Kan je iets eigenlijk wel kunst noemen als het puur voor het geld werd gemaakt?
Ja, want alhoewel kunst en creativiteit inherent zijn aan wat ons mens maakt, is het al sinds het vroege begin van onze ontwikkeling als homo sapiens, de denkende mens, zo dat er een uitwisseling plaatsvindt tussen zij die kunst maken en zij die dat waarderen. Het is in die zin net als elke andere dienst. Het feit dat mensen ook in hun vrije tijd of voor andere redenen kunst maken doet daar niets aan af. Sommige mensen coden voor hun plezier, andere mensen schrijven zonder dat het ooit gepubliceerd wordt, er zijn tal van mensen die hout bewerken of fietsen repareren zonder economisch oogmerk.
Alhoewel amateurs heel goed kunnen zijn, is het echt anders om kunstenaar te zijn. Ik wil hier niet al te diep op ingaan (dit is een specifiek onderdeel van onder andere filosofie) en het niet te vaag maken, maar kunst is een onderdeel van de menselijke ervaring die voor een deel haar belang krijgt uit het delen ervan en het feit dat mensen eraan worden blootgesteld. Het klinkt heel zweverig, zeker omdat iedereen gevallen kent waarvan je zegt: "Nou, is dat nou kunst?" Maar ook Loony Tunes, Studio Ghibli, Marvel, muurschilderingen in je stad, muziek etc. zijn kunstuitingen die iets bij mensen losmaken en daarom belangrijk voor ons zijn. Amateurs kunnen dat ook, amateurs zitten ook in een band, maar het bereik, en daarmee de ervaring die een professionele band losmaakt, is vele malen groter. Ze zijn beter, krijgen geld, kunnen zich richten op hun kunst, worden nog beter, en vervullen mensen die er naar luisteren met een bepaald gevoel. Ik ben zeker niet iemand die de markt verheerlijkt, en vind het prima dat AI het makkelijker maakt voor amateurs om dingen te doen die ze leuk vinden. Ik vind het alleen maar aan te moedigen dat een kind ontdekt dat zij tekenen leuk vinden omdat het de Donald Duck overtrekt. Dat is echt wat anders dan wat er gebeurt als generatieve AI op deze manier iets na kan maken.
Dat is gewoon onzin. AI stelt mensen die eerder niet in staat waren hun visie om te zetten in afbeeldingen, muziek en video juist in staat om hun ideeën met de wereld te delen.
Dat is heel wat anders en niet wat ik zeg. Als jij een prachtig verhaal in je hebt zitten, en door bepaalde tools, AI of niet, ben je nu in staat dat te vertellen, dan is dat prachtig. Het geeft je alleen niet het recht om, plat gezegd, de inspanningen en creativiteit van iemand anders te jatten omdat zo goed aansluit bij jouw idee van die visie. Dat was ook niet het geval als je feilloos, in dit geval, Ghibli haar school kon natekenen. Het staat je vrij om animatoren te vragen om samen met jou je verhaal uit te beelden. Je kan met behulp van digitale hulpmiddelen zelf leren animeren. Je kan daarin je eigen stijl ontwikkelen. Maar het is nooit legaal geweest om zomaar iemand te imiteren zonder daar toestemming voor te vragen of compensatie voor te moeten betalen.
Het AI filmpje zou in principe voort kunnen komen uit openbare beelden waar geen bijzondere rechten op rusten. De maker heeft geen gebruik gemaakt van March of the Penguins en als prompt ingegeven: Maar nu Communistisch. (Mocht dat wel zo zijn, originele makers graag compenseren, maar lijkt me niet) In dat geval is AI inderdaad niets meer en niets minder dan een soort tool zoals je Wacom tablet, of Photoshop, of Blender. Je lift niet mee op iemands anders werk, er wordt niets 'gestolen', de creativiteit van het idee komt uit zichzelf naar voren.
Muziek is een goed voorbeeld. Er zijn enorme discussies over wanneer iets gewoon plat jatwerk is, of wanneer er echt iets anders met iemands inbreng wordt gemaakt. Dat laatste kan bijvoorbeeld met samples, maar de originele artiest wordt in ieder geval genoemd en vaak ook betaald. Als iedereen nu zomaar de mogelijkheid heeft (en die is er al) om te zeggen "Doe mij 12 liedjes in de stijl van Taylor Swift" Dan zou het op een gegeven moment niet meer interessant zijn voor Taylor Swift om iets uit te brengen. Nog erger, er vindt dan ook geen vernieuwing meer plaats want generatieve AI kan niet zelf met een nieuw idee komen maar alleen itereren op wat er al is. Dus we blijven met zijn allen in de groef hangen van alles dat er al is. Hoera, democratisering van muziek, ten koste van vernieuwing en met als resultaat een zee van middelmatigheid.
"Maar mensen willen toch kunst blijven maken?" Ja, dat klopt, maar omdat de rest gratis is, zullen de weinige kunstenaars die overblijven alleen naar de smaak zijn van de werkelijk rijken die ervoor kunnen betalen en de kunst zal onbereikbaar zijn voor de massa.
Excuus dat dit wederom redelijk lang is, maar ik geloof werkelijk niet dat dit een discussie is die in korte one-liners gevoerd kan worden.