Exascale-chips van eigen bodem

European Processor Initiative

Inleiding

Als alles volgens plan verloopt, krijgt Europa in de komende jaren een heuse exascale-supercomputer. Niet alleen moet dat systeem op dat moment behoren tot de krachtigste supercomputers ter wereld, maar deze high-performance computing-machine moet ook gebaseerd worden op high-end chips die in Europa zijn ontworpen. Dat is opvallend; momenteel gebruiken de meeste supercomputers chips die in de VS of Azië zijn ontwikkeld door grote en gevestigde bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan chipgiganten als AMD, Intel of Nvidia.

De EU hoopt echter onafhankelijk te worden van dergelijke technologieën uit andere regio's en zette daarom een aantal jaar geleden het European Processor Initiative op. Binnen dat initiatief werken verschillende Europese bedrijven en onderwijsinstellingen samen aan het ontwikkelen van een nieuwe generatie processors en accelerators voor high-performance computing-doeleinden, bijvoorbeeld voor gebruik in dergelijke exascale-supercomputers, maar ook in servers, auto's en andere domeinen.

Onlangs werden voor het project de eerste RISC-V-testaccelerators in ontvangst genomen, waarmee het project zijn eerste concrete stappen richting Europese hpc-hardware heeft gezet. Een mooie gelegenheid om het European Processor Initiative uit te lichten. Want wat is het EPI precies? Hoe gaat het te werk? Waar staat het nu en wat wil men er precies mee bereiken?

Wat is EPI?

Het European Processor Initiative kreeg in 2018 het startschot van de Europese Commissie en is opgezet als een consortium dat momenteel 28 bedrijven, universiteiten en andere partners uit tien verschillende Europese landen omvat. Het doel van het project is het ontwerpen en uitbrengen van Europese hpc-chips, die op termijn kunnen worden gebruikt in Europese exascale-supercomputers, datacenters of de automotive-industrie. Het consortium werkt daarvoor onder andere aan een general purpose processor, RISC-V-accelerators en een common platform waarmee bedrijven hun eigen cores of accelerators in deze chips kunnen integreren.

Mario Kovač

Uiteindelijk moet het project leiden tot een commercieel ecosysteem voor Europees chipontwerp. Daarmee hoopt de EU onafhankelijk worden van andere regio's. Dat is iets wat momenteel ontbreekt in Europa; er zijn wel gevestigde chipontwerpers actief in de regio, maar die maken geen hpc-chips.

"Met EPI willen we een basis creëren van ontwikkelaars en mensen die begrijpen hoe het ontwerpen van krachtige chips met laag stroomverbruik in elkaar steekt. Mensen die weten hoe ze zulke chips kunnen maken en hoe ze die commercieel kunnen exploiteren", vertel Mario Kovač aan Tweakers. Kovač is chief communications officer van EPI en director van het HPC Architectures and Applications Research Center aan de Universiteit van Zagreb.

"Om dit te bereiken, hebben we een pad uitgestippeld met doelen voor op de korte en op de langere termijn. Helemaal vanaf nul beginnen is simpelweg niet realistisch, dus om binnen een redelijke termijn iets op de markt te brengen, hebben we de Arm-architectuur uitgekozen voor onze eerste generatie general purpose processor, gecombineerd met enkele van onze eigen ontwerpen daar bovenop." Op de langere termijn wil EPI een aantal van die externe IP's in zijn chips vervangen met eigen Europese ontwerpen. EPI werkt ook aan accelerators, waarbij het bijvoorbeeld de RISC-V-architectuur als veelbelovend ziet.

EPI is uiteindelijk in de steigers gezet om strategische redenen. De Europese Commissie schreef bij de aftrap in 2018 over het initiatief: "EPI maakt deel uit van een bredere strategie om een onafhankelijke Europese hpc-industrie te ontwikkelen." Dat is niet verrassend. Dit high-performance computing-segment, waaronder bijvoorbeeld supercomputers, datacenters en edge computing vallen, wordt steeds belangrijker en dat zal in de komende jaren enkel toenemen.

Gelet op geopolitieke spanningen in de afgelopen jaren, zet Europa dan ook op meerdere technologische fronten in op onafhankelijkheid, waaronder geavanceerde chipproductie. Voor dit specifieke project trekt de EU bijna 80 miljoen euro uit voor de eerste fase van EPI. Die subsidie zijn verdeeld onder de verschillende deelnemers, voor de ontwikkeling van hun afzonderlijke componenten en IP's die in de uiteindelijke chips moeten worden gebruikt.

De werkwijze

Om de eerdergenoemde doelen te behalen, hebben de deelnemers van EPI verschillende streams opgezet die zich ieder op een eigen domein richten. Zo richt een van de streams zich bijvoorbeeld op de eerdergenoemde general purpose processor, ofwel gpp, die bedoeld is voor hpc-toepassingen. De eerste generatie hiervan staat in de planning voor volgend jaar en voor die versie gebruikt het consortium Neoverse-hpc-cores van Arm.

Diezelfde gpp-stream werkt daarnaast aan een common platform. Daarmee wil EPI de algemene specificaties van de architectuur beschikbaar maken, naast een ontwerpmethodologie om chips te maken die werken met de processors van EPI. Zo kunnen andere bedrijven hun eigen technologieën en accelerators integreren in de uiteindelijke chips van het initiatief.

"Het idee van het common platform is om de globale architectuur in de toekomst beschikbaar te maken voor kleinere bedrijven, zodat ze hun eigen cores in onze processors kunnen integreren; iets dat ze wellicht niet zelfstandig kunnen doen vanwege de ontwikkelingskosten, productiekosten of know-how, of om andere redenen", vertelt Kovač.

Parallel daaraan heeft EPI een andere stream, die zich specifiek richt op accelerators. Daarvoor gebruiken de EPI-deelnemers de opensource RISC-V-instructiesetarchitectuur. Dergelijke accelerators zijn bedoeld om specifieke rekentaken of werklasten uit te voeren en kunnen uiteindelijk de gpp aanvullen in toekomstige chips.

De keuze van RISC-V is een logische; het is een opensource-instructiesetarchitectuur, waardoor iedereen hem naar wens mag gebruiken om chips mee te ontwikkelen. Gebruikers kunnen de RISC-V-isa zelf bovendien uitbreiden, bijvoorbeeld door extensies voor bepaalde werklasten toe te voegen. EPI schrijft zelf verder dat de open aard van RISC-V ook helpt om niet-Europese gepatenteerde technologieën te omzeilen. Tweakers publiceerde eerder al een achtergrondverhaal over de opkomst van RISC-V.

Een diagram van de mogelijke eerste generatie common platform waarop general purpose Arm-processors gecombineerd worden met accelerators, al dan niet van derde partijen. Afbeelding via EPI.

Een andere EPI-stream is gerelateerd aan de automotive-markt. In die stream werken EPI-deelnemers aan chips die geïntegreerd kunnen worden in auto's. "De level 4- en level 5-auto's zijn minder auto dan computer. In de toekomst gaat dat alleen nog maar toenemen", vertelt Kovač. "Ze hebben echt high-end processors nodig die alle beeld- en radargegevens kunnen verwerken en daarbovenop AI-algoritmes kunnen toepassen om de omgeving van de auto daadwerkelijk te begrijpen. Voor die auto's zijn oudere processors niet meer goed genoeg."

