Hoe gaan streamingdiensten om met muziek die door AI gemaakt is?

xsxs

"Dit is geen truc – het is een spiegel. Een doorgaande artistieke provocatie ontworpen om de grenzen te verkennen van auteurschap, identiteit en de toekomst van muziek in het tijdperk van kunstmatige intelligentie." Deze tekst staat in de biografie van de bekendste AI-band tot nu toe, The Velvet Sundown. Het is een geverifieerde artiest op Spotify met 300.000 maandelijkse luisteraars. Een van de liedjes heeft meer dan drie miljoen streams.

AI-gegenereerde afbeelding van de AI-gegenereerde band Velvet Sundown — AI-gegenereerde afbeelding van de AI-band Velvet Sundown

De tekst, die duidelijk de vingerafdrukken van AI heeft, maakt in elk geval duidelijk dat de muziek niet van menselijke muzikanten komt. Je kunt het zo mooi zeggen als je wilt, maar het is best een beetje gek dat toen deze band de muziek online zette, je niet kon zien dat de muziek synthetisch is.

Het punt met het bestaan van AI-muziek is dat je kunt gaan twijfelen aan muziek. Dat gebeurde vorig jaar al in Nederland, toen het liedje 'zo zomer' van ene John de Koning een bescheiden hit werd. Die artiest bleek niet langs te kunnen komen bij een radiozender om over zijn liedje te praten. Dat was maar een van de vele argumenten waarom dit een AI-liedje zou zijn. Er is nu, een jaar later, alle reden om aan te nemen dat dit inderdaad AI-was – maar dat was bij de release niet duidelijk en de 'artiest' vertelde dat er niet bij.

Dit verhaal begon met Deezer, die deelde dat 28 procent van de dagelijks ingediende muziek synthetisch is. Dat is tegelijkertijd veel én weinig. Het zijn tienduizenden liedjes per dag, maar betekent ook dat de vloedgolf van AI-muziek nog niet zo hoog is dat de menselijke creaties in de minderheid zijn. Het riep in elk geval de vraag op: hoe gaan streamingdiensten om met AI-muziek?

Spotify

Dit artikel hadden we eigenlijk eerder klaar willen hebben, maar de bekendste streamingdienst wilde hierover net wat bekend gaan maken. "Mocht je interesse hebben daarover te horen en de deadline van je artikel iets op kunnen schuiven, horen we dat graag", zo zei een woordvoerder namens het Zweedse bedrijf.

Waarop wilde Spotify wachten? Dat bleek woensdag. Het gaat niet zover als Deezer, zo bleek tijdens een presentatie van het bedrijf. Artiesten kunnen gaan aangeven in de credits op welke manieren AI is gebruikt. "Het is een spectrum", zo zegt topman Charlie Hellman. "Het is niet binair 'AI of geen AI', want er zijn heel veel tussenvormen. De artiesten kan AI hulp vragen bij de tekst, of inspiratie zoeken bij AI voor een melodie."

Daarom hamert Spotify op de schadelijke gevolgen van AI-muziek, vooral spam en het nadoen van echte artiesten. "Bij spam krijgen we uploads van liedjes die net een beetje van elkaar verschillen, uploads in grote aantallen en bijvoorbeeld liedjes van 32 seconden, zodat ze precies uitbetaald krijgen."

Spotify wil geen cijfers delen over hoeveel uploads er zijn die door AI gemaakt zijn. "Maar we zien wel dat het aantal streams van met prompts gegenereerde muziek heel laag is. Onze klanten luisteren er niet naar."

De streamingdienst wil dat er standaarden komen voor credits van AI in muziek, zodat die bij elke streamingdienst hetzelfde zijn. AI-artiesten zijn geen probleem voor de streamingdienst. "Artiesten mogen zich presenteren zoals ze willen, ook als het synthetisch is zoals bijvoorbeeld bij Velvet Sundown. Het is niet onze rol om te bepalen wat ze wel of niet mogen doen, zolang ze in de credits transparant zijn."

Deezer

Deezer is hier het meest mee bezig. Het heeft dus software om te detecteren of muziek helemaal door AI gemaakt is en zo ja, dan labelt Deezer die muziek als zodanig. Vervolgens verschijnt deze niet in aanbevelingen en automatisch gegeneerde playlists.

