054
Lenovo Yoga Slim 7 SD X Elite X1E-78-100
2.023
ASUS Vivobook 14 Snapdragon X X1-26-100
1.135
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Plus X1P-42-100
1.127
3DMark Steel Nomad Light Unlimited
Laptop Cpu/soc Videochip Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Lenovo Legion Pro 7 16IAX10H CU9 275HX GF RTX 5090
210,25
BTO Toxic Aurix-16 MK-VII Ryzen 9 9955HX3D GF RTX 5090
195,86
Framework Desktop Ryzen AI MAX+ 395
77,64
Apple MacBook Pro 2024 16" M4 Pro 14-core
57,90
Qualcomm Reference Device SD X2 Elite Extreme X2E-96-100
41,82
ASUS Zenbook Duo UX8406CA CU9 285H
27,35
ASUS Vivobook S16 OLED CU7 255H
25,14
ASUS Zenbook S 16 OLED Ryzen AI 9 HX 370
23,60
HP Omnibook X FlipNGAI 14 CU7 256V
21,14
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Elite X1E-84-100
17,25
Microsoft Surface Laptop 7 SD X Elite X1E-80-100
15,22
Lenovo Yoga Slim 7 SD X Elite X1E-78-100
14,99
ASUS Vivobook 14 Snapdragon X X1-26-100
8,41
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Plus X1P-42-100
8,35

In 3DMark Steel Nomad Light zien we inderdaad een forse prestatieverbetering ten opzichte van de vorige generatie Snapdragons. De Snapdragon X2 Elite Extreme is in deze test ongeveer 2,5 keer zo snel als zijn voorganger, wat ook voldoende is om de igpu's van de nieuwste AMD- en Intel-cpu's op een flinke achterstand te zetten. Alleen de gpu's in de MacBook Pro met M4 Pro-soc en de Framework Desktop met Ryzen AI Max+ 395-cpu blijven sneller.

  • 3DMark Solar Bay (score)
  • 3DMark Solar Bay (framerate)
3DMark Solar Bay overall score
Laptop Cpu/soc Videochip Gemiddelde score in punten in 3DMarks (hoger is beter)
Lenovo Legion Pro 7 16IAX10H CU9 275HX GF RTX 5090
103.816
BTO Toxic Aurix-16 MK-VII Ryzen 9 9955HX3D GF RTX 5090
85.410
Framework Desktop Ryzen AI MAX+ 395
47.485
Apple MacBook Pro 2024 16" M4 Pro 14-core
33.422
Qualcomm Reference Device SD X2 Elite Extreme X2E-96-100
23.586
Apple MacBook Pro 2024 14" M4 10-core
16.881
ASUS Zenbook Duo UX8406CA CU9 285H
16.519
HP Omnibook X FlipNGAI 14 CU7 256V
16.106
ASUS Vivobook S16 OLED CU7 255H
15.140
ASUS Zenbook S 16 OLED Ryzen AI 9 HX 370
13.577
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Elite X1E-84-100
11.701
Microsoft Surface Laptop 7 SD X Elite X1E-80-100
10.909
ASUS Vivobook 14 Snapdragon X X1-26-100
5.974
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Plus X1P-42-100
5.968
Average frame rate
Laptop Cpu/soc Videochip Gemiddelde frames per seconde in fps (hoger is beter)
Lenovo Legion Pro 7 16IAX10H CU9 275HX GF RTX 5090
394,7
BTO Toxic Aurix-16 MK-VII Ryzen 9 9955HX3D GF RTX 5090
324,8
Framework Desktop Ryzen AI MAX+ 395
180,6
Qualcomm Reference Device SD X2 Elite Extreme X2E-96-100
89,7
Apple MacBook Pro 2024 14" M4 10-core
64,2
ASUS Zenbook Duo UX8406CA CU9 285H
62,8
HP Omnibook X FlipNGAI 14 CU7 256V
61,2
ASUS Vivobook S16 OLED CU7 255H
57,6
ASUS Zenbook S 16 OLED Ryzen AI 9 HX 370
51,6
Microsoft Surface Laptop 7 SD X Elite X1E-80-100
41,5
ASUS Vivobook 14 Snapdragon X X1-26-100
22,7
Samsung Galaxy Book4 Edge SD X Plus X1P-42-100
22,7

Solar Bay is een wat zwaardere test uit de 3DMark-suite, waarin ook raytracing wordt gebruikt. Hoewel Qualcomm specifiek op dat gebied grote verbeteringen beloofde, is de prestatiewinst in deze test kleiner dan in Steel Nomad; de nieuwe generatie is hier 'slechts' twee keer zo snel. Alle reguliere igpu's van AMD en Intel en ook de Apple M4 worden verslagen; alleen de M4 Pro en de Ryzen AI Max+ presteren nog beter.