"Die chips zouden dus bedoeld zijn voor in een auto. Daar zit je met stroomproblemen, omdat je niet te veel stroom kunt verbruiken in een auto, maar wel een hoop data moet verwerken. Dat is een voorbeeld van een toepassing waarbij een teruggeschroefde versie van onze general purpose-processor interessant zou kunnen zijn."

De huidige stand van zaken: EPI's eerste testchips

Het EPI-project beslaat meerdere fasen. De eerste daarvan duurde drie jaar en wordt in de komende maanden afgerond. In dit eerste stadium heeft het project onder andere gewerkt aan zijn roadmap, en werkte het consortium aan het produceren van zijn eerste testaccelerators, een testplatform om deze chips te valideren en een automotive proof-of-concept.

Bijna drie jaar na de aftrap van het project nam EPI recent ook de eerste samples van zijn EPAC 1.0-accelerators in ontvangst. Daarop zijn inmiddels de eerste tests succesvol uitgevoerd op een testplatform dat eveneens is ontwikkeld door EPI-deelnemers.

De eerste EPAC-testchips bestaan uit meerdere accelerators die bedoeld zijn verschillende toepassingen. De chips beschikken over vier vector processing-microtiles die op hun beurt bestaan uit een Avispado-RISC-V-core van deelnemend bedrijf SemiDynamics, naast een vector processing-unit van het Barcelona Supercomputing Center en de Universiteit van Zagreb.

Deze tiles beschikken ook over L2-cache en een home node die het geheugensubsysteem in kaart brengt. Daarbuiten beschikt EPAC 1.0 over stx-accelerators die zijn bedoeld voor het versnellen van stencil- en deep learning-berekeningen, en een variable precision processor. Dit alles wordt met elkaar verbonden middels een network-on-chip en SerDes-technologie van Extoll. Deze afzonderlijke onderdelen worden geleverd door verschillende deelnemers van het EPI en zijn op de chip samengevoegd.

De lay-out van de eerste EPAC 1.0-samples. Afbeelding via EPI.

De EPAC 1.0-samples vormen een belangrijke eerste stap voor het EPI op weg naar zijn Europese hpc-hardware, maar desalniettemin zijn het vooralsnog alleen testchips. EPI werkt bovendien al aan nieuwe versies van zijn EPAC-accelerator. "Die zullen niet dit jaar komen, maar we werken aan een aantal redesigns", vertelt Kovač aan Tweakers. "Voordat we daadwerkelijk veranderingen doorvoeren, willen we echter eerst testen wat we nu hebben. Op basis van die tests kunnen we enkele wijzigingen in de architectuur aanbrengen, of juist dingen behouden als ze naar behoren werken."

EPI onderzoekt daarnaast de mogelijkheden voor chiplets in zijn EPAC-accelerators en wil andere nodes gebruiken voor toekomstige versies van deze chip. De EPAC 1.0-samples worden geproduceerd op een 22nm-procedé van GlobalFoundries, maar op termijn wil het consortium overstappen op 12nm-nodes of kleiner. "Het plan is om uiteindelijk over te gaan op die meer geavanceerde procedés. Maar nogmaals, we willen er zeker van zijn dat de functionaliteit en prestaties van de architecturen aan de verwachtingen voldoen, voordat we veel geld uitgeven aan dure productie op die echte high-end technologieën."

De EPAC 1.0-samples. Afbeelding via EPI.

Rhea-chips met Arm-cores en RISC-V-accelerators

Met de levering van de EPAC 1.0-samples is de eerste fase van het project bijna afgerond. Voor later dit jaar staat alleen nog het eerder genoemde automotive proof-of-concept in de planning. "Dat project wordt momenteel afgerond. Het idee is dat we een daadwerkelijke auto bouwen die over enkele van onze platformen beschikt. Die auto moet de beeld- en radargegevens en alle andere data kunnen verwerken, en hij moet berekeningen kunnen maken en beslissingen kunnen nemen. Daar horen jullie de komende maanden meer over."

Volgend jaar gaat fase twee van het initiatief van start, waarin het project wordt voortgezet onder de EuroHPC-joint undertaking. In deze fase wil EPI onder andere de commerciële release van zijn eerste EPI-chips bewerkstelligen. Daaronder valt bijvoorbeeld een eerste generatie general purpose processors, die worden ontwikkeld door EPI-deelnemer SiPearl. Deze chips dragen de codenaam 'Rhea'. Ze maken gebruik van Arm Neoverse V1-cores, oftewel 'Zeus'. Deze cores werden in april geïntroduceerd door Arm en zijn speciaal bedoeld voor hpc-toepassingen, bijvoorbeeld voor gebruik in supercomputers of datacenters.

De Rhea-chips worden aangevuld met RISC-V-accelerators, hoewel nog niet duidelijk is in welke opstelling dat zal gebeuren. "Ik kan de precieze eindconfiguraties van de chips niet delen, omdat daar nog aan wordt gewerkt. Tot op de laatste dag voordat we het ontwerp opsturen voor productie, kunnen we nog beslissen om veranderingen aan te brengen in de architectuur", zegt Kovač.

Wel bekend is dat EPI de general purpose processors zal produceren op het 6nm-procedé van TSMC, oftewel N6. Vorig jaar plaatste een Franse politica op Twitter een diagram van de Rhea-chip dat wees op een processor met 72 Neoverse V1-cores, hoewel het mogelijk is dat dit voor release ook wordt gewijzigd.

De huidige European Processor Initiative-roadmap. Afbeelding via EPI.

Omwille van tijd worden deze gpp's en accelerators verder gecombineerd met IP's van externe leveranciers, die niet per se Europees zijn. "We hebben het daar niet alleen over de Arm-architectuur, maar je hebt bijvoorbeeld ook wat netwerkcontrollers, wat geheugen, clock generators, gates ... dingen die wereldwijd beschikbaar zijn bij verschillende leveranciers. We proberen daarmee tijd te winnen."

"Dit is overigens niet echt uit strategische overwegingen", vervolgt Kovač. "Het is meer praktisch. We bekijken hoe we de chip zo snel mogelijk op de markt kunnen brengen. We proberen redelijk te zijn; we kunnen niet alles vanaf nul ontwerpen. In de toekomst zouden we wel kunnen beslissen om sommige van die dingen zelf te ontwikkelen."

EPI was aanvankelijk van plan om zijn Rhea-generatie in 2021 uit te brengen, maar de chips hebben eerder al zeker een jaar vertraging opgelopen. Deze processors staan nu op de roadmap voor 2022, hoewel dat ook nog niet volledig in kannen en kruiken lijkt. "We kijken naar een release in 2022, maar je weet wat er allemaal speelt in de halfgeleidersector. We hopen dat we alles volgens plan kunnen uitvoeren."

