Bangmakerij of terechte kritiek? Grote techbedrijven verzetten zich tegen de DMA

Tekst

De afgelopen weken zijn meerdere techbedrijven een collectief offensief gestart tegen de Digital Markets Act. Apple heeft gedreigd bepaalde producten en diensten niet in Europa uit te brengen door de wet en ook Google vraagt de Europese Commissie om de wet aan te passen. De argumenten van de techreuzen zijn volgens experts echter weinig overtuigend.

Eind september lijken bedrijven en organisaties een bijna gecoördineerde aanval op de DMA te hebben gedaan. Die Europese wet beoogt de macht van zeer grote bedrijven, zogenoemde poortwachters, in te perken om de concurrentie te stimuleren. De Europese Commissie heeft Alphabet, Amazon, Apple, Booking, TikTok-moederbedrijf ByteDance, Meta en Microsoft aangewezen als poortwachters. Zij leveren volgens de Europese Commissie kernplatformdiensten, zoals de Google-zoekmachine, Facebook, de Apple App Store en Google Play Store en TikTok.

De poortwachters moeten voldoen aan allerlei regels. Zo moeten zij data die zij via hun platforms verkrijgen delen met zakelijke gebruikers en toestaan dat deze gebruikers hun eigen product ook buiten het platform van de poortwachter kunnen promoten en afnemen. Daarnaast is het verboden eigen diensten of producten te bevoordelen of te verhinderen dat gebruikers vooraf geïnstalleerde software of apps verwijderen.

Apple, Google en Meta hebben stuk voor stuk blogs geschreven over de nadelige gevolgen van de DMA. De argumenten verschillen op bepaalde vlakken van elkaar, maar de korte samenvatting is: diensten werken minder goed, komen later of zelfs helemaal niet uit in Europa en dat raakt gebruikers of andere bedrijven, gebruikers zijn minder veilig, er heerst onduidelijkheid over de interpretatie van de wet en feedback wordt door de Europese Commissie niet opgepakt.

Livevertaling via de AirPods komt volgens Apple later in de EU uit door de DMA.

Bij Apple dreigt men zelfs bepaalde producten en diensten niet in de EU uit te brengen als de DMA in zijn huidige vorm blijft bestaan. Het bedrijf dreigt volgens The Guardian onder meer de Apple Watch niet meer uit te brengen in Europa door de wet. Ook het beschikbaar maken van livevertaling via AirPods zou vertraging hebben opgelopen door de DMA.

Volgens advocaat Ruben Elkerbout, die is gespecialiseerd in antitrustzaken, is dat waarschijnlijk vooral stemmingmakerij en chantage: "Dat zijn van die niet-verifieerbare claims. Bovendien bestaat die DMA al een tijdje. Je kunt dan toch engineers laten werken aan een implementatie die aan die wet voldoet? Ik kan het niet bewijzen, maar mijn vermoeden is dat dit meer een keuze is. Ik denk dat er heel veel lokale wet- en regelgeving is die ervoor zorgt dat je bepaalde functies later uitbrengt in bepaalde regio's. Als een product aan minder eisen moet voldoen, komt het eerder uit. Dan kun je wijzen naar de eisen, maar je kunt ook wijzen naar de prioriteiten van het bedrijf. Het is gewoon regelgeving en daar moet je aan voldoen."

Veiligheid

Een van de argumenten die Apple het vaakst uitspreekt is dat zijn gesloten systeem de veiligheid van gebruikers bevordert. Apps via de App Store van Apple zijn veiliger dan gesideloade apps. Bovendien laten alternatieve appstores apps toe die Apple zelf uit zijn eigen digitale winkel weert. Het bedrijf noemt in zijn statement onder meer pornoapps, die volgens Apple vooral voor kinderen schadelijk zouden zijn. Ook de interoperabiliteitseisen zouden volgens de iPhone-fabrikant zorgen voor veiligheidsrisico's.

Die argumentatie is volgens Elkerbout enigszins valide. Apple trekt het veiligheidsargument echter te ver door: "Keuze leidt tot openheid en vrijheid en ook tot misbruik, maar het is niet aan Apple om te bepalen wat wel en niet veilig is. Het feit dat ze dat überhaupt kunnen is problematisch. Op Windows-pc's staan we ook gewoon toe dat je bestanden van het internet downloadt. Daar komt ook een stukje verantwoordelijkheid van de gebruiker bij kijken."

Hij verwijst onder meer naar de uitspraak van de rechtbank Rotterdam in de zaak die de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt aanspande over Apples machtsmisbruik in datingapps. Daarin schrijft de rechtbank dat Apple de regels voor digitale producten niet toepaste op fysieke producten die via een app worden besteld en betaald. Daarnaast paste Apple de regels niet consequent toe: zo gelden de regels niet voor apps die vallen onder het Apple Video Partner-programma. Daarmee kon Apple volgens de rechtbank niet hard maken dat de regels daadwerkelijk nodig waren om de veiligheid van gebruikers te garanderen. Elkerbout: "Het gaat daarbij om proportionaliteit. Het kan zijn dat er iets van de argumentatie van Apple waar is, maar dan is nog steeds de vraag of er geen minder zware maatregelen zijn. Daar kan Apple gewoon over in gesprek."

Ook Nicolai van Gorp kan zich niet goed vinden in het veiligheidsargument van Apple. Van Gorp is auteur van het Handboek platformeconomie, dat de werking en maatschappelijke effecten van platformbedrijven gedetailleerd uiteenzet. "Het is natuurlijk wel vreemd dat Apple het enige bedrijf is dat dat argument aanvoert. Wat is dan echt het probleem? Ik ben niet zo technisch onderlegd als een engineer van Apple en misschien is er ergens wel een veiligheidsrisico, maar ik denk dat de baten veel groter zijn dan de kosten."

Minder goed werkende diensten in Europa

Apple, Google en Meta voeren daarnaast allemaal het argument aan dat diensten minder goed werken in Europa. Google voert aan dat de DMA onder meer een sterk negatieve impact op de toerisme-industrie heeft gehad, omdat hotels minder direct boekingsverkeer uit Google krijgen. De totale schade van Europese bedrijven over meerdere sectoren zou meer dan 114 miljard euro bedragen. Het onderzoek waar Google uit citeert is overigens uitgevoerd door LAMA Economic Research, het consultancybureau van Eliana Garcés. Zij was jarenlang directeur economisch beleid bij Meta. Het onderzoek is (deels) betaald door de Computer & Communications Industry Association. Die organisatie rekent onder meer Amazon, Apple, Google, Meta, Pinterest en Uber tot zijn leden.

Ook Meta zegt dat zijn minder gepersonaliseerde advertenties een negatieve impact hebben op bedrijven die adverteren via de platforms van het socialemediabedrijf. Meta biedt sinds eind vorig jaar een optie aan Europese gebruikers om minder gepersonaliseerde advertenties te tonen, die 'aanzienlijk minder gegevens' gebruiken. Die advertenties halen minder goede resultaten dan zijn meer gepersonaliseerde reclames: volgens Meta leiden ze tot 70 procent minder on-site conversies en 61 procent minder off-site conversies. Dat zou vooral effect hebben op het Europese mkb, zegt de socialemediagigant.

Meta biedt aan Europese gebruikers de optie om minder gepersonaliseerde advertenties in te schakelen.

Van Gorp: "Op korte termijn heeft het vast een negatieve impact. Als jij bijvoorbeeld via Google Maps allemaal hotels kunt vinden en je kunt met een klik gewoon naar hun website gaan om te boeken, dan neemt dat frictie weg. Google zorgt er ook op deze manier voor dat je de hoge servicekosten van Airbnb niet hoeft te betalen. Google is echter natuurlijk zo'n grote moloch die eigenlijk gewoon alles en iedereen naar zijn platform kan trekken en bij andere platforms kan weghalen. Is het dan nog wel goed voor de concurrentie? Wordt dan uiteindelijk niet iedereen weggespeeld?"

Elkerbout vult aan: "Het is eigenlijk een soort drogredenering. Die bedrijven mogen zelf kiezen hoe ze aan de DMA voldoen. Dat doet de Commissie niet; die laat dat aan de bedrijven zelf. Dan implementeer je die regelgeving op een manier die in sommige gevallen evident niet in overeenstemming is met de DMA en dan roep je als poortwachter moord en brand dat het Europese mkb in de problemen komt? Nee, dat komt omdat jij ervoor kiest om op deze gebrekkige manier geldige wet- en regelgeving te implementeren."

Bovendien is er volgens Elkerbout prima een gesprek te voeren met de Commissie als de DMA daadwerkelijk negatieve gevolgen heeft. "Dat beoogt de DMA niet. Als dat inderdaad zo is, dan zal de Commissie daar naar luisteren. Als je echter een marktfalen moet gaan oplossen met een remedie, is dat een heel delicaat proces. De mededinging is dan al kapot. Het kan zijn dat zo'n bedrijf op korte termijn inderdaad wat inefficiënter moet opereren om de concurrentie op lange termijn terug te brengen. Die bedrijven hebben natuurlijk hun producten zo goed verankerd met al die andere bedrijven en zo'n voorsprong, dat het best moeilijk is voor concurrenten om dat te repliceren. Dat is echter heel casusspecifiek en dan moeten die poortwachters echt kunnen aantonen dat producten van anderen niet goed meer werken zonder hun diensten."