De algehele game-ervaring op Snapdragons wordt echter bepaald door meer factoren dan alleen de synthetische prestaties. Zo zijn vrijwel alle games nog exclusief beschikbaar in een x86-versie, waardoor ze op apparaten met een Arm-gebaseerde Snapdragon-soc geëmuleerd moeten worden. Daarnaast vereisen steeds meer nieuwe games anticheatsoftware die werkt op kernelniveau, wat doorgaans betekent dat je ze niet kunt spelen op Arm-laptops.

Voorlopige conclusie

Qualcomm zette met zijn eerste generatie Snapdragon X-processors vooral in op energiezuinigheid en AI. De stap in prestaties die de Amerikaanse chipontwerper gaat zetten met zijn tweede generatie lijkt zó groot te worden, dat Qualcomm ook een serieuze concurrent lijkt te worden voor de snelste mobiele chips van AMD, Intel en zelfs Apple. Alleen voor wie een gaminglaptop zoekt, zal Snapdragon niet snel relevant worden, want daarbij spelen ook problemen die niet alleen met prestatieboosts kunnen worden opgelost. In bijna alle andere segmenten lijkt Qualcomm met zijn nieuwe serie echter een rol te kunnen gaan spelen.

Misschien wel de belangrijkste kanttekening daarbij is dat ik dit schrijf in september 2025, terwijl laptops en pc's met de nieuwe chips pas in de eerste helft van 2026 op de markt komen. Tegen die tijd is er waarschijnlijk alweer een nieuwe generatie Apple-socs en ook de eerste laptops met Intels Panther Lake-chips zouden dan best al eens op de markt kunnen zijn. Of de Snapdragon X2-socs ook tegenover die nieuwe generaties zo indrukwekkend blijven, zal de tijd ons moeten leren.

Redactie: Tomas Hochstenbach • Eindredactie: Marger Verschuur

Reacties (88)

Sorteer op:

Weergave:

Het is jammer dat EL2-virtualisatie (ARM hardware-virtualisatie) niet beschikbaar is op Linux op Snapdragon laptops, omdat dit de prestaties en efficiëntie van virtuele machines sterk beperkt. Zonder EL2 moet Linux terugvallen op software emulatie of paravirtualisatie, wat trager is en minder mogelijkheden biedt zoals nested virtualizatie. Daardoor lopen deze laptops achter op x86-systemen, waar KVM wél gebruik kan maken van de volledige virtualisatie-ondersteuning van de CPU.

Windows kan op Snapdragon-laptops wél gebruikmaken van EL2-virtualisatie omdat Qualcomm daarvoor gesloten firmware en drivers levert die direct aansluiten op Microsofts Hyper-V stack. Linux heeft daar geen toegang toe: de API’s en interface om EL2 te gebruiken zijn niet openbaar gemaakt. Daardoor kan Windows volledige hardware virtualisatie draaien met goede prestaties, terwijl Linux noodgedwongen achterblijft bij emulatie of beperkte paravirtualisatie.
Dit is precies een van de redenen waarom ik zulke hardware nooit zou kopen. Dit zou dus door de EU aangepakt dienen te worden. Schoolvoorbeeld van antitrustwetgeving.
Misschien even opzoeken wat antitrustwetgeving is en je zal merken dat dat niet echt van toepassing is op een bedrijf met een marktaandeel van minder dan 1%.

Het is ook geen keuze van Microsoft om dit zo te doen maar een keuze van Qualcomm dat vermoedelijk probeert om bedrijfsgeheimen te beschermen door de specificaties niet vrij te geven. En daar kan je dan voor een deel ook weer de schuld van bij Linux leggen door de manier dat drivers in de kernel geladen moeten worden.
Wel op Microsoft die zulke vieze afspraken maakt met Qualcomm om Linux bewust of onbewust te saboteren, want MS heeft het grootste voordeel van deze afspraak en die hebben een groot marktaandeel op besturingssystemen.

[Reactie gewijzigd door Remzi1993 op 30 september 2025 07:26]

Microsoft gebruikt linux op hun servers hoor, het is al lang niet meer anti linux. Er bestaat zelfs MS SQl server voor linux dezer dagen.