De toekomstplannen van EPI: nieuwe generaties chips en hpc-machines

Met de release van Rhea brengt EPI zijn eerste echte commerciële chips op de markt. Vervolgens is het plan om zijn zelfontwikkelde IP's beschikbaar te maken voor anderen. Daarvoor dient het Launch Pad, wat in 2022 of 2023 moet worden afgetrapt. Dat Launch Pad is volgens Kovač een platform om de producten van EPI te commercialiseren.

"Het idee vanuit Europa was niet om het zoveelste onderzoeksproject te starten.""We zouden graag sommige van onze IP's of RISC-V-chips commercieel aanbieden aan derde partijen, en Launch Pad is onze naam daarvoor. Daarmee kunnen we onze ontwerpen uitbrengen voor andere bedrijven die ze vervolgens in hun eigen chips kunnen verwerken. Dat is dus het idee erachter; om echt een industrie rond dit initiatief te ontwikkelen. Het idee vanuit Europa was niet om het zoveelste onderzoeksproject te starten. We proberen er commerciële producten van te maken die in Europa en de rest van de wereld kunnen worden gebruikt."

In de tussentijd blijft EPI aan nieuwe chips werken. Als alles volgens de huidige plannen verloopt, moeten de tweede generatie Cronos-gpp's van SiPearl de Rhea-chips in 2023 of 2024 opvolgen. "Dat is momenteel nog niet helemaal vastgelegd," vertelt Kovač. "Maar de volgende generatie wordt, net als bij alle andere bedrijven, een beter product met betere features en hopelijk ook een grotere markt en grotere klantenkringen. Tegen die tijd weten hoe onze RISC-V-chips presteren en we zullen zien wat er met de Arm-architectuur gaat gebeuren, gelet op de mogelijke overname door Nvidia. We gaan na de eerste generatie ook bekijken wat de nichemarkten zijn waar we ons kunnen verbeteren."

In de komende periode wil het consortium zijn chips ook testen in pilotsystemen. De Europese Commissie heeft daarvoor twee pilots goedgekeurd, die volgens Kovač in de komende maanden al beginnen. "Het idee achter die pilots is om onze ontwikkelde technologieën te gebruiken en daarmee daadwerkelijk machines te bouwen. Zo kunnen we aantonen dat niet alleen de processors zelf werken, maar dat het systeem eromheen ook commercieel bruikbaar is."

Een van die twee pilots is gebaseerd op de Rhea-generatie chips, waarmee EPI een systeem wil bouwen en de prestaties ervan wil tonen. "De tweede pilot is gebaseerd op RISC-V-accelerators en kun je eerder zien als een 'ontwikkelingsvoertuig'. Het zullen geen higher-end chips worden, omdat RISC-V momenteel nog niet volwassen genoeg is. Maar die pilot zal wel softwareontwikkeling en co-ontwerp faciliteren."

Op weg naar exascale-machines

Het uiteindelijke doel is echter nog altijd het bouwen van een exascale-supercomputer met Europese processors, zoals eerder vermeld. Daarover zijn momenteel nog weinig concrete details bekend, maar gelet op het tijdsbestek zal deze machine naar verwachting gebruikmaken van de Cronos-chips van EPI.

Ruim twee jaar geleden sprak Leonardo Flores van de Europese Commissie tijdens het HPC User Forum al zijn hoop uit dat de Cronos-chips 'uiterlijk 2023' geïntegreerd kunnen worden in de eerste Europese exascale-machines. Kovač kon niet concreet reageren op het tijdsbestek voor deze eerste exascale-machine, hoewel hij wel het eerdere uitstel in de roadmap erkent. Tegelijkertijd staat Cronos momenteel op de EPI-roadmap voor 2023 of 2024; in dat tweede scenario zou een exascale-machine met Cronos-chips dus op zijn vroegst in 2024 verschijnen.

Al met al laten de eerste Europese exascale-machines nog zeker een paar jaar op zich wachten, uitgaande van de huidige planning. Dat is ook niet gek, aangezien Europa drie jaar geleden eigenlijk vanaf nul is begonnen aan het EPI. Op het moment van schrijven zijn er überhaupt nog geen exascale-supercomputers actief, ook niet met chips van gevestigde bedrijven als AMD, Intel en Nvidia. De eerste exascale-supercomputer, Frontier, komt later dit jaar pas online, in de VS. De exascale-plannen van EPI zijn dan ook erg ambitieus, zelfs na het eerdere uitstel, en de haalbaarheid daarvan binnen het gegeven tijdsbestek moet in de komende jaren nog blijken.

Strategisch belang

Zoals eerder vermeld, moet EPI uiteindelijk ook leiden tot een Europees ecosysteem van bedrijven die chips ontwerpen. "Dat is een traag proces", vertelt Kovač. "Het vereist langdurige toewijding van alle betrokkenen, met inbegrip van de politiek, chipontwerpers en het onderwijssysteem." Volgens Kovač en EPI is dat belangrijk, met oog op het eerdergenoemde strategische belang dat Europa waarneemt in de chipindustrie. "We hebben in de afgelopen jaren gezien hoe geopolitiek de industrie echt kan beïnvloeden, en vooral in de huidige digitale wereld waar alles draait om data, kan dat heel lastig zijn","Het is een langzaam proces. Het vereist langdurige toewijding van alle betrokkenen." vertelt Kovač.

"Europa doet het erg goed op het gebied van softwareontwikkeling, maar op het gebied van hardware hebben we te lang op buitenlandse technologie vertrouwd. Strategisch gezien verwerken we steeds meer data en sommige daarvan zijn erg gevoelig. Je wil dan niet alleen afhankelijk zijn van andere bronnen, die mogelijk niet altijd beschikbaar zijn wanneer je ze nodig hebt."

Beeld: gorodenkoff / Getty Images

Reacties (41)

[hooibergje]

Nu nog een C en een Fortran compiler ervoor maken, en ik heb nog wel wat software die daar prima kan draaien.

[Roel1966]

Ik vind het wel frappant maar ook goed dat blijkbaar toch de hele Corona pandemie misschien velen wakker geschud heeft. Dat in combinatie ook met vermindering van CO2 uitstoot heeft blijkbaar meer teweeg gebracht waardoor dit soort initiatieven versneld worden. Denk dat men ook langere tijd het maar al te gemakkelijk vond en financieel aantrekkelijk om alles uit het 'buitenland' te betrekken. Nu is men met de feiten op de neus gedrukt doordat het 'buitenland' niet kon leveren en er een tekort ontstaan is van b.v. chips.

Neem ook b.v. voor een heel aantal jaren terug dat een bedrijf als Philips veel ontwikkeld heeft maar het telkens richting andere continenten ging. Min of meer hebben we daardoor onze eigen ruiten ingeslagen en te hopen dat men nu zo verstandig is eens meer dingen binnen Europa te houden. In mijn ogen heb je dan veel meer controle en ook in geval van tekorten kan je veel beter inspringen.

Dus ja, ik kan hier wel enthousiast van worden en hoop dat Europa weer eens wat meer op de wereldkaart gezet word.