Olie op het vuur

Meta betoogt in zijn relaas dat de DMA ook als een 'tweede AVG' gebruikt wordt. Het moederbedrijf van onder meer Facebook, Instagram en WhatsApp verwijst daarbij naar Artikel 5.2. Daarin staat onder meer dat poortwachters geen persoonsgegevens van eindgebruikers die gebruikmaken van diensten van andere bedrijven mogen gebruiken voor online advertentiediensten. Ook mogen poortwachters de persoonsgegevens van verschillende diensten niet met elkaar combineren.

Volgens Van Gorp maakt Meta hier wel een terecht punt: "Het is ook een vreemde redenering en eigenlijk het verkeerde instrument om dergelijke wetgeving af te dwingen, want dit veronderstelt dat excessieve dataverwerking een gevolg is van gebrekkige concurrentie. We hebben in de praktijk gezien dat dat niet waar is. TikTok was een aantal jaar geleden een vrij nieuwe speler. Om mee te kunnen met de andere bedrijven, ging dat bedrijf juist nóg meer data verwerken. Excessieve dataverwerking is geen gevolg van een gebrek aan concurrentie, maar juist een grote mate van concurrentie. Als er een nieuwkomer als TikTok op de markt komt, is dat echt olie op het vuur gooien."

Dat wil niet zeggen dat de overheden die dataverwerking daarmee maar moeten toelaten, zegt Van Gorp: "Het is een probleem, maar niet voor de DMA. Als het daar wel in staat, ga je het toch vanuit het concurrentieperspectief benaderen en blijf je die verkeerde bril houden. Voor dit probleem is de AVG en als die niet toereikend blijkt, moet die gewoon verstevigd worden."

De DMA is volgens Van Gorp echter wel een belangrijk instrument om te voorkomen dat grote partijen te groot worden en het is logisch dat Europa ervoor heeft gekozen om dergelijke wetgeving in te voeren. "Het alternatief zou zijn dat je aan de praktijk van de mededingingswet gaat sleutelen, maar daar moet de rechter ook maar in meegaan. Als regelgevers de mededingingswet nu toepassen, moeten zij eerst een uitgebreide marktanalyse doen. Eerst moet men kijken of er sprake is van dominantie en dan moet vastgesteld worden of er ook misbruik van dominantie is. Het kan al vijf jaar duren voordat de wetgevers de markt hebben afgebakend, terwijl die markt constant in beweging is. Tegen de tijd dat je klaar bent, is de schade al gedaan. Dus nu heeft de EU gewoon gezegd: 'We laten die mededingingswet voor wat hij is en we gaan nieuwe wetgeving maken.' Daarbij bepaalt de wetgever zelf welke platforms groot zijn en aan welke verplichtingen zij moeten voldoen. Het verdient misschien geen schoonheidsprijs, maar praktisch gezien valt daar wat voor te zeggen."

Ook Elkerbout onderstreept het belang van de DMA en merkt bovendien op dat de bedrijven die aan de wet moeten voldoen ook genoeg capaciteit hebben om eraan te voldoen. "Die wet geldt natuurlijk maar voor een paar bedrijven. En die bedrijven zijn dermate groot dat je niet kunt zeggen dat de wet leidt tot een onwijze regulatorische overbelasting voor bedrijven die hun geld beter kunnen besteden om meer groei te realiseren."

_{Redactie: Imre Himmelbauer • Eindredactie: Marger Verschuur}

Reacties (118)

[m-a-r-t-1]

Het lijkt me alleen maar toe te juichen als ze ook echt doen wat ze nu schetsen, dat zou goed voor de concurrentie zijn. Super toch dat ze minder diensten of producten gaan aanbieden in de EU, dan krijgt de Europese tech misschien ook weer wat ruimte. Van mij mogen ze alle grote Amerikaanse tech partijen zich verplicht laten opsplitsen in de EU. Daarnaast alles dat ook maar iets met overheden te maken heeft de aankomende jaren stapje voor stapje laten migreren naar Europese of open source alternatieven. Alternatieven zijn er er genoeg, het is een kwestie van visie, willen, doen, en er de tijd voor nemen.


forumtopic: Alternatieven voor Amerikaanse producten & diensten

[Reactie gewijzigd door m-a-r-t-1 op 13 oktober 2025 07:41]

[Sissors]

Het probleem is dus dat er niet / nauwelijks Europese alternatieven zijn voor het geheel wat de (Amerikaanse) tech giganten aanbieden. Je kan wel overal voor een opensource tootlje vinden die ook dat doet, waarbij misschien nog wat geinvesteerd moet worden, maar er is niks op het niveau en schaal van wat de Amerikanen kunnen.

En natuurlijk, één reden is dat diezelfde Amerikanen goed zijn in concurrentie wegdrukken (al is het daar nu natuurlijk royaal te laat om wat aan te doen). En open source is soms best een optie. Tegelijk is dat het vooral dus vanwege het totale gebrek aan Europese tech industrie. Ipv dat we een eigen industrie hebben, moeten we maar de overheid alles laten financieren om nog iets te krijgen.

Zolang we niks aan de onderliggende redenen doen waarom we geen Europese tech industrie hebben (en nee, ASML is niet hetgeen waarmee je dat probleem kan wegschrijven), blijven we achter de realiteit aan lopen als Europa. Maar het is gewoon makkelijker om te wijzen naar de Amerikaanse bedrijven als schuldigen ipv wat introspectie.

[Finraziel]

Is dat niet een kip ei probleem? Tuurlijk zou het pijn kunnen doen als bepaalde producten of diensten niet meer beschikbaar zijn in de EU maar dat zou nou net ook een enorme prikkel zijn om die diensten in Europa te gaan ontwikkelen. Op dit moment is het praktisch onmogelijk te doen want er valt niks te verdienen in de opstart fase waarin de Amerikanen nog zoveel beter zijn. Je komt niet door dat traject van beter worden heen.

[Sissors]

Aan de ene kant ja. Aan de andere kant dit is ons de afgelopen decennia niet gelukt. Als dit onderdeel was van een groter pakket maatregelen dan was het mogelijk succesvol. Maar alle redenen waarom er geen Europese big tech bestaat (qua software waar het hier over gaat, Spotify is de enige die je daar toe kan rekenen eigenlijk), zijn er nog steeds. Dus die gaan nu niet ineens magisch omhoog komen.

Je hebt nog steeds problemen met het financieringsklimaat tov Amerika, je hebt nog steeds veel meer regelsgeving en eisen waar je aan moet voldoen (DMA specifiek is alleen voor grote bedrijven, dus die niet, maar heel veel andere regels moet iedereen aan voldoen, en dat is simpelweg heel veel makkelijker voor een groot bedrijf als voor een klein bedrijf). Je hebt algemeen qua bedrijfsvoering veel redenen waarom startups beginnen makkelijker is in de VS. Je hebt culturele verschillen (daar succesvol een startup beginnen ben je een rolmodel, hier is het de vraag waarom je niet meer belasting betaalt).

En voor de duidelijkheid, ik zeg absoluut niet dat we maar 1 op 1 alles uit de VS qua wetten en cultuur zouden moeten willen overnemen! Maar wel dat het wel heel makkelijk is om gewoon die grote boze Amerikaanse bedrijven die alles leveren wat wij willen de schuld te geven waarom we zelf het niet kunnen. Daar zitten wel wat meer redenen achter.

[Robinio010]

Dat is dan toch precies waar de DMA voor dient, zorgen voor een gelijk speelveld op de interne markt?!

Neemt niet weg dat er in Amerika een andere cultuur heerst qua risico’s nemen, maar dat staat los van de wetgeving. Dus dat streepje hebben ze voor op de vlak, daar staat dan weer tegenover dat de verliezen ook groter zijn.

Maar laten vooral blij zijn met regelgeving en niet mee doen aan een race to the bottom.

[Sissors]

Dat is dan toch precies waar de DMA voor dient, zorgen voor een gelijk speelveld op de interne markt?!

Zoals ik al schreef: Het beperkt de concurrentie positie van de Amerikaanse big tech. Maar het doet niks aan de onderliggende redenen waarom we Amerikaanse big tech hebben en geen Europese. Vroeger voor de Amerikanen dominant waren lukte het ook Europese bedrijven niet te concurreren, ik zie niet iets waardoor ze dat nu wel zou lukken. De zelfde fundamentele problemen zijn er nog steeds. Inclusief absoluut geen gelijk speelveld. Een Amerikaanse startup kan groeien, en moet daarna aan alle regels en regulaties hier voldoen. Een Europese startup moet dat direct doen, en komt waarschijnlijk uberhaupt nooit in de groei fase.

Dit is onder de streep lekker makkelijk wijzen naar een externe 'vijand', zodat je niet naar je eigen problemen hoeft te kijken, want dat is een stuk lastiger. En ja er is een kern van waarheid dat die externe vijand ook een probleem is, maar het is ook wel heel makkelijk, en ik zie niet dat het iets opzichzelf gaat oplossen.