Dat laatste is belangrijk, want zo is het risico dat menselijke artiesten last hebben van de AI-muziek minder groot. Veel van de muziek verspreidt zich via aanbevelingen en playlists. Het is de manier waarop de meeste klanten van streamingdiensten nieuwe muziek ontdekken. Wie naar AI-muziek wil luisteren, bijvoorbeeld als muziek om bij te focussen, kan dat wel zelf opzoeken en opzetten.

YouTube Music

Google wijst op een blogpost van een paar jaar geleden hierover. De samenwerking is gebaseerd op drie principes: het omarmen van AI, het bieden van bescherming en het creëren van kansen, en het investeren in de veiligheid van het platform. Het doel is om een raamwerk te creëren dat de creativiteit van muziek kan vergroten, terwijl tegelijkertijd artiesten en hun werk worden beschermd.

Woordvoerder Stephanie Lap-Peels zegt dat YouTube zich richt op AI die echte artiesten nadoet. "Onze geavanceerde technologieën zoals Content ID worden voortdurend verbeterd om AI-gegenereerde content op te sporen en te beheren. Dit geldt zowel voor gesynthetiseerde stemmen als voor beelden van artiesten, sporters en acteurs. Bovendien vereisen we van makers dat ze openbaar maken wanneer content met AI is gemaakt, als deze realistisch lijkt."

Dat laat een heel genre over: AI-muziek die niet een bestaande artiest nadoet. Die bestaat wel en daarvan is veel muziek beschikbaar. Daar doet Google dus vooralsnog niets mee.

Apple Music

Apple heeft niet inhoudelijk gereageerd op vragen hierover; het bedrijf bevestigde de vragen ontvangen te hebben en kwam er daarna niet meer op terug. De streamingdienst heeft voor zover bekend geen beleid over volledig synthetische muziek. Er zijn ook geen labels om aan te geven dat muziek door AI gemaakt is. Na de overname van Beats jaren geleden en de komst van Apple Music als streamingdienst probeerde het bedrijf zich te onderscheiden met oog voor artiesten en menselijke curatie.

Tot slot

Streamingdiensten zijn bezig zich aan te passen aan een tijdperk waarin generatieve AI een onophoudelijke stroom muziek in elk denkbaar genre kan produceren. Dat vereist nieuwe spelregels en nieuwe tools voor detectie en aanbeveling.

Dit artikel gaat over geheel synthetische muziek, maar er zijn veel tussenvormen. Tekstschrijvers kunnen AI gebruiken voor inspiratie voor rijmwoorden of zinswendingen; muzikanten kunnen zich laten inspireren door melodieën die AI genereert.

Het is de vraag waar de grens ligt tussen AI-hulp bij reguliere muziek en synthetische muziek. Een prompt invoeren en een liedje dat eruit komt gebruiken is duidelijk synthetische muziek. Maar wat nu als je de tekst zelf schrijft, zoals wij een paar maanden geleden deden met het feestnummer 'WiFi 7'? De melodie en instrumentatie zijn AI; de tekst is van een mens. Of omgekeerd, als mensen een nummer inspelen met een door AI gemaakte tekst?

Met de stappen van Deezer en Spotify is er in elk geval bescherming voor menselijke artiesten en menselijke muziek. Als AI-muziek een 'doorgaande artistieke provocatie wil zijn, ontworpen om de grenzen te verkennen van auteurschap, identiteit en de toekomst van muziek in het tijdperk van kunstmatige intelligentie', moeten ze dat vooral doen zonder schade toe te brengen aan muziek die mensen hebben gemaakt.

_{Redactie: Arnoud Wokke • Eindredactie: Marger Verschuur}

Reacties (32)

kujinshi 25 september 2025 14:33

Ik zie AI toch als een virus tegenwoordig. Het gaat meer stuk maken dan dat je er wat aan hebt.

AI gaat de hele muziek en film wereld om zeep hebben. AI is erg algemeen en "niets zeggend". Ik zie dat met zovele AI antwoorden als je dingen vraagt.