[rjmno1]

Dat in europa houden is een goede zaak maar alleen is het zo dat die productie in china of india veel goedekoper dezed hightech spul gemaakt kan worden.Geloof me ik had het ook graag andersom gezien zodat met het philips verhaal toch in Nederland gehouden was zodat wij ook de mensen aan het werk hebben.

[Roel1966]

Zeker met je eens dat het produceren in China of India goedkoper is maar alle winst ging dan ook elke keer weer richting China en India. Nu heb ik verder niets tegen China of India of welk ander werelddeel maar mij lijkt het veel beter de winst eens in eigen continent te houden. Maar buiten winstbejag spelen ook andere zaken mee zoals vermindering CO2 uitstoot en b.v.. tekorten.

Wanneer ook China en India verstag gaan en CO2 uitstoot willen gaan verminderen zal je ook zien dat prijzen omhoog schieten. Net als nu met die tekorten zie je ook dat prijzen omhoog geschoten zijn terwijl dat misschien niet zo zou zijn als we hier in Europa zelf konden produceren. En tja, laten we wel wezen, ook in China en India zie je dat alles steeds meer door robots word geproduceerd.

Eerder had je nog dat arbeidskrachten in die continenten vele malen goedkoper waren maar anno 2021 kan je je dat gaan afvragen of dat nog wel zo is. Wel denk ik daarbij aan goede samenwerking met b.v. China om hun kennis op gebied van automatisering biij productie mee te nemen. Daarin zijn zij gewoon een stuk verder als ons dus daar moeten wij ons voordeel mee doen.

[Elefant]

Het project is goed, maar het zal aangevuld moeten worden met politiek-economische maatregelen. Want als wij met veel geld bedrijven scheppen die de Europese chips maken, hoe voorkomen we dat die simpelweg ingelijfd worden door de Amerikaanse giganten, zoals MS bijv. met Nokia heeft gedaan.

Als je je eigen bedrijven niet kan beschermen tegen overnames, kan je nooit iets Europees opbouwen. En dan zul je ook de politieke kracht moeten ontwikkelen tegen de afpersingspraktijken van de VS zoals in de zaak Alstom. Het is wel goed dat ze open source gebruikt hebben, omdat daarmee de rechtenvrij kan blijven en bij een overname niet alles verloren gaat. Maar steeds opnieuw moeten beginnen is toch dodelijk. Wij moeten onze industrie beschermen en ophouden buitenlandse multinationals te subsidiëren. De vraag is of de Europese politiek daar sterk en onafhankelijke genoeg voor is. Nederland in ieder geval niet.

Wanneer men serieus eigen chips wil ontwikkelen dan zou ik meer parallel ontwikkelen. Dat doen ze in China. Daar gaan ze niet wachten op de afloop van het ene project voor ze het andere starten. Als je dus RISC-V processor chips wil ontwikkelen voor andere doeleinden begin daar nu dan mee. Het lijkt me ook niet slim om eerst aan te kijken of ARM uit handen van de VS blijft. Daar kan je sowieso niet op vertrouwen, wat de afloop met nVidia ook is.

Verder moeten we ons niet zo laten leiden door Amerikaanse propaganda. China en Europa hebben ook gezamenlijke belangen. Waarom zou je niet samen met China aan open source systemen werken. Dan kan je mee profiteren van elkaars ontwikkelingen. Dat is nu juist het hele idee van open source. En in China gaan ontwikkelingen een heel stuk sneller dan hier. Open Source maakt China en Europa immers niet afhankelijk van elkaar, maar het heeft wel voordelen als je op elkaars markt actief wil kunnen zijn.

Neem 5g. Veel mensen zullen denken dat Ericsson heel blij is dat EU-landen nu Huawei buiten sluiten, maar die kijken daar zelf anders tegenaan. Hun grotere aandeel in Europa en VS gaat ten koste van hun aandeel in China. Ze zijn bang dat daardoor verschillende standaarden zullen ontstaan en zij op een eiland terecht komen en de slag in de wereld gaan verliezen. De innovatie zal dan sneller buiten hen om gaan. Lees: Ericsson CEO warns China will be 'formidable' if 5G or 6G splits.

Wat wij hier moeten inzien is dat China de heersende economische macht in de wereld wordt. Alle vieze spelletjes van de VS zullen niets uithalen en zullen vooral chantagepogingen van de VS blijken om China tot meer concessies voor hun eigen multinationals te dwingen. Het enige belang dat ze daarin verdedigen is hun eigen belang, niet die van "het vrije westen" of dat soort ideologische fantasieën, Als wij ons achter de kar van de VS laten spannen, zijn wij straks de grote verliezer, zoals als ook al door de EU-voorzitter opgemerkt.

Europa moet niet aarzelen de VS onder de veren te schieten door een coöperatieve houding naar China aan te nemen. Europa kan juist enorm profiteren van de handel met China en verbeterde handelsroutes. Doordat China de arme landen ontwikkelt ontstaan daar markten waar wij weer mee van kunnen profiteren. China denkt niet in termen van "zero-sum-game" of "winner takes all" zoals de VS. Zij hebben dat eenvoudigweg niet nodig om heel welvarend te worden. Ze denken in win-win.

We moeten eens ophouden te denken dat we alleen welvaart kunnen baseren op het uitbuiten van andere volkeren. Samenwerking en respect voor andere volkeren kan een betere wereld scheppen. Laten we China wederom positief benaderen zoals zij ook met ons doen. Laten we ze eens krediet geven door naar de feiten te kijken en niet de propaganda. Kijk eens naar de uitleg van deze Zweedse wetenschapper over de BRI: "China’s BRI: The REAL Story! Symbol of its Inevitable Rise? With Hussein Askary!".

We staan op een kruising, als we de Amerikaanse hegemonie kost wat kost willen voortzetten, leidt dat mogelijk tot nucleaire oorlog, of een langdurige koude oorlog waarin we waarschijnlijk aan het kortste eind gaan trekken. Na zo een oorlog zal het voor China geen win-win meer met ons zijn. Sowieso gaat dat tot enorme ontwrichting hier leiden, want we zijn nu eenmaal erg afhankelijk van China geworden. Dat afbouwen zou twintig jaar duren. Het gaat niet gebeuren, niemand die daar in gelooft.

Als we voor samenwerking met China kiezen kan er een renaissance in de wereld komen voor alle volkeren. De Mensheid als geheel zal dan zegevieren. De keuze is tussen: Alle volkeren in de wereld westerse cultuur, systemen, wetten en waarden opdringen, of alle volkeren hun eigen laten ontwikkelen in wederzijds respect. Het eerste is al mislukt, volkeren maken zich los. En het laatste is toch zeker het beste voor iedereen die een hogere beschaving aanhangt.