[Finraziel]

Maar de premisse hierboven was dat de Amerikaanse partijen zich echt terug zouden trekken uit de EU markt, dus dat het makkelijker is voor een Amerikaanse partij maakt in dat scenario niks uit.

Natuurlijk is het een onrealistisch scenario, ze zullen zich nooit volledig terugtrekken, maar dat is dus net het punt... Het is een dreigement van niks, een die ze nooit uit zullen voeren.

[Sissors]

Compleet terugtrekken het komende decennia absoluut niet, daarvoor is de Europese markt nog te groot. Later dingen uitbrengen? Waarom niet, het is niet alsof ze Europese concurrentie hebben. En dus nee, dat gaat hiermee ook niet komen.

[emeralda]

Als Apple zich terugtrekt dan staan Samsung en Xiaomi klaar.

Zolang er geld te verdienen is zullen er altijd partijen zijn die hier telefoons willen verkopen.

[MehHuntah]

Als Steve Jobs nog leefde had Apple zich al lang teruggetrokken. Die vond altijd de integriteit van zijn product veel belangerijker als geld.

Hoe goed een Apple product was was cruciaal voor hem, en als je allerlei concessies moet doen in je design om het 'open' te maken (veelal doordat er achteraf nieuwe regeltjes bedacht worden) dan wordt het nooit zo goed als dat je een geintegreerd geheel hebt.

Het is dat Tim Cook een absolute slaaf van de aandelen koers van Apple is, dat dit getolereerd wordt en dat er nog IPhones verkocht worden in Europa.

[R4gnax]

Als Steve Jobs nog leefde had Apple zich al lang teruggetrokken. Die vond altijd de integriteit van zijn product veel belangerijker als geld.

Dezelfde Steve Jobs die eerst claimde dat HTML web applicaties de toekomst waren, toen Apple nog geen eigen app distributie platform had -- maar die later Safari op half elf heeft laten hangen toen de 30% geldpers er eenmaal wel was?

Jobs was echt niet zo'n integere idealist hoor.

[Reactie gewijzigd door R4gnax op 13 oktober 2025 20:22]

[The Zep Man]

Vroeger voor de Amerikanen dominant waren lukte het ook Europese bedrijven niet te concurreren,

Waar concurreerde Europese bedrijven vroeger mee? Volgens mij waren het geen Chinese partijen, maar gewoon Amerikaanse dominante partijen.

ik zie niet iets waardoor ze dat nu wel zou lukken. De zelfde fundamentele problemen zijn er nog steeds. Inclusief absoluut geen gelijk speelveld. Een Amerikaanse startup kan groeien, en moet daarna aan alle regels en regulaties hier voldoen. Een Europese startup moet dat direct doen, en komt waarschijnlijk uberhaupt nooit in de groei fase.

Een oplossing uit de EU zal zich eerst richten op de EU, net als dat een oplossing uit de VS zich eerst zal richten op de VS. Dat is een aardig gelijk speelveld, zeker binnen iedere markt.

De oudste handelswet is ook hier van toepassing: waar een vraag is zal een aanbod zijn. Sinds het prille begin konden Amerikaanse bedrijven een aanbod aanbieden en agressief financieel ondersteunen door hun solide ongereguleerde basis in thuisland. Als dat niet meer kan, dan zal een andere partij opstaan om het gat in de markt op te vullen.

Dit is onder de streep lekker makkelijk wijzen naar een externe 'vijand', zodat je niet naar je eigen problemen hoeft te kijken, want dat is een stuk lastiger.

Buitenlandse concurrenten die niet in een gereguleerde markt werken hebben een voorsprong, waardoor partijen die wel met regulering rekening moeten houden een natuurlijke achterstand. Neem de buitenlandse concurrenten weg, en je hebt in ieder geval één hindernis weggenomen. Laat perfect niet in de weg staan van goed.

[Sissors]

Een oplossing uit de EU zal zich eerst richten op de EU, net als dat een oplossing uit de VS zich eerst zal richten op de VS. Dat is een aardig gelijk speelveld, zeker binnen iedere markt.

Nee, want die Amerikaanse startup zal 4x zo snel groeien doordat die minder regulaties heeft om aan te voldoen (op heel veel niveaus), meer financiering zal hebben, meer een cultuur heeft waarbij zulk soort dingen wordt aangemoedigd, etc.

En dan kunnen ze uiteindelijk aan de EU regulaties op product niveau wel voldoen omdat ze zo groot zijn, dat ze ook wel 2 FTE erbij kunnen inhuren om dat te regelen. Terwijl de EU startup nog op 5 personen zit, en niet 2 FTE erbij kan inhuren om dat te regelen.

Neem de buitenlandse concurrenten weg, en je hebt in ieder geval één hindernis weggenomen.

Buitenlandse concurrenten weg nemen? Als in Microsoft, Amazon, etc verbieden hun producten in Europa te verkopen? Maar dat is helemaal niet wat we gaan doen.

[Ruuuuuubje]

Bigtech, valt Adyen daar niet ook onder?

En dan hebben we nog SAP, Booking.com en T-Mobile

[Reactie gewijzigd door Ruuuuuubje op 13 oktober 2025 09:53]

[Sissors]

Ik denk dat je die daar wel onder kan rekenen ja. We hebben wel wat in Europa, maar het is natuurlijk absoluut een fractie van wat ze in Amerika hebben. Al helemaal als je ook naar de hardware tech bedrijven kijkt.

[YopY]

Zeker, maar van die partijen is er maar eentje (SAP) dat zo breed ingezet is als de Amerikaanse bedrijven die hier genoemd worden. Plus, Adyen en SAP zijn voornamelijk business-to-business bedrijven, waar de genoemde bedrijven als google, facebook etc vooral B2C zijn - dwz, bedrijven en producten die in theorie een enorme invloed hebben op mensen hun gedachten, meningen en politieke keuzes.

Mbt bedrijven gaan Europese bedrijven vaak voor een partij als Microsoft, Amazon of Google voor hosting tegenwoordig (cloud platformen). Ook is Microsoft marktleider op het gebied van email en office, iets wat bijna elke werknemer tegenwoordig nodig heeft. Google kan dat deels, maar dat maakt op zich niet uit want het zijn beide Amerikaanse bedrijven. Is er een Europees bedrijf die bijvoorbeeld email en dergelijke voor honderdduizenden werknemers aan kan? Proton is zoals ik nu zie mogelijk een partij die dat in potentie voor Europa kan overnemen, maar dan moeten ze nog flink aan de bak.

Mbt sociale media, ik zie niet snel een Europese concurrent opstaan. Vroeger had je Hyves maar volgens mij ging die snel dood toen Facebook in Nederland beschikbaar werd. Je had even BeReal, maar dat was een storm in een glas water. Maar ook geen concurrent aangezien het maar 1 functie had, effectief - dwz, je checkt de laatste updates en gaat weer wat anders doen, itt Facebook waar sommige mensen vele uren op doorbrengen.

[bzuidgeest]

We kunnen het zelf wel, maar de economische omstandigheden zijn er niet naar. Amerikaanse tech heeft om wat voor reden dan ook, te veel invloed. Je kan er onder de omstandigheden van de laatste decennia niet tegenop concurreren. Als de DMA daar verandering in brengt. Des te beter.

En dat je hier meer regels voor financiering hebt is ook niet erg. Spotify kon het ook, de rest kan het dan ook. Maar dan maar wat minder durf zooi. Dan maar een YouTube die zijn schaarse resources beheert door alleen kwaliteit toe te laten of geld te vragen voor de diensten. Of wat dan ook.

Die Amerikaanse bedrijven leveren ook niet alles wat wij willen, ze verslaven een hoop mensen aan hun producten met de meest ontransparante misselijke zooi. Niet beter dan China.

En ja ik kan prima die bedrijven daar de schuld van geven en tegelijk onszelf de schuld geven van dat we niet eerder ingegrepen hebben.

[supersnathan94]

Is dat niet een kip ei probleem?

Nee want de EU heeft er met de DMA ook voor gezorgd dat er never nooit niet meer een concurrent kan komen met de grote van een MS, Meta, Google of Apple.

Op dit moment is het praktisch onmogelijk te doen want er valt niks te verdienen in de opstart fase waarin de Amerikanen nog zoveel beter zijn

En dat komt door landelijke en EU regelgeving.

maar dat zou nou net ook een enorme prikkel zijn om die diensten in Europa te gaan ontwikkelen.

Wordt vele te duur voor bedrijven. Dus dat gaat echt maar matig gebeuren.

[MSalters]

Daar heb je meteen de reden dat Apple en vrienden nog wel actief blijven met een minimaal aanbod en minimale investeringen. Nieuwkomers kunnen hun aanloopkosten er niet uithalen, zeker niet met de Europese regeldruk. Het kost miljarden om de niet-Europese concurrentie voorbij te gaan en een beter, DMA-compliant product neer te zetten.

