Jupiter, de snelste supercomputer van Europa, wordt officieel gepresenteerd in Duitsland. Het systeem beschikt over bijna 24.000 chips van Nvidia en staat daarmee op plek vier van de TOP500-ranglijst. Het systeem beschikt ook over een cluster met Europese Arm-cpu's.
De Jupiter-supercomputer staat in het Jülich Supercomputing Centre in Duitsland, meldt de Europese Commissie vrijdag. Het is de eerste zogeheten 'exascale'-supercomputer van Europa, wat betekent dat het systeem in theorie ruim 1 triljoen (1 miljard miljard) operaties per seconde kan uitvoeren. Het is daarmee ruimschoots de snelste supercomputer van Europa.
Het systeem bestaat uit meerdere clusters, waaronder een 'boostermodule' met in totaal bijna 24.000 Nvidia GH200-'superchips'. Deze levert het gros van de rekenkracht. Iedere GH200 bestaat uit een Grace-cpu met 72 Arm Neoverse V2-cores, een Hopper-gpu met 16.896 CUDA-cores en 96GB HBM3.
Deze boostermodule werd in juni al gebenchmarkt voor de TOP500-lijst met 's werelds snelste supercomputers. Daarin haalde het systeem Linpack-praktijkprestaties van 793,4 petaflops aan fp64-rekenkracht, goed voor een vierde plaats wereldwijd. De drie snelste supercomputers staan allemaal in de Verenigde Staten. Het systeem draait echter volledig op hernieuwbare energie en staat daarmee op de eerste plaats van de Green500-lijst als de efficiëntste supercomputer ter wereld, met prestaties van 72,7Gflops per watt, een totaal vermogen van 67kW per rack en een geschat totaal stroomgebruik van 11 megawatt.
De supercomputer krijgt daarnaast een 'universele' cpu-cluster, die voornamelijk gebruikt zal worden voor 'data-intensieve' taken. Deze cluster maakt voor het eerst gebruik van SiPearl Rhea1-cpu's, die volledig zijn ontworpen in Europa. De cpu's beschikken ieder over 80 Arm Neoverse V1-cores. In totaal zou de cluster beschikken over ruim 1300 van deze cpu's, ieder met 64GB aan HBM. De cpu-cluster haalt echter 'slechts' 5 petaflops aan fp64-rekenkracht, meldt The Next Platform, en is daarmee goed voor slechts een fractie van de totale rekenkracht die Jupiter te bieden heeft.
Er zijn binnen de Europese Unie al jarenlang ambities om eigen hpc-hardware te ontwerpen, om zo minder afhankelijk te worden van Amerikaanse chipbedrijven als Nvidia. Dat gebeurt als onderdeel van het European Processor Initiative, waarover Tweakers eerder een achtergrondverhaal schreef. Tot nu toe verliep dat moeizaam. De Rhea1-chips stonden bijvoorbeeld aanvankelijk gepland voor 2022, maar werden de afgelopen jaren al meermaals uitgesteld.
Toch wordt Jupiter nu dus in gebruik genomen; deels op basis van Europese hardware, maar grotendeels met Nvidia-chips. De supercomputer zal worden ingezet om AI-modellen mee te trainen. Het systeem gaat bijvoorbeeld bijdragen aan de onlangs aangekondigde plannen om Europese 'AI-fabrieken' te bouwen om llm's te trainen.