Desktop op linux (zelf al gebruiker sinds 1997 ofzo) is toch niet wat het moet zijn voor de meeste gebruikers. Er zijn enorm veel dingen en die distro is dit en de andere is het zo en daar is het zo. Als leek weet je niet waar je moet beginnen. En dan neem je bijvoorbeeld Ubuntu ... maar ja kan dan ook KUbuntu nemen. Of mint cinnamon of deze versie van mint of lmde ... Daar stopt het voor velen hoor. Windows is Windows en daarmee uit. Ook als het niet werkt (enja je kan live testen etc) dan is het voor velen onmogelijk om het op te lossen en onder Windows zal het hun misschien nog lukken. Maar een cmd line is voor velen een streep te ver. Enja in linux hoeft niet alles meer onder de cmd line te gebeuren. Maar sommige zaken bestaat geen "click" voor. Dit is al voor zeer specifieke zaken, het merendeel zal hier geen probleem mee hebben. Alles is veel beter geworden door de jaren heen, maar gewoonweg niet voor de doorsnee gebruiker. Zou ik het graag anders zien, zeker, maar dat zal nooit gebeuren.
Ik zie niet in hoe waarom MS dit zou doen. Al helemaal niet daar net Qualcomm al jaren de partij is die geen Foss drivers voor ziet voor de hardware die ze maken maar enkel gesloten modules aanlevert aan fabrikanten.

En ook hier had men perfect een referentieimplementatie kunnen maken maar houdt men de Linux wereld ondertussen al meer dan een jaar aan het lijntje.
En hoe moet de EU dat afdwingen? Qualcomm heeft nu niet echt een monopoliepositie in de laptop/desktop markt. Integendeel, hun marktaandeel is nog heel klein.
De vorige waren ook al veelbelovend.. hoe is het die generatie vergaan?
In verkopen, niet goed. Maar in gebruik, prima. We hebben een flink aantal Lenovo T14s met de Snapdragon. Deze zijn ingezet voor mensen die alle normale office dingen gebruiken.

Er zijn geen enkele compatibility issues geweest. De laptops waren zeer voordelig aan te schaffen in bulk. De performance is uitstekend en de accu duur is op afstand beter dan enige andere laptop. Alle gebruikers zijn zeer tevreden.

Ik kan me voorstellen dat met specialistische software er natuurlijk uitdagingen nog kunnen zijn. Maar voor de "normale" gebruiker is het een uitstekende machine.
Dat klinkt heel goed. Het is al langer bekend dat arm veel efficienter is, maar zijn er dan ook geen enkele nadelen in het gebruik geweest? Anders vind ik het heel knap voor eerste generatie en vermoed dat het competitie heel goed aan kan.
Dat klinkt heel goed. Het is al langer bekend dat arm veel efficienter is, maar zijn er dan ook geen enkele nadelen in het gebruik geweest? Anders vind ik het heel knap voor eerste generatie en vermoed dat het competitie heel goed aan kan.
Ook ik gebruik zo'n laptop. Zeer concurrerende prijs en in 2 jaar tijd draait ongeveer alle software die ik gebruik na een update native op ARM. Voordeel is hoge prestatie met een grenzeloos laag energieverbruik. De oplader neem ik niet eens meer mee als ik weg ga. Echt een heel groot verschil met wat andere laptops presteren.

En moet je emuleren dan werkt dat nu overal vlot en goed. Je kreeg ook heel veel updates waarbij iedere keer je prestaties merkbaar beter werden. Dus misschien toen net 3 a 4 maanden te vroeg op de markt gezet. Voorheen trok dat meer energie. Nu is dat niet echt meer te zeggen. Ook omdat steeds meer software voor ARM is aangepast.
Er is bijna of nauwelijks geen efficiëntie verschil tussen Snapdragons en Intel/AMD, zeker niet als je op gelijkaardige clocks gaat kijken. Maar iedereen vergelijkt een qualcom met dual core boost van 4,2 ghz met een quad core boost van Intel/AMD aan 5 ghz.
Welke intel/amd heeft 24+ uur batterij? Arm is aanzienlijk efficienter, dat is waarom Apple ook naar arm is gegaan en Nintendo Switch gebruikt ook arm.
ARM is een instructieset en dat heeft vrij weinig te maken met efficientie van de CPU's die het gebruiken. Je kan perfect ook een zuinigere X86 chip maken.

Dit artikel op basis van een interview van Jim Keller legt het beter uit waarom het vrij zinloos is om te zeggen dat een ISA beter is dan een andere; omdat het bijna niets te maken heeft met de efficientie van een CPU, of de prestaties ervan. De TL;DR die ik had onthouden is dat het decoderen van de instructieset zeer weinig tijd/energie kost in vergelijiking met de uitvoering van die instructies, en dat dus de impact op prestaties zeer beperkt blijft: https://chipsandcheese.com/p/arm-or-x86-isa-doesnt-matter

Ik zie trouwens in reviews vaak genoeg X86 laptops die concurreren met ARM versies naar batterijduur toe.
YouTube: Slim 7i 14 Review: Best Battery Life. Period.- (Timed link) De Yoga Slim 7i Aura 14 met Intel 258V CPU lijkt het redelijk overtuigend te winnen in de testen van de Yoga Slim 7x met Snapdragon (ARM) CPU. Maar in dezelfde review blijkt dat de snapdragon dan weer hoger scoort in cinebench. Met andere woorden, een ARM CPU kan sneller zijn dan een X86 CPU, en een X86 CPU kan zuiniger zijn dan een ARM CPU. Het is maar waar ze voor ontworpen zijn.
We hebben geen nadelen ondervonden. Zoals gezegd, het zijn office werkers, dus ze gebruiken grofweg:
  • Microsoft Office
  • Edge & Chrome
  • Teams
  • Copilot
  • OpenVPN
  • Adobe producten
Ik lees toch dat Adobe Lightroom Classic echt niet lekker werkt op ARM. Jammer. Ik ben altijd blij als ik nieuws lees over betere CPU's of nieuwe concurrentie voor Windows desktops & laptops.