[redniels]

Leest jouw reactie. Kijkt naar het oosten. En nog wat verder. Snift.

Als de f-ing Russen het kunnen met nog niet eens de helft van de inwoners van de EU en een veel minder high tech samenleving dan de onze denk ik dat wij dat ook wel moeten kunnen repliceren.

[Sissors]

Natuurlijk 'kunnen' wij het. We zijn niet fundamenteel dommer dan Amerikanen ofzo! Maar kunnen wij het even goed gezien de randvoorwaarden en omgeving hier als de Amerikanen het kunnen? Absoluut niet. En een ieder die het daarmee oneens is moet ook zijn reactie nog eens lezen en om zich heen kijken, want de realiteit is het niet met je eens.

Ik verwacht ook niet dat de Russische alternatieven op het niveau staan van wat de Amerikanen leveren. En natuurlijk kan je daarmee een samenleving alsnog draaiende houden, maar het wordt allemaal wat minder efficient, en dan wordt je achterstand nog groter.

[Reactie gewijzigd door Sissors op 13 oktober 2025 09:33]

[Cambionn]

Maar kunnen wij het even goed gezien de randvoorwaarden en omgeving hier als de Amerikanen het kunnen? Absoluut niet.

Maar... dat zijn toch ook juist de randvoorwaarden die wij niet willen? Da's beetje net zoals klagen dat WeChat nog gemakkelijker en soepeler is dan Amerikaanse Big Tech ecosystemen. Ja zeker waar, maar tegen welke prijs...

Je laat het nu net klinken alsof zonder Amerikaanse tech de boel maar net draaiende blijft en alle luxe en gemak verdwijnt ofzo. Ik denk dat dat enorm meevalt. De randvoorwaarden en omgeving is hier wellicht niet zoals in Amerika, maar ook niet te vergelijken met Rusland. We kunnen ook echt wel goede, fijne producten hier bouwen en hebben ook de opzet wel dat mensen dat willen gaan doen. Er zit een groot gebied tussen het niveau van Big Tech en "hiermee kan je een samenleving draaiende houden". En de efficiency en gemak die je verliest, maak je weer op door je maatschappij minder kapot te maken. Want uiteindelijk gaan wetten als de AVG en de DMA niet enkel over economische dingen, maar ook over maatschappelijke gevolgen die zulke grootmachten teweeg brengen wanneer ze maar doen wat ze willen. En dat zijn dingen waar gewoon wetenschappelijk onderzoek naar is, buiten dat het om je heen zichtbaar is.

Ik denk zelfs dat zeker als die Amerikanen weg vallen, er zelfs een boost komt in Europese producten en de kwaliteit ervan. We hebben best wat kennis en kunde om dingen te ontwikkelen, maar weinig gaan geld en moeite erin steken als een Amerikaan het voor minder aan kan blijven bieden en iedereen daar content mee is (ongeacht of ze de langetermijngevolgen snappen en erkennen, vaak niet). En daar zit nou juist het probleem, dat is een van de redenen dat we zo afhankelijk zijn geworden.

Daarbij zijn er ook genoeg van die Amerikaanse producten die helemaal niet zo lekker werken maar nou eenmaal door de grote de standaard zijn omdat die macht al verkregen was (want als je eenmaal monopoly hebt en iedereen vast hebt in je ecosysteem, waarom zou je nog het fijnste product maken als iets anders je meer oplevert). Maar oh wee als een alternatief product even niet lekker werkt, dan moet die meteen de deur uit...

En een ieder die het daarmee oneens is moet ook zijn reactie nog eens lezen en om zich heen kijken, want de realiteit is het niet met je eens.

Nah, dat valt denk ik wel mee hoor. De realiteit is dat wat er bij het ICC gebeurde eerder dit jaar bij vrijwel elk stuk van de Europese samenleving kan gebeuren, en dat risico moeten we niet negeren voor wat gemak van de Amerikanen of wie dan ook (zoals al veel te lang wel is gedaan).

[Sissors]

Maar... dat zijn toch ook juist de randvoorwaarden die wij niet willen? Da's beetje net zoals klagen dat WeChat nog gemakkelijker en soepeler is dan Amerikaanse Big Tech ecosystemen. Ja zeker waar, maar tegen welke prijs...

Prima, maar dan dus niet vreemd opkijken dat we afhankelijk blijven van de VS, en er dus ook heel veel geld (lees: welvaart) van Europa naar de VS stroomt. Oftewel niks doen heeft ook een prijs!

Je laat het nu net klinken alsof zonder Amerikaanse tech de boel maar net draaiende blijft en alle luxe en gemak verdwijnt ofzo. Ik denk dat dat enorm meevalt.

Er is geen "zonder Amerikaanse tech". Er is gewoon Amerikaanse tech. Die gaat niet weg. Natuurlijk kunnen wij ook dingen maken, maar door de randvoorwaarden gewoon niet zo snel, efficient en goed als de Amerikanen. Niet dus omdat wij dommer zijn, maar vanwege alles eromheen.

De Amerikanen gaan niet weg vallen! Al is het maar omdat heel veel van alle regels en regulaties hier direct de giganten helpen. Waarbij zoals ik al schreef, DMA is een uitzondering omdat die puur en alleen zich richt op de grote bedrijven. Maar al die andere regels en regulaties zijn veel makkelijker voor giganten om te implementeren als een Europese startup omdat ze:

1. Gigantisch zijn, dus dan kan je gewoon een paar FTE gooien op kijken hoe je precies aan een wet moet voldoen, dat is voor een startup veel moeilijker.
2. Ze uberhaupt primair buiten de EU hun ontwikkeling doen, en dus geen rapportage hoeven te maken over de inkomstenverdeling binnen hun bedrijf.

Nah, dat valt denk ik wel mee hoor

Maar kijk eens om je heen. Alles gaat op (Amerikaanse) big tech. Als we ook hardware erbij halen heb je ook nog Aziatische tech fabrikanten. Het valt niet mee. We lopen gigantisch achter als Europa.

[Cambionn]

Prima, maar dan dus niet vreemd opkijken dat we afhankelijk blijven van de VS, en er dus ook heel veel geld (lees: welvaart) van Europa naar de VS stroomt. Oftewel niks doen heeft ook een prijs!

Euhm? Door de macht van Amerikaanse tech in te perken, stroomt meer geld van ons naar hun? Volgens mij krijgen ze vooral het geld omdat ze hun diensten hier leveren. Er is een reden dat ze boos zijn dat ze opeens aan onze randvoorwaarden moeten denken .

Het probleem is dat ze momenteel onder hun voorwaarden hier de boel verkopen, en daardoor hebben bedrijven hier geen kans. Maar eigenlijk willen we dat iedereen, en dus ook de US diensten, onder onze voorwaarden hier verkopen en anders zijn ze niet welkom. En dan is je punt al snel weg, want wanneer een monopoly niet misbruikt kan worden kunnen er alternatieven komen. En gezien op bepaalde dingen "onafhankelijkheid" ook een voorwaarde is, en de US dat niet kan leveren, zul je sowieso lokalere alternatieven krijgen.

Het is juist het niks doen aan deze situatie dat al het geld naar Amerika laat gaan, samen met al de welvaart en macht.

Maar goed, dat leg ik ook al uit in de rest van het bericht...

Er is geen "zonder Amerikaanse tech". Er is gewoon Amerikaanse tech. Die gaat niet weg.

Ze moeten volgens onze regels en randvoorwaarden werken, of weg. Dat is het punt juist van die wetten. De AVG was eerst, toen de ePrivacy richtlijn, toen de DMA/DSA, en er komt echt nog wel meer. Het is niet een enkele wet die uitzonderlijk is. Het is iets waar we al jaren lang mee bezig zijn.

Je zit echt zinnen te cherry-picken en uit context te halen om je verhaal uit te laten komen. Niemand zei dat heel de Amerikaanse tech industrie weg ging, het ging erom dat wij hier dingen moeten kunnen doen zonder Amerikaanse tech. Je kan prima een systeem hebben zonder Amerikaanse tech, net zoals dat we geen Chinese en Russische tech gebruiken in bepaalde systemen. Dat betekend niet dat die tech niet meer bestaat, en dat is ook nooit als doen genoemd.

Natuurlijk kunnen wij ook dingen maken, maar door de randvoorwaarden gewoon niet zo snel, efficient en goed als de Amerikanen. Niet dus omdat wij dommer zijn, maar vanwege alles eromheen.

Maar nogmaals, die efficientie is niet alles. Als we echt enkel daarom gaven, gingen we met z'n allen met China mee. Die hebben diensten die nog efficienter zijn dan die van de US. Dat doen we niet om dezelfde reden dat we dat ook niet meer zo met Amerika willen doen. Bouwen wij iets net zo efficient, wellicht niet. Wellicht ook wel, zeker met hoe Big Tech door z'n monopoly niet meer zo veel hoeft te innoveren. Maar we kunnen prima dingen bouwen die alsnog efficient, handig en fijn zijn in gebruik. Je reageert net alsof we een soort derdewereldland worden als we Amerika niet blijven volgen. Dat is gewoon onzin.