Het is de keuze tussen een negatieve en positieve toekomst.

zie ook hier

[Reactie gewijzigd door Elefant op 23 juli 2024 06:02]

[elteck]

Het probleem is niet China of Amerika, het probleem is dat Europa van oudsher nogal verdeeld is. Als je het GDP van de Europese landen optelt, zul je zien dat we de grootste economie ter wereld zijn. Groter dan China of de VS. Nog China, nog de VS zijn de "de-facto" supermachten, ze zijn een van de supermachten, net als Europa. Het is voor Europa van levensbelang dat we meepraten en meebepalen over technische standaarden, met name voor cruciale infrastructuur. Zie hier bijvoorbeeld, hoe China het liefst hun sociaal scorebord in de 6G standaard wil bouwen: https://www.justsecurity....t-to-internet-governance/. Als wij technologisch niet meedoen, dan worden hun standaarden vanzelf onze standaarden, met de apparatuur die we importeren. Vandaar dat de EU puzzelt op de vraag hoe we technologie bedrijven in Europa opbouwen. Want laten we eerlijk zijn, op SAP en ASML/ASMI na, hebben we hoofdzakelijk oude industrie. Het roer in Europa moet om, wil je je autonomie behouden. Een andere reden is levensstandaard: https://statisticstimes.c...-states-vs-eu-economy.php. Deflatie hield het inkomens bouwwerk overeind, maar dat heeft z'n langste tijd gehad.

Dit is een prachtig initiatief, RISC-V is de nieuwe ARM, dat doen ze goed. Echter in de halfgeleider industrie draait alles om de economie van de grote getallen. Om een voorbeeld te geven: De chip waar ik nu aan werk, kost ongeveer 5 miljoen in ontwikkelkosten, 2 miljoen in masker-kosten, en wordt voor ongeveer 30 cent per stuk verkocht, met 40% marge. De levensloop is 3 tot 5 jaar. Je kunt zelf uitrekenen hoeveel stuks je moet verkopen om daar winst mee te maken. Dat is de achilleshiel van Europa, de regelgeving is nog lang niet uniform, de markt is versnipperd. Kijk naar een Cool Blue, dat had nu de Europese Amazon moeten zijn. Als Europa verder intergreerd, dan gaat dit zeker lukken!

Voor een ieder geïnteresseerd in toekomst van techniek, het is leuk om Lex Fridman's interview met Chris Lattner: https://youtu.be/nWTvXbQHwWs te beluisteren, een van de werknemers van SiFive (https://www.sifive.com/, een bedrijf dat RISV-V chips ontwikkeld. Sla de eerste 3 minuten over (sponsor praat). Het begint met compilers (zijn expertise), maar in de tweede helft beschrijft hij hoe RTL (Verilog) code op dit moment nog heel inefficient in chip layout wordt omgezet (eerst een gate-netlist, daarna place&route). Met de huidige compiler technieken, kan daar veel worden gewonnen. Lex Fridman heeft een hoop interessante interviews: https://lexfridman.com/podcast/

[rjmno1]

Wat ook zo is dat het geld idd ook naar europa of amerika gaat ,omdat wij europeesche bedrijven hebben
wat grof geld verdiend aan bijv india en china, met als gevolg dat wij hier arbeids krachten tekort komen en juist idd ook die robots die gaan gewoon 24 uur door met af en toe een service beurt.En de kwaliteit is dezelfde als men het hier zou maken.Het is gewoon een kosten prijs die managers gaan hanteren daarna word een berekening gemaak en zijn ze tot die conclusie gekomen dat het elders goedekoper geprodiceert kan worden met dezelfde kwaliteit.En daar valt dus meer aan het product te verdienen en daarom gaat alle nostalgiesche arbeidsplaatsen verloren hier in europa en misschien ook in the usa.Zodoende raken wij hier alle handerarbeid kwijt omdat als wij het moeten maken het product gewoonweg DUURDER zal worden en dan koopt geen hond het meer.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 23 juli 2024 06:02]

[DavidAxe]

Jemig, dit is meer een politieke rant dan een serieuze post over dit onderwerp

Meer Europese onafhankelijkheid op dit vlak lijkt me goed, maar ...
Dan wel met een open houding naar andere landen, met een sterke voorkeur voor vrije landen. Amerikaanse hegemonie en nucleaire oorlogen in je relaas opnemen slaat nergens op bij dit artikel! Dat China hele bevolkingsgroepen onderdrukt speelt dan geen rol ofzo?
Idem op de beschuldiging over het uitbuiten van andere volken. De westerse wereld heeft het kolonialisme gelukkig al heel lang achter zich gelaten, maar eerder China is bezig om andere landen (financieel) afhankelijk te maken in ruil voor resources.

Wat wij hier moeten inzien is dat China de heersende economische macht in de wereld wordt.
Hoezo zouden we dat moeten inzien en niet als Europa die plek zien te verwerven? Juist door Europese samenwerking zouden wij onderdeel van een sterke speler kunnen worden, ipv ons erbij neer te leggen dat andere mogendheden "belangrijker" zijn.

Verder moeten we ons niet zo laten leiden door Amerikaanse propaganda.
Ik ken maar enkele staten die veel aan propaganda doen, maar die liggen in tegenstelling tot de VS allemaal ten oosten van ons landje.
Het bericht waar deze regel vandaan komt lijkt meer op propaganda. Word je daarvoor betaald?

[Roel1966]

Daar houd ik mij ook niet mee bezig met dat eeuwige pro China, pro Amerika of wat dan ook en het eens tijd word dat alle koppen bij elkaar gestoken worden. Ik vergelijk dat altijd met dat eeuwige gedoe tussen b.v. het Intel en AMD kamp om het maar eens kort bij huis te houden. Veel beter is om met mekaar samen te werken wil je iets 'goeds' opbouwen, dan maar elke keer weer tegen mekaar te vechten.

[DavidAxe]

Deze manier van reageren komt wel erg propagandistisch over. De beschuldigingen die je uit richting de VS zijn eerder van toepassing op China, zeker zoals Taiwan nu bedreigd wordt.
Ben je wel echt onafhankelijk?

[DavidAxe]

Wie er niet te redden valt betwijfel ik hierin. Beschuldigingen uiten richting de VS, of die nou waar zijn of niet, doet namelijk niks af aan de wijze waarop China met mensenrechten en beïnvloeding van andere landen omgaat. Om de één of andere reden WIL je dat niet inzien. Dát, en de fundamentalistische verdediging van China maakt dat jou relaas overkomt als eenvoudige propaganda.
Ieder z'n eigen mening, maar als ik die van jou zie dan vraag ik me wel af waarom je dan niet in China gaat wonen. Ben je daar niet welkom, of vind je dat je dan teveel van je vrijheid moet opgeven?

[Elefant]

Bij beschuldigingen kijk je wel degelijk naar de reputatie van de aanklager. Hier hebben we te maken met een bewezen leugenaar die bewijzen fabriceert elke keer dat hij weer eens ten oorlog trekt. Een deel van de beschuldigingen is dan ook al gebunked.

[Reactie gewijzigd door Elefant op 23 juli 2024 06:02]

[Maximus Dominus]

Goeie griebels, zoveel statements die erg kort door de bocht zijn.