Maar ARM draait voorlopig alleen bij Apple LR zonder emulatie of beperkingen.
Dit is geen betere cpu of een Windows concurrent. Leuke prestaties met een grote ‘maar’ kwa compatibeliteit.

[Reactie gewijzigd door BlaDeKke op 1 oktober 2025 15:14]

Als je hardware virtualization nodig hebt onder Linux dan werkt het niet goed door closed source firmware and allerlei fratsen die ze hebben uitgehaald met MS deals enz... Zie deze opmerking: Electric Vibes in 'Qualcomm Snapdragon X2 Elite - Moeten AMD en Intel zich zorgen maken?'
Ik ben ook zeer tevreden met mijn Dell XPS 13 Snapdragon. Draai Windows en Ubuntu. Op Ubuntu alleen geluid en camera issues nog, maar voor mijn gebruik verder prima. En op Windows geen compatibiliteits issue ervaren. (Al game ik er niet op).
Ik ben oprecht benieuwd hoe je Ubuntu aan de praat hebt gekregen :) Ik begreep dat dat notoir moeilijk was met Snapdragon SoCs omdat die geen BIOS/UEFI hebben en dus een ander opstart-proces nodig hebben wat nu nog erg lastig is werkend te krijgen met Linux. Maar wellicht is dat achterhaald?
Er is/was een speciale editie voor Snapdragon en die was in t begin natuurlijk vrij barebones, maar voor 25.04/25.10 kan je de gewone Ubuntu installeren. Wel heb je je Windows partitie nodig om daar vanuit Ubuntu door t runnen van een command de firmware files te extracten. Daarna werkt alles echt goed. Ik kan ook via USB-C een externe monitor aansluiten en al mijn randapparatuur. Net zoals bij mn macbook. Alles werkt smooth. (Hangt wel van t type laptop af trouwens, sommige zijn beter gesupport dan andere).

Zie bijv. https://discourse.ubuntu.com/t/faq-ubuntu-25-04-on-snapdragon-x-elite/61016

T werkt idd via DTB bestanden trouwens, t booten. Maar daar hoef je je verder niet druk over te maken, dat is gewoon geintegreerd met GRUB en transparant als eindgebruiker. (En ja, er is gewoon UEFI)

[Reactie gewijzigd door - peter - op 29 september 2025 18:05]

Voor zover ik weet gebruiken vooral SBC's geen UEFI (dus de Armv8 systemen als Raspberry Pi's, de Banana Pi's en de Orange Pi's, zeg maar de systemen met A76 cores of ouder).

De snellere Arm64 SBC's (Radxa Orion O6) worden onder Linux ondersteund met "eerst devicetree, dan UEFI". Als je dus niet de meegeleverde software gebruikt, die werkt wel met UEFI. (De O6 heeft 'slechts' A720-cores).

Dan heb je natuurlijk nog Qualcomm en MediaTek. Qualcomm levert nu Windows laptops en MediaTek Chromebooks. Gebruik van 1 van beide onder Linux heb ik nog niet aangedurfd.

Voor Windows is voor zover ik weet UEFI een minimum-eis. Voor toekomstige systemen gaat UEFI (of EDK2) volgens mij ook een rol spelen voor Linux systemen. Of UEFI een pluspunt is heb ik nog geen oordeel over.
Snapdragons hebben in tegenstelling tot andere ARM socs wel degelijk een volledige UEFI.
Ik typ dit nu ook op een T14S met X Elite. Vrijwel alle software wat ik gebruik heeft een ARM versie en het is qua emulatie heel goed te doen voor de paar programma's die niet werken. Vooral accuduur is inderdaad ontzettend fijn, ik kan gerust een hele werkdag met de laptop op schoot zitten zonder ook maar een keertje na te denken over opladen.

Ik kijk uit naar de volgende generaties van dit soort chips.
"Maar voor de "normale" gebruiker is het een uitstekende machine."

Ik ben 'n IT ingenieur en in het verleden mijn werk computer was altijd allerbeste.

Ik moest multiple VM's kunnen draaien met vele netwerk kaarten, en ook 3D applicaties kunnen draaien om te testen voor onze users.