En zelfs als de US dan efficienter blijkt, efficientie is niet alles. Niet in het bedrijfsleven, niet in een maatschappij. Er is geen reden waarom wij niet zouden concurreren op ander vlakken op de wereldmarkt, noch onszelf kunnen voorzien op de eigen markt (want Europe is nou niet heel klein ofzo).

Maar kijk eens om je heen. Alles gaat op (Amerikaanse) big tech.

Ik kijk zeer goed om me heen. Maar dit is juist het probleem. Ik heb nooit gezegd dat het mee valt, maar juist dat het enorm problematisch is. Dat is wat de meeste hier zeggen. Daarom proberen we er wat aan te doen. Security professionals roepen dit ook al jaren. Het is geen plotseling idee dat dit een risico is. Het is helaas een risico dat, zoals helaas veel risico's, pas serieus wordt genomen als het mis begint te gaan. En dat zien we nu hier ook.

En niemand zegt dat we morgen heel Amerika (en andere landen) afstoten he? Het is een proces, en zo'n proces duurt jaren. Wellicht decades. Maar om te doen alsof het toch nooit gaat gebeuren, alsof we maar gewoon liefjes met de US mee moeten gaan en wat zij doen en laten ongeacht wat wij ervan vinden. Tja, dat is wat er al jaren gebeurd en wat schiet je ermee op? Het is alleen maar erger geworden. Dat is wachten tot het mis gaat. Dan kun je dus beter beginnen met voorbereiden, en dus bouwen aan eigen alternatieven en onafhankelijkheid.

[Sissors]

Euhm? Door de macht van Amerikaanse tech in te perken, stroomt meer geld van ons naar hun? Volgens mij krijgen ze vooral het geld omdat ze hun diensten hier leveren. Er is een reden dat ze boos zijn dat ze opeens aan onze randvoorwaarden moeten denken .

Zoals ik schreef, los van DMA wat ze een beetje irritant vinden, helpt het meeste EU beleid eerder big tech. Of nou ja, het beperkt hun, maar het beperkt (Europese) startups veel harder. Dus hoewel het ze op korte termijn winst kost, zorgt het op lange termijn ervoor dat ze absoluut geen concurrentie hoeven te verwachten.

En dus nogmaals, zolang wij niet willen in zien dat er een reden is dat we volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse big tech (en ja dan kunnen mensen argumenten maken dat we niet 100% van ze afhankelijk zijn, want in theorie zijn er alternatieven), zal er ook niks gebeuren om de fundamentele problemen op te lossen waardoor wij zover achterlopen op de VS qua zulk soort tech bedrijven. En hell, je ziet ook reacties van mensen die liever niet hebben dat wij uberhaupt grote tech bedrijven krijgen. En dat kan allemaal, maar dan betekend het dus gewoon afhankelijk van de Amerikaanse tech bedrijven. En voordeel: Op die manier hebben we ook een makkelijke boeman die we de schuld kunnen geven zonder dat er iets verandert!

En niemand zegt dat we morgen heel Amerika (en andere landen) afstoten he?

Er gaat niks afgestoten worden! Dat is mijn hele argument wat ik blijkbaar niet goed weet op te schrijven. We maken onze afhankelijkheid van de VS elk jaar weer groter. Waarbij nogmaals, ja DMA zijn ze niet blij mee, en die is specifiek op de grote bedrijven gericht. Maar het doet absoluut niks aan de onderliggende problemen waardoor wij zo goed als geen big tech hebben. De meeste van de regelgeving en regulatie hier helpt big tech meer dan dat ze er last van hebben! Nogmaals, ja op korte termijn vinden ze het niet leuk want het kost geld om te implementeren, maar het kost hun relatief veel minder dan dat het een (Europese) startup kost om te implementeren.

Er is bijna geen Europese (big) tech, en dat komt niet door de Amerikanen.

[Cambionn]

En dus nogmaals, zolang wij niet willen in zien dat er een reden is dat we volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse big tech
[...]
Er is bijna geen Europese (big) tech, en dat komt niet door de Amerikanen.

Mensen zien echt wel in dat er een reden is. Alleen denk ik dat wij het niet eens zijn over die reden. Die reden is niet enkel omdat ze zo veel beter zijn. Het is ook door hun macht. Ze zijn groot en rijk, en doen wat ze willen. Ethiek de deur uit. Wij hebben ze jaren lang laten gaan. Amerika was ons politieke vriendje en alles zou beter worden.

Dat was dom. Dom van ons, zeker. We hadden meteen regels moeten maken. Maar terug in de tijd gaan kan niet meer. Dus moeten we nu met meer moeite om dit probleem te fixen.

Er gaat niks afgestoten worden! Dat is mijn hele argument wat ik blijkbaar niet goed weet op te schrijven.

Ik denk dat je het hier mis hebt, en we wel degelijk (een deel van) de Amerikaanse (en andere buitenlandse) tech gaan afstoten voor Europese varianten. Ik zie het om me heen in bedrijven en dergelijke juist langzaam maar zeker opgepakt worden. Maar nogmaals, niet morgen, ook niet volgende maand. Dit zijn projecten die op de lange planning worden uitgevoerd.

We maken onze afhankelijkheid van de VS elk jaar weer groter.

Als je niks doet gebeurd dit ook, en nog veel harder. Er beginnen inmiddels langzaam wat alternatieven te komen. Ook grotere Europese bedrijven en overheidsinstanties beginnen deze te gebruiken. Maar zoals je zelf ook al aan geeft, dat maak je niet in 1 dag. Zoals gezegd, het is een proces. En gedurende dat proces blijf je afhankelijk, dat kun je niet even veranderen. Dat moet je stapje bij stapje verbeteren.

Nogmaals, ja op korte termijn vinden ze het niet leuk want het kost geld om te implementeren, maar het kost hun relatief veel minder dan dat het een (Europese) startup kost om te implementeren.

Ik snap je punt, maar kan het er niet mee eens zijn. Er zijn ook genoeg start-ups die het wel voor elkaar krijgen, mits ze het gewoon meteen goed aanpakken en opzetten met privacy en security in gedachten. Het probleem waar ik zelf veel op zie falen is niet dat het niet mogelijk is, maar dat ze security en privacy zelf onderschuiven en zich door alle audits en dergelijke bullshitten tot het mis gaat. Dat is iets wat men gewoon niet moet doen, ongeacht of het een groot of klein bedrijf is. Maar zelfs dingen als die oh zo enge NIS2 valt enorm mee als je je zaken op orde hebt.

Daarentegen zorgt geen wetten weer dat de grote bedrijven hun geld en macht kunnen gebruiken om helemaal los te gaan, en dat die daarmee alle concurrentie om zeep helpen. Die vinden het alleen maar fijn een monopoly te hebben. Die grote bedrijven worden daar beter van, maar de rest wordt er slechter van. Dat creeert een extreem onbalans wat vervolgens op geen enkele natuurlijke wijze meer herstelt. En dan kunnen die start-ups pas echt niks meer.

Wat betreft geen Big Tech en andere dingen die men zegt. Sommige mensen zijn idd te hard aan beide kanten van de discussie, ook aan de kant die onafhankelijk wil zijn. Ik ben de eerste die dat toegeeft. Ik kan zelf ook niet voor anderen spreken, maar zelf zie ik wel wat nuance. Grote bedrijven zijn nodig. Sommige dingen moeten op (zeer grote) schaal gebeuren. Big Tech groot is echter een ander uiterste. Dat is weer naar het problematische. Je kan ook grote bedrijven hebben zonder meteen formaat Big Tech te gaan.

Ik denk persoonlijk niet dat we elkaar gaan overtuigen. Laten we over een decade ofzo zien waar we staan en wie er gelijk had .

[Ulysses]

De meeste kantooromgevingen moeten documenten bijhouden, met elkaar kunnen praten in woord, geschrift en beeld, de cijfers/financiën kunnen afhandelen en presenteren en nog het een en ander aan de juridische verplichtingen voldoen voor werknemers en klanten. En that's it.

Wie beweert dat er meer tech nodig is bij het voeren van een bedrijf is bezig met politiek, niet met zaken.

[Reactie gewijzigd door Ulysses op 13 oktober 2025 09:01]

[B_FORCE]

Het probleem is dat vanaf dag 1 men het allemaal maar heeft los laten lopen met moderne communicatiemiddelen. (Social media etc).

Toen destijds de fundering van het internet is gelegd, is er goed nagedacht hoe het zo breed en toegankelijk mogelijk op te zetten. Zodat mensen niet afhankelijk waren van commerciële partijen die de touwtjes in handen zouden krijgen. Daar plukken we nog de vruchten van. Inclusief vele commerciële bedrijven.

Tegenwoordig gaat de meeste communicatie juist enkel door systemen die door commerciële private partijen worden beheerd. Die in de meeste gevallen meer geld (en dus macht) hebben dan complete landen zelf.

Sterker nog, het is dusdanig krom dat politieke partijen deze oplossingen nodig hebben om zichzelf überhaupt hoorbaar te kunnen maken. Gevolg is dus dat een privaat bedrijf ineens gaat bepalen wat wel mag en niet mag.