**Edit (nadat ik usercommenthistory nagelezen heb):
Voor iedereen die dit leest. Voordat ik de moeite had genomen om deze reactie te typen, had ik eerst naar de reactiegeschiedenis moeten kijken van deze 'tweaker'. Een voorbeeld van worstel met een varken (en ja dat is een absolute AD HOMINEM). Dit account is een absolute CCP apologeet en blijft bij alle reacties een reactieketen maken waarin je verdrinkt in incorrecte statements en overspoeling van meningen, waardoor je nooit de waarheid kan achterhalen en het varken lachend in de modder blijft liggen.

Als admins dit lezen, zou ik graag hebben dat ze naar dit account kijken. Genocide ontkenning, zoals de Nederlandse overheid letterlijk heeft bestempeld, is vind iets wat niet zou mogen. Ongeacht 'vrije discussievoering'. Hetzelfde voor het in twijfel trekken en verdraaien van historische feiten, zoals Tianmen square massacre en 'intergratie' van Tibet.

Deze user heeft een vorm van reageren dat nauwelijks bijdrage heeft aan het onderwerp en juist alles verdraait of ergens anders naar richt om maar niet tot een gezamenlijke uitkomst te komen.
*Einde edit

Je gaat er ten eeste vanuit dat China door blijft groeien, zoals ze dat de afgelopen jaren (geforceerd en met opgepompte cijfers) hebben gedaan. Vooral de groei op basis van mensen die van het land naar de fabrieken trekken voeden de cijfers, maar China heeft ondertussen een tekort aan mensen en zal binnen 10 jaar een verdubbeling hebben van bejaarden. Een financiele strop voor elke economie die hun ouderen respecteerd, wat China alleen in culturele aard doet. Aangezien de pensioen fondsen leeg worden geroofd door de betreffende CCP leiders. Maar dat is een ander verhaal.

In de VS zitten meer mensen gevangen dan in China...

Goh, hoe zouden de oeigoeren daar over denken, waar praktisch gezien het hele gebied van de autonome regio van Xinjiang gevangenis is en vol staat met 'prachtige heropvoedingskampen, waar de beschaving, zoals de Han-Chinezen deze gul en vrijgevig en uit de volledige goedheid van hun hart delen met de o zo onderbeschaafde Oeigoeren die de lessen nodig hebben om zichzelf te ontwikkelen, oh en onvruchtbaar worden en hier en daar een nier kunnen missen..."

Over het hele debat van goed/slecht van China tegen de VS wil ik dit zeggen. Als je het vanuit economische belangen bekijkt, heeft de VS laten zien dat ze globale handel stimuleren en ondersteunen. Zo nodig met waarborging van doorvoerroutes en enige vorm van respect voor rechtbank en patenten. China... laat me niet lachten. Het hele Belt en road initiatief is vanuit de basis een debt-trap voor alle landen die meedoen. En respect voor patenten en rechtbank bestaat simpelweg niet. Tenzij het de CCP uitkomt.

Chinezen en Aziaten in het algemeen denken een stuk vrijer dan westerlingen.

Hoe bedoel je "vrijer"? Dat ze openlijk rasistisch zijn, of vanuit hun opvoeding in kinderliedjes of films verheerlijkt krijgen dat het doodmaken van een Japanner een goede zaak is? Of dat ze totaal geen verhulde nucleaire en gewapende bedreigingen maken tegenover Japan, Taiwan, Australië, etc...? Bedoel je soms vrijer, dat het internationale (of interne) recht een suggestie is en er met productie van honing, wegen, gebouwen, voeding, wijn, electronica, processors, en praktisch alles wat je kan bedenken, gefraudeerd wordt? Lang leven jouw mening, maar er mag gewoon gezegd worden dat de meeste van je conclusies op geen enkele grond gebaseerd zijn. De aantijging dat je betaalt kreeg voor je post is misschien wel het aardigste wat in dit geval te maken was.

Dat politiek correct denken veel deuren sluit, ben ik het volledig met je eens, maar zoals het lopen van een dunne balk in het maatschappelijke discours, kan je ook volledig de andere kant opvallen. Dat opent deuren die ik liever gesloten houdt. Dat de maatschappij tegen zaken aanloopt in politiek en dagelijks leven is inderdaad een gevolg van een fout ontwikkelde positie van de burger in de maatschappij. Tjeenk Willink zegt dan ook dat de Nederlandse (en mogelijk westerse) democratie de burgerdemocratie is overgeslagen. Dat burgers de overheid zijn gaan zien als hand die hun voedt en verzorgt, ipv een hand die ze kunnen sturen. Dat is de fout van de burger die na de verzuiling niet goed in zijn/haar rol is ontwikkeld. Maar goed daar laat ik het even bij. Ik kan je het gedachtengoed van de nationale ombudsman van zo'n 15 jaar van harte aanraden. Ik verkies dat sowieso boven een vorm van leiderschap die in iedergeval 30 miljoen doden op haar geweten heeft (de CCP en Mao Zetung).

Europa is van de 3 machtsblokken het zwakste.

Hmm, wie staat onderaan de keten van productie en heeft nog geen interne dienstenmaatschappij ontwikkeld? Welk land heeft nu een exodus van ALLE internationale grote en hoogwaardig kennis bedrijven? Welk land heeft stroomuitval in het grootste gedeelte van hun productieregio's? Welk land heeft een economie die zo kapot is, dat mensen hun geld in een huizenbubbel steken ipv in de aandelenmarkt of bij een bank bewaren?

Een autocraire regering betekent niet dat het land sterk is. Het betekent alleen dat het kan zeggen wat ze zijn, wanneer ze dat willen. Weet je nog toen ze de armoede uitgeroeid hadden (Want dat stond in het 5jarenplan, en je weet dat de goede overheid nooit zijn doelen niet haalt)? Overigens is de armoede grens in China nu zo'n 400$ per jaar. Ik dacht een kwart lager dan de wereldwijd geaccepteerde grens van armoede. China is afhankelijk van de productie die wij ze geven. Corona (en de achterlijke houding van de Chinese regering) heeft veel opgeschud en de productie schuift nu naar Vietnam en India (mogelijk Afrika voor vooral Franstalige bedrijven). Dit gebeurde al, maar gaat nu veel sneller.

China denkt niet in termen van "zero-sum-game" of "winner takes all" zoals de VS. Zij hebben dat eenvoudigweg niet nodig om heel welvarend te worden. Ze denken in win-win.

China ziet anderen niet eens als spelers om er rekening mee te houden. De CCP is de enige speler. Hoe denk je dat China denkt over Taiwan? Wat een prachtig voorbeeld waar China denkt in win-win. Jij krijgt Communisme met chinese charastiriscics, Wij krijgen hoogwaardige economie die we hard nodig hebben.... Prachtig. Wat een voorbeeld.

Of de Zuid-Chinese zee waarbij China zo enorm 'growing the pie voor win-win' denkt, dat ze de hele oceaan leegvissen en Filipijnse, Japanse, Indonesische, Chilische, Equadoriaanse?, peruviaanse, etc... Vissers Failliet maakt, omdat er enorme vloten van vissersschepen langs komen om even te demonstreren hoe goed China wel niet denkt in 'Zero-sum-games' denkt. Of toen ze de hele Australische handel boycotten, omdat Australië graag wil weten hoe Corona is ontstaan om een volgende pandemie (Die overigens voor iedereen slecht is, als je het over een win-win situatie hebt) te voorkomen. Nee lekker bezig met je prediking over geen 'zero-sum-games'.