Tegenwoordig alles worden door de "cloud" gestuurd, daarom ben ik nu een "normale" gebruiker. :)
Ik hier ook sinds release met een Lenovo op ARM. Meeste werkte prima maar moet zeggen bepaalde apps die ik veel gebruik zijn rete traag. Voor sw ontwikkeling gebruik ik pycharm en vscode, beide werken prima maar plugins is wel hit en mis. Bijvoorbeeld de esp en pi pico plugins voor vscode werken gewoon helemaal niet, bloedje irritant. Table plus werkt in zijn geheel niet. 3d cad software zoals freecad, kicad, orca slicer zijn heel traag, daar merk je denk ik de emulatie die onder water vertraging oplevert met name bij gpu gerelateerde features. Docker en WSL werken feilloos en zoals je al zei de batterijduur is fantastisch!
Ik moet eerlijk zeggen dat mijn Galaxy Book4 Edge lekker door pruttelt, het heeft mijn productie laptop volledig doen vergeten en en ik heb het apparaat dan ook verkocht. Goede batterijduur, prima prestaties, Zeker wanneer het native software betreft, ook qua compatibiliteit loop ik tegen weinig aan met en al mijn productie software werkt.

Nu hoef ik voorlopig gaan andere laptop. Maar anders zou ik deze chip volgend jaar zeker overwegen.
Met software en het processor geweld van intel kunnen ze dus wel bijbenen alleen met de games blijft ie een beetje hangen en dat terwijl die processor wel snel genoeg is.Dat ze maar eens een videokaart maken die voor deze processor geoptimaliseerd is met dezelfde geheugen configuratie dan ben ik eens benieuwd wie het snelst is.ik denk dat dan deze processor bovenaan komt te staat tussen die dikke intels in omdat hij achja zo snel is en steeds meer cores krijgt alleen het videogedeelte laat het aan de wensen over maar dat is wel een feeling van achja het moet nog doorontwikkelt worden met de processor zijn ze er al met de video nog niet.Laat nvidia hiervoor maar eens een videokaart voor maken dan is alles super.

Ik wil wel eens een echt desktop model zien met meer cores en nog meer geheugen en een betere videokaart want daar schort het nog aan en voor de rest niks meer.Alles is dan up to date.
HAngt er vanaf in welke mate je een degelijk vergelijk gedaan hebt... als het enkel met de standaard intel mobile CPU rommel is van de laatste jaren, ja dan is het niet moeilijk dat de snapdragon beter is op somige items..

D definitie van voor dat type gebruiker was die laptop dan goedkoper met korting is verontrustend. Op een echte massa aankoop (enkele duizenden) per jaar heb je liever eenheidsworst, een typetje hier en daar zorgt alleen maar voor kost. aankoop prijs zegt niks, wil enkel zeggend at je gewoon voor de andere te veel betaald..

Langere batterijduur is in vele gevallen niet nodig, zoals vermeld enkel als je de laatste X jaren intel mobile rommel had zijn er gewoon batterij problemen. Ik merk het verschil duidelijk met Dell intel latitude werklaptops en enkele lenovo AMD persoonlijke laptops. Het is pas sinds de 200 series dat Intel terug wat meekan.

Daarbij overal is er nu op werk een inslag richting usb-c schermen tegenwoordig met ingebouwde oplader. Beetje technologie vooruitdenken noemt men dat.

Neemt niet weg dat het altijd goed dat er in deze wereld een andere richting en flow aan het komen is. Typisch tweakers vergelijken ze het natuurlijk meteen met een Apple soc, maar dat is dus gewoon niet relevant, want dat is een totaal gesloten eco systeem. Die dingen neem je enkel als je specifieke sw wil draaien, anders blijf je gewoon vele vel malen ver weg van dat ecosysteem, is aleen maar een nog grotere kost, laat staan de mogeljikheden van hoogste beveiliging van data en access.

[Reactie gewijzigd door d3x op 30 september 2025 07:57]

Wij hadden een leenexemplaar van Dell, Snapdragon met W11. Ging meteen retour nadat wij zelfs met Chrome in een lus terecht kwamen waarbij de oude versie van het programma niet verwijderd kon worden.

Hoofdpijn niet waard.
Dus 1 slechte ervaring en direct retour? Wat is dat voor test dat je gedaan hebt? De meesten, waaronder ikzelf, zijn een stuk positiever over deze devices.
Ik heb een halfjaar geleden zelf een laptopje gekocht met een Snapdragon X Plus erin. Ik wou een vlotte en lichte laptop met een goede accuduur en was niet van plan hele speciale dingen ermee te doen. Ook houd ik wel een beetje van interessante hardware uitproberen. Ik doe dan ook de extra moeite om actief waar mogelijk naar ARM-versies van software te zoeken.