Dat kan alleen maar fout gaan.

Sociale media worden tegenwoordig dusdanig veel gebruikt, dat ik werkelijk niet begrijp dat er ivm maatschappelijke veiligheid en belang er niet een harde rem op gaat.

[Mit-46]

Je kan zelf er ook anders naar kijken.

Als je kan accepteren dat er bijvoorbeeld geen alternatief is voor Microsoft en je dus genoegen neemt met minder (praktisch) ben je al een heel eind.

Ikzelf probeer dat te doen en alles gaat in stapjes. Het is niet zo dat ik in eens alles van MS de deur heb gewezen. Ben langzaam begonnen met 2 Windows computers, de derde zal volgen eens ik het één en ander goed heb uitgezocht.

MS account (dus mail, OneDrive, Onenote, etc.,) volgen ook. Dat gaat langzaam, want enome noodzaak heb ik niet, maar wel wenselijk inmiddels. Stap voor stap zoek ik naar een alternatief en eenmaal gewend aan dingen is het prima.

In een zakelijke omgeving is het natuurlijk nog lastiger, maar een betere wereld begint bij jezelf :)

[Reactie gewijzigd door Mit-46 op 13 oktober 2025 11:25]

[rjd22]

Toch hebben we wel dekking van Europese producten die de lading heel snel zouden kunnen dekken. Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan de Fairphone met e/os.

Ja dit is android maar wel de versie zonder Google. Als dan alle Europese app makers hun apps compatible maken zonder Google dan kan deze transformatie heel snel zonder veel pijn gedaan worden.

Het is ook niet dat Google en Apple perse hoeven te verdwijnen. Het is meer dat er ruimte in de markt gecreëerd wordt voor alternatieven zodat er een gezonder speelveld ontstaat.

[mphilipp]

Komt vanzelf als die grote machtsblokken weg zijn. Gewoon lekker laten gaan. Vooralsnog is het volgens mij bluf, maar zo niet, ook geen hek van de dam. Er komt vanzelf een alternatief als er behoefte aan is (lees: geld mee te verdienen valt).

[Sissors]

Nogmaals, ze gaan nergens naartoe. Ze gaan dingen wat later releasen, maar we blijven gewoon compleet afhankelijk van ze. En zolang de EU nog wat voorstelt als markt willen ze die winst niet kwijt.

Maar onze afhankelijkheid van ze gaat niet weg hierdoor, want de fundamentele oorzaken daarvan wordt niks aan gedaan. Hell veruit de meeste weigeren te accepteren dat er een reden is dat Europa zover achter ligt, en dat die achterstand met het jaar groter wordt.

[Oudecomputer]

1 er is geen geld. En dan heb je idioten die belastingen willen heffen op niet gerealiseerde winsten. Dus dat trekt 0.0 investering aan als ze belasting moeten betalen op een risico want misschien Volgend jaar spectucalair faalt . ook gaan bedrijven hun winsten niet meer investeren als aandeelhouders daar dan weer belasting over moeten betalen.

2 EU heeft veel te veel regels en talen

3 belastingen zijn gigantisch

4 het is europa ,personeel is een gigantisch probleem beste mensen lopen weg een brain drain, ook visas zijn problemen . daarom is een bedrijf als spotify gewoon verhuist naar de VS en is daar erg succesvol geworden.

5 energie kosten voor veel van europa is het gewoon te duur om hier iets te doen. Data centers gebruiken bergen energie en zetten ze liever neer waar het goedkoper kan.

[copi]

Voor Android kan je (voorlopig) genoeg alternatieven vinden, desnoods open source.

Apple is dan foetsie, weet alleen niet wat ze de aandeelhouders gaan vertellen

Meta X en de andere rotzooi scheelt weer een hoop problematiek bij jongeren 😇

[moredruid]

Bedenk dan wel dat buitenlandse investeringsmaatschappijen (voornamelijk Amerikaans) slimme oplossingen of startups gewoon opkopen, ongeacht waar ze vandaan komen. Je ziet dat op veel meer plekken, bijvoorbeeld met commercieel vastgoed waar een partij uit Singapore de High Tech Campus in Eindhoven heeft overgenomen.

Het onwerkelijke verdienvermogen van dat soort hyperkapitalistische investeerders geeft hen veel invloed doordat ze zich kunnen inkopen als groot-aandeelhouder en daarmee de koers van een bedrijf kunnen beinvloeden (bepalen). Er zijn al meerdere zaken bekend waarbij Amerikaanse investeringsmaatschappijen hun invloed aanwenden om Europese bedrijven minder te laten investeren in duurzaamheid omdat dit meer dividend oplevert.

[WillySis]

Het probleem is dat het bijna onmogelijk is (was) om een alternatief van de grond te krijgen. Zodra het een beetje populair begint te worden zorgen de grote techbedrijven ervoor dat het bedrijf of opgekocht wordt, of op de een of andere manier kapot gemaakt wordt. Dat laatste kan op verschillende manieren, maar het komt er meestal op neer dat de inkomsten van de alternatieven op de een of andere manier worden weggenomen, bijvoorbeeld door adverteerders op die platformen kortingen aan te bieden als ze niet meer op het alternatief adverteren.

De DMA maakt het in elk geval gemakkelijker om Europese alternatieven van de grond te krijgen.

Voor een aantal punten hebben de big-tech bedrijven natuurlijk wel gelijk dat de DMA hen beperkt, maar dat is juist het doel van de wet. De voorsprong die ze hebben doordat ze meerdere producten leveren (en koppelen) wordt hen afgenomen en daardoor worden ze met hun aanbod wat gelijkwaardiger aan de kleinere spelers. Laat de bedrijven maar lekker klagen en voer de DMA gewoon door.

[Antipater]

Absoluut mee eens. Er heerste een zelfdiskwalificerend gebrek aan zelfvertrouwen op het gebied van tech onder Europese politici en opiniemakers. Er is geen enkel domein zo flexibel en eenvoudig om een achterstand in te halen. In tegenstelling tot maakindustrie, heb je voor de constructie van software enkel een laptop en een programmeur nodig om te starten. En we hebben echt wel genoeg technische kennis in huis.

Het enige dat we hoeven te doen is her en der wat regelgeving strak trekken en investeren. Dan kunnen we binnen tien jaar de achterstand weg werken. We hoeven geen wereldleider te zijn, gewoon onze eigen adequate tech implementeren is genoeg. Met een Europese draai: meer burgerrechten, meer openheid en concurrentie.

[SniperEye]

En dan een argument opgooien dat het schadelijk is voor het MKB. Wat een klucht. Het MKB wordt volledig van de markt gedrukt door grote bedrijven als Amazon.

[MSalters]

Ik snap je mening, maar dit was een argument van Google. De advertentie markt waar zij actief zijn is niet de markt voor MKB aanbieders. Dan moet je eerder kijken naar DPG.

[pyro-tukker]

Wat ik zie is dat grote tech bedrijven de infrastructuur (platform) hebben geboden om te zorgen dat MKB bedrijven ook online nog kunnen concurreren. Google en Meta met advertenties. Amazon als platform (idem als bol.com).

Pakken deze platformen daar te veel marge en is het soms oneerlijke concurrentie (amazon die op zijn eigen platform producten aanbiedt waar geen enkele MKB’er mee kan concurreren en daardoor maar goedkoop Chinees spul inkoopt en probeert te verkopen op Amazon)? Ik denk inderdaad dat de marktmacht te groot is.

Neemt niet weg dat ik ook van het MKB niet altijd de toegevoegde waarde zie voor consumenten. Ik weet niet of je 10 jaar geleden (of 5 of 3) wel eens bij een mediamarkt of blokker bent binnengelopen? Ik zie de toegevoegde waarde van die winkels echt niet. Verkopers die verkopen, maar weinig afweten van de producten zelf. Dan kan je beter op tweakers kijken voor betrouwbare reviews en het zo goed mogelijk bestellen. Alleen de fysieke locatie is soms nog handig bij winkels zoals kleding (je kunt het direct passen i.p.v. hele tijd heen en weer sturen). Of als je echt even een tv in het echt wil zien.

[MulMonkey]

We hoeven echt geen medelijden te hebben met zulke mega-bedrijven hoor. De DMA is misschien niet perfect, maar werkt wel sneller en duidelijker dan de hierboven al genoemde mededingingswetten. Dat is precies wat we nodig hebben: nieuwe wetten die voldoen aan de digitale omstandigheden en snelheid van ontwikkelingen van vandaag de dag.

Dat ze nu beginnen te klagen is alleen maar een goed teken. Ze kiezen ook deels zelf voor die poortwachter rol. Aan de ene kant natuurlijk omdat ze succesvol zijn, maar ze maken zelf gesloten systemen en misbruiken hun marktpositie bij vele diensten. En dat mag nu niet meer en zijn ze zogenaamd zielig.

Die gesloten systemen en overduidelijke machtspositie en -misbruik: dat is moordend voor concurrentie en dus ook voor ons als burgers. En trouwens ook voor de overheden.