Waar ik het mee eens ben, is dat de kennis voor vooral digitale zaken, zich in China heeft verzameld. Door het jatten van bedrijfsgeheimen en de motivatie om ook de producent te worden, heeft China zich in korte tijd kunnen optrekken aan de westerse acedemische kennis. En daarin een voorsprong kunnen nemen. Wat echter niet betekend dat diezelfde kennis of potentie in Europa ligt. Als Europa eenmaal een visie vormt, wat ze met het project uit dit artikel laten zien, zal Europa de kennis uit alle universiteiten en vakgebieden kunnen samenklonteren om enorme sprongen te maken. Dat dit in China heeft kunnen gebeuren, komt vooral door de enorme geldpompen die de CCP heeft gedaan in technische bedrijven, zoals Huawei, etc...

Waar laat zien dat China niet snel kan ontwikkelen in onbekende en relatief complexe gebieden, is de processor markt en het opzetten van foundries. Elk Chinees bedrijf die 'The next big TSMC' moest worden, heeft grandioos hard gefaalt. Dat was zelfs nog voordat de VS de export van ASML EUV lithografiemachines verbood.

Dat Europa verdeeld en daardoor minder snel kan 'mobiliseren en kapitaliseren' is waar, maar vergeet nooit de diepte van de beschikbare kennis, expertise en kapitaal die, wanneer eenmaal op gang is, de standaard zet in kwaliteit en technologie.


En als laatste moeten we niet vergeten dat China zichzelf op rap tempo aan het isoleren is van de rest van de wereld. Internationale docenten (taalscholen etc..) zijn niet meer welkom. Internationale investeerders worden niet meer gesteund/beloont. Door de enorme uitdagingen waar China alleen voor staat, zoals demografische crisis, interne machtsstrijd in de CCP, afnemende welvaard, klimaat problemen, kapotte infrastructuur uit het MAO tijdperk, etc, etc.... Gaan ze op slot, zodat de CCP macht over het land kan consolideren. Dit is ook waarom ze in diplomatieke relaties 'wolfwarrior tacktiek' toepassen (gewoon dom en aggresief zijn). Hiermee kunnen ze macht projecteren tegenover hun inwoners. Of er nog een gewapende strijd komt over Taiwan is nog onzeker, maar een kat in het nauw maakt altijd rare sprongen.

Het kan overigens zijn, dat de CCP haar hand te vroeg heeft gespeeld en nu weer heel lief probeert te doen. Maar ja. Dat is nu te laat.

[Reactie gewijzigd door Maximus Dominus op 23 juli 2024 06:02]

[Maximus Dominus]

Ik wist dat met de edit ik mijn vorm van discussievoering plat legde, maar als je met bronnen, zwakke Youtube filmpjes of obscure Italiaanse pdf's die al lang verwijderd zijn, bedoelt, vindt ik het best zo.

Op welk land heeft de VS de meeste bommen gegooid, meer dan Nazi-Duitsland en Japan samen?

Leuke bait. Dat is Vietnam denk ik. Maar weet je ook met welk land Vietnam de meeste mot heeft? Juist China. Ik denk dat dit wel iets zegt. Wanneer het land die Vietnam helemaal heeft platgebombardeerd (en over het algemeen gigantische oorlogsmisdaden heeft begaan) niet eens het meest gehate land is. Dat moet verdraait goede propaganda zijn dan.
Omdat je van bronnen houdt [1], [2].

Maar we zijn nu niet meer bezig met discussie over de post, dus ik houdt het hierbij.

[Reactie gewijzigd door Maximus Dominus op 23 juli 2024 06:02]

[_eLMo_]

Voelt voor mij heel erg aan als een EU prestige project wat heel veel geld gaat kosten.
Werkt dat, zakelijk gezien, een nieuwe CPU ontwikkelen met EU-steun waar niemand om heeft gevraagd?

Had dit geld niet beter naar de betreffende opleidingen kunnen gaan om kennis in de EU stimuleren?

[Gé Brander]

Met dit project, zoals te lezen, waarbij ook universiteiten deelnemen zorgt dus ook voor stimulatie van kennis.

Wil je liever afhankelijk blijven van de VS en andere regio's voor van alles?

[cHoc]

Het zou anders nog wel wat interessanter worden als er ook interesse is hiervoor vanuit bv. VW, of Stellantis voor intergratie in hun toekomstige modellen.
Want ondanks dat er wel gesproken wordt over gebruik in automitive, en niveau 4 en 5 auto’s, wordt er in het artikel geen enkele naam van een autofabrikant genoemt.
Heeft de Europeese automitive industrie hier wel interesse voor?

[Sissors]

Als er wat daadwerkelijk commercieel is wat concurerend is met alternatieven vast wel. Maar voor nu zijn het vooral plannen. En als dat plannen zijn van één van hun vaste leveranciers met een duidelijk pad naar levering is dat één ding. Maar als het plannen zijn van een EU consortium dat vooral kijkt naar ontwikkeling, dan zal een VW daar niet op gaan vertrouwen.

[SkyStreaker]

Er zullen veel bedrijven in NL en omstreken zijn die grootschalige machines maken voor de industrie, interesse hebben in lokale oplossingen zoals deze. Ik noem een bedrijf waar ik voor gewerkt heb die machines maakt voor alle grote jongens in de bandenindustrie. Hoe meer lokaal het kan, hoe beter en efficiënter de serviceverlening en misschien wel zelfs betere opties voor retrofitting.

Zoals ik het bedrijf heb leren kennen, zijn zij zeker geïnteresseerd in lokale oplossingen.

[SanSnoopy]

De focus lijkt toch heel duidelijk strategisch te zijn, om onafhankelijk te kunnen zijn. Terwijl het zakelijke aspect zeker niet onbelicht lijkt volgens dit artikel. En dat allemaal voor een peulenschil, wat is nu 80 miljoen Euro op Europees niveau? Nederland lijkt op het eerste zicht (link) bijvoorbeeld 900 miljoen Euro binnen te rijven als landbouwsubsidie, 941 miljoen Euro voor onderzoeksinstituten en universiteiten.

En of het aanslaat zal wat af hangen van hoe het presteert. Qua investering lijkt me dit absoluut niet verkeerd, het afdoen als prestigeproject vind ik maar een zwaktebod.

En qua kennis, afgaande op het artikel gaat dit juist vnl. om kennis opbouwen! Zowel nieuwe zaken zoals processorontwerp, als bestaande HPC-kennis in Europa.

[Sissors]

Wat hadden die opleidingen met meer geld gedaan dan? En natuurlijk zullen die altijd meer geld kunnen gebruiken hoor, maar dat levert niet ineens meer kennis voor de EU op. Het is niet dat niet meer mensen in Nederland deze richting op gaan studeren omdat er te weinig geld is.