Totaal geen klachten! Accuduur is top, alles werkt tot nu toe en het belangrijkste: het ding loopt niet keihard leeg op standbymodus. Nu gaat dat ding ook vrij agressief op hibernate, maar ik gebruik dat ding soms een paar weken niet en dan kan ik hem alsnog openklappen en nog een boel accu over hebben.

Gamen doe ik er overigens niet op, buiten misschien een potje Jackbox of Ultrastar als ik hem meeneem op vakantie met vrienden. En dat doet hij gewoon prima.
Ik lees veel over de prestaties van deze processoren. Echter hoe zit het met de compatibiliteit? Zojuist een hardware migratie afgerond met HP ProBooks draaiende op Windows 11 met een Intel i5. Echter was er ook iemand met een Samsung laptop met een Snapdragon Elite X processor aan boord. Echt een rampenplan voor wat betreft drivers en firmware. Hoop gedoe gehad om Sophos VPN Client werkend te krijgen en om een 2e scherm via een RDP werkend te krijgen. Ook lokaal een 2e scherm doormiddel van een HP G5 docking station was niet gewoon even plug & play. De hardware mag dan veelbelovend zijn maar de compatibiliteit laat nog wel te wensen over. Dat het marktaandeel van Snapdragon toeneemt is wel een feit. Hopelijk over een paar jaar iets beter geïntegreerd.
Zo denk ik er ook over. Leuk als particulier maar als bedrijf wil je toch een zo uniform mogelijk omgeving anders gaat de ondersteuning weer handen vol geld kosten.

De business case lijkt mij erg mager om zowel x86 als arm devices te ondersteunen
Ook als particulier is het waardeloos als je weinig compatibiliteit hebt. De meeste mensen gebruiken hun telefoon of laptop tegenwoordig als computer. Als je dan al een use case hebt om een laptop aan te schaffen dan is een snapdragon laptop wel heel erg niche...
Zelfde gezien met huidige Elite X. Veel applicaties in de enterprise omgeving die via emulatie draaien (want non-native ARM64 apps), gemiddeld toch zo'n 24% prestatieverlies gemeten over grofweg 150 applicaties. En daarop voorzagen wij dat we teveel klachten zouden gaan krijgen in onze omgeving, dus is het bij een proefballonetje gebleven. Voor de gemiddeld kantoorwerk is het verder prima, zolang je vooral de native ARM64-apps draait.

Denk dat deze tweede generatie het prestatie verlies mogelijk teniet zal doen, maar je moet het echt wel voorzichtig per use case bekijken of en waar je dit wilt inzetten. En ja, uniformiteit van het landschap en de ondersteuning daarvan is ook wel een ding bij duizenden laptops.

VPN heel herkenbaar, wij kwamen er achter dat redelijk wat verschillende VPN clients hun engine (nog) niet klaar hebben voor ARM64, wat inhoud dat ook de encryption / decryption (meestal wireguard) op de verbinding in de emulatie laag draait. Dit was of zeer traag of zo intensief dat de accu vlot leegliep dan wel de laptop vastlopers vertoonde. Dus door de beugel genomen nog niet echt enterprise-waardig totdat zowel je eigen apps als die van je leveranciers ARM64 compatible varianten hebben.

Wanneer we daar aankomen, dan geloof ik zeker dat het een goed alternatief is zie ik het zeker als een goede concurrent voor de huidige Intel/AMD uitvoeringen.

[Reactie gewijzigd door Venator op 29 september 2025 22:18]

De Snapdragon X2 Elite Extreme is in deze test ongeveer 2,5 keer zo snel als zijn voorganger, wat ook voldoende is om de igpu's van de nieuwste AMD- en Intel-cpu's op een flinke achterstand te zetten. Alleen de gpu in de MacBook Pro met M4 Pro-soc blijft sneller.
Dit is niet helemaal correct want jullie hebben de snelste apu van AMD helemaal niet meegenomen in deze test. De hx370 die jullie in de lijst hebben staan is Strix point, maar de Strix Halo modellen zijn nog een stuk krachtiger.

Natuurlijk zijn die wel erg duur, moeilijk te implementeren en daardoor niet heel wijd verkrijgbaar, dus alsnog netjes dat Qualcomm het meer mainstream model verslaat. Maar het is natuurlijk ook afwachten wat voor producten er werkelijk op de markt komen en voor welke prijzen.
Goed punt, ik heb de Framework Desktop (met Ryzen AI Max+ 395) toegevoegd aan de grafieken!
Ik miste hier ook Strix Halo. De snapdragons gaan de mainstream chips voorbij, maar aangezien er ook M4 chips bijzitten kan je ook niet argumenteren dat we die negeren door een andere prijsklasse. Niet dat dat überhaupt opgaat tot we weten voor hoeveel ze verkocht gaan worden.
Jammer dat de linux experience is nog niet zo gepolijst. De CPU is well een flinke kanshebber.
Qualcomm lijkt nu moeite te doen om zelf code te schrijven en in de kernel te krijgen.