[Reactie gewijzigd door MulMonkey op 13 oktober 2025 07:10]

[centr1no]

nieuwe wetten die voldoen aan de digitale omstandigheden en snelheid van ontwikkelingen van vandaag de dag. Dat ze nu beginnen te klagen is alleen maar een goed teken.

Klagen zouden ze toch wel doen omdat ze door iedere regelgeving beperkt worden in de praktijken die ze zonder regelgeving zo lang hebben kunnen uitbreiden. De wetten worden altijd pas verzonnen nadat er iets aan de hand is. En het is niet zo dat het internet nieuw is, nog dat grote bedrijven gebruik maken van hun invloed. We zagen in het verleden al bijv. een Microsoft misbruik maken van dezelfde praktijken maar niemand is blijkbaar in staat geweest in te schatten dat datzelfde principe wel eens door anderen op andere manieren toegepast zou kunnen worden. Niemand die ooit een science fiction of Cyberpunk boek of film heeft gezien. Die grote bedrijven zitten ook niet voor niets in Amerika, waar bedrijfsbelangen soms zwaarder wegen dan burgerrechten. Europa lijkt in deze enorm voorop te lopen maar loopt feitelijk ook een decennia achter op de ontwikkelingen.

Ik wil het op geen enkele manier voor de praktijken van die bedrijven opnemen maar als je vele jaren redelijk ongestoord en (grotendeels) volgens de geldende regels je bedrijf opbouwt tot het zo groot en veelomvattend is dat men amper nog zonder kan en dan opeens met nieuwe wetten geconfronteerd wordt die er enkel voor lijken te zijn jouw bedrijf qua grootte, macht en invloed in te perken dan mag je daar naar mijn idee best wat van vinden. Er zijn verschillende landen waar bedrijven letterlijk de dienst uitmaken of waar bedrijven een dusdanig grote maatschappelijke invloed hebben dat burgers niet eens kunnen hopen op verbetering. Het is redelijk uniek dat zo'n grote en redelijk invloedrijke macht als de EU paal en perk stelt aan dat soort ontwikkelingen.

[Wim Cossement]

Helemaal niets, het is puur voor nog meer geld te scheppen...

Omzet in 2024: https://www.reddit.com/r/Infographics/comments/1jto3ux/global_revenue_of_us_big_tech_2024_us_big_tech/, om en bij het biljard (10^12 als ik de verwarrende eenheden juist heb, wat hebben die tegen het metriek en SI-systeem?)
https://www.calcbench.com/blog/post/blogger1792262253215936443/Counting-Up-the-Tech-Giants-and-Net-Income
Hoe snel ze kunnen hun boetes afbetalen met al die poet: https://proton.me/blog/big-tech-pays-fines-under-3-weeks,

[TechSupreme]

diensten werken minder goed, komen later of zelfs helemaal niet uit in Europa

Maar daar komt dan de aap uit de mouw. In een echte vrije markt zal er een andere ondernemer in dat gat springen en het wel voor elkaar krijgen. Deze bedrijven hebben zo'n grip op de markt dat ze dreigen om het niet te doen, maar ook andere niet toelaten om het te doen en dat is waar het hier om gaat. Andere bedrijven moeten vrije baan krijgen en onafhankelijk van wie dan ook kunnen opereren.

Dat ze gaan dreigen om bepaalde dingen niet te doen is duidelijk een media-offensief op de EU burger. Maar een ding moet je niet vergeten. Het mes snijdt aan beide kanten. De EU is met 450 miljoen inwoners een van de grootste markten en niet kapitaliseren op die markt is een groot verlies.

Ze kunnen blaffen wat ze willen en houden in het begin inderdaad in, maar uiteindelijk gaan ze toch overstag en komt de dienst toch in Europa.

Ik snap dat het opbreken en beperken van macht een fundamenteel probleem is voor deze bedrijven, maar dat is jammer voor ze. Ze hebben het er zelf naar gemaakt. Dus laat ze lekker blaffen, met de tijd worden wij EU-burgers er alleen maar beter op.

[NEK]

Tja, de eeuwige klaagzang van apple, google en meta is niets meer en niets minder dan een goede georkestreerde bangmakerij want ze hebben simpelweg jarenlang hun marktmacht misbruikt en schermen nu met de alom bekende termen zoals "veiligheid" en "gebruikersbelang" om hun gesloten ecosystemen te beschermen. De DMA beperkt geen innovatie maar monopolistisch gedrag. Europa herstelt eindelijk de balans tussen macht en markt waarbij de techreuzen moeten stoppen met dreigen en gewoon doen wat elke Europese onderneming al decennia doet, zich simpelweg houden aan de wet.

[Richo999]

Al zou apple volledig van de europese markt verdwijnen zou ik er niet rouwig om zijn, zelfde geld voor Amazon of Meta. Als deze bedrijven zich niet willen conformeren aan onze regels hebben ze hier niets te zoeken, ze worden met der tijd netjes vervangen door andere bedrijven van europese bodem (dan wel aziatisch).

Deze bedrijven hebben meerdermaals aangetoond dat deze alleen willen functioneren binnen de VS omdat ze daar bedrijven boven de mens kiezen en lobby normaal is. Het moment dat ze tegen gas krijgen van iets meer socialistisch partij beginnen ze te miepen.

[thomas_n]

Al zou apple volledig van de europese markt verdwijnen zou ik er niet rouwig om zijn, zelfde geld voor Amazon of Meta.

En Google, Microsoft, Booking en ByteDance. Ok, Amazon en Meta zijn de twee die ik het liefst zou zien vertrekken, maar ik zou geen van deze bedrijven echt missen. Het lijkt me een flinke verbetering op de lange termijn.

[CelisC]

Het enige waar ik persoonlijk het meest tegenaan zou lopen is gmail als google stopt met z'n diensten. Ik gebruik een gmail account voor heel veel officiële diensten. Als ik daar niet meer bij zou kunnen, dan is dat een behoorlijk probleem.

Mijn gmail account heb ik al 21 jaar. Deze heeft voor mij dus absoluut zijn waarde bewezen. Ik zou ook niet weten waar ik anders aan een email account zou kunnen komen die zo lang mee gaat en of ik uberhaupt zomaar mijn email kan wijzigen bij al die diensten. Om nog maar te zwijgen over welke diensten ik uberhaupt die gmail voor gebruik. Dat ga ik toch echt even bij moeten houden...

En die afhankelijkheid is precies waarom deze grote bedrijven op de één of andere manier toch mensen aan zich binden.

[Reactie gewijzigd door CelisC op 13 oktober 2025 09:33]

[thomas_n]

Het is niet onverstandig om je altijd voor te bereiden op een situatie dat je opeens geen toegang meer hebt tot een emailadres.

Ik heb zelf enkele jaren geleden de toegang verloren tot een gmail-account door een fout van Google en toen ontdekt dat het volstrekt onmogelijk is om hier enige assistentie bij te krijgen van Googles klantenservice. Uiteindelijk heb ik mijn verlies gepakt en me voorgenomen nooit meer een account bij één van Googles diensten te openen.

[cdwave]

.. Ik zou ook niet weten waar ik anders aan een email account zou kunnen komen die zo lang mee gaat en of ik uberhaupt zomaar mijn email kan wijzigen bij al die diensten. ..

Gewoon webreus ofzo? Er zijn nog steeds duizenden hosting providers waar je sites en e-mail kunt hosten voor een paar euro per jaar.

[Evanesco]

Nou Apple volledig weg uit Europa zou ik wel een ernstig gemis vinden. Al sinds jaar en dag iPhone gebruiker, laatst voor het eerst een Samsung A56 moeten configureren voor werk, man wat een frustratie. 🤣 Bovendien heb ik bij Apple nog het gevoel dat ze iets om je privacy geven, bij Google/ Android ben je uit zeker slechter af.

Amazon daarentegen die volledig in de enshitification fase zit (en zowel fysieke als kleine webwinkels uit de markt drukt), of Meta die eigenlijk niets toevoegt aan de maatschappij behalve scrollende zombies, als kiespijn zou ik die missen...

[Reactie gewijzigd door Evanesco op 13 oktober 2025 08:12]

[markcd]

Helemaal mee eens, ook jaar en dag apple gebruiker. nooit een probleem gehad. altijd al apple mail in gebruik, nooit geen virus of andere duistere mails gehad. En ik wil een gesloten systeem, en niet dat de overheid backdoors wil hebben etc. en eerlijke concurrentie, flauwekul. als ik dat wil koop ik wel Android troep. En dan al die reclame shit met de andere bedrijven, gelukkig heeft apple dat nog niet met music en appletv, zal ooit wel eens komen ben ik bang, want iedereen begint ermee, het nieuwe verdienmodel. En inderdaad jammer dat de producten later of niet uitkomen.

[pizzaislekker]

De enige echte reden dat de grote techreuzen steeds zo lopen te piepen is dat ze door deze wetgeving in hun portemonnee worden geraakt. Dat uit zich ook mooi in het voorbeeld van de minder persoonlijke advertenties. Dat kost hun ook gewoon geld.

Het is mooi dat Europa deze wetgeving heeft, daar worden wij uiteindelijk beter van.

[The-Source]

Het gaat ze pas echt geld kosten als de adverteerders gaan inzien dat hun advertenties tot minder omzet genereren. En daardoor er voor gaan kiezen om niet/minder / ergens anders te gaan adverteren.
Dat ergens anders zou dus ook minder gaan opleveren als dat ook een platform is die getroffen is door dezelfde maatregelen.
Dus ja het gaat zeker de portemonnee van deze bedrijven raken maar wellicht is de sneeuwbal in omzet verlies pas net begonnen

[niki_lauda]

Ik snap toch niet dat mensen zich laten beïnvloeden door reclame. Ik krijg bijvoorbeeld als ik op Youtube een autovideo kijk dat ik reclame voor inlegkruisjes . Ik ga daar echt geen inligkruisje van kopen

[sircampalot]

"die volgens Apple vooral voor kinderen schadelijk zouden zijn."

Daar is het meest generieke argument ter wereld weer.
Ik begin het te pas en te onpas aanvoeren van dit argument inmiddels te beschouwen als kindermisbruik.

[Pyronick]

"die volgens Apple vooral voor kinderen schadelijk zouden zijn."

Daar is het meest generieke argument ter wereld weer.
Ik begin het te pas en te onpas aanvoeren van dit argument inmiddels te beschouwen als kindermisbruik.

Het is bizar dat in 2025 “bescherming van kinderen” nog steeds als stopwoord wordt ingezet om beleid door te drukken zonder solide onderbouwing. Wie dat argument gebruikt, hoort met concrete data, causale impact en proportionele maatregelen te komen, niet met emotionele chantage.

Maar zoals we allang weten: Bewijs, proportionaliteit en toetsbaarheid ontbreken, dus is dit geen kinderbescherming maar beleid op gevoel. Geen data = geen maatregel.

Er is ruime indicatie dat strengere, slecht onderbouwde “kinderbeschermings”-maatregelen op open platforms misbruik niet doen verdwijnen, maar verdrijven naar dark web/E2EE/link-netwerken, precies de plekken waar opsporing en slachtofferhulp lastiger zijn. Europol beschrijft dit als veerkracht en migratie van dadergemeenschappen. Daarom: ontwerp beleid met bewijs, proportionaliteit en meetbare effectiviteit, anders creëer je schijnveiligheid én tactische blindheid.

[MSalters]

Heb je het artikel gelezen, inclusief de reactie van de advocaat? Het punt "eigen verantwoordelijkheid van de gebruiker" brengt met zich mee dat minderjarigen, die zulke verantwoordelijkheid wettelijk niet dragen, beschermd moeten worden. Dat is niet eens een keuze voor Apple.

[sircampalot]

Ik heb het gelezen, tot het argument van de kinderen. Daar ben ik afgehaakt.

[Kurai Hoshi]

Apple die, net als de meeste producenten van hardware, volledig afhankelijk is van kinderarbeid vind het nu opeens wel een probleem dat iets schadelijk zou zijn voor kinderen

[lenwar]

De zin ervoor gaat over porno-apps. Volgens mij wordt het (teveel) zien van porno door kinderen gezien als een bron van problemen bij kinderen. (Verkeerd wereldbeeld over allerlei zaken enzo. En ja. Ouders moeten begeleiden en zo, maar daar gaat het niet over.)

Dat het in dit geval een onzinreden is, ben ik wel met je eens. Je hebt natuurlijk geen app nodig om porno te kijken. (anders dan een browser.) Het maakt het hooguit nog toegankelijker, wanneer de betreffende porno-apps louche rechten gaan aanvragen en pushberichten gaan sturen. Maar dat is ook weer een andere discussie.

[Lazora]

Wat nog belangrijker is: Europese alternatieven, want die zijn er zo goed als niet. Dan kan je ze wegsturen als het ze niet bevalt.

[grote_oever]

Je zult je verbazen hoeveel Europese alternatieven er zijn. We moeten alleen wel open staan om ze te gaan gebruiken. Alternatieven betekend vaak net iets anders werken en daar zit het probleem. Sommige mensen worden gillend gek als ze niet meer linksboven aan moeten klikken, maar rechts onderaan. Ze zien dat vaak als een, niet acceptabele, stap terug. Over het algemeen zeggen mensen wel bereid te zijn om een EU variant te kiezen, maar mag het hun niks kosten. Microsoft teams willen ze prima vervangen, maar wel voor een EU variant die exact dezelfde look en veel geeft als Microsoft Teams. En dit is er idd onvoldoende.. maar naar mijn idee moeten we die kant niet opgaan.


Meer informatie kun je hier vinden: https://european-alternatives.eu/alternatives-to

[Kurai Hoshi]

Vaak is ook de reden dat je niet op de meest logische plek mag klikken omdat een van de techreuzen je kapot procedeert als je ook linksboven gebruikt en het dus maar rechts onderaan doet omdat je niet de juridische slagkracht hebt die de techreuzen hebben.

[R4gnax]

Dat is juist binnen de EU veel minder een probleem omdat veel zaken binnen software hier niet patenteerbaar zijn.

User interface designs zijn hier in principe niet patenteerbaar. Onderliggende innovaties die deze designs technisch realiseerbaar maken en facilteren, die zijn dan weer wel patenteerbaar.

Hetzelfde geldt ook voor zaken zoals spelmechanismes - zowel in fysieke spelen als digitaal, waardoor bijv. het getroll van Nintendo tegen Palworld hier in de EU ook nooit zou werken.

[david-v]

Waarom staat Nordvpn in de lijst om alternatieven te gebruiken uit de EU? Omdat ze niet gevestigd zijn in de EU maar in Panama?

[sapphire]

De Europese Commissie heeft Alphabet, Amazon, Apple, Booking, TikTok-moederbedrijf ByteDance, Meta en Microsoft aangewezen als poortwachters

Goh letterlijk geen enkele van deze bedrijven is afgelopen jaren niet in het nieuws geweest met smerige anti consument/concurrent/privacy praktijken.

Nu probeert een grote partij ze (deels) in het gareel te trekken op hun eigen interne markt en gaan de bedrijven, die vooral opereren volgens de credo ‘winst boven alles’ en ‘beter om vergeving vragen dan toestemming’, huilen dat ze er op aangesproken worden.

Dit gedrag zie je vaker, bij kinderen die hun zin niet krijgen en door de ouders regels opgelegd krijgen. En net als bij minderende dat in het begin zuur en schoppen ze een hoop herrie maar is het op de lange termijn beter.


Voetnoot voordat er geschermd word met ‘ja maar het zijn beursgenoteerde bedrijven dus ze moeten winst maximaliseren’.

Er is een verschil tussen dat doen ten koste van alles of gewoon een nette bedrijfsvoering houden en een goede winst draaien.

[Annihilism]

Voetnoot voordat er geschermd word met ‘ja maar het zijn beursgenoteerde bedrijven dus ze moeten winst maximaliseren’.

Er is een verschil tussen dat doen ten koste van alles of gewoon een nette bedrijfsvoering houden en een goede winst draaien.

Dat is ook het probleem. Het gaat niet meer om winst maar groei. Eindeloos groeien is niet houdbaar en vaak is het de onderste lagen van een bedrijf en samenleving die hier voor benadeeld worden. We moeten eens stoppen met het een handje boven het hoofd houden van bedrijven die miljarden winst maken en aan de lopende band regels aan hun laars lappen ten koste van mkb en kleinere bedrijven.

[R4gnax]

Het gaat niet meer om winst maar groei.

Dat is het hele probleem met de beurzen en aandelen. Aandelenkoersen gaan niet over hoe goed een bedrijf het doet, maar over de potentie hoeveel beter een bedrijf het nog kan gaan doen.

De rudimentaire barometer voor hoe goed een bedrijf het doet is doorgaans gebaseerd op market capitalization; dwz de marktwaarde per aandeel, maal de hoeveelheid uitstaande aandelen.

Je hebt dus soort van een perverse zelf-versterkende cirkel waar een bedrijf meer waarde creeërt op hun privaat gehouden aandelen (alsmede meer waarde creeërt voor grootaandeelhouders) door groei te laten zien en aandeelkoers omhoog te pompen, dan door daadwerkelijk lopende liquide winst te maken.

Als de groei stopt, plettert het inkomen voor menig bedrijfstop totaal in elkaar. Zij hebben verhoudingsgewijs bijna meer baat bij continue groei, dan bij continuiteit en blijvende winstgevendheid. Want na een paar jaar is het voor de meesten exit met een riante winst op de aandelen.

Vooral als je dan kijkt naar hoe aandelen verhandeld worden door hedgefunds die veelal kortstondig opkopen, saneren, opkloppen en doorverkopen, kom je er achter dat dat het trucje is: voor de kortstondige massieve winst op de aandelen gaan, en als je eenmaal uit gecasht bent maakt het niet meer uit of daarna het bedrijf in kwestie in elkaar ploft omdat je het totaal kapot gedraaid hebt. Jij hebt je winst al binnen.

[Reactie gewijzigd door R4gnax op 13 oktober 2025 20:17]