[BadRespawn]

waar niemand om heeft gevraagd?

Er is wel om gevraagd, zowel door de data industrie als door de politiek.

Had dit geld niet beter naar de betreffende opleidingen kunnen gaan om kennis in de EU stimuleren?

En wat wilde je vervolgens doen met die kennis? Zelf hpc chips ontwikkelen? Blijkbaar is er al voldoende kennis om daarmee te beginnen. En zoals gezegd, en zoals het artikel vermeldt: er zijn ook universiteiten bij betrokken dus het draagt bij aan ontwikkeling van kennis en aan ontwikkeling van die chips.

[kimborntobewild]

Werkt dat, zakelijk gezien, een nieuwe CPU ontwikkelen met EU-steun waar niemand om heeft gevraagd?

Waar niemand om heeft gevraagd?? Er wordt gigantisch veel om gevraagd!! Wereldwijd liggen er regelmatig fabrieken plat, omdat er niet genoeg chips geproduceerd worden!!

[obimk1]

Een high end ASML DUV systeem (vorige generatie) kost al gauw 60 miljoen €.

Voor 2nm productie heb je een `"High N.A." EUV systeem nodig, en dat gaat meer kosten, dan het huidige "low N.A." EUV van 150 miljoen €.

Dus 80 miljoen € lijkt een aardig bedrag voor de bühne.

Een 300mm FAB kost ook al gauw een paar miljard.

[SA65]

Het is nu wel heel erg duidelijk dat we volledig vast zitten aan China, Taiwan, en de VS wat chips betreft(niet de kleine chips), dit hadden ze jaren terug al moeten gedaan hebben, als een paar landen leidend worden in technologie is nooit goed, en de pandemie heeft goed laten zien waar afhankelijkheid toe leid.

[dmantione]

De partijen met geavanceerde nodes zijn Intel, Samsung en TSMC. VS, Taiwan en Korea dus. Wat betreft minder geavanceerde nodes zitten we daar niet aan vast en produceren we nog een klein beetje zelf, en ook Japan is voor minder geavanceerde nodes nog een optie.

[Scriptkid]

Ik dacht dat de hele RISC architectuur uitgestorven was en dat er nog amper OS support voor is.

Is dat niet een beetje raar dat de EU dit nu weer nieuwe leven in roept of ben ik in de war met Itanium

[psychicist]

Oudere RISC architecturen zoals MIPS, SPARC en POWER zijn uit de gratie geraakt, maar daarvoor in de plaats zijn ARM, in leven gehouden door embedded en mobile, en RISC-V gekomen. RISC is dus nooit uitgestorven, maar geëvolueerd, waarbij nieuwere architecturen de oude hebben vervangen.

Het zou goed kunnen dat er over een aantal decennia een RISC-VI ontstaat, waarbij weer geleerd is uit de fouten van de huidige, gangbare RISC architecturen.

Het zijn juist CISC architecturen zoals x86 die op vrijwel elk gebied uitgestorven zijn of in ieder geval in populariteit afnemen. Het is ook veel gemakkelijker om assemblycode van de ene RISC instructieset naar de andere te porten, omdat ze best wel wat gelijkenissen vertonen.

[robvanwijk]

Ik dacht dat de hele RISC architectuur uitgestorven was en dat er nog amper OS support voor is.

Je kunt er geen Windows of MacOS op draaien, maar er is nog een ander OS: Linux heeft prima ondersteuning voor RISC.

of ben ik in de war met Itanium

Dat zou best kunnen. Itanium heeft nooit echt aan willen slaan en is sinds... een paar jaar (??) echt morsdood: er zullen vast nog ergens wat machines met een Itanium CPU draaien, maar er worden geen nieuwe Itanium chips meer gebakken.

[Maurits van Baerle]

Dit is niet zomaar RISC, dit is RISC-V. Er zijn gewoon Linux distributies die op de RISC-V architectuur draaien. Zoals Ubuntu bijvoorbeeld.

Dat er (nog) geen Windows of macOS versies voor RISC-V bestaan is niet relevant aangezien die OS-en eigenlijk voornamelijk voor de desktop worden gebruikt en niet in de toepassingen waar deze chips voor worden ontworpen.

[SRI]

Als dit op den duur dus een nieuwe lijn aan processors gaat worden die al dan niet compatible blijft met ARM zal wel mooi zijn. Ergens lijkt de wereld zich langzaam weg te gaan bewegen van x86 ten gunste van ARM. Het maakt mij persoonlijk niet veel uit welke standaarden er zijn maar snap wel dat op de markt maar ruimte is voor een gelimiteerde set door alle kosten die erbij komen voor software ontwikkeling.

Als wij in de EU dan ook eindelijk mee kunnen spelen zowel op het gebied van ontwikkeling en productie lijkt mij alleen maar goed, je kan vandaag de dag niet verwachten dat elk land volledig onafhankelijk kan opereren maar je zou op zijn minst per werelddeel dit min of meer moeten.

Ben ook niet tegen Windows of macOS maar van mij mogen ze dan ook meer gaan focussen op Linux of iets dergelijks. Want je ziet het wel vaker gebeuren dat zodra het er echt op aan komt een groot economisch blok uiteindelijk vaak toch eerst voor hun eigen belang kiest boven dat van andere (al dan niet ‘partner’ blokken).

[Xander2]

Windows/MacOSX spelen vrijwel geen rol in de HPC markt, de EPAC draait linux (https://www.design-reuse....sc-v-core-linux-fpga.html).

[beerten]

De knowhow die nodig is in deze branche kan alleen komen van intensieve samenwerking tussen het bedrijfsleven en universiteiten. De toekomst is digitaal. Kijk een eeuw terug en zie het verschil. En kijk dan een eeuw vooruit...
Ons afhankelijk opstellen van Amerika of Azië kan niet. Dan lopen ze per definitie voor op ons en hebben zo controle over ons. Die kennis in Europa ontwikkelen en beschikbaar hebben is essentieel.
Fantastisch om te zien dat het ontwikkelen van technologie, chip ontwerp en alles wat daar bij komt kijken, prioriteit heeft. Het is de toekomst en daar kunnen we ons als Europa geen achterstand of afhankelijkheid in veroorloven. Die hebben we al en het wordt tijd dat we een inhaalslag maken.

Daarnaast, we zeuren over achterdeurtjes in hardware en software. Spionage etc. Dit initiatief biedt de mogelijkheid om dit zelf te doen! En de mogelijkheden om dit voor anderen te beperken.

Klopt het genoemde bedrag wel? 80 miljoen? Of is dat slechts een piepklein percentage van het totaal aan investeringen en komt de rest van het bedrijfsleven? Als die 80 miljoen alles zou zijn had, ik roep maar iets, het RedBull F1 team al lang chips ontworpen om een voorsprong te hebben op de concurrentie...

[Reactie gewijzigd door beerten op 23 juli 2024 06:02]

[casberrypi]

Ja, nu wil ik er thuis ook een!

[Verwijderd]

Yes, but does it run Linux?