Zie ook https://www.phoronix.com/news/Qualcomm-X2-Elite-Linux-8EG5

Ik ben vooral benieuwd naar de GPU drivers. In het algemeen lijken deze drivers allemaal te komen van reserve geengineerde informatie ipv direct vanuit ARM of Qualcomm.
De Linux experience is inderdaad een hit of miss. Op mijn desktop met moderne i5 en een rtx gpu is Linux Mint een slecht ervaring en Fedora Silverblue een complete ramp. Op de oude thinkpads werkt het dan weer perfect. Misschien komt het door alle nieuwe (veiligheids)eisen of andere specifieke instellingen die arm vereist, en dat Linux veel configuratie vereist om soepel te werken. Ik weet het niet.
De mooiste combi voor linux is all amd: cpu+gpu. amdgpu zit al in de kernel en hoef je niets te installeren. Alleen zijn die laptops schaars. Tuxedo computers heeft zon pareltje: de sirius.
Nvidia gpu zou geen probleem moeten zijn met proprietary drivers die ik installeer maar toch heeft amd de voorsprong dus, bizar.
AMD heeft betere opensource support en ik heb liever niet zon binairy blob.
Ook "all Intel" werkt goed. De Linux NVidia drivers zijn ervoor gekend om niet overal compatibel te zijn en de open source driver loopt achter omdat NVIDIA onvoldoende/geen info deelt met de community.
Alleen als je CUDA nodig hebt voor lokale llm's is nvidia a must
CUDA doet wel wat meer dan dat.
Alleen als je CUDA nodig hebt. Bijvoorbeeld voor lokale llm's , dan is nvidia a must
De X1 was (en is nog steeds) op Linux een groot zooitje kwa compatibiliteit, elk model laptop heeft weer een nieuwe DeviceTree definitie nodig, omdat geen van de moederborden ACPI implementeert. En zelfs dan zijn de drivers voor een groot deel van de chips in enorm magere toestand, of zelfs volledig afwezig (e.g. camera).
Sja. Geen degelijke reference manuals = geen drivers.

Altijd hetzelfde bij die arm vendors. :'(
Snapdragons hebben wel degelijk ACPI, echter klaagt de linux community erover dat deze te veel windows based zou zijn, non standard ACPI.
Fair, maar het resultaat is hetzelfde.
Een topmodel met 'Elite Extreme' in de naam zou misschien vergeleken moeten worden met de M4 Max uit de Macbook Pro, in plaats van met de M4 Pro. En dan blijft er weinig van over…
Hij moet vergeleken worden met CPU's met hetzelfde verbruik. De M4 max verbruikt veel en veel meer, ik dacht iets rond de 300+ watt tijdens load.
edit:
In de war geweest met de ultra.

[Reactie gewijzigd door procyon op 29 september 2025 15:37]

De Intel 9 285K verbruikt toch ook 263W tijdens Cinebench MT volgens de tweakers review?

Ik geloof eerlijk gezegd niets van hun claim dat deze snapdragon niet boven de 100W zou pieken. Heb andere reviews gecheckt en nergens schrijft iemand iets over het verbruik. Enkel een opmerking dat journalisten de stekker niet uit de laptop mochten halen tijdens het draaien van de benchmark. Die draaien op batterij stroom was niet toegestaan. Waar hebben ze schrik voor bij Qualcomm?

Wat was het vermogen van de power adaptor die eraan gekoppeld was @Tweakers ?
300+ watt zal niet heel kunnen in een laptop met de dikte van een MBP lijkt mij. Of hebben zij iets nieuws weten te ontdekken?
Het is waarschijnlijk zinvoller te kijken naar de prijs dan naar een naam... Het ding "Elite Plus Ultra Maximum Pro met Mayonaise" noemen maakt hem vast niet sneller. Performance/€ lijkt me belangrijker, het liefst natuurlijk van de chip zelf, maar desnoods van de complete laptop.
Aan de naamgeving kun je niks hangen natuurlijk. Apple's kan morgen de Macbook Air Pro Max Ultra uitbrengen als ze dat willen. Ik denk dat prijs hier een stuk beter is om als ijkpunt te gebruiken. Tot we daar gegevens over hebben, zeggen deze getallen eigenlijk niks.

Als Qualcomm deze chip in 700-euro laptop's stopt, zijn ze heer en meester over het laptoplandschap. Als ze net als Apple beginnen bij 3000 euro, wordt de performance ineens een stuk minder indrukwekkend.
Laat het maar lekker goedekoop want deze processor is echt niet duur.
Om te weten of ze echt een concurrent kunnen zijn moet je het hele pakket bezien. Prijs, accuduur, prestaties.

De M4 Max is redelijk aan de prijs. Dat kan je onmogelijk vergelijken. Zeker met wat ram en ssd-ruimte tik je de 4k aan.

Dus als Qualcom het laptopbouwers mogelijk maakt om 70% van de prestaties van de absolutie top (amd/intel/apple) met een betere accuduur dan X86 en prijstechnisch goedkoper is dan een vergelijkbare X86, (model lager dan de absolute top) dan heeft AMD/Intel weinig andere mogelijkheden om hun prijs te laten zakken.

Enkel zakelijke klanten (grote bedrijven) gaan langer bij X86 blijven hangen. Zelfs al is X86 minder efficient en iets duurder.

Apple is gewoon een geval apart. Ze hoeven wat SOC betreft niet de goedkoopste te zijn en doen er alles aan om het beste van het beste te presenteren. Als Qualcom dat ook doet, prijzen ze zich uit de markt want X86 heeft betere prijzen omdat hun schaalgrote groter is.

Dus Qualcom kan echt wel in de markt doordringen door een SOC uit te brengen die net niet met de top meekan maar wel zuinig en goedkoop is. De vraag is of ze in staat gaan zijn om die chips goedkoop te produceren. Anders isn ARM op Windows een buitenbeentje.

[Reactie gewijzigd door Coolstart op 29 september 2025 23:01]

Als Qualcom een chip heeft die met de top mee kan en ook nog zuiniger is dan kan je er donder op zeggen dat ie niet goedkoop zal zijn (en als ie wel goedkoop is zal hij wel niet met de top mee kunnen en/of niet zuinig zijn).
Mwa, soms moet je je zo opstellen als je de underdog bent. Kijk wat AMD decennia lang gedaan heeft bijvoorbeeld.
Namen zijn onzin, het enige dat telt is de kostprijs, prestaties, verbruik (in geval van mobiel) en de software ondersteuning.
Ik meen dat bij ServeTheHome een onderzoek gedaan was maar de vermeende meerwaarde van ARM. Als ik me goed herinner was het performance/watt verhaal minder sterk, naarmate de ARM cpu's meer cores hadden. Kortom bij opschaling verviel een groot voordeel van ARM. Dat lijkt nu ook voor Snapdragon te gelden (wat volgens mij ook een ARM architectuur is).

De vraag is dus, net zoals bij de vorige variant: zien software leveranciers er brood in? Het is dus niet alleen Microsoft die een ARM versie moet uitleveren van Windows (en onderhouden), maar ook leveranciers van andere software die variant willen supporten. Dat is een beetje kip-ei, want zonder massa en zicht op inkomsten wordt dat het niet. Kortom de drempel om een nieuw platform succesvol te maken is hoog. Linux op de desktop (ander OS, wel Intel) heeft het nog niet gemaakt. Er zijn RISCV enthousiastelingen, maar ook dat zie ik niet snel doorbreken voor laptops. Waarschijnlijk is Snapdragon voorlopig hetzelfde lot beschoren.
Intussen van meerdere chip designers (waaronder Jim Keller) interviews gezien waarin ze duidelijk maken dat de instructieset niet zozeer bepalend is voor het verbruik. De architectuur, in de zin van hoe de chip is ontworpen, zou een veel grotere impact hebben.
Ik snap niet dat mensen daar over verbaasd zijn, dat meer rekenkracht meer energie kost lijkt mij toch echt het normaalste wat er is.

En met goede emulatie werkt er al veel en is het dus afwachten om te zien wat het eindresultaat zal zijn, of dat arm op termijn zal overleven. MS werkt er uiteindelijk al lang genoeg aan.
Voorlopig niet, zo veel gedoe met arm64 op werk. man man man.
Bedoel je dan moderne laptops met de snapdragon chips? Wat valt er allemaal tegen?
Diverse libaries die niet compilen op arm64. Dus die collega's zijn dan genoodzaakt vaak ergens iets op een dev server te testen. ipv even snel lokaal.
Gebruikers die bugs in Edge en Excel wijten aan de ARM chips en dan de laptop om komen ruilen :+
haha nee was het maar zo simpel
Maar de hamvraag, wat gaat ie kosten?
Dat weten we pas als er apparaten uit komen later dit jaar.
Als we kijken naar de vorige generatie: (veel) te veel.

Quasi niemand zal dat ding kopen voor een gelijkaardige prijs als intel/amd.
Het zal spectaculair minder moeten zijn.
Inderdaad om de vergelijking compleet te maken is ook de prijs belangrijk.
Wat sneller maar de dubbele prijs geeft een ander plaatje, tenminste voor de compleetheid.